Het Finsche parlement
ratificeert den vrede
SI sie Jaargang
ZATERDAG 16 MAART 1940
No. 24533
HET VOORNAAMSTE NIEUWS
VAN HEDEN
Met 145-3 stemmen
Radiorede van den
president van
den Finschen Landdag
Dit nummer bestaat uit VIER bladen
EERSTE BLAD
Het Russische leger
troepen
Overzicht
Geruchten in perioden
van rust
Verzoening met de
IJzeren Garde
De Bilt
verwacht
De strijd ter zee
Verklaring van den
Hongaarschen
minister-president
LEIDSCH
DAGBLAD
DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
PRIJS DER ADVERTENTIES:
30 cti. p«r rtgel voor advertentie! uit Lelden en plaatsen waar
agentschappen van ons Blad gevestigd aUn Voor alle andere
advertenties 39 ets. per regel Voor zakenadvertenties belangrijk
lager tarief. Kleine advertenties uitsluitend b|J vooruitbetaling
Woensdags en Zaterdags 90 ets. bij maximum aantal woorden
van 30. - Incasso volgens poslrecht. Voor opzending van brieven
10 ets. porto te betalen. - Verplicht bewijsnummer 5 ets.
Bureau Noordemdsplem Telefoonnummers voor
Directie en Administratie 25041 (2 lijnen)
Redactie 21507
Postcheque- en Girodienst no. 57055 - Postbus no. 54
PRIJS DEZER COURANT:
Voor Lelden en gemeenten, waar agentschappen gevestigd s1]a:
per 1 maanden f.3 39
per week TTTC f.OU
Franco per post f 2.35 per 3 maanden portokosten.
(voor binnenland f. 0 80 per 3 mndj
Gisteravond laat heeft het Finsche
parlement het strenge vredesverdrag
geratificeerd, na verscheidene zittingen
„ergens in Helsinki". Ondanks de ge
heimhouding die dc parlementszitting
omringde, melden betrouwbare bron
nen dat felle debatten zijn ontstaan,
toen de vredesvoorwaarden volledig
werden onthuld.
Het te Helsinki gepubliceerde offlcl-
eele communiqué luidt: „In een volle
dige zitting van het parlement is het
vredesverdrag tusschen Finland en dc
sovjetunie geratificeerd met 145 stem
men voor en drie stemmen tegen. Dc
zitting duurde twee en een half uur."
De landdag bestaat uit 300 leden, er
waren dus 52 leden die of afwezig wa
ren of zich van stemmen hebben ont
houden.
De commissie van buitenlandsche zaken
had verklaard, dat het onder de bestaande
omstandigheden noodzakelijk was de goed
keuring aan te bevelen van de te Moskou
underteekende voorwaarden.
Minister-president Rytl zeide: Finland
verkeert evenals de geheele Westersche be
schaving nog steeds in het grootste gevaar
om niemand kan zeggen, wat de dag van
morgen zal brengen WIJ gclooven, dat wij,
door den vrede te kiezen, voor het oogen-
bllk op de beste wijze hebben gehandeld.
Rvtl zeide, dut niet om geallieerde hulp was
gevraagd, omdat dat zeer zeker zou betce-
kenen, dat Finland ln den grooten oorlog
werd betrokken, waarvan het tooneel dan
I het Westelijk front naar 8candlnavlë
zou worden verplaatst.
Bovendien was de aankomst van hulp
troepen onzeker wegens de weigering van
Zweden en Noorwegen den troepen door-
locht te verleenen. Inderdaad werd de hulp
te laat aangeboden om van eenlg nut te
zijn. Slechts de toekomst zou bewijzen of
Finland juist en verstandig had gehan
deld.
Ryti besloot: met het zwaard ln de eenc
en de ploeg ln de andere hand zonder ver-
bitterlng jègens Iemand zullen wij ons nu
spoeden naar het werk van den wederop
bouw. het herstel van de door den oorlog
geslagen wonden, de handhaving en ont-
wikkeling van onze geestelijke en materl-
eele cultuur en van onze sociale structuur,
welke gebaseerd ls op het beginsel van het
recht".
De president van Finland zal nu over
twee of drie dagen overgaan tot de onder
tekening der ratificatieoorkonden.
In een radio-redevoering heeft Hakklla,
de voorzitter van den Finschen landdag
om. verklaard:
..De sympathie der geheele wereld staat
aan onze zijde. Militaire hulp. die zoo be
langrijk voor ons was. ls niet gekomen. Wij
hebben deze smartelijke constateering moe
ten maken: Noorwegen en Zweden hebben
zich bereid verklaard om met de wapens
den doortocht door hun gebied te beletten
aan de troepen, die ons hadden kunnen
redden, teneinde zichzelf niet bloot te stel
len aan het geringste gevaar van te wor-
en meegesleept in een conflict. Men kan
zich afvragen, waar de zoo vele malen ge
proclameerde eenheid der Scandinavische
landen ls! Ik moet hieraan toevoegen, dat
op dit oogenbllk alles, wat gericht zou kun
nen lijken tegen de sovjet-unie, onvereenig-
baar ls met het sovJetrussisch-Flnsche ver
drag."
De Noorsche alliantie.
Deze laatste verklaring heeft klaarblijke
lijk betrekking op het plan tot bijstand
tusschen de Noordsche landen dat dezer da
gen is uitgewerkt in Noorsche en Zweed
sche kringen. In dit verband heeft Koht,
de Noorsche minister van buitenlandsche
zaken nog verklaard, dat de Noorsche re
geering zich tot niets anders had verbon
den dan tot bestudeerlng van de mogelijk
heden eener afsluiting van een zoodanig
bijstandspact. De minister verklaarde bo
vendien. dat de Noorsche regeering geen
enkel formeel voorstel had ontvangen,
maar het wenschelljk achtte, dat een der
gelijk plan werd bestudeerd.
Waarschijnlijk zal echter spócdig dc
datum bekend worden gemaakt, waar
op een Finsch-Noorsch-Zweedschc con
ferentie bijeen zal komen, om te onder
handelen over het voorgestelde defen-
sieverbond.
Verwacht wordt, dat een van de drie
hoofdsteden, het waarschijnlijkst Oslo,
de plaats der bijeenkomst zal zijn.
Dc openbare meening in Scandinavië
over de wenschclijkheid van het voorgestel
de bondgenootschap tusschen Finland,
Zweden en Noorwegen schijnt verdeeld te
zijn.
In Noorwegen betoogen weliswaar som
migen, dat te weinig ls gedaan voor Finland
en dat zijn positie thans versterkt moet
worden, doch ccn belangrijk deel der open
bare mecning zal zich krachtig verzetten
tegen ieder defensief pact, met het motief,
dat een alliantie den toestand niet zou ver
beteren en slechts Noorwegen ln eqp inter-
vcntie-oorlog zou meesleepen.
In Zweden daarentegen ls het denkbeeld
populair. De openbare meening voelt, dat
Zweden thans op deze wijze werkelijk waar
devolle hulp aan Finland kan verleenen.
Evenals ln Engeland na Muenchen worden
thans ln Scandinavië op elk gebied dc de-
fenslemaatrcgclen versneld. Men beseft,
dat meer dan Finland ln gevaar Ls. Aan-
koopen van vliegtuigen volgen elkaar op.
Hambro, de voorzitter van het Noorsche
8tortlng. Is ln de Zweedsche hoofdstad aan
gekomen Tegenover den correspondent der
United Pres. verklaarde hij: „Ik ben niet
met een oiftcieele taak hierheen gekomen,
mijn reis ls van Informatieven aard".
In den namiddag legde Hambro verschei
dene bezoeken af o.a aan het Zweedsche
ministerie van buitenlandsche zaken en aan
de leiders van de verschelden politieke par
tijen.
Naar wordt vernomen, ls Hambro zelf een
overtuigd voorstander van een defensieve
alliantie, al ls zijn partij (conservatief) ver
deeld.
Naar verluidt, zou Hambro's bezoek ook
verband houden met de geruchten omtrent
mogelijke veranderingen ln de Zweedsche
en Noorsche regeeringen Indien dergelijke
veranderingen zich werkelijk zouden voor
doen, zou daarvan zeker het doel zijn. re
geeringen te vormen, die een straffere hou
ding zouden aannemen, dan de laatste
maanden het geval was. Van deze geruch
ten kon echter geen bevestiging verkregen
worden. Oppositie tegen het sluiten van de
alliantie zou echter, vreest men, den voor
tanders van het bondgenootschap aanlei
ding kunnen zijn, hun resp. regeeringen tot
aftreden ol tot een reorganisatie te dwin
gen, ten einde d^ nieuwe politiek mogelijk
te maken.
vermoeidheid verkeerc-n, dat velen hunner
het physlek onmogelijk vinden om den ver-
elschten afstand af te leggen. Ook gaf hij
i een beschrijving van de droeve ontdekking
van honderd Finnen, die waren gaan rusten
om van hun uitputting te bekomen en die
doodgevroren waren. Intusschen gaat de
evacuatie van het afgestane gebied voort.
Ofschoon niemand gedwongen wordt te ver
trekken, heeft slecht, één procent van de
bevolking in de Zuidelijke districten, die
aan Rusland komen, verkozen in hun wo
ningen te blijven en onder Sovjet-bewind
over te gaan.
maar enkele ook aan de Skoda werken
Ook wordt vernomen, dat een groep
lucht vaartdeskundig en van het Russische
leger bezoeken aflegt aan de voornaamste
Duitsche vliegtuig fabrieken. Maar men is
er niet zeker van,( of dit geschiedt, om or
ders te geven aan de Duitsche vliegtuigin
dustrie, of alleen om de Duitsche produc
tiemethode te bestudeeren.
Deze deskundigen maken deel uit van
een uit 120 personen bestaande delegatie,
die onlangs ln Duitschland Ls aangekomen
onder leiding van den volkecommissaris
voor de scheepvaart. Tevossyan.
BINNENLAND.
milliard kronen; de bombardementen ver-
oomakten een schade van meer dan een
milliard kronen en bovendien werd nog
veel verlies geboekt door achteruitgang In
den export, Industrieele schade en het af
staan van gebieden.
United Press meldt uit militaire bron:
De Finsche oorlog heeft getpond, dat de
Russen nog lijden aan dezelfde zwakheden
van 1905 en 1914, nj. gebrek aan Initiatief,
een foutieve coördinatie en onvoldoende
leiding met daarbij nog het nadeel van
het steLsel der politieke commissarissen, die
een blok zijn aan het been der militaire
leiders. In militair deskundige kringen
acht men de Finsche campagne echter geen
basis voor het beoordeelen der capaciteiten
van het Roodc Leger op een ander ge
vechtsterrein, wegens dc uitzonderlijke
terrein- en weersomstandigheden.
Een feit is voorts, dat b.v. veie gevange
nen niet wisten, waarvoor zij vochten en
slechts naar huis wilden terugkceren en
dat de officieren minder Intelligent waren
dan die van nandere eerste-klas legers; ook
was veelal het physlek der manschappen
minder dan ln 1914. Anderzijds demon
streerden de Russen, dat zij ln massale ge
vechten moedig strijden, dat zij taal zijn ïi\
de verdediging, waarbij zij getrouw de theo
rie der krijgskundige handboeken volgen
en zich ingraven zoodra zij krachtlgen
weerstand ondervinden. Gunstig ls ook dat
zij „tank minded" en „air minded" zijn.
Men taxeerde het aantal tanks der Russen
op 10,000 waarvan ongeveer 1500 ln Finland
zouden zijn verloren gegaan. Een misluk
king waren de parachutetroepen, terwijl
dan die van andere eerste-klas leagers; ook
eenen male hebben gefaald, waardoor voed-
- - I selschaarschtc ontstond, hetwelk klaarblij-
Do aftocht der Finsche elljk aan slechte leiding te wijten viel,
terwijl de fout niet bij de spoorwegen lag,
De «peciale correspondent van „Alle- Het protectoraat één jaar
handu-v" Ic Helsinki deelt mede. dat d. KereUnf Pa«M hverlof voor de «emobUi-
oorlog aan Finland twee milliard Ter gelegenheid van den eersten verjaar- seerden. (Binnenland, 3e Blad).
Zweedsche kronen kootte. dag van de Instelling van het protectoraat
Bohemen en Mora vie is to Praag voor den Torpedoboot „Isaac Sweers te water ge-
De militaire uitgaven bedroegen een hall rijksprotector Von Neurath een ^roote pa- laten. Binnenland. 3e Bladi
rade van de weermacht en de politie ge-
houden. Op de cere-tribune bevonden zich
o.a. president Hacha en rijksstadhouder
Henleln.
Voorts heeft de commissie v. d. Tsjechische
nationale gemeenschap een herdenkingsbij
eenkomst gehouden waarop 't woord gevoerd
werd door den leider der gemeenschap Jo
sef Nebesky. die o.a. hulde bracht aan het
.'staatsmanschap van president Hacha.
waardoor het Tsjechische volk te midden
van alle verwarring eensgezind is en ge
spaard blijft voor het leed. dat oorlog mee
brengt.
Na betoogd te hebben, dat het land ln
economisch en sociaal opzicht vooruitge
gaan is, verklaarde Nebesky: In het tweede
jaar van zijn tegenwoordige staatsrechte
lijke positie gaat het TsJechLsche volk, vol
vertrouwen ln zijn historische missie, de
nationale eer, taal, cultuur, arbeid en bo
dem waarborgen
De bijeenkomst werd bijgewoond door
minister-president Eliasch en zijn plaats
vervanger Krejcl.
De parade der Duitsche soldaten, politie
en 8.S op het Wenceslaus-plein duurde
slechts 20 minuten. Daar alleen de officieele
Duitsche en TsJechLsche gebouwen moesten
vlaggen, zag men ln groote stadsdeelen
geen enkele vlag. Op het Wenceslausplein
was meer dan de helft der gebouwen
zonder vlag.
In TsJechLsche kringen sprak men de
hoop uit. dat toenadering zal worden mo
gelijk gemaakt door een amnestie op groote
schaal. Vooral de ln vrijheidstelling der
Tsjechische studenten zou op prijs worden
gesteld. In Duitsche kringen ontkent men
echter, dat er eenlgerlel amnestieplan zou
bestaan.
De uitputting der troepen, die zonder
respijt en zonder slaap gevochten hebben
rond Vilpurl en op de Karelische landengte
maakt den last der bezorgdheid van het
Finsche opperbevel nog zwaarder. Velen
dezer soldaten zullen volstrekt niet in staat
zijn om de zeven kilometer per dag af te
leggen, welke verelscht zijn door het te
•■oor den terug-1
tocht naar de nieuwe grenslijn, wordt zelfs siache militairen en technici, onder lei-
gemeld ding van den artillerlegeneraal 8avchenko,
Een officier, die teruggekeerd ls van de een onderzoek instelt naar de mogelijkheid
Karelische landengte, vertelde een specla- wapens van Duitschland te koopen Beves-
len correspondent van Reuter, dat de man- tlgd wordt, dat de opdrachten hoofdzake-
schappen ln zoo n staat van uitputting en I HJk aan Krupp ar-uden worden verstrekt.
die goed werk deden, dc omstandigheden ln
aanmerking genomen. De reserves der Rus
sen worden dooi de Engelsche militaire
deskundigen op elf mlll'.oen geschat. De
Finsche campagne toonde echter, dat zoo
wel do> reserves als het staande leger niet
op het peil staan van de troepen van an
dere vooraanstaande mogendheden.
Uit zeer betrouwbare bron wordt verno
men, dat op het oogenblik een groep Rus-
Dc opbrengst der rijksmiddelen. (Binnen
land. 3e Blad).
Concentratie in de inspecties der vrijwil
lige burgerdiensten voor de luchtbe
scherming. 'Binnenland, 3e Blad).
AMSTERDAMSCtyE BEURS.
Iets grootere omzetten - Gedrukte
markt - Achteruitlopende koersen -
Amerikanen algemeen lager. - Neder-
landsche beleggingen»prijshoudend.
BUITENLAND.
Het Finsche parlement ratificeert den vrede
met 1453 stemmen. (Ie Blad).
De IJzeren Garde in Roemenie onderwerpt
zich. (Ie Blad).
Sumner Welle» te Rome. (Ie Blad).
Overleden is. 81 jaar oud, dc bekende
Zweedsche schrijfster Selma Lagerloef.
(Kunst, 4e Blad).
Het Finsche parlement heeft den vrede
van Moskou met 1453 stemmen geratifi
ceerd. dus met de verelschte 5/6 meerder
heid.
Het Finsche drama ls d%armede voorloo-
plg afgehandeld.
Met hét Noordsche alliantie-verdrag vlot
het niet erg. al zal er wel spoedig een bij
eenkomst plaats vinden, daar ln Noorwe
gen fel verzet zich baan breekt De oppo
sitie wil Noorwegen niet zien meegesleurd
als er nog eens weer Iets geschiedt
Overigens is er rust. een merkwaardige
rust. Dat ls de periode van geruchten, die
dan ook welig tieren Speciaal over den
Balkan doen weer allerlei geruchten de
ronde, ivaartoe de overeenstemming ln
Roemenië tusschen regeering en IJzeren
Garde niet weinig bijdraagt Men vreest
dientengevolge toeneming van den Duit-
schen Invloed.
In Frankrijk- schijnt een regeeringswljzl-
glng op til. Weliswaar heeft de Senaat na
een uitvoerige uiteenzetting van Daladier
met 240—0 stemmen en 65 onthoudingen
zijn vertrouwen in de regeering uitgespro
ken. maar geheel tevreden is men toch
niet. Dat de socialistische senatoren aan
de opstelling van de vertrouwensmotie niet
medewerkten, vindt, volgens de Excelsior,
zijn verklaring daarin, dat men ln politieke
kringen thans van de regcering een wijzi
ging van methoden en ln het bijzonder een
wijziging in het kabinet verwacht. Zoowel
in den Senaat als in de Kamer is men
eenstemmig van meening. dat het minister
presidium, de portefeuille van buitenland
sche zaken en die van oorlog niet in een
hand kunnen blijven Deze taak ls te
zwaar voor een enkel persoon, vooral wan
neer hij ook ln contact wil blijven met
het parlement Men wenscht, dat Daladier
van het huidige mlnistérie een oorlogs
kabinet zal maken in den waren zin des
woords.
Sumner Welles Ls gisteravond te Rome
aangekomen en hedenochtend ls hij door
den koning ontvangen, het onderhoud
duurde drie kwartier. Daarna begaf hU
zich naar graaf Clano, waar ook de Duit
sche gezant von Mackensen weldra ver
scheen, hoewel geen ontmoeting plaats
vond met den Amerikaan, en vanmiddag
gaat hij naar den Duce Maandag ontvangt
de Paus hem ln particuliere audiëntie.
Over verdere conferenties ls nog niets
bekend Dinsdag vertrekt de Amerikaan -
sche gast aan boord van de „Conté di Sa-
vole" van Napels naar de Vereenigde Sta
ten.
De economische onderhandelingen tus
schen Engeland en Italic zijn niet-offl
cieel hervat. De Britsche regeering zal
morgen een deskundige naar Rome zen
den, om de kwestie der regeling der clea
ring te bespreken, maar deze onderhan
delaar zal ook de andere kwestie, o.m
die van de steenkool, bespreken. Te Londen
doen deze onderhandelingen van offlcleu-
zen aard een ontspanning verwachten ten
gunste van een oplossing der economische
EngeLsch-Italiaansche problemen.
Admiraal Mouren, de organisator van de
Fransche luchtafweer, ls op weg naar An
kara. waar hij, zoo wordt gemeld, de Turk
sche autoriteiten van advies zal dienen,
Gemeld wordt, dat de IJzeren Garde in
Roemenie zich met koning Carol verzoend
heeft De koning had allen leden der gar
de. die toezegden zich bij het front der
nationale wedergeboorte te zullen aanslui
ten. de vrijheid beloofd. Een delegatie heeft
den minister-president Tatarescu, mede-
gdeeld. dat de IJzeren Garde de voorwaar
den des konlngs aanvaardde. Reeds zijn
vele leden der organisatie uit de concen
tratiekampen vrijgelaten.
Morgen zal Tatarescu naar aanleiding
van deze verzoening, die beschouwd wordt
als een overwinning van de politiek van na
tionale eenheid der regeering. een radio
rede tot het volk houden
Een van de voorwaarden, waarop de
IJzeren Garde tot het front der nationale
wedergeboorte toetreedt ls. naar men ver
neemt. de vrijlating van de gardeleden, die
in concentratiekampen zijn opgesloten.Hun
aantal wordt op 800 geschat Het is ook
mogelijk, dat de verbannen leiders der or
ganisatie, van wie velen in Duitschland
vertoeven, vergunning krijgen om naar
Roemenië terug te keeren Er is reeds een
missie naar Berlijn gegaan, die de ver-
bannenen moet polsen, doch men gelooft,
dat verscheidene leiders in Duitschland
wenschen te blijven
Verwacht wordt, dat eén lid der garde als
onderstaatssecretaris tot de regeering zal
toetreden. Men acht het mogelijk, dat de
uiterste pro-Duitsche vleugel zal weigeren
zich aan het besluit der prganisatie te on
derwerpen. Onder de vele Joden in Roe
menië heeft de verzoening ongerustheid ver
oorzaakt. daar de garde altijd fel anti-
semietisch is geweest
ZIE VOORTS „LAATSTE
EERSTE BLAD.
BERICHTEN"
MEN ZIE VOOR ONS KORT VERHAAL
PAG. 1 VAN HET VIERDE BLAD.
Lichte nachtvorst. Overdag iets
zachter dan vandaag. Aanvanke
lijk licht tot halfbewolkt, tegen
morgenavond toenemende bewol
king. Nog geen neerslag van be-
teekenis. Meest matige Noordwes
telijke tot Zuidwestelijke wind.
het Donaubekken. toen dit bekken ons
geheel toebehoprde. en dat zal ook onze
politiek m de toekomst zijn. Wij reiken
gaarne de hand aan hen, die even sober,
openhartig en gematigd denken, doch al
leen in dezelfde omstandigheden. Wij heb
ben geduld, want een duizendjarig volk
kan geduld hebben. Wij zeggen openhar
tig wat wij meenen, wij zeggen het zonder
agressiviteit maar wij zeggen het. want
er zijn dingen, die elkeen moet weten, die
wil medewerken aan de leiding van het
lot van Europa.
duitsch schip door bemanning
tot zinken gebracht.
Naar officieel wordt medegedeeld, heeft
een Britsch oorlogsschip het Duitsche s.s.
..La Coruna' opgevangen dat daarna door
de bemanning tot zinken werd gebracht.
In een te Kassa gehouden vergadering De bemanning werd gered,
van de regeeringspartij, heeft de Hongaar- Tien officieren en 50 manschappen wer-
sche minister-president, graaf Teleki. o.a. den door het oorlogsschip aan boord ge-
verklaard: Het ls geen gemakkelijke taak. nomen.
het land door deze Europeesche crisis heen De „La Coruna", een schip van 7404 ton,
te leiden. Elkeen weet, zoowel binnen als was op 3 Februari uit Rio de Janeiro ver
buiten onze grenzen, dat ons de onafhan- trokken en poogde blijkbaar via de Noor-
kelijkheld bijzonder dierbaar ls. en dat het che wateren Duitschland te bereiken De
onze plicht jegens de toekomst is die on- I plek waar het schip werd opgevangen be-
afhankelijkheld te handhaven Wij zijn ons i vónd zich echter od grooten afstand van
volledig bewust van onze taak in het Do- de thuishaven.
naubekken. waarin voor ons een Hongaar- De ..La Coruna" was het laatste op een
sche en ook een Europeesche opdracht ligt. na van vijf Duitsche schepen, die bij het,
Men weet dat het lot van Europa ons al- uitbreken van den oorlog te Rio de Janeiro
tijd belang heeft ingeboezemd Men weet. 'agen. Het schip had. naar verklaard wordt
dat wij openhartig, sober, gematigd en een lading koffie, spek. mica, nikkel en
lankmoedig zijn. Dat was onze politiek in steenkool aan boord. Het is het 34ste Duit-
