3+1
De strijd ter zee
Finnen moeten in eerste
Mannerheim-linie wijken
De Bilt
Jaargang
VRIJDAG 16 FEBRUARI 1940
No. 24508
Bureau Noortje mds plein Telefoon nummer* voor
Directie en Adminiitratie 2504) (2 lijnen)
Redactie 21507
Poetcheque- en Girodienat no. 57055 Postbus no. 54
Een gedeelte der
stellingen ontruimd
De strijd in het
Goering voor de radio
Westen
SCHEER GAR NITUUR
40 ct.
Hierbij Gratis
l SCHEER APP4RAA T
VROOM
DREESMANN
De crisis in Bulgarije.
Verspreide berichten
Nieuw geïllustreerd
Kinderverhaal
Dif nummer bestaat uit VIER bladen
EERSTE BLAD
HET VOORNAAMSTE NIEUWS
SNOOD
VROOM
DREESMAW
VAN HEDEN
Noorsche ervaringen
verwacht
LEIDSCH
DAGBLAD
DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
PRIJS DER ADVERTENTIES:
jt en per regel voor advertenties uit Lelden en plaatsen waar
agentschappen van ons Blad gevestigd aljn Voor alle andere
advertenties 3d ets. per regel. Voor zalcenadvertentlea belangrijk
lager tarief. Kleine advertenties uitsluitend bU vooruitbetaling
Woensdags en Zaterdags 50 ets. bU maximum aantal woorden
van 30. - Incasso volgens poslrecht. Voor opzending van brieven
10 cis. porto te betalen. - Verplicht bewijsnummer 5 ets.
PRIJS DEZER COURANT:
Voor Lelden en gemeenten, sraar agentschappen gereltlgd dkL'
per 3 maanden t.lM
per week LOM
Franco per past f 2 35 per 3 maanden -f porto tosten.
(voor blnnenlaad t. OM pet i
Hetgeen langzamerhand uit de berichten
bel op te maken, al deed men het uiterste
het te camouflecren, schijnt than* be-
stigd te worden: de Finnen komen op dn
•relische landengte In moeilijkheden.
In Helsinki is gisteravond medege
deeld, dat met het oog op den ontzag
lijken druk, door de Russische troepen
op de Karelische landengte uitge
oefend, de Finnen in den Summa-sector
hun troepen op een aantal punten uit
de eerste dcfensielinies hebben terug
getrokken.
Dit vindt bevestiging ln het Russische
bericht, dat zegt:
Op 15 Februari hebben de Sovjet
troepen hun succesrijke acties op de
Karelische landengte voortgezet. De
vijand trekt terug en laat wapens en
oorlogsmateriaal achter. Hij lijdt ern
stige verliezen. De sovjettroepen zijn
nabij het station Kamara gekomen,
De Sovjettroepen hebben 53 verdedi
gingswerken bezet, met inbegrip van 21
stalen en betonnen artillcrieforten.
Het Fransche Havasbureau geeft nog vol-
zid commentaar:
et Russische offensief ln den sector van
■uma wordt steeds heviger. De beschic
ks uiterst fel en de Russen laten lct-
'iljk een regen van bommen neerdalen op
Finsche front. De batterijen van BJoer-
werden niet alleen ln actie gebracht
de Russische aanvallen op het IJa terug
dringen, doch ook om de Russische troe-
icentratles achter de Russische stel
den te bombardeeren.
£r wordt bevestigd, dat de Finnen een
ntal posten hebben heroverd, die door de
«en waren bezet, doch dat zij eenige an-
stellingen hebben moeten prljageven.
rtlen Russische strijdwagens werden ver
bid. De Russen hebben in de buurt van
teen 1000 dooden achtergelaten. De
"tor van de Talpal e Is buitengewoon fel
'tookt. Twee Russische dlvisde.s werden
i de Finsche stellingen Ingezet. De Rus-
werden teruggeslagen. Men schat het
ntal door de Russen achtergelaten doo-
n op 2500.
Hoe krachtig de Finsche tegenstand ook
^3e zijn, de gebeurtenissen geven aanlel-
tot ernstige bezorgdheid, daar de Fln-
n niet over verse he reserves beschikken,
den sector van Kuhmo hebben de Rus-
a 500 man verloren.
(Het Finsche legerbericht zegt verder nog:
activiteit van de vijandelijke lucht-
"cht hn de gevechtszóne was zeer leven-
WlDorg werd gebombardeerd, evenals
Mmanstrand. De brandweer van Wlborg
3d door de Russische vliegers met ml-
'Ueurs beschoten. In het binnenland
rd Frederlkshamn gebombardeerd. Er
peen slachtoffers te betreuren.
Zestien vliegtuigen van den vijand wer-
i neergeschoten. Een aantal sovj et-Ru s-
-ne vliegtuigen is onderling slaags ge
kt en een der toestellen werd omlaag
hoten, waardoor het verliescijfer op 17
fd gebracht. Dit vliegtuig ls achter de
ttche linies neergekomen. Vermoedelijk
ter werden nog meer sovjet-Russische
tuigen neergehaald,
in den middag Ls weer, voor het eerst
wt 14 dagen, luchtalarm gemaakt ln
^lanld. De alarmtoestand duurde van 3
1 uur. Achttien vliegtuigen werden ten
«sten van de stad gezien, zij vlogen op
r dan 4000 meter hoogte Omstreeks
Miner weerklonken enkele kanonschoten,
gojeet niet, of de vliegtuigen bommen
geworpen.
7? sfjijd komt dus thans ln een beslis-
w» stadium
ZEVEN MILLIOEN TON GRAAN
IN RESERVE.
Gisteravond sprak generaal-veldmaar-
>chalk Goering voor de radio voor de
boeren. ,,De oorlog", aelde hij, „stelt thans
de hoogste elschen aan het landvolk. Het
laatste Jaar bracht een recordoogst aan
graan, aardappelen en suikerbleten. De
veestapel heeft zich op alle gebieden op
verblijdende wijze ontwikkeld.
De door Engeland georganiseerde eco
nomische blokkade van Duitschland noem
de Goering zwak en vol leemten. In het
Oosten, het Zuiden en het Noorden staan
Duitschland toevoerwegen open.
Daarenboven stuit deze blokkade opeen
Dultsche volkshuishouding, die ln tegen
stelling met 1914 met haar fundamenten
diep ln den vadcrlandschen grond rust.
Dat geldt niet alleen voor den landbouw,
doch ook voor Industrie en handel. WIJ
hebben de ons ontbrekende grondstoffen
door lnheemsche materialen vervangen.
Voor zoover zulke natuurproducten niet
gemist kunnen worden, hebben wij groote
voorraden aangelegd.
Economisch zijn wij niet te overwin
nen, militair zeer zeker niet en in onze
houding ln geen geval.
In den economlschen strijd ls Duitsch
land niet te treffen. De hoop, het uit te
hongeren en daardoor zijn weerstands
kracht te breken, hebben de Engelschen
blijkbaar zelf reeds opgegeven. Een bij
zondere vernedering ls het voor Engeland,
dat het. terwijl het van de vctblokkade
tegen Duitschland spreekt, zelf gedwongen
is een vetkaart ln te voeren, die den En-
gelschman minder vet toebedeelt, dan de
Dultscher heeft.
De Engelschen beroemen zich op de
reusachtige le<ve nsmlddeie nrese rves van
hun wereldrijk en vergelijken deze met
den engen Dultschen bodem. Een andere
vraag is echter, of deze reserves den En
gelschen even zoo ter beschikking staan,
als ons de zeven mlllioen ton graan, die
als nationale reseverve ln pakhuizen en
silo's zoo veilig zijn als in brandkasten.
Voor de verdere oorlogvoering mogen wij
echter niet alleen op onze voorraden re
kenen, doch wij moeten alles doen, om de
productie op te voeren.
Goering besprak daarop de maatregelen,
waardoor de landbouwproductie op be
paalde gebieden moet worden vergroot.
Hij deelde o.m. mede. dat meer dan een
mlllioen Poolsche landarbeiders, boven de
reeds te werk gestelde krijgsgevangenen
raar Duitschland zullen komen. De eerste
honderdduizend zUn reeds ln Duitschland
Om de productie ln het zuivelbedrijf op
te voeren, zal de prijs van melk met twee
pfennig per liter en die van boter met 20
pfennig per pond worden verhoogd.
Dit geschiedt echter onder voorwaarde,
dat door besparing van melk in de be-
drUven, 2 milliard liter melk boven de
hoeveelheid van thans aan de consumptie
wordt toegevoegd Wordt deze extra leve
ring niet vervuld, dan zal de prijsverhoo-
glng weer Ingetrokken worden.
jd« legerberichten toonen opnieuw aan,
,'r -niets" gebeurt behalve wat artillerle-
J over on weer.
officieel e bron wordt vernomen dat
-^lann°e weerbare mannen van 23 Jaar in
opgeroepen zullen worden, ten
v*n 250.000. welk aantal echter naar
«L^wacht, zal worden teruggebracht
littliu ln verband met verschillende
Mlngen
uaJfW waanden tijd, eindigend in
er HI"' is de sterkte van het Brltsche
600.000 man tot meer dan 1.200.000
«nomen.
Een zéér bijzondere
aanbieding uit onze
3 1 reclame is deze:
2 pakjes scheermesjes
(elk inh. 5 stuks)
merk Aalglad
1 staaf scheerzeep,
te zamen
LEIDEN
FELOFF PREMIER.
Koning Boris heeft professor Bogdan
Filoff, minister van onderwijs ln het af
getreden kabinet, belast met de vorming
van het nieuwe ministerie.
Men verwacht, dat de voormalige minis
ter-president Klavselwanof en de minister
van bultenlandsche zaken. Nedef, defini
tief uit de regeering zullen treden
De Bulgaarsche gezant te Belgrado, Po-
poff. wordt minister van bultenlandsche
zaken.
De andere ministers van het afgetreden
kabinet bleven in functie.
De nieuwe kabinetsformateur werd ln
1883 te Starafa 8agora geboren. HIJ stu
deerde philologie en archaeologle aan de
universiteiten van Würzburg, Leipzig en
Freiburg.
Professor Filoff ls lid van verscheiden
bultenlandsche wetenschappelijike instel
lingen. HIJ ls doctor h.c van de universi
teit van BerlUn. Sinds 1938 was hU mi
nister van onderwUs.
Latent was deze ministers-crisis reeds
sedert een dag of veertien. Eerst echter,
toen Klosselwanof zijn ontslag bij den
koning had ingediend, kreeg het volk er
kennis van. De beweegreden der ontslag
aanvrage moeten vooral worden gezocht
ln een conflict ln den boezem der regee
ring, tusschen den minister-president en
den minister van landbouw Adrianof over
kwesties, verband houdende met de can-
didaatstelllng van afgevaardigden bij de
Jongste verkiezingen voor de wetgevende
vergadering.
Het schUnt, dat er nog pogingen ln het
werk zUn gesteld, om het geschil te over
bruggen. doch do ernst van het geschil
heeft alle bemiddelingspogingen doen mis
lukken. De bU de zaak betrokken partUen
bleven onverzettelUk.
Popoff was op weg naar Belgrado, om
zijn geloofsbrieven aan te bieden, maar
werd teruggeroepen.
Zegslieden verklaren, dat er geen wUzi-
ging zal komen ln de bultenlandsche po
litiek, integendeel dat de tend enz bestaat,
om de vriendschappelijke relaties tusschen
BulgarUe en de andere Balkanstaten, Joe-
go-Slavlë, Turkije, Griekenland en Roeme
nië te versterken.
Popoff ls uitermate populair ln Belgrado
en verwacht wordt, dat onder zUn beleid
de Bulgaarsch-Joego-Slavischc banden ln
aanzienlUke mate zullen worden versterkt
geïllustreerd Kinderverhaal, ge
titeld:
..DE UITVINDING
VAN DEN ADMIRAAL".
GEEN GEHEIME ZITTING VAN
ENGELSCHE HOOGERHITS.
In het Engelsche Hoogerhuls heeft Lord
Ponsonby de regeering verzocht een ge
heime zitting te beleggen om de vraag
stukken te bespreken, die door den oorlog
gerezen zijn. Noel Buxton en Lord Robert
Cecil steunden dit verzoek.
Lord Hallfax weigerde echter hierop in
te gaan. HU zeide. dat betere resultaten
bereikt konden worden wanneer de Hoo-
gerhuisleden de gelegenheid te baat wil
den nemen om de vraagstukken, die zU op
het oog hadden, met leden van de re
geering op particuliere wijze te bespreken.
27 TSJECHEN IN FRANKRIJK
GEARRESTEERD.
De politie van het departement Seine-
et-Oise heeft 27 vreemdelingen van Tsjecho
Slowaakschen oorsprong gearresteerd, die
werkzaam waren in fabrieken, welke voor
de landsverdediging werken en daar een
voor FrankrUk gevaarlUke activiteit ont
wikkelden
Bovendien hadden deze vreemdelingen
Da Interessante en pracüsche
haardracht, uit Amerika naar
Europa overgebracht, gaat ook
Lelden veroveren
AFD. DAMESMODE
PARTERRE.
Komt U eens naar de
aardige modellen kijken?
LEIDEN
7535
(Ingez. MedJ
geweigerd antwoord te geven op een op
roep van het nationale comité inzake hun
Inlijving bU het ln FrankrUk gevormde
Tsjecho Slowaaksche legioen.
RUSSEN WEIGEREN NAAR HET
VADERLAND TERUG TE KEER EN
Uit betrouwbare bron wordt gemeld, dat
40 a 50 Russische technici en arbeiders,
die ln de Turksche textielfabrieken van
Kayserle Nazllli werkzaam zfjfi, van de
Sovjetregeerlng order hebben gekregen
naar hun land terug te keeren, doch heb
ben geweigerd TurkUe te verlaten.
Daar dit een kwestie ls tusschen de
Russische regeering en haar onderdanen,
worden van Turksche zUde geen stappen
gedaan. Naar verluidt heeft Moskou nog
niet hun ultwUzlng gevraagd, maar over
weegt het, wat kan worden gedaan om
hen te nopen terug te keeren.
De fabrieken zUn eenige jaren geleden
gebouwd cn van Russische machines voor
zien. welke zUn betaald door middel van
Turksche exporten naar Rusland.
WEER VIER POLEN TER DOOD
VEROORDEELD.
Het bUzondere gerechtshof in Posen
heeft gisteren vier Polen wegens zware
mishandeling van Duitschers ter dood ver
oordeeld.
BINNENLAND.
Registratie van
(Binnenland,
arbeidskrachten
3e Blad).
bepleit.
Treinstagnatie door ontsporing bij Buss om.
(Binnenland, 3e Blad).
Een tocht naar de „Friesland" op het Us-
selmeer. (3e Blad).
De begrooting van onderwijs; voorloopig
verslag. (4e Blad).
Het leeningontwerp door de Eerste Kamer
goedgekeurd. (Ie Blad».
AMSTERDAMSCHE BEURS.
BUITENLAND.
De Finnen ontruimen bij Summa een ge
deelte der eerste Mannerhelmlinie. (Ie
Blad).
Groeiend veriet tegen
ter zee. de Blad).
de oorlogvoering
Goering v
boeren.
kw de radio
(le Blad).
de DuiUc he
Hoe Aabo uit de lucht is vernield. (3« Blad)
ZIE VOORTS „LAATSTE BERICHTEN"
EERSTE BLAD.
7640
(Ingez, MedJ
Te Oslo ls het gerechtehjk onderzoek ge
houden naar het tot zinken brengen van het
Noorsche schip ..Tempo" vóór de Britsche
kust op 3 Februari JJ.
Het onderzoek was niet openbaar, doch
later heeft de kapitein van de „Tempo" ln
een Interview met het blad voor handel en
scheepvaart verklaard, dat net schip door
Duitsche vliegtuigen was gebombardeerd en
dat de reddingsbooten met mitrailleurs wa
ren bestookt De bemanning kon den mitrail-
leurschutter in een der vliegtuigen zien
zitten.
Op de „Tempo" waren duidelijk de Noor
sche kleuren aangebracht en de Noorsche
vlag was geheschen.
De „Morgenposten" heeft een der officie
ren van de „Tempo" geïnterviewd. De offi
cier deelde mede. dat het schip in den
ochtend met een aantal andere neutrale
schepen de haven van Methyl had verlaten,
doch tengevolge van het slechte weer ver
loor het de andere schepen spoedig uit het
gezicht. Het schip werd door drie Duitsche
vliegtuigen aangevallen, die bommen wier
pen en mitrailleurvuur openden. Een bom
ontplofte in de machinekamer. De beman -
op ongeveer een meter afstand van een der
booten in het water.
Een van de booten is later gekenterd bU
het passeeren van de rotsen by de kust
Hierbij zUn vijf man om het leven gekomen.
Drie en dertig overlevenden van het Noor
sche motorschip „Snestad", dat 11 Februari
JJ. tot zinken is gebracht, zqn te Bergen
aangekomen.
Het „Bergens Aftenblad verneemt, dat
het schip was getorpedeerd na waarschu
wing en nadat de bemanning m de booten
Voor de kuststrook: Lichte dooi of
om het vriespunt. Meest zwaarbe
wolkt. Enkele buien. Meest matige
wind uit Westelijke richtingen.
Voor het binnenland: Lichte vorst
tot om het vriespunt. Plaatselijk
mist. Gedeeltelijk bewolkt. Eenige
sneeuw of natte sneeuw. Zwakke
tot matige wind uit Westelijke
richtingen.
ITALIAAN SC H SCHIP LOOPT OP
EEN MIJN.
Het Itallaansche s.s. „Giorgio Ohlsen"
'5694 bruto tons» is aan de Oostkust van
Engeland op een mqn geloopen en gezonken.
Omtrent het lot van de 32 opvarenden wordt
niets gemeld
Er is een reddingboot van het schip op de
Engelsche kust aangespoeld, waarin zich
nog voedsel en kleedingstukken bevonden.
Later meldt United Press nog
Ook het wrak van het schip is aan de
Oostkust, nabU de plaats vanwaar men een
reddingsboot had uitgezonden, aan land
gedreven. Naar verluidt werden zeventien
leden van de bemanning gered.
Men vreest voorts, dat de Noorsche vracht
boot ..Bisp" '1000 ton» vergaan ls. Het schip
dat uit Engeland te Haugesund had moeten
aankomen is reeds dagen over tUd. De
..Bisp is het vroegere Britsche s.s. „Tru-
rocity" Het had 16 man aan boord.
was gegaan. ZU werd aan boord genomen niTrrorHrRo VAN PftRTnrFr«rn crnn>
door een Noorsch schip, dat van de Ver- DUITSCHERS VAN PORTUGEESCH SCHIP
GEHAALD.
dat van de Ver-
eenigde Staten op weg was naar Noorwegen.
Even nadat de opvarenden van de „Sne-1 4
stad" aan boord waren genomen, werd het Portugeesch s.s. „Colonial is ter
schip aangehouden door een Duitsche duik- hoogte van Sierra Leone aangehouden door
boot De bemanning ging ln de booten doch een oorlogsschip dat zes Duitsche
twee der geredden van de JSnestad" ver- Passagiers van boord haalde. Later werd het
dronken, toen zij over boord sprongen, om schip nog eens door een Fransch patrouille-
naar een vlot te zwemmen. vaartuig aangehouden dat vier andere Duit-
schers van boord haalde.
De onderzeeer maakte zich gereed het
schip tot zinken te brengen, doch plotseling MEER DAN 1500 MAN GERED,
deed zich aan b(»rd een ontploffing voor. Slr ArchlbaW Carter de secretaris van de
de duikboot zonk vóór de ge- Brlt5Che admiraliteit, heeft namens de Brit-
midei!? hbvilïrterh'Meï'^n0 niét hJkJnd sche marine de gelukwenschen overgebracht
SS aan de leden der bemanning van de red-
JJSJSSffSjJr"tl? dlngmaatschappljen, met name aan de
ning verliet het schip in twee booten en toen ve"ls gebracht door een Britschen tor- Engeische oostkust, voor hun voorbeeldigen
zU ongeveer 30 meter van de „Tempo" ver- Peaojagei moed en volharding, waarvan zU blyk heb-
wUderd waren, keerde een van de vliegfcul- I De Noorsche zeelieden begaven zich we- ben gegeven door de redding sedert het be-
gen terug en begon met zUn mitrailleurs te derom aan boord van hun schip en zetten gin van den oorlog van ruim 1500 men»
schieten. Twintig of dertig kogels kwamen de reis naar Bergen voort. schenlevens.
