Weinig nieuws
uit Noorwegen
De tweede Midza-
premielawine
8 Iste Jaargang
DINSDAG 7 MEI 1940
No. 24574
Alle ^verloven ingetrokken
HET VOORNAAMSTE NIEUWS
VAN HEDEN
Trachten de Duitschers Narvik
te ontzetten?
Dit jaar weer
3 October-feest
Geallieerde troepen
naar Schotland gebracht
Koop alles in MIDZA-zaken
DOE OOK MEE
Verklaring van Koht
Overzicht
Dit nummer bestaat uit VIER bladen
EERSTE BLAD
De Bilt
verwacht
De actie ter zee
LEIDSCH
DAGBLAD
DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
PRIJS DER ADVERTENTIES:
30 cti. per rejel voor idvertmttn uit Lelden en platteen waar
agentschappen van ons Blad gevestigd z|)n Voor alle andere
advertenties 30 ets. per regel Voor zakenadvertentle» belangrijk
lager tarief. Kleine advertenties uitsluitend b|) vooruitbetaling
Woensdags en Zaterdags 30 ets. bij maximum aantal woorden
van 30. - Incasso volgens postrecht. Voor opzending van brieven
10 ets. porto te betalen. - Verplicht bewijsnummer 5 ets.
Bureau Noor demd spie in Telefoonnummers voor
Directie en Administratie 25041 (2 lijnen)
Redactie 21507
Postcheque- en Girodiedgt no. 57055 Postbus no. 54
PRIJS DEZER COURANT:
Voor Lelden en gemeenten, waar agentschappen gevestigd stff:
per 3 maanden f 2 33
per week f. O.IS
Franco per post f. 2 35 per 3 maanden -f portokosten.
(voor binnenland L0 30 per a mrrdj
BIJ Narvik schijnt de toestand ln hoofd
raak ongewijzigd al neemt de druk der ge
allieerden toe. Door de lucht voeren de
Duitscher.s blijkbaar versterkingen aan en
ook over land is hulp blijkbaar op weg.
In Ijltempo zijn de Dultsche troepen, na
dc bezetting van het door de geallieerden
ontruimde Namsos, over den moeilijken
bergweg verder Noordwaarts ln de richting
van Narvik getrokken. Het Dultsche opper
bevel bevestigt, aldus United Press, dat de
Dultsche troepen op 250 K M. ten Noorden
van Trondjem eerst Mosjön bezet hebben
en daarna te Mo aangekomen zijn. Mosjön
ls het eindpunt van den spoorweg, die van
Trondjem naar het Noorden loopt, zoodat de
Duitschers voor hun verderen opmarsch,
A.Ike ten doel heeft het Dultsche garni
zoen van Narvik te ontzetten, geheel op den
bergweg aangewezen zijn.
Van „ergens ln Noorwegen" wordt ge-
meldt: de Noorsche troepen houden nog
stand ln het woeste Gul-dal tusschen Roe-
ros en 8tocrcn. aldus het Noorsche Tele-
graafagcntschap. ZIJ hebben stellingen ln
de bergen ingenomen. Een detachement van
ongeveer 250 Duitschers ls door Rocros ge
trokken op weg naar het Guldal. Bulten het
telefoonkantoor te Roeros staat een Noorsch
sprekende Dultsche soldaat geposteerd. Het
ls een van de duizenden Oostenrljksche en
Dultsche kinderen, die na den vorlgen oorlog
ln Noorwegen zijn verzorgd. Gemeld wordt,
dat de Duitschers vele Noorsche burgers
gearresteerd hebben, bewerende, dat zij de
Noorsche troepen hebben bijgestaan.
NOORSCHE BESCHULDIGINGEN.
Het Noorsche te leg raaf-agentschap meldt:
da- Dultsche vliegtuigen voortgaan onver
dedigde Noorsche hospitaalschepen en pas
sagiersschepen aan te vallen. Er zijn 29
personen gedood of gewond, toen het Noor
sche schip Queen Maud, dat gewonden aan
boord had, bij Gratanger werd gebombar
deerd.
Het schip zelf werd beschadigd, hoewel
overal duidelijk groote Roode Krulsemble-
men waren aangebracht.
Honderd vrouwen en kinderen waren aan
boord van het kustvaartuig Richard With
toen dit ter hoogte van de Noordkust van
Noorwegen werd gebombardeerd en uit
machinegeweren beschoten.
De passagiers begaven zich in redding
booten aan wal. Er werd niemand gedood en
er ls slechts geringe schade.
Een ander stoomschip, de Tordenskjold,
werd eveneens uit de lucht gebombardeerd
en uit machinegeweren beschoten. Van de
passagiers o.w. zich een groot aantal Finsche
vluchtelingen bevond, vrouwen en kinde
ren, die naar hun haardsteden terugkeer
den, werden een paar gewond. Het Noor
sche Telegraaf-agcntschap zegt. dat de
Dultsche vliegers ook schieten op visschers,
boeren, vrouwen, kinderen en zelfs op
koelen in de welde.
Naar uit Oslo vernomen wordt, zouden de
Duitschers ervan hebben afgezien krijgs
gevangenen naar Dultschland over te bren
gen. Gevangenen boven de zestig en be
neden de zestien jaar zullen ln vrijheid
worden gesteld, de anderen zullen voor
landbouwwerk worden gebruikt of ln kam
pen geconcentreerd worden.
feestplan in voop
BEREIDING
Naar wij van de zijde van het
bestuur der 3 October-Vereeni-
glng vernemen, worden met
verschillende instanties momen
teel besprekingen gevoerd ten
einde dit Jaar weer te komen
tot een feestelijke herdenking
van Leiden's Ontzet.
Mochten deze een gunstig ver
loop hebben, dan ligt het ln de
bedoeling daarvan mededeeling
te doen in de op 27 dezer te
houden ledenvergadering.
In het voorlooplg schema is
ook een middagoptocht gepro
jecteerd, waarvan het ove
rigens zeer aantrekkelijke
onderwerp nog niet kan worden
medegedeeld; het zal evenwel
in geen geval de optocht „Langs
de groote rivieren"' zijn, welke
het vorige Jaar zou worden ge
houden.
Heette het eerst dat de te Andalsnes en
Namso.s weer Ingescheepte troepen naar
Noordelijk Noorwegen waren overgebracht
thans blijkt dit onjuist. Zij zijn ln Schot
land aan wal gezet!
Generaal Ironside heeft de uit Midden-
Noorwegen teruggekeerde Britsche en
Fransche troepen cenlge uren na hun aan
komst ln een Noordelijke haven toegespro
ken. Hij zeldc o.m „Ik geloof, dat leder
van u er ln zijn hart van overtuigd ls, dat
Kil onder betere omstandigheden een partij
voor de Duitschers zljt. Denk niet, dat gij
uit Noorwegen zijt verdreven. GIJ hebt bevel
ontvangen terug te trekken en het ls van
groot belang dat uw discipline u heeft doen
tcrugkeeren. GIJ waart een voorhoede en wij
hadden gedacht, dat wij u de kanonnen en
de vliegtuigen konden sturen, die het u
zouden hebben mogelijk gemaakt te strij
den tegen de machine, die tegenover u
stond, doch zooals gij weet, liep het ons
weldra tegen".
Ironside las vervolgens een boodschap van
den minister van oorlog voor
Een majoor van de Fransche troepen heeft
verteld, dat de Franschen gedurende de
tien dagen, dat zij in Noorwegen waren,
geen Duitschen soldaat gezien hebben. De
bewoners van de plaats, waar zij landden,
waren naar de bosschen en de heuvels ge
vlucht om te ontkomen aan het onophou
delijke bom- en machinegeweervuur der
Dultsche vliegtuigen, die in groepen van
tien den geheelen dag boven de plaats ver
schenen. Ook de Fransche, Britsche en
Noorsche soldaten hielden zich overdag ln
de bosschen op, om des avonds naar de stad
terug te keeren. Wij waren, aldus deze
officier, zeer teleurgesteld, dat wij Noor
wegen moesten verlaten zonder een treffen
met de Duitschers gehad te hebben. Wij
hebben minstens één Duitschen bommen
werper door luchtdoelgeschut zien neer
halen. De Dultsche vloot hebben wij niet
gezien, zelfs geen dulkbooten, doch er waren
vele Britsche oorlogsschepen in de buurt.
Verlofgangers moeten direct terugkeeren
Dp régeeringspersdienst meldt:
Periodieke, vacantie-, buitengewone, kleine, zaken- en studie
verloven worden ingetrokken. Bovendien worden ingetrokken
de weermachtsindustrieverloven van het personeel, ingedeeld
bij de luchtdoelartillerie, luchtdoelmitrailleurs, de luchtstrijd
krachten en de zoeklichtafdeeling.
De verlolgangers moeten onverwijld naar hun onderdeelen
terugkeeren.
Zij, aan wie buitengewoon verlof is verleend wegens ernstige
ziekte of overlijden van gezinsleden, keeren na afloop van dit
verlof naar hun onderdeelen terug.
volgt onmiddellijk na Pinkiteren.
J
3966
(Inset Med.)
De Noorsche minister van buitcn-
landsche zaken, Koht, die thans in En
geland vertoeft, heeft in een vraag
gesprek verklaard, dat het Noordelijke
leger van Noorwegen, het best uitge
ruste en meest geoefende deel van zijn
strijdmacht, nog steeds onaangetast is
en bereid en gereed om met de hulp
van de geallieerde troepen den strijd
tegen de Dultsche invallers voort te
zetten.
Koht, die de sterkte der Dultsche troepen
ln Noorwegen op vijftig- tot honderddui
zend man schatte, zelde, dat het Noorsche
leger ln het Noorden de noodige oefening
heeft gehad en goed uitgerust is. Het eenige
wat wij noodlg hebben, zoo verklaarde de
minister, is vliegtuigen en luchtafweerge
schut De geallieerden moeten omtrent de
toekomst beslissen, doch ik ben er van over
tuigd, dat zij ons zooveel mogelijk hulp
zullen bieden. WIJ moeten geduld oefenen
en wij kunnen niet verwachten, dat alles in
eens geschiedt. De vrijheid van Noorwegen
zal niet verzekerd zijn, voor de oorlog voor
bij is
Omtrent den strijd der laatste weken
zeide Koht „Wij hebben groote verliezen
geleden. Een groot aantal onzer soldaten
is gedood, verjaagd of verdwenen en het is
duidelijk, dat een groot deel van onze
strijdkrachten verloren is gegaan. In Mid
den-Noorwegen hebben onze soldaten ge
vochten tot zij uitgeput waren. ZIJ moesten
terugtrekken en het was hun onmogelijk,
dit als geheele eenheden te doen".
Koht verklaarde, dat de verliezen der
Noren in het Zuiden het grootst waren ge
weest in het Gudbrandsdal en het Oester-
dal, doch hU lachte om het denkbeeld, dat
DE SPANNING IN EUROPA'S
ZUID-OOSTEN.
Heden begint in het Britsche parlement
de veldslag om Noorwegen! Het zal er span
nen, maar waar de regeering één lijn trekt,
mag verwacht worden, dat de storm zal
worden bezworen
Voor het debat begint, zal er nog een
„vragenuurtje" zijn Zoo zal worden ge
vraagd: „Zijn de ln Noorwegen gebleven
troepen voldoende uitgerust tegen zon,
sneeuw, regen en vliegen? Wanneer werd
het eerste bericht van den Duitschen in
val ontvangen en was er eenlg uitstel eer
handelend werd opgetreden? Ls de blokkade
ln de Mlddellandsche Zee doeltreffend?"
Uit deze laatste vraag blijkt nog eens te
meer, hoezeer Italië op het eerste plan
staat. Bij geruchte verluidde, dat Engeland
Rome concrete vragen zou hebben gesteld,
doch dit wordt ontkend.
Het 35.000 ton groote slagschip „Littorlo"
is Intusschen door de werf Ansaldo, waar
het gebouwd ls. aan de Italaansche marine
overgedragen, ln tegenwoordigheid van tal
van autoriteiten. De „Littorio" ls het twee
de slagschip van de serie van vier, die in
aanbouw was. Het eerste van de serie, de
„Vittorio Veneto", ls onlangs aan de marine
overgedragen. De bouw van de overige twee,
de „Roma" en de „Impero" ls, ln verband
met den internationalen toestand versneld.
Italiè s houding blijft nog altijd onzeker.
Tijdens de audiëntie, die Paus Pius XII
gisteren aan het kroonprinselijk echtpaar
van Italië verleende, heeft de Paus, naar
United Press van gezaghebbende Vaticaan-
sche zijde verneemt, gesproken over de
vredespogingen van president Roosevelt. De
Paus heeft voorts de hoop uitgesproken, dat
Italië het niet noodig zal oordeelen even
eens ln den oorlog te gaan.
De Paus had aan den persoonlijken am
bassadeur van president Roosevelt, Myron
Tailor, de toezegging gedaan, dat hij in de
audiëntie met het kroonprinselijk echtpaar
de vredespogingen van president Roosevelt
ter sprake zou brengen en vooral zou wij
zen op het feit, dat de president der Ver-
ecnlgde Staten zich or persoonlijk voor in
teresseert. dat Italië bulten den oorlog
blijft. Deze toezegging verkreeg Myron Tal-
lor Zaterdag J.l. toen hU. aldus Uni.ed
Press, in het geheim een bezoek bracht aan
den Paus en wel naar aanleiding van de
bespreking van den Amerikaanschen am
bassadeur Phillips met den Duce en van de
diplomatieke besprekingen van den Itali-
aanschen ambassadeur te Washington
Pius xn heeft, naar verluidt, tevens een
boodschap gezonden aan zijn nuntius te
Berlijn, mgr Orsenigo, en hem opgedragen,
de Dultsche regeexing ln verband met deze
aangelegenheid te polsen.
Van zeer betrouwbare Vatlcaansche zijde
wordt voorts vernomen, dat de Paus aan
Myron Tailor zou hebben medegedeeld, dat
hij volkomen met Roosevelt's optreden ter
beperking van het conflict accoord gaat. De
Paus zou tevens verklaard hebben, dat
thans misschien het oogenbllk ls aange
broken. niet alleen voor een actie ter be
perking van den oorlog, maar ook om een
laatste poging te ondernemen voor een
soort van algemeene vredesactie.
Vandaag heeft de Paus ook den Fran
schen ambassadeur bi) den H. Stoel. dr.
Charles Roux, in audiëntie ontvangen.
Men ziet dus. hoe de vredesactie voort
duurt. Maar het succes
United Press meldt nog; goed-lngellchte
Duitsche kringen beschouwen de mogelijk
heid van een uitbreiding van den oorlog
naar Zuid-Oost-Europa met gemengde ge
voelens. Men constateert, dat de activiteit
van de geallieerden ln de Mlddellandsche
Zee Italië dichter aan Duitsche zijde brengt,
maar tegelijkertijd wijst men erop dat oor
log op den Balkan den toevloed van voedsel
en grondstoffen uit den Balkan naar het
rijk zou belemmeren
Vooral Zuld-Slavlë wordt thans gedood
verfd als het eerste Balkan-land, dat in
den wereldbrand zou kunnen worden be
trokken Maar het ls alles nog te vaag, om
iets met zekerheid te kunnen zeggen On
telbaar is het aantal alarmeerende geruch
ten rondom den Balkan.
Heden beginnen op Dultsch verzóek, te
Belgrado Duitsch-Joego-Slavische handels
besprekingen. Aan het hoofd van de Duit
sche delegatie staat doctor Langfried,
staatssecretaris van den rijksminister van
economische zaken.
In een officieele mededeeling, aan de
Joego-Slavische pers verstrekt, heet het
dat liet voornaamste doel van deze onder
handelingen zou zijn, quota vast te stellen,
voor een tijdperk van zes maanden voor
exporten en importen van en naar Tsje-
cho-SlowakiJe en verder de inschakeling
van den handel tusschen Joego-Slavië en
Tsjecho-SlowakUe ln het Duitsche econo
mische systeem.
In Joego-Slavischc economische kringen
is men niet optimistisch. zeer groote
voedsc'CN.'Cu'.t Joc*go-^i,iv«ê naar alle
landen lieei't eoti groot tekort in eigen
land veroorzaakt, hetgeen te zamen met
de groote prijsstijging een groote beper
king van den export van voedsel naar
Dultschland heeft veroorzaakt, daartegen
over staat dat de export uit Dultschland
naar Joego-Slavië ten zeerste beperkt is
door de schaarschte van grondstoffen in
Duitschland. Zoo heeft Dultschland bij
voorbeeld zelfs niet de helft van de vast
gestelde quota steenkool en cokes naar
Joego-Slavië geëxporteerd.
Men zegt in officieele Duitsche kringen
dat Duitschlands eerste plicht Ls. Italië van
steenkool te voorzien en dat dit Dultsch
land verhinderd heeft, Joego-Slavië te be
dienen.
Bovendien betwijfelt men in Joego-Sla
vische economische kringen sterk, of
Duitschland in staat zal zijn, het contract
voor de levering van allerlei soort produc
ten na te komen. De Joego-Siavische mili
taire autoriteiten van hun kant willen ex
port van voedsel naar Duitschland abso
luut voorkomen, teneinde zelf grootere re
serves te verkregen.
De Dultsche pogingen zullen er allereerst
naar men den U.P.-correspondent mede
deelde, op gericht zijn, den Import uit
Joego-Slavië van koperoxyde en Ijzererts
te vergrooten. De kans op succes dezer po
gingen schijnt echter niet bijster groot te
zijn.
Voor Zweden is de toestand ietwat opge
helderd.
Het Duitsche Nieuwsbureau deelt n.l. het
volgende mede: „Tusschen den Führer en
den koning van Zweden is in de tweede
helft van April een gedachtenwisseling
per brief gehouden over den politieken
toestand. Deze gedachtenwisseling heeft,
overeenkomstig de reeds openlijk afgeleg
de verklaringen van de Duitsche en van
de Zweedsche regeering. nogmaals de volle
overeenstemming over de toekomstige poli
tieke houding van de beide landen jegens
elkander bekrachtigd."
Het Zweedsche Telegraafagentschap
meldt: „Het departement van Buitenland-
sche Zaken bevestigt het bericht van Duit
sche zijde over de briefwisseling tusschen
den koning van Zweden en Hitier betref
fende den politieken toestand. Bij deze ge
legenheid werd van den kant 'van Zweden
opnieuw de nadruk gelegd op Zwedens
voornemen, zijn neutraliteit naar alle zij
den te handhaven en werd van Duitsche
zijde de verzekering gegeven, dat deze
neutraliteit geeerbiedigd zal' worden."
Het inltiatier zou van koning Gustaaf
zijn uitgegaan.
BINNENLAND.
Misdrijven tegen de veiligheid van den
Staat; verslag der Kamer-commissie.
(Binnenland, 3e Blad).
Voldoening over de Varsity-baan in het
Amsterdam-Rijnkanaal. (8port, 3e BI.).
Distributie van boonen, capucijners cn
grauwe erwten wordt ingaande Vrijdag
opgeheven. (Laatste Berichten, le BL).
AM STER DAMS CUE BEURS.
Rustige markt Iets toegenomen af
faire MeerendeeLs betere koersen
Koninklijke Olie oploopend In-
dustrieelen beter Amerikanen goed.
prijshoudend Beleggingen kalm.
BUITENLAND.
Weinig nieuws uit Noorwegen, (le Blad).
Dc spanning rondom de Mlddellandsche
Zee. (le Blad).
Een verklaring van Koht. (le Blad).
ZIE VOORTS „LAATSTE BERICHTEN*
EERSTE BLAD.
MEN ZIE VOOR „ONS KORT VERHAAL"
PAG. 2 VAN HET DERDE BLAD.
Kans op nachtvorst. Overdag vrij
koel weer. Gedeeltelijk bewolkt.
Meest matige wind uit Noordelijke
richtingen.
de Noren opgeofferd waren om den terug
tocht der Britsche troepen te dekken.
Gevraagd naar de activiteit van de nazi's
in Noorwegen, antwoordde Koht, dat zij
zeer actie! waren, doch zij waren zeer ge
ring in aantal. Koht was het er niet mee
eens. dal in het begin van den oorlog op
groote schaal verraad was gepleegd. ..Wij
hebben zeide hij. „geen enkel duidelijk
bewijs van verraad in ons land kunnen ont
dekken. De Duitschers zijn ons land ge
makkelijk binnengekomen, geholpen door
het element van verrassing. Gij kunt ons
er een verwijt van maken, dat wij hen niet
verwachtten, doch ik geef er de voorkeur
aan. de waarheid te vertellen en te zeggen,
dat wij dezen inval niet verwacht hadden".
Koht zeide. dat Noorwegen zich niet om
hulp tot Zweden heeft gewend en dat ln
Noorwegen niet de wensch bestaat, dat
Zweden in den oorlog wordt betrokken. Er
is in Noorwegen genoeg ellende en wij wil
len niet, dat Zweden zoo zal lijden als wij.
Wij hebben niet getracht Zweden in den
oorlog mee te sleepen.
Koht verklaarde ten slotte, dat hij met
Chamberlain en Halifax de nauwe samen
werking bil de oorlogvoering had besproken.
FRANSCHE EN POOLSCHE TORPEDO
JAGERS GEZONKEN.
De Fransche admiraliteit deelt mede:
Op 3 Mei is een in convooi varend troe
pentransport op de Noordzee door vijande
lijke vliegtuigen aangevallen. Geen der
schepen van het geallieerde convooi werd
getroffen
Dc torpedojager „Bison", die tot het
escorte behoorde, is echter gezonken.
Een groot deel der opvarenden kon
worden gered.
Officieel wordt te Londen medege
deeld, dat de Poolsche torpedojager
„Grom" bij operaties voor de Noorsche
kust, als gevolg van een bomaanval is
gezonken. Een officier en vijf en zestig
manschappen worden vermist.
