Unox
LEIDSCH DAGBLAD, Maandag 12 Februari 1940
Derde Blad
No. 24504
>r. Winckel in Helsinki
geïnterviewd
nland forceert zich in dezen
afschuwelijken oorlog!
UYLENSPIEGHEL
Jaargang
Finland
Zóó lekker is Sanoslol!
E
SANOSTOL
RECHTZAKEN
In den
Finland
(S.MJB()0\E> EIS
WITTE BOONEN
MET
GELDERSCHE
ROOKWORST
Nieuwe burgemeester
van Koudekerk a.d. Rijn
m Bet lift niet in de bedoeling van den
die een» ala leider van een Neder-
idsche ambulance naar Abessynlë op
dok thana als leider mede te gaan
Finland.
Van onzen specialen verslaggever),
jinkl. 6 Februari. Een gesprek met
■1-generaal Axel Solltander had ik u
ffd maar lk wil de volgorde nu ver-
zoojulat zat lk een genoeglijk
e te maken met Dr. Winckel, den man,
_e Nederlandsche ambulance naar
wnle geleld heeft en die nu hier zit om
Jhet Finsehc Roode Kruis besprekingen
fren over de organisatie van een Ncder-
>he imbulance naar Finland. Dr
jel is hier vannacht aangekomen HIJ
jerst eenlge dagen in Stockholm en kon
Kies als lk geen plaats ln het lljn-
julg naar Aabo machtig worden. Maar
tders dan lk hU kreeg een regeerlngs-
tulg tot zijn beschiking, alsook een
;hen begeleider, die hem op de verdere
nn Aabo naar Helsinki vergezeld heeft.
Zweden Is dat iets heel anders en voor de
Noren natuurlijk ook. Daarom konden de
Zweden een grootscheepsche ambulance
sturen met 130 man en een groot aantal
automobielen. WIJ hadden destijds ln Abes
synlë de zorg op ons genomen voor een zie
kenhuis met ongeveer honderd zwaargewon
den. Indien de zaak hier tot regeling komt
zal het dien kant hier ook wel uitgaan.
Straks hoop lk de leiders van het Finsche
Roode Kruis te ontmoeten en binnen enkele
dagen zal lk wel spijkers met koppen kun
nen slaan".
Terloops vertelt Dr. Winckel mij, dat hot
niet in de bedoeling ligt, dat hij zelf als
leider van de Nederlandsche ambulance
naar Finland zal optreden. „Ik heb dat nu
één keer bij de hand gehad in Abessynlë
en omdat lk daardoor practische ervaring
heb kunnen opdoen, lag het min of meer
voor de hand. dat lk nu de voorbereiding
voor de Finsche ambulance op mij nam, al
geef lk mij er natuurlijk rekenschap van
dat de condities hier geheel anders zijn dan
ze daarginds waren Al te noordelijk zullen
onze menschen niet moeten werken. Het is
lalf twee vannacht arriveerde hij in de
stad pn juist toen hij ln bed wilde
belde een Juffrouw van een courant
or een telefonisch Interview. Dat ging
Zóó lekker smaakt Sanostol. dat
de kinderen geen druppel aan den
lepel willen laten, 'n Volwaardig,
natuurlijk levertraanproduct, maar
bovendien nog verrijkt met vita
mine B uit het verwerkte mout
en vitamine C uit het toegevoegd
zuiver sinaasappelsap, dat Sanostol
zoo smakelijk maaktl En neemt
het zelf ook. ter vergrootlng van
Uw weerstandsvermogen en Uw
energie! Vraagt dan de nieuwe,
voordeellge „lamllleverpakklng" a
f2.75, die 214 x zooveel bevat als
de bekende flacon k 11.40.
„Hei lékkere levertraan-produel
BROCADES STHEEMAN l PHARMACIA
(IxUTM. Med
HAAG8CHE RECHTBANK.
Het D.K.W.'tje en Singer'tje.
„Ik heb een D. K. W.'tJe", zei de ver
dachte.
„En lk een 8inger-tje", zei de getuige.
De man van het D. K. W.-tje ontkende bij
de aanrijding ln de Vrouwen Kerkstraat te
Leiden het Singer-tje van V. uit Lelden te
hebben beschadigd.
De bestuurder van de D. K. W. meende
dat zijn lage auto niet de schade zou heb
ben veroorzaakt, gezien de hoogte er van
op de auto van V.
Hij wilde in genoemde straat parkeeren
en reed links, waardoor de aanrijding ont
stond De officier vond dat de verdachte
ln elk geval schuld aan de aanrijding heeft
waarom hij f. 10.boete subs. 10 dagen
hechtenis en omdat de D. K. W. de schade
aan de Singer had veroorzaakt, zal de ver
dachte die ook moeten vergoeden.
Dr. Winckel, gekiekt b(J i)jn vertrek per vliegtuig uit ons land naar Finland.
organisatie van de Nederlandsche am-
voor Finland ls. zoo vertelt mij dr.
tel, aan Nederlandsche zijde ln begin -
tar. „In Abessynië waren wij indertijd
Un negenen en lk neem aan, dat het
eventueel een ongeveer gelijk aantal
m zal. Wij zullen dan bijstand noodlg
in van de Lotta's. Natuurlijk moeten
ikening houden met het feit, dat Ne-
lers niet gewend zijn aan de kllma-
he verhoudingen hier. Voor de
bovendien noodlg, den gang van zaken gron
dig voor te bereiden, „ik vertel dr. Winckel,
vernomen te hebben, dat een paar Parljsche
verpleegsters, kennelijk op de rauwe en
koude werkelijkheid van den oorlog hier
niet bedacht, tegen de moeilijkheden al
dadelijk niet opgewassen bleken. HIJ lacht.
„Nee. dit is zeker geen werk, waarbij Je
maar lukraak Je gang gaat. Juist daarom
leek het geschikt, dat ik eerst eens zelf hier
kwam kijken en praten. Ik blijf hier overi
gens zoo kort mogelijk. Zoodra de zaak met
de Finsche autoriteiten ln kruiken en kan
nen is keer lk terug, want voor de rest van
de voorbereiding moet zoo min mogelijk tijd
verloren gaan".
It er al iets bekend omtrent de leiding
van de Nederlandsche ambulance?
..Neen, nog niet. Toen wij destijds de am
bulance voor Abessynlë organiseerden kwam
er onmiddellijk een stroom van vrijwillige
aanmeldingen. Zoo gaat het nu eveneens
Er hebben zich al veel meer krachten opge
geven dan wij noodlg zullen hebben".
WIJ praten dan over de bombardementen.
Dr. Winckel blijkt een alarmloozen treinreis
van Aabo naar Helsinki te hebben gehad.
Maar ook hij kent al het Finsche woord dat
de menschen op weg helpt naar den schuil
kelder Als hij mij een sigaret geeft waar
schuw ik hem: die zijn kostbaar hier! Nog
altijd is het bijna onmogelijk een doosje
machtig te worden, tenzij hier of daar im
port-sigaretten tegen exorbitante prijzen.
Gelukkig behoeft dr. Winckel zich geen
zorgen te maken: hij trekt lustig aan een
oud-vaderlandsche pijp. „Ik loop hier maar
ln uniform rond", zegt hij, „want dat heeft
vermoedelijk practische voordeelen. Alleen: l
een militaire pelsjas bezit ik niet". Dat de
uniform voordeelen heeft kan lk bevestigen
en dat men hier overigens ln de zonderling-
ste combinaties rondloopen kan eveneens, j
Wij spreken af, dat lk dr. Winckel over een
paar dagen nog eens zal opzoeken: misschien i
ls er dan wat schot gekomen in de regeling I
van de Nederlandsche ambulance En dan
neem lk afscheid van hem: zijn tijd is vol be-1
zet hij moet ook nog naar onzen attaché
Baron van Haersolte vandaag en zelf ga
lk mijn dagelijksch wetrk hervatten: hollen
van den een naar den ander, waarbij nog
komt. dat lk vanavond naar Aabo vertrek,
de stad, die wel het meest van de Russische
bombardementen heeft geleden en waar lk.
gedwongen als ik was om mijn route via
Vasa te nemen, tot nu toe nog niet ben
geweest.
Nadruk verboden.
Auteursrecht voorbehouden.
HAAG8CHE POLITIERECHTER.
De deurwaarder kwam.
Het pad van den deurwaarder gaat lang
niet over rozen; het ls maar zelden dat zijn
ambtelijke verschijning met gejuich wordt
begroet.
De deurwaarder van Alkemade. onder
vond dat weer eena toen hij bij een land
bouwer ln die gemeente, C. voor ambtelijke
zaken de woning betrad.
Want de deurwaarder kwam beslag leg
gen daar de belastingambtenaar zijn deel
niet ontvangen had
Bepaald onvriendelijk was de ontvangst,
want de veehouder smeet de deur van zijn
woning dicht toen de deurwaarder er tus-
schen zat.
Het gevolg was direct, dat de deurwaar
der aan de hand werd gewond en vervol
gens dat de veehouder zich nu voor den
rechter had te verantwoorden.
De deurwaarder vertelde van zijn erva
ringen; reeds dadelijk had de verdachte
gezegd „Ik heb niks", met welke aankon
diging de deurwaarder uiteraard geen ge
noegen kon nemen De verdachte vond
echter dat de verwonding niet van betee-
kenls was.
De Officier had weinig waardeering voor
het optreden van verdachte, en vorderde
f. 25.boete subs. 25 dagen hechtenis,
hetgeen ook het vonnis weTd van den
politierechter.
Walter Citrine, leider van de Engel-
toe vakverecniglngsdelegatJe, acht het
hagend noodlg dat de Britsche regee-
de hulp aan Finland zal uitbreiden
»Urm 's nachts om 12 uur: het hotel
Flnsohe hoofdstad stroomt leeg. De
en het personeel vinden elkaar ln
den schuilkelder terug.
Van onzen speclalen verslaggever).
jinkl, 2 Februari. De moderne be-
is een zonderlinge aangelegen-
ZIJ heeft duizenden Jaren haar best
in, om de menschen, eens holbewo-
leeren leven ln licht en lucht. Zij
diepgaande studies gemaakt van de
itlng van fabrieken, en de sociale hy-
behoort tot de belangrijke takken
'e medische wetenschap,
ons dit alles te hebben opgeleverd,
dezelfde beschaving het blaadje om:
•ngt ons om diep onder de aarde te
'n. om ons te versteken van lucht en
®n zon, om onze moderne fabrieken
[btoren te verwisselen voor holen en
F1® terug te keeren tot den prlmi-
staat. waarin wij eens hebben ge-
Wefold van vandaag krioelt van
Riders en loopgraven, van bomvrije
matsen en gas-veilige onderkomens,
lucht, als vervoersterrein veroverd
5 ^nerSle van vredelievende men-
dreigt aan alle kanten gevaar. De-
jjcjniek, dezelfde chemie, die zulke
wnoare winsten voor de beschaving
PJJ» spannen zich ln om dood en
nh«n v^e&tuigen te strooien, en de
n op de aarde worden holbewo-
weleer. zie het Finsche volk! Een
dat u sportleL een gehard volk. Een
it Lwh eigen leven heeft opgebouwd
n.,z)eJrht k aan den vrede als wel-
I 2» een ander- Vandaag ver-
lijn moderne gebouwen voor
Tbosche holen, want elke minuut
■wne loeien, die aankondigt, dat
de Russen, de „bevrijders" van Finland,
ln aantocht zijn om hun bommen te gooien
op menschen en dingen.
Dat alles schoot mij door het hoofd, toen
vannacht om 12 uur Ineens luchtalarm ge
geven werd. Het hotel was al stil geworden;
de menschen sliepen na een dag van werk
en spanning. Opstaan! Opstaan! Een llft-
jongen rent de trappen op, slaande op een
zwaren gong. Opstaan! Opstaan! De gas
ten verschijnen in de gangen; meerendeels
in pyama, waarover zij haastig een Jas
hebben aangeschoten. Beneden staat een
man van de luchtbescherming, die den weg
wijst. Wij moeten buitenom, door een zwar
ten duisteren vriesnacht naar den kelder
loopen. „Vaestosuojaan"! In de schuil
plaats zijn houten banken aangebracht en
wat spaarzaam licht valt over de vale ge
zichten van de menschen. Naast mij zit
Noel Baker, die met Sir Walter Citrine aan
het hoofd staat van de Engelsche vakver-
eenigingsdelegatie, die vandaag haar kort
bezoek aan Finland eindigt. Sir Walter
zelf is ln pyama, en de Amerikanen vlas
sen al op een nachtelijk interview. Noel
Baker gaat op zUn rug op een bank liggen
„try to have some sleep", (om te trachten
een tukje te doen). WIJ wachten. De sire
nen zijn stil geworden. Broederlijk zitten
wij bijeen: de hoteldirecteur en de liftjon-
gen, Sir Walter, een paar Finsche officie
ren. kamermeisjes, de portier, journalisten.
Nachtelijke bombardementen waren tot nu
toe zeldzaam ln Finland. Dezer dagen kreeg
Uleaborg er een. De stad was overdag ln
brand gebombardeerd en op den laatenden
fakkel stevenden de Russen 's nachts op
nieuw af. Maar Helsinki is aardedonker. Ik
weet er van. want om een uur of acht ben
lk uitgegaan: geen hand voor oogen te
zien. De auto's rijden met twee schamele
lichtstreepjes, de tram voert één zwakke
groene lamp. Wat kunnen de Russen hier
onderscheiden? Er gebeurt niets. Na een
klein half uur komt de verlossende lang
gerekte signaaltoon: alles veilig. En onze
armelijke optocht zet zich weer in bewe
ging. Tien minuten later ls de stilte ln het
hotel teruggekeerd....
Sir Walter Citrine en de zijnen hebben
vanmorgen Minister-President Rytl gespro
ken, en nadien ontvingen zij de talrijke
vooral Engelsche correspondenten in de
hall van mijn hotel. Ik zat mee ln den
wijden kring en hoorde, hoe Sir Walter
vertelde van zijn diepen indruk van de
eenheid van het Finsche volk; hoe hij in
Aabo 1) en Tammerfors de verschrikke
lijke gevolgen van den bommenhagel heeft
bekeken, hoe hij twijfelt aan de efficiency
van de Russische strijdmethodenhoe hij
terugkeert met het voornemen om het En
gelsche publiek en de Britsche regeering
dringend uit te noodlgen, de hulp aan
Finland uit te breiden; en hoe hij ervan
overtuigd ls dat. die hulp niet zal uitblij
ven, hulp. waarvan de vorm en de mate
vanochtend door de Engelsche delegatie
met de Finsche regeering besproken ls.
Het lijdt geen twijfel, dat Finland zich
ln dezen afschuwelijken oorlog forceert.
Het moet dat doen. Maar duidelijk ls ook.
dat de situatie allengs moeilijker wordt,
ook wegens de zorgen van het transport
en niet minder wegens nijpend gebrek aan
arbeidskrachten. Ik sprak vanmorgen uit
voerig met den voorzitter van de Finsche
sociaal-democratische vakcentrale, Eero
Vuorl, die mij vertelde, hoe ongeveer tien
procent van de Finsche bevolking nu oor-
logsdlenst. aan of achter de fronten ver
richt. De werkloosheid, die hier in 1930
hoog was gestegen, ls
Tuuut! Tuuuutl! Alarm!
Het ls één uur. Wleer begint de optocht
der beschaving en de aftocht der men-
scheüjkheld. Weer verzamelen wij ons
allen in den schuilkelder. Sommige vrou
wen hebben de breikous meegenomen: af
en toe duurt de alarmtoestand uren. De
zen keer loopt het met drie kwartier af.
Dan keeren wij terug naar licht en lucht:
vandaag is het helder en zonnig: ltMolo-
tofweer!"
Vuorl dan vertelde mU. hoe na 1935 de
werkloosheid snel is gaan dalen. In 1931
Het Finland tegelijk met Engeland den
gouden standaard los. Daardoor werd zoo
wel de schuldenlast lichter te dragen als
de concurrentiemogeiykheid op de inter
nationale markten grooter De handelsba
lans te voren passief, werd actief. In 1931
vertegenwoordigde het ultvoeroverschot al
een waarde van 992 millioen Finsche Mark.
en in 1934 was het tot 1.449 millioen opge-
loopen. In den winter van 1932 bereikte
de werkloosheid haar diepste punt. Sinds
dien ging het gestadig beter. In alle pro
duct ietakken kwam schot. Finland kon
allengs van werkloozensteun afzien; het
land begon te bloeien als zelden tevoren.
Ook ln politiek opzicht weerspiegelde zich
de algemeene verbetering. De tegenstellin
gen van vroeger lk hoop er nog eens een
ÜG. 53-0101
6 (Ingez. Med.)
De mijnheer van wien ik U thans ga ver
tellen, zag er zoo op het eerste gezicht héél
normaal uit. Heelemaal niet iemand, om tc-r
beschikking van de regeering te stellen. Néé,
lk wil de regeering niet beleedigen. Ik be
doel dit in de tale Kanaans onzer recht
spraak. Om tot den heer terug te keeren,
hij zag er uit als huls-, tuin- en keuken.
Ongevaarlijk, welwillend, bijna intelligent
zelfs De volksmond wiL dat een bril ge
léérd staat. Zóó ver wil ik niet gaan. doch
wél verleende een dier brillen, die mijn Am-
sterdamsohe vrienden zoo blomrijk ..noga-
fletsen" noemen, zijn gelaat een bezonken
en scherpzinnige uitdrulkking. Kortom, het
was een mijnheer, dien niemand zou aarze
len binnen te nooden. wanneer hij op de
stoep stond en mevrouw te spreken vroeg
voor een „dringende persoonlijke aangele
genheid". waaronder hier te lande, naar de
ondervinding leert, wordt verstaan een af
faire van zeep en (of) veiligheidsspelden.
Wij sloegen dan ook geen Acht oip hem.
toen wij begonnen smakelijk en vlijtig Af
te geven op den terugkeer van de vorst.
,.t Is om Je te verdoen", vond een huis
vader en hij toonde ons twee rauwe win
terhanden.
„Inwrijven met uien", adviseerde een
vriendelijke oude dame, haar hooge stem
bevend van een gedurende tientallen Jaren
opgespaarde wijsheid en ervaring
..Dan maar liever winterhanden", kwam
de huisvader beslist en ik kon hem geen
ongelijk geven.
„Ik heb nét", aldus een tweede huisvader,
jong van Jaren, doch met een zorgelijken
rimpel ln het blanke voorhoofd, „alle water
leidingen laten ontdooien, ik heb het ram
bam gekregen van het kranen-aftappen en
lk ben scheef gegroeid van het volle emmers
uit den keldeT naar zólder sjouwen
Niemand vroeg, welke aandoening onder
„rambam" wordt verstaan, doch wél infor
meerde ik nieuwsgierig, waartoe de volle
emmers in het huis des vertellers naar den
zolder worden gesjouwd.
„Omdat alle cootsteens en alle U-weet-
wels in m'n huis stijl-bevroren zijn. behalve
'het fonteintje op zolder
„Wonderlijke speling der natuur", meen
de ik.
„Ontzettend". zei een Jongedame „eerst
maanden-lang gemeene kou. nou eindelijk
dooi, lk leefde hééleanaal op. en nou weer
vriezen, 't is géén doen. ik wou
Nóóit zullen wij vernemen, lieve lezeres,
waarde lezer, wat deze jongedame wou,
want de oogenschljnlijk zoo normale, zelfs
'bedriegelijk pienter-kijkende heer. met
wiens verschijning ik deze regelen druks In
leidde. nam thans het woord en wat hij
zeide zou niet méér opsphudding hebben
kunnen veroorzaken, dan een aarrhankelijk-
held^betuiging aan een vreemde mogend
heid. zooaLs die onze bus wel eens doet ver-
steenen. wanneer een argelooze na-het-ont-
bijt-politicus overluid zijn meening spuit in
anderen zin. dan de bua in poliücis pleegt
aan te hangen.
.Jjooip rond-", riep de heer en ik moet zeg
gen. dat de opmerking, gericht tot lieden
in een overvolle bus. géén hout snijdt.
„Loop rond! Ik vind het fijn dat het weer
gaat vriezen
Een kreet van ontzetting en dan stilte,
gelijk een moord op de geluidsfilm.
Heesoh fluisterde ik mijn buurman in het
oor dat deze heer natuurlijk geen kans had
gezien een loodgieter bij zijn lekkende wa
terleiding te loWken en dies vurig had ge
beden om nieuwe vorst, opdat de lekken
weer zouden toevriezen.
Maar neen, hij voegde aan zijn lasterlijke
taal toe:
„Kunnen we nog wat schaatsen - rij j en
wie weet, we krijgen in tien volgende win
ters de kans niet meer
„De gemeentelijke geneeskundige dienst
moet worden gewaarschuwd", vond mijn
buurman zachtjes, want men kan nóóit we
ten wat er gebeurt, wanneer men zulke
stumpers krénkt.
Slechts de Jongedame vertolkte ons aller
gevoelens, toen zij vertwijfeld en daar
mee wil ik heden eindigen kreet:
„Ik walg van schaatsen
-New York Ltfn POELAU TELLO, 10
Fork te
Febr. v. New York
Batavia.
Holland—Amerika L(jn BLOMMER6DIJK.
9 Febr. v. Baltimore te R'dam VOLENDAM
R'dam n. New York. 10 Febr. uit den N.
Waterweg MAASDAM, ultr.. 9 Febr. te
Antwerpen.
afzonderlijken brief aan te wijden ver
loren haar scherpte, en alles wees op de
komst van een periode van rustige periode
van rustige, gezonde ontwikkeling, toen de
Engelsch-Fransch-Duitsche oorlog plotse
ling groote moeilijkheden voor den uitvoer
begon op te werpen. Daaroverheen kwam
de overval van de Russen. Finland werd
zelf oorlogsterrein en nu leeft men hier bij
den dag. De loonen rijn. vertelt my Vuori,
nog niet verhoogd sedert eind December,
maar in den vorm van betaald overwerk
wordt de staging van de prijzen althans
gedeelteiyk gecompenseerd. Toch ligt hier,
in het economische, een van Finland's
zwaarste problemen. Twee 'maanden heeft
het land de tanden op elkaar gezet, maar
de voorraden slinken, en de zorgen nemen
toe. Geen wonder, dat menige Fin zich af
vraagt, hoe dit kleine land het op den duur
moet bolwerken tegen den grooten buur
man, die alles in veelvoud heeft wat de
Finnen tekort komen. Alles: behalve dan
het vermogen om te organLseeren en effi
cient te zUn. Op dat stuk rijn de Finnen de
Russen verre de baas gebleven.
(Nadruk verboden).
(Auteursrecht voorbehouden).
DE HEER G. VERHEUL.
1) Er riJ op gewezen, dat de aa in het
Finsch als een o en de o als oe wordt uit-
De naam van de stad Aabo
als Oboe.
De heer G. Verheul
Geiyk vermeld is tot burgemeester van
de gemeente Koudekerk a. d. Ryn be
noemd, de heer G. Verheul, thans burge
meester van Marken.
