8 Isie Jaargang
LEIDSCH DAGBLAD, Maandag 15 April 1940
Vierde Blad
No. 24556
[Scandinavië slachtoffer
zijn Ertsrijkdom
van
URODONAL
nwiiiiiiinnniinii
Bezetting van Denemarken en Noorwegen
past volkomen in het kader van Duitschland's
economische doeleinden
Afscheid van
ds. I. de Bruijne
Unze telefoonnummers
Directie en
Administratie 25041
Redactie No. 21507
Prof. P. Geijl
„Positie der Engelsche regeering
is sterk, al zwijgt de stem der
critiek niet.'
ZEKERE BEROEPEN
I Het vergeten plan-Rosenberg
en wat er van verwerkelijkt
werd.
Blijvende afhankelijkheid van
Scandinavië na Duitsche
zege waarschijnlijk.
Noorwegen ls ln dezen oorlog betrokken
ten gevolge van den rUkdom aan Ijzererts,
welke zoovele Jaren voor Scandinavië een
zegen ls geweest. Toen Maandagmorgen de
Britten mijnenvelden legden ln de terri
toriale wateren van Noorwegen, was het
terstond duidelijk, dat daarbij slechts een
enkel doel voorzat: het afsnijden van dc
rtstraniporten van Narvik naar Dultsch
land. Nurvlk ls zooals bekend de voornaam
ste ultvoerhaven voor dit erts. dat ln Zwe
den cn Noorwegen zelf gedolven wordt De
Zweedsche haven Lulea. eveneens als erts-
haven van groote beterkenli, staat, als
export-stad belangrijk bij Narvik ten achter
Dultschland kon dit onderbreken van den
iijzerlnvocr uit Scandinavië niet tolereeren,
I vandaar dat reeds troepen-transportsche-
I pen onderweg waren, toen Engeland zijn
mijnen legde.. Berlijn had den aanslag op
I den ertsweg aan zien komen en zijn tegen
maatregelen bleven niet uit. Ook als er geen
I mijnen waren gelegd ln dc Noorsche wate
ren. zou het Duitsche Rijk actief zijn op
getreden. Want Dultschland kan het Scan
dinavische erts niet missen, wil het zijn
taalproductie op peil houden In oorlogs
tijd nog minder, dan ln vredestijd.
Alleen dc Zwcedsche ijzerertsproductie
overtreft de Duitsche reeds! Dultschland
ls voor zijn «taalproductie goeddeels afhan
kelijk van Scandinavië Per Jaar kocht
Dultschland voor een bedrag van ruim 170
I mlllloen Rijksmark aan metalen ln Noor
wegen en Zweden!
Oeen wonder, dat het, toen de handels
wegen naar het Noorden geblokkeerd dreig
den te worden, geen seconde heeft geaar
zeld. maar onmiddellijk tot daden ls over
gegaan. Nu kon het nog Ingrijpen, toen al
leen de Duitsche schepen gedwongen wer
den om de Noorsche territoriale wateren te
verlaten.
Wat zou er evenwel gebeurd zijn, als de
Brltsche tijdig het Skagerrak, de Kleine en
do Groote Belt en de Sont hadden kunnen
blokkceren? De Kleine Belt ls op haar
smalste punt nauwelijks breeder dan een
rivier, de Groote Belt ligt vol ondiepten en
bezit slechts een smallen diepen vaargeul,
de Sont ls hier daar slechts 3,5 K M breed
en bij Malmoe slechts 8 M. diep! Zelfs de
Denen zouden, als zij voorbereid waren ge
weest op Duitsche actie zonder de minste
moeite voor langen tijd hebben kunnen
zorgen, dat geen schip naar hè't Noorden
kon varen!
De handel op Noorwegen zou totaal on
mogelijk zijn gowordon voor het Derde
RUk.
Berlijn heeft dit echter verhinderd en
nog een tweede succes tegelijkertijd be
haald: Engeland is afgesneden van zijn
Scandinavische levensmiddelenmarkten I
Met dat al staat het wel vast, dat noch
Denemarken, noch Noorwegen om militaire
redenen betrokken ls ln dezen oorlog
Slechts economische beweegredenen speel
den hier een rol.
Zelden ls zoo duidelijk gebleken, dat
grondstoffen een vaak overhecrschehde rol
spelen ln de internationale politiek!
EEN VERGETEN PLAN.
De Duitsche militaire actie om economi
sche redenen tegen Scandinavië het ls
een volmaakt open vraag of Zweden bulten
schot zal blijven stemt tot nadenken.
De menschen van onzen tijd hebben een
slecht geheugen en herinneren zich, ook al
doordat wat vroeger eeuwen elschte om
zich te voltrekken, zich tegenwoordig in
dagen voltrekt, zelden wat enkele Jaren
i' d< n de aandacht trok. En weinigen zul
len zich dan ook thans herinneren, dat ln
het Jaar 1934 alleszins merkwaardige ont
hullingen werden gedaan over de Duitsche
buitenlandsche-politieke plannen.
Hitler was toen nauwelijks een jaar aan
het bewind. Hij had zich gedurende het ge-
heele jaar 1933 moeten concentreeren op
het bevestigen van zijn machtspositie in
Dultschland zelve. Om bultenlandsche poli
tiek te voeren, was geen tijd beschikbaar
geweest. Zoodra hij zich echter ln Dultsch
land zelf zoo sterk voelde, dat hij zelfs een
Röhm-putsch op 30 Juni 1934 bloedig kon
onderdrukken, kwam de bultenlandsche
politiek naar voren. De gevolgen hebben wij
allen meebeleefd: ln 1935 herbewapende
Dultschland, in 1936 werd het Rijnland be
zet en het Locarno-verdrag opgezegd, ln
1938 sneuvelde Oostenrijk, ln 1939 Tsjecho-
Slowakljc en Polen, ln 1940 worden Dene
marken en Noorwegen onder Duitschen
Invloed geplaatst en ongetwijfeld ook
Zweden.
Welnu al deze feiten passen ln een plan,
dat ln 1934 ontworpen werd door Hitlers
voornaamsten adviseur voor de bulten
landsche politiek ln dien tijd, door Alfred
Rosenberg.
Zelden bljjkl uit militaire oor
lofsdaden zóó duidelijk, dat econo
mische belangen en grondstoffen-
problemen een rol spelen In de
Internationale polltirk, als uit de
besetting van Denemarken en
Noorwegen door Dultschland. Doe
bezetting past geheel in de Duit
sche economische toekomstpolitlek
en sluit zich volledig aan bU een In
lfl.74 bekend geworden plan van
Alfred Rosenberg, dat destijds fan
tastisch werd genoemd, maar
thans reeds voor een groot deel
verwezenlijkt ls.
sche landen met de er nauw aan grenzende
gebieden een economische eenheid zouden
vormen, liefst met Inbegrip ook van Italic,
welke onkwetsbaar zou zijn voor flnancleelc
en economische offensieven van Frankrijk
en Engeland. Niet alleen in vredes-, maar
vooral ook In oorlogstijd zou deze onkwets
baarheid ln economlschen zin van groote
waarde zijn.
Tot deze eenheid zouden moeten behoo-
ren: geheel Scandinavië, Nederland, Lu
xemburg, België, Zwitserland cn Oosten
rijk cn tevens Polen, Tsjecho-Slowaklje,
Hongarije, Roemenië en de Balkanstaten
Ook aan Rusland werd toen reeds gedacht,
echter nog niet ln den zin van een bond
genootschap, wel ln den zin van een over
meestering van de Sovjet-Oekralne
Er ls niet zoo heel veel economische en
aardrijkskundige kennis noodig om ln te
zien, dat na de economische aaneenscha
keling van al deze gebieden een machts-
groepeerlng zou zijn gevormd, welke ln
Europa onoverwinlijk zou zijn. Landbouw-
zoowel als Industrie-staten zouden er een
deel van vormen en noch de Franschc erts-
gebieden noch de Brltsche kolenbekkens
zouden daarin onmisbaar zijn voor het Groot
Duitsche Rijk en zijn vazalstaten. Enge
land zou beroofd zijn van zijn West-Euro-
peesche markten en zich geheel op zijn
rljkshandel moeten orlënteeren. Frankrijk
zou noch op den Balkan, noch in het Nabije
Oosten verder een rol kunnen spelen. De
Middellandsche Zee zou door Dultschland,
Italië en het thans ook fascistische Spanje
geheel beheerscht worden, de politieke weg
naar het Oosten zou door dit economisch
systeem open liggen voor deze drie staten.
Toen de onthullingen ln 1934 over dit
plan werden gedaan, heeft men cr weinig
aandacht aan geschonken. Het plan leek
een wenfehdroom, te fantastisch, dan dat
het ooit werkelijkheid zou worden. De tijd
en de gebeurtenissen hebben evenwel ge
leerd, dat Rosenbergs denkbeelden minder
dwaas waren, minder fantastisch, dan men
destijds vermoedde.
WAT ER VAN VERWERKELIJKT WERD
Nu wU geen 1934 meer schrijven, maar j
1940, moeten wij constateeren, dat Oosten-
rijk vereenlgd is met Dultschland, dat Hon
garije onder polltleken Invloed van Italië,
maai onder economlschen Invloed van
Dultschland staat, dat Tsjecho-Slowaklje
vernietigd ls, voor een deel Duitsch protec
toraat. voor een deel vazalstaat, dat de
Poolsche bodemschatten ln Germaansche
handen zijn overgegaan, dat Roemenië en
de andere Balkanstaten onder sterke Duit
sche economische pressie staan dat althans
theoretisch de Russische grondstoffenrijk-
dom door het Derde Rijk kan worden ge
bruikt en dat Hitler's doelstelling van een
belangengemeenschap met Italië practlsch
bereikt schijnt
Het zijn waarlijk geen geringe resultaten
die dus bereikt zijn.
En zooals men ziet, past de Inschakeling
van 8candlnavlë volkomen ln dit nooit door
Hitler tegengesproken plan.
Dultschland heeft met de invasie ln Scan
dinavië geen andere bedoeling, dan zich
de ertsvoorraden ln dit deel van Europa te
verzekeren. De weg door de Bothnische Golf
en de Oostzee ls veilig, als de Deensche
doorvaartwateren onder Duitsche controle
staan De Noorsche en Zweedsche ertspro
ductie is veilig, zoolang de Noorsche kust
door Dultschland wordt beheerscht.
Daarom mag het dc vraag heeten. of
Hitler Scandinavië ooit geheel las zal laten
of hij niet veeleer zal streven naar blijvende
afhankelijkheid dezer landen van Dultsch
land. Wel verklaart hij momenteel, dat zijn
troepen er slechts komen als beschermers.
Het zou echter niet de eerste maal ln de
wereldhistorie zijn, als beschermers en be
vrijders tot onderdrukkers worden 1
Zóo groot acht Hitler de economische
waarde van Scandinavië, dat hij een zeer
zwaar militair risico aanvaardde om deze
waarde veilig te stellen. Kan men dan ver
wachten. dat een zegevierend Dultschland
Scandinavië gemakkelijk zijn volledige vrij
heid zal hergeven?
De kans ls grooter. dat gansch Scandi
navië, na een eventueele Duitsche over
winning. blijvend afhankelijk zal zijn.
Zie Ernst Henri: Hitler over Europa;
Gunthe: Europa ln de branding; Romein;
Grondstoffen en Politiek; Hitler: Mein Kampf
enz.
(2 lijnen)
VAN DE CHR, GEREF. KERK
TE SASSENHELM.
Gisteravond hield ds. I. de Bruine te
Sassenhelm, die het beroep naar de Chr.
Geref. Kerk te Deventer heeft aangeno
men. zijn afscheidsrede. Het kerkgebouw
was geheel gevuld.
7
Ds. I. de Bruijne.
Na het zingen van Ps. 77 8 werd voor
gelezen Ma-ttheus 28 11 tot en met 20.
Hierna ving ds. de Bruijne zbn predika
tie aan en zelde, dat deze bijeenkomst in
het teeken van scheiden staat Wij moch
ten, aldus spr., een ruime plaats bij u In
nemen en .straks zuilen wij, na hier 3'/t
Jaar gearbeid te hebben, schelden.
Wij moeten niet alleen naar beneden
zien, op de kleinheid van de gemeente,
die straks herderloos zal achterblijven,
hopen wij voor niet langen tijd. Als wij
de gevaren zien, die de Jeugd bedreigen,
dan ls er veel droefheid.
Wb wenschen u ook in dit afscheidsuur
te wijzen op den koning, die eeuwig blijft.
Zooals bij onze Intrede wenschen wb u
te wijzen op den gekruisigden Koning.
Als tekst voor dit afscheidswoord had
spr. gekozen Matth. 28 20: „En ziet Ik
ben met ulieden al de dagen tot aan de
voleinding der wereld."
Spr. wilde zich bepalen tot: ,,De levens
getrouwheid van Christus' Kerk; de uit
ga ngsvoorsprong; de kracht en de over
winning van de Chr. Kerk. De kerk door
alle eeuwen heen, leeft door het Wcx*É
des Heeren."
Als wU in deze lel bewogen tijden .schel
den gaan, weten wij niet, wat er van ons
worden zal, maar denken wij aan de
woorden: „Ik ben met u."
Gij. gemeente, blijft herderloos achter
Het is mijn hartelijken wensch en bede
voor u, dat de Eeuwige Vader Zijn genade
en heerschappij onder u moge voeren. Be
waar het pand. dat u is toevertrouwd,
strijdt den goeden strijd des geloofs
WIJ hebben u 3»/» Jaar. en ononderbroken,
het woord mogen bedienen en hebben tl
het KruLs mogen verkondigen. Mijn werk
moge vergeten worden, maar Zijn werk
blijft.
Rust niet, gij jongeren en ouden, voor
gij de rust bij Hem gevonden hebt!
Wij mogen zeggen, dat Gods genade
groot voor ons Ls geweest. Het zijn geze
gende Jaren voor ons geweest, die wij ln
uw midden mochten doorbrengen. WIJ
danken u. mede namens mijn vrouw, voor
al de liefde, die wb mochten ondervinden.
Cathechlsanten en Jeugd vereenigingen,
dank voor het stoffelijk bewijs van liefde
dat wij mochten ontvangen. Blbf trouw
aan uw Koning!
Kerkeraad: Hartelbk dank voor bet
voortdurend medeleven en steun, die ik
van u mocht ondervinden Sterke de Heere
u ln de nu voor u liggende bijzonder zware
taak.
Voorts bracht spr dank aan de afge
vaardigden van de classis Haarlem en van
de gemeente te Lisse, voor de broederlbke
samenwerking.
lijke gemeente dankt spr. voor hun tegen-
iijke geemeente dankt spr voor hun tegen
woordigheid, alsmede de afgevaardigden
van de ,,De Visser-school."
Spr. eindigde met de woorden van zbn
tekst, die aldus luidt: .,Ik gemeente ben
met u. al de dagen tot aan de voleinding
der wereld."
Namens den kerkeraad sprak de heer
v. d. Loo, die er op wees, dat ds, de Bruijne
de eerste geweest is, die de gemeente het
verheugende bericht zond. hier te willen
arbeiden. Het past ons u hier dank te bren
gen Wb hebben bb u gevonden een open
hart en een open huls Gb hebt getoond
de zorgen der gemeente te willen dragen
Wij wenschen u toe, dat Gods aangezicht
met u moge gaan naar Deventer. Hij zegene
u daar met uw echtgenoote, uw kind, uw
werk. Gb hebt ons gezocht om te winnen
voor het Koninkrijk Gods ln al uw werk.
Op zbn verzoek zong de gemeente hem
toe Ps. 20 2
Hierna sprak ds. Ponsteln van Lisse, na
mens de Classis Haarlem, die dankte voor
wat ds. De Bruijne als scriba voor de Clas
sis verricht heeft.
Namens de burgerlijke gemeente zei
weth Wamaar het van beteekenis te ach
ten. dat ds De Bruijne hier het Evangelie
verkondigd heeft, wat zeker noodig Ls.
Namens de „De Vlsserschool" zelde de
heer Vogelaar, dat men ds De Bruijne
noode ziet heengaan HIJ heeft het school-
besef zbn gemeente bijgebracht
Nadat ds. De Bruijne allen bedankt had
voor de goede wenschen tot hem gericht,
was de dienst beëindigd
Na afloop van den dienst was er gele
genheid om van ds. De Bruijne en echtge
noote in de consistorie afscheid te nemen,
waarvan zeer velen gebruik maakten
WAT HET INIIOl'DT
ff
Van dm aanvang af heeft Roaenberg ge
meend, dat het Derde RUk zou moeten
aansturen op een belangengemeenschap
met Italië, zijnde dit de eenlge mogelijkheid
ln de Middellandsche Zee een strategisch
belangrijke positie te verwerven, waardoor
de Brtt.schFransche militaire en econo
mische overmacht zou kunnen worden ge
broken
Daarbij zweefde Rosenberg, droomer over
een nieuw Oermaansch glorietijdperk, ook
een economisch doel voor oogen. HU droom
de zich een toekomst, waarin de Germaan
fin».
De positie van de regeering ls sterk, maar
zU staat wel aan veel kritiek bloot De
Engelsche parlementaire zeden zUn echter
anders dan de Fransche. In FrankrUk re
geert de Kamer door het Kabinet, dat zU
als een comité uit haar midden beschouwt
en behandelt, In Engeland handhaaft de
regeerlng een sterke tucht onder haar
Lagerhuismeerderheid, die zich verplicht
acht haar zoo lang mogeUjk met het regeer-
werk te laten begaan
Chamberlain ls nu een man van ruim
zeventig Verbeeldingskracht of ruimheid
van blik zUn niet de eigenschappen, waar
door hij gekenmerkt wordt. Behouden, dat
ls zijn taak zooals hU ze verstaat; de dyna
mische krachten die het oude Westersche
stelsel, wat communisten of natlonaal-so-
clallsten cr ook van denken, telkens weer
met Jeugdige frlschhcld bezielen kunnen,
vinden ln hem hun waren vertegenwoordi
ger niet En ln den kring van zUn medewer
kers en aanhangers nog minder. De Labour
en liberale positie ln het Parlement ls nu
meriek niet sterk; maar dat ls het gevolg
van de wonderlijke werking van het distric
tenstelsel op het ééne oogenbllk van de
laatste algcmcenc verkiezingen; thans ver
tegenwoordigt die oppositie zeker een
breedc en ten deele zeer levendige en Intel
ligente opinie In den lande. En die opinie
staat zeer kritisch tegenover de zittende
regeering
Chamberlain ls voor veel van zijn voor
malige critici de man van Muenchen ge
bleven Niet dat men dc oprechtheid van
Zijn omkeer .sedert die dagen ln twUfel
trekt Dat wordt of althans werd tot
voor kort - In onze pers soms gedaan
Men stelt Chamberlain dan voor als de
man des vredes die half zijns ondanks
door dc oppositie In den oorlog gedreven
ls cn zich nu nog de gevangene voelt van
Churchill en Eden. Die voorstelling ls on-
mogclUk voor wie hem van. nabil heeft
kunnen gadeslaan. eigenlUk wil dat zeggen
dat zo ook onmogelUk voor ons moest ziin.
want Wi) beschikken door pers en radio
over gegevens genoeg.
Dc omkeer van Chamberlain is een echte
unkeer geweest. Niet gedreven door de oor-
logstokers (om met Goebbcls te spreken),
maar ontgoocheld cn opgeschrikt door de
harde (cltcn zelt. door Hitler's houding na
Miinchen, door de annexatie van Tsjechië,
door den ongepiovcceerdcn aanval op Po
len. is hU met volle overtuiging den oorlog
Ingegaan. ZUn omkeer ls die van een groot
deel van de Engelsche opinie zelf geweeat.
Eén van mUn vrienden, die fel tegen de
Miinchensche capitulatie was, «el mU nu:
..Als de regeering toen stand gehouden had,
zou ze geen eensgezinde natie achter zich
gehad hebben Zooals het gegaan ls. be
greep ledereen dat hel moest'
Dat ls, achteraf bezien, de verdienste van
Chamberlain". Zelifs de scherpste crlUcl uit
de politieke wereld ook. met wte ik sprak,
verklaarden dat sU van Cfcaxnberlaln's
harde beslotenheid om het met het natlo-
naal-soclalistiscti Dultsohaand uit te vech
ten overtuigd waren; ,JUJ ia nu even kop
pig voor den oorlog als toen voor den vrede"
Maar hU blUft de man van Münoben voor
sommigen ln dezen zin, dat tU geen eerbied
voor het oordeel kunnen hebben van den
man, die toen ln de mogelijkheid van een
verstandhouding met Hitler scheen te ge-
looven. Labour heeft daarom ook geen ge
hoor willen geven aan de uitnoodlglng om
mee een nationale regeerlng te komen
vormen Niet onder Cbamberlaln, die door
de stugheid en hooghartigheid van zUn
manleren ook pereoonlljk bij de oppoeltle
niet populair Is.
Stel dat Chamberlain gedwongen werd
tot aftreden; na de Flneche Instorting
zag het daar een oogenbllk naar uit
wat dan? Dan zou het zeker wel tot een
nationale regeerlng komen, met meedoen
van Labour dus. en de mogelijke candlda-
ten voor het eerste-mlnlsterschap die ln
zoo n geval het meest genoemd worden. zUn
Hallfax en Churchill; lk heb ook Eden
hooren noemen, maar dat houd lk niet voor
ernstig: die ls toch te duidelijk wel een zui
vere, maar geen krachtige persoonlijkheid
gebleken, niet opgewassen tegen de ver
wachtingen. die eenlge Jaren geleden ln
hem werden gesteld Wat de twee anderen
betreft, tegen Halifax bestaat het beswaar,
dat hij ild van het Hoogerhuls ls en dus
tn het Lagerhuis niet spreken kan
Het ls een merkwaardig gevolg van de
onveranderlUkheld der Engelsche Instel
lingen (terwijl tegelUk opvattingen en ver
houdingen zoo sterk veranderen), dat te
genwoordig een „peer" bUna als gedlsqua-
llflceerd voor het eerste-mlnlsterschap be
schouwd wordt iLord Curzon ls op dien
grond tot zijn diepe teleurstelling ln 1922
voor Bonar Law voorbUgegaan). Maar het
aanzien van Hallfax. rustige figuur, met
Iets vasts en edels ln zijn karakter, Is groot;
de meeste Labour-manneir zouden ln zijn
geval (te merkwaardiger omdat hl) toch
ook te München geweest 1st) het Hoogèr-
hulsbezwaar wel willen laten vallen De
man naar hun hart ia toch Churchill Ook
dat ls merkwaardig, omdat Churchill ln de!
vele politieke evoluties die hem den naam
van onberekenbaar bezorgd hebben nog
maar een Jaar of tien geleden een ilterst
conservatieve phase doorgemaakt heeft.
Zljn verzet tegen de constitutloneele ont
wikkeling ln Brltsch-Indlë leek hem toen
met alle progressieve elementen in de En
gelsche politiek voorgoed te zullen broull-
leeren.
Maar dat ls vergeten, of althans op den
achtergrond geschoven door de houding
die Churchill al van '33 af tegen het Duit
sche gevaar heeft Ingenomen Wat men
daarbij voelt, ls niet alleen de geweldige
drijfkracht van dien man. maar ook de
wijdheid van zijn verbeelding, zijn vermo
gen om de historische beteekenis van de
Internationale verhoudingen te beseffen en
ln zijn forsche, kleurige taal uit te beel
den, en Inderdaad ziet Churchill niet louter
het machtelement maar ook. met onmis
kenbare oprechtheid, de ideëele achter
grond: Engeland bcteekent voor hem niet
louter het Brltsche Rijk en zijn wereldpo
sitie. maar heel die schat aan politieke,
cultureelc. menschelijke ervaringen en op
vattingen. waaraan de Engelsche conserya-
lief en de Engelsche radicaal belden deel
hebben.
In zijn radio-redevoeringen brengt hl)
dat alles op onvergelijkelijke wijze tot het
besef van zijn hoorders: hij dramatiseert
den strijd en geeft er tegelijk een hoogen
Inhoud aan. „De eenlge man die weet hoe
men ln een oorlog tot het tolk moet spre-
j ken", zei mij een bekend historicus.
Maar die onberekenbaarheid? Er zijn er
die Churchill daarom voor het eerste-ml
nlsterschap een waagstuk zouden vinden-
Er wordt zelfs btweeid dat hij zelf liever
nog Iemand boven zich heeft, die hem zoo
noodig t>U de slippen van «Dn Jas kan grij
pen. Het is natuurlijk een feit dat hij zich
zelfs In dezen oorlog en ln zijn befaamde
radio-toespraken al een paar keer verga
loppeerd heeft Zijn opwekking tot de neu
tralen om zich in een zaak die ook de
hunne was aan de zijde van dc bondge-
nooten te scharen wekte tn Januari op
het Foreign Office een ware ontsteltenis.
Het ls alleszins opmerkelijk dat hij die ver
gissing niet herhaald heeft.
HIJ kan de neutralen niet met rust laten,
maar de wijze waarop hij hen sedertdien
toegesproken heeft, houdt meer rekening
met hun uooden en zwakheden zonder
daarom minder naar het hart van de En
gelsche opinie te zijn.
Die beschouwingen over een mogelljken
opvolger van Chamberlain zijn gangbaar ln
opposllle-krlngen maar dat één van de ge
noemden deloyaal tegenover Chamberlain
zijn zou. dat er binnen het kabinet ernstige
rivaliteiten zouden bestaan, geloof lk niet
Het ls zeker ook onjuist te meenen dat
Churchill, zelfs na de Jongste verandering,
waardoor hij het voorzitterschap over een
raad van defensie-ministers heeft gekre
gen. in het kabinet almachtig Is Halifax
verdedigt het Foreign Office-standpunt
met kracht, niet alleen tegen de defensie-
departementen maar ook tegen het nieuwe
en actieve departement ..of Economie War
fare zoolang Hallfax zijn ambt bekleedt
moktn, do* U veel oon regen en vocht
it blootgesteld en vormen doordoor
deoorzook van neurolaieén en rheu-
motiek. Voor het kolmeeren van deze
pijnen it het voldoende enkele Rexyrol-
cachett te nemen, die de pi|nen onmid
dellijk stillen; terwijl het Urodonol voor
het ontgiftiaen von Uw organisme
tot in de kleinste cellen doordringt.
Urodonol lost het urinezuur op, ver
wijdert het en maakt zoodoende een
einde oon deze rheumotische pijn.
Bij apothekers on drogisten.
BmalrIJdt rhmumatimk.
2730
(Iacez. kfed.)
zal er met de rechten der neutralen reke
ning gehouden worden; de neiging aan het
„M.E.W." is uiteraard om alle considera
ties aan de belangen der blokkade op te
offeren. En Chamberlain zelf is heel wat
meer dan een titulair hoofd. Zijn verdedi
ging van het in de Finsche zaak gevoerde
beleid heeft op het Lagerhuis integendeel
grooten Indruk gemaakt: dat was een tref
fend persoonlijk succes Het is waar dat
daarna zich nog kritiek liet hooren. die. al
ls ze ln de pers weinig vermeld, den goeden
Indruk toch weer gedeeltelijk ongedaan
maakte
Dat was vooral een rede van Harold Mac
Millan, één van een klein groepje onaf
hankelijke conservatieven ln het Parlement,
die zijn waarnemingen ln Finland zelf ver
haalde. De voorbeelden die hij gaf, van tal
men en ontwijken en ronduit weigeren op
Finsche verzoeken om bijstand met mate
riaal. zijn berichten omtrent de teleurstel
ling, de wanhoop van Finsche generaals en
ministers, gaven wel een heel ander beeld
dan dat uit Chamberlain's voorstelling op
rees. Dat er met vastheid van lijn en door
tastendheid gehandeld wordt, betwisten er
buiten de eigenlijke aanhang van {Je re-
geering nog velen en het ls de raag of de
machtsuitbreiding van Churchill genoeg is
om het ontbrekend vertrouwen te herstel
len. De kritiek richt zich ook niet alleen
op Finland en in het algemeen niet zoozeer
op de krijgsvoering. Maar men klaagt bij
voorbeeld dat de organisatie van de indus
trie. ln den modernen tijd zoo noodig, voor
de munitiefabricage. voor de vliegtuigcon
structie nog lang niet krachtig genoeg
aangevat is.
Nog lang zoo krachtig niet als in de laat
ste stadiën van den vorlgen oorlog. Vrou
wenarbeid oljvoorbteld ls nog in de verte
niet \oldoende te hulp geroepen
Zulke kritiek gaat intusschen altijd ge
paard mei dc verzekering dat men nu toch
op a en gooden weg is; men heeft tijd ver
loren. maar er komt vaart in En natuur
lijk - ek hulpbronnen waarover men be
schikt cijr. zoo onvergelijkelijk vee! gno-
ter dan die "an Duitschland" als men ze
eenmaal mobiel gekregen heeft. :;al een
onweerstaanbare meerderheid zich doen
gevoelen.
