DONDERDAG 30 MEI 1940
No. 24593
De omsingeling der Engelsche
Fransche legers
Noord-Frankrijk
en
in
HET VOORNAAMSTE NIEUWS
VAN HEDEN
81ste Jaargang
Het Duitsche frontbericht
Yperen en Kemmel
bestormd
Uit de Britsche pers
De Belgische capitulatie Britsche schepen voor Dit nummer bestaat uit TWEE bladen
Hoe de poort naar
Frankrijk geopend werd
Uit de Italiaansche pers
Belgische kust tot
zinken gebracht
Uithongering van
Duitschland is niet
mogelijk
EERSTE BLAD
De Engelsche
bombardementen boven
Duitschland
LEIDSCH
DAGBLAD
DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
PRIJS DER ADVERTENTIES:
50 turpn njel voor advertentie, uit Lelden en plaatsen waar
agentschappen van ons Blad gevestigd zijn Voor alle andere
advertenties 39 ets. per regel Voor zakenadvertentlee belangrijk
lager tarlel. Kleine advertenties uitsluitend bU vooruitbetaling
Woensdags en Zaterdags 50 ets. bij maximum aantal woorden
van 30. - Incasso volgens postrecht. Voor opzending van brieven
10 ets. porto te betalen. - Verplicht bewijsnummer 9 ets.
Bureau Noordemdiplein Telefoonnummers voor
Directie en Administratie 25041 (2 Pijnen)
Redactie 21507
Postcheque- en Girodienst no. 57055 Postbus no. 54
PRIJS DEZER COURANT:
Voor Lelden en gemeenten, watr agentschappen gevestigd rijn:
per 3 maanden f.339
per week f. 0.19
Franco per post f 2 35 per 3 maanden portokosten.
(voor binnenland f. 0 80 pet 3 mad.}
Het frontbericht van het D.N.B. luidt als
volgt:
Uit het nu reeds sedert dagen fel be
vochten Vlaamsche gevcchtsgebled snijden
de Duitsche troepen door voortdurend door
het luchtwapon nadrukkelijk ondersteun -
de aanvallen brok na brok weg In een
zeer nauwe ruimte te zamen gedrongen
.staat de tegenstander thans voor de keus
zich over te geven of dood te bloeden In
nutteloosen tegenstand. Door een vastbe
sloten doorbraak uit het Oosten en Westen
naar Rijssel werd rondom een deel van den
tegenstander ten Zuiden van deze belang
rijkste stad ln Noord-Frankrijk een ring
gelegd. Op ccn gebied van ongeveer 20 km.
ln het vierkant zijn hier hoofdzakelijk
Fransche troepen ingesloten.
Op andere punten werden soortgelijke
omsingelingen tot stand gebracht Er
blijft van de tot dusverre ter beschikking
staande gevcchtsrulmte den Franschen en
Engelschen alleen nog het gebied over ten
Noorden van Rijssel tot aan de kust. Het
ls een groot slagveld, dat van alle kanten
door de Duitsche artillerie wordt bestreken.
Op het oogenbllk wordt nog fel gestreden.
Onbekend met den waren toestand ge-
looven enkele troependeelen van den te
genstander nog, dat zij een „terugtocht"
moeten dekken, maar ook slecht vliegweer
kan hen niet helpen hun lot te ondergaan.
Door een snellen opmarseh ln Noord-
Vlaanderen kwamen de Duitsche troepen
tot aan den IJzer ln de richting van Duin
kerken. Op de breedste plaats had het
door den vijand nog bezette gebied een
lengte van ongeveer 40 km. toen de berich
ten voor het legerberlcht van gisteren ge
sloten werden. Intusschen Ls de af snoering
van den vijand voortgezet.
Duinkerken ligt onder het vuur van
de Duitsche zware artillerie, afgezien
van do uitwerking der Duitsche bom
menwerpers. Dc haveninstallatie is
vernield; oen ontwijken via het
Kanaal van hier uit ln noemcnswaai-
digen omvang is niet meer mogelijk.
Duitsche vliegtuigen en snelle booten
houden daar wacht.
Het opperbevel van de Duitsche weer
macht maakt bekend:
In den voortgaanden aanval tot ver
nietiging van het Engelsche leger heb
ben onze troepen Yperen en Kemmel
bestormd.
„Het laatste bedrijf van den grooten
slag ln Vlaanderen" zeggen de Duitsche
bladen.
Nu RUssel, Armentlcres, Yperen, de
Kemmelberg en Dixmulden genomen zijn,
en de Belgisch—Fransche grens bereikt ls,
treden twee feiten naar voren: 1. de zak
ten zuidoosten van RiJssèl, waarin het
Fransche leger zich bevindt, is volkomen
gesloten, aangezien Rijssel zoowel van het
Westen als van het Oosten uit genomen ls.
2. De Duitsche stoottroepen zijn ook den
sector van de Engelsche divisies van twee
kanten binnengedrongen, nl. van het
Noordoosten en van het Zuid-Westen.
Wat aan Engelsche troepen niet door de
Dultsehers reeds omsingeld is, dringt thans
naar het Noorden en probeert de kust te
bereiken. Acht dagen geleden stonden den
toen reeds sterk tcrugtrekkenden Engel
schen nog een half dozijn Kanaalhavens
ter beschikking. Thans ls dit anders. Bou
logne, Calais en Oostende zijn in Duitsche
handen. Duinkerken ligt ln het vuur van
de Duitsche artillerie. De laatste hoop is
gevestigd op de kleine Belgische haven
Nieuwpoort.
Doch ook daar ls het nier veilig Dc
haven is voor de Duitsche bommenwerpers
gemakkelijk te bereiken en Duitsche
..Schnellboote" hebben voor Nieuwpoort
opnieuw een naar Engeland vluchtenden
grooten Britsehen torpedojager getorpe
deerd. Men ziet dus. zoo besluit de Berl.
Boersen Ztg.. dat het geweldige drama met
rasse schreden zijn einde tegemoet gaat.
Het D.N.B. geeft het volgende persult
treksel uit de Engelsche bladen:
Dc stemming van de Londensche pers is
als gevolg van de capitulatie van het Bel
gische leger uiterst somber. Bijna alle bla
den wijzen op den kritieken toestand der
geallieerde troepen ln Noord-Frankrijk en
spreken van de mogelijkheid van een Duit-
schen inval in Engeland. Tevens publicee-
ren alle bladen een door het Reuter agent
schap „uit offlcieele bron" verkregen over
zicht van de toekomst, dat meer aan een
laatsten groet, dan aan een appèl voor het
Britsche expedltleleger in Vlaanderen doet
denken.
Dc Evening Standard schrijft, dat het ge
allieerde leger door het „verraad" een zeer
zware slag heeft gekregen. De toestand van
de ln Bclglc strijdende troepen was voor
dien zonder dit reeds zwaar genoeg. Doch
aan zulk een mogelijkheid heeft niemand
gedacht.
De 8tar merkt op, dat de ernst van den
toestand niet meer verdoezeld kan worden.
Engeland en Frankrijk staan tegenover den
moellijksten toestand ln hun heele geschie
denis. Ook de Evening News ls van meening,
dat de capitulatie van het Belgische leger
een zeer zware slag voor de zaak der ge
allieerden ls geweest. Men moet, Indien
geen wonder gebeurt, rekening houden met
zware verliezen voor het Britsche expeditie
corps.
De slag van Artols en ln Plcardtë moet
thans als verloren worden beschouwd, zoo
constateert de Daily Express, welk blad
voortgaat: de Dultsehers hebben thans de
volgende voordeelen behaald:
1. ZIJ zijn meester van het belangrijkste
jFran.sche Industriegebied.
2. ZIJ bezitten vllegsteunpünten, die zeer
dicht bij Engeland liggen, zoodat hun bom
bardementsvliegtuigen door Jachttoestel-
len kunnen worden begeleid.
3. Hun artillerie zal het Kanaal en den
toegang tot de haven van Londen beheer-
schen.
4 Dc Dultsehers bezitten buitengewoon
belangrijke steunpunten in Noorwegen, van
waar zij de blokkade der Britsche Oostkust
kunnen volmaken.
De massavlucht der bevolking uit de
Zuidelijke kustgebieden gaat onverminderd
voort. Geheele landstreken ln het Zuiden
van Engeland zijn door de bevolking ver
laten.
Met bekwamen spoed wordt het vervoer
van vrouwen en kinderen uit Londen en de
groote Engelsche Industrie-centra naar de
noordelijke provincies voortgezet. De aan
blik van de Engelsche hoofdstad ls in deze
dagen volslagen veranderd. De optimisti
sche en op de overwinning vertrouwende
geest der eerste oorlogsmaanden heeft
plaats gemaakt voor een sombere stemming.
Het Britsche oorlogskabinet ls thans per
manent bijeen. Voortdurend komen ln
Downing Street ministers aan en zonder
onderbreking voert Churchill afzonderlijke
besprekingen met vooraanstaande parle
mentsleden en met de ambassadeurs van
Frankrijk en de Vereenlgde Staten De
sinds dagen bijna volkomen stagneerende
verbinding met de Fransche regeering wordt
thans nog slechts met de grootste moeite
gehandhaafd.
De Britsche regeering streeft thans eerst
naar een afspraak met Parijs, welke maat
regelen genomen moeten worden met het
oog op den rampspoedigen toestand. Vol
gens tot dusver nog niet bevestigde ge
ruchten. zou tusschen Londen en Parijs
thans de noodzakelijkheid eener capitulatie
van de ingesloten Engelsche en Fransche
legers besproken zijn.
Het D.N.B. meldt van de Fransche grens,
dat in kringen der Westelijke democratieën
verluidt, dat het inzicht van den toestand
bi) de toonaangevende mannen in Parijs
veel verder .gevorderd ls dan de offlcieele
uitlatingen van Reynaud doen zien. Gene
raal Weygand zou door zijn laatste bezoek
per vliegtuig aan de ingesloten noordelijke
lepers het Inzicht gekregen hebben, dat hun
lot is bezegeld en dat de overgave slechts
zoo lang moet worden vertraagd, tot hc'
Fransche Noordelijke front tusschen Abbe
ville en Montmédy een zekere sterkte heeft
verworven. Door de capitulatie van het Bel
gische leger lijkt het thaas echter nltt
meer mogelijk den daartoe noodigen tijd te
winnen.
Op het oogenbllk zouden bespreklnge
tusschen Londen en Parijs aan den gang
zijn, welke draaien om het tijdstip, waarop
de capitulatie van het Britsche expeditie-
leger en de Ingesloten Fransche legers zal
worden afgekondigd. Men wil het besluit
gemeenschappelijk nemen, opdat tenmin
ste naar buiten een overeenstemming blijft
behouden
Op zichzelf zou het Britsche expeditie
corps volgens de opvatting van Londen den
tegenstand zoo lang handhaven, tot het be
langrijken deelen zou zijn gelukt zich naar
Engeland ln te schepen
Nadat gisteren éfchter door de verovering,
resp. vernieling van alle belangrijke,haven,
door de Duitsche weermacht de terug
tocht ls afgesneden, schijr de hoogste mi
litaire leiding van Engeland thans van mee
ning te zijn. dat alleen nog gemeenschap
pelijke besluiten over het lot van het inge
sloten Brltsch-Fransche leger kunnen
worden genomen.
De Deutsche Allgemeine Zeltung betoogt,
dat de schuld van den militairen gang van
zaken ln het ingesloten gebied van België
en Noord-Frankrijk niet aan koning Leo
pold en het Belgische leger mag worden
geweten.
Het blad schrijft: Het waren Franschen.
die de doorbraak door de Maginotlinie niet
konden verhinderen en niet ln staat waren
tot een offensief tegen het Duitsche Zuide
lijke front. Het waren EngeLschen en Fran
schen, die niet konden breken uit het in
gesloten gebied. Het waren Engelschen, die
noch door hun expedltleleger, noch do
hun vloot het wegnemen der Kanaalhavens
konden verhinderen en het waren in het
bijzonder Engelschen, die onbekwaam wa
ren om de Belgen aan den Scheldesector
doeltreffend te ondersteunen.
Uit een reeks uitlatingen der Fransche
pers blijkt, dat zoowel de Fransche regee
ring en Weygand alsook de Belgische mi
nisters in Parijs reeds Maandagmiddag op
de hoogte waren van den wensch van Leo
pold om een wapenstilstand aan te gaan.
7oo berichten de Temps en de Parljsche
correspondent van het Journal dc Genève,
dat de Belgische regeering ln Parijs Maan
dagmiddag op de hoogte was van het besluit
van koning Leopold. Laat ln den middag ls
een Fransch-Belglsche conferentie gehou
den ln het Fransche ministerie van oorlog.
Hieraan werd van Belgische zijde deelge
nomen door den minister-president, den
minLster van oorlog en den ambassadeur,
terwijl van Fransche zijde aanwezig waren
Reynaud. Pétaln en Weygand. Op dit
oogenbllk, zoo constateert de Parijschc cor
respondent van het Journal de Genève,
wLsien de Belgische ministers, dat koning
Leopold geen rekening zou houden met hun
tegenstand. Des avonds hield Pierlot een
radiorede, waarin hij den wil van België om
den strijd aan de zijde der Westelijke mo
gendheden tot het laatste voort te zetten,
bekend maakte. Men heeft eerst veel later
de oorzaak begrepen van deze onverwachte
verklaring.
Volgens de Temps had de Fransch-Belgl
sche conferentie tot onderwerp de bestu
deering van den toestand, zooals die gewor
den was door het bëflult van koning Leo
pold.
De Oeuvre meldt, dat Koning Leopold
Maandagavond om 18 uur door een ordon
nans-officier Weygand telefonisch zonder
nadere verklaring zou hebben doen mede-
deelen, dat Dinsdagmorgen om 4 uur het
Belgische leger de wapens zou neerleggen
en dat hij besloten had te capituleeren.
DE OVERTOCHT OVER DE MAAS.
Wij allen zullen de twee dagen van den
overtocht over de Maas bij Sedan niet ver
geten zoo begint een frontverslag van
het D.N.B dat het overtrekken dezer ri
vier door een Duitsche pantserdivisie schil
dert. Met de Maasllnie was de sterkste, de
beslissende weerstandslljn der Franschen
bereikt. Thans ging het er om, de verleng
de Maglnot-llnie te doorbreken en de
poort naar Frankrijk te openen.
Moordend Fransch artillerievuur was het
voorspel van onze begroeting. Onophoude
lijk trommelde vijandelijke artillerie op de
Zuidelijke hellingen der Ardennen, van
waar wU het Maasdal moesten betreden.
Schot na schot rolde uit de Fransche bun
kerlinies. Zeshonderd vijf tig Duitsche Stu-
ka-bommenwerpers beantwoordden deze be
schieting. Des middags had onze vuurvoor-
bereiding haar hoogtepunt bereikt. Nog
steeds was het Fransche geschut niet tot
zwijgen gebracht, nog steeds vuurde de
vijand op ieder afzonderlijk voertuig, dat
over den straatweg naar Floing, ten Wes
ten van Sedan, reed.
Desondanks werden de rubberbooten
door tien vrachtauto's der pioniers naar
Floing gebracht, daar door motorrijders in
het zijspan geladen en door hen onder het
zwaarste afweervuur van den tegenstander
te water gelaten. Daarmee was de eerste
beslissende stap voor het overtrekken van
de Maas gezet De eerste afdeeiingen sol
daten bereikten weldra den linker Maas
oever en begonnen den aanval op de Fran
sche weerstandslinies. Toen begon de
bruggenbouw der pioniers, die in enkele
uren was afgeloopen.
Van dit oogenbllk af begon de groote op
marseh in Frankrijk. lederen keer, dat de
tegenstander trachtte, het overwinnend op
treden van het. Duitsche leger te verhin
deren. moest hU verslagen en vernietigd
het veld ruimen. Het begin van alle ver
dere Duitsche successen in Frankrijk lag
in den overtocht van de Maas bij Sedan.
De Noord-Italiaansche bladen zijn wat
betreft de berichten van het oorlogstoo-
neel in Vlaanderen, eenstemmig van oor
deel, dat de toestand voor de geallieerde
troepen onhoudbaar is geworden en dat zij
een algeheele vernietiging tegemoet gaan.
De Corriere della Sera noemt den slag
in het Noorden, die in een geweldig hand
gemeen teneinde loopt, waaruit de geal
lieerde legers zich niet meer kunnen red
den. het laatste bedrijf van een tragedie
Na de ineenstorting in Vlaanderen is de
toestand voor Frankrijk uiterst ernstig
geworden. In de Fransche hoofdstad vraagt,
men zich met groote zorg af, waarheen de
In den namiddag en op den avond van
29 Mei hebben Duitsche vliegers onder lei
ding van de generaals Grauert en Von
Rlchthofen in de haven en het zeegebied
van DuinkerkenOostende Britsche oor-
logs- en transportschepen aangevallen, die
de resten van het geslagen Britsche expe
dltleleger naar Engeland zouden terug
brengen.
De aanval werd gericht op ruim 60
schepen. Drie oorlogsschepen en 16
troepentransportvaartuigen, waaronder
schepen van ruim 15.000 ton, werden
door de aanhoudende geconcen
treerde bomaanvallen tot zinken ge
bracht. 31 andere schepen kregen vol
treffers, werden zwaar beschadigd,
deels onbestuurbaar gemaakt, deels in
brand geschoten.
De sluizen van de haven van Duinkerken
zijn volkomen vernield, de haven bassins
leeggeloopen. Jachtvliegers, die te zamen
met de bommenwerpers den strijd tegen de
Engelschen voerden, schoten 68 vliegtuigen
neer. Hierbij onderscheidden zich vooral de
eenheden van kolonel Von Massow. Tien
andere vliegtuigen, die de Inscheping be
schermden. werden door de luchtdoelartll-
lerle neergehaald. De luchtdoelartillerie
bracht bovendien een klein oorlogsschip
tot zinken en beschadigde vijf andere door
rechtstreeksohe treffers op ernstige wijze,
i D.N.B.».
Duitsche troepen thans zullen opmar
cheer en. Parijs en Londen zijn beide ln
gevaar.
De Gazet ta del Popoio verwondert zich
over het feit, dat de Engelsche oorlogsvloot
niet gebruikt wordt.
Men had verwacht dat de „Imperial fleet"
vanuit zee meegewerkt zou hebben aan de
geallieerde operaties. Klaarblijkelijk ls de
admiraliteit meer bezorgd over het lot der
schepen, dan over het lot der menschcn.
Waar ls het Engelsche prestige ter zee ge
bleven, waarop de Engelsche almacht Ls
gegrondvest? Engeland heeft steeds weer
het verlies van slagschepen ontkend, doch
thans bevestigt de onverklaarbare afwe
zigheid van de vloot in deze kritieke
oogenbllkken voor het landleger niet al
leen de ernstige verliezen, die de Engel
sche oorlogsmarine moet hebben geleden,
doch vormt tevens een stilzwijgende be
kentenis van het feit, dat de beheersching
der zee ondergeschikt Ls aan de beheer
sching van het luchtruim.
BESCHOUWING VAN STAATS
SECRETARIS BACKE OVER DE
VOEDSELVOORZIENING.
Staatssecretaris Backe van het Duitsche
Rijksministerie voor de voedselvoorziening
houdt zich in een opstel bezig met de po
sitie der Duitsche voedselvoorziening en met
de handhaving en uitbreiding der enorme
voorraden levensmiddelen. Uit de door hem
geciteerde cijfers blijkt, dat het niet moge
lijk is, Duitschland uit te hongeren.
Backe schrijft, naar het DJ4JB. meldt:
„Op 1 Augustus loopt het eerste jaar der
voedselvoorziening in oorlogstijd af. Reeds
thans kan geconstateerd worden, dat de
ontwikkeling zich niet alleen in overeen
stemming met het vastgestelde voedsel-
schema. doch zelfs gunstiger heeft vol
trokken. In de eerste plaats ls de buiten
gewoon groote reserve aan broodgraan,
welke Duitschland bij het begin van den
oorlog bezat, onaangetast. Geen ander
groot Europeesch land heeft ooit beschikt
over een zoo groote broodgraanreserve, als
wU van het begin van den oogst-1940 af
zullen hebben.
Over het resultaat van den aanstaanden
oogst kan thans nog niets gezegd worden.
Den lasten van den oorlog ten spijt is men
er in geslaagd, den landbouw op vredes-
voet meststoffen en zaaigoed te verschaf
fen De voorjaarsbebouwing is vrijwel vol
tooid. Tegenover een uitbreiding van de
oppervlakte voor den verbouw van winter
graan staat een overeenkomstige uitbrei
ding van die voor zomergraan De verbouw
van hakvruchten ls in vergelijking met het
vorige jaar in dit voorjaar met ongeveer 10
procent uitgebreid.
Alleen al de oppervlakte voor den ver
bouw van aardappelen zal dit jaar waar
schijnlijk ongeveer 250.000 tot 300.000 hec
tare grooter zijn dan het vorige Jaar. Voor
suikerbieten en voederbieten zal een over
eenkomstige uitbreiding bereikt worden.
Het gebrek aan werkkrachten is gecom
penseerd door hulp van de gemeenschap.
Ten aanzien van het vet ls de ontwikke
ling gunstiger geweest dan men 'er-
wachtte.
De oorzaak daarvan ligt ln een bijzon
dere inspanning van den Duitschen land
bouw op het gebied van melk- en vetpro-
BINNENLAND.
Schoenenverkoop stopgezet voor hen, die
meer dan f. 1200 verdienen. 'Binnen
land, 2e Blad).
Groot-verlofgangers komen niet voor steun
in aanmerking. 'Binnenland, 2e Blad).
a
De effectenbeurs gaat nog niet open. '2e
Blad).
Twee jaar geëischt tegen twee mannen,
die te Valkenburg hebben geplunderd.
(Ie Blad).
BUITENLAND.
De positie der Engelschen en Franschen in
Noord-Frankrijk wordt hopeloos. (Ie
Blad).
Moskou weigert bijzonderen Engelschen ge
volmachtigde te ontvangen. (Ie Blad).
De sovjets waarschuwen Lithauen wegens
aanslagen op Russische soldaten. (Ie
Blad).
ZIE VOORTS „LAATSTE BERICHTEN"
EERSTE BLAD.
ductie. Door de sterke stijging der boter-
productie was het mogelijk, de bij het be
gin van den oorlog bestaande buitengewo
ne voorraden aan grondstoffen voor olie en
margarine te verdeelen over een nog lan
gere periode dan oorspronkelijk vastge
steld.
De gunstige ontwikkeling van de boter
productie maakt het mogelijk, dat den
consumenten binnenkort meer boter dan
tot dusverre wordt toegewezen en dat bo
vendien de vervaardiging van volvette
kaas voor de zomermaanden weer wordt
toegestaan. Bovendien kunnen begin Juli
de hoeveelheden margarine volledig door
boter vervangen worden.Niettemin zal
Duitschland bij het begin van den winter
1940'41 over zeer veel grootere bo ter-
voorraden beschikken dan bij het uitbre
ken van den oorlog.
Evenzoo zullen de kaas voorraden, de ver
hooging der kaasrantsoenen ten spijt, bij
het begin van den winter aanzienlijk groo
ter zijn dan het vorige jaar. Verder zal
Duitschland bij het invallen van den win
ter voorraden eieren bezitten, die minstens
de helft grooter dan in September 1939
zullen zijn.
Op het gebied der vleeschverzorging is
naast de groote vleeschvoorraden in de
koelhuizen voor het tweede oorlogsjaar
een levende reserve uit den veestapel aan
wezig.
Ten aanzien van de groentemarkt zal de
voorgenomen uitbreiding der verbouwop
pervlakte met 25 procent waarschijnlijk
bereikt worden.
Over de Engelsche bombardementen bo
ven Duitschland schrijft het D.N.B. uit Ber
lijn het volgende:
Niettegenstaande de herhaalde Duitsche
waarschuwingen, duurt het lukrake werpen
van bommen door Britsche vliegtuigen op
hun nachtelijke vluchten boven Duitsch
rijksgebied voort Deze bombardementen,
die spotten met iedere bepaling van het
volkenrecht omtrent niet-militaire objecten,
worden door de Engelschen ln hun berich
ten als schitterende daden geprezen. Door
het lukrake werpen van bommen op vreed
zame steden door Engelsche vliegers wer
den woonwijken, hotels, scholen, apotheken
en ziekenhuizen getroffen. In Duitschland
wordt van lederen doode, van lederen ge
wonde en van iedere schade door deze
nachtelijke aanvallen nauwkeurig boek ge
houden Wanneer het uur der afrekening
komt, zal iedere bom veelvoudig vergolden
worden.
