Vooral!
DE VREDE IN FINLAND
Ter beurze overheerschten
wantrouwen en lusteloosheid
giste Jaarrsrg LEIDSCH DAGBLAD, Zaterdag 16 Maart 1940 Derde Blad No. 24533
i BUITENL. WEEKOVERZICHT
Een drama heeft zich
voltrokken.
Het Engelsche pond
Onwillekeurig moeten bittere gevoelens
dengene bekruipen, die zich neerzet om de
afceloopcn week op het gebied van het
wereldgebeuren te belichten; bittere gevoe
lens, die Iets opstandigs oproepen. Daar
vecht een klein land. dat niemand bedreigt,
voor zijn leven tegen een honderdvoudlgen
sterkere, die eenvoudig met schending van
allen eerbied voor de rechten der kleinen
tot den aanval ls overgegaan het meest
brutale soort van agressie, dat zich nog
voordeed ln deze verdwaasde wereld en
het doet dat zoo flink en dapper, dat vriend
en vijand vol bewondering staan voor zulk
ccn heldhaftigheid. En plots zakt dit held
haftig verzet Ineen en wordt een vrede aan
vaard, die bij het begin van den Russlschen
aanval eenvoudig voor onmogelijk werd uit
gekreten uit echte overtuiging des harten;
veel hardere voorwaarden worden aanvaard,
dan eind vorig Jaar fier werden afgewezen
als in strijd met de F'lnsche eer.
Het is geen defaitisme geweest, dat de
Fmsche regecring bewoog tot dien stap. die
haar zelf uitermate zwaar zal zijn gevallen,
maar harde noodzakelijkheid om te redden,
wat nog te redden viel en aan de totale ver
nietiging te ontkomen! Na het verlies van
15000 dooden en veel meer gewonden heb
ben de Finnen moeten capltuleercn en ccn
vrede aanvaarden, die het land zelf vol ver
bazing slaat Met de vlaggen halfstoks en
de kranten ln rouwrand ls van den „vrede"
gewag gemaakt!
Daar ls een wereld, die volkomen sympa
thiseert met de Flnsche zaak. zondert men
den aanvaller uit zelfs Dult.schland voelde
voor dc Finnen, al mocht dit niet worden
kenbaar gemaakt daar ls ccn wereld, die
fel verontwaardigd is over zulk een flagrante
.schending van leder principe van recht en
erkenning van het bestaansrecht der kleine
naties, daar Is een wereld, die niet aarzelt
om ln woord en geschrift den strijd der
Finnen te verheerlijken, maar daar is ook
een wereld, die in wezen geen vinger uit
steekt om tc hulp te komen, hoewel die
wereld weet. dat het lot der Finnen morgen
het lot van leder ander klein land kan zijn.
Geld en goed, het werd den Finnen ge
schonken naast de sympathie, maar niet.
waarop het aankwamde kracht en de
macht van het leven! En nu zullen wij dc
laatsten zijn om daarmede te spotten, maar
al te goed wetend, wat het zeggen wil, om
ln te zetten het hoogste van leder volk,
doch dan spreke men ook niet langer van
Idealen of van moraal ln het wereldgebeu
ren, dan erkenne men zonder meer, dat
macht gaat boven recht en richtte zich
daarnaar
Het'ls op zich zelf beschamend te moe
ten constatccren, dat het feitelijk tot dit
laatste standpunt Ls gekomen ln de wereld
Zoo ooit, dan wordt thans wel negatief ge
antwoord op de vraag: ben lk mijn broe
ders hoeder? Doch laten de volken dan op
houden te praten over reoht en rechtvaar
digheid, waarvoor zij zelf geen pas willen
verzetten voor het onrecht der agres-sie
klopt aan eigen deur om dan te bemer
ken dat niemand Iets wil rlskeeren om
daadwerkelijk steun te vcrleenen
In zulk een mentaliteit ls het voordeel
altijd aan degenen, die het recht met voc
ten treden, steunend op hun kracht, mag
men ook niet klagen over het voortduren
van toestanden, die algemeen als onjuist
worden bestempeld.
Zoolang de wereld mist dc kraoht het
offer tc brengen voor wat goed en edel Ls,
zoolang mLst zij het recht om zich tc be
klagen
Finland Ls dan ten offer gevallen aan de
Russische agressie en het ls beschamend te
moeten vastleggen, dat Juist de Noordschc
broedervolken ln de eerste plaats daarvoor
verantwoordelijk zijn, hoe menschelijk hun
houding dan ook moge zijn. Zweden en
Noorwegen hebben niet alleen dlrectcn
steun geweigerd, hetgeen belde landen In
oorlog zou hebben gebracht, maar zij heb
ben evenzeer geweigerd om geallieerde
troepen over hun grondgebied door te la
ten, daar Duitschland dreigde in dat geval
tot .steun aan Rusland over te gaan, niet
willende dulden, dat zich daar in het Noor
den een nieuw front ontwikkelde, dat zich
tegen Dultsohland zou kunnen richten
Weliswaar voorlooplg niet rechtstreeks,
doch toch zijdelings. En vooral, wanneer ln
den „heilstaat" tengevolge van een misluk
ten oorlog zich de kans op een revolutio
naire beweging zou voordoen met alle ge
volgen van dien. Dat dit laatste niet denk
beeldig ls, mag worden afgeleid uit het
feit, dat Moskou de regeering Kuusinen
eenvoudig heeft laten schieten en het aan
blijven van de „witte moordenaars onder
Mannerhcim c-s." duit. Trots de overwin
ning. nog eens extra belichaamd door zeer
strenge elschen, zijn de sovjets in het
hoofdpunt teruggeweken Hoevelr malen ls
niet verzekerd, dat met die „witte pesti
lentie" niet zou worden onderhandeld en
nu ls het toch geschied. Het Ls het eeni
ge lichtpunt ln deze droeve historie, voor
zoover nog van een lichtpunt sprake kan
zijn De waarde van de Russische militaire
kracht, waarover de oordeelen zoo he
melsbreed uiteenliepen. Ls thans gewogen
on te licht bevonden, doch voor het arme
kleine Finland was de overmacht toch te
groot.
Zoowel van Zwecdschc als Noorsche zijde
ls hemel en aarde bewogen om het inge- i
nomen standpunt te verklaren en van zui
ver menschelijk standpunt uit, dat zich
nimmer geheel van egoïsme weet tc be- I
vrijden, klinkt uit al die verklaringen een
ondergrond van te begrpen motleven Het
ls geen lichtvaardige zaak het risico te
loopen, het slagveld van een modernen oor-
lor tc worden Doch trots alles, bcvre
dlging schenkt het niet!
En dat tc meer niet. waar Scandinavië
zich momenteel direct zelf ln gevaar voelt,
zoodoende erkennend, dat ook het eigen
belang, het egoïsme dus. wordt bedreigd
door den gang van zaken. Finland Ls zoo
danig gekortwiekt, dat men gerust mag
spreken van de mogelijkheid van een twee
de Muenchen. Dc treurige geschiedenis van
j Tsejcho-Slowakije heeft, maar al tc veel
kans te worden herhaald. Men weet, hoe
na Muenchen de romp van het van zijn
verdediging beroofde land van Masaryk en
Benesj. eenvoudig voor de Dultschers voor
het grijpen lag zal het met Finland, nu
in wezen de Mannerheim-linie is verloren,
het gevaar van een ln tweeën snijden van
het overschot van Finland door den Rus
slschen etsch van een nieuwe spoorlijn
ontzettend is vergroot, anders zijn? Een
half Jaar na Muenchen sloeg Duitschland
toe om zonder slag of stoot bezit te nemen
van TsJecho-Slowakijc Juist een Jaar
geleden speelde zich dit droeve feit af
wie garandeert, dat het Finland straks
niet eenvoudig evenzoo zal vergaan? Scan
dinavië zelf voelt die mogelijkheid maar
al te zeer en begint zich, met het Russi
sche gevaar als aan de grens, koortsachtig
te bewapenen.
Bijkans als een hoon ziet men thans naar
voren komen de gedachte van een defen
sief verbond tusschen Zweden. Noorwegen
en Finland ter garantie der huidige gren
zen nu het kalf verdronken is. In Zwe
den ls deze idee machtig, ongetwijfeld mede
onder erkenning van Iets goed te hebben tc
maken tegenover Finland, ln Noorwegen
daarentegen schijnt de kans van acceptec-
ren gering, daar men daar het gevaar van
een tweede Münchcn maar al te zeer er
kent en dus liever zich niet wil binden. Lie
ver afslachting stuk voor stuk in de stille
hoop. dat de afslachting aan eigen grens
halt zal maken!
Van zekere zijde zijn bovendien felle ver
wijten gericht tot de geallieerden ook Pin-
land aan zijn lot te hebben overgelaten In
de Dultsche propaganda past dit volkomen
om de kleine staten af te schrikken eenige
waarde te hechten aan waarborgen van die
zijde en zoodoende hen te brengen tot een
meer Duitseh georlenteerde houding. Doch
zijn die verwijten gegrond? Men vergete
vooral niet, dat hulp aan Finland slechts
mogelijk ware geweest door schending der
Zweedsch-Noorsche onafhankelijkheid en
mogen landen, die zeggen te vechten voor
recht in de Internationale verhoudingen
daartoe overgaan? Zich aldus schuldig ma
kend aan dezelfde fout van Duitschland in
1914 tegenover België, zij het in zachteren
vorm, waar het betrof een tc hulp komen
aan een door agressie bedreigd land? Deze
vraag is het antwoord tevens. Men zou
eens ccn mond hebben open zien gaan!
Daarmede was het hek van den dam ge
weest voor ieder verder vergrijp bovendien
en was een vrijbrief gegeven voor elke
schending elders
Deernis gaat uit naar het Flnsche volk,
dat zijn moed zoo slecht beloond ziet. Ver
moedelijk zal het nog veel steun ontvangen
t
froOrtome menrverttopplng,
slechte ontlasting, overmatig
vet, die de oorzaak zijn var»
aambeian, vale onreine huid,
hoofdpijnen, enz. door grondige
zuivering van bloed en Inge
wanden met
Dr. Schieffer'*
Stofwisselingszouf
Een weldaad voor het organisme?
Flacon f l.Of. Dubboi* flacoff.f 1.7»
bij opothoktrt vok4ro0l«tOi*.
(Ingrz Mod.)
(Van onzen financieelen medewerker).
Een uitermate gedeprimeerde stemming
heeft zich terstond na het bekend worden
van den „vrede" tusschen Finland en de
Sovjets en zijn voorwaarden, van beurzen
en markten meester gemaakt. Te verwon
deren is zulks waarlijk niet, nu wederom
het bewijs is geleverd, dat recht en moed
van zeer betrekkelijke waarde zijn in deze
wereld Het vertrouwen, dat hier en daar
iets vasteren bodem onder de voeten begon
tc krijgen, is opnieuw ondermijnd. Niet
slechts op psychologisch gebied, omdat dc
overwinning van het nationaal-soclalls-
tisch-bolsjewistisch verbond onmiskenbaar
is, doch ook op dat van zuivere economie
en financiën Men begint thans in te zien,
dat er nog heel wat meer moet gebeuren,
alvorens dc economische blokkade van
Duitschland tastbare resultaten zal kunnen
afwerpen Al heeft Rusland veel mannen en
materiaal in Finland verloren, het houdt
voldoende levenskracht en reserves over.
om Duitschland vele van die economische
hulpmiddelen tc leveren, waaraan het drin
gend behoefte heeft. De beurs kan zich
thans evenmin aan de gedachte onttrekken,
dat een toenadering tusschen Italië en Rus
land tot stand zal worden gebracht en dat
op de Balkanlanden zulk een pressie zal
worden uitgeoefend, dat zij zich wel in het
economisch gareel der totalitaire landen
zullen moeten voegen.
Het zijn deze en soortgelijke redeneerin
gen, verre van onredelijk en onlogisch, welke
de beursstemming beheerschen en bijgevolg
een vrij pessimistische tint geven aan de
verwachtingen ten aanzien van het verder
verloop van den oorlog. Een blik op de ont
wikkeling der wisselmarkt is voldoende, om
van dit pessimisme te getuigen. Het pond
sterling heeft wederom een ernstigen val
gedaan en noch buiten noch waarschijnlijk
in Engeland is er nog wel iemand, die aan
dit ruilmiddel nog een wereldbeteekenis
durft toe te kennen Sinds 1931 heeft Enge
land eerst onbewust, later meer en meer be
wust, zich gedwongen gezien, aan de eens
aan geld en goed voor den wederopbouw
van wat met de grootste brutaliteit werd
vernield zonder eenige menscheUjkheid en
dan-wordt een streep gezet onder deze
zwarte bladzijde der historie, die echter
misschien toch eens zal worden teruggcs.a-
gen.
Door hel Finschc drama is al het overige
wat op dei; achtergrond gedrongen, maar
toch verdient veel daarvan wel de aandacht.
In de eerste plaats het bezoek van Von Rlb-
bentrop aan Rome Wat precies de bedoe
ling daarvan is geweest, blijft nog in neve
len gehuld doch de hoofdzaak ls- Italië
blijft buiten den oorlog en is blijkbaar niet
van zins om zijn standpunt in dit opzicht
te wijzigen, gelet op dc kalme aanvaarding
van het Engelsche standpunt inzake de
Dultsche kolenleveranties. Naar buiten
wordt steeas een pro-Duitschc houding ge
accentueerd, zooals ook in de lijn ligt. maar
dc ciuce weigert systematisch zich volkomen
tc binden. Vast staat, dat hij dit ook nu
niet heeft gedaan
De reis van Sumner Welles loopt ten
einde Volgende week keert hij terug tot
zijn lastgever Welles, de zwijger!
Kan hij Roosevelt eenig motief brengen
voor een vredesactie terwijl dc wereld juist
weer vol is van oorlogsgerucht? Men spreekt
tóch van offensieven in het Westen, tracht
ie verzekeren dat in het Nabije Oosten
thans directe oorlogsactie is te verwachten,
hoewel daartoe eerst een Turksch-Russische
botsing noodzakelijk ls. waarvan nog niets
getuigt en zoo zouden we kunnen voort
gaan.
Men zij op zijn hoede voor dergelijke be
richten I
onaantastbare macht van het pond te tor
nen Sinds het uitbreken van den oorlog
heeft dit proces steeds verder voortgang ge
maakt De Jongste verscherping der Engel
sche deviezenrestrictle ls de klap op de
vuurpijl geweest. De verplichting, thans aan
Britsche producenten van voorname grond
stoffen enz. bij aankoop naar bepaalde lan
den opgelegd, niet meer in ponden, doch
ln buitenlandsche valuta te factureeren.
beteekent immers, dat een evenredige vraag
naar het pond verdwijnt. Toch verklaart
m.i. deze verscherpte devlezenrestrictie nog
geenszins in voldoende mate de buitenge
woon flauwe stemming, die het pond deze
week aan den dag heeft gelegd. Engeland
bouwt met deze maatregelen immers een
deviezenreserve op. die het voor zijn aan-
koopen in het buitenland kan benutten, ter
wijl het bij voortgezette factureering in
ponden toch later weer ten behoeve van
dusdanige aankoopen die ponden in buiten-
landsche valuta had moeten omzetten.
Daarom heeft naar mijn oordeel de opvat
ting ten aanzien van Engelands positie in
den oorlog een wellicht belangrijker bij
drage geleverd tot den druk op het pond
dan de devlezenrestrictie zelf.
In hoeverre de ponddaling de stemming
ter beurze mede heeft helpen beïnvloeden,
kan moeilijk worden vastgesteld. Zonder
twijfel echter zullen Internationale con
cerns als de Koninklijke hiervan den na-
deellgen Invloed moeten ondervinden en
kan de koersdaling van dit voor onze markt
zoo toonaangevend fonds gedeeltelijk op
haar rekening worden geschreven. Voor
waar. wij hebben de laatste tien jaren wei
nig goeds aan het pond beleefd! Het ls bo
vendien te verwachten, dat eerlang de En
gelsche devlezenrestrictie nog scherpere
vormen zal aannemen. Gelijk minister Si
mon dezer dagen bekend maakte, bedragep
de Engelsche oorlogskosten £6'/* millioen
per dag en er zal wel een heel sterk paard
voor den wagen moeten worden gespannen,
wil het deze vracht kunnen trekken. De
eerste oorlogsleening, 3B'o 300 mlllioen
pari. ls overigens met vlag en wimpel ge
slaagd. niet alleen omdat er een beroep op
de vaderlandsliefde is gedaan, doch vooral
ook omdat haar voorwaarden volkomen in
overeenstemming waren met het maxkt-
rendement.
Men mag thans in Nederland wel den
eisch stellen, dat bij een volgende Neder-
landsche staatsleening. die wel niet zoo
lang meer op zich zal laten wachten, een
zelfde politiek worde gevolgd. Het is mijns
inziens roekeloos, voort te gaan op den
thans ingeslagen weg, waarbij een goed-
koop-kapitaal-polltiek" wordt geforceerd,
zonder dat hiervoor de ondergrond aan
wezig is. Inmiddels is de zuivere opbrengst
der nieuwe leening. circa f. 220 millioen,
reeds grootendeels opgesoupeerd, f. 100 mil
lioen is gebruikt voor het aflossen van dag-
geldcredieten, 71 mlllioen voor het aflos
sen van schatkistpapier-disconteeringen.
f 15 mlllioen voor de terugbetaling van het
renteloos voorschot der Nederlandsche
Bank; resteert circa 35 millioen. die dan
ook als creditsaldo op den weekstaat der
Bank paralsseert. Weliswaar krijgt de re
geering eind Maart de beschikking over
132 millioen uit de revaluatie plus 75
millioen voor het Egalisatiefonds, doch
eerstgenoemd bedrag is nauwelijks voldoen
de om de mobillsatiekosten voor drie maan
den te dekken. De geldmarkt heeft overi
gens den invloed ondergaan van de ruimere
positie-op-korten-termijn van de schatkist,
hetgeen in een daling van het marktdis-
conto tot uiting is gekomen. Het is niet te
verwachten, dat deze verruiming van lan
gen duur zal zijn.
Toch blijkt .dat de hoogere rentekoersen,
zooals deze zich sinds het uitbreken van
den oorlog hebben voorgedaan, aan het
bankwezen ten goede zijn gekomen. De
Twentsche Bank bijv. heeft het hieraan
i grootendeels te danken, dat haar resultaten
voor 1939 nog vrij bevredigend kunnen
worden genoemd; de hoogere interest-ont
vangsten hebben de lagere ontvangsten uit
credietverleening en effectenbedrijf gedeel
telijk kunnen compenseeren. De positie der
bank. die zich wijselijk van geruchtmakende
affaires als die van Mendelssohn en Fuhr-
mann verre heeft kunnen houden, is even
sterk als voorheen. Ook uit ons bedrijfs
leven komen in het algemeen nog bevredi
gende berichten; te wijzen zij in dit ver
band op de waarschijnlijk zeer goede re
sultaten van vele scheepvaart-maatschap
pijen (vooral in het Verre Oosten», op ccn
jaarverslag als dat van Van Gelder 18' di
vidend tegen 3"»i cn van de Koninklijke
Nederlandsche Zout-Industrie '28' tegen
16 pi Met belangstelling mag men den
stroom var. jaarverslagen, die binnenkort
zal loskomen, tegemoet zien.
Terwijl onze Nederlandsche beleegings-
marki den onaangenamen invloed heeft on
dergaan van liquiditeltsverkoopen der
nieuwe staatsleening, zijn er in andere af-
deelingen belangrijke verbeteringen te be
speuren geweest Scandinavische obligaties,
die als gevolg van oorlogsdreiging in het
Noorden tot een noodpeil waren ingezakt,
hebben op het bericht van den Flnschen
..vrede' ccn krachtig herstel getoond, dat
hier en daar (bijv vooral bij de Denen»
sprongsgewijze is geschied Daarnaast is
een niet onbelangrijke verbetering ingetre
den in de Brazilianen. Brazilic immers zal,
ofschoon op beperkte wijze, zijn schu den-
dienst hervatten. Volgens de nieuwe rege
ling, die voor vier jaar zal gelden zal op dc
funding-leeningen 50"en op de andere
leeningen 40 43" - van de z.g. Aranha-reee-
linc worden betaald. Het is nog wel niet
veel. doch in elk geval meer dan iets. Uit
de opeenvolgende hervattingen van d n
Colombieanschen en Brazil!aanbellen scbul-
dendienst mag men dan ook ongetwijfeld
concludecrcn. dat dc Europeeschc oorlog cie
debiteur-positie van Zuid-Amerika heeft
verbeterd.
(Nadruk verboden
