Vieuw offensief der
Russen verwacht
STADSNIEUWS
Tara zonder waarschuwing nummer bestaat uit VIER bladen
getorpedeerd
Jaargang
VRIJDAG 23 FEBRUARI 1940
No. 24514
Tegen de
Mannerheim-linie
Verwarde situatie bij
Petsamo
De strijd ter zee
Een rede van Chautemps
EERSTE BLAD
HET VOORNAAMSTE NIEUWS
geheele bemanning is gered
VAN HEDEN
De luchtoorlog
Geen accoord tusschen Nederland en
Engeland afgesloten
Uit Roemenië
Censuur op
Amerikaansche mail
De Bilt
verwacht
Verspreide berichten
LEIDSCH
DAGBLAD
DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
PRIJS DER ADVERTENTIES:
50 ets: per regel voot advertenties uit Lelden en plaatsen waar
agentschappen van ons Blad gevestigd zUn. Voor alle andere
advertenties 35 ets. per regel. Voor zakenadvertentles belangrijk
lager tarief. Kleine advertenties uitsluitend bij vooruitbetaling
Woensdags en Zaterdags 50 ets. bU maximum aantal woorden
tan 30. - Incasso volgens postrecht Voor opzending van brieven
10 ets. porto te betalen, - Verplicht bewijsnummer 5 ets.
Bumu Noordeincbplem Telefoonnummer* voor
Directie en Administratie 25041 (2 lijnen)
Redactie 21507
Poatcheque* en Girodienat no. 57055 Poitbus no. 54
PRIJS DEZER COURANT:
Voor Lelden en gemeenten, vaar agentschappen gevestigd (Qa:
per 3 maanden I. IJS
per week (.0.M
Franco per post f. 2 35 per 3 maanden <f porto kosten.
(voor binnenland t. 080 per 3 mndj
De Finnen verwachten, dat de Russen
randaag, op den verjaardag van het roode
jger. een krachtig offensief zouden ont
kenen. Zij hebben alle maatregelen ge-
lomeu om een verrassing te voorkomen,
'egens het stilzwijgen, dat ten aanzien van
in toestand op de Karellsche landengte ln
cht wordt genomen, kan men geen nauw-
rurlgc Inlichtingen verkrijgen, doch het ls
ekend, dat de Russen buitengewoon hevige
rallen op Kacmaerae hebben gedaan. De
"innen locgen den vijand terug en behlel-
en hun zeer hechte stellingen. Tusschen
luollaljavl en Vuoksen hebben de Russen
Bpecns aanzienlijke strijdkrachten, ge
kund door tanks, ln het vuur gebracht. ZIJ
leien hier over het Us aan. De twee Rus-
ichf divisies, die bU de Talpale waren
trucpeslagen, hebben versterking gekregen
i haar aanvallen hervat. Hier bekommeren
Rus en zich niet om hun verliezen; zU
ebben reeds 2000 dooden verloren.
Hef Russische offensief tusschen Muolaal-
ivi en de Flnsche Oolf schijnt zeer hevig
Jn: het Russische commando zou beloofd
en vandaag de roode vlag te Vllpurl te
schcn. De stad wordt door zwaar geschut
bombardeerd Ten Zuidoosten van het
adopameer hebben de Finnen terrein ge-
onnen en 300 gevangenen gemaakt. BIJ de
l'boranta-ellanden hebben zU 200 vracht-
ito's buitgemaakt.
Tot dusver heeft het „offensief van
orosjllov" aan het Karellsche front het
ode leger reeds 00.000 menschenlevens
tost.
)e sneeuwstormen veroorzaken veel last
de oorlogvoering.
Dc sovjet-Russische luchtmacht blijft
ticf. Wlllmanstrand. Klsholm. Hlltola en
llsenvaara werden gebombardeerd.
In het Noorden werden Rovanleml en an-
ere plaatsen gebombardeerd, ln het bln-
enland werden enkele enkele kleinere
laatsen bestookt.
Volgens de tot nu toe ontvangen berichten
Jn geen slachtoffers te betreuren.
Volp.-ns bevestigde Inlichtingen zUn der
en Russische toestellen omlaag geschoten,
ovendien heeft men nog kunnen vaststel-
n dat eergisteren drie Russische vliegtui-
en. waarvan het verlies als vermoedelUk
erd aangegeven, werkeUJk omlaag zUn ge-
hoten.
Gisteren zUn vermoedelUk nog drie toe
ellen neergeschoten, doch men heeft de
«stellen nog niet gevonden.
Van vml-offlcleelc zUdc wordt medege-
Kld. dal de Russische vliegtuigen in den
van den nacht gepoogd hebben een
te bombardeeren. Olsteren zUn enkele
ommen niet ver van de hoofdstad neerge-
omen. Twee kerken en een ziekenhuis wer
en geraakt
Het Russische legerberlcht luidt:
Op 22 Februari heeft zich niets van belang
oorgedaan aan het front. Op de Karellsche
ndengte hebben de sovjettroepen met af-
ian van den vijand 21 verdedigingswerken
wet. waaronder 15 stalen en betonnen
Ulerlelorten Door een sneeuwstorm bleef
<t optreden der luchtstrijdkrachten be-
•erkt tot verkenningsvluchten.
I)E STEUN AAN FINLAND.
Volgens de „Evening Standard" hebben
ich ln totaal reeds 8000 Engelschen als vrij-
Hligers laten InschrUven. De eerste duizend
fan /uilen nop ln den loop van de volgende
eek vertrekken. Volgens dit blad rekent de
touche regeering er op, dat zU aan het
inde van de maand Maart de beschikking
al hebben over 10.000 Brltsche vrijwilligers
In Zweden ls reeds meer dan 20 mlllioen
tonen Ingezameld voor steun aan Finland.
Uit Finland wordt gemeld, dat de Deen-
fhe luitenant-vlieger, graaf Erhard FriJs,
le eerste Deensche officier, die zich als vrij
williger voor Finland opgaf, tUdens een
Qchtgevecht ls gevallen. Ook de Deensche
Utenant, Hans Fenger, ls op het slagveld
Finland gesneuveld.
Geruchten over de aanwezigheid van vele
'ntsche vlooteenheden bU Petsamo vinden
ot dusver officieel geen bevestiging. Ge-
jchten over een hevig luchtgevecht in deze
•uurt worden zelfs beslist tegengesproken.
De correspondent van de „Aftenbladet"
Moskou bericht, dat de volkscommissaris
jn Marine, Kuznetzof, per vliegtuig naar
j*rrnansk ls vertrokken.
De correspondent voegt hieraan toe. dat
6 geheele roode vloot in de NoordelUke
Uszee
...v gereed is gemaakt om in actie te
Jten. Maar ook hier ontbreekt iedere be-
«siging!
Mfi .ited Press meldt nog: dat ofschoon
"icleele Brltsche vlootkringen blUven wei-
ELn eenlgerlel Inlichtingen hieromtrent te
ïtojken in bevoegde kringen wordt ver-
dat de Brltsche vloot en luchtmacht
E m 18 op cn boven de Noordzee en den
tetr mhen Oceaan tot aan IJsland toe
vhïï en' zoodat niemand er zich over
IriSL te verwonderen. indien thans eenlge
ne oorlogsbodems bU Petsamo geslg-
hle«d
Het ls echter ook mogeUJk, aldus wordt ln
deze kringen betoogd, dat er op het oogen-
bllk heelemaal geen Brltsche vlooteenheden
ln genoemde wateren zUn. doch dat de be
richten hierover van Dultsche zUde gelan
ceerd zUn, le. als onderdeel voor den „zenu
wen-oorlog"; 2e. om de Britsch-Russlschc
betrekkingen ongunstig te beïnvloeden; 3e.
om wrijving te wekken tusschen Groot-
Brittannlë en de Scandinavische landen4e.
om de Scandinavische landen te Intlmldee-
ren en hen te dwingen een politiek van
strikte neutraliteit tegenover het Russlach-
Flnschc conflict te voeren, uit vrees ln een
Europceschen oorlog te worden betrokken en
5e. om waardevolle Inlichtingen uit Enge
land te krUgen.
ENGELSCHE TRLILER TOT ZINKEN
GEBRACHT.
De Brltsche adaniraliiitefct deelt mede, dat
d« tredler „Flfedhdre" door een vljande-
lUken aanval tot zinken ls gebracht. Men
vreest, dat er slechts één overlevende ls.
Twee officieren en negentien manschap
pen worden vermist en zUn, naar men
vreest, omgekomen.
Ook de tnelier ..Solan" Ls met bommen
cn machinegeweervuur aangevallen, het
vUandelUke toestel werd evenwel verjaagd,
en het schip keerde naar de haven terug.
De „American Club" te ParUs heeft gis
teren een banket aangeboden, waar tal-
rUke Fransche en Amerlkaansche persoon-
lUkheden aanwezig waren, o_m. de vice-
premler Chautemps, de eerste secretaris
der Amerlkaansche ambasAade, de Engel -
scho ambassadeur, Bonnet, de Tsjecho-
Slowaaksche gezant, de PooLsche zaakge
lastigde en generaal Vuillemin, comman
dant van de luchtstrUdkrachten.
Aan het einde van het banket nam
Chautemps het woord voor het houden van
een toespraak HIJ zelde allereerst, dat Da-
ladler, dien hU verving, verhinderd was
door dringende zaken en een nog niet ge
heel herstelden gezondheidstoestand.
Voortgaande sprak hU over de diepe har
monie ln denken en gevoelens tusschen
Amerika en FrankrUk.
Sprekende over de komst van Sumner
Welles, verklaarde Chautemps dat hU in
FrankrUk zal worden ontvangen met „ge
voelens van eensgezinde sympathie en van
vertrouwen."
Over den oorlog zelde Chautemps o.m.
..FrankrUk en Engeland, die zooveel be
wijzen hebben gegeven van hun gehecht
heid aan den vrede, die vredelievend wa
ren tot ln den droom en zelfs tot onvoor
zichtigheid toe. zUn thans ln den oorlog
getrokken met de eensgezinde en verwoede
vastbeslotenheid hem tot den vrede door
te zetten. Nooit hebben zU tegen Duitsch-
land cenigerlel elsch geformuleerd. Wan
neer dus FrankrUk en Groot Brlttannlë
besloten hebben om zonder pardon te
strijden, en ook geen Franschman niet
bereid is tot het hoogste offer voor het
land, dan ls dat alleen om de verdrukte
volkeren te bevrijden, wier vrijheid voor
leder onzer samenvalt met de vrUheid van
ons eigen vaderland
Sprekende over den strUd der Finnen,
zelde Chautemps ten slotte dat die striJd
„voor ons pUcnten geboren doet worden.
Jegens welke wU niet in gebreke zullen
blijven."
Wij vernemen, dat bij de directie van de maatschappij „Vrachtvaart" te Rot
terdam thans van den kapitein van het stoomschip een telegram is ontvangen,
waarin wordt medegedeeld, dat de „Tara" Woensdagochtend ter hoogte van
Finlstèrre zonder waarschuwing is getorpedeerd.
Een ander bericht van den gezagvoerder had gisteravond laat nog gemeld,
dat een boot met de twaalf vermisten eveneens te La Corona is aangekomen,
zoodat alle opvarenden zijn gered.
Naar wij vernemen behoort tot de bemanning ook een Katwijker, namelijk de
derde stuurman P. Kraayenoord, wonende Boorsmastraat te Katwijk aZee.
Het Brltsche ministerie voor luchtvaart
deelt mede. dat nog een tweede Dultsche
vliegmachine Ls neergeschoten bU 8t Abbe-
head. Dc bemanning ls gered cn gevan
gen genomen. Een ls zwaar gewond.
Ten aanzien van de Dultsche verliezen
bU de luchtaanvallen gedurende den oor
log, werd van betrouwbare zijde tegenover
Reuter een cUfer genoemd van 41 vlieg
tuigen, waarvan vaststaat, dat zU verloren
gegaan zijn. terwUl het van negen niet
waarschUnllJk ls, dat zij op hun bases te
ruggekeerd zijn.
Dit betreft alleen de vliegtuigen, die bo
ven of nabU de Brltsche eilanden zijn neer
geschoten Er wordt nog aan toegevoegd,
dat bU de gevechten geen Brttache toestel
len verloren zUn gegaan.
Gerekend over alle fronten, met inbe
grip o.a. van de Dultsche Bocht, doch de
actie van de Fransche luchtmacht bulten
beschouwing gelaten, schat men, dat de
Dultschers 110 vliegtuigen hebben verlo
ren, die zijn neergeschoten, benevens nog
de toestellen, die niet op hun bases terug
gekeerd zUn, welker aantal volgens een
voorzichtige raming 23 bedraagt.
De „Evening Standard" publiceert een
kaart van de Noordzee, waarop de vluch
ten, welke Dultsche vliegtuigen naar de
Brltsche kust hebben gemaakt, staan aan
gegeven.
De militaire correspondent van het blad,
die commentaar schrijft bU de kaart, schat
dat de Dultschers 72 dergelUke vluchten
hebben gemaakt. namelUk 25 bomvluchten
en 47 verkenningsvluchten Ten minste 60
non-combattanten zUn gedood, de meesten
op zee.
Het land in zUn geen aanvallen uitge
voerd. De langste afstand was, die welke bij
den aanval op de Shetlands werd afgelegd
duizend mUl heen en terug. De kortste was
naar de kust van Norfolk, ongeveer 420
mUl. De correspondent berekent, dat de
Dultschers ln totaal 180 vliegtuigen hebben
gebruikt, waarvan er 36 niet zUn terugge
keerd. dat ls een verhouding van één op
vUf. Wanneer de Duitscher echter goed
verdedigde objecten aanvielen. aelUk de
Firth of Forth, dan verloren zU één op de
drie vliegtuigen. Moderne bomvliegtuigen
kosten ongeveer 30.000 pond sterling. De
waarde van de verloren Dultsche vliegtui
gen ls dan in totaal ongeveer een miliioen
pond.
Boven FrartkrUk zouden 47 Dultsche ma
chines zUn neergehaald.
De Britsche luchtmacht heeft giste
ren opnieuw geslaagde verkennings
vluchten boven Oostenrijk en Bohemen
gemaakt, meldt Londen.
Verklaring van Minister Steenberghe in de
Eerste Kamer
zouden zijn.
In antwoord op een vraag van den heer Heldring heeft minister
Steenberghe vanmiddag in de Eerste Kamer verklaard, dat het
accoord met Engeland inzake economische vraagstukken in
oorlogstijd, het onderzoeken van schepen, enz. niet is afgesloten.
Hij kon hierover verder niets mededeelen, dan dat de optimisti
sche persberichten, die den laatsten tijd zijn verschenen, niet
voor de verantwoordelijkheid van de regeering zijn.
(Zooals men weet zijn er voor Nederland, zoowel te Londen als
te Parijs, besprekingen gevoerd door de heeren Lamping
en Hart).
In Roemenië zijn de laatste afdeellngen
reservetroepen onder de wapenen geroepen,
aid as United Press.
Artillerie, munitie, benzine en ander ma
teriaal worden naar de grenzen gezonden,
met name naar de Hongaarsche, dit naar
aanleiding van minder geruststellende be
richten uit Boedapest,
De reservisten, die het laatst een oproe
ping hebben gekregen moeten zich op 1
Maart melden.
Een hooggeplaatste autoriteit herhaalde
zUn reeds vroeger afgelegde verklaring, dat
Roemenië begin Maart twee mlllioen man
onder de wapenen zou hebben.
Naar verluidt heeft Roemenië nog twee
maanden noodlg om zUn versterkingen in
het westen te voltooien, waarna het werk
aan alle andere fronten zal worden be
spoedigd.
De Associated Press meldde dat de Dult
schers te Boekarest het besluit van de
Roemeensche regeering om den uitvoer
van hoogwaardige benzine voor vliegtuigen
voorloopig te verbieden beschouwen als een
soort genadeslag voor de ontwikkeling der
wederzUdsche betrekkingen. Zij zouden een
beroep op Hitier gedaan hebben om on-
verwUld dr. Clodius weer naar Boekarest
te zenden om het besluit te herzien. Ook
het feit dat de neutrale eigenaars van
Roemeensche petroleumbronnen weigeren
petroleum en benzine aan Duitschland te
leveren moest ongedaan worden gemaakt.
Later meldde Havas nog, dat dr. Clodius,
die op het oogenblik te Rome vertoeft, be
gin volgende week te Boekarest wordt ver
wacht.
Naar eerst thans wordt vernomen, heb
ben Britsche marinevaartuigen op 18 Ja
nuari 2600 Eng. pond. Amerikaansche mail
van een Clipper op de Bermuda-eilanden
ln beslag genomen.
De aangelegenheid is in handen gesteld
van het staatsdepartement.
Naar United Press verneemt zou de ka
pitein der Clipper Lorber, na een nogal
heftige argumentatie den Britten hebben
gezegd het schip te verlaten, zonder on
derzoek van de mail. maar de leider van
de groep gaf een signaal naar een aantal
matraaen. die in de onmiddellijke nabijheid
op Engelsche schepen waren en die daar
op met gevelde bajonet aan boord van den
Clipper kwamen. Hierop onderwierp kapi
tein Lorber zich aan de inbeslagneming
der mail en vroeg een ontvangstbewUs.
toen hij de helft had afgestaan Vervol
gens schreef hU een formeel protest. Sedert
dien wordt alle Amerikaansche mail op de
Bermuda-eilanden gecensureerd.
BINNENLAND.
De plannen van minister AJbarda; begroo
ting van Waterstaat '3e Blad).
Ons parlementair overzicht (4e Blad).
De luchtverbinding AmsterdamBatavia
zonder tnsschenlanding (3e Blad).
AMSTERDAMSCHE BEURS.
Kalme markt Good prijshoudende
stemming Oploopende koersen
Amerikanen iets vaster Beleggingen
prijshoudend.
BUITENLAND.
Nieuwe Russische aanvallen tegen de Man
nerheim-linie verwacht (le Blad).
De vernietiging door de Russen uit de lucht
van Hangö (3e Blad).
Onze correspondenten te Londen en Ber
lijn aan het woord 3e en 4e Blad
Om de Roemeensche petroleum 'le Blad).
ZIE VOORTS „LAATSTE BERICHTEN*
EERSTE BLAD.
Meest matige, in het Noorden tij
delijk toenemende Zuidelijke tot
Westelijke wind. Betrokken tot
zwaar of half bewolkt. Waarschijn
lijk eenige regen, vooral in het
Noorden. Matige dooi.
Senator Harry Truman heeft naar aan
leiding hiervan om drastische maatregelen
gevraagd, ten einde den Engelschen te lee-
ren. hoe zU zich te gedragen hebben Men
diende geen Clippers meer naar Engeland
te zenden en Engelsche ladingen uit Ame
rikaansche havens te weren, tot zU geleerd
hebben zich behooriUk te gedragen, aldus
de senator.
OUD-MINISTER ZAUNIUS
OVERLEDEN.
De vroegere Uthausche minister van bui-
tenlandsche zaken, Zaun lus, 1s overleden.
TEGEN DE FRANSCHE COMMUNISTEN.
Bij decreet zuilen in Frankrijk SI commu
nistische leden van scheidsgerechten van
him functies vervallen worden verklaard.
STEDELIJK GYMNASIUM.
A.s. mutaties in het docentencorps?
Curatoren van het Stedelijk Gymnasium
te Utrecht, hebben, na overleg met den in
specteur der gymnasia, bU den gemeente
raad de volgende aanbeveling ingediend
voor de benoeming van een rector van het
gpmnasium, ter voorziening in <je op 1 Sep
tember a.s. door het aftreden van dr. A. H.
Kan ontstane vacature: 1. dr. D. E. Bosse-
laar, rector van het Stedehjk Gymnasium
alhier; 2. dr. L. G. van der Waal, rector van
het gemeentelUk gymnasium te Delft
Voor de benoeming tot rector van het
GemeentelUk Lyceum te Enschede is door
B en W de volgende voordracht opge
maakt: 1. dr H. G. S SnUder. leeraar aan
het. StcdelUk Gymnasium alhier; 2. ir. dr.
A. J. Staring, leeraar aan de R.H.BB. te
Wageningen.
HANDELS REG ISTER
KAMER VAN KOOPHANDEL.
Nieuwe Inschrijving: N. V. „De Noord".
Weddesteeg 4. Leiden. Handel in gTanen en
molenaarsbedrijf. <Ned. Staatscrt. 15 Febr.
1940, bijvoegsel No. 33 152). Directeur: G.
Kluit. Voorschoten. MaatschappeUjk kapi
taal f. 1250. waarvan geplaatst en gestort
f. 250
10 STEUNTERHOOGLNG GEVRAAGD.
Het bestuur der Neutrale Leidsche Werk-
loocen-Vereeniging .Door Samenwerking
Sterk" D. S S.) heeft een adres aan den
gemeenteraad gericht met ongeveer 700
handteekeningen van ondersteunden van
M H.. waarin een steunverhooging van van
10 n wordt verzocht, in verband met de ver
schillende prijsstijgingen.