[Hevig woedt de strijd bij
Summa voort
Nederlandsch protest
te Berlijn
De strijd ter zee
i
DONDERDAG 15 FEBRUARI 1940
No. 24507
HEI VOORNAAMSTE NIEUWS
VAN HEDEN
ISOsie Jaargang
Kleine Russische vorderingen schijnen nog
niet gevaarlijk
Tegen de torpedeering van de „Burgerdijk'
Dil nummer bestaat uit VIER bladen
EERSTE BLAD
Onder den oogst der vernielde schepen
twee duikbooten
verwacht
LEIDSCH
DAGBLAD
DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
PRIJS DER ADVERTENTIES:
30 el». Pregel voor advertentie, uit Lelden en plaatsen waar
agentschappen van ons Blad gevestigd rijn Voor alle andere
advertenties 35 ets. per regel. Voor zakenadvertentles belangrijk
leger tarlet. Kleine advertenties uitsluitend bi) vooruitbetaling
Woensdags en Zaterdags 50 ets bl) maximum aantal woorden
ven 30. - Incasso volgens poslrecht Voor opzending van brieven
10 ets. porto te betalen. - Verplicht bewijsnummer 5 ets.
Bureau Noorderocfiplein Telefoonnummers voor
Directie en Administratie 25041 (2 lijnen)
Redactie 21507
Postcheque* en Girodienst no. 57055 Postbus no. 54
PRIJS DEZER COURANT:
Voor Lelden en gemeenten, irssr agentschappen gevestigd glfa:
per 3 maanden f 3 33
per week ....A.VJïTïfWr.' till
Franco per post f 2 35 per 3 maanden portokosten.
(voor binnenland f.0 80 pet 3 mndj)
De Russen maken op de Karellsche land-
lengte thans vorderingen, de Finnen erken-
|n*n het nu zelf.
Het Russische Icgerberlcht zegt:
Op de Karellsche landengte duren de
succesrijke acties der Sovjet-troepen
voort. Dc vijand la niet In taat de
aanvallen der Sovjet-troepen le weer
staan en trekt terug, waarbij hij zware
verliezen lijdt. Als gevolg van de succes
rijke acties hebben de Sovjet-troepen
op 14 Februari zestien vijandelijke ver
dedigingswerken genomen, waaronder
acht IJzeren en betonnen artlUerie-
I forten.
Het Flnsche legerberlcbt zegt:
Op de landengte van Karellë heeft
de vijand krachtige aanvallen edaan,
doch alléén In de richting van Summa
I is hij er in geslaagd, enkele vooruit
geschoven Flnsche stellingen te bezet
ten. De meer achterwaarts gelegen
Flnsche stellingen werden niet door
broken.
Opeenvolgende aanvallen van de
Russen werden met groote verliezen
voor den vijand teruggeslagen, duizen
den zijn gesneuveld en dozijnen fcanks
werden vernield. De strijd 'uurt int us
schen onverminderd voort.
J Tea Noord-Oosten van het Ladoga-meer
lebben de Flnsche troepen een aanval van
Jen vijand teruggeslagen, twee vijandelijke
anks werden vernield.
In de richting van Kuhmo werd een
bataljon In dr pan gehakt en een aantal
Stellingen bezet.
I De batterijen van BJoerkoe hebben een
sle van den vijand, welke over het Ijs
lerde, onder vuur genomen en haar
zware verliezen toegebracht. Ook zijn tal
rijke tanks tengevolge van het artillerie
vuur door het ijs gezakt.
In het achterland heeft de vijandelijke
luchtmacht bommen geworpen op de ste
den Lahtl, Helnola en Porvoo. alsmede op
verscheidene dorpen, waardoor talrijke
branden zijn ontstaan en verscheidene
burgera zijn gedood of gewond.
De stad Vlipurl werd opnieuw gebombar
deerd.
Naar schatting hebben enkele honderden
vliegtuigen van den vijand boven Flnsch
gebied gevlogen. Flnsche Jachtvliegtuigen
en de luchtdoelartlllerle hebben zeventien
vijandelijke toestellen neergeschoten. Dit
aantal Is gecontroleerd, vermoedelijk echter
zijn nog twee andere vliegtuigen neerge
haald.
HlerbU teekent het Fransche Havas-
bureau nog aan:
Hoewel het Flnsche hoofdkwartier heeft
toegegeven, dat de Russen aan het Karell
sche front eenlge steunpunten hebben be
zet, ls men niet van meening, dat dit be
langrijke gevolgen zal hebben De Manner-
helmllnle ls nog steeds Intact. De tanks
van 70 ton, door dc Russen ln den strijd
gebracht, hadden aanvankelijk hun psycho-
logischen Invloed op de Finnen, doch dezen
waren weldra gerustgesteld, toen zij be
merkten dat de pantsering dezer tanks niet
tegen het vuur van hun tankafweergeschut
bestand was.
Intusschen brengen dc Russen steeds
nieuwe troepen in het vuur. zonder zich ook
maar ccnlgaeins om de verliezen te bekom
meren. De Finnen bieden met buiten
gewone hardnekkigheid tegenstand.
Verder wordt nog uit Helsinki gemeld,
dat ln den strijd bij Summa reeds meer
dan dertigduizend Russen zijn gesneuveld
en meer dan tweehonderd tanks vernield.
De toestand bij Summa Ls ernstig, doch
niet hopeloos.
De vijandelijkheden duren dag en nacht
onverminderd voort en naar schatting ge-
B
Naar wij vernemen heeft de Nederlandsche regeering naar aanleiding van de
torpedeering van de „Burgerdijk" reeds haar ernstige bedenkingen tegen deze
daad aan de Duitse he regeering kenbaar gemaakt, in afwachting van bet
schriftelijk tot deze regeering te richten betoog.
Dat de Nederlandsche regeering volledige schadeloosstelling zal vorderen kan
als vanzelfsprekend worden aangenomen.
In gezaghebbende kringen werd n°K vernomen, dat, Indien al, gezien het
apert onrechtmatige van deze handeling, de mogelijkheid niet mag worden
uitgesloten, dat de duikbootcommandant tegen z|Jn instructies heeft gehandeld,
dit de Duitsche regeering toch niet van haar verantwoordelijkheid zou kun
nen ontslaan. Bovendien zou er in het aangenomen geval voor haar alle
reden bestaan aan de daad haar goedkeuring te onthouden, teneinde de onder
stelling te niet te doen dat Dultschland, door thans ook schepen, geladen met
voor de volksvoeding van neutrale staten onontbeerlijke goederen, te torpe
deer en, elementaire levensrechten van neutralen zou willen aantasten. In dit
verband werd nog ln herinnering gebracht, dat het grootste deel der lading
van de rechtstreeks voor Rotterdam en dus niet voor eenige belligerente
tusschenhaven bestemde „Burgerdijk" aan een Nederlandsche regeeringsinstantié
was geadresseerd, waarvan de duikbootcommandant zich zonder moeite kon
overtuigen.
bruiken de Russen thans zes en vijftig di
visies stormtroepen.
Naar vernomen wordt, gebruiken de Rus
sische soldaten metalen schilden van on
geveer zestig centimeter hoog, om zich
tegen het vuur van de Finnen te bescher
men.
De Berlljnsche correspondent van het
Zweedsch blad ..Nya Dagllgt" verneemt
dat de Russische troepen de Zuidelijke punt
van het Suvanto*mey zijn gepasseerd,
waardoor zij meer doeltreffend druk kun
nen uitoefenen op den sector van TalpaJe.
De Finnen beperken zich niet tot bitteren
tegenstand tegen de Russische frontaan-
vallen, doch zij vallen zelf op de flanken
van den vijand aan.
De batterijen van BJorko en aan het La-
doga-meer hebben de Russen onder vuur
genomen en onder dekking van dit artille
rievuur trokken de Finnen over het ijs ten
aanval.
Voorts ls besloten een nieuwe lichting
O
Mackay-Radio heeft gemeld, dat het
Brltsche s.s. „Sultan Star", een vracht
schip dat 12.306 ton meet. Woensdag
middag getorpedeerd is en dat de be
manning het schip heeft verlaten.
I Het schip bevond zich ten Zuiden van
Rrland. Het behoort aan Frederick Leyland
P Co. en werd ln 1930 gebouwd.
112 opvarenden zijn aan land gebracht. Een
fan, die ln de machinekamer was, ls om-
V-omen, terwijl 2 anderen licht gewond
n.
Voorts zijn gisterochtend nog eenige
neutrale schepen getorpedeerd, namelijk
dc „Chastine Maersk" (5177 ton), van
Deensche nationaliteit. De bemanning
Is door een Noorsche boot te Aalesund
aan land gezet.
[De Chastine Maersk was met een lading
"slaar, onderweg van Marokko naar Dene
marken.
En voorts het Deensche s.s. „Martin
Goldsmith" en het Noorsche sa. „Cika"
(1503 ton).
l^Jaatste schip was op weg van Spanje
r,ar Noorwegen met een lading zout. Twee
wen der bemanning van 18 zijn door een
Ma h dulkbo°t aangebracht. Van de
m n Goldsmith" z|Jn 5 opvarenden ga
re van de 20.
UJa2 de ..British Triumph", het tankschip
b p v tor1, dat Dinsdag na een explosie
bifP t pselsd het ls hct waargenomen
rm!ofrde schlP worden nog vijf man
Dinsdagavond zijn 42 leden der
manning in een haven aan de Engelsche
ffniit
n, aan land gebracht.
■r^..British Triumph" was veertien dagen
Roil11 door een vijandelijk vliegtuig aan
palen.
Lrt.ni8"JariBe assistent-marconist maakte
I j tWeede torpedeering mede!
LJ ,de -British Triumph" en de „Greta-
EnirJif het aantal geallieerde en neutrale
|2ePen- dat verloren ls gegaan, tot
w «««tegen.
Maneïïfurend bunnen de verliezen ln deze
not mi tonnage-klasse echter nog niet
®<*md
worden, zoo meldt United Press
uit Londen. Engeland heeft twaalf tank
schepen verloren, te zamen 89.035 ton. Dat
ls slechts 2.2 van de geheele Brltsche
tanktonnage, die 3.496 009 ton omvat. Van
de geheele Britsche scheepstonnage ls 2.5
verloren gegaan.
Noorwegen heeft vier tankschepen met
28.611 ton verloren (1.3 van de Noorsche
tankvloot).
Van gezaghebbende Brltsche zijde ls on
langs verklaard, dat de Brltsche olie
reserve zeer bevredigend ls. De Brltsche
admiraliteit heeft nog geen tanktonnage
verloren. De verliezen van de dooi de ad
miraliteit gecharterde tanktonnage zijn
slechts gering.
Volgens de Engelschen zijn de Jongste
torpeaeerlngen echter duur betaald.
De Britsche admiraliteit deelt n.l.
mede, dat twee van de duikbooten, die
betrokken waren bij het torpedeeren
van de Britsche schepen „Gretafield",
„British Triumph" en „Sultan Star" zijn
vernietigd.
In het geval van de „Sultan Star" heeft
de duikboot haar slachtoffer' slechts een
half uur overleefd.
DU1T8CH SCHIP OPGEBRACHT.
Het Fransche legerberlcht van gister
avond luidt:
Een Dultsch koopvaardijschip ls bultge-
maakt en naar een Fransche haven opge-
bracht.
DUITSCHLAND WIJST PROTEST AF.
De Duitsche regeering heeft ln een nota
aan den minister van buitenlandschc zaken
van Panama het protest van de hand ge
wezen. dat door den president van Panama
24 December 1939 werd ingediend en dat
verband hield met de instelling van de
veiligheidszone van 300 mijl langs de Ame-
rlkaansche staten.
In het Duitsche antwoord wordt o.m.
gezegd, dat de Duitsche schepen zich zorg
vuldig gehouden hebben aan de tot dusver
geldende bepalingen van het Internationale
recfil en dat bijgevolg de Duitsche regeering
de op 24 December j.l door de Amerikaan-
sche rederingen ingediende protesten niet
als gerechtvaardigd kan beschouwen. Zij1
onder de wapenen te roepen, nJ. de man
nen, geboren In 1897.
In verband hiermede merkt men op, dat
hoewel de Flnsche verliezen gering z|Jn ln
verhouding tot de verliezen van de Russen,
zij toch groot zijn voor een land van drie
en een half mlllloen inwoners, dat tegen
een zestig maal talrijkeren v|Jand strijdt.
De wereld moet daarom niet vergeten, dat
Finland mannen noodlg heeft.
Een Flnsche militaire arts, die in Hel
sinki Ls teruggekeerd na aanwezig te zijn
geweest bij de laatste aanvallen aan het
Karellsche front, heeft verklaard, dat het
lot der SovJet-RussLsche gewonden werke
lijk dramatisch ls, aangezien zij voor het
meerendeel op het terrein achtergelaten
worden en heel weinigen hunner naar de
Russische linies worden vervoerd. Duizen
den Russische gewonden liggen te zieltogen
ln het Niemandsland.
EEN RUSSISCHE DIVISIE IN GEVAAR?
kan evenmin erkennen, dat de Amerikaan-
sche regeeringen de bevoegdheid hebben tot
het treffen van eenzijdige maatregelen,
welke niet in overeenstemming zijn met de
bepalingen van het internationale recht.
In de antwoordnota wordt voorts gezegd,
dat de positie van Dultschland verschilt van
die van Engeland en Frankrijk, die op het
Amerikaansche continent bezittingen heb
ben en daar belangrijke bases hebben ge
vestigd. Dultschland stelt daarom voor, dat
Engeland en Frankrijk de verplichting op
zich nemen, de bezittingen niet te gebruiken
als uitgangspunten of bases voor militaire
acties.
Zooals bekend hebben ook Engeland en
Frankrijk de nieuwe regeling geweigerd te
erkennen.
CHURCHILL WIL MENSCHELIJK BLIJVEN
I Churchill heeft ln het Brltsche Lagerhuis
in antwoord op de vraag „of hij met het
oog op het vermoorden van ongewapende
zeelleden door Duitsche vliegers zou willen
overwegen op te houden schepen te zenden
om deze Duitsche vliegers op te pikken wan
neer hun vliegtuigen op zee omlaag z|jn
geschoten" gezegd:
„Gewone Instincten van menschelljkheid
vereischen de redding op zee van mannen,1
Indien zij door Brltsche schepen tijdens
hun dienst worden opgemerkt". Hetzelfde
gold, naar Churchill hieraan toevoegde, be
treffende het uitzenden van schepen om
hulp te verleenen.
HOE DE „SONGA" WERD
GETORPEDEERD.
Te Bergen (Noorwegen) ls een gerechtelijk
onderzoek in gesteld naar aanleiding van
het tot zinken brengen op 22 Januari J.l. op
den Atlantlschen Oceaan van het Noorsche
stoomschip „Songa" door een Duitsche
duikboot.
De gezagvoerder verklaarde, dat het schip
van Philadelphia op weg was naar Rotter
dam, toen het door een duikboot werd aan
gehouden. De commandant van de duikboot
heeft vluchtig de papleren nagezien en ge
zegd. dat het schip, dat een gemengde
lading aan boord had, ook contrabande
vervoerde. Hij vroeg den Noorschen kapi
tein. een verklaring te onderteekenen. dat
de helft der goederen uit contrabande be
stond. De kapitein weigerde dat en voegde
daaraan toe dat de „Songa van een neu
trale haven kwam met een neutrale lading
en op weg was naar een neutrale haven.
De Duitsche commandant antwoordde, dat
de „Songa" een Brltsche controlehaven zou
moeten aandoen en dat de lading aldaar
ongetwijfeld zou worden gelost.
De Noorsche kapitein zelde. dat hij geen
bevelen had ontvangen, een Britsche haven 1
aan te doen. doch de Duitsche officier ver
klaarde, dat het schip zou wnrden getorpe
deerd en dat hij den kapitein niet kon
toestaan, naar dc „Songa" terug te keeren
om wat kleeding te halen. 1
BINNENLAND.
Verkeer in Friesland en Drente door bevi-
gen sneeuwval ontwricht. (Binnenland,
3e Blad en Laatste Berichten, le Blad).
De ondergang van de „Burgerdijk"; onder
houd met kapitein en officieren. (3e Bl.)
Minister Van Boeyen over de begrooting van
blnnenlandsche zaken. (3e Blad).
Onderwijzend personeel en de gemeente
lijke luchtbeschermingsdiensten. (Bin
nenland, 3e Blad).
AMSTERDAMSCHE BEURS.
Kleine omzetten - Nauwelijks prijshou
dende markt - Amerikanen iets lager
Beleggingen kalm. w
BUITENLAND.
De strijd bij Summa woedt voort. (Ie Blad).
Groote actie ter zee. Beide partijen lijden
zware verliezen, (le Blad).
Ceaky weer naar Rome? (le Blad).
ZIE VOORTS „LAATSTE BERICHTEN1*
EERSTE BLAD.
Wederom schijnt een Russische divi
sie, de vijf en veertigste divisie name
lijk, die dwars door bet smalste deel
van Finland tracht op te rukken, ge T"\ p T) j 1 A
vaar te loopen, in de pan te worden
gehakt, en wel in den sector van
Kuhmo. ongeveer 100 K.M. ten Zuiden
van Suomussalmi.
De commandant der Flnsche troepen j
verklaarde tegenover den Reuter-corres-
pondent. Te Kuhmo staat nauwelijks meer
dan een divisie tegenover ons. Nadat de
Russen zich hadden Ingegraven, hebben
wij terstond patrouille na patrouille uitge
zonden, om hun verbindingen af te snijden.
Ofschoon onlangs eenige versterking is aan
gekomen, werd de Russische divisie ln haar
geheel geïsoleerd. De strijd duurt reeds
twee weken en lk kan den afloop er van
niet voorspellen, doch ten slotte zullen de
verbindingen der Russen worden afgesne
den. als zij niet krachtige versterkingen
ontvangen.
POSTZEGELS BOOR HET VADERLAND.
Heden zal in Finland een nieuwe post
zegel in omloop worden gebracht, de „post
zegel voor het vaderland". De verkoopprijs
bedraagt vier mark, de frankeerwaarde
twee mark; de opbrengst is bestemd voor de
landsverdediging.
DE HULPVERLEENING AAN DE FINNEN.
Officieel ls ln Engeland medegedeeld. Pat
de regecring aan Britsche onderdanen ver
gunning heeft gegeven chenst te nemen bh
de Flnsche strijdkrachten. Het te Londen
gevestigde recruteertngsbureau mag zich
met de werving beeig houden.
De pers betoogt, dat het besluit in over
eenstemming Ls met de belofte aan den Vol
kenbond en met de Haagsche conventie en
men merkt op dat Rusland Finland niet den
oorlog verklaard heeft en herinnert aan de
rol. die de Russen in den Spaanse hen bur
geroorlog gespeeld hebben.
De „Time6" zegt: „Een hulpleger voor een
klein volk. dat voor zijn vrijheid vecht, zou
zelfs ln deze tijden met volledig zijn zonder
een aanzienlijk contingent Engelschen"
De „Daily Telegraph" schrijft: „Het ls de
duidelijke plicht ran Engeland en alle
vrienden van de vrijheid Finland allen
moreelen en stoffeliiken steun te verleenen
welken de wetten toelaten".
De „Daily Mail" schrijft „Finland, dat
den strijd der neutralen strijdt, kan een be
langrijke sterkte ln onze eigen verdediging
blijken te zijn."
Op Smith Square, waar de Flnsche lega
tie haar recruteerlngsbuneau gevestigd
heeft, was het gisteren een groote drukte
Aanmerkelijke aantallen Engelsche vrijwil
ligers lieten zich inschrijven, mannen en
vrouwen van uiteenloopenden leeftijd. Meer I
Voor de kuststrook: Om het
vriespunt tot lichte dooi. Meest
zwaarbewolkt. Eenige sneeuw.
Matige tot zwakke, meest Noor
delijke wind.
Voor het binnenland: Matige
vorst tot lichte vorst des nachts.
Overdag lichte vorst tot om het
vriespunt. Betrokken tot zwaarbe
wolkt. Eenige sneeuw. Matige tot
zwakke, meest Noordelijke wind.
dan tweeduizend zijn het er echter nog niet
geweest. Er vertrekken er echter ook naar
Finland, zonder zich van te voren te heb
ben laten lnschrtjvec. Over dc kwestie van
uniform en soldij £s men het nog niet eens.
Waarschijnlijk zullen de Engelsche vrijwilli
gers in Finland in een Internationale een
heid worden bijeengebracht met Finsch
sprekende soldaten, voor het onderhouden
van de verbindingen
In de buurt van het recruteeringsbureau
werd ook een groep Hongaarsche vrijwilli
gers opgemerkt, die ten deele over Zuid-
Slavië. ten deele over Italië naar Engeland
zijn gereisd om zich vervolgens naar Fin
land te begeven. Volgens Reuter waren
het er 350
Volgens het Flnsche consulaat te Toronto
zullen binnenkort twintig Canadeesche vlie
gers naar Finland vertrekken, die uitgeko
zen zijn uit een aantal van vijftig, die er
niet in geslaagd waren dienst te nemen bij
de Canadeesche luchtmacht.
Zwitserland heeft een verbod uitgevaar
digd in Finschen dienst te treden en ook uit
Amerika zullen er niet veel komen
De Amerikaansche wet verbiedt het recru-
teeren op Amerikaanschen bodem en in de
practljk moeten de vrijwilligers eerst naar
Finland gaan. voor zij tot de gelederen van
het Finsche leger kunnen toetreden De
toeDassing der neutraMbeitswet maakt het
verkrijgen van passen voor Finland zeer
moeilijk daar dit ais gevaarlijke zone
wordt beschouwd welke voor Amerikaan
sche burgers verboden ls. behalve in uit
zonderingsgevallen. Er ls een clausule die
in enkele gevallen toestemming kan veroor
loven. maar het vertrek van groepen li
onmogelijk.
