Zuid- en Midden Noorwegen geheel in Duitsch bezit 81ste Jaargang VRIJDAG 3 MEI 1940 No. 24571 EngelscHe troepen ten Zuiden van Trondjem ingescheept Bij Roeros Dit nummer bestaat uil ZES bladen EERSTE BLAD HET VOORNAAMSTE NIEUWS VAN HEDEN De Bilt De actie ter zee Onrust op den Balkan Overzicht Succes voor de Duitschers verwacht LEÏDSCH DAGBLAD DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN PRIJS DER ADVERTENTIES: JO cti. per regel voor «dverlentlei uit Lelden en plaatsen waar agentschappen van ons Blad gevestigd zijn Voor alle andere advertenties 35 ets. per regel Voor zakenadvertentles belangrijk lager tarief. Kleine advertenties uitsluitend b|) vooruitbetaling Woensdags en Zaterdags 50 ets. bij maximum aantal woorden van 30. - Incasso volgens postrecht Voor opzending van brieven 10 ets. porto te betalen, - Verplicht bewijsnummer 5 ets Bureau Noordemdaplein Telefoonnummers voor Directie en Administratie 25041 (2 lijnen) Redactie 21507 Postcheque- en Girodienst no. 57055 Postbus no. 54 PRIJS DEZER COURANT: Voor Lelden en gemeenten, waar agentschappen gerettlgd stfrC per 3 maanden/...:..(.139 perweel Franco per post r „«a .....éï/ïïiïïïfi 039 2:35 per 3 maanden portotimen, (voor Mimenlaiul 10.80 per 3 mmli De Engelsche troepen, die ten Z. van Trondjem waren geland, hebben zich weer ingescheept en de Duitschers hebben Andalsnes bezet. De Duitschers zijn thans meester in Zuid-Noor- wegen tot en met Trondjeml De Noorsche troepen ten Z. van Trondjem hebben zich over gegeven. t Gistermiddag meldde het Dultsche leger- berlcht: De operaties In Noorwegen tusschen Oslo en Trondjem zijn achtervolgingen gewor den. De Britten ontruimen overhaast en ln wanorde het gebied rond Andalsnes On overzienbare Engelsche voorraden zijn bij Dombaas In handen van onze troepen ge vallen, welker voorhoeden reeds op 40 K M ten Zuidoosten van Andalsnes staan Daar werden 300 Noren, die nog verzet boden, om den terugtocht der Engelachen te dekken, gevangen genomen Onder den Indruk van deze gebeurtenis sen heeft de Noorsche bevelhebber (gene raal Haug) ln het gebied van Moren i Romsdal capitulatie aangeboden en zijn troepen bevolen het kanslooze verzet op te geven. Onvoorwaardelijke overgave werd geëlscht. De onbeschadigde spoorweg tusschen Dombaas en Ulsberg (ten Zuiden van Trondjem) Is geheel In onze handen De van Bergen naar het Oosten en van het gebied ten Noorden van Oslo naar het Westen oprukkende Dultsche troepen heb ben elkaar aan den spoorweg Bergen-Oslo ontmoet. Het aantal gevangenen en de bult stijgen nog voortdurend. BI) Narvik en Trondjem geen bijzondere gebeurtenissen. De luchtmacht heeft haar storings- en vemletlglngsaanvallen op de vijandelijke landingsplaatsen, volgens het plan, met succes voortgezet. Ook bi) Narvik zijn vijandelijke batterijen bestookt. Den vijandelijken sohepen zijn nieuwe verliezen toegebracht Op een kruiser ls op het ach terdek een bom gevallen, welke brand en ontploffingen veroorzaakt lieert, -ten Britsch koopvaardijschip werd J?t zinken gebracht, zes zijn zwaar beschadigd. Zes Brltsche vliegtuigen zijn neergeschoten. En gisteravond volgde daarop het vol gende: Bij de rustelooze achtervolging van de in wilde vlucht terugtrekkende En- gelschen hebben de Duitsche troepen Andalsnes bereikt en om 3 uur de Duit sche oorlogsvlag geheschen. groepen zouden verdeelen om daarna door het verlaten bergland naar Zweden te skl'en. De zone ten Noorden van Trondjem, die nu nog ln Noorsche handen ls. heeft een bevolking van ongeveer zevenhonderddui zend De zesde Noorsche divisie, de eenlge, die volledig was gemobiliseerd, heeft tot basis Tromsoe en de vijfde divisie die tot basis Trondjem had. heeft verschillende regimenten, die volledig zijn gemobiliseerd en die tot bases hebben Mo, Bodo en andere steden. Verklaard wordt, dat het Noorsche letter naar schatting op ongeveer dertigdui zend man kan rekenen. basis ln Noorwegen opgestegen, om een aanval te ondernemen. Ondanks het krachtige verzet van de vijandelijke jacht- i vliegtuigen en het geconcentreerde vuren der luchtdoelkannonen van alle oorlogs schepen. voerden de Duitschers onversaagd hun opdracht uit. waarbij zij twee vijande lijke Jachtvliegtuigen neergeschoten heb ben. Op het voorschip van een vliegtuig- moederschip ls een bom van middelmatig kaliber terechtgekomen. Vlammen en rook waren het resultaat van die goed gemikte bom Ook een ander vlieguigmoederschlp werd met bommen bestookt. De uitwerking kon echter niet nauwkeurig waargenomen worden, als gevolg van een mistbank. Ver der is een bom van middelmatig kaliber op het achterschip van een torpedobootjager gevallen, waardoor het schip onmiddellijk moest stoppen Door deze aanvallen ls het vijandelijk eskader uiteengedreven D* meeste oorlogsschepen zijn na het einde van den strijd ln groote vaart ln tegenge stelde richting, naar het Westen, gevaren. Een Duitsch vliegtuig ls van die vlucht niet teruggekeerd." BRITSCHE VERLIEZEN. De Brltsche admiraliteit deelt mede, dat het escortevaartulg „Bittern", groot 1090 verloren gegaan ls. Omtrent het verloop der krUgsvcrrlch- tingen verneemt het Dultsche Nieuwsbu reau nader, dat de Dultsche troepen langs den spoorweg OsloBergen een zwaren strijd hebben moeten leveren om de viji KM. lange tunnel bij Myrdal. Daar een omtrekkende beweging niet gemaakt kon worden, werd tot den aanval op de verdedigde tunnel overgegaan Ondanks het taaie verzet van den tegenstander, slaagden de Duitschers er ln door de tunnel te trekken, en den Oostelijken uit gang te bereiken, waar de opmarsen voort gezet kon Worden. De overblijfselen van de vijandelijke troepen, die tusschen de Dult sche troepen uit Bergen en die uit Oslo bekneld geraakt waren, hebben zich over gegeven. Buitgemaakt werden acht kanon nen, 25 granaatwerpers, 120 mitrailleurs, verscheidene duizenden geweren, honderd auto's, twee duizend rijwielen, groote hoe veelheden rollend materieel, kleeren enz. In het Valdresgebled, ten Noorden van de spoorlijn Oslo—Bergen, waar de vierde Noordsche divisie zich overgegeven heeft, zijn 300 officieren en 3200 minderen gevan gengenomen. Er zijn 290 paarden. 3 stuks berggeschut. 85 mitrailleurs buitgemaakt In het gebied van Bergen werd de groote electrlsche centrale en alumlniumfabrlek van Kinservik bezet. In beslag genomen werden aanzienlijke voorraden munitie voor artillerie en infanterie, verscheiden hon derden vliegtuigbommen, veertig lastdieren niet uitrusting enz. De Noren hadden overal de bruggen vernield. Waar een omtrekken de beweging niet mogelijk was, werden touwbruggen aangebracht. Concludeerende zegt het Duitsche Nieuws bureau: „Het belangrijkste deel van Noor wegen van Stelnkjer, vla Trontjem, Bergen, Stavanger, Krlstiansand, Oslo tot aan de Zweedsche grens ls, op enkele verzethaar- den in Duitsche handen." Van Engelsche zijde wordt gemeld: .De geallieerde strijdkrachten, die er naar gestreefd hebben ln de paar afgeloopen da gen de operaties ten Zuiden van Trondjem te vertragen, zijn thans, nadat zij vele vijandelijke aanvallen afgeslagen hadden, teruggetrokken, wegens de steeds toene mende sterkte van den vijand. ZIJ zijn vlot scheep gegaan te Andalsnes en ln de andere havens in de omgeving. Dat is geschied on danks de aanhoudende pogingen van den vijand, om deze havens en de verbindingen door vllegtuigaanvallen te vernielen. In het gebied van Narvik duren de opera ties voort. Detachementen zijn ln contact geweest met den vijand. Van Namsos ls niets naders te melden". De militaire medewerker van Reuter geeft de volgende toelichting: JDe Brltsche troepen te Andalsnes zijn teruggetrokken, zonder dan een enkel men- schenleven verloren gegaan is en zij kun nen dus opnieuw ten strijde trekken. Een dergelijke terugtocht is een van de moei lijkste militaire operaties. Terwijl het front verzwakt werd, ls de strijd voortgezet en de troepen trokken ordelijk terug. De soldaten gingen scheep, ondanks de hevige lucht aanvallen. Alle omstandigheden, zooals de korte nachten, waren gunstig voor den vijand. Moed, vastbeslotenheid en vindingrijkheid waren noodlg, om de operaties te beëindi gen, toen bleek, dat zij niet meer voortgezet konden worden. Had men dat niet gedaan, dan had het leger een ongunstigen strijd moeten voeren en waren, evenals bij Galli- poll, vele duizenden gesneuveld Het ls mogelijk, dat hoeveelheden uitrus ting en materieel achtergelaten zijn, maar dat kan niet veel zijn, want er ls geen tijd geweest voor het maken van voorraden Slechts door de vliegtuigen ls het Initiatief bij Trondjem in handen der Duitschers overgegaan. Het ls zeker, dat, onder betere omstandigheden, middelen gevonden zul len worden, om de vliegtuigen te bestrijden Ondertusschen, besluit Reuter, kunnen de geallieerden zeggen, dat het moreel van hun troepen niet geleden heeft" Een zegsman van de Noorsche legatie te, Stockholm gaf toe dat het geheele Midden 1 en Zuiden van Noorwegen thans gedoemd was om door de Duitschers bezet te worden. HIJ verklaarde dat hU geloofde dat slechts weinig Noorsche eenheden, die ln het bin nenland vechten, zouden weten te ontsnap pen, maar dat zij zich misschien ln kleine Bevestigd wordt, dat de Noren Roeros heb ben heroverd, de Duitschers hebben zich teruggetrokken. Volgens de laatste berichten zijn zU echter reeds weer in opmarsch naar deze plaats, na versterking te hebben ont vangen. Ook Tynset zou door de Duitschers althans voorlooplg ontruimd zijn. EEN NOORSCHE KLACHT. De Noorsche regeering heeft het Inter nationale Roode Kruis te Genève medege deeld. dat volgens rapporten van het hoofdkwartier van het Noordelijke leger op 1 Mei voor de derde maal transporten van gewonden en zieken ln de Noorsche terri toriale wateren door Duitsche vliegtuigen zijn aangevallen. De bombardementen ver oorzaakten groote verliezen: onder de slachtoffers bevinden zich dokters en ver pleegsters. De regeering heeft het Roode Kruis verzocht een krachtig vertoog tot de Dultsche regeering te richten, opdat de Duitschers het Roode Krulsteeken op de Noorsche schepen, die dat nooit misbruikt hebben en nooit zullen misbruiken, eer biedigen. BRITSCHE LUCHTAANVALLEN. Het Brltsche ministerie van luchtvaart deelt in een communiqué mede de lucht strijdkrachten hebben den druk op de vij andelijke vliegbases ln Noorwegen gehand haafd. Stavanger werd gisteren overdag twee maal gebombardeerd en dit vliegveld, als ook de vliegvelden van Aalborg en Fornebu werd eveneens ln de avonduren gebombardeerd. In den loop van den nacht verkenningen boven het Zuidelijk deel van de Noordzee: een onzer vliegtuigen heeft bij het eiland Norderney een vijandelijk watervliegtuig ontmoet en het ln zee geschoten BIJ deze operaties werden geen verliezen geleden. ton. Het communiqué zegt. dat het schip herhaaldelijk door vijandelijke vliegtuigen aangevallen ls. Na een langen strijd, waar bij een vliegtuig in brand geschoten werd en andere beschadigd werden, vloog het schip ln brand. Pogingen om den brand te blusschen. leverden geen resultaat op. en de bemanning werd door een ander oorlogs schip overgenomen. De .Bittern", besluit het communiqué, werd ten slotte door onze schepen tot zinken gebracht, om te ver mijden, dat zij gevaar voor de scheepvaart zou opleveren. Er zijn tot nu toe geen berichten ontvangen over dooden of ge wonden. De ..Bittern" werd op 14 Juli 1937 ln dienst gesteld. Zij had zes kannonen van 10 c m. en vijf kleinere kanonnen en werd met olie gestookt. De kosten van het schip hebben 223.908 pond bedragen. De Engelsche admiraliteit heeft voorts meegedeeld, dat de mijnenveger „Dundon" gezonken ls, nadat hij op een mijn geloopen was. Drie officieren en 24 minderen worden vermist. Men vreest, dat zij zijn omgeko men. De Dundon. die 700 ton mat. behoorde tot de 23 mijnenvegers, die onder het oor- logsnoodprogramma gebouwd zijn en tus schen Juni 1917 en Augustus 1919 te water gelaten zijn. De normale sterkte van de be manning was 73. Hij was gewapend met een vier dulms en nog een kleiner kanon en werd ln 1936 ter beschikking gesteld, maar later weer in dienst genomen FRANSCHE VERLIEZEN. Het Fransche legerbericht zegt oa.: Bij de jongste operaties op de Noordzee is een onzer torpedoboot jagers ernstig be schadigd. Een onzer patrouillevaartuigen liep op een mijn en zonk. Verder heeft oen onzer duikbooten een vijandelijken onder zeeër getorpedeerd BINNENLAND. Data van opkomst buitengewoon dienst plichtigen der lichting 1940 (Binnen land, 4e Blad). De O. 25 van stapel geloopen (Binnenland, 4e Blad). Ingediend is een wetsontwerp tot heffing van een oorlogswinstbelasting (2e Blad). Wijziging der Ongevallenwet in verband met oorlogsrisico (2e Blad). Onbeschrijfelijke menschenmenigte in de Bloembollenstreek, (2e Blad). Het Bloemenfeest te Noordwijk; bezoek van het Prinselijk Paar (2de Blad). BUITENLAND. De Engelschen hebben zich geheel uit Zuid- Noorwegen teruggetrokken (le Blad). Een verklaring van Chamberlain in het Britsche Lagerhuis (6e Blad). Bemiddelen de Ver. Staten tusschen Italië en de geallieerden? (4e Blad). Redevoeringen van Reynaud, Hess en Eden (6e Blad). ZIE VOORTS „LAATSTE EERSTE BLAD. BERICHTEN" BRITSCH ESKADER AANGEVALLEN. Het Duitsche Nieuwsbureau meldt: „Een sterk Britsch vlooteskader. waartoe o.a. vllegtuigmoederschepen behoorden, naderde op 1 Mei de Noorsche Westkust Onmid dellijk na ontvangst van dit bericht is een escadrille Duitsche jachtvliegtuigen van de United Press meldt: Een nieuwe golf van angst en nervositeit voer door de publieke opinie in Joegoslavië, toen men de berich ten las, dat de Engelsche schepen om Kaap de Goede Hoop zullen gaan varen. Dit wordt opgevat als een teeken van ernstige moeilijkheden tusschen Engeland en Italië en ln Joegoslavië ls men geneigd te geloo- De wedloop in Noorwegen ls door Duitsch- land grandioos gewonnen! Het geheele Zuiden en Midden van het land ls tot en met Trondjem thans ln Dultsche handen, sinds de Engelschen. die ten Z. van Trond jem waren geland bij Andalsnes en elders, zich hebben Ingescheept en zijn afgetrok ken. De enkele kleine Noorsche afdeelin- gen, die zich nog hier en daar ophouden, zullen zich moeten overgeven, dat zal on vermijdelijk zijn. Alleen Noord-Noorwegen ls thans nog vrij op Narvik na. dat wel ln Engelsche handen zal vallen na eenlgen tijd. Hetgeen echter een schrale troost mag heeten. Te meer. waar weldra het Zweedsche erts toch vla Lulea zal worden verscheept! Het schijnt niet de bedoeling te zijn der geallieerden om zich uit Noorwegen geheel terug te trekken. Vermoedelijk zijn de troe pen uit het verlaten Zuiden meer Noor delijk overgebracht ter versterking dei- macht bij Namsos. Of de Duitschers daar nu weldra een aanval zullen Inzetten? De ooi-zaak voor het echèc der geallieer den schijnt geheel te moeten worden ge zocht ln het feit dat de Duitschers de lucht volkomen beheerschten, daar zij over voldoende vliegtuigbases beschikten, die den geallieerden ontbraken. Voor en aleer dit den troepen ten Z. van Trondjem nood lottig kon worden, zijn zU thans terugge nomen. al werd zoo den Duitschers een groot succes ln handen gespeeld, militair en moreel. Duitschland zal thans rustig Zuid-Noor wegen kunnen inrichten voor zijn verdere plannen, want dat de geallieerden vanuit Namsos een offensief zullen Inzetten, lijkt thans weinig waarschijnlijk. Zij zullen blij mogen zijn de rest van Noorwegen te kun nen behouden, waar zioh de regeering en koning Haakon ergens moeten bevinden. Geruchten over een vlucht naar Zweden vonden geen bevestiging. Dat inrichten door Duitschland zou be- teekenen het Noorsche land dienstbaar te maken voor het gebruik van de Dultsche duikboot-vloot en voor luchtaanvallen op Engeland zelf Het moet voor Chamberlain gisteren een hard gelag zijn geweest om het echèc der geallieerden in het Britsche Lagerhuis kenbaar te moeten maken, dat speciaal mo reel van grooten invloed zal zijn. Alge meen zal men thans opnieuw hooren ver luiden: Engeland ls weer eens te laat ge komen Volgende week zal echter eerst het debat over het Noorsche avontuur plaats vinden en dan zal de Britsche premier ongetwij feld harde noten te kraken krijgen. De stemming ln Engeland wordt langzamer hand verbitterd, men wil meer kracht en doorzetten. Geruchten, dat Chamberlain's val aanstaande zou zijn. duiken dan ook reeds opnieuw op. doch zijn positie lijkt ons nog niet hopeloos, zoo hij handig weet te manoeuvreeren in het parlement, het geen hem wel Ls toevertrouwd Als een vergulding van den pil heeft de Britsche premier tevens aangekondigd, dat de geallieerden inzake de Middellandsche Zee op alles zijn voorbereid en gereed zijn en dat een deel der Engelsche Noordzee- vloot naar de Middellandsche Zee ls over gebracht, nu de Dultsche vloot zoo zwaar U gehavend. Het ls een kleine genoegdoe ning bij den grooten tegenslag Italië's houding ls echter nog niet be paald Van Amertkaansche zijde ls blijk baar drang geoefend om Rome te beweger, zijn positie van non-belllgerentie te hand haven en niet zonder voorlooplg succes, mag men de berichten gelooven Maar in dat woord „voorlooplg" ls veel besloten. Reeds thans bewijst Italië toch aoor zijn houding Duitschland belangrijke diensten door het vasthouden van vloot- en groote troepen-machten. Zullen de ge allleerden dat op den duur kunnen en wil len verdragen? Volkomen te begrijpen is. dat op den Balkan onrust zich baan breekt Zelfs I den dan hier Droog, vrij warm, behoudens plaatselijk onweer. Helder tot halfbewolkt. Zwakke tot matige wind uit Oostelijke richtingen. heeft dit geleid tot geruchten over revo- lutionnaire bewegingen ln Zuid-Slavic en Roemenië en een geheime ontmoeting tusschen koning Carol en prins-regent Paul, geruchten, die echter met de groot ste beslistheid worden tegengesproken. Belde landen moeten zich echter wel op alles voorbereid houden. Dat Engeland de situatie ernstig neemt, blijkt ook nog uit het volgende: De toestellen der Imperial Airways, die naar het midden en het Nabije Oosten vliegen, en die gewoonlijk bij Rome een tusschenlanding maakten, zullen tot nader order ln Italië niet landen. Zij zullen des avonds te Athene of te Marseille landen. En dan ls er nog de belanerijke factor: sovjet-Rusland, die Vla Bulgarije altijd een vinger op den Balkan had en nu bo vendien met Zuid-Slavic contact zoekt, ge lijk bekend en daarin blijkbaar volkomen zal slagen. Voor Zweden is de gang van zaken ln Noorwegen ook zeer belangrijk Het directe gevolg voor Zweden zalziju, meent men in politieke kringen, dat de mogelijkheid om een belangrijke route voor den Zweedschen Import en export via Trondjem te scheppen, thans ls weggeval len Zweden komt dus meer en meer in de Dultsche invloedssfeer Aan den anderen kant valt ook een lichtpunt waar te ne men, ln dien zin, dat Zweden het gevaar vooreen Duitsch en inval in Zweden om door een omtrekkende beweging troeper. tegenover de geallieerden te brengen, af genomen ls. Dat het gebeuren diepen Indruk heeft gemaakt, ls te begrijpen. ven, dat Joegoslavië ook ln een ruzie tus schen de belde groote mogendheden be trokken zou worden. Deze nervositeit werd nog vergroot door de berichten welke door de Engelsche en Fransche radio-omroepen werden verspreid over Duitsche en Itali- aansche troepenconcentraties aan de grens In Joegoslavische officieele kringen werd verklaard, dat over zulke troepenconcen traties niets bekend was. Het is algemeen bekend, dat de Joego slavische sympathie geheel naar geallieer de zijde overhelt en dientengevolge windt het terugtrekken van de geallieerde troe- 1 en ten Zuiden van Trondjem de menschen nog meer op. Het lijkt alsof Engeland al door te laat komt, doch ditmaal wordt dit gedekt door de Britsche aankondiging, dat Engelsche en Fransche oorlogsschepen zich reeds ln het Oostelijk deel van de Middel landsche Zee bevinden Dit bericht zal ner gens beter in den Balkan ontvangen wor- De publieke opinie appreci eert thans beter het omleggen van de Brit sche scheepvaartroute, daar dit slechts als een teeken kan worden beschouwd dat En geland op alles voorbereid is en een ener gieke houding aanneemt, zoodat Italië niet behoeft te betwijfelen aan de Engelsche houding als Italië zich in den oorlog zou willen begeven. Chamberlain's opmerkin gen over de mogelijkheid van een nieuwen Duitschen stap in het Zuid-Oosten heeft diepen indruk gemaakt, terwijl er hier te vens sterk aan getwijfeld wordt dat de ge allieerden in staat zouden zijn. in den Bal kan vlugger tc handelen dan ln Noorwe gen. Ook de berichten dat een Moskousch blad critiek heeft uitgeoefend op een eventueel deelnemen aan den oorlog, ln verband met een versterking van zijn posi tie op den Balkan en in Spanje, heeft hier grooten indruk gemaakt en in sommige krin gen gelooft men dat een verder doordringen van Italië op den Balkan, Rusland niet on verschillig kan laten Hoewel de Joegosla vische handelsdelegatie nog te Moskou on derhandelingen voert over een nieuw han delsverdrag, hebben de berichten dat Rusland reeds de mogelijkheid overweegt aanstaanden herfst zijn paviljoen op de jaarbeurs in Belgrado te openen, groote beroering gewekt. Een verdere stap tot versterking van de economische betrekkin gen tusschen dit land en Rusland ls het besluit van de Joegoslavische scheepvaart maatschappij. welke geregeld tusschen de havens van alle Balkanstaten vaart, haar schepen ook de Russische haven Odessa aan te laten loopen en men verwacht, dat dit gebeuren zal. zoodra de Joegoslavische regeering hiertoe haar toestemming geeft.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsch Dagblad | 1940 | | pagina 1