Britsche bommenwerper
neergeschoten
8Isle Jaargang
DONDERDAG 28 MAART 1940
No. 24541
HEI VOORNAAMSTE NIEUWS
VAN HEDEN
Het vraagstuk der Noorsche
territoriale wateren
Door Nederlandsch jachtvliegtuig
Overzicht
Achtervolging duurde
een kwartier
Geheimzinnigheid
overheerscht de situatie
VOOR BRUIDSFOTO'S
FOTO BONTE
Dil nummer bestaat uit DRIE bladen
EERSTE BLAD
De
geallieerden
politie
als
De strijd ter zee
De Bilt
verwacht
Noorwegen interneert
Duitsche duikboot
Luchtgevechten
LEIDSCH
DAGBLAD
DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
PRIJS DER ADVERTENTIES:
30 ets. per regel voor advertenties uit Lelden en plaatsen waar
agentschappen van ons BLad gevestigd zyn. Voor alle andere
advertenties 35 ets. per regel Voor zakenadvertentles belangrijk
lager tarief. Kleine advertenties uitsluitend by vooruitbetaling
Woensdags en Zaterdags 50 ets bij maximum aantal woorden
van 30. - Incasso volgens postrecht. Voor'opzending van brieven
10 ets. porto te betalen. - Verplicht bewijsnummer 5 ets.
Bureau Noordeindiplein Telefoonnummer* voor
Directie en Adminutratie 25041 (2 lijnen)
Redactie 21507
Postcheque- en Girodienst no. 57055 Postbus no. 54
PRIJS DEZER COURANT:
Voor Lelden en gemeenten, wssr agenteehappen gevestigd fijn.'
per 3 maanden t 1 IS
per week f.0. II
Franco per post f 2 35 per 3 maanden portokosten.
(voor binnenland f 0 80 per 3 mndj
O
De regecringspersdienst meldt:
Hedenmorgen vroeg Is een Britsche bommenwerper, welke zich in Weste
lijke richting over ons land bewoog, boven Pernis bij Rotterdam door het vuur
van een Nederlandsch Jachtvliegtuig getroffen. Het toestel is in de nabijheid van
Pernis geland. Vier der inzittenden verlieten het toestel. Een hunner is licht
gewond. Een vijfde inzittende is. naar later bleek, uit het toestel gesprongen cn
dood gevallen. Het toestel is verbrand. De overlevenden worden geïnterneerd.
Nader vernemen wij het volgende:
Vanochtend omstreeks half zes werd op
het vliegveld Waalhaven alarm gemaakt,
dat een vreemd vliegtuig in de nabijheid
van Pernis vloog. Onmiddellijk stegen twee
Nederlandsche Jachtvliegtuigen op, om te
trachten het toeatel tot landen te dwingen
Het werd boven Pernis ontdekt en de
Nederlandscbe piloten gaven het be
vel tot landen. Aan dit bevel werd ech
ter niet voldaan. Integendeel, het
vreemde toestel trachtte, door op groo-
te hoogte te vliegen, te ontsnappen.
Maar de Nederlandsche Jagers gaven
geen kans cn gedurende een kwartier
hebben zij toen op groote hoogte ge
tracht het toeatel tot dalen te dwingen.
In Pernis hadden verschillende inwoners
het vliegtuiggeronk gehoord, maar veel was
ei van het gevecht niet te zien, omdat de
vliegtuigen boven de wolken bleven. Wel
hoorde men aan het nu eens sterker wor
dende en dan weer afnemende motorge
ronk. dat de toestellen regelmatig optrok
ken en dan weer duikvluchten maakten. Nu
en dan kwamen zij even uit de wolken te
voorschijn en dan kon men waarnemen,
dat de Nederlandsche Jagers probeerden
het vreemde vliegtuig tusschen zich ln te
krijgen Dit gelukte ten slotte en toen vloog
een Nederlandsche Jager voor het vreemde
toestel, terwijl de tweede Jager er achter
vloog en met zijn machinegeweer vuurde
Plotseling, zag men uit de wolken een
vliegtuig omlaag komen, waarvan het mid
dengedeelte ln brand was Reraakt. Het bleek
het vreemde toestel te zijn, dat door de
Nedérlandsche Jagers ln brand was gescho
ten. Het brandende toestel had den wind
achter zich, waardoor de vlammen zich uit
breidden naar de cabine. De piloot kreeg
een steekvlam langs het gelaat en hierna
zag men het toestel draalen. Met den wind
recht voor ging het toestel, waarvan nu de
staart fel brandde, omlaag, op zoek naar een
landingsterrein.
Tot groote bewondering van de Neder
landsche vliegers en van allen, die het
zagen, gelukte het den piloot met het
brandende toestel een normale landing
te maken in een weiland langs den
Vondelingweg. Daar kwam het toestel
ten slotte neer. Het werd eenlgszins
beschadigd.
De Nederlandsche Jachttoestellen waren
teruggevlogen naar Waalhaven om rapport
uit te brengen. Het gevecht was ook opge
merkt door een groep militairen, die van
een oefening terugkeerden. Onder lefdlng
van een luitenant spoedde men zich naar
de plaats, waar het toestel was neergeko
men De machine brandde als een fakkel.
Men trof vier van de vijf inzittenden, die
zich uit het brandende wrak hadden weten
te redden, op de plaats van het ongeluk
aan. Het waren de bestuurder, die van
Fransche nationaliteit is, en drie Engel-
schen. Twee van hen waren licht gewond:
do piloot tengevolge van de vlammen en
een der Engelschen, die een mitrailleur
schot had gekregen De vijfde inzittende
was uit het toestel gesprongen en op slag
gedood Het lijk werd op eenigen afstand
van het wrak gevonden
De mannen van de zocklicht-afdeeling
hebben dc vier vreemde militairen meege
nomen naar Pernis, waar zij in een café
gelegenheid kregen, zich wat van oe be
levenissen te herstellen. Hier werd om een
dokter getelefoneerd en de mannen Kwa
men met koffie en cognac weer op hun
verhaal. ZIJ waren nog diep onder den In
druk van het gebeurde, vooral ten gevolge
van het verlle* van een hunner makkers
Toen de luitenant, die hun tot daling
had gedwongen, ln het café verscheen
om kennis te maken met zijn tegen
standers, was men spoedig in een ge
sprek gewikkeld en bleek er van
ecnlge rancune geen sprake.
Na het alarm op Waalhaven was de
luitenant, zoo vernamen wij nog bij
onze Informaties, direct uit zijn kool
gesprongen. Onder zijn dik leeren vlie-
gerspak droeg hij dan ook niets dan
een pyama, daar hij geen tijd had ge
had zich te kleeden.
Intusschcn behandelde de geneesheer de
twee gewonden, waarbij bleek, dat geen
van belden ernstig gekwetst was. De Fran-
che piloot had wat brandwonden aan het
gelaat, cn de andere gewonde, een Schot.
was door een kogel in het zitvlak getrof
fen. Het projectiel was dwars door het
vliegtuig gegaan en vla den stoel achter
ln het toestel ln 's mans lichaam terecht
gekomen Inmiddels arriveerden van Waal
haven per auto eenlge officieren, die de
vier vreemde vliegers meenamen naar de
lnterneeringsautoriteiten, die over een ver
dere verblijfplaats zullen beslissen.
Bij het wrak van het geheel uitgebrande
toestel werd een militaire wacht geplaatst,
zoodat niemand gelegenheid kreeg het
toestel te naderen.
Achter de schermen blijft een krachtige
actie merkbaar, doch over het resultaat
blijft nog volledig het waas der geheim
zinnigheid hangen Natuurlijk ls dit de
oorzaak voor allerlei geruchten, die telkens
en telkens weer onjuist blijken
Neem b.v. de reis van Molotol! Herhaal
delijk wordt daarvan gewaagd en steeds
blijkt het weer voorbarig te zijn. Dan was
er een bericht over een ontmoeting tus
schen von Rlbbentrop. Clano en Molotol
te Weenen. Dat ls wel heclemaal van de
baan
Volgens een der BerlUnsche correspon
denten van Bulgaarsehe bladen ls de al-
gemeene indruk, dat Inderdaad Iets ln
voorbereiding ls geweest, maar dat de
plannen om onbekende redenen zyn opge
geven.
Met name zou het Berlijn niet gelukt
zijn om Italië en de sovjets nader tol el
kaar te brengen, daar Rome nog altijd
weinig neiging vertoont om den salto mor-
tale van Berlijn te volgen.
De Dultsche verlangens zouden op het
volgende neerkomen:
Dultschland wenscht den gewapenden
atrUd tot de tegenwoordig ln oorlog gewik
kelde staten te beperken, een uitbreiding
der fronten ln Zuid-Oost-Europa te ver
hinderen, de neutralen niet ln den strUd
te wikkelen, tot een bindende schikking le
geraken, wat de Dultsch-Italiaansche en
de Sovjet-Rusalsche belangen in het Zuid-
Oosten aangaat, zoo mogelijk tot een ac
toord Berlljn-Rome-Moskou te komen, en
op het meest gunstige oogenbllk dan ln het
Westen een poging te doen, den tegenpar
tijen een beslissende nederlaag toe te
brengen.
Maar zooals gezegd, het schijnt nog niet
te vlotten.
Integendeel laat het zich aanzien, dat
Frankrijk te Rome ln actie zal komen De
Fransche gezant ln de Itallaansche hoofd
stad, Poncet, Is naar Parijs ontboden om
met Reynaud besprekingen te voeren en
volgens „l'Oeuvre" zou de Fransche re
geering zelfs een missie naar ItaJle willen
zenden onder leiding van oud-premier La-
val Deze missie moet te Rome trachten
de Fransch-Itallaansche betrekkingen >e
verbeteren.
Korevaarstraat 2a2b - TeleL 23999
1724
(Ingez Med
Laval zou gekozen zijn wegens zijn Ita
llaansche sympathieën, zooais die ook tij
dens de verovering van Abessynië tot
uiting zijn gekomen. Het was immers La-
val, die het petroleum-embargo tegen Ita
lië deed mislukken
Zijdelings wordt hier ook de Fransche
actie Inzake den sovjet-gezant te Parijs
mede in verband gebracht. Frankrijk zou
scherper willen optreden tegen de sov
jets -.
Voorts loopen er geruchten over een
binnenkort bijeenkomen van den Dult-
schen Rijksdag, waar Hitier een rede zou
houden, waarvan bevoegde Berlijnsche
kringen niets zeggen te weten en over een
vergadering van den Oppersten Oorlogs
raad der geallieerden ln Engeland.
Op laatstgenoemde bijeenkomst zou ook
een besluit te wachten zijn, zoo heet het.
inzake optreden in de Noorschc territo
riale wateren. Naar verluidt, zou Engeland
het moe zijn om Dultschland te laten pro-
flteeren van de gevaarlooze doorvaart de
zer wateren. Alle Noorsche protesten ten
«PiJt
Voor Noorwegen wordt de situatie moei
lijk. zoo Inderdaad de gang van zaken zich
in die richting zou ontwikkelen Hetgeen
niet tot de onmogelijkheden behoort, let
men op wat de „Times" o.m. schrijft.
De Belgische militaire criticus kolonel
Requette beschouwt in de „Independance
beige'' de kansen op veldslagen aan het
Westelijk front.
Frankrijk Dultschland. schrijft hy,
zijn als twee onneembare forten en iedere
beslissende operatie aan dit front schijnt
uitgesloten. Doch het einde van de volko
men stagnatie is evenwel te voorzien ln
verband met de blokkade, die in dezen
oorlog van het grootste belang is. Op het
oogenbllk laten de tegenover elkaar staan
de legers de nabijgelegen vijandelijke fa
brieken werken, hetgeen paradoxaal ls.
Aan den anderen kant kan de blokkade
niet werkzaam zijn, dan wanneer men het
geblokkeerde land dwingt, zijn voorraden
snel op te gebruiken. Deze overwegingen
doen concludeeren tot de ontwikkeling van
een zekere activiteit in de naaste toekomst.
BINNENLAND.
De minister overweegt invoering van motor
rijtuigenbelasting per maand (Binnen
land, 3e Blad).
De voortgezette vergadering der Chr. Hist.
Unie (Binnenland! 3e Blad).
Bekentenis inzake den roofoverval te
Monster (Gemengd, 3e Blad).
De heer Broekhoff over de „Vierdaagsche" te
Utrecht (8port, 3e Blad).
Uitspraak Haagsche rechtbank in de Haag-
sche spionnage-zaak (Rechtzaken, 2e
Blad)
De gemeenteraad van Oegstgeest heeft gis
teren besloten tot den aankoop van het
kasteel „Oud Poelgeest" met 93 stem
men (2e Blad).
AMSTERDAMSCHE BEURS.
Geringe affaire - Kleurlooze markt -
Bijna onveranderde koersen - Amerika
nen iets hooger - Beleggingen kalm.
scheepvaart langs de Noorsche kust te stop
pen.
Hoe zou de Britsche openbare meening
reageeren. wanneer ouitenlandsche oorlogs
schepen begonnen buitenlandschr koopvaar
dijschepen te hinderen in Britsche wateren?"
..Morgenbladet" weerlegt ook de bewerin
gen van zekere Engelsche nieuwsbladen, dat
de neutrale landen buitengewoon groote
hoeveelheden producten, zooals katoen, heb-1
ben ingevoerd, om ze opnieuw uit te voeren
naar Dultschland. De Engelschen behooren te
weten, aldus het blad, dat deze Invoer ver
oorzaakt wordt door het feit, dat de neutra
len getracht hebben, zoo groot mogelijke
voorraden op te koopen, vóór de oorlogsom
standigheden en de prijs een verderen invoer
zouden verhinderen".
Uit Berlijn wordt gemeld, dat het Dult
sche s.s „Altmark dat op 16 Februari J.l
in de Joessing-fjord door een Engelschen
torpedojager geënterd werd, in de haven van
Kiel is aangekomen.
Te Kopenhagen ziet men hierin een bewijs
dat de Britsche blokkade van het Skagerrak
nog niet volkomen ls en gaten vertoont,
waardoor de Dultsche schepen met Ijzererts
van Narvik naar Dultsche havens kunnen
varen door onder de Noorsche en Zweedsche
kusten te blijven, tot ze dc wateren rond
Denemarken bereiken.
Een bewijs echter van het feit, dat Enge
land waakzaam blijft, wordt daarentegen
geleverd door berichten, volgens welke de
Dultsche treller Wilhelm und Maria'' bij
Jammerbugt aan den grond is geloopen,
naar verluidt door dezelfde oorzaak als de
„Ostpreussen" namelijk tengevolge van mis
lukte pogingen Engelsche oorlogsschepen
te ontwijken.
Het meest vreemde van de geheele situatie
ls overigens wel, dat, terwijl de Dultsche
handelsvaartuigen al het mogelijke doen. om
te vermijden, dat zij in handen van Britsche
oorlogsschepen vallen, tegelijkertijd Britsche
koopvaardijschepen in de Noorsche territo
riale wateren varen, om de Dultsche duik-
booten te vermijden, die geregeld in de open
wateren gesignaleerd worden waar zij wach
ten op een gelegenheid, de Britsche schepen
aan te vallen.
Noorwegen, dat reeds zoovele moeilijkhe
den met zijn eigenscheepvaart heeft, moet
dus thans nog trachten zoowel de Duitschers
als de geallieerden tevreden te stellen.
In de commentaren op hoofdartikelen in
de Londensche bladen schrijft de Noorsche
pers. naar het Noorsch telegraaf agentschap
I uit Oslo meldt, dat zij zich zeker bewust
I ls van het verschil tusschen een oorlogvoe
ring ter zee, die het verlies met zich mede
brengt van een groot aantal schepen en
honderden levens van Noorsche zeelleden
cener/.ijds en de contrabande-controle an-
I derzijds.
Het conservatieve orgaan „Morgenbladet"
[schrijft: „Engeland kan echter niet onbe
kend zijn met het feit. dat Noorwegen zeer
krachtig geprotesteerd heeft te Berlijn en
ook dc Dultsche regeering gevraagd heeft,
met Noorwegen onderhandelingen te openen
met het doel te geraken tot een aecoord. dat
den vreedzamen handel van onze schepen
zou waarborgen. Deze feiten geven Britschen
oorlogsschepen niet het recht, grove schen-
I dingen ie plegen van de Noorschc territori
ale wateren in een poging, de Dultsche
Een avondblad (de Fransche Temps")
heeft ln offlcleuzen vorm een bericht ge
publiceerd, volgens hetwelk de geallieerden
zich voortaan gerechtigd zouden beschou
wen, de neutraliteit der Noorsche wateren
niet langer te eerbiedigen. Bij navraag te
bevoegder plaatse bleek evenwel, dat geen
verklaring ln dien geest was afgelegd. Het
Fransche zoowel als het Britsche standpunt
ls sedert de „Altmark"-affaire niet gewij
zigd.
Te Parijs zoowel als in Londen acht
men het echter onduldbaar, dat de
neutraliteit van de territoriale wateren
van welk land het ook zij, voortdurend
geschonden wordt door het ongepaste
gebruik, dat de Duitsche schepen er
van maken en dientengevolge hebben
de geallieerden besloten, zelf als politie
op te treden.
De passiviteit van zekere neutrale
regecringen schendt den geest van de
i neutraliteit en de actie der geallieerden
zal" er toe beperkt blijven, het aldus
verbroken evenwicht te herstellen.
De „Times" schrijft nog, na verklaard te
hebben, dat de moeilijke positie der Scan-
dinavische staten wordt beseft, „wij heb-
ben het recht, onzen Noorschen vrienden te
vragen, den zin voor verhoudingen te be
waren cn. wanneer zij vermoeden dat het
recht is geschonden, onderscheid te maken
tusschen wezenlijke overtreding en een toe-
valligen misstap, die hun geen kwaad be
rokkent. Het alles overheerschende feit is.
dat de Britsche vloot alles doet. wat ln
haar vermogen is, om de belangen der neu
tralen te beschermen, terwijl de Duitsche
vloot ze volkomen negeert. Noorwegen heeft
zestig schepen verloren en vierhonderd
Noorsche zeelleden hebben het leven gela-
actie. Het werk van dc Britsche vloot en
luchtmacht in de door de Noorsche sche
pen gebruikte wateren is er in hoofdzaak
op gericht, deze wreedheden te voorkomen.
De waarheid is, dat de Scandinavische neu
tralen alles te winnen en niets te verlie
zen hebben bU een regelmatig en doeltref
fend funefcionneeren van de Britsche pa
trouilleering der zee. ZIJ moeten natuurlijk
by het afwijken van de neutraliteit niet
gaan tot daadwerkeiyke medewerking,
doch het is voor hen een reden van zelf
belang. het optreden van de Britsche offi
cieren in het gunstigste licht te zien en
tcrwyi zy onwrikbaar hun wettelUke plicht
doen als neutralen, zich er van te weer
houden, het recht zoodanig te verdraaien,
dat het leidt tot belemmering van de ope
raties, waarvan zy zoozeer profiteeren.
„Openiyke aankondiging van inbreuk op
de Scandinavische neutraliteit", onder deze
en dergeiyke opschriften kiest de Dultsche
pers heden positie tegenover het bericht,
volgens hetwelk de Westeiyke mogend
heden besloten hebben „zelf de rol van
politie-agent te vervullen" Dat Engeland
en Frankrijk de neutraliteit van Noor
wegen en Denemarken thans in eiken vorm
als niet meer bestaande verklaren, noemt
de „Völkischer Beobachter" een in de oor
logsgeschiedenis ongekende gebeurtenis De
geheele wereld weet. aldus het blad. dat
de bewering, als zouden Dultsche schepen
de Noorsche wateren stelselmatig geschon
den hebben, een bewuste onwaarheid is. In
werkeiykheld heeft Engeland hiermede
heel Iets anders voor en wel
1. de verhindering van de wettige Duit
sche kustscheepvaart en ertsaanvoer langs
de Westkust van Scandinavië.
2 het winnen van steunpunten en schuil
hoeken voor de Britsche vloot in de Noor
sche fjorden.
Hierbij spreekt wellicht de hoop mede.
het Noorden op deze wyze toch nog tot
oorlogstooneel te maken, nu de intrige
rondom Finland mislukt ls
BUITENLAND.
Ongerustheid in Noorwegen over geallieerde
plannen de Noorsche territoriale wa
teren niet meer te ontzien (le Blad).
Noorwegen heeft een Duitsche duikboot ge
ïnterneerd (le Blad).
Sumner Welles in Amerika teruggekeerd
(le Blad).
Grootere luchtactie in het Westen (le Blad).
ZIE VOORTS ..LAATSTE BERICHTEN"
EERSTE BLAD.
Afnemend buiig. Wisselende be
wolking. Lichte, plaatselijk matige
nachtvorst Overdag iets zachter.
Krachtige tot matige Noordelijke
tot Westelijke wind.
INDERDAAD EEN ONTPLOFFING AAN
BOORD VAN DE „LA RAILLEUSE".
Reuter meldt uit Parijs, dat aan boord
van den torpedoboot jager „La Railleuse
in een haven zich een ontploffing heeft
voorgedaan. De Fransche admiraliteit heeft
dit gisteravond meegedeeld. Zeven opva
renden zyn gedood, verscheidenen worden
vermist
(Geiyk gemeld, berichtte Stefani giste
ren. dat de ontploffing in de haven van
Casablanca is geschied Ongeveer honderd
opvarenden zouden volgens Stefani zijn
gedood oi gewond).
DUITSCH PATROUILLEVAARTUIG TOT
ZINKEN GEBRACHT.
Officieel wordt medegedeeld, dat de
Britsche luchtmacht op de Noordzee een
Dultsch patrouillevaartuig tot zinken heeft
gebracht.
De Noorsche autoriteiten hebben de
Duitsche duikboot U 21 geïnterneerd.
Deze was op een rots nabij Mandal aan
den grond geloopen.
Het schip werd geïnterneerd in weer
wil van het verzoek der Duitsche le
gatie om vrijlating, daar de Noorsche
autoriteiten vaststelden, dat de duik
boot niet de Noorsche territoriale wa
teren was binnengevaren in verband
met de weersomstandigheden of door
slecht weer veroorzaakte schade, doch
omdat bij de navigatie eer. fout was
gemaakt.
ENGELSCH SCHIP VERLOREN GEACHT
Het Britsche s-s. „Castlemoor,\ groot 6574
ton. Ls thans zoo ver over tüd. dat het ver
loren geacht moet worden.
Men heeft echter de hoop op behoud der
uit 42 koppen bestaande bemanning nog
niet opgegeven.
ENGELSCHE SUCCESSEN.
Het hoofdkwartier van de Engelsche
luchtmacht in Frankryk heeft een com
muniqué gepubliceerd, waarin het volgende
gemeld wordt:
„Een formatie, bestaande uit zeven v$-
andeiyke verkenningsvliegtuigen, is opg»*
