Hoe de Poolsche duikboot
„Orzel" ontkwam
LEIDSCH DAGBLAD - Tweede Blad
Zaterdag 2 Maart
BURGERLIJKE STAND
VAN LEIDEN
VRAGENRUBRIEK
WEERBERICHT.
RECHTZAKEN
Een avontuurlijke reis
AGENDA
«iiinniiiHnnittiiiiigttiiiwittiuiiiiiniwnNWiiMHiiiwiiiiiiiuiiiiwiji
LOSSE NUMMER
\\N ONS BLA
GEBOREN:
Catharina Hendrika d van A. Th. de Jong en
E. H. Broers Elisabeth d. van C. Kooien en
E Loos Inge Cornelia Maria d van R Nag-
tegaal en A. K. Zoet Claus, a van O. A Slegt
en L. Kuballa Eleonora Hendrika Everdlna
d. van H. E. Spierenburg en J. E. Evers Ja
cobus z. van W j. Schippers en A. v d. RelJ-
den Helena Maria d van P. Zandbergen en
A. J. C. Wolvers Cornelia Jacoba d. van H. v
Oerven en C M Kerkvliet Marlnus a. van
A. Wlllemse en J v. d. MeU Johannes Hen
drik z. van G. J. van Baarcn en W. Versteeg
Johann z. van J. H. Beekhulzen en E. J. M van
Veegel Anna d. van D. Privé en C. La court
Helena Maria d. van D. Fasseur en H M. de
Helden.
ONDERTROUWD:
W. J. Verhaat) Jm. 31 J. en D. Dronkert Jd.
23 Jr. J. van Egmond Jm. 26 J. en H. Bave-
laar Jd. 33 J.
OVERLEDEN:
M. Frankhuiaen hsvr. van O. Hoppenbrouwer
77 Jaar O. O. de Graaf vr. 91 J H. 8.
v d Meer «n. IS Jr.
M. D. Jt te L - U gebrulke spiritus.
J. B. te L. Neen. die vergoeding wordt hier
niet gegeven
J. L. te L.— Wendt u tot den secretaris van
dit Fonds, den heer P. A. van Aggelen. Nleuw-
steeg 4. te Leiden.
Luchtalarn.
Nee. uien anUden.
Barometeretand
Gistermiddag 3 uur: 780.
Hedenmiddag 3 uur: 780.
blitenlandscb weeroverzicht.
Het weer ten oment bUJft onder Invloed van
het gebied van hoogen luchtdruk, dat alch van
den Oceaan over de Brltsche eilanden en de
Noordzee tot In midden-Dultschland uitstrekt. In
de kern komen barometerstanden van 1038 mb
voor. De as van deze hooge drukking bevindt alch
thans over de Duitsche Bocht, zoodat over ons
land vrU koude continentale lucht wordt aan
gevoerd
Mede tengevolge van uitstraling daalde de
temperatuur In den afgeloopen nacht tot onder
het vriespunt Vliegveld Twente had een mini
mum van 5 graden onder nul. In de bovenlucht
ls het echter niet koud.
Aan de Oostzijde van het genoemde maximum
over de Baltische staten worden zeer
koude luchtmassa's getransporteerd naar het
Balkan-schiereiland. De wind ls daar op vele
plaatsen stormachtig en de temperatuur is er
vrij veel gedaald, zoodat weer een matige tot
strenge vorst inviel.
De depressie, die gisteren over Groenland ge
legen was. bevindt zich nu tusschen Jan Mayen
en Bereneiland en is opgevuld tot 98-1 mb Een
volgende van 1005 mb nadert thans IJsland.
Op de Azoren daalt do luchtdruk onder Invloed
van het minimum van 1000 mb. dat zich van
de Portugecsch^ kust naar het Westen ver
plaatst. In Spanje en Portugal stijgen de baro
meters.
WEERSOMSTANDIGHEDEN
Den Helder: llchtbewolkt. matig. O.Z.O. wind.
temp. —2 gr. C.. min. —2 gr. C.
Missingen: zwaarbewolkt, krachtig. O. wind.
temp. —1 gr. C.. min. —1 gr. C
De Bilt: llchtbewolkt. zwak. O.N.O. wind. temp.
4 gr. C.. min. —4 gr. C.
Groningen: llchtbewolkt. zwak. O.Z.O. wind.
temp. 4 gr. C., min. 4 gr. C.
Maastricht: llchtbewolkt. matig, O. wind. temp.
1 gr. C.. min. —2 gr. C.
LUCHTTEMPERATUUR.
Laagste temp.: 2'4 gr. C '27 gr. F.).
9 uur voorm 1 gr. C. <34 gr. F.).
12 uur 'smidd.: 3 gr. C. (37 gr. F.).
HOOGWATERTIJDEN TE KATWIJK a. ZEE.
Voor Zondag.
Voorm. te 10 u. 25 min.; nam. te 10 u. 49 min.
Voor Maandag.
Voorm. to 11 u. 50 min.; nam. te 13 u. 14 min.
LICHT OP VOOR FIETSERS i
Zaterdag 6 10 n.m. tot 6.13 v.m.
Zondag 8.12 n.m. tot 8.11 v.m.
MAANS OP. EN ONDERGANG.
Maart: op: 3 u. 38: onder: 11 u. 35.
op: 3 u. 27; onder: 13 u. 31.
2
3 Maart
(Buiten verancwuoraotukneio uw üadacue)
Cople van do al oi niet geplaatste stukken
wordt niet teruggegeven.
VROUWELIJKE VRIJWILLIGE HULP.
Een onaer was als Hollandsche ln Zwitser
land woonachtig en keerde kortelings met haar
gezin m het vaderland terug. Van gedachten
«n indrukken wisselend over den heerschenden
geest, trof ons een groot \erschll tusschen
oeide kleine neutrale, uemocratlsche landen.
Het lijkt ons de moeite waard, nu de In
drukken nog scherp lijn. deze weer te geven.
Met het vertrek der dienstplichtige mannen
naar hun mobilisatie-post. beseften de vrou
wen in Zwitserland dat ook op héér een mo
bilisatie-laak rustte - dal haar houding van
haast oven groot belang was eU het Indi
rect voor de paraatneld van het land. Li-
was geen tijd voor veel praten, want de prac-
ttsche taak wachtte Allo persoonlijke belangen
traden op den achtergroiyL
De Overheid nam de leiding en het Initiatief.
De bevolking volgde niet slechts gewillig, maar
geestdriftig nam. waar- mogelijk, het inltla-
tiel over. De geest, die van hen verwacht werd.
wsj begrepen en overgenomen. Hoe uitte die
zich?
Laten wU met de kleinsten beginnen. Op de
scholen kregen de meisjes gedurende het hand-
werkuur opdracht een pa» soldaten-kousen te
breien De wol werd op school beschikbaar ge
steld. 'maar kon vrijwillig vergoed worden. Met
hartstocht togen de kinderen aan haar taak.
Van dot moment al. zag men geen melske
meer zonder breikous Lachend, babbelend en
breiend, stonden ae in het vrije kwartiertje bU
elkaar. Binnen een week hadden de meeste»
het eerste paar sokken klaar en vroegen wol
voor het volgende paar. Zij vormden clubje?
om gedurende de vrije middagen ook andere
kleedlngstukken voor de soldaten te breien.
Wut klaar was. werd op school Ingeleverd en
het meisje mocht er een brief bij schrijven.
Van een centraal punt uit werd alles wegge
stuurd. Kleedingst uk en briefje bereikten een
of anderen „Scnutamann". Spontaan en vol
dankbaarheid schreef deze zijn kleine geefster
tetug en het contact was gealoten. BU
leder van die kinderen is hierdoor het bewust
zijn wakker geroepen, een levend, medewerkend
lid te zijn van de groote volksgemeenschap.
De vrouwen waren reeds eenigen tijd vóór
de mobilisatie van Overheidswege opgeroepen,
om zich voor een haar passende functie op to
geven. De opleiding voor de af. passieve lucht-
ooschermlng was voor leder verplicht. De veel
meer tljdroovende actieve luchtbeschermlngs-
dlensts vrijwillig De vrouwelijke leden van
dezen dienst werden bij de mobilisatie, gelijk
met haar mannelijke collega's beéedigd. Reeds
ln September waren zil geheel opgeleid. Weer
anderen kwamen bU het Roode Kruis in func-
300
(Inge a Med.)
tie. Hulsmoeders, of aU wier groote persoonlijke
taak niet toeliet, zich bU bovengenoemde ac
tieve diensten te verbinden, voegden zich bij
den VrUwtlllgen Hulpdienst. Deze function-
neert over hot gehéele land on wordt van
Overheidswege geleld. De dienst bestaat uit:
ie. Hulp aan gemobiliseerde») <o.a. waaschen en
repareeren van ondergoed. Inrichten on
verzorgen van militaire tehulaen, ens., enz.».
3e. Hulp in allerel vorm aan gezinnen van ge-
moblllseerden.
3e. Hei v» Uwülig vervangen van gemoblliseei -
den ln hun (burger* werkkring. Dit houdt
dus in. dat by demobilisatie de plaats woei
verlaten wordt en ter beschikking staat.
Nu komt de vraag boven: werkt al deze. van
hoogerhand georganiseerde hulp. niet remmend
en neutraliseerend op den spontanen geest van
bereidwilligheid? Daar dit zéér oordeelkundig
geschiedt, kunnen we hierop volmondig „neen,
Integendeel antwoorden. Ieder ziet, dat haar
hulp op doeltreffende wijze Ingeschakeld wordt
ln de groote gemeenschappelijke actie en zoo
doende het aandeel, hoe klein ook. tot zijn
recht komt. Het Ls ..populair' geworden om te
helpen. Wie niet ertoe verplicht ls. doet het
hare vrijwillig, aangespoord door het alaemeene
voorbeeld. Dit geldt niet slechts voor de vrou
wen en meisjes, maar ook voor de nlet-gemo-
blllaeerde mannen. b.v. voor alle werklooeen!
Het steunt hot moreel der militairen, te be
seffen, dat zi) niet alleen en vergeten op hun
kouden wachtpost staan, maar dat leder burger,
groot en klein, achter hen staat.
Op deze wijze werkt ln Zwitserland de mo
bilisatie niet deprlmeerend en demorolLseerend
Er u een actieve geest van saamhooilgheld
ontstaan, die zich op alle gebied uit.
Wi) twijfelen er niet aan .of de bereidwil
ligheid en vaderlandsliefde van de Nederland-
sche vrouwen en burgers, doet nkt onder voor
die der Zwitsers Maar Ls die aanwozlgc klem
hier tot bloei gebracht?
E. V. R.
M. v. L
HAAOSCHE POLITIERECHTER.
Ds controle ontbrak.
Naar hat oordeel ran den polltlaraohtar
was niet voldoende controle uitgeoefend
op de werkzaamheden ln een kantoor ta
Lelden, en dat aou mode veroorzaakt heb
ben. dat een kantoorbediende voor de ver
leiding berweken was. an voor f.11 aan ren-
tezesels had gestolen
Voor deren diefstal stond het melaje nu
terecht ZIJ bleek ook nog cents geld uit
een tusch te hebben leetolen.
Verdachte bekende.
De werkgever cel dat hl) volledig vertrou;
wen ln het melaje had gesteld.
De officier vorderde twee maanden ge
vangenisstraf voorwaardelijk mat een
proeftijd van drie Jaar. Het vonnla werd
conform de ten elsch.
Beleed Igd.
Een kunatsohllder te Lelden had van den
directeur eener N V. te Bllthoven een wei
nig TrtmésUJkir brief gekregen Er was
aanleiding voor geweost een aanklacht wa
gens beleedlglng ln tc dienen.
Nu de directeur terecht aloud tel hU tot
dan brie! t< zijn gekomen als gevolg van
een onderzoek dat Inj te Lelden had Inge
steld by een badlnriohtlng.
In elk geval vond de officier dat hetgeen
ln den brlel stond beleedigend was, waar
om f. 2.s txrete subs. 3D dagen hechtenis
werd geilscht.
Het vonnis werd conform deeen elsch.
■agen der trossen, totdat deze op een
enkele na door waren
Do officier M S D. Plerzchewskl werd be
vorderd tot officier van navigatie. Men be
ichiktc slechts over een lijstje van vuur
torens en lichtschepen van de Ooataer. HIJ
vervaardigde echter een noodkaartje op
een vierkant stuk papier, waarop hU de
benaderde poaltle van de lichten zette
Deze constructie moest hü echter ver-
- richten In de enkele oogenbllkken, dat de
het uitbreken van den oorlog te Gdynia wteht op dek glom om een sigaretje te
J ,t,l.l.,.IJ r cs »s T~tli f ccha V ovhfl- ai. I
„Het Marineblad" ontleend aan de ..Ship
building A Shipping Record" ven 28 Dec
jj. het volgende Interessante relets over
de wijze, waarop de Poolsche duikboot
Orzel Jich bij de Brltsche vloot wist te voe-
g De Poolsche onderzeeboot „Orzel" lag bU
Gezien do nabijheid van Duitsche vllegba-
ses. besloot de Commandant op 1 Septem
ber 1939 de haven te verlaten. Hij was ech
ter ziek en behoorde eigenlijk in het hos
pitaal te zijn opgenomen Gedurende 4 da
gen kruiste hij onder water voor Danzig en
zag door zijn periscoop, hoe de Duitsche
bommenwerpers met tusschenpoozen van
10 minuten Poolsche kustplaatsen bombar
deerden. In ondiep water werd hij verkend
en door vliegtuigen met bommen bestookt.
Een cordon Duitsche duikbootjagers ver
spreidde zich over de baal van Danzlg, zoo
dat hij besloot het ruime sop te kiezen. In
derdaad zag hij kans aan de jagers te ont
snappen Van een zusteronderzeeboot ving
hij de boodschap. ..Ik ben omsingeld, help
mij", op Gedurende een week zocht hij ln
de Oostzee naar die boot. Hij was toen ech
ter zoo ziek, dat hU met een touw naar den
commandotoren moest worden geheschen.
Op den 13en dag was zijn toestand echter
zoodanig, dat de oudste officier besloot,
hem aan land te zetten in een neutrale
haven. De keus viel op Tallinn (Estland),
waar de ..Orzel" 15 September binnenviel.
Deze haven had 2 ingangen, ieder 30 m.
breed In het midden van de haven ligt een
rotsmassa; schepen kunnen alleen langszij
van de werf liggen. Hier trof de .Orzel"
een tankboot, een Estlandsche kanonneer
boot. 5 jagers en 2 onderzeebooten. Zij kre
gen een ligplaats tusschen de kanonneer
boot en de jagers. De onderzeeboot werd
gemeerd met 4 trossen aan den steiger, één
tros kwam op den Jager en de voorsteven
van de ..Orzel" werd met een tros aan een
anker in de haven bevestigd. De zieke com
mandant werd aan wal gezet en de oudste
officier, luitenant ter zeeder le kl. J.
Orudzlnski. nam het commando op zich.
Een Duitsch koopvaardijschip was op het
punt de haven te verlaten, zoodat de Est
landsche autoriteiten geen toestemming
gaven om de eerste 24 uur te vertrekken.
Na afloop van deze 24 uur hoorde de wnd.
commandant tot aljn groote verbazing, dat
hij als belligerent te lang in een neutrale
haven had gelegen en geïnterneerd zou
worden.
Eerewoord werd niet gevraagd, doch de
Estlander.^ verwijderden de sluitstukken,
namen alle kaarten en handvuurwapenen
weg en maakten voorbereidingen tot het
uit het schip hljschen van de torpedo's met
een kraan Twee wachtslleden werden met
de bewaking belast: een aan boord ln de
centrale en een op den steiger. Het nog in
de haven aanwezige olletankschip had de
Duitsche vlag geheschen; de bemanning
stond langs de verschansing, balde haar
vuisten en schold de Polen uit.
Zondagmiddag waren 15 torpedo's uit de
„Orzel" verwijderd. De wnd. oudste officier
Piaseckl had toen kans gezien ongemerkt
de talie van de hljschkraan door te vijlen,
zoodat deze op een goed moment brak. Er
waren toen nog 5 torpedo's aan boord. De
niets vermoedende Estlanders geloofden
het. toen verder wel en besloten de rest van
de torpedo's den volgenden dag uit te laden
Middelerwijl hield de commandant zich
onledig met het geleidelijk doorhakken en
rooken of om een praatje te maken met
zijn collega op den steiger. In deze momen
ten werden de ontvluchtingsplannen ge
smeed. Men beslopt om te middernacht de
wachtslleden te overrompelen, de laatste
strengen van de trossen, die de boot nog
met den wal verbonden, te kappen en ioo
snel mogelijk te verdwijnen. De gTOotate
moeilijkheid was het gyroscoplsche com
pos. dat gedurende eenlge uren moest loo-
pen voordat het bruikbaar was. Teneinde
net zoemen van de gyro te overstemmen,
werd de snelheid van den ventilatoren ver
hoogd onder het voorwendsel, dat er te
weinig vfrsche lucht was ln de boot. Ver
volgens ging een ieder naar kool.
Te middernacht gingen 2 stoere leden van
de bemanning naar dek, zeggende, dat zij
wat wilden rooken. De wachtsman op den
steiger was in het gezelschap van een
vriend, die met hem bleef praten. Met tus
schen jioozen keerden de Polen naar het
bovendek terug. De „Oriel" en de steiger
er naast werden met een zoeklicht besche
nen, dat er boven hing. Ook beschikte de
wacht over een telefoon. Ten 2 uur v.m.
vertrok de bezoeker De 2 Poolsche zeelie
den boden den wacht een sigaret aan; deze
werd evenwel door hem geweigerd.
Om hem dichter naar de loopplank te
lokken, vestigden zij zijn aandaent op een
bijzonderheid van de geschutsopstelllng.
Dit bleek hem te Interesseeren en hij kwam
dichterbij. Het volgend oogcnbllk hadden
zij hem gegrepen, een prop in den mond
gestopt, gebonden en in de „Orzel" afge-
vlerd. Op hetzelfde moment werd zijn col
lega in de onderzeeboot overrompeld en een
officier rende den wal op om de kabels van
zoeklicht en telefoon door te snijden. Voor
dat men echter den mond had kunnen
snoeren van den schildwacht op den stei
ger. had deze krachtig om hulp ge
schreeuwd. hetgeen op de Jagers was ge
hoord
De verzwakte trossen, die de „Orzel" aan
den wal verbonden, knapten gemakkelijk
af; de voortros. die aan een anker ln de
haven was bevestigd, legde men om het
spil. doch het geluld van net spil verraadde
de bedoelingen van de „Orzel"; de Jagers
ontstaken hun zoeklichten en openden
vuur met geweren.
De „Orzel" voer naar den haveningang,
verblind door zoeklichten; kogels spatten
rechts en links in het water Met moeite
zag men er uit eerbied voor het interna
tionale recht van af, om de Duitsche
tankboot te torpedeeren. Vlak bij den In
gang raakte de „Orzel" geboeid. Er werd
nu op korten afstand van alle richtingen
op de Polen gevuurd. De tanks werden ge
blazen, volle kracht achteruit geslagen en
de .Orzel" gleed van de rotsen. Vervolgens
weer vooruit en dezen keer zag zij kans
door den 30 m breeden ingang te komen;
ln den nacht, de vrijheid tegemoet.
Bulten Tallinn liggen enkele versterkte
eilandjes; een half uur later zochten dc
zoeklichten van deze kustfortcn de zee af
en ontdekten de „Orzel". Vuur werd ge
men het geluid van de schroeven van de
torpedojagers en motorbooten. Den gehee-
len nacht vluchtte zij onderwater weg; op
goed geluk navlgeerend, zonder kaart, wel
ke aanwijzingen gaf. Overdag lag de
„Orzel" op den zeebodem. Den geheelen
dag hoorden dc Polen hoe Jagers uver hen
heen voeren; dieptebommen kwamen dicht
bij en verderaf tot ontploffing; lij konden
niet meer bijhouden hoeveel net er waren
aowcest. Ten 9 u. n.m. woi er een pauee en
te middernacht reea de „Orael" behoed-
mam naar de oppervlakte Er was niets
In zicht. De geheel» bewapening beetond
slecht» uit 5 torpedo'», de kanonnen waren
onbruikbaar; geweren en revolvers had
men van boord gehaald. De Commandant
besloot In do OosUee te gaan kruisen, ten
einde Duitsche schepen te goeken, «oolang
ht) nog torpedo's had, om vervolgen» te
trachten naar Engeland te varen. Aller
eerst moest hU een echullplaats vinden,
waar hl) ongezien aan de oppervlakte kon
liggen om de batterijen op te loden; ver
volgens moest hU trachten een Dultich
koopvaardij chip bult te maken en den
kapitein dwingen zijn kaarten af te staan
alvorens het schip tot zinkeu te brengen.
D,- schuilplaats werd gevonden en de bat
terijen geladen, 9 keer liep de „Oriel" op
ondiepten en rotsen vost, zoodat het (Chip
steed» meer averij opliep
Men kreeg rulnuchoots genoeg van de
gevangenen die voortdurend bleven Jam
meren en 'ich zorgen maakten over hun
familie/ De Duitsche radio dit was het
eenlge nieuw*, dat zU hoorden bracht
hen op de hoogte van het feit, dat zU er
van beechuldlgd werden de Estlandsche
schUdwaohten te hebben vermoord Ten
slotte koersten »U om de Zuid en op een
doodstillen nacht stopten >U bU een eiland
je. lieten het JolletJe te water, scheepten
de belde Est landers er ln met geld. sigaret
ten en whisky en zagen hen naar de op
1.5 mt|l verwijderde kust roeien
Daarop zonden deze Rolen, die hun land
en hun families hadden verloren, een
draadloos bericht uit, dat de Estlanders
veilig waren, soodat men geen zorgen meer
behoefde te hebben over hun wel en wee.
Dit was den 22en September, Gedurende
14 dagen kruisten zU nu op de Oostzee en
zagen de schepen veilig binnen de territo
riale wateren varen, waar het Internatio
nale recht hen beschermde tegen torpedo's
Eiken nacht werd er Jacht op hen ge
maakt, hetgeen het opladen der batterijen
onmogelijk maakte.
Overdag kruisten zU onder water, nim
mer wetend, wanneer z|J een rots zouden
raken, of z|j lagen stil op den bodem. De
watervoorraad raakte zoo langzamerhand
op, gedurende 14 dagon hadden z(J zich
niet Kunnen waoschen of water kunnen ge
bruiken om te koken. De kok had bloedver
giftiging gekregen als gevolg van een
schram aan zijn hand. Den ttsten dag be
sloten zU te trachten de Oostzee te verla
ten en Engeland te bereiken. ZIJ herken
den een licht en liepen de Zweedsche kust
aan. Hier kregen zij een flottielje Duitsche
Jagers In het zicht; er stond slechts 7 vaam
water, te weinig dus om met eenlge kans
op succes aan te vallen. ZIJ gingen op den
bodem liggen en luisterden naar de
schrocfgeluiden van de patroullleerende
Jagers. Met donkerworden rezen zl] naar
periscoop-diepte en vervolgden den tocht;
spoedig raakten zij echter den grond Nu
rezen zij totdat de commando-toren boven
water kwam De ..Orzel" liep weer aan den
grond. Daarop kwam de boot geheel aan
de oppervlakte, om echter weer tc stran
den. Een zoeklichtbundel van een der
lagers miste hen toen met enkele meters.
De bundel zwaaide heen en weer, doch
miste de Orzel" net; toen realiseerden zij
zich. dat zU ln een dusdanige ondiepe geul
terecht waren gekomen, dat de Dultschers
het niet noodlg vonden, deze af te zoeken
Nu werden In wanhoop alle tanks maar
geblazen: de „Orzel" raakte vlot en voer
naar dieper water Tengevolge van de ver-
Schouwburg K V, LlttorLs Sacrum, ,.Roj>,
Bertram en Ole". 8 uur nam.
Aondajc
Evang. Ohr. Gom.: Samenkomst te fljo u, nq
al: Uitvoering Ned. Arbeiden Sport
bond 8 uur nam.
Maandag.
StadsgehoorzaalConcert „Kunst voor Allen
Trio van Reneaie—Hetmann—van Wr«?i n,„
8.15 u.
Volkshui»: Spr. de heer Drijver over vwi
ln Nederland, 8 1/4 uur nam.
'a Dinsdag», Mare 13; Medisch OpvoedkuM
Bureau. 8 V*11 uur voorm.
Arbeidsbeurs (Levendaal): Iedere derde Dln
dag der maand consultatiebureau voor onv<
waardJgen 7—8 uur nam.
«Donderdag! wykgebouw „Bethf <la" (Hoe
straat 44—46): Consultatiebureau voor Alcoh
U«tcn. 8 uur nam
's Donderdags: Inst. voor Praeventleve
neeekunde (lete Blnnenvc*tgr. 22), inmu-
tegen dlpbterle. SV4 uur 'emlddaga precle*
a Vrijdags. Inst. voor Praeventleve Oenti
leunde Consultatiebureau Beroepskeus»
uur nam
BIOSCOPEN i
t 18 jaar; 14 jaar; alle Ireftyéin.
Luxor-Theater. Stationsweg; 8 uur
„Pai ad ijs der vrijgezellen", t
Eiken dag behalve Vrijdag» ook om 2 u. to
dag 2, 4tt en 8 uur.
Lldo-Theater, Steen»traat 38: 8.15 uur rui
„De Samenzweerder»
Woensdag en Aaterdag te 3 uur N m
Bondag doorL voorstelling van 3—7 en 1.15 ui
Trianon-Theater. Breestraat 81: 8 uur
t Sal waeraohtig wel gaenl" I
Woenadaa en Zaterdag ook om 3 uur.
Zondag doorl vooratelTlng van 3—7 en I e
Caelno-Theater. Hoogewoerd 40, 8 uur nu:
,,'t Zit ln de lucht" I
Zondag Uv 4 en 6 uur nam. Woensdag
Saterdag ook '2.30 uur.
Hes-Theater. Haarl.straat: lederen «ge*
2 en 8 uur nam.: „De gevangene van Zends"
Zonde* van 3—7 uur doorL voorstelling tn
uur nam.
Nova-theater (Ketwi)k-a-Zee) „De Citadel
De uvond- nacht- en Zondagdim,!
apotheken te Lelden wordt van Zaterdag j i
Vrijdag 8 Maart n waargenomen
apotheken D. O. Kok. Rapenburg, tel MS
Tot. Hulp der Monaohheld, Hooigracht 48
21080.
Te OegstaeeMt Oefftlgeeatsche Apotheek. W
helminapark 8, tel. 26274.
De geneeskundige Zondagsdienst te LH
wordt van Zaterdagavond 8 uur tot Maand
morgen H uur waargenomen dom de dokte:
Beitel. Hartman, van Leeuwen, v. d. Mm
Verbrugge.
Te Oegstgeest wordt deee dienst dan vi
genomen door dr. Varekamp, tel. 21916,
aljn behalve aan one Bureau
ook verkrijgbaar bi] de
Firma Ph. BROBBEL. Stationsweg no, t
Fa. A. H. WIJTENBURG, HaarLstraal
W. G. J. VERBURG. Heerenefcraal no.
Fa. A. SOMERWIL A«n., Hoogewoerd 3
A. M. VAN ZWICHT. Breeetraat no. 1
A. VAN EGMOND. Haven 2/4.
W. VAN LEEUWEN. Janvoeeensteeg
VERVOOREN, Haarlemmerstraat no. II
W. P. v. SAVOYEN. K. Rapenburg IJ
BOEKHANDEL VAN DER VEEN
Geverastraal no. S9 Oegstgeeat
ALGEM. LEESBIBLIOTHEEK RIETVfl
to. het Poetkantoor
•n aan de Kloeken.
opend met iwere artillerie, hetgeen de I schillende soortelijke gewichten van het
„One!" deed onderduiken. Daarop hoordezeewater hier, bleek het echter zeer moei
lijk om de juiate trim voor onderwater?!
te vinden. De „Orzel" was voor de Cos:
getrimd, doch ln het Kattegat ontmoette
op verschillende hoogten stroomen van g
deeltelijk zoet water, dat uit de fjorc
kwam. Dientengevolge werd de bootwo'
onhandelbaar; bij een poging om de v.
te doen onderduiken met behulp van
horizontale roeren, toen zij volle
vooruit liep op dc Diesels, veroorzaakt*
te veel lawaai, zoodat zij direct door
torpedojagers ontdekt werden. ZO
kans den bodem te bereiken en bier lag
„Orzel" gedurende vele uren beweginglj
totdat do Jagere zich verwijderden. Teaw
te rezen zij naar de oppervlakte en
volgden de reis, om weder naar den
dem te duiken om te slapen, toen de 4öj
dag aanbrak.
ZIJ kregen dorst en do ver(jlftlgmSsvJ
schijncelen van den kok werden ernstig.
trachtten z[J den koers op Ingeland D
palen. De draadlooze was echter bejej
digd door geweervuur; verkenningsséj'
hadden zU niet en eenmaal ln de N(*>raj
zoudon zU vogelvrij zijn: uit de lucht v
bovenwater-pat rouille> en enderzceboo
De oudste officier, Piaseckl, sprak ecnij
Engelse h
14 October ten 6 uur v.m. ving
BriUch walstation hot volgende zwakke o
richt op; „Gegist bestek 6 u. 30 op 8W8
geven plaats voor Poolsche /eejnj»
Vraag een loods en toestemming om bimj
te loopen. Heb echter geen kaart r
Enkele uren later werd de „One'
een Britschen Jager gevonden, die dc r
scho onderzeeboot ln triomf binnenlij"
Hier hoorden de Polen, dat de
(de onderzeeboot „Wilk") ook in
was. Zij hadden slechts 3 verzoeken, n
zieken kok aan wal tc mogen
watervoorraad aan te vullen en sluit^ J
voor hun kanons te mogen
ontvang*
vjvji „uil naiiuii.) tc in'"-.*." -
Daarna waren /.Ij bereid ultgea»111"L,
worden voor elke taak. waarvoor 0'
Mei '"S
scne viool nen non ncDruis/" -■ .m
hoeiee's werden zU ontvancen WJ" 'L
voegden bij de Brltsche zeestrijd."
