Het leven wordt duurder De Burgerdijk getorpedeerd ie Jaargang MAANDAG 12 FEBRUARI 1940 No. 24504 ernieuwde stormloopen tegen de Mannerheim-linie HET VOORNAAMSTE NIEUWS VAN HEDEN Alle afgeslagen De strijd in het Westen Nieuwe heffingen op benzine, koffie en suiker De strijd ter zee Rede van Kingsley Wood Dit nummer bestaat uit DRIE bladen EERSTE BLAD De Bilt verwacht Rede van dr. Frank over Polen EIDSCH DAGBLAD DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN PRIJS DER ADVERTENTIES: 3D tfj.'per regel voor advertentie* uit Lelden en plaatsen waar »gcnt chappen van ons Blad gevestigd zt)n Voor alle andere advertenties 35 ets. per regel. Voor zakcnadvertentles belangrijk lager tarief. Kleine advertenties uitsluitend bU vooruitbetaling Woensdags en Zaterdags 50 ets. bij maximum aantal woorden vsn 30. - Incasso volgens poslrecht Voor opzending van brieven 10 ets. porto te betalen. - Verplicht bewijsnummer S ets. Bureau Noordemdsplent Telefoonnummers voor Directie en Administratie 25041 (2 lijnen) Redactie 21507 Postcheque* en Girodienst no. 57055 Postbus no. 54 PRIJS DEZER COURANT: Voor Lelden en gemeenten, waar agentschappen gevestigd «Um per 3 maanden 1333 per week LOM Franco per post 235 per 3 maanden portokosten.' (voor binnenland L 0.90 pet 3 mndj moed en volharding, <üe de Finnen d»>n strijd om Summa nan den dag leg- is van dien aard, dat deze strijd, naar meent, ln de geschiedenis geboek- ifd zal blijven als het Flneche Verdun, i front van Summa ls ongeveer twaalf M bre<-d en op deze nauwe ruimte heb- de Russen duizenden mannen en ma- Unes geworpen. Wanneer hun mannen ,eniaald zijn en de overlevenden vcr- raken, brengen de Russen nieuwe ,open ln het veld om hen te vervangen. Russen ln dezen sector zijn goed uitge ste beroepssolida/ten. Alle ruat, die de Fin- n krijgen, ls een paar uur voor mldder- cht voor de Russen bij het aanbreken den dag hun aanvallen hervatten. De- ■fd Finnen weerstaan lederen nieuwen alsgolf der Russen. Sedert het offen- f op de landengte begon, hebben de Rus- naar schatting niet minder dan 9000 _n en meer dan 100 tanks verloren. De isohe verliezen moeten thans ook ver- icldene duizenden bedragen. »e .ebetonneerde fortificaties ondergln- een /eer zwaar granaatvuur, doch de ei stand kon niet worden gebroken. Niet rheeld mag echter worden, dat de schade, door de Russische artillerie was aange- 3ht, vrij belangrijk Ls. het Noord-Oostelijke front van het gameer hebben zich geen gevechten belang voorgedaan. De Russen hebben onkel offensief pogen te ondernemen de streek van Halttojoki. maar dit offen- f mislukte BIJ het Ladogameer hebben Russische troepen gepoogd eenige deta- -ïenten over het ijs te sturen, maar dc vallen werden gesUilt door de Finnen, verschanst lagen op de ©Handjes, die ral ln het meer liggen. dens de eerste tien weken van den log ln Finland hebben de sovjets vol ts gecontroleerde cijfers 327 vliegtul- verloren. alsmede 594 strijdwagens, 200 goeder, staat verkoerende kanonnen. 552 mobielen, 1560 paarden, 20 tractors. G3 keukens en 28 geblindeerde auto's. Drie epen en een duikboot zijn door de Fin tot zinken gebracht en andere schepen beschadigd. 'halve de gecontroleerde verliezen ln de t hebben de sovjets waarschijnlijk nog heldene tientallen andere vliegtuigen loren. olgens Russische lezing zouden 16 vor mingswerken. w.o. acht geechut-kaze- tten, veroverd zijn! WIBORG GEBOMBARDEERD. e „Stockholm Hidningen" bericht, dat rg hevig ls gebombardeerd. De fraaie torl.sche kerk van de stad ls vernield, vijand wierp talrijke brandbommen rdoor verscheidene branden ontston- groote verwoesting werd aangericht ee personen werden gedood en twee ge ld. k Hangoe werd gebombardeerd, doch was de schade betrekkelijk gering. TWEE RUSSISCHE LICHTINGEN OPGEROEPEN. Zwltsersche Telegraaf-agentschap eemt uit Moskou, dat de lichtingen en 1921 thans ln Rusland onder de enen worden geroepen. ROOSEVELT OVER DEN INVAL IN FINLAND. een rede op de trappen van het Witte heeft president Roosevelt verklaard, de Sovjet-Unie een even absolute dlc- pr vormt als elke andere dictatuur ln wereld. De Russische oorlog tegen Fln- aldus Roosevelt, beteekent de Invasie een naburig land. zóó oneindig klein, het de Sovjet-Unie geen schade zou nen berokkenen. ©velt sprak tot de leden van het ikaansche jeugdcongres Zijn woorden n. zoodra hij „Finland" noemde, door Btdriftig gejuich onderbroken. „De sym- van Amerika, aldus Roosevelt, ls r 98procent met de Finnen. Jaren gc- n hoopte lk, dat Rusland zijn moellljk- n zou te boven komen en dat zijn re- 'iÏ? ten sl°tte 6011 vredelievend popu- bewind zou worden, dat niet zou raken de onschendbaarheid van zijn buur- n. Die hoop ls nu öf wel voorbij óf Jt voor betere tijden bewaard. De et-Unie heeft zich vereenlgd met een re dictatuur en ls een naburig land ingevallen dat slechts in vrede wenscht n als een vrije vooruitstrevende de- atie. Amerlkaansche hulpverleen lng aan land is in sommige kringen bestreden •.een poging om Amerika ln den lmpe- uschen oorlog te betrekken". was klinklare onzdn. Hier is een republiek ln het Noorden van welke ongetwijfeld uitsluitend haar "ndbaarheid van grondgebied en re- nj» wenscht te behouden. Niemand met nd JMatand gelooft, dat Finland eenige «mens koesterde ten aanzien van dc endbaarheid en de veiligheid der ^Unie. Het was een axioma, aldus Roosevelt, dat Amerika de Finnen wilde helpen door hun geld te leenen of te geven. Dat wij zelf met de Sovjetas ln oorlog zou den geraken, ls eveneens onzinnig gepraat". Een zeker aantal Amerlkaansche vrijwil ligers bevindt zich reeds ln Finland. Een der eerste was William Sullivan uit Bur lington in den staat Vermont. HIJ heeft een groote ervaring als vlieger. BIJ de klei ne groep vrijwilligers, waarvan hij deel uit maakt, bevinden zich onderdanen van twaalf verschillende landen. Er zijn ook eenige officieren onder hen. doch dc oplei ding van de troep wordt uitsluitend ver zorgd door Flnschc officieren. De groep heeft den naam „Slsu" aangenomen, een Flnsch woord, dat „ontembare energie" be teekent De uitrusting en de geest, der man nen ls uitstekend. Onder hen bevinden zich Dultschers, Engelschen, Polen, 8candina- vlërs en Bal ten. Verscheidene Zweedsche artsen zijn als vrijwilligers in Finland aan gekomen ZIJ zullen ln de landelijke gebie den dc gemobiliseerde Flnschc artsen ver vangen. Reeds meer dan 2 mlllloen dollar Ls bij eengebracht ln Amerika voor Finland. TANNER BLUFT OPTIMIST, De Flnschc minister van buitenlandsche zaken, Tanner, heeft de geruchten over vredes-bemiddeling van eenlgerle! zijde ontkennend gezegd: Het Finsche leger heeft sedert tien we ken met succes het land verdedigd tegen veel talrijker strijdkrachten. Tot dusverre hebben wij gestreden met onze eigen troe pen en onze eigen hulpbronnen. Thans, nu wij kunnen rekenen op bijstand in wapens en troepen, komende uit verschillende richtingen, volgens het besluit van den Volkenbond, ls Finland ln staat de aanval len af te slaan. Bijgevolg kan men Finland geen vredesvoorwaarden dlcteeren. Het ls mogelijk, dat deze geruchten ln omloop zyn gebracht om den bijstand te verminderen, die voor ons van buiten zal komen. LUIDSPREKER-OORLOG. Aan het WestelUk front ls een vreemd soort oorlog ontstaan: de strijd tegen de metalen stem van de luidsprekers. Zoowel in de Fransche als ln de Duitsche overzich ten wordt melding gemaakt van dit merk waardige feit. De zonderlinge strijd, die gevoerd wordt aan de oevers van den Rijn, waar het steeds bijzonder kalm placht te zijn, duurt nu al een week voort, zoo seint het Fransche Havasbureau Dc Franschen hebben lndezc sectoren nl. in hun eerste linies een reeks luidsprekers opgesteld, die bestemd zijn voor de troepen, die aan den Duitschen oever van den Rijn gelegerd zijn. Teneinde te verhinderen dat hun mannen destemmen der luidsprekers hooien, laten de Duitsche officieren onmiddellijk het vuur openen, wanneer de luidsprekers in actie komen Zelfs geschutvuur wordt daarvoor gebruikt. Uiteraard koesteren de Duitsche officieren niet de hoop, daarbij de luidsprekers te raken, die overigens door de Franschen zorgvuldig beschermd en verborgen zijn. De luidsprekers beginnen gewoonlijk, wanneer de vallende duisternis den dag aan het front afsluit. Dan verheft zich een gewel dige stem, die zich in het Duitsch tot den tegenstander op den anderen oever richt. Volgens Havas vermijden de luidsprekers het maken van propaganda, doch volstaan zij met het uitbazuinen over de rivier van zuiver informatieve mededeellngen, het Er ls thans een wetsontwerp Ingediend tot heffing van een aantal belastingen ter dekking van een uitgaafpost over 1940 van f. 18.1 mlllloen van het Leenlngfonds-1940. Deze vier voorzieningen zijn: 1. 8UCCES8IEBELASTÏNG. De opcenten worden met 15 verhoogd. Gesohatte opbrengst over een Jaar f. 5.5 mlllloen 2. BENZINEBELA8TD4G. Verhooging met 1.388 cent per liter. De pompprljs stijgt daardoor tot 18*& cent. cent Geschatte opbrengst over een Jaar f. 7.6 mlllloen 3. HEFFING OP KOFFIE. Deze bedraagt f 20 per 100 K.G. koffie, hetgeen neerkomt op f. 24 per 100 K.G. hier te lande gebrande koffie. Geschatte opbrengst by 40.000.000 K.G. JaarUJksch gebruikf8 mlllloen 4. SUIKERACCUN8. Heffing van 10 extra opcenten. Geschatte opbrengst per Jaarf. 5.5 mlllloen Deze nieuwe belastingen zyn, uitgezonderd de extra-opcenten op de Successiebelasting reeds gisteren van kraoht geworden. Zy zullen alle ten minste 15 Jaar lang en waarschyniyk nog wel langer geheven moeten worden. (Men zie voor nadere by zonderheden pagina 3 van het 3e Blad). dan aan den Duitschen soldaat overlatend aldus het Fransche persagentschap daaruit zyn conclusies te trekken. Toen de stemmen der luidsprekers voor de eerste maal weerklonken, gaat Havas voort, kon men duldeiyk waarnemen, dat de militaire bevolking zich verzamelde op den anderen oever. Reeds enkele minuten later grepen de Duitsche officieren en onder-offlcleren energiek tn. Bij de derde „ultaending" weerklonk eensklaps het geratel der mi trailleurs. eenige oogenblikken later ge volgd door het afvuren van een aantal pro jectielen. DE LUCHTAANVALLEN OP SCHEPEN. De Engelsche admiraliteit deelt mede, dat twee t rollers, de Robert Bowen en de Fort Royal, door aanvallen van vyandeUJke vliegtuigen ln dc Noordzee tot zinken zyn gebracht. Vier officieren en achttien man schappen zyn om het leven gekomen. Van bevoegde zyde wordt verder te Lon den meegedeeld, dat na ontvangst van alle rapporten verklaard kan worden, dat Vrij dag geen koopvaardyschip tot zinken is gebracht, zooals van Duitsche zyde werd vermeld en dat slechts drie koopvaardy- schepcn beschadigd zyn. De hulpvaartuigen Robert Bowen en Fort Royal hadden een tonnage van resp. 290 en 350 ton. De Fort Royal ls door twee luchttorpedo's tot zinken gebracht. Van de drie beschadigde schepen was de Cleftonla <3106 ton» het grootste. Het schip kon op eigen kracht een haven bereiken. Het kustvaartuig Boston Trader <371 ton) I werd niet direct door bommen getroffen. I doch een van de bommen ontplofte zoo dicht by het schip, dat het een lek opliep. Twee man zyn door mitrailleurvuur licht gewond. De hopper Foremost (306 ton) werd beschadigd, doch kon naar een haven worden gesleept. Geen van de drie schepen was gewapend. Het Noorsche ss. „Mosdale" heeft radio grafisch medegedeeld, dat het dertien le den der bemanning van het Brltsche ss. ,.Sea Rambler" heeft gered. Een ander Noorsch schip heeft de twaalf andere op varenden gered, zoodat de geheele beman ning terecht ls. De „Sea Rambler" had Vrijdag noodsel- nen uitgezonden ter hoogte van New Foundland, wegens een beschadiging aan I een luik. Door een Duitsclien onderzeeër De directie van de Holland Amerika-lijn deelt mede, dat zij van den kapitein van het stoomschip „Burgerdijk" bericht heeft ontvangen, dat zijn schip Zaterdagmiddag te 18.35 uur 15 mijlen ten Zuiden van Bishop Rock door een Duitschen onderzeeër is aangehouden en daarna is getorpedeerd. De directie van de Holland Amerika-lijn heelt hiervan mede- deeling gedaan aan het ministerie van Buitenlandsche Zaken te 's-Gravenhage. De reden van het torpedeeren van de „Burgerdijk" is niet bekend. Zooals men onder „Gemengd Nieuws" in dit blad kan lezen zijn alle opvarenden gered. NOORSCH SCHIP OP EEN MIJN. Het Noorsche tankschip Gallla (9.968 ton) dat van Mexico op weg was naar Ne derland. ls op een myn geloopen. De schip per van de reddingboot, die ter assistentie was uitgevaren, heeft medegedeeld, dat de myn een gat had geslagen ln den boeg, waardoor het voorste compartiment snel water maakte. Het waterdichte schot hield het schip echter drijvende. De reddingboot was behulpzaam bij het ankeren van het tankschip dicht onder de Engelsche kust. DUITSCH—ENGELSCHE POLEMIEK. Van Duitsche zyde wordt er op gewezen, dat men het Brltsche tonnageverlies niet. zooals van Engelsche zyde gedaan wordt, van de totale tonnage kan aftrekken, doch slechts van de tonnage, die voor overzee- sche transporten ln aanmerking komt. Zoo moet o.a. de kustvaart buiten beschouwing worden gelaten. Beschouwt men de Brltsche tonnage- verliezen in verband met dat deel der ton nage, dat het moederland voor de essentl- eele aanvoeren ter beschikking staat, dan komt men zelfs by de voorzichtigste bere kening op een verlies van minstens zeven procent Hierbij komt nog een aantal be schadigingen. die het uitvallen van sche pen voor langen tyd tengevolge hebben. De neutrale scheepvaart komt voor En gelsche transporten steeds minder ln aan merking en ten aanzien van de gevolgen hiervan, wyst men erop, dat voor den oor log ongeveer een derde van het Brltsche en tweederde van het Fransche zeegoede- renverkeer op rekening van buitenlandsche koopvaardyvloten kwamen. Kingsley Wood, de Brltsche minister van Luchtvaart, heeft een rede uitgesproken te Bristol. Kingsley Wood zelde o.a.: „wy betreuren het zeer oprecht, dat de uitoefening van onze macht ter zee en het gebruik van het economische wapen moeliykheden en soms zelfs zware ongemakken oplevert voor de neutrale landen, wy doen ons best om deze ongemakken tot een minimum te beperken. Echter zouden wy den neutralen ln over weging willen geven te bedenken, wat het zou beteekenen indien geheel Europa zou te ïyden hebben onder de ontzagiyke ver schrikkingen. als thans zyn opgelegd aan het ongelukkige Poolsche volk. De toestan den in het door de Dultschers bezette deel van Polen zyn gewoonweg afschuwelijk Zij zyn veel erger dan ln het deel van Polen, dat onder Russische bezetting staat". „De steeds slechter wordende financieele en economische toestand in Duitschland moet wel tot ernstige bezorgdheid onder vele Duitschers leiden, doch nog groot er is de bezorgdheid die er heerscht ten aanzien van Rusland. Zelfs von Rippentrop zou niet durven beweren, dat Duitschland groote politieke of materieele voordeelen uit dit „onbehaagiyke bondgenootschap" heeft ge trokken. De Russische verkeersmoeliykheden en de angstige bezorgdheid ten aanzien van den oorlog ln Finland, moeten wel sterk afbreuk gedaan hebben aan de verwachting, dat Dulstchland Russische petroleum en Rus sische grondstoffen zou kunnen verkrijgen. Aan den anderen kant ls de samenwerking tusschen Frankrijk en Engeland nog nooit zoo hecht en vertrouweiyk geweest als op het oogenbltk". Kingsley Wood zelde vervolgens, dat tien duizenden gezonde, flinken Jonge mannen als vliegtuigbestuurders en voor andere doeleinden by de luchtmacht worden opge leid. De oorlog in de lucht heeft tot dusver niet alleen den ontembaren moed van de Brltsche piloten aangetoond, maar ook de technische superioriteit van vele Engelsche vliegtuigen Op groote schaal zyn vliegtuigen voor Engeland ln aanbouw by Canadeesche fa brieken. Nieuwe bestellingen zyn gedaan tot een bedrag van zes millioen pond sterling. BINNENLAND. De regeering over de Indische begrooting. (3e Blad). Duizenden belangstellenden voor het kruien van het Ijs; de spanning verplaatst zich. (3e Blad). Er zijn 816 millionaire in Nederland. (Bin nenland, 3e Blad). Het 30-jarig bestaan van Brunhilde her dacht. (Sport. 2e Blad.) Te Den Haag gestolen fietsen werden in Zoeterwoude verhandeld, de Blad.) AMSTERDAMSCHE BEURS. Stille handel Ongeanimeerde markt Achteruitloopende koersen Neder- landsche beleggingen kalm. BUITENLAND. De reis van Sumner Welles naar Europa. de Blad). Hernieuwde aanvallen op de Mannerheim- linie afgeslagen. (Ie Blad). Demonstratie op Ierland. (Ie Blad). Twee brieven van onzen bijzonderen me dewerker uit Finland. (3e Blad). Overleden is de gouverneur-generaal van Canada, lord Tweedsmuir. (3e Blad). ZIE VOORTS „LAATSTE BERICHTEN" EERSTE BLAD. Voor de kuststrook: Halfbewolkt tot betrokken. Sneeuw buien. Matige tot lichte vorst. Zwakke tot matige veranderlijke wind. Voor het binnenland: Helder tot halfbewolkt. Plaatselijk eenige sneeuw. Des nachts hier en daar zeer strenge vorst, overigens strenge tot matige vorst. Meest zwakke, veranderlijke wind. j In Groot-Brittannië is de vliegtuigproductie in het af geloopen Jaar verdubbeld. Tegen het einde van de rede van Kingsley Wood riep een man op de tribune: ..Wij willen Mosley, wy willen vrede". De man werd uit de zaal gezet. Onder groote belangstelling heeft dr. Frank, de gouverneur-generaal in het thans ondei Duitsche bezetting staande Poolsche gebied voor journalisten een voordracht gehouden, waarin hij een uiteenzetting gaf van de toestanden ln het vroegere Polen. De moeiiykheden, aldus dr. Frank, welke in dit gebied heerschen, zyn een gevolg van den oorlog Polen had een groot geluk, dat de oorlog slechts van betrekkelijk korten duur was. Wat ons hier byzonder heeft getroffen, was de achteriykheid op elk ge bied in zaken, welke in andere landen van- zelf spreken. Dr Frank zette vervolgens uiteen, hoe er naar gestreefd zal worden op elk gebied de productie te verhoogen. In het bestuursapparaat bedient het gou vernement zich zooveel mogeiyk van de medewerking van Poolsche ambtenaren. Alleen de opperste controle-instanties moe ten uiteraard in Duitsche hand bUjven. Vervolgens besprak de gouverneur het Jodenvraagstuk. Polen, zoo zelde hy. was een land. dat wel het rykst was aan Joden van alle landen in Europa. De handel in Polen lag voor 47°in han den van Joden. 80"van alle industrie- ondernemingen behoorden aan Joden, de I banken bevonden zich voor 90°/o in Joodsche

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsch Dagblad | 1940 | | pagina 1