DKW
BMW
Groote Automobiel- en Motorrijwiel-
TENTOONSTELLIAG
11-14 APRIL
Binnenland
Simplex Cycloïde rijwiel, 70% minder wrijving
I Verloven gedeeltelijk
ingetrokken
Verklaring van Chamberlain
in het Britsche Lagerhuis
81ste Jaargang
LEIDSCH DAGBLAD, Woensdag 10 April 1940
Derde Blad
No. 24552
)e positie van Nederland
Beperking van den
treinenloop
APOLLO-HAL
VRIJ ENTREE
AMSTERDAM
Verhaal van schulden buiten de
Nederlandsche belangensfeer.
Jaarvergadering van „Schuttevaer"
Noorwegen kan op
hulp rekenen
RECHTZAKEN
HJN/T Ik LITTEKEN
ONDUIDELIJKE RADIOMEDE3IEELING
I VEROORZAAKTE VERWARRING.
G 1« termiddag tegen ha If vijf meldde
de regeerlnggpersdiennt, dat de regee
rt ng WJ wijze van voorznrgnmaatregel
besloten had. een aantal militaire ver
loven in te trekken.
Aanvankelijk veroorzaakte dit bericht
pnige verwarring en wel doordat slechts
er weinigen nu elgenllUk precies wisten of
j al dan ndet hun verlof mochten voort-
ei ten De vorm. waarin het bericht door
radio voor de eerste maal wend doorge
iden, liet dan '>ok wel het een en ander
wcnschen over. zoodat verwarring niet
kt kon blijven Het duurde echter niet
^ng. of er Jcwam licht In de duisternis door
en nadere toelichting. Er Week toen het
jolgende:
A. Voor al het personeel van land- en
zeemacht werden ingetrokken: 1. de
periodieke verloven; 2. de vacantle-ver-
loven; 3. de buitengewone verloven (met
uitzondering van die, welke verleend
zijn wegens ernstige ziekte of overlijden
van gemisleden).
B. Voor het personeel, behooreudc tot
de luchtstrijdkrachten, de luchtdoel-,
artillerie, de luchtdoelmitraiUeurs en
do zoeklichten, werden Ingetrokken: 1.
de zakenverloven2. de studieverloven
(onder hen, die studieverlof genieten
vallen niet degenen, die ui te tel van eer
ste oefening hebben of uitstel van oen
nog te vervullen gedeelte van hun
eerste oefening hebben gekregen).
Alle militairen, wier verloven zijn In
getrokken, moesten terstond naar hun
standplaats terugkeeren.
EEN ENGELSOHE VERKLARING.
)e ministerraad is gieteravond te half-
tie n op het departement van algcmeene
aken te Den Haag bijeen geltomen.
In een gisteravond te Londen uitge
geven offlcieele verklaring wordt ge
zegd: „In DuJtsche kringen wordt geop
perd, dat Groot Brittannië een inval in
Nederland of België overweegt en dat
Duitschland gerechtigd zou zijn een
dergelijke actie vóór te zijn.
Na de moedwillige invasie In Dene
marken en Noorwegen door Duitsch
land is dc directe conclusie, waartoe de
meeste mcnschen geneigd zouden zijn
te komen, dat Duitschland, zooals ge
woonlijk, den grondslag voorbereidt
voor een nieuwen aanval op eenlg ander
neutraal land.
Iedere suggestie, dat Groot Brittan
nië of Frankrijk een aanval op Neder
land of België overweegt, is zoo fantas
tisch, dat niemand buiten Duitschland
er ook maar een oogenbllk door zal
worden misleid".
MET HET OOG OP GROOT MILITAIR
VERVOER.
Het gedeeltelijk intrekken van de militaire
verloven had tot gevolg, dat gistermiddag
en -avond een meer dan normaal vervoer
door do Nederlandsche Spoorwegen verwerkt
moest worden. Toch was het niet overwel-
i dlgend druk. Den Haag b.v. gaf slechts iets
voller perrons te zien.
De meeste drukte concentreerde zich daar
op de beide treinen, waarmee eiken avond
[de gemoblllseerden, die van hun verlof
terugkeeren, reizen Dit waren de trein van
21.21 uur van het Hollandsche Spoorstation,
die de militairen naar de Zuidelijke pro
vincies en dc trein van 21.56 uur van het
Staatsspoor-station, die hen naar het Oos
ten van ons land bracht.
Eenigen toeloop veroorzaakten ook de ge
wone reizigers, die kwamen informeeren
hoe het in volgende dagen met den treinen
loop zou gaan.
De Nederlandsche Spoorwegen deel
den namelijk gistermiddag mede, dat
vandaag niet volgens de normale dienst
regeling gereden zou worden, gezien het
te verwachten militaire vervoer.
In het begin van den avond konden de
conducteurs en ambtenaren achter de lo
ketten daarover nog geen inlichtingen ver
strekken, doch later op den avond waren
de dienstregelingen gereed en werden zij
in het stationsgebouw opgehangen. Behalve
beperking van het reizigers-verkeer, werd
het goederenvervoer geheel stopgezet Goe
deren, die gisteren reeds geladen waren,
werden weer gelost.
Vandaag heeft het treinverkeer dan ook
aanzienlijke beperking ondergaan voor het
burger-vervoer. Over tiet algemeen werd
een Iets uitgebreidere dienst samengesteld
dan 4 September j.l. het geval was.
Sommige diensten werden uitgebreid,
andere Ingekrompen De daaruit voort
vloeiende ongemakken vormden echter een
offer, dat gaarne ter wille van onze lands
verdedigers gebracht werd.
GEOPEND VAN 10-10 UUR
Oncw. MedJ
SCHULDENAREN, DIE IN HET KONINK
RIJK DER NEDERLANDEN GEEN WOON
PLAATS OF ZETEL HEBBEN.
Aan het voorloopig verslag over het wets
ontwerp houdende bijzondere regelen met
betrekking tot schuldenaren, die ln het
Koninkrijk der Nederlanden geen woon
plaats of zetel hebben ontleenen wij het
volgende.
Blijkens de memorie van toelichting be
oogt het onderhavige wetsontwerp tegen te
gaan, dat ln het Koninkrijk geschillen
worden beslecht en schulden worden ver
haald, dl.' aan deszells belangensfeer ln
den rulmsten zin des woords ten eenen male
vreemd /ljn BIJ het afdeellngsonderzoek
werd nu gilet eerst opgemerkt, dat de strek
king van het ontwerp met deze woorden ln
leder geval te ruim ls omschreven Het heelt
Immers blijkens zijn Inhoud niet de strek
als dat van 1925 tusschen Nederland en
België beoogden het verhalen van vorderin
gen ook bulten het eigen grondgebied te
vergemakkelijken. Het onderhavige wets
ontwerp echter gaat rechtstreeks tegen deze
ontwikkeling ln. Deze leden wilden geens
zins ontkennen, dat zich omstandigheden
kunnen voordoen, welke het nemen van
maatregelen als dc thans voorgestelde nood
zakelijk maken. ZIJ waren er echter nog niet
van overtuigd, dat zulk een noodzakelijk
heid thans aanwezig ls. In leder geval
zouden zU gaarne een nadere uiteenzetting
ontvangen omtrent de motleven, welke de
regeering bU het opstellen van dit ontwerp
hebben geleld.
Ook de leden, die zich onder de huidige
omstandigheden met de strekking van het
ontwerp konden vereentgen. zouden het op
prijs stellen, Indien de regeering nadere
gegevens omtrent de noodzakelijkheid
cener regeling op dit gebied kon verstrek
ken.
king tegen te gaan, dat hier te lande' be-
ilde geschillen worden beslecht, doch
alleen, dat bepaalde schulden hier zullen
worden verhaald, n.l. die schulden, welke
geheel bulten onze eigen belangsfeer vallen
Met deze laatste strekking verklaarden
verscheidene leden zich ln de huidige om
standigheden wel te kunnen vereenigen, al
hadden sommigen hunner tegen de uitwer
king van deze gedachte ln het ontwerp
ernstige bezwaren.
Verscheidene andere leden evenwel be
treurden de strekking van het ontwerp. Het
maakt Inbreuk op de gedachte, dat het
recht zooveel mogelijk universeel moet zijn,
dat de nationale wetgeving ook Internatio
nale rechtshulp moet verleenen, om. om
ln dezen vorm, dat men wederkeerlg het
geldend maken van rechtmatige aanspraken
van schuldelschers bevordert. Verdragen
Gisteren werd in de buitensociëteit te
Kampen de algemeene vergadering gehou
den van de schippersvereenlging „Schutte
vaer". Behalve hoofden van verschillende
takken van regeeringsdlenst op waterstaat
kundig gebied waren aanwezig de minister
van waterstaat, burgemeesters uit omlig
gende gemeenten en het dagelljksch be
stuur van Kampen. De voorzitter der ver
gadering, mr. W. A C. van Dam hield een
toespraak, waarin hij deed uitkomen, dat
„Schuttevaer" niet alleen werkt voor de
verbetering van de vaarwegen en wat daar
mede verband houdt, maar dat de vereeni-
glng ook op sociaal gebied werkzaam is,
hier haalde hij vele voorbeelden aan.
HIJ deelde mede, dat Prins Bernhard, die
aanvankelijk ter vergadering zou komen,
daarvan moest afzien.
Ook minister Albarda, die plan had, den
geheelen dag te blijven, was genoodzaakt,
eerder te vertrekken.
De minister hield yoor zijn vertrek een
-4
toespraak, waarin hij zeide, dat hij vroeger
een Jacht heeft gehad en daarmee veel
heeft gevaren en dat hij zoodoende vele
schippers en het schippersleven heeft lee-
ren kennen en waardeeren. Hij weet. dat
„8chuttevaer" veel kritiek levert, maar ge
zonde kritiek vond hij niet erg. HU achtte
het een voorrecht, dat we ln een land mogen
wonen, waarin vrije crltlek geoorloofd ls.
Zooveel mogelijk zal zijn departement aan
de gerechtvaardigde wenschen van „Schut
tevaer" tegemoet komen. Het schippersvolk.
zoo besloot hU, ls een stoer volk, dat rustig
blijft ook bU zware stormen. Spr. voelde
de kracht van ons volk, nu hU zich temid
den van de schippers bevond. Laat achter
op den boeg en boven op den mast. zoo
besloot spr., overal dezelfde vlag wapperen,
die het symbool ls van onze Nederlandsche
vrijheid.
Na deze toespraak, waarop krachtig ap
plaus volgde, vertrok de minister en werd de
agenda verder afgehandeld.
Dei middags bracht de vergadering een
bezoek aan het stadhuis, waar het gemeente
bestuur recipieerde.
De voor heden vastgestelde vergadering
ls afgelast.
PRINSES JULIANA BU DE
HUTSPOTCLUB.
Onder de talrijke vereenigingen, die Den
Haag rijk ls, bestaat sinds eenigen tUd een
Hutspotclub. Deze club wordt gevormd door
werkende vrouwen uit alle beroepen, die
eens per maand aan een maaltUd samen
komen. TUdens dezen maaltijd houdt dan
een van de leden een praatje over haar
eigen beroep.
Eergisteravond werd een dergelUke bU-
eenkomst gehouden in Hotel Pomona. Mej.
van Leeuwen Boomkamp sprak over de
opleiding van een „alrhostess een „mo
dern" beroep bij uitstek. Prinses Juliana
heeft aan dezen maaltijd mede aangezeten
Tot het einde toe heeft de Prinses de MJ-
eenkomst met haar tegenwoordigheid
vereerd.
„Vad."
ZILVEREN JUBILEUM R.K. VEREENIGING
VAN NEDERLANDSCHE DRUKKERS
PATROONS.
Onder groote belangstelling en op fees
telijke wijze herdacht gisteren de RX. Ver
een lglng van Nederlandsche Drukkers-
patroons haar 25-jarig bestaan. Des mid
dags vond ln hotel der Pays Bas in Utrecht
een feestelijke herdenkings-vergadering
plaats, welke o.a. werd bijgewoond door
den vertegenwoordiger van den minister
van economische zaken, den secretaris
generaal van het departement, mr. dr. Van
RWJn en mgr. dr. J. de Jong. aartsbisschop
van Utrecht
In zUn openingsrede wees de voorzitter,
mr. Th. Ten Hagen, op het baanbrekend
werk op sociaal gebied door de vereenlglng
verricht.
Hierna sprak mgr. De Jongh.
Het bestuurslid, de heer Van HooUdonk.
overhandigde met een korte toespraak een
door den heer Aleven samengesteld gedenk
boek Namens den minister van economi
sche zaken sprak vervolgens mr. dr. A. A.
van Rhljn, die wees op de nauwe banden,
welke hem bonden met de vereenlglng.
Vervolgens spraken nog de hoeren S. 8.
Korthuis en Ir. F. H. S. Guljé. resp. voor
zitter van de Nederlandsche Federatie en
den Nederlandachen Bond van Boekdruk
kers en van het R.K. Verbond van Werk-
gevers-Vakvereenlgingen. die de gelukwen-
schen overbrachten van hun organisaties.
Na afloop van deze herdenkingsbijeen
komst had een druk bezochte receptie
plaats Deze dag werd besloten met een
officieelen maaltijd.
2455
Gisteren heeft de Britsche premier ln
het Lagerhuis een verklaring afgelegd.
Vandaag, aldus begon de eerste minister
zUn rede, ls Duitschland Denemarken en
Noorwegen binnengevallen In het begin
van den oorlog heeft Duitschland gepro
beerd de Scandinavische landen onder druk
te zetten en die landen politiek en econo
misch te beheerschon. Sindsdien is de druk
steeds toegenomen.
Duitschland heeft het recht opgeetscht
om hun hun politiek tegenover Finland
voor te schrijven gedurende den Russisch-
Finschen oorlog.
Chamberlain zelde, dat de Duitsche plan
nen om Noorwegen en Denemarken binnen
te vallen reeds waren gemaakt, lang voor
dat de geallieerden mUnen hebben gelegd
in de Noorsche wateren, anders zou de
landing van de Duitsche troepen niet zoo
spoedig ten uitvoer zUn gelega.
Chamberlain herhaalde de verzeke
ring, die aan Noorwegen Is gegeven
betreffende de hulp van de geallieer
den en voegde hieraan toe, dat krach
tige eenheden van de vloot zich op zee
bevinden. De nieuwe en wreodc daad
van agressie, waaraan Duitschland
zich heeft schuldig gemaakt, zal op
Duitschland's eigen hoofd weer terecht
komen en bijdragen tot zijn eigen
nederlaag.
„Aan het einde van den Russisch-Fin-
schen oorlog", aldus Chamberlain, „heb ik
ge7°gd. dai de veiligheid van Finland ver
dwenen was, doch is die van Noorwegen en
Zweden bewaard? Toen is het gevaar juist
dichter dan ooit bij deze landen gekomen,
totdat het dan nu weer op den drempel
staat Niets kan hen redden dan vastbe
slotenheid om zich te verdedigen en aan
sluiting bij de anderen, die gereed zUn hen
bil die verdediging te helpen.
Sommigen van mijn toehoorders mogen
toen gedacht* hebben, dat mijn woorden
overdreven waren, -doch men kan thans
zien dat mijn voorspelling is uitgekomen.
Sedert dien dag beeft de situatie zich'
steeds ongunstiger ontwikkeld en zooals
gisteren verklaard is heeft de Duitsche re
geering het recht opgeëischt om neutrale
én ln het bUzonder Scandinavische cne-
pen op de zeeën rondom dit land te vernie
tigen, terwUl bet tegetUkertUd aandrong op
strikte handhaving van de regels der neu
traliteit.
De geallieerden hebben besloten, dat zij
niet tot ln het oneindige ln dezen gang
van zaken konden berusten en zij hebben
er dc Noorsche regeering van in kennis ge
steld. dat zij zich het recht voorbehielden
die maatregelen te nemen, welke de balans
weer ln evenwicht zouden brengen. ZU heb
ben mUnenvelden ln de Noorsche wateren
gelegd om te voorkomen, dat Duitsche
schepen ongehinderd konden passeeren,
waarbU zU op geen enkele wijze ln den
normalen Noorschen handel tusschen belde
kwamen.
De geallieerden hebben op geen en
kel oogenblik de bezetting van eenig
Scandinavisch gebied overwogen, zoo
lang dit niet werd aangevallen door
Duitschland. Alle Duitsche beweringen,
die het tegendeel behelzen zijn oen
puur verzinsel en berusten in geen
enkel opzicht op feiten.
De Duitsche regeering heeft thans een
verklaring uitgegeven, waarin zU mede
deelt, tot het besluit gekomen te zUn, om
de bescherming van Denemarken en Noor
wegen op zich te nemen. Duitsche gemoto
riseerde krachten zUn bU het aanbreken
van den dag over dc Deensche grens ge
trokken en een aanzienlUk gedeelte gebied
ls thans door de Duitschers bezet. Hun troe
pen zUn hedenmorgen te Kopenhagen ge
land.
De regeering vernam vanmorgen, dat de
Duitsche gezant te Oslo hedenmorgen vroeg
de overgave van Noorwegen aan Duitsch
land heeft geëiacht, zeggende, dat ln geval
van een weigering alle verzet zou worden
gebroken. De eLsch werd natuurUJk onmid
dellijk van de hand gewezen
In antwoord op vragen zeide Chamber
lain, vernomen te hebben, dat de Duitsche
troepen te Bergen waren geland, doch hU
twijfelde er aan of de berichten nopens
een landing te Narvik Juist waren.
In antwoord op een vraag over een mp-
gelijke bUeenkomat van den .Volkenbond
zeide Chamberlain, dat de dingen die het
eerst gedaan behoorden te worden, het
eerst gedaan moeten worden Er zUn thans
meer doeltreffende maatregelen te nemen,
dan het bijeenroepen van den Volkenbond.
Chamberlain zeide, dat de vUandelijk-
heden ln Noorwegen reeds begonnen ?Un
en volgens sommige dagbladen zUn Oslo en
Chrlstiansund reeds gebombardeerd De
Duitsche regeering houdt vol. dat de inval
in Noorwegen een antwoord is op de actie
van de geallieerden ln de Noorsche wate
ren. Dit argument zal niemand overtuigen.
Een dergelijke gecompliceerde operatie
moet lang van te voren zijn voorbereid.
Bovendien maken de feiten duideMJk. dat
het niet alleen ln voorbereiding doch reeds
in uitvoering was toen wU de mijnen leg
den. De feiten van de Duitsche bezetting
bewijzen dit.
Chamberlain zeide. dat gemeld werd, dat
os. Trondheim vanmorgen door gewapen
de Duitsche krachten is binnengevallen De
afstand van de dichtstbUliggende Duitsche
haven Cuxhaven ls ongeveer 700 mUl Wan
neer men veronderstelt, dat de Duitsche
expeditie begon onmiddellUk, nadat bekend
geworden was, dat Britsche mUnenvelden
gelegd zouden worden, dan zouden de
schepen Trondheim nog niet bereikt kun
nen hebben.
Het is daarom wel zeker, dat de Duit
sche plannen voor den inval in Noorwegen
en Denemarken waren gemaakt en ln toe
passing waren gebracht, voordat de mUnen
velden in de Noorsche wateren waren ge
legd.
De Britsche regeering heeft er de
Noorsche regeering van in kennis ge
steld, dat zij op den kortst mogelijken
termUn haar volledige hulp aan Noor
wegen zal geven en duidelijk gemaakt,
den oorlog in overeenstemming met
hen te zullen voeren.
Chamberlain zeide, dat het niet In
het openbaar belang zou zUn over den
aard van de Britsche operaties, die
thans begonnen zijn, nauwkeurige
mededeelIngen te verstrekken.
WU zien deze nieuwe bedreiging v*n de
onafhankelUkheld van een vrij volk onder
de oogen ln nauwe samenwerking met de
Fransche regeering, wier krachten te zamen
met de onze opereeren. Ik ben er van over
tuigd, dat deze nieuwe daad van agressie
zich ln Dultschlands nadeel zal keeren e.i
tot zUn nederlaag zal bUdragen.
DE LEIDERS DER OPPOSITIE.
De leider van de oppositie. Attlee, heeft
de sympathie tot uitdrukking gebracht van
het Engelsche volk met Noorwe^°n en
Denemarken, twee naties ln Europa op een
hoogen trap van beschaving, die thans
aangevallen worden door de meest barbaar-
sche. Het Ls thans duldeiUk, dat trouw en
een politiek van s':»kte neutraliteit geen
enkelen staat vrijwaren voor een Tuitschen
aanval. Attlee zeide te hepen, dat ae En-
gelsch-Fransche hulp aan Noorwegen op
grootscheepsche. spoedige en doeltreffende
wijze zal worden gegeven WU moeUu cp
tUd zUn en alles doen wat wij kunnen om
te voorkomen, dat opnieuw een vrije natie
onder den hiel van de nazi's komt,
Dc liberale leider Sinclair betuigde even
eens zUn sympathie voor de slachtoffers
van den nieuwen aanval e i zeide, dat de
Britsche regeering allen steun van het ge-
heele volk verdiende voor haar actie
Op de vraag, of de Britsche regee
ring voornemens was ook Denemarken
te helpen, antwoordde Chamberlain:
„Ik kan niets toevoegen aan de ver
klaring, die ik heb afgelegd".
HAAGSCHE POLITIERECHTER
Banden vervoerd.
Een autobestuurder uit Hazerswoude
vervoerde ln Lelden rubberbanden doch
had geen vergunning daartoe, zoodat hij
de rubberverordening overtrad
Verdachte betoogde dat hl) de banden
niet had om te verkoopen, doch de officier
vond dat het geen verschil maakte Daarom
werd f. S boete ruba vijf dagen hechtenis
geelscht
De politierechter veroordeelde conform
dezen elach.
ARTS REED, ONDANKS BEVEL TOT
STOPPEN, DOOR.
Tot boete van dertig gulden veroordeeld.
Voor de Haagsche rechtbank stond 26
Maart terecht een arts W. M. van H.. die op
20 October van het vorige Jaar. wijzend op
het aesculaap-embleem, met zijn auto was
doorgereden, toen een motoragent een tee-
ken had gegeven om te stoppen voor con
trole op de motorrljtulgbelastlng Ter zit
ting bleek, dat de arts telefonisch was op
geroepen door een ztjner patlènten, een 52-
Jarlge pensionhoudster, die een ernstige
hartkwaal heeft. Verd. verklaarde steeds te
stoppen, tenzij hy haast heeft om een zij
ner patiënten te bezoeken
Naar de meening van den verdediger, mr.
Kan. was hier sprake van een conflict van
rechtsplichten. waarbU de administratieve
plicht moet wijken voor den plicht om een
rechtsbelang van de eerste orde te behar
tigen.
De officier van Justitie, mr. N. S. Hoek
stra. had een geldboete van 30 gulden, subs.
15 dagen hechtenis geelscht Gisteren heeft
de rechtbank uitspraak gedaan en den arts
conform den elach veroordeeld.
Dagblad-reclame voor
Rubber-kleeding.
De „United States Rubber Company"
'Am besloot rijn reclamebudget
hoofdzaJcelUk te bestemmen voor het
adverteeren ln de dagbladen De
onderwerpen rijn o.m gummi-klee-
ding, inclusief badpakken, en go-lf-
ballen. Ook hier dus weer dagblad
reclame 2460
NEDERLANDSCH TOONEELVERBOND.
Afd. Leiden.
De jaarhjksche tooneelvoorstelling voor
de zeden van de af'deeling Leiden zal plaats
hebben op Maandag 6 Mei a.s. De N.V ..Het
Nederlandsch Tooneel'dir Cor v. d. Lugt
Melsert zaj op dien avond een opvoering
geven van .School voor Vrouwen" ri'Ecole
des Femmes». blUspel in vijf bedrijven van
Molière. Na de pauze wordt gegeven „De
critiek op dc school voor Vrouwen", even
eens van Mohere. In deze stukken treden
o.a. op de datnes Ank v. d. Moer, May Vol-
lrtiga. Aline Markus Mies EUout en de hee.
ren Anton Roemer, Eduard Palmers. Piet
Rlenks, Louis van Gasteren, Jacques Snoek,
Jo Sternheim, enz.
