De inwerkingstelling der Eerste Duinbevloeiïng in Nederland LEID5CH DAGBLAD - Tweede Blad Donderdag 11 April 194 Plan van ir. P. C. Lindenbergh tot uitvoering gebracht Naar oplossing van het drinkwater-voorzienings-probleem WEERBERICHT. Spaarzame ambachtsscholieren Het uiterst moeilijke probleem der drinkwatervoorziening, speciaal wat het Westen van ons land betreft, een pro bleem, dat reeds sinds jaren de aan dacht der deskundigen trekt, komt thans wellicht tot een oplossing, indien tenminste de plannen van ir. Linden bergh, directeur der Leidsche Duinwa termaatschappij, waaraan thans prac tises* uitvoering is gegeven, slagen. Gistermiddag n.1. zijn wy getuige geweest van de inwerkingstelling van de eerste duinbevloeiïng in ons land en wel op de terreinen der Leidsche Duinwatermaat schappij onder Katwijk, welke door ver schillende autoriteiten met groote belang stelling is bijgewoond. Tot goed begrip van xaken het volgende: Uit het feit. dat er tot ongeveer ruim één Jaar geleden tusschen de eigenaren der aan den voet van de duinen gelegen gron den en de Leidsche Duinwatermaatschappij processen waren over schadevergoeding o.a, voor aan hun gronden onttrokekn water hin derwetskwesties, verschil van meening over afzandingen enz., die toevallig ook samen gingen met het zoeken naar een oplossing van het urgente probleem van het steeds kunnen beschikken over een voldoend quantum drinkwater. Is. na zeer langdurige onderhandelingen een overeenkomst ont- Barometerstand. Gistermiddag 2 uur: 773. Hedenmiddag 2 uur: 776. BUITENLAND8CB WEEKOVERZICHT. Het hoogedrukgebled in het Westen strekt zich nog steeds uit van Spanje en Portugal tot over de Brltsche eilanden. De kern ls ver moedelijk voor het Engelsche Kanaal gelegen Aan de Noordzijde ls dit maximum aangetast door een depressie van 995 mbar over IJsland, die daar gisteravond groote b&rometerdallngen veroorzaakte. Thans üjn deze dalingen tot staan gekomen en aan de Oostkust reeds weer ln stijgingen overgegaan. Te Vestmanoer, aan de Zuidkust waalt nog een Westerstorm, ter wijl daar ln de afgeloopen 24 uur 16 mM. regen ls gevallen. Het weer ln ons land bleef nog onder Invloed van de Noordelijke luchtstroomlng. In het eerste gedeelte van den nacht was het helder en kwam nachtvorst voor. Doordat de wind weer terugliep van Noord-Oost naar Noord, werd wat vochtiger lucht aangevoerd en nam de bewolking weer toe. Hierdoor werd verdere uistraltng verhinderd. Uit het Noorden van ons land werden hedenmorgen weer lichte buitjes gemeld zonder dat regen van beteekenls ls afgetapt. De ochtendtempcratuur is weinig veranderd en ongeveer twee graden onder normaal ge bleven. Over Italië bevindt zich een vrijwel statlon- nalre depressie, die ln het Zuiden zwaren neer slag veroorzaakte. Messina meldt 31 mM. regen. WEERSOMSTANDIGHEDEN Den Helder: Zwaarbewolkt krachtige N. wind. temp. 4 gr O., min. temp. 4 gr. C Vli&singen: Zwaarbewolkt, zwakke N.N.W wind, temp. 5 gr C min. temp. 2 gr. C De Bilt: Zwaarbewolkt, matige N.N W. wind. temp. 4 gr. C min 1 gr. C.. neersl. 0.2 m.M. Groningen: Halfbewolkt. matige N. wind. temp. 4 gr. C. min. 2 gr. C. Maastricht: Betrokken zwakke W.N.W. wind. temp 2 gr. C.. min. 0 gr. C.. neersl. 1 mM. LUCHTTEMPERATUTTR- 9 uur voorm' 6'? gr. C. '44 gr F.». 12 uur 's ntldd 9 gr. C. (48 gr, staan, waardoor aan alle hangende kwes ties een einde kan komen, terwijl tevens de „waterwinning" bevoordeeld kan wor den. In het kort komt deze oplossing op het volgende neer: 1. De teelgronden, welke aan den duin voet gelegen zijn en die aan verschillende eigenaren toebehooreen, te zamen vormend een oppervlakte van 50 HA., werden tot 4 M. 4- A P. afgegraven, zonder dat de L.D. M zich daartegen verzette 2. Een pompgemaal met twee pompen werd opgericht; dit zorgt thans voor: a. Het op peil houden van den water stand der genoemde 50 H.A, b. Het terugpompen van een hoeveelheid water ln de duinen der L.D.M., als vergoe ding van het waterverlles, ontstaan uit de zandafgravlngen. Een en ander is thans gereed gekomen. Indien deze oplossing aan de gestelde ver wachtingen beantwoordt, zal zij alle par tijen volkomen bevredigen. Tijdens een excursie hebben wij gister middag een en ander bezichtigd, waarbij ir. Lindenbergh de noodlge toelichtingen gegeven heeft. Wat de aan den duinvoet gelegen gron den betreft, het volgende: Tot nu toe ging jaarlijks een groote hoe veelheid duinwater gedeeltelijk verloren. Het kwam gedeeltelijk als zakwater uit de duinen en de zanderige gronden van de aan den duinenvoet gelegen groote Wate ring. loopend van het Wassenaarsche Slag tot aan den RUn bU Valkenburg, over een lengte van ongeveer 5000 M. Deze Wate ring. die een Inhoud heeft van plm 60.000 M3. water, wordt bijna niet verontreinigd en bevat voor het grootste gedeelte water, dat gelijk gesteld kan worden met duin water. Het ls reeds gedurende ruim 1 Jaar lederen dag onderzocht. Aan het einde van een dwarssloot, die breeder en dieper ge maakt werd. is thans het genoemde pomp- gebouwtje geplaatst, waarin zich twee elec- tirsch gedreven verticale pompen bevinden Deze worden bediend van uit den water toren, die op 5 K.M. afstand ligt. De eerste pomp, die een capaciteit heeft van 700 M3. per uur, met een opvoerhoogte van ongeveer 4 M.. dient om de zooeven genoemde teelgronden, die ontstonden door het afgraven dei duinen, te bevloeien. Hierdoor worden thans 50 H.A. grond, die tot nu toe vrijwel onbruikbaar waren, vruchtbaar gemaakt. De persleiding voor de teellanden ein digt daar, waar de terreinhoogte van 4 M. 4- A P. wordt bereikt en mondt uit ln een gemetselden put. dlc tevens dienst kan doen als overloop, ln het geval er te veel water staat in de nu nog te graven be- vloeilngsslooten. De tweede pomp dient voor de be vloeiing der duinen, heeft een capaciteit van 300 M3 per uur en een opvoerhoogte van plm 12 M Door midden van een persleiding wordt nu het water uit de Watering, dat tot nu toe voor de L.D.M. verloren ging, teruggevoerd naar een ln de duinen gele gen stuwmeertje, dat een oppervlakte heeft van plm. 3000 M2. Het ligt op een hoogte van ongeveer 9 M. AP en op een plaats, waar het water niet weer naar de Watering kan afvloeien. Uit dit meertje wordt het water nu in twee vloeivelden gelaten, die te zamen on geveer 25 H.A groot zijn. Het oppervlak van het eene vloelveld ls ongeveer 20 H.A. groot, dat van het an dere 5 H.A. ZIJ worden doorsneden door een ondiep, plm. 10 M. breed kanaal ter lengte van 1500 M. Men rekent van de 6000 M3. water die iederen dag in de duinen teruggepompt kunnen worden, 3000 M3. voor de drink watervoorziening op deze wijze te win- Zekerheid bestaat hieromtrent echter nog niet; de mogelijkheid is niet uitgeslo ten, dat deze hoeveelheid, speciaal ln den zomer, o.a ten gevolge van verdamping, minder uitvalt. Tevens zal onderzocht moe ten worden, door middel van voortdurende scheikundige controle, of geen ondeugde lijk water ln de duinen wordt gepompt. Ook in dit opzicht zal men de resultaten nog moeten afwachten. Een laboratorium ls Ingericht, waarin men desnoods op elk uur van den dag het water kan onderzoeken. Op regelmatige tij den worden bovendien watermonsters op gezonden naar een groot laboratorium voor bacteriologisch en scheikundig onderzoek ter meerdere controle. De goede kwaliteit van het in te pompen water wordt daar mee voldoende gewaarborgd. F.). brengen en bij gunstig resultaat dan ook voor andere maatschappijen t van het hoogste belang zal zijn, behoeft wel geen nader betoog. Immers: het ls bekend, hoe bevreesd men veelal is voor een te geringe „wa- tercapaciteit" der duinen, om genoeg zaam in de behoefte te voorzien. Toen. na een uitvoerige uiteenzetting van ir. Lindenbergh. de president-commissaris der L.D.M.wethouder Verwey. door middel van een druk op den knop ln het gebouw der L.D.M. de zich op 5 K.M afstand bevin dende pomp en daarmede de ..duinbevloei ïng" ln werking had gesteld, reed het aan wezige gezelschap op het Indertijd reeds beschreven L.D.M.-treintJe look wel ge noemd de L.D.M.-expresse) dóór de duinen naar de uitgevoerde werken. Gearriveerd by de bevloellngsterrelnen, wandelden wy naar het reeds met water gevulde stuwmeertje". waar wy getuige waren van het openstellen der sluizen, waardoor het water in de aangelegde ka nalen vloeide. Deze verbinden de diverse byna op ge- ïyke hoogte liggende duinpannen met el kaar Daar op plan. 2 M —A P. een horizon tale kleilaag onder de duinen ligt, wordt het waterverlles belangryk beperkt. By het graven van het ondiepe kanaal is er op gelet, dat het natuurschoon niet ge schaad werd. De doorgravingen der duinen voor de bulsleiding, zoowel als de kanalen zyn niet recht maar gebogen, tcrwyi men verwacht, dat de waterpart'Jen ln de dui nen het landschap zullen verfraaien Jam mer echter, dat het pubnek van een en ander niet zal kunnen genieten, daar do duinen verboden terrein zijn. Het ligt voorts ln de bedoeling de plantengroei op de be vloeide terelnen gedeelteiyk tot de oor spronkelijk duinflora terug te brengen; men hoopt door middel van een doelmatig aan gebrachte beplanting het landschap te ver fraaien (heesters, planten enz.). Ook zul len proeven genomen worden met het zaaien van maïs, gerst enz., zulks ten be hoeve van het in deze terreinen aanwezige wild. Voor het verkrygen van bruikbare gege vens voor wetenschappeiyke onderzoekin gen zijn eenlge reeksen putten geboord, waardoor het mogeiyk wordt de waterstan den, de temperatuur en de samenstelling van het zich daar bevindende grondwater periodiek te onderzoeken Men zal hierdoor een Inzicht kunnen verkrygcij over dc snelheid van het water ln den bodem, over de kwaliteit van het water en over de mogeiyke watcraccumulatle van het duln- llchaam boven de normale grenzen De hoop bestaat, op deze wyze voor weten schappelijke doeleinden en voor dc practl- schc belangen der watervoorzieningen be- langryke gegevens te kunnen verzamelen. Na ons bezoek aan het „stuwmeertje", bezichtigden wij het ln ongeveer tien we ken eveneens ln werkverschaffing afgegra ven terrein; het was moeliyk zich in tc denken, dat hier nog kort geleden vry hooge duinen gelegen waren. Binnenkort zal dit land met water doortrokken vruchtbare teelgrond en eventueel uitstekend voor bollenland of anderszins geschikt zyn Het hier aanwezi ge water wordt natuuriyk weer in de wa tering opgevangen, zoodat voor wat deze gronden betreft, clgeniyk van een cir kelgang sprake ls. wy vernamen nog. dat de gezamenlijke kosten der hieruitgevoerde Interessante werken, die mogeUJk zulke grootsche perspectieven openen, ongeveer f. 100.000 bedragen Ir. Llndcnborgh heeft nog darfk gebracht aan dc velen, dio medewerkten aan de tot standkoming* der bevloeiingswerken, spe ciaal aan den Dykgraaf van het Hoogheem raadschap Rynland mr P. A. Pijnacker Hordijk en aan den Ingenieur van Rijnland lr. P. de Gruyter. die beiden echter verhin derd waren deze offlcleelc opening by te wonen. Voorts aan de Directie van het Staatsboschbehecr. de autoriteiten der werkverschaffing en aan de Ned. Heide maatschappij. welke de leiding der werk verschaffing had Ook betuigde hy dank aan de belanghebbenden voor hun mede werking. waardoor van een opecnhooplng van geschillen een einde kwam en aan den heer VV. J. Jochems. die door zyn stuwende kracht de onderhandelingen over het doode punt wist heen te brengen. Onder hen, die deze officlcele openstel ling bijwoonden, bevonden zich, behalve de wethouders, de heeren Verwey cn van Stralen, o.a. de commissarissen der L. D. M. vertegenwoordigers van het Ryksbureau voor Drinkwatervoorziening, dat van de L. D. M. alle mogciyke gcwenschte gege vens zal ontvangen, vertegenwoordigers der Ned. Heidemaatschappij, voorts de heeren G. Gerbranda. houtvester in de houtvestcry „Haarlem", lr. Ourp, adj. directeur der gemeentewaterleldlng Den Haag. baron Schimmelpennlnck van der Oyc. Jager meester van H.M. de Koningin van Zuid Holland O. H. L., baron van Wassenaar van Catwljck en de heer W. J. Jochems, alsmede vertegenwoordigers der werkverschaffing cn van den Ryksdlenst der werkverruiming Tenslotte brengen wij gaarne hulde aan ir. Lindenbergh voor zijn Initiatief en zyn medewerkers, alsmede aan de arbeiders ln werkverschaffing, die een en ander met zorg uitvoerden. HEDEN Evang. Chr Gem. Middrlstegracht j| Verklaring prof. Kaarten. 81/4 uur nam. Federatie-huls (Oerecht): Theosof. Ver&J 1/4 uur nam. Stadszaal: Residentie orkeet. Solist Wilk Andriesaen. 8.16 uur nam. VrUdag Katwijk, Hotel de Zwaan: Eenheid door b mocratle. 8 uur nam. Dinsdags, Mare 13: Medisch Opvoedk Bureau. 9\»11 uur voorm. Arbeidsbeurs (Levendaal); Iedere derde dag der maand consultatiebureau voor waardigen 7—8 uur nam 's Donderdags wykjgebouw „Bethesda" straat 44—46): Consultatiebureau voor Usten. 8 uur nam s Donderdags: mat, voor Praeventleve nceskunde <lstc Binnonvestgr. 22). Ine- tegen dlphterle. IV4 uur 's middag* precies s Vrijdags; tnst. voor Praeventleve Qen- Kunde. Consultatiebureau v. Beroepskeuze BIOSCOPEN: t II jaar; 14 jaar; alle toeftUdea Luxor-Theater, Stationsweg: 8 i „De laatste kus" Ulicen dag behalve Vrijdags ook om 2 u. dag 2—7 en 8—11 uur. Lldo-Thaatar. Steenstraat 88: 8.16 uur .Lied van de vrUheld" t Woensdag en Zaterdag te 2 uur 80 Zondag doorl* voorstelling van 2—7.16 en 8.16 manon-Theater. Breestraat 81: 8 uur Vrouwen" t Woensdag en Zaterdag ook om 2 uur. Zondag door! voorstelling van 27 en 8 Casino-Theater, Hoogewoerd 49. 8 uur Duistere machten" Zondag te 4 en 8 uur nam., Woensdag Zaterdag ook 2.30 uur. Rex-Theater, Haar Ls trast: lederen wertn 2 en 8 uur nam.: „Trader Horn" Zondag van 2—7 uur doorL voorstelling i 8 uur nam. Nova-theater (KatwUk aan Zee): „Neen, mt dochter, neen." 2408 (lngez. Med.) HOOGWATERTIJDEN IT KATWIJK A ZEE Voor VrUdag Voorm. te 5.20 min.; nam. te 5 u. 44 min. LICHT OP VOOR PIH>KRS c a Donderdag: 7.20 nm. tot 4.40 v.m. MAANS OP EN ONDERGANG. 11 April op: 7 u. 03; onder: 22 u. 43. EEN VEELBELOVEND EXPERIMENT Er is hier dus nog sprake van een experiment, doch de verwachtingen zijn zeer gunstig en indien de resultaten daaraan beantwoorden, dan heeft de L. D. M. Jaarlijks een buitengewoon groot kwantum water gewonnen, dat tot nu toe verloren ging. Dat deze vernuftig uitgedachte wa terwinning de oplossing van het „drlnk- watervoorzienlrigsprobleem" voor een groot deel meer tot verwezenlijking kan EEN AARDIG INITIATIEF. Sparen dient met recht geprezen, klnd'reu, wilt toch zuinig zUn Is een cent gering ln wezen. Honderd zal een gulden zUn. Aldus bezong een onzer dichters de spaar zaamheid welke een specifiek Nederland- sche deugd heet te zyn. Bestuur en directie van de Ambachts school hebben een aardig middel bedacht om deze deugd by de leerlingen, die deze school bezoeken, aan te kweeken Vanwege de Leidsche Spaarbank is in de hall van het schoolgebouw een klein kastje aangebracht, een spaarautomaat. Gespaard wordt uitsluitend met 2*4 cent stukken Voor elk 2Vz cent-stuk, ln de automaat geworpen, wordt als het ware een kwitantie door de Leidsche Spaarbank afgegeven door middel van een stempel afdruk op kaarten. Is die kaart vol. dan staan er 40 stempels op vertegenwoordigen de de waarde van één gulden. De kaart dient vervolgens bij de -eidsche Spaarbank of aan den op bepaalde uren in de school aanwezigen Spaarbankbeambte ter Inschry- ving van één gulden op een spaarbankboek je te worden aangeboden. Een nieuwe kaart wordt dan tevens kosteloos verkrijgbaar ge steld Gistermorgen werd het apparaat aan de leerlingen gedemonstreerd, nadat eenlge dagen tevoren aan allen een circulaire was toegezonden, "oodat ook de ouders kennis konden nemen van het doel van het Am bachtsschoolbes.tuur de leerlingen te lee ren sparen. Het succes was overweldigend! Alleen op den eersten dag werden ruim 700 2V4 cent-stukken in het spaarapparaat ge bracht. wy zyn ervan overtuigd, dat het bestuur door de plaatsing van deze automaat een nuttig werk heeft verricht. ONTSPANNINGSAVOND IN „ENDEGEEST" Gisteravond gaf de cabaret-club „Oké" ln de ontspanningszaal van „Endegcest" c.a. voor patiënten en personeel der Inrich tingen een uitvoering, waarvoor groote be langstelling bestond, ook van de zyde der ln Rhyngeest vertoevende militaire patlën ten. Na een muzlkalen Inzet van de Oké-Band opende het gezelschap het programma met het optreden van een drietal vroolljke ma troosjes. die hiermede al direct de goede reputatie van de club bevestigden en bij de toehoorders(sters) een voortreffelijke stem ming wisten te scheppen. Deze stemming ls meermalen uit een, voor de optredenden. overweldlge ovatie gebleken, waartoe „Gel- dersche Jan" wel in de eerste plaats de aanleiding gaf. En dat Juist zijn optreden hoogelijk werd gewaardeerd, bleek niet alleen uit het da verend applaus, dat hem ten deel viel, maar ook uit de hem gebrachte bloemenhulde. De club heeft velen een recht vrooiyken avond bezorgd waarvoor het hoofd van den economlschen en admh\tstratlevcn dienst, dc heer J. A, Valk ln de pauze namens den directeur-geneesheer het gezelschap har- teiyk dahx heeft gebracht. DIVERSEN: De avond-, nacht- en Zondagd lenst der apt theken te Lelden wordt van Zaterdag 8 t/i Vrijdag 12 April aai. waargenomen door apotheken D. O. Kok. Rapenburg 9. tel. 24807 Tot Hulp der Menschheld", Hooigracht 48 t< 21060. Te Oegstgeeet wordt deze dienst dan vu E?nomen door de OegstgeesUche Apotheek, WJ elmlnapark 8, tel. 26274. CENTRAAL GENOOTSCHAP VOOR KINDERHERSTELLINGS- EN VACANTU KOLONIES. Jaarvergadering vasi de afd. Leiden Aan het Jaarverslag, uitgebracht op Jaariyksche ledenvergadering van bovenj noemde vereenlglng wordt het volgen ontleend In 1939 werden 44 kinderen ultgezondi met een aantal verpleegdagen van 17! waarvan 591 voor rekening van het B! Vacantieoord. waarvoor onze afdeellng stichting zeer erkenteiyk ls. Twee moesten de kinderen onverwacht naar hi worden gehaald. Den eersten keer als gevi van de mobilisatie en daarna op 11 Noveu ber ten gevolge van de spanning ln d- internationalen toestand. Daarna wer-l uitzending door het geheelc land tijde; stop gezet Na eenigen tyd gingen de kola niehutzen successivelyk weer open, zoodi de uitzending weer normaal verloopt A! leen wordt, wat onze afdeellng betreft fi adviseerd de kinderen aan deze zyde 4 de waterlinie te houden, zoodat een v« blijf In de bosschen voorlooplg niet mop lijk ls. De financleele toestand was bevredigen dank zy het prachtig resultaat van d< Beatrlx-bazar, waarvoor een comité v» een twintigtal dames en heeren zich byzonder veel moeite heeft gegeven; voori ontving de afdeellng van wyien mej Lorjt pee een legaat van f. 500. Nog werden volgende bijdragen ln dank ontvangen Van de N.V. Verzekerlngs-MiJ. „Voorn! t. 100, van den Bond van Fabrieksarbeid* f. 50; Prophylaxefonds f 87,50, de opbrend der straatcollecte bedroeg f 405.56. h gemeentesubsidie bleef f. 510 en de oude droegen f 86,50 by. De uitgaven aan ve pleglngskosten en algemeene onkosten b droegen f. 2438,81,/i. LUCHTBESCHERMING IN WIJK I. Vrijwilligers en geld gevraagd! Gisteravond had ln den foyer van Stadsgehoorzaal een byeenkomst plaats vi vrywllllgers lif wyk I. Het was kwart va negen toen het wykhoofd, de heer B Huurman de byeenkomst opende, weU door byna alle vrywllllgers was bezocl zoodat de foyer geheel was gevuld. De heer Huurman zelde, dat deze bijeei komst was georganiseerd om aan de vr willigers uiteen te zetten hoe de luchtb scherming in tyd van gevaar zal functl Tieeren en welke diensten er dan van hi zullen worden gevergd. Om bedrevt nhe voor die verschillende diensten te krljge worden en zyn cursussen gegeven voor brandweer, de E.H.B.O. enz. Hoewel ree vele vrywllllgers zich hebben opgegevt zyn er echter nog lang niet genoeg om i een eventueele mobilisatie van de luchtb scherming over voldoende krachten tc ku nen beschikken. Hij wekte daarom dc ai wezigen op om propaganda te maken. Voorts zette de heer Huurman ultet dat het noodig is dat financleele bystai wordt verleend, omdat er gelden moet zyn voor den aankoop van verbandmldd len, bluschmaterlaal enz., want uitgaan van de opvatting dat luchtbescherming zelfbescherming, moet de burgery zelf vc die materialen zorgen. Bij mobilisatie van de luchtbescherml zal het wijkhoofd met zyn assistenten wykpost betrekken, welke is gelegen in nieuwe 8tadhuls aan de Vischmarkt. Vi aaruit staat hy in verbinding met de blo posten, welke door de blokhoofden en h' staf worden bezet Na nog een opwekking te hebben geda tot grootere medewerking, omdat zoo vel nog erg traag zijn met het beantwoord van vragen, het opkomen voor oefenlnl cn het volgen van cursussen, gaf de h( Huurman gelegenheid om, tijdens een ko: pauze, schrlfteiyk vragen In te dienen luchtbescherming betreffende. Dc verschillende vragen werden daar door het wykhoofd beantwoord, daar sloot dc heer Huurman te circa 10 uur byeenkomst. 2—2

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsch Dagblad | 1940 | | pagina 6