Nog steeds weinig actie VRIJDAG 5 APRIL 1940 No. 24548 De Britsche handel met de neutralen HEI VOORNAAMSTE NIEUWS VAN HEDEN De Bilt 81ste Jaargang De actie in de lucht De strijd in het Westen Het Engelsche en Fransche parlement Verscherpte actie tegen communistische propaganda Finnen moeten verder wijken Amerika en den oorlog. Overzicht Veertien Nederlandsche zeelieden gered. Een speciale maatschappij wordt opgericht. Verspreide berichten Dit nummer bestaat uit VIER bladen EERSTE BLAD verwacht LEIDSCH DAGBLAD DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN PRIJS DER ADVERTENTIES: 30 dl. per regel roor advertentie» uit Lelden en plaatsen waar «gentschappen van ons Blad gevestigd x|Jn Voor alle andere advertenties 35 ets. per regel Voor zakenadvertentlea belangrijk lager tarief Kleine advertenties uitsluitend bi) vooruitbetaling Woensdags en Zaterdags 50 ets. bij maximum aantal woorden van 30. - Incasso volgens postrecht. Voor opzending van brieven M ets. porto te betalen. - Verplicht bewijsnummer 5 ets Bureau Noordeindtplein Telefoonnummer» voor Directie en Administratie 25041 (2 lijnen) Redactie 21507 Postcheque- en Girodienst no. 57055 Postbus no. 54 PRIJS DEZER COURANT: Voor Lelden en gemeenten, waar agentschappen gevestigd dtn: per 3 maanden f.233 per week f.03t franco per post f. 2 35 per 3 maanden portokosten. (voor binnenland f. 0 80 per 3 mndj Ben Dultsch bombardementsvliegtuig heeft gisteren op de Noordzee Brltsche vlschtrellcrs aangevallen. Er viel een bom ln de nabijheid van den treller „Oorspen'' uit Aberdeen de bemanning verliet het schip en werd door een anderen treller uit Aberdeen opgenomen. Een der opvarenden was aan den voet gewond. Later zag men de „Oorspen" nog drijvende. Geen enkel ander schip Is besohadlgd of gezonken. Ook de treller „Corennle" uit Aberdeen werd aangevallen met bommen, luchttor- pedo's en machinegeweervuur. Hl) ant woordde met z|Jn kanon en twee geweren. Naar verluidt ls de Brltsche vllegboot, welke gisteren zes Dultsche bomvllegtulgen van het nieuwe type Junkers JUM boven de Noordzee heeft aangevallen en verjaagd, van het type Short Sunderland. De vlleg boot Is naar de basis teruggekeerd, of schoon enkele van haar stuurorganen waren weggeschoten. Twee leden van de vllegboot- bemannlng waren licht gewond, de een aan het ooglid en de andere aan het oor. Naar gemeld was een Junkersbomvltegtulg om laaggehaald en men mag aannemen, dat een tweede Junkersbomvllegtulg het vlieg tuig was, dat onder de Noorsche kust een gedwongen daling op zee heeft moeten uit voeren. De Junkers 88 Is een van Dultsch- land's laatste bomvllegtulgen welke ver moedelijk een snelheid van 500 kilometer per uur kunnen ontwikkelen De bewape ning bestaat uit twee door de schroefas schietende snelvuurkanonnen, henevens enkele machinegeweren. De Koninklijke Engelsche luchtmacht was er op uit om dezen bommenwerper te bestrijden, maar tot dusverre verscheen hij zeer zelden op het krljgstooneel. De actie in het Westen biyft beperkt tot artillerie-duels en verkenningen. Twee Fransche officieren, die Dinsdag ge wond waren geraakt bij de noodlanding van hun vliegtuig te Niederfeulen (Luxemburg) zijn uit het ziekenhuis te Ettelbruck waar zij ter verpleging waren opgenomen, ont sier Engelsche soldaten zijn by Doornik de Belgische grens overgekomen. ZU rijn geïnterneerd. ln het Lagerhuis heeft Chamberlain medegedeeld, dat de volgende week Donderdag een geheime vergadering van het Lagerhuis zal worden gehouden ter bespreking van de economische oor logvoering. Het verzoek daartoe was Inkedienddoor den leider der Labour-oppositle. Attlee, die daarbij opmerkte dat het croote belang der economische oorlogvoering en de moellljk- heid deze zaken ln het openbaar te bepre ken. zulks wenschelijk maakten Chamber lain antwoordde daarop, dat ook btj deze meening was toegedaan en dat hl) daarom gaarne bereid was voorbereidselen te tref fen voor het houden van een geheime zll- tlng. De •aoclallstlsche-radlcale Kamerfractie heeft gistermiddag met 21 tegen 10 stem men, bl| talrijke onthoudingen, besloten het fractiebestuur naar Eevnaud te zenden om hem op vriendschappelijke wil ze kenbaar te maken, dat de fractie In do Kamer een debat wenscht over de algemeene regee- ringspolltlek Dit debat zou na de geheime bijeenkomst van den senaat kunnen wor den gehouden, waarschijnlijk komende week Donderdag of Vrijdag a.s. In overeenstemming met dit besluit heeft een delegatie een onderhoud met Reynaud gehad. Na afloop daarvan verklaarden de gedelegeerden, dat de minister-presi dent instemde met het houden van een uitgebreid debat over de algemeene politiek, na de besloten bijeenkomst van den Senaat op Dinsdag a.s. en voor dc vacantie van het parlement, in verband met de bijeenkomsten van de algemeene raden. Dus voor 15 dezer. Overeenkomstig een besluit van den mi nisterraad heeft de Fransche minister van binnenlandsche zaken. Roy. een decreet uit gewerkt. waarbU zy, die in bepaalde geval len propaganda-materlaal van de Derde Internationale hebben voorbereid, verspreid of bewaard, schuldig zyn aan landverraad en dus met den dood kunnen worden ge straft. Bovendien zullen de prefecten en officieren van de recherche machtiging krijgen des nachts huiszoekingen te ver richten by verdachte personen. De concentratiekampen uit de omgeving van Parijs zullen worden overgebracht naar Noord-Arrlka. Bovendien zal de minister van binnen landsche zaken de afdeellngen van de politie, welke moeten toezien op het optre den van communisten en natlonaal-soclalia- ten. versterken. De onderhandelingen tusschen Rusland en Finland stuiten, naar „8tockholms Tid- nlngen" uit Moskou verneemt, op ernstige moeiiykhcden. Volgens dit bericht zouden de Sovjets geelscht hebben, dat Finland zich van elke Noordsche defensieve alli antie onthoudt, dat het tot de dcmilitarl- satle van de nieuwe grenzen overgaat, dat er geen nieuwe Mannerhelmllnle zal worden aangelegd en dat de Finsche perscampagne tegen Sovjet-Rusland gestaakt wordt Ook by het vaststellen der nieuwe gren zen ryzen voortdurend moeiiykheden, waar bij de Finnen gewooniyk aan het kortste eind trekken. Herhaaldeiyk schynt het voor te komen, zoo meldt United Press, dat de Russen gebieden willen bezetten, die vol gens het verdrag Finsch zouden biyven. De Finsche vertegenwoordigers ln de grens- commiS8ie slagen er gewooniyk niet ln, hun standpunt door te zetten, ondanks het feit. dat zij photostatlsche copleën by zich heb ben van dc kaarten, waarop te Moskou by de onderteckenlng van het verdrag de gren zen werden vastgesteld. De Finsche minister van Binnenlandsche Zaken, baron von Bom. heeft verklaard, goede hoop te hebben, dat de 2000 Finnen, dir* sedert het uitbreken van den oorlog achter de Russische linies zyn gebleven ter hoogte van den 62sten breedtegraad, naar Flnlnnd zullen terugkeeren. De Finsche autoriteiten hebben voor deze menschen vrijen doortocht gevraagd Hoewel zy dor geen antwoord hebben ontvangen, ver wachten zy. dat haar stappen succes zullen hebben. RUSSEN VERWIJDEREN DUITSCH MONUMENT. De Itallaansche Telegrafo meldt, dat de Russen te Hangö het monument ter eere van Dultschland hebben gesloopt. Dit mo nument herinnerde aan de ontscheping der troepen van von der Göltz, die 1918 de Fin nen tegen Rusland bystonden. Dc Telegrafo schrijft: „De Duitsch-Rus- slsche betrekkingen kunnen zeer wel uit stekend zyn, wy willen daaraan niet twy- felen doch het gebaar der Russen, die onmiddeliyk na hun aankomst het monu ment ter herdenking van de Dultsche expe ditie sloopen. Is waariyk niet bemlnneüjk." De Amerlkaansche Senator Vandenberg. lid van de comité voor bultenlandsche aan gelegenheden. heeft verklaard, aldus Uni ted Press, dat, hoewel Huil de ontkenning van Bullit heeft geaccepteerd, de witboek kwestie toch een grondig onderzoek van het congres noodlg maakt. Hy zelde dat hy vele brieven ontvangen had, waarin uit drukking gegeven werd aan den wensch. dat de Vereenlgde Staten al het mogeiyke zullen doen om buiten den oorlog te bhjven. „Indien het witboek zuivere propaganda is" AFWACHTEN. We biyven ln een periode van afwachten. Afwachten over de geheele linie! Naar de speciale diplomatieke redacteur van de Daily Mali verklaart, stellen Fran sche en Brltsche deskundigen op het oogen- blik een plan op. dat beoogt tusschen En geland en Frankrijk een permanent bond genootschap te scheppen, welks macht zoo groot zou zijn. dat het lederen eventueelen aanvaller zou afschrikken Te Londen en Parijs hebben minlsterieele commissies het plan tot ln alle bijzonder heden grondig bestudeerd Haar bedoeling zou zijn. de nauwst mogeiyke samenwerking tusschen de geallieerden, welke feiteiyk zou neerkomen op samensmelting der belde landen ln een enkele militaire en economi sche mogendheid, niet alleen tijdens den oorlog, doch ook daarna. Dit plan wordt in sommige gezaghebbende kringen zoo geest driftig ontvangen, dat er zelfs sprake ls van het. instellen van een Fransch-Britsch par lement voor het bespreken van belangriike vraagstukken, waarby de beide landen be trokken zfln. Uit dit denkbeeld van een samensmelting zou tenslotte een soort fede raal stelsel kunnen ontstaan, waarbij zich andere landen, die prijs stellen op orde en vrede ln de Internationale betrekkingen, zouden kunnen aansluiten. a De Brltsche gezanten op den Balkan gaan naar Londen. Die te Ankara en Belgrado zyn reeds op weg. De Hongaarsche premier Teleki heeft in de Kamercommissie voor bultenlandsche zaken nog eens ten zeerste den nadruk ge legd op de Italiaansch-Hongaarsche over eenstemming. a a De propaganda aan weerszijden gaat ln- tu.sschen voort en wel zonder eenige scrupule. De Duitsche ochtendbladen van heden publiceeren ln grooten opmaak fotografische copleën van het Fransche tQdschrlft .1 •Illustration", waarop de Fransche premier Reynaud staat afgebeeld ln gesprek met Sumner Welles, met op den achtergrond de reeds beruchte landkaart, weergevende de „nieuwe ordening" van Europa. Bovendien publiceeren de bladen een verg rooting van deze landkaart welke, aldus het Duitsche Nieuwsbureau, het toekomstbeeld verduide- ïykt. dat den Engelsch-Franschen pluto craten voor oogen zweeft en waarvoor zij biykbaar begrip by Sumner Welles tracht ten te vinden. In gezaghebbende Beriynsche kringen wordt zelfs gezegd: ..Indiea Welles zich zelf liet. fotografeeren met Reynauds' kaart, dan ls dit een schaamtelooze handeling. Indien de foto genomen is zonder zijn toe stemming. dan spelen de Franschen een schandelijk spel. Stel Je eens de kreet voor, die ln de wereld zou zijn opgegaan Indien we Welles tydens zyn bezoek aan Beriyn gefotografeerd hadden met een kaart, waarop Londen van de rest van Engeland gescheiden ls en de Engelsche westkust aan Ierland gegeven is. een groote Duitsche ..hap" ln Frankrijk en met Bourgondlë". Dit. terwyi ieder weet. dat de geschiede r.h van deze kaart niets om het lijf heeft. Ja, dat er feiteiyk niet eens een „kaart" is. alleen door een retourcheur willekeurig ge trokken lynen op een kaart van Europa In een offlcleele verklaring heeft Sumner Welles trouwens het „Reynaud-incident" ..fantastische onzin" genoemd. Hy voegde hieraan toe. dat noch tydens zyn verbiyf SLEEPBOOT EN BAGGERMACHINES IN MOEILIJKHEDEN. Volgens uit Stockholm ontvangen be richt heeft de Duitsche veerboot „Preussen" gisteravond de bemanning, bestaande uit elf leden, gered van een Nederlandsche sleepboot en drie opva renden een Nederlandsche bagger machine. welke op weg waren van LJ mui den naar Malmoe. De Nederlandsche schepen gaven noodseinen. Zij waren uit de route ge raakt en tengevolge van de ijsomstan- digheden in een Duitscb mijnenveld terecht gekomen. Wij vernemen, dat het hier bagger- materieel betreft van de N.V. Adr. VoL- ker's maatschappij tot het uitvoeren van openbare werken te Sliedrecht. Ongeveer veertien dagen geleden is de sleepboot „Hoek van Holland" van deze maatschappij met drie op eigen kracht varende baggermachines, de „Noordzee", de „Adam" en de „Maas mond" van IJmuiden naar Malmoe ver trokken. In verband met de weersom standigheden lagen de schepen tot eer gisteren ln Sassnitz. Vandaar zijn zij eergisteren vertrokken. De directie van de maatschappij heeft nog geen enkel bericht ontvangen, zoodat men niet weet, of twee der schepen verloren zijn gegaan of dat zij nog geborgen konden worden. Ook omtrent de andere sohe- pen heeft men nog niets vernomen. te Parijs, noch elders gesproken la over kaarten. Hij heeft niet gekeken naar eenige kaart, welke ln het bureau van Reynaud aanwezig zou zijn geweest Anderzijds heeft het Engelsche Hooger- hulslld Lord Strabolgi. die, toen hij nog luit. ter zee le klasse was Kenwórthy heette, het Journaal van een lid der bemanning van de Graf Spee gepubliceerd, dat hy uit Ar- Gentlnië. waar de bemanning geïnterneerd zegt te hebben ontvangen In dit document, dat volgens Havas alle kenmerken van echtheid vertoont, wordt onthuld, dat het linieschip tien dagen voor den Duitschen aanval op Polen uit Wil- helmshafen is vertrokken. Reeds den tweeden dag verklaarde de ge zagvoerder de bemanning, dat zyn opdracht was. in den oorlog, die zou uitbreken jacht te maken op koopvaardijschepen op den Atlantlschen Oceaan. Deze mededeeling. beschouwd in het licht der voorbereidingen, welke de Dultsche autoriteiten hebben getroffen voor de ravitailleering van de Graf Spee. ls. zoo zegt Lord Strabolgi. een bewijs te meer van den opzet van Dultschland. een oorlog te ontketenen. Zenuwen-oorlog heet dat tegenwoordig zoo sprak Vandenberg. „dan moet men met allo mogeiyke middelen pogen daarvan de bewyzen te krijgen, teneinde ons volk tegen een herhaling van een dergelijke techniek te bewapenen." Hy voegde hieraan toe dat deze kwestie bewyst dat het noodzakeiyk is het wetsontwerp van Clark, waarin on derzoek naar alle bultenlandsche propa ganda ln de Vereenlgde Staten, welke erop gericht is het land aan welke zyde ook in Naar officieel wordt medegedeeld, heeft de Britsche regeering het wen- schelijk geacht, dat een speciale han delsmaatschappij wordt opgericht voor de ontwikkeling van den handel met zekere neutrale landen. Dit besluit ls door den minister van fi nanciën. Simon, medegedeeld in een schrif- teiyk antwoord op een vraag uit het lager huis. In dit antwoord zegt Slmon: „Deze maatschappy zal zich ln de eerste plaats bezighouden met den handel met Bulgarije, Griekenland, Hongarije. Roemenië, Turkye en Zuid-Slavlë. By geschikte gelegenheden kan zy echter ook elders optreden." De maatschappij zal „English Com mercial Corporation Ltd." heeton. Haar kapitaal wordt door de schatkist gele verd. Zij zal optreden als onafhanke lijk handelsorgaan en met de regeering overleg plegen over de groote lijnen harer politiek. Het is niet de bedoeling, dat de maatschappij de bestaande han delskanalen vervangt: zij moet daarvan aldus Simon, juist een zoo groot mo gelijk gebruik maken. President-directeur wordt Lord Swinton. van de directie maken verder deel uit Chester Beatty. Beasly, Lister. McEwan. Hambro en Nixon. Minister Simon zelde te verwachten, dat de nieuwe handelmaatschappy op 15 April te Londen zal worden ingeschreven Volgens den parlementairen redacteur van Reuter moet de maatschappy als een permanent lichaam beschouwd worden. Men hoopt, dat zy een algemeene uitbrei ding van het handelsverkeer met de Bal- kanlanden zal kunnen bewerken. zy zal de handelsondernemingen waar- schiJnlUk kunnen bystaan door flnanciee- len steun en door het verstrekken van In lichtingen. De maatschappij is ln de eerste plaats een financieele instelling, doch zal ook de vrijheid hebben zaken te doen. Men acht het waarschyniyk. dat zy ook eenige overeenkomsten voor handel met gesloten beurzen zal sluiten. Men gelooft, dat het de eerste maal ls, dat het kapitaal van een handelsmaat schappij geheel door de Britsche regeering verstrekt wordt. den oorlog te betrekken. Ingesteld wordt, aan te nemen. De democratische Senator Holt uit West- Virginla heeft ln den Senaat verklaard: „De Vereenlgde Staten glijden en stappen ln den oorlog. Ik zeg het met tegenzin, doch lk meen het eerlijk." Holt verklaard» voorts, dat Huil ln zyn recente terechtwyzing van den Amerikaan- schen gezant in Canada Cromwell „verder gegaan zou zyn als hy niet ln toom was gehouden." CHURCHILL ZONDAGAVOND VOOR DE RADIO. Naar de B. B C. meldt, zal de eerste lord der Britsche admiraliteitWinston Chur chill Zondag 7 April a.s. des avonds om 9 uur (8 20 uur Ned. tyd) een radio-rede tot Fraukry.k houden. LITWINOF ERNSTIG ZIEK Uit Moskou wordt vernomen, dat Utwi- nof. die door Molotof is opgevolgd als volks commissaris voor bultenlandsche zaken, ernstig zie* zou zijn AMERIKAANSCHE REIZIGERS VOOR EUROPA. Deskundigen van het Amerikaansche de partement van staat bestudeeren de moge- ïyikheid de door dit ministerie aan Ameri kaansche burgers, die zich voor zaken naar Europa zouden willen begeven opgelegde beperkingen te verminderen Op grond van de neutraliteitswet moet het departement van staat paspoorten wei geren aan de Amerikaansche staatsburgers die zich naar oorlogvoerende landen wil len begeven, behalve ln geval van „gebie dende noodzaak". De deskundigen hebben het voornemen dezen term op vrijer wijze uit te leggen in dien de vyardeiyWheden voor de burgerbe volkingen 1n EJuron» niet dreigende*" worden MINISTER WISSELING IN TURKIJE Generaal Tinar ls ontheven van zyn post van Turksch minister van defensie, op grond van rtjn sdechten gezondheidstoe- BINNENLAND. Het Leeningsontwerp door de Tweede Kamer goedgekeurd (Parlementair Overzicht, 3e Blad). Scherper toezicht op verlichting van motorrijtuigen en fietsen (Binnenland, 3e Blad). Nasleep van den Frieschen elfstedentocht (Sport, 4e Blad). AMSTERDAMSCHE BEURS. Kalme handel - Weinig geprononceer de stemming - Kleine koersverschillen - Amerikanen ongeveer prijshoudend - Beleggingen kalm. BUITENLAND. Groote actie blijft uit, zoowel militair als diplomatiek (le Blad). Een Engelsche Handel Mij. om den handel (met den Balkan speciaal) uit te breiden (le Blad). ZIE VOORTS „LAATSTE BERICHTEN" EERSTE BLAD. Voor het Noorden: meest betrok ken. Eenige neerslag. Kouder. Matige, tijdelijk krachtige Noor delijke tot Oostelijke wind. Voor het Zuiden: betrokken tot zwaarbewolkt. Eenige regen. Wei nig verandering in temperatuur. Matige tot krachtige veranderlijke wind. stand. Hij wordt opgevolgd door fiaffet Afrikan. tot dusver minister van onderwijs. CHINA ZAL DOORSTRIJDEN „China is ln staat een leger van twaalf mUUoen man te vormen wanneer de tijd zal zyn gekomen voor een groot tegenoffensief" aoo luidt een door een woordvoerder der regeering van Tsjoengking afgelegde ver klaring. Vier millioen man zyn thans onder de wapenen. Acht millioen man worden reed6 opgeleid en rullen binnen een Jaar bruik baar zijn voor den strijd. De Japansche troepenmacht ln China wondt geschat op veertig divisies ofwel ongeveer éen millioen man. De Ohineesche ambassadeur te Londen Kwo-tal-hi heeft ln een tafelrede gezegd: ..De door Japan ln het Verre Oosten nage streefde vrede ls dezelfde vrede, waartegen de geallieerden den strijd hehben aange bonden: het is de vrede van het kerkhof Hij voegde eraan toe dat als de Vereenlgde Staten en Groot Brtttannië het leveren van grondstoffen aan Japan zouden staken, dit land den oorlog niet langer dan een Jaar zou kunnen voortzetten. DE MAURETANIA TE HONOLOELOE. De Mauretania is te Honoloeloe gearri veerd om brandstof in te nemen Een groote menigte sloeg het dokken gade. doch er vonden geen demonstraties plaats. De toegang tot de pier. waaraan de Maure tania gemeerd werd. werd aan iedereen, behalve de politie en eenige officieele per sonen. ontzegd. Het schip voerde by aan komst ieen enkele vlag. toen het tusschen Oahoe en Molokai doorvoer werd een blau we wimpel geheschen. ten teeken dat de kapitein een marine-reservist is en het schip als een gewoon koopvaardyschip vaart. Indien een kapitein namelijk een marine-reservist is en zijn schip een koop vaarder, mag dit schip een blauwen wimpel voeren; indien de kapitein dit niet is, kan het schip een rooden wimpel voeren. (United Press). DUITSCHE PROPAGANDA. De Duitsche propagandadiensten hebben te Stockholm een vervalschte editie van he. Engelsche blad „Evening Standard" uit gegeven. dat vol stond met lasteriyke arti kelen over Engeland.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsch Dagblad | 1940 | | pagina 1