De strijd ter zee
\De Alkmaar1 een rots
geloopen
ZATERDAG 17 FEBRUARI 1940
No. 24509
De Finnen op den Isthmus
in gevaar
HET VOORNAAMSTE NIEUWS
VAN HEDEN
gOsie Jaargang
De Zweedsche weigering om
Finland militair te helpen
Ook geen doortocht van geallieerde legers
Russen dringen eerste linie binnen
Geen gevaar voor de bemanning
Dif nummer bestaat uit VIER bladen
EERSTE BLAD
De strijd in het
Westen
Nieuw Engelsch-Fransch
handelspact
De Bilt
verwacht
Verspreide berichten
Engelsch schip in den grond geboord
LEIDSCH
DAGBLAD
DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
PRIJS DER ADVERTENTIES:
JO ets per regel voor advertentie, uit Lelden en plaatsen vaar
igentschappen van ems Blad gevestigd if)n Voor alle andere
advertenties 35 ets. per regel Voor rakcnadverlentles belangrijk
lager tarief. Kleine advertenties uitsluitend bU vooruitbetaling
Woensdags en Zaterdag. 50 ets bij maximum aantal woorden
van 30. - Incasso volgens poatrecht Voor opzending van brieven
10 ets. porto te betalen. - Verplicht bewijsnummer 5 ets.
Bureau Noordemdtplein Telefoonnummers voor
Directie en Administratie 25041 (2 lijnen)
Redactie 21507
Postcheque- en Girodienst no. 57055 Postbus no. 54
PRIJS DEZER COURANT:
Voor Lelden en gemeenten, vssr sgentschsppen gevestigd ftt&f
per 3 mssnden 9 U
per week .T?.V".f. 018
Franco per post t. 2 35 per 3 maanden portokosten.
(voor binnenland f 0.80 per I mndj
Gelijk reeds In het kort gemeld Is, heeft Zweden een Finsch verzoek om hulp
afgewezen. De Zweedsche regeering, aldus „Aftenbladet", heeft de kwestie vier
dagen In overweging gehad: Tanner werd Dinsdag van de definitieve weige
ring in kennis gesteld. Gemeld wordt, dat het Zweedsche kabinet ten deze
eensgezind was.
Het desbetreffende Zweedsche communl-
|ué luidt als volgt:
De Zweedsche regeering heeft bij ver-
ehillende gelegenheden verzoeken van de
chc regeering om levering van benoo-
llgdheden ontvangen.
In het algemeen zijn deze verzoeken in-
i
Het vraagstuk van de verzorging van ge
bonden en Invaliden uit Finland ln Zwe
lt: en van het overbrengen van burger-
rbeiders van Zweden naar Finland heeft
eleld tot zekere maatregelen, die reeds
jn genomen.
Gedurende hun bezoeken aan Stockholm
iben leden van de Flnsche regeering het
tuk van hulpverleening door het be-
:baar stellen van manschappen opge-
rpen Het laatst gebeurde dat op 13
ibruarl, toen de Finsche minister van
.tenlandsche zaken over dit onderwerp
n bespreking had met den Zweedschen
ilnlster-pre-sldent, mlntster van bulten-
ndschc zaken en minister van defensie.
BIJ die gelegenheid sneed Tanner de
resile van het zenden van Zweedsche
n naar Finland aan."
Het communiqué vervolgt dan met de
edeellng, dat Zweden hot verzoek om
ote militaire hulp heeft afgewezen.
De Flnsche minister van bultenlandsche
ten werd van Zweedsche zijde herinnerd
de richtsnoeren voor de Zweedsche hiulp
Finland, zooals die zijn uiteengezet ln
rede van den eersten minister ln den
lljksdag op 17 Januari en daar algemeen
lerden goedgekeurd. In dit standpunt, al-
is het communiqué, la geen verandering
ikoraen.
De woordvoerder van het ministerie
van bultenlandsche zaken van Zweden
heeft tegenover den United Press-cor
respondent de categorische verklaring
afgelegd, dat Zweden geen toestemming
kan verleenen aan vreemde troepen, om
door Zweden te trekken, om Finland
te bereiken.
Op de vraag, wat Zweden zou doen,
indien de geallieerden zouden beslui
ten, militaire hulp aan Finland te zen
den, antwoordde genoemde woordvoer
der, „dat geen vreemde troepen van de
Westersche mogendheden ooit toestem
ming van Zweden zouden krijgen, door
Zweden op te rukken.
De meening der regeering is, dat Zweden
verplichtingen ln dien zin op zich
jou kunnen nemen, zonder direct bij den
iorlog te worden betrokken, aangezien het
irschljnlljk ls. dat Dultschland Rusland
steunen en dat laatstgenoemd land
Iweden zal dreigen met Invasie, Indien dit
fich direct of indirect bU den Russisch-
Tin.sc hen krijg laat betrekken, vooral ln-
pn de geallieerden zouden lntervenleeren
Jen gunste van Finland
Zij. die ten deze critlek uitoefenen op
Ne regeering, argumenteeren, dat Dultsch-
•nd er niets op tegen heeft, dat Rusland
Finland wordt verzwakt, weshalve
iltschland Zweden niet zou aantasten,
indien Zweden actief zou deelnemen aan
militaire hulpactie in Finland.
De oppositie tegen de regeering wordt
Moor den vroegeren minister Sandler geleld.
De Zweedsche parlementaire commissie
poor bultenlandsche aangelegenheden heeft
jptermiddag vergaderd en twee punten
>handeld.
Ten eerste de vraag of men de regee-
zal steunen ln haar weigering, Fin
land directe militaire hulp te verleenen,
pn wel of men de regeering zal verzoeken.
paar politiek te wijzigen.
Ten tweede de vraag, of Zweden. Indien
het waar zou zijn, dat de geallieerden mi
litaire hulp aan Finland hebben aangebo
den. toepassing van art. 16 van het Volken
bondspact zal inwilligen en toestaan dat
troepen, munitie enz. over Zweedsch grond
gebied worden getransporteerd, om een lid
van den Volkenbond te helpen
(Zooals bekend, heeft de Oslo-groep zich
geheel van dit artikel losgemaakt).
Besloten zou dan ook zijn, om de regee
ring ln haar positie van strikte neutraliteit
ln zake het Russlsch-Flnsche conflict vol
ledig te steunen.
De Zweedsche minister van bultenland
sche zaken heeft tegenover den correspon
dent van de United Prest, nog verklaard:
Zweden heeft, zelfs voor het uitbreken van
dtn oorlog tusschen Rusland en Finland,
het Flnsche gouvernement erop gewezen,
dat Finland niet op hulp van Zweedsche
troepen kon rekenen Dus komt de weige
ring van den Zweedse hen premier Hans-
son, om Finland militaire hulp te verlee
nen overeen met de positie, dit Zweden
altijd tegenover de Finnen heeft ingeno
men. Het ls dus geen afwijken van de vast
gestelde Zweedsche politiek.
In «het parlement van de Canadeesche
provincie Toronto, hebben eenlae leden de
regeering eevraagd. Finland tc helpen. Ko
lonel Hunter stelde voor, ln de begrooting
een belangrijk bedrag ter t)£ schikking te
stellen voor het opleiden en zenden van
troepen naar Finland Ben mlllloen dollar
zou volgens hem voldoende zijn om een
divisie, welke reeds ls opgeleid, naar Fin
land te zenden.
Op de Karelische landengte is de toe
stand ernstig. De Russische troepen
zijn er in geslaagd zich in de eerste
Mannerheimlinie te nestelen en wei in
het westelijk gedeelte van den sector
Summa en op twee punten tusschen
Muolaasjaervl en Vuoksen. Tegelijker
tijd hebben zij nieuwe aanvallen op het
front tusschen Hatjaiahdenjaervi en
Mucksen ondernomen. In den Taipale-
sector werd uiterst hevig gestreden. Het
Russische offensief wordt onverminderd
voortgezet, zoodat de Flnsche soldaten
dag en nacht tegen een overweldigende
overmacht moeten vechten.
Intussohen behoeft de bezetting der voor
posten door de Russen nog niet als een
ramp te worden beschouwd, omdat deze
stellingen aan belde flanken onder het
Flnsche vuur liggen en de Russen daartegen
geen voldvjende bescherming hebben.
In Flnsche militaire kringen is men van
meening, dat de Russen bij de krijgsver
richtingen ln Finland twintig procent van
de geheel hoeveelheid beschikbare tanks
hebben verloren.
Het Flnsohe legerberlcht geeft hiervan
bevestiging en meldt voorts:
Wat de actie van de sovet-Russlsche lucht
maoht betreft, deze was krachtiger boven
de landengte van Karellë. Meer dan vijf
honderd Russische toestellen werden geteld.
Behalve troepenconcentraties werden Wil-
manstrand. Kexholm en Vllpurl gebombar
deerd en, ln het achterland. Rlhlmakl.
Volgens econtroleerde berichten zijn
acht sovjet-Russische vliegtuigen omlaag
geschoten, terwijl vermoedelijk nog twee
andere zijn neergeschoten.
In aansluiting op het vorig Flnsche leger
berlcht kan worden gemeld, dat op 14 Fe
bruari nog een Russisch toestel omlaag ls
geschoten; het wrak ls gevonden.
Het Russische legerberloht zegt:
Op 16 Februari hebben de sovjet-troe
pen hun actie op de Karelische land
engte met succes voortgezet. De vijand
trachtte tegenaanvallen te onderne
men, doch werd in alle sectoren van
het front met groote verliezen terugge
slagen. De Russische troepen hebben de
stations Lejpasulo en Kamara bezet. Ge
durende den 16en Februari hebben de
sovjettroepen 22 vijandelijke verster
kingen, waaronder twee kanonkaze
matten, bezet. In de versterkingen,
welke gedurende de zeven dagen van
De directie van de K.N.S.M. deelt mede
gezagvoerder van het Nederlandsche sa. „Alkmaar", metende 6982 ton, dat op 5
Ffhruari van Amsterdam is vertrokken op weg naar La Plata (Argentinië) om een
Uding graan voor de regeering te halen, seint draadloos, dat hij is gestrand op een
rots van South Cima Island (Santosgroep, O.N.O. van Madeira, 33,3 gr. N., 16,16 gr. W.).
gezagvoerder seint hierbij, dat hulp dringend wordt verzocht. Voor de bemanning
blijkt
geen gevaar te bestaan.
het Russische offensief genomen wer
den, verloor de vijand 420 machinege
weren en 170 kanonnen.
United Press geeft nog volgende bijzon
derheden
Het Russische offensief, dat met den
naam het „verjaardwgsoffenslef' wordt
aangeduid en dat zien op de Karelische
landengte afspeelt, werd voortgezet, de
druk werd echter naar het Oostelijk einde
van de Mannerheimlinie verlegd, zoo kan
men uit de offlcleele berichten die Helsinki
van het front bereiken, opmaken
Summa, dat de twee eerste weken van het
offensief het brandpunt van den strijd
vormde, ls thans in een ruïne herschapen.
Het ligt thans waarschijnlijk tusschen de
belde linies Het ls geheel verlaten en wordt
door geen van de strijdende partijen meer
verdedigd.
Oorspronkelijk liep de Flnsche linie mid
den door Summa. Volgens militaire kringen
loopt deze linie thans achter wat eenmaal
het stadje Summa was. Echter houden ge
noemde kringen vol, dat de Russische aan
vallen de feitelijke versterkingen op de
landengte bU Summa niet hebben „inge
deukt".
Indien de Russen den huldigen druk kun
nen volhouden, dan kan de situatie op de
landengte precair worden Dat de vijand op
verscheidene punten 34 kilometer ln de
verdedigingslinie ls doorgedrongen ls op
zichzelf niet van vitaal belang, doch mocht
zulks geschieden ln de zware verdedigings
linie. dan zou zulks anders zijn.
Mocht zluks algemeen worden langs
de linie, die van Hatjaiahdenjaervi
naar Vuoksl loopt, die een volle een
derde van het front op den Isthmus ver
tegenwoordigt en waaronder het defensie
gebied van het meer valt, waar op één punt
de Russen zijn doorgedrongen, dan zou dit
zeer zeker ernstig voor de Finnen zijn.
Volgens de berichten zouden de Flnsche
verdedigers thans ln het centrum van het
Summafront in de nabijheid van het dorp
zelf eenlge verlichting krijgen. Het groote
gevaar zou thans liggen ln de mogelijkheid
dat de druk op dit punt door colonnes van
het Westen en het Oosten uit ondersteund
zou worden voortgezet.
Voorts zUn berichten binnengekomen dat
op vele plaatsen gevechten van man tegen
mar. hebben plaats gehad. Of de Russen er
in geslaagd zijn om eenlge zwaar versterkte
posities te veroveren wordt niet gezegd. Vol
gen de Flnsche meening zou het hoogte
punt van het offensief reeds overschreden
zl)n Een mogelijke aanval op Talpale zou
niet onverwacht komen, daar deze dan be
doeld zal zijn om de Finsche troepen af te
leiden van het westelijk deel van de land
engte. terwijl versche troepen rond Summa
in een halven cirkel worden geconcentreerd.
Men is echter van meening dat het Russi
sche leger een dergelijke campagne nog
slechts eenlge dagen zal kunnen voeren en
dat een nieuw hevig offensief met kans om
tot Viipuri door te breken minstens ver
scheidene weken voorbereiding zou behoe
ven. indien eenmaal het huidige offensief
geluwd zou zijn.
Flnsche luchtaanvallen op de ravltalHee-
rlngscolonnes en op de aanvoeren van mu
nitie en andere reserves, op de spoorwegen
en de Russische infanterleconcentratles ach
ter de Russische Unies aan het front op de
landengte hebben ten doel om het huidige
offensief tot een spoedlgen stilstand te
brengen.
Volgens Flnsche kringen zouden de ver
bindingen met Leningrad en het front zoo
overbelast zijn door de transporten, die
voor het huidige offensief noodzakelijk zijn,
dat enkele goedgeplaatste bommen zeer
ernstige gevolgen zouden veroorzaken.
De Finsche regeering heeft een commis
sie in het leven geroepen, welke het vraag
stuk van de lndustrleele behoeften van het
land moet bestudeeren
De commissie moet zich bezig houden met
de beschikbare hoeveelheid werklieden en
de mogelijkheid, werklieden uit het buiten
land te verkrijgen, die eventueel over de
Industrie der landsverdediging moeten wor
den verdeeld.
BINNENLAND.
Het Franeöhe legotoericht van gister- in de bootm <ïe
avond luidt: Blad)-
Activiteit van onze vertrenningsdetache-
mervten Ben van deze leed eeiuge verliezen Duitecht beacbouwuigen over het tot zin-
btj het oversteken van een vijandelijk mij- ken brengen van de „Burgerdljk" (3e
nenveOd. Blad).
MINISTER STANLEY AAN HET FRONT. 0ns parlementair overzicht. (3e Blad)
De Briteche minister van oorlog Oliver
Stanley, heeft wederom een inspectietocht
gemaakt langs de vooruitgeschoven posten
van het Briteche expeditieleger
Op de vraag van een oorlogscorrespon
dent over de waarschijnlijkheid van een
DultsChen aanval aan het Westelijk front,
antwoordde Stanley: ..de beslissing berust
bij één man. Ik denk, dat Hitler niet verlan
gend ls, een uiterste beslissing te forceeren
en alles op één kaart te zetten. Doch uw
meening ls zoo goed ate de mijne". De mi
nister vertelaarde niet den minsten twijfel
te koesteren omtrent het resultaat van den
strijd, doch hij voegde er aan toe „het is
beslist onzinnig, te meenen. dat de Duit-
schers onder zullen gaan. zonder van hun
oorlogsmachine, die zij gedurende vier jaar
in gereedheid hebben gebracht, ten volle
gebruik te hebben gemaakt".
De Engelsche minister van Bulten
landsche Zaken, Lord Halifax, en de
Fransche ambassadeur te Londen, Cor-
bin, teekenden aldus meldt United
Press op het ministerie van Buiten-
landsche Zaken een Engelsch-Fransch
handelspact. Dit verdrag beoogt een
gemeenschappelijke exportpolitiek, die
de markten betreft, die vroeger een
afzetgebied vormden voor Duitsche,
Oostenrijksche. Tsjccho-Slowaaksche
en Poolse he producten.
Behalve dat het verdrag beoogt, de mark
ten van Dultschland ln de geheele wereld
af te nemen, heeft het tevens ten doel
Engelsch-Fransche concurrentie op het ge
bied van den handel te voorkomen.
Het verdrag geldt ook voor de koloniën
van belde landen en onderhandelingen zijn
gaande om het verdrag ook voor de Domi
nions te doen gelden.
Het Engelsch-Fransche pact heft de
meeste handelsrestricties op. die de beide
regeeringen onmiddellijk na het uitbreken
van den oorlog Instelden. De Britsche in
voercontingenten voor Fransche producten
zullen naar gelang de producten worden
verhoogd met 100 a 300" o. Dit zal bijvoor
beeld het geval zijn met den Engelschen
Import van Fransche zijde, wijnen, fruit,
groenten en andere producten, terwijl
Frankrijk de faciliteiten voor den Invoer
van Britsche steenkool en andere goederen
sterk uitbreidt.
De overeenkomst zal het Engelsch
Fransche telefoon- en telegraaf verkeer ver
gemakkelijken en eveneens faciliteiten ver
leenen voor het personenverkeer tusschen
de belde landen door de restricties op de
verkrijgen van paspoortvisa te verzachten.
Van financieel belang Ls. dat het ver
drag het principe, dat Britsche goederen,
die naar Frankrijk worden verkocht, in
francs zullen worden betaald, en dat Fran
sche producten, die aan Engeland worden
verkocht, in ponden sterling zullen wor
den betaald, verder uitwerkt.
De Engelsche en Fransche regeeringen
hebben er ln toegestemd, dat binnenkort
te Londen onderhandelingen zullen worden
begonnen tusschen de Engelsche en Fran-
De Tweede Kamer over herwaardeering
van den goudvoorraad. (3e Blad).
AMSTERDAMSCHE BEURS
Zeer stille markt Ongeanimeerde
stemming Amerikanen prijshoudend
Nederlandsche beleggingen weifelend
BUITENLAND.
De Finnen op den Isthmus in moeilijk
heden. (Ie Blad).
Zweden weigert Finland militaire hulp en
eveneens geallieerde troepen door te
laten. (Ie Blad).
Scandinavische protesten te Berlijn. (Ie
Blad).
Een FranschEngelsch handelspact afge
sloten. de Blad)
ZIE VOORTS „LAATSTE BERICHTEN"
EERSTE BLAD.
Krachtige tot matige. Oostelijke
tot Noordelijke wind. Betrokken
tot zwaarbewolkt. Nu en dan
sneeuw, vooral in het Zuiden. Ma
tige tot lichte vorst.
Storm waarschuwingsdienst.
Hedenmorgen te 9.45 werd ge
seind aan de posten van IJmui-
den tot de Belgische grens:
„Weest op uw hoede."
sche federaties van industrieelen met het
oog op coördinatie van de exportactiviteit
van de beide landen.
DE AMERIKAANSCHE REPUBLIEKEN.
Het Nationale Comité van de Republi-
keinsche partij ln de Ver. Staten heeft be
sloten op 24 Juni a.s de Republikeinsche
nationale conventie bijeen te roepen, voor
het kiezen van den republikeinschen can-
didaat voor het presidentschap.
De Republikeinsche conventie ls ln 1936
te Cleveland bijeen geweest. Nader zal wor
den vastgesteld, waar de conventie ditmaal
zal vergaderen
Na zes en vijftig uur in een open boot
te hebben rondgezwalkt, zijn vijftien over
levenden* van het Britsche s-s. „Langlee-
ford'groot 4622 ton. gisteravond in Ier
land ln ultgeputten toestand aan land ge
komen. De „Langleeford", die van Boston
op weg was naar Engeland, is door den
vijand Woensdagmorgen tot zinken ge
bracht Eén man overleed in de reddingboot.
Een tweede boot met den kapitein en de
overige leden der bemanning wordt ver
mist.
TWEE DEENSCHE SLACHTOFFERS.
Het Deensche s.s. ..Rhone", groot
1064 ton cn het Deensch s.s. „Sleipner".
groot 1066 ton zijn bij de Engelsche
Oostkust getorpedeerd.
De overlevenden van beide schepen zijn
Inmiddels aan boord van een ander schip
in veiligheid gebracht.
De .Rhone" bezat een bemanning van
veertig koppen en twintig passagiers. Vol
gens de Deensche legatie zouden er negen
personen gered zijn van het sa. ..Rhone",
doch de scheepvaartagenten voor dit schip
zouden volgens de ingekomen berichten
overtuigd zijn dat een grooter aantal men-
schen gered werd.
De ..Sleipner" had dertig k veertig per
sonen aan boord w.o. eenige passagiers.
Hiervan zouden, volgens de Deensche lega
tie minstens twaalf personen gered zijn,
maar ook de agenten voor dit laatste schip
zijn van meening dat dit aantal grooter ls.