Zijn de Russen in
le Mannerheim-linie?
DINSDAG 13 FEBRUARI 1940
No. 24505
HEI VOORNAAMSTE NIEUWS
VAN HEDEN
De koudste winter, dien ons
land heeft gekend
80ste Jaargang
De strijd ter zee
Uit Duitschland
Dit nummer bestaat uit DRIE bladen
EERSTE BLAD
Rede van Munters
Vliegtuigen uit Amerika De Bilt
Een temperatuur van 24 graden Celsius
onder nul
Verspreide berichten
verwacht
Uit het Verre Oosten
LEIDSCH
DAGBLAD
DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
PRIJS DER ADVERTENTIES:
90 cti. per regel voor oflvertentlei uit Lelden en plaetien waar
agentschappen van ons Blad gevestigd zijn Voor alle andere
advertenties 30 ets. per regel. Voor 2akenadvertentles belangrijk
lager tarlet. Kleine advertenties uitsluitend bij vooruitbetaling
Woensdags en Zaterdags 00 ets. bij maximum aantal woorden
van 30. - Incasso volgens grostrecht Voor opzending van brieven
10 ets. porto te betalen. - Verplicht bewijsnummer 6 ets
Bureau Noofdemdsplein Telefoonnummers voor
Directie en Administratie 25041 (2 lijnen)
Redactie 21507
Postcheque- en Girodienst no. 57055 Postbus no. 54
PRIJS DEZER COURANT:
Voor Lelden en gemeenten, waar agentschappen gevestigd fUaf
per 3 maanden (.311
per week .vrTJr; f.O.l»
franco per post f 2.35 per 3 maanden portokosten.
(voor binnenland (.0 00 per I i
)e Finnen ontkennen dit
Het Russische legerberlcht zegt ojn.:
Op de KarelLsehe landengte hadden ge-
operatles der sovjet-troepen tot
dat 32 verdedigingswerken, waar-
mder 12 geachutkazematten, genomen wer-
In de streek der verdedigingswerken
eft de vijand de laatste dagen onder
meer 230 machinegeweren en 82 kanonnen
^verloren.
Van Flnsche zijde wordt dit beslist ont-
jkend.
Het Flnsche legerberlcht luidt als volgt
de litndengte van Karelle heeft de
[vijand zijn aanvallen nog heviger voortge
dan te voren. De druk was het zwaarst
i den sector van Summa, waar verschei
dene vijandelijke divisies aanvielen, ge
und door veel artillerie, tanks en vlieg
tuigen.
Tegelijkertijd hebben de Russen aange-
;en tusschen Muolajaervl en Vuoksen
aanval werd gesteund door 150 tanks
BU Talpale werd de strUd voortgezet
Hier volgde een Russische aanval na een
luw bereidend artillerievuur, dat vier uur
[duurde. De aanval werd algeslagen.
De vijand poogde de Fln.sche stellingen
|aan de Flnsche Oolf en het Ladoga-meer
omsingelen, door over het ijs te trek-
•n, doch de Flnsche kustbatterljen ver-
Inleiden hun formaties.
De verliezen van den vfjand zijn zwaar.
Da. werden 73 tanks vernield.
Ten Noord-Oosten van het Ladoga-meer
Ie Russische aanvallen overal terug-
en.
BU de aanvallen bU Alttojofcl op 10 en
Februari heeft de vijand ongeveer 330
[dooden verloren, terwijl de Finnen talrijke
wapenen van verschillenden aard bult
maakten.
[In de richting van Kuhmo werden tal-
V mltrallleurnecten van den vijand be-
De vijand verloor een tank. Ongeveer
Russen sneuvelden Van de andere
'deelen van het front niets bijzonders te
melden.
Het Fransche Havas-bureau voegt daar
aan nog toe:
1 Terwijl de sovjets onophoudelijk aanval-
•n doen op de Mannerhelmllnle, zoowel
i den sector van Summa, als meer Ooste
lijk ln het gebied van Talpale, en daarbij
«rachtlg worden gesteund door de artil
lerie. die zonder ophouden over de ge-
heele lengte van het front op de landengte
"ïurt, bombardeert de Russische lucht
macht aldoor de Flnsche achterhoede.
J Het staat vast, dat het Russische opper
bevel tot eiken prijs een beslissing wil for-
ceeren vóór 28 Februari, den dag, waarop
de oprichting van het Roode leger wordt
herdacht.
Volgens Inlichtingen uit goede bron zou
het zevende roode leger onder generaal
Mereskov, dat op de landengte opereert, en
waartegenover het kleine Flnsche leger
onder generaal Oehquist staat, ongeveer
300.000 man omvatten, met bUna 1000
tanks.
De geringe sterkte der Flnsche effectle
ven belet Maarschalk Mannerhelm, als af
leidingsmanoeuvre een krachtig tegenof
fensief op touw te zetten op een ander
punt van het strijdtooneel, b.v. op den
Noord-Oostelijken oever van het Ladoga-
meer. waar de Flnsche troepen zich, on
danks de behaalde successen, wegens hun
le geringe getalsterkte moeten vergenoe
gen met plaatselijke vorderingen, zooals
die, welke op 10 Februari op alle punten
ln dit gebied o.a. te Kitclac en Pltkarantae
en meer naar het Noorden te Kuomonieml
werden geboekt.
Heden meldt het Fransche Havas-bureau
uit Haparenda (Zweden)
Uit welingelichte bron wordt bevestigd,
dat de Russen op 11 Februari in de Man-
nerheimlinie zijn doorgedrongen. De Fin
nen deden tegenaanvallen, doch slaagden
er niet in de Russen overal terug te
herpen.
DE LOTTA'S.
mln een interview met den Unlted-Press-
wrrespondent verklaarde Fanni Luukko-
Bva' °rgan Patrice van de Flnsche Lotta
ovaerd„wij vreezen geen bombardemen
ten of
geweervuur. Ofschoon wij niet met
o"-vuui. wiauiiuuii
JvJnapenen vechten, moeten wij in vele
1ons leven wagen Juist als de sol-
L.;5nu Tot nu toe zUn 20 Lotta's gedood en
Luï? ne gewond, meestal bij bombar-
hoKK n van hospitalen. Deze Lotta's
ui?. haar Plicht gedaan en wij zijn
I r? Z(!er trotsch op haar
J11' Luukkonen is gisteravond ln
tiM °in ingekomen. ZU zal eenlgen
lh»L Zweden blijven, om de Zweedsche
aan Finland te organlseeren. ZIJ is
Ik8L°°te vrouw van omstreeks 55 Jaar.
diin.f j u niet zeggen, waar de Lotta's
hu!? ??en- want dafc Is een militair ge-
R, aWus MeJ. Luukkonen, „maar lk kan
zeggen, dat reeds ln vele gevallen mi
litaire commandanten de Lotta's hebben
moeten bevelen, uit de gevechtszone te
vertrekken," wijl het te gevaarlijk werd.
..Maar. zoo voegden de bevelhebbers er dan
aan toe, „als u absoluut wilt blijven, zal lk
dat niet verhinderen, want ik heb u hard
noodig. En lk kan eraan toevoegen, dat
dan altijd de Lotta's op haar post bleven
Vele Lotta's hebben man en kinderen
verlaten, vaak zijn de mannen soldaat en
de kinderen geëvacueerd.
De Lotta-organisatle telt thans 86.000
getrainde leden en 22C00 reserves Onge
veer de helft van haar doet dienst ln de
veldkeukens bij het front, de rest ln de
ziekenhuizen, kindertehuizen e.d. Vele
Lotta's werken ln de telefooncentrales en
voorraaddepots.
Fannl Luukkonen zal eenigc lezingen
houden ln Zweden.
DOCUMENTEN OP RUSSISCH OFFICIER.
De bijzondere correspondent van de
„Messaggero" te Helsinki bericht, dat on
der de documenten, welke op een gewond
Russisch officier werden gevonden, zich
een circulaire van het hoofdkwartier van
het militaire district Leningrad bevond,
waarin werd gezegd, dat Iedere soldaat,
die zich door de Finnen gevangen zou la
ten nemen, beschouwd zou worden als
verrader. Voor dit verraad zouden zijn
naaste en verdere familieleden moeten
boeten.
De correspondent schrijft verder, dat
men het aan dezen maatregel moet toe
schrijven, dat minder Russen gevangen
worden genomen.
NOORSCH STOOMSCHIP TOT ZINKEN
GEBRACHT.
Het Noorsche sa. „Nld&rholm", groot 3482
ton, ls gister tot zinken gebracht, volgens
een telegram dat ln Oslo door de reeders
is ontvangen. De bemanning ls door een
ander Noorsch schip gered. Het ls nog niet
bekend of de „Nidarholm" ten gevolge van
een mijn of van een torpedo vergaan is.
Het schip was van Amerika onderweg
naar Liverpool.
ES TL AND SC H SCHIP VERGAAN.
Het Zweedsche schip „Blrgitta" heeft
veertien opvarenden van het Estlandsche
schip „Linda", dat op weg van Blyth naar
Gothenburg Ls getorpedeerd of op een mijn
geloopen, te Kopervlk aan land gebracht.
Ónder de geredden bevond zich een vrouw.
De tweede machinist van het Estlandsche
schip is aan boord van de „Blrgitta" over
leden, de kapitein ls zwaar gewond en de
meeste geredden hebben lichte kwetsuren
opgeloopen Sommigen beweren een torpedo
te hebben gezien, even voordat de ontplof
fing onder het voordek zich voordeed.
ONDERGANG VAN BRITSCHEN
TREILER.
De uit tien koppen bestaande bemanning
van den Engelschen treller „Theresa Boyle",
groot 224 ton, die Zaterdagochtend door
een Dultschen bommenwerper op 120 mijl
van de kust was aangevallen en tot zinken
gebracht, ls gisteravond ln een haven aan
de Noord-Oostkust aan land gegaan, nadat
zij ruim vijftig uur ln een open boot had
rondgezwalkt Toen het schip zonk, gingen
de mannen ln een "kleine boot en zetten
koers naar land. ZIJ waren op enkele mijlen
van de kust aangekomen, toen zij gezien
werden door een Engclsch vliegtuig, dat
een mijnenveger naar hen toezond Of
schoon zij lijden van de doorgestane emo
ties en de ontbering, is niemand hunner
gewond.
TOENEMENDE NOOD.
United Press meldt:
Opnieuw daalde gisteren in Duitschland
't kwik ln den thermometer, nadat sneeuw
stormen den geheelen Zondag de koude, die
nu al van vóór Kerstmis over geheel
Duitschland heerscht, nog Intenser hadden
gemaakt.
Het toenemende gebrek aan steenkolen
heeft tot gevolg, dat vele woningen en
kantoren onverwarmd zijn, terwijl het stij
gende aantal lnfluenza-gevallen het per
soneel van talrijke kantoren ten zeerste
heeft verkleind.
De spoorwegverbinding tusschen Berlijn
en Kopenhagen staat stil, omdat de spoor-
ponten tusschen Warnemünde en OJedser
den dienst hebben gestaakt Daardoor
wordt de aanvoer van boter, eieren en spek
en andere producten uit Denemarken ern
stig belemmerd.
De spoorwegen nemen nog alleen passa
giers aan, die kunnen bewijzen dat zij drin
gende redenen hebben, om te reizen
Alle kanalen zijn bevroren en naar ver
luidt ls de Rijn geblokkeerd door het pak-
Us.
Tengevolge van de koudegolf kan men
thans ln Berlijn geen aardappelen meer
krijgen groenten waren al lang niet meer
verkrijgbaar Deze onaangenaamheden
worden nog verscherpt door het feit, dat
men nergens .Schnaps" of zelfs den Dult
schen rooden wijn meer vindt.
Hoewel officieel bekend is gemaakt, dat
iedere Duitscher recht heeft op dertig gram
thee, hebben de winkeliers aan hun klan
ten bericht, dat dit niet mogelijk zal zijn,
wijl alle voorraden boven tien pond aan
het leger moeten worden afgestaan.
In Berlijn en omgeving heeft men tal vain
postkantoren moeten sluiten wegens gebrek
aan kolen. De openbare bibliotheek ln Ber
lijn werd eveneens gesloten
Duizenden dieren vriezen in de bosschen
dood, ondanks de pogingen van de auto
riteiten op houtvesterij-gebied, om deze die
ren te beschermen.
In sommige deelen van Duitschland ls
het zelfs onmogelijk de dooden te begraven
vanwege den bevroren grond en moet men
tijdelijke begraafplaatsen inrichten ln kel
ders of lijkenhuisjes.
THYSSEN GEEN DUITSCHER MEER
De Duitsche minister van binnenlandsche
zaken, Frlck, deelt mede, dat de Industrieel
Frltz Thyssen en zijn echtgenoote Amelle,
met Ingang van 4 Febr. van hun Dultsch
staatsburgerschap vervallen zijn verklaard.
ANTI-SEMIETISCHE MAATREGELEN
IN HET PROTECTORAAT.
Reeds zijn op 21 Juni 19^0 ln het Pro
tectoraat onderscheiden verordeningen ver
schenen over het Joodsche vermogen
Thans ls een nieuwe verordening afge
kondigd, volgens welke Joden uit hun za
ken kunnen worden gezet Een aanvullen
de verordening bepaalt, dat dit om te be
ginnen zal gelden voor de textielbranche en
den handel ln schoenen en andere artike
len van leder en wel ln dier voege dat de
verkoop door Joden van deze waren op 30
April 1940 zal worden stopgezet
„De nieuwe verordening", zoo heet het ln
een officieuze toelichting, „heeft ten doel
de Joden uit het oeconomische leven uit te
schakelen". N. R. Crt.
De Letlandsche minister van buitenland-
sche zaken, Munters, heeft gisteravond
voor de universiteit van Riga een redevoe
ring uitgesproken, waarin hij uitvoerig de
betrekkingen tusschen Letland en Sovjet-
Rusland behandelde sinds de sluiting van
het pact tot wederzijdschen bijstand op 5
October J.l.
Munters wees er op, dat het leggen van
Sovjet-Russische garnizoenen op Let-
landsch gebied en het onderhoud dier troe
pen zonder complicaties wordt geregeld.
Tot dusverre ls nog geen enkele oplosbare
kwestie ontmoet.
Munters noemde de bewering, dat Let
land thans reeds of ln ieder geval later, on
der Sovjet-Russischen druk en Invloed
komt te staan, volkomen ongegrond.
Voortgaande sprak Munters over de over
eenkomst tusschen Letland en Duitschland
van 30 October betreffende de emigratie
der Duitschers uit Letland. De evacuatie
van 45.000 emigranten was voltooid op 15
December, de liquidatie hunner in Letland
gebleven bezittingen zal afgewikkeld wor
den voor 15 Mei
De overdracht der uit die liquidatie voort
gekomen bedragen moet nog geregeld wor
den. Men hoopt echter, dat Duitschland ln
een aanvaardbare regeling zal toestemmen
Sprekende over de houding van Letland
wees Munters er op, dat die gebaseerd ls
op het beginsel van versteviging van het
onafhankelijke nationale bestaan.
BINNENLAND.
Kind tijdens verhuizing door koude bevan
gen en overleden. (Gemengd, 3e Blad).
De bij Druten geïsoleerde menschen door
militairen in veiligheid gebracht. (Ge-
mengd, 3e Blad).
AMSTERDAMSCHF BEURS.
Goed prijshoudende markt Stagnee-
rende affaire Tabaksaandeelen rast
Amerikanen nauwelijks veranderd
Nederlandsche Staatsfondsen kalm.
BUITENLAND.
Maken de Russen kleine vorderingen in de
Mannerheim-linie? (le Blad).
Toenemende nood in Duitschland. (le Blad)
DuitschRussische handels-overeenkomst
geteekend. (le Blad).
ZIE VOORTS „LAATSTE BERICHTEN"
EERSTE BLAD.
MEN ZIE VOOR „ONS KORT VERHAAL"
PAG. 3 VAN HET TWEEDE BLAD.
o
Naar wij van het Koninklijk Nederlandsch Meteorologisch
Instituut te De Bilt vernemen, is vanmorgen in ons land de
laagste temperatuur geregistreerd, welke ooit in ons land is
waargenomen.
Na den sneeuwval van gisteravond is een opklaring gevolgd,
terwijl de wind tot zwak ainam. Hiermede waren de voor
waarden geschapen tot het optreden van buitengewoon lage
temperaturen, vooral in het Noord-Oosten en het Oosten van
ons land.
Vanmorgen werd op het vliegveld Eelde een temperatuur van
24 graden Celsius waargenomen, terwijl het vliegveld Twente
23 graden had.
Zoo lang regelmatige, gecontroleerde waarnemingen in ons
land plaats vinden, is de temperatuur nog niet zoo laag ge
weest. Het vorige record werd op 31 December 1923 gevestigd
te Avereest. De temperatuur bedroeg toen 22.3 graden Cel
sius. Dit is dus thans op dubbele wijze geslagen.
Gemiddeld over ons geheele land was de ochtendtemperatuur
vandaag 16,5 graad Celsius beneden normaal.
Ook in de hoogere luchtlagen is het buitengewoon koud.
Gisteren werd op 2000 M. hoogte een record geëvenaard.
VOLGENDE MAAND BEGINT DE
AFLEVERING AAN DE GEALLIEERDEN.
Volgende maand zal de aflevering begin
nen van de enorme hoeveelheden vliegtui
gen. die het buitenland ln de Vereenlgdt
Staten heeft besteld
Volgen» goed Ingelichte kringen zullen
1460 oorlogêvllegtutgen worden afgeleverd,
terwijl er nog omstreeks 7700 zijn besteld.
leger en vloot van de Vereenlgde Staten
bestelden 4460 vliegtuigen, waarvan er 360
zijn afgeleverd
Het buitenland kocht voor tweehonderd
vier milhoen dollars aan wapen», waarvan
zes en negentig procent voor de luchtafweer
Frankrijk bestelde voor honderd een en
twintig mlllloen dollar aan vliegtuigen. En
geland voor een en twintig mlllloen dollar
De Vereenlgde Staten beschikken over
een luchtvloot van 2580 vliegtuigen en naar
men verwacht, zullen zij einde Juni 1940
een luchtvloot hebben van 3200 vliegtuigen
De vloot, die thans over 1766 vliegtuigen be
schikt. verwacht er het volgend Jaar 3000 te
hebben
Strenge tot matige vorst. Be
trokken tot halfbewolkt. Nu en
dan sneeuw, vooral in de kust
strook. Meest matige verander
lijke wind.
FRANKRIJK TEGEN DE COMMUNISTEN.
De Fransche politie heeft achtten perso
nen gearresteerd, die in het dertiende ar
rondissement hebben gepoogd een commu
nistische organisatie op te richten. Allen
zijn bekende vroegere militante communis
ten Zij zijn ter beschikking van de militaire
autoriteiten gesteld. Vijf andere personen
die sovjet-pamfletten hebben verspreid, zijn
ter beschikking van de Justitie gesteld.
LOOPEN VOOR HET FIN SC HE
HULPFONDS.
Taisto Maki heeft zijn eerste optreden ten
bate van het Finsche hulpfonds in Amerika
achter den rug. Op een sport-carnaval
heeft hij ln een sukkeldrafje drie ronden of
528 yards afgelegd. De achtduizend aanwe
zigen betaalden naar schatting zesduizend
dollar voor het fonds. Nurml vergezelde
Maki, hij droeg een sergeantsuniform. Deze
week vliegen zij beiden naar Los Angeles,
waar zij de training voor Maki's eerste race
op drie Maart a.s. zullen aanvangen.
VROUWEN WILLEN DEN VREDE.
30 Zweedsche vrouwenorganisaties welke
een half millloen Zweedsche vrouwen ver
tegenwoordigen, zijn gisteren bijeengeko
men. Besloten werd een oproep tot alle
vrouwen-organisaties in de geheele wereld
te richten ln een campagne om een eind te
maken aan den huidigen oorlog. Bij alle
vrouwen van de wereld wordt erop aange
drongen georganiseerden druk op haar
regieringen uit te oefenen, om het initia
tief te nemen om dezen oorlog te beëindi
gen.
TANI ONTVANGT DEN BRITSCHEN
AMBASSADEUR.
De Japansche vice-minister van buiten-
landsche zaken Tanl. heeft den Britschen
ambassadeur Craigie, tot een bezoek aan
zijn ambtswoning uitgenoodigd. Tijdens
het onderhoud, dat anderhalf uur duurde,
heeft Tanl den ambassadeur verzocht, ter
stond de negen Duitschers van de Asama
Maroe uit te leveren, zooals de Brltsche
regeering heeft voorgegesteld. Tevens deel
de Tanl mede, dat de Japansche regeering
binnenkort de onderhandelingen met de
Britschr regeering zal hervatten voor den
terugkeer van de resteerende 12 Duitsche
opvarenden van de Asama Maroe.
Vernomen wordt, dat Craigie den minis-
ter verzekerd heeft, dat de Brltsche regee
ring bereid is de negen Duitschers, die een
betrekkelijk geringe militaire opleiding
hebben gehad, uit te leveren. De kwestie
zal geregeld worden op zoodanige wijze,
dat zooveel mogelijk rekening gehouden
wordt met de Japansche wenschen Alge
meen gelooft men. dat de negen Duitschers
door de Britsche autoriteiten op Japansch
gebied aan de Japansche autoriteiten zul
len worden overgeleverd.
KEIZER VAN MAXDSJOEKWO NAAR
TOKIO.
Vernomen wordt, dat de Keizer van
Mandsjoekwo op 6 Mei a-s een bezoek zal
brengen aan Tokio, om den keizer zijn
gelukwenschen over te brengen ter gele
genheid van het 26e eeuwfeest van de
stichting van het Japansche rijk.
Op 20 Mei zal hij de terugreis aanvaar
den. Evenals bij zijn bezoek van vijf Jaar
geleden, zal de keizer van Mandsjoekwo
niet van de keizerin vergezeld zijn.
HET KOMENDE BEWIND VAN WANG.
Naar uit Sjanghai gemeld wordt, zijn in
een gisteren ten huize van Wang tsjing
wei gehouden vergadering alle noodige
toebereidselen getroffen voor de vorming
van een centralen politieken raad. welke
het kernpunt moet worden van de nieuw»
centrale Chineesche regeering.