LEIDSCH DAGBLAD - Eerste Blad De Nozema werkt door aan den bouw van twee nieuwe zenders Donderdag 23 Mei 1940 Het Duitsche legerbericht Zendmasten, ter hoogte van 192 en 166 meter zijn te Lopik verrezen Een verklaring van Duff Cooper KERK- EN SCH00LNIEUW5 rajé WARKT Erft» D> F W. 1. BROMMER t. In den ouderdom van 48 Jaar la te Stlena (Fr i overleden, naar het .Nieuwsblad v. Friesland" meldt, da. F. W J. Brümmer, predikant bij de Ned. Herv. Gemeente al daar. De overledene, die langdurig ongesteld la geweest, werd 9 September 1891 geboren cn studeerde te Lelden theologie om In 1918 candldaat te worden In Noord-Holland 9 September van dat Jaar deed hij zijn In trede In zijn eerate gemeente te Ooathul- ren. HIJ diende vervolgena de Remeenten van Hoorn op Texel, Hanaweert. Hengelo (O.*. Bergum en verbond zleh In 19S8 aan de semeentc van Stlena (Fr HIJ maakte als secundus-lid deel uit van hti rlasvloaall bestuur van Leeuwarden en was bestumSId ran tal van veroenlglngen ln lijn woonplaata. Buitenland Nijmegen en Waalwijk door Britache vliegtuigen gebombardeerd. AMERIKANEN VERLATEN EUROPA. Naar de „Associated Press" meldt, heeft het Amerlkaansche departement van bul- tenlandsch® zaken aangekondigd dat de di plomatieke en consulaire vertegenwoordi gers van de Vereenlgde Staten ln Grieken land, Roemenie. Hongarije. Bulgarije, joeRO-81avië, Turkije, 8yr!ë, Irak, Palestina, Tunis, Egypte en Tanger opdracht gekre gen hebben den ln deze landen wonenden Ameilkaanschen burgers te verzoeken, met het oog op de mogelijke uitbreiding vari den Europeeachen oorlog, naar de Vereenlg de Staten terug te keeren. Het totale aan tal van de Amerlkaansche burgers ln deze landen wordt geraamd op ongeveer acht tienduizend. De Amerlkaansche regeering heef' voorts besloten de mailboot „Presi dent Roosevelt" naar Ierland te zenden, ten einde de ln Europa wonende burgers terug te brengen. Het schip vertrekt heden uit New York naar Galway. (D.N.B.). ENGELSCHEN VERLATEN DJIBOETI. Stefanl meldt uit DJlboetl, dat de Engel- Rche consul aldaar den Engelschen staats burgers heeft aangeraden Fransch Somali- land te verlaten. Reeds zijn gisteren vele Engelschen uit DJlboetl vertrokken. KAZZIA'6 TEGEN VREEMDELINGEN IN BOEDAPE8T. De laatste dagen heeft de politie te Boe dapest ln verband met de verscherpte con- I trole op» vreemdelingen verscheidene razzia's hen, waarbij ruim tweehonderd ver dachte personen, waaronder ook vreemde lingen, ln arrest zijn gesteld HlerbU ge lukte het, een wijdvertakte bultenlandsche propaganda- en splonnage-organlsatle te ontdekken, waarvan de leden zich ln hoofd taak bezig hielden met economische spion- nage en de voorbereiding van daden van .sabotage. Ook ontdekte de politie een pro- paganda-centrale, welke zich bezig hield met de fabricatie van gruwelberlchten voor het buitenland. De onderzoekingen der polltic worden nog voortgezet. (D.N.B.). DE VERNIELING DOOR DE ENGELSCHEN De geallieerde troepen, in het bijzonder de Engelschen, vernielen in de gebieden, welke zd vluchtend verlaten de voorraden levensmiddelen. alsmede de fabrieken, mij nen e.d. Van Duitsche zijde wordt te dien aanzien verklaard, dat het Duitsche leger en het Duitsche volk ln hun behoeften kunnen voorzien door de productie van de eigen Industrie. Wat ln genoemde gebieden wordt vernield, zal door de plaatselijke bevolking worden gemist. Het Duitsche volk heeft geen steenkool noodlg, doch de Belgische cn fransche gezinnen zullen deze missen; hopelijk zal ln den komenden winter niet worden geklaagd over de gevolgen van een mlsdadigen waanzin, waarvoor Duitschland niet verantwoordelijk is. IDU.B.) CANADEES WEGENS MOORD OP DU1TSCHEN AMBTENAAR VEROORDEELD De Canadeesche burger Ernest Kehler is door een rechtbank te New York wegens moord op den Dultechen consulalren secre taris dr. Engelberg tot tien Jaar gevangenls- •traf veroordeeld. VERKLARING VAN CANADEESCHEN SENATOR. „Canada is zóó slecht voorbereid, dat het voor 1941 of 1942 aan de geallieerden geen troepencontingenten en oorlogsvoorraden van belang kan doen toekomen". Aldus verklaarde de Canadeesche sena- r Halg ln een toespraak te Ottawa, waarin hij bittere verwijten liet hooren aan het adres van de Canadeesche regeering, c-mdat zij zich, naar hij zelde, had laten verrasaen door de snelheid van de oor logsgebeurtenissen (D.N.B.). VERSCHEIDENE BURGERS GEDOOD. Hoofdkwartier van den Fuhrer. Het opperbevel van de weermacht maakt bekend: In Vlaanderen wint onae aanval over de Schelde tegenover sterk vijandelijk verzet langzaam terrein. Bij Valencien nes is de strijd nog gaande. Het bosch- gebied van Mormai, Zuidoostwaarts van Valenciennes, waarin Fransche strijd krachten een toevlucht hadden ge zocht, werd gezuiverd. Pogingen tot uitbreken van vijandelijke pantsertroe pen nabij Kamerljk werden met zware verliezen voor den vijand, in samenwer king tusschen leger en luchtmacht, verijdeld. In het Westelijk deel van Artois zijn Duitsche troepen uit den daar ge vorm den wig opgedrongen en Noordwaarts opgetrokken in algemeene richting van Calais. Ook Battice, de tweedt moderne uit- looper van de vesting Luik, heeft zich met 20 officieren en 60 manschappen overgegeven. Aan bet Z. front van Na men houdt de vijand nog stand. Aaiwalien van het luoh«twapen troffen in de wenste plaats de ach terwaar tadhf ver bindingen van den rijend, alsmede achter- waarteche bewegingen en troepenconcen traties ln Vlaanderen en Artois. Door bewapende verkenningen voor de kust van het Kanaal werden drie transportschepen en een tankboot met in totaal ongeveer 20.000 ton tot zin ken gebracht, en werd een torpedo jager zwaar beschadigd. De haveninrichtingen van Duinker ken en Dover zijn effectief met bommen bestookt. Snelle Duitsche booten hebben voor Duinkerken een vljandelijken tor pedojager door een torpedo tot zinken gebracht. Overigen*» was de activiteit van de lucht machten van beide partijen ais gevoïg van de weersgesteldheid beperkt De vijand ver loor negen vliegtuigen, vijl Duitsche toe stellen worden verwilt BU Narvik gelukte het een slagkruiser aan den boeg zwaar te treffen, een transport vaartuig van 3000 ton tot zdnken te brengen cn een ander transportschip zwaar te be schadigen. Verder werden tentenkampen en munitiedepots in brand geschoten, colon nes met bommen gestookt en batterU -stel lingen alsmede landingsplaatsen met succes aangevallen. Ook in den afgeloopen naeht beeft de vijand zijn lukrake luchtaanvallen tegen niet-militaire objecten voortge zet. In de Nederlanden werden de plaat sen Nijmegen en Waalwijk door Britsche vliegtuigen aangevallen, waarbij ver scheidene burgers den dood vonden. Op grond van later onbvangen berichten bedraagt. aooal6 reeds in een aleonderlUk bericht is meegedeeld, het aantal der door luchtdoelgeschut In den tUd van 10 tot 15 Mei neergeschoten rtJandelUke vüegtui- gen 342 In een tweetal artikelen zal een onzer redacteuren voor de lezers van ons blad zijn Indrukken weergeven van een recent bezoek, dat hU beeft gebracht aan het terrein, dat door de Nederlatideche Omroep Zender- MaatschappU te Lopik, in de provincie Utrecht is aangekocht voor den bouw van een tweetal nieuwe zenders. Gedurende de achter ons liggende dagen heeft het werk even ge stagneerd. Thans Is men weer met volle kracht aan den arbeid geslagen om zoo mogelijk op 1 Juli tenminste één der beide zenders in bedrijf te kunnen stellen. Op 1 October hoopt men dan den tweeden gereed te hebben. Het terrein, dat door de Nosema te Lopik is aangekocht voor den bouw van een tweetal nieuwe zenders, la de foto getuigt het uniek gelegen. Links vooraan de 192 meter hooge, achteraan de 166 meter hooge zendmast. Rechts op den achtergrond het nieuwe gebouw PARIJS NEEMT MAATREGELEN TEGEN .ONWAARSCHIJNLIJKE GERUCHTEN". De Fransche regeering heeft maatregelen genomen om er voor te zorgen, dat het op dringen van de Duitsche troepen en de situatie waarin zich de geallieerde legers bevinden, aan het publiek slechts ln zooverre bekend wordt, als de bevoegde Fransche autoriteiten dit voor geschikt achten. Het feit. dat de bezetting van Abbeville door de Duitschers. bU gerucht reeds eenlge uren 'ater in ParUs bekend was. en de stemming der bevolking ongunstig beïnvloedde, is voor de Fransche militaire overheid aanleiding geworden een verordening uit te vaardigen, *aarbU elkeen met de zwaarste straffen bedreigd wordt, die „onwaarschUnlUke" geruchten over den opmarsch van den Jljand verspreidt. In het bUzonder moet de fransche regeering hierdoor de mogelUk- jeld ln handen krijgen om ook ln gevallen dat het verlies van bepaalde plaatsen niet m®cr kan worden stil gehouden, er op te •Uzen. dat deze optrekkende Duitsche troe pen slechts bepaalde gemotoriseerde een heden" zijn Men gelooft door deze rant- ^nrering van de voor het publiek be- jjemde berichten, de stemming der bevol king beter onder bedwang te kunnen houden. (D.N.B.). De vroegere Britsche minister van oorlog, Duff Cooper, thans minister van voorlich ting, verklaarde ln een radiorede, dat Enge land rtdh vooral moet weren tegen het onzichtbare wapen van het defaitisme en van de geruchten. De spits van den Dult- schen opmarsch door Noord-Oost-Frank rijk reikt Inderdaad reeds tot het Kanaal Daardoor is het Fransche front ln twee deelen gesplitst. In het Zuiden ligt het grootste deel van de strijdkrachten, ln het Noorden staat het Britsche expeditiecorps gereed. ZUn moreel is zeer goed. De Duit sche successen hebben voor de Dultschers groote gevaren meegebracht Het Britsche luchtwapen vervult zUn taak met grooten moed Niettemin ls de toestand ernstig, wel licht ernstiger dan ln 1914/1918 Dat betee- kent echter niet, dat de nederlaag reeds voor de deur staat, ook niet, aldus de minis ter. indien wU dezen slag verliezen. Engeland moet zich harden. Vele Engel schen zouden het büna begroeten, wanneer de eerste bom op Engeland viel. want dan zouden zU het gevoel hebben, dat ook zij aan het lot van de troepen deel hebben. De overwinning zal ten slotte bereikt worden. Het is geruststellend te zien. hoe bijv. de Canadeezen aan den strUd deel nemen. ID.N.B.) ENGELSCHE PERS HOOPT OP REN „WONDER AAN DE MAHNE"! De Eng-elsohe pers houdt zich bezig met de verschillende beoordeelingen van den toestand Vooral komt heden voor het eerst het Inzicht van den ernst deir situatie aan het front tot uitin-z Tevens spteken de bladen de hoop uit. dat met de persoon van generaal Weygand een nieuw „wonder aan de Marne" ten gunste van de geallieer den zal geschieden. De „Times" noemt den toestand ernstiger dan ooit tijdens den wereldoorlog Er bestaat weinig hoop den Dultechen opmarsch naai de kust tegen te houden en meri heeft ln het geheel geen hoop de Dultschers weer van de kust te verdryven. iDNB.). Het hoofdgebouw is uiterlijk gereed. Er wordt hard gTWerkt oitr 1* Juli den eersten zender In gebruik te kunnen nemen. (Van onzen specialen verslaggever). I. Honderdzestig ton staal op een porcelel- nen isolator, die zelf. vla <*n laagje beton, weer op 5 palen 17 meter diep ln den l grond geheld' rust De man-van-de- krant heeft het niet willen gelooven, toen hij het hoorde vertellen Thans, nu hij met eigen oogen gezien heeft, weet hU. dat het Inderdaad waar is. In Lopik heeft men dit technisch staaltje uitgehaald. Er Ls geen ophef van gemaakt, eenvoudig omdat men het de gewoonste zaak'ter wereld vond en nog altUd vindt. De twee nieuwe zenders te Lopik. welke door de Nederlandsche Omroep Zender MaatschappU •„Nozema gebouwd worden, omdat Nederland ln Maart 1939 als resul taat van de conferentie te Montreux twee nieuwe, middelbare golven toegewezen kreeg, naderen hun voltooiing: op 1 Juli van dit Jaar hoopt men den eersten zender, welke een zendmast wegende 160 ton en met één punt rustend op een porcelel- nen isolator ter hoogte v^n 192 metei heeft, in gebruik te kunnen nemen. Op 1 October zal men dan den tweeden zender met een mast van 166 roeter, inschakelen Alleen komt er, door het uitbreken van den oorlog, niets van een uitvoering van de te Montreux plaats gehad hebbende golf- lcngte-verdeellng Ir. A. Dubois, directeir van de te Amsterdam gevestigde Nozema stipte dit onderwerp o m. aan, tUdens een gesprek, dat wU met hem mochten hebben Maar hU voegde er dit ter gerust stelling! meteen aan toe, dat de fceid' nieuwe zenders ook op de golflengten, wel ke Nederland reeds had, kunnen zenden En dat zal o»p 1 Juli en l October dan ook gebeuren EEN STUKJE^ GESCHIEDEN!1 Velen interesseeren zich voor het radio bedrUf in Nederland Maar zeer velen, die precies op de hoogte zijn met wat er in de studio's omgaat, weten maar zeer weinig of heelemaal niets vain den ontwikke lingsgang der omroepzenders. Gaan wU terug tot het begin van den omroep in Nederland, dan komen wU allereerst tot den in Hilversum opgcstelden radiozender, dank zU de aanwezigheid van de N8.F aldaar. Er werd toen met een betrekkelUk lange golf (1045 M gewerkt en op deze golflengte kon geheel Nederland de radio programma's zonder storing opvangen De Nederlandsóhe omroep begon met een golf, waarop zich nóch fading het sterker en zwakker worden van ver afgelegen zend stations na zonsondergang, dat zich dichter bij den zender voordoet naarmate de golf korter wordt nóch absorptieverschUnse- len voordeden Maar dat werd al heel gauw anders, toen Nederland een middelbare golf (pl.m. 300 M toegewezen kreeg. Aan de hand van uitgebreide proefnemin gen hebben Nederland's knapste radio experts uitgemaakt, waar in ons land het best een zender, welke van een middelbare golf gebruik moet maken, opgericht zou moeten worden En uit deze proeven bleek, dat in do omgeving van Vlanen en IJssel- stein plaatsen te vlr.den waren, waar de ontvangsterkte voor ^fnord on Zuid niet alleen gHUfc'w rij daar het grootst was. Nol z ulet over één nacht ijs. Men richtte ean zendstation ln deze streek op en ging de ontvangst ln het geheele land na. Deze was uitstekend, zoo dat de raad van beheer der Nozema aan Den Haag voorstelde goedkeuring te verlee- nen aan de stichting van een omroepzen- der. Tevens werd omdat Nederland vier Jaar lang zijn lange golf <1875 M.)) onvrij willig met Roemenie moest deelen aan de Nederlandsche regeering verzocht te Montreux pogingen ln het werk te stellen om ons land twee goede middelbare golven te verschaffen. Deze pogingen hadden succes, zoodat ons land de vrije beschikking kreeg over een golf van 413,2 meter cn van 355,9 meter, met Ingang van 4 Maart 1940. Helaas heeft Zwitserland moeten mededeelen. dat ln verband met den huidigen internationalen toestand van de nieuwe golflengteverdee- llng voorloopig afgezien moet worden. Maar dat neemt niet weg. dat de Nozema door blUft bouwen, want de nieuwe zenders, die beide een zendvermogen van 120 k.w. krij- k.m. ten Zuiden van IJsselsteln in de go- meente Lopik, dat met een lange smalle punt tot het Zuiden van IJsselsteln door- loopt. Het terrein grenst nog Juist aan de z.g. Hoogen Blezendijk. welke IJsselsteln j met den Lekdijk verbindt. ER IS HARD GEWERKT. ZU. die op den voorrangsweg Utrecht— Vlanen—Den Bosch ter hoogte van IJssel steln de blikken naar rechts over het wUde polderland laten dwalen, het polderland, dat een van Nederland's bekendste schrij vers zoo vaak tot een felbewogen achter grond voor zUn romans diende, zal uit de verte reeds kunnen constateeren. dat de Nozema niet stil gezeten heeft. Hoog rUzen de beide nieuwe zendmasten op uit het frissche groen. En ook het gebouw, waarin de apparaten geplaatst zullen worden, is op getrokken. Hier klink het lied van den ar beid. werken vele handen naarstig aan de voltooiing van een project, dat globaal ge schat op IV» millloen gulden komt. Zestig meter lang over de grootste leriate en 30 meter breed over de grootste breedte, maakt het hoofdgebouw een imposanten In druk. ook al is men nog niet heelemaal ge reed met de Inrichting UiterUJk ontbreekt er nog maar weinig Maar binnenin zUn er nog tientallen werklieden aan den gang Het gebouw bestaat uit een centraal ge legen hoofdgebouw, dat op een kelderver dieping rust, welke onder het geheel door loopt. In het hoofdgebouw vinden plaats in de kelderverdieping de pomplnstallatles en watertanks; ter hoogte van den beganen grond is de machinezaal, aan weerszijden geflankeerd door een lampenbergplaats, een werkplaats en enkele dienstruimten. terwUl op een balkon ln deze machinezaal ondergebracht zUn de koelspiralen van de zenders. Op de verdieping hierboven, welke door een dubbelen vloer van de machlnezaal is gescheiden, bevindt zich de eigenlUke op- -ulllngsplaaU van de zendapparaten. De trappen welke het eindvermogen bedie nen zijn op den zaalvloer geplaatst. ter wUl de kleinere z.g voortrappen wederom op een baikor. in deze zenderzaal zyn ont worpen. Bulten deze zenderzaal bevinden zich de z.g hoogfrequentrulmten, waar spoeLsy- steem en condensatoren, welke ln de ver schillende radiokringen zijn geschakeld komen. Aan den voorkant van dit centrale ge deelte bevindt zich op den beganen grond een hal met vestiaires voor bezoekers; op de tusschenverdieplng een kleine ontvang zaal, alsmede slaapgelegenheid voor perso nen, die 's nachts op den zender aanwezig moeten zijn, terwUl op de eerste verdieping een meet- en chefkamer zUn ondergebracht Deze voorbouw is lager dan het eigenlijke hoofdgebouw. Achter tegen het hoofdgebouw en ge deeltelijk hierin vallend vindt men plaats voor twee hoofdgelUkrlchters en een reser- vegelUkrichter, welke ieder een gelUk- stroom leveren van 20.000 V voor de laat ste trappen van den zender. Daarachter en uitsluitend op den beganen grond be vinden zich het z.g. schakelhuisje waar de firimaire hoog- en laagapanningsschake- aars zUn ondergebracht en waarachter men eerst het schakelstation van de PUEM vindt en daarachter de drie trans formatorcellen van de Nozema. welke de transformatoren bevatten, die voor zoover noodlg, dc energie, welke wordt geleverd bU «en spanning van 10.000 V., neertrans- formeeren op 380—230 V. voor de machines, die voor het bedrijf van den zender nood- zakelUk zUn, terwijl ze tevens de spanning voor de electrische verlichting zullen moe ten leveren. Tot slot en tevens tot besluit van dit artikel zij vermeld, dat de dubbele vloer tusschen zender- en machlnezaal dient voor het trekken van kabels, welke de ver schillende deelen van de complete appara tuur met elkaar verbinden Vier verticale schachten dienen om ln verticale richting stroom en spanning door het gebouw te kunnen lelden. (Nadruk verboden). NED. HERV. KERK Aangenomen naai Beuningen ca. Joh. H. W. Dickhout. cand. te Amsterdam. Bedankt voor Frederiksoord (toet J. O. Steenbeek Jr.te Denekamp. voor Linschoten L. Brasser te Bruchem DOOPSGEZ. BROEDERSCHAP. Beroepen te Wageningen B Duf our te Sappe- meer. VER. VAN VRIJZ. HERVORMDEN. Benoemd als voorganger der afd. Haarlem da. B. Nyholt, Ned. Hen pred. te Wierlngermeer. Van links naar rcchla: lr. A. Dubois, directeur van de Nosema, Ir. B. den Besten, bedr(jfs-lnge- nleur van de ?enderafdeeling der Nosema cn ir. A. van GanawUk, bedrijft-ingenieur van de Radloccntrale der Nosema. gen dit is de uiterste grens, welke de Internationale Conventie van Montreux toe staat voor stations, werkende op middel bare golven zullen ook op de golflengten welke Nederland reeds bezat kunnen uit zenden. Dat men besloten heeft het zend vermogen zoo hoog mogelUk op te voeren, ligt eveneens voor de hand. ln verband met zoogenaamde locaalstoringen van naburige omroepzenders. 1 Het vinden van een geschikt terrein was de eerste zorg. daar men tevens door het I bijeenvoegen van beide zemders ln één ge bouw een economische bediening der appa ratuur zoo ver mogelijk door wilde voeren. Aangezien het gewenscht ls. teneinde de uitstraling der antennes zoo gunstig moge lUk te doen zUn. rondom deze antennes een z.g. aardnet aan te brengen, waarvan de middellijn ongeveer gelijk ls aan de uit te zenden golf. bracht dit mede dat een ter rein van ongeveer 400 x 800 M. moest wor den gezocht. Dit terrein ls gevonden op ongeveer 2}fc UIT DE HFRV. KERK Naar wij vernemen zal de in Me. door bU-zondeie omstandigheden uitgestelde voor jaarsvergadering van de Algemeene Syno dale Commissie der Ned. Hen-. Kerk thans bUeenkomen op 4 Juni ai. in het gebouw 1 van de Synode te 's-Gravenhage De volgende week komt de urgentieraad weer bUeen. ZU is reeds byeen gewees' en op haar voorstel deed de Ned. Herv. Kerk een bUzonder getuigenis uitgaan aan alle Ned Herv. Gem. ter voorlezing van den 1 kansel. Ook ls een commissie van waakzaamheid benoemd, dl, o.a. de flnancieele aangelegen heden behandelen zal. Alle correspondentie voor deze commissie moet gezonden worden aan het secretariaat van de Algemeene Synode der Ned. Herv. Kerk: Javastr 100 te 's-Gravenhage. LEIDSCHENDAM, 22 Mei Aangevoerd 27596 kippeneieren. prUs f 3.90—4.60. 25 ganaeneleren f 9.50—10.00. 25 diverse eieren f.6.00. 560 kippen 1 0 03—0 85 per stuk. 22 konijnen, f 0.45—2.00 p. <r,uk en 10 duiven f 0.15—030 per stuk ROELOFARENDSVEEN. 22 Mei Aardbeien 8-11 cent'per doosje, idem per half pond 15-20 .cent. aanvoer 13.900 pond; postelein 7 cent per kg sla f. 1A0—130. peulen f 1.50—3 25 snliboo- nen f. 2.40—2.00 per 10 pond.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsch Dagblad | 1940 | | pagina 3