Roosevelt en Cordell Huil willen zich
over Europa laten inlichten
De strijd ter zee
Bouw van drie slagkruisers
bevestigd
ZATERDAG 10 FEBRUARI 1940
No. 24503
Sumner Welles naar ons werelddeel
De strijd in het
Westen
HET VOORNAAMSTE NIEUWS
VAN HEDEN
De Bilt
80ste Jaargang
DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
nieuwe lucntaanvallen waaronder een officier Ook zijn er ver
schillende gewonden. Vermoedelijk is het
Twee Duitsche
duikbooten vernietigd
S. O. S. uit
de vogelwereld
Helpt de vogels
Het gaat om him
leven
Dit nummer bestaat uit VIER bladen
EERSTE BLAD
Van het Finsche
strijdtooneel
verwacht
Wets voordracht
verwachten
te
LEIDSCH
DAGBLAD
PRIJS DER ADVERTENTIES:
30 cis. per regel voor advertenties uit Lelden en plaatsen waar
agentschappen van ons BLad gevestigd zijn. Voor alle andere
advertenties 35 ets. per regel. Voor zakenadvertenties belangrijk
lager tarief. Kleine advertenties uitsluitend bij vooruitbetaling
Woensdags en Zaterdags 50 ets. bij maximum aantal woorden
van 30. - Incasso volgens postrecht. Voor opzending van brieven
10 ets. porto te betalen. - Verplicht bewijsnummer 5 ets.
fwm
Bureau Noordeindsplein Telefoonnummer* voor
Directie en Administratie 25041 (2 lijnen)
Redactie 21507
Postcheque* en Girodienst no. 57055 Postbus no. 54
PRIJS DEZER COURANT:
Voor Lelden en gemeenten, vaar agentschappen gevestigd tftttf
per 3 maanden (.3.33
per week .T?.V.'.'..'.'.'.'.V. t OM
Franco per post f. 2:35 per 3 maanden portokosten.
(voor binnenland (.0.80 per 3 mnd>,
PRESIDENT Roosevelt heeft op een persconferentie medegedeeld, dat hij
onderstaatssecretaris Sumner W elles naar Europa zal zenden, om persoonlijk
de gebeurtenissen in Italië, Frankrijk, Engeland en Duitschland gade te
slaan. Hij voegde er aan toe. dat Suniner Welles opdracht heeft, geen voorstellen
te doen. of verbintenissen aan te gaan in naam van de Vereenigde Staten.
De verklaringen, welke hij zal ontvangen van de officieele personen van de
Europeesche regeeringen, zullen alleen bestemd zijn voor den president en den
minister van buitenlandsche zaken, Cordell Huil.
President Roosevelt zeide, dat deze verklaringen als strikt vertrouwelijk zuilen
worden beschouwd.
Cordell Huil zeide in antwoord op desbe
treffende vragen, dat Italië, Duitschland.
Frankrijk en Engeland van de voorgenomen
reis van Welles op de hoogte gesteld zijn en
dat de voorbereidselen van Welles' ont
vangst In elk land reeds geregeld zijn. Sum
ner Welles zal vermoedelijk door een as
sistent, waarschijnlijk een ambtenaar van
het ministerie van buitenlandsche zaken,
vergezeld zijn.
Welles zal het eerst een bezoek aan Italië
brengen om vandaar uit naar Duitschland
en vervolgens naar Frankrijk en Engeland
reizen.
Senator Hiram Johnson (Californië) heelt
p Welles' reis critiek uitgeoefend. Hij zeide
„Wij moesten ons liever met onze eigen za-
jten bemoeien."
De democratische leden van de senaats-
ommissie voor buitenlandkche aangelegen-
teden echter hebben hun goedkeuring aan
bovengenoemde reis gegeven. Zoo verwel
komde bijv. Thomas het besluit en zeide:
,Dat elke regeling, die authentieke infor
maties uit de eerste hand en langs dén snel-
Iten weg mogelijk maakte, welkom was."
Sumner Welles zal 17 Februari per
s.s. ,,Rex" naar Italië vertrekken. Met
hetzelfde schip zal Myron Taylor naar
Rome vertrekken om zich naar het
Vaticaan te begeven, waar hij als per
soonlijk vertegenwoordiger van presi
dent Roosevelt bij den Paus zal optre
den.
De president waarschuwde de journa-
isten nog, dat zij aan de offcieele verkla
ring niet een te breeden uitleg moesten
geven.
Er wordt verwezen naar Roosevelt's Kerst
brief aan den Paus, waarin het verlangen
van de Ver. Staten om mede te werken aan
het herstel van den vrede tot uitdrukking
wordt gebraoht.
Sumner Welles
De autoriteiten te Washington, evenals de
H. Stoel, hebben verklaard, dat zij momen
teel niet veel vooruitzichten zagen voor het
slagen van vredesvoorstellen.
Tenslotte wees de president erop, dat hij
omtrent Welles' missie geen overleg gepleegd
NiavivKe. I fing, die verschillende slachtoffers maakte
De Britsche admiraliteit heeft een com
muniqué uitgegeven, waarin wordt me
degedeeld
De admiraliteit meldt, dat twee Duit
sche duikbooten vernield zijn door een
van de torpedobootjagers der Britsche
vloot. Het is geen normaal gebruik van
de admiraliteit om het tot zinken
brengen van duikbooten bekend te ma
ken wanneer het voorkomt, maar een
uitzondering wordt er bij deze gele
genheid gemaakt met het oog op het
feit, dat de twee duikbooten tot zinken
werden gebracht door één torpedo-
bootjager, toen zij een aanval deden op
een convooi.
Opnieuw hebben Duitsche vliegtuigen
aanvallen gericht op schepen aan de En-
Eeische kust. Van Duitsche zijde wordt
daarover gemeld:
Op 9 Februari zijn Duitsche vlieg-
tuig-afdeelingen uitgezonden voor het
verrichten van gewapende verkenning
boven de Noordzee. Hierbij werden zes
Britsche of in Britsch convooi varende
schepen tot zinken gebracht, of zoo
ernstig beschadigd, dat zij als verloren
moeten worden beschouwd.
Niettegenstaande het krachtige vuur
van de luchtdoel-artillerie en van de
vijandelijke jachtvliegtuigen wordt
slechts één Duitsch vliegtuig vermist.
Duitsche vliegtuig is nabij de Firth
2,1 Forth (Schotland» neergehaald. Van
jngelsche zijde zegt men nog 2 andere
V1,egtuigen ernstig te hebben beschadigd.
over het verlies van schepen verneemt
roen van Engelsche zijde slechts het vol-
bSnae:
Het te Glasgow thuis behoorende stoom-
liiiü1*5 ChaSres (5406 ton) is door vijande-
'tït actie voor de N.-W. kust van Engeland
lenf?1 u en gebracht. Twee der 64 leden tel-
nae bemanning worden ver: list, de overi-
L» ?yn in een haven aan de N.-W. kust
«n land gebracht. Acht zijn naar zieken
huis vervoerd.
Itwpp5 z^n sos seinen uitgezondendoor
Ban EnSelsche stoomschepen tijdens aan-
It*m? Van Duitsche bommenwerpers bui-
Icw Britsche Oostkust. Het zouden de
BnS a 313100 ton en de Lord Dar"
lv£,zlJn' Men weet nog niet of de schepen
*schadlgd zijn.
"UITSCH SCHIP OP MIJN GELOOPEN.
wSe' Dorische stoomschip Walkiria, op
.8 naar Lissabon Is voor de Portugeesche
1 gezonken, na een heftige ontplof-
schip op een mijn geloopen.
DE VERLIEZEN DER BRITSCHE
KOOPVAARDIJ.
De Britsche admiraliteit heeft een op
gave gepubliceerd van de verliezen der
Britsche koopvaardij, volgens welke het
netto-verlies aan tonnage van het begin
van den oorlog tot eind Januari 134.000 ton
bedraagt. Dit cijfer, waarin alle verliezen
en winsten voor de Britsche koopvaardij
zijn verwerkt is nog geen tiende van het
cijfer, genoemd in het Duitsche legerbe-
richt van 8 Februari, volgens hetwelk En
geland 409 schepen, in totaal 1.493.431 re-
gisterton zou hebben verloren.
De feiten zijn, dat in het genoemde tijd
vak 110 Britsche koopvaardijschepen, to
taal 498.000 ton alsmede 30 kleinere vaar
tuigen, totaal 9000 ton door vijandelijke
actie tot zinken gebracht zijn. De cijfers
van het netto-verlies, zijnde 134.000 ton,
aldus de verklaring, vormen nog geen hon
derdvijf tigste deel van de totale Britsche
tonnage.
Na melding te hebben gemaakt van het
Duitsche cijfer der neutrale verliezen, t.w.
339.000 ton, voegt de admiraliteit er nog
aan toe: Men zal zien, dat, terwijl de Brit
sche koopvaardij, welke met inbegrip van
alle vaartuigen, 21 millioen bedraagt, geen
noemenswaardige vermindering heeft on
dergaan en de verliezen der Fransche
koopvaardij zeer gering zijn.
Wreede verliezen zijn toegebracht aan de
neutralen, „in het bijzonder aan die neu
trale schepen, welke zich niet hebben aan
gesloten bij de convooien, waarvoor de ge
allieerde marines verantwoordelijk zijn".
Sir Arthur Salter, de parlementaire se
cretaris van het ministerie van koopvaardij
heeft nog medegedeeld, dat volgens de of
ficieele gegevens, waarover het ministerie
beschikte, sedert het uitbreken van den
oorlog 431 zeelieden der koopvaardij door
het optreden van den vijand gedood en 235
gewond zijn.
had met de leiders van het congres, aange
zien de reis uitsluitend bedoeld is om de
regeering inlichtingen te verschaffen.
Bovendien wordt erop gewezen, dat er
zich geen ontwikkelingen hebben voorge
daan inzake vredesvoorstellen, die het be
sluit om Welles naar Europa te zenden heb
ben verhaast.
De informaties, die thans van de
Amerikaansche ambassades uit Italië,
Frankrijk, Duitschland en Engeland
worden ontvangen, zijn bevredigend,
maar aangezien deze uit zoo verschil
lende bronnen komen, was men tot de
overtuiging gekomen, dat het wensche-
lijk was om één persoon naar Europa
te zenden om de vier betreffende hoofd
steden te bezoeken en dus een rapport
te ontvangen dat van eenzelfde per
soonlijk standpunt uit opgesteld is.
Sumner Welles zal noch naar Finland,
noch naar Rusland gaan. Zijn reis zal zoo
lang duren als noodig is. en hij zal ook geen
speciale boodschap bij zich hebben en geen
medewerkers meenemen.
De algemeene indruk te Washington is,
dat Roosevelt en Huil een gedetailleerd en
vergelijkend rapport van een frisschen
geest wenschen.
Tegelijkertijd heeft minister Cordell
Huil een nevenactie ingeleid. Hij zeide
dat informeele diplomatieke bespre
kingen zijn geopend met de neutrale
regeeringen, in verband met het ver
langen van alle neutrale naties naar
herstel van den wereldvrede.
De nadruk moet gelegd worden op het
feit ,dat deze besprekingen geen plan of
plannen insluiten, maar dat zij van preli-
minairen aard zijn en dat men daardoor
inlichtingen betreffende het internationale
economische systeem wil verkrijgen, terwijl
tegelijkertijd een beperking van de bewa
pening over de geheele wereld het doel van
de besprekingen is.
Kwesties, die de huidige oorlogscondities
raken, zijn niet in deze preliminaire be
sprekingen opgenomen.
Natuurlijk zullen deze besprekingen ech
ter uitgebreid kunnen worden tot de oor
logvoerende naties, aangezien deze even
eens in dezelfde problemen, in verband
met den toekomstigen vrede, betrokken
zijn.
De besprekingen zijn begonnen met
het ontbieden van de ambassadeurs en
gezanten der verschillende regeeringen.
Gisterochtend heeft Huil den Neder-
landschen gezant ontvangen.
Een vertegenwoordiger van het
staatsdepartement heeft verklaard, dat
de besprekingen niet er op gericht wa
ren in Europa vrede tot stand te bren
gen, doch dat het onderwerp er van
was, welke soort wereld na den vrede
georganiseerd diende te worden.
Het staatsdepartement wijst er ten slotte
op ,dat de besprekingen met de neutrale
landen geen verband houden met het be
zoek, dat Sumner Welles aan Europa zal
brengen.
Het Fransche legerbericht van gister
avond luidt:
Tusschen Moezel en Saar was aan beide
zijden het vuur van de artillerie aanmer
kelijk meer actief. Een overval van den
vijand werd afgeslagen. Gisteren werd bij
een verkenningstocht een onzer detache-
EEN MEERKOET WANDEL
DE ONS BUREAU BINNEN.
De vogelwereld zond ons
hedenmorgen een afgezant
in de gedaante van een
meerkoet, die halfbevroren
onze tijdingzaal kwam bin-
nenstrompelen en door de
betreurenswaardige conditie
waarin het arme dier ver
keerde een droevig, maar
welsprekend pleidooi lever
de ten gunste van zijn lotge-
nooten.
Wij hebben het arme dier
ontdooit, het van voedsel
voorzien en, toen het weer
opfleurde, de vrijheid herge
ven.
Het moet toch wel treurig
met de vogels gesteld zijn,
wanneer ze zich op klaar
lichten dag tot in de huizen
wagen! De opnieuw Inge
vallen vorst heeft een
einde gemaakt aan de ver-
liohting, welke sedert eeni-
ge dagen in hun moeilijk
bestaan was ingetreden.
Wij maken ons tot tolk van
alle meerkoeten en hun ge
vederde lotgenooten, wan
neer wij hier onzen oproep
herhalen
menten in levendig gevecht met den vijand
gewikkeld. Het detachement leed eenige
verliezen, welke evenwel geringer waren
dan die, welke den vjjand werden toege
bracht.
President Lebrun bracht een bezoek aan
het Engelsche expeditieleger.
United Press meldt over den strijd:
Behalve de absolute ontkenning van de
zijde van bevoegde kringen dat de Rus
sische troepen ergens aan het front vor
deringen van beteekenis gemaakt zouden
hebben, zijn er ook nergens teekenen, die
er op wijzen, dat de in het buitenland
verspreide berichten als zou zulks wel het
geval zijn, op waarheid berusten.
Het offensief, dat de Russen aan het
Summa-front hadden ontketend en dat,
volgens het gepubliceerde communiqué den
vijand op het verlies van 7 tanks en vele
dooden kwam te staan, werd gisteren ge
kenmerkt door gelijktijdige aanvallen die
op de volgende plaatsen werden onderno
men: 1) op Punnusjoki; de aanval werd
door een zwaar artillerievuur voorbereid
en luchtbombardementen ondersteunden
de actie van de Russische troepen te land,
2) op Pasuri en ten 3) op een punt, in de
nabijheid van Taipale; in dezen laatsten
sector vooral hebben zich waarschijnlijk
meer en hevigere gevechten afgespeeld dan
op welk ander punt van het front ook.
Taipala zou men als het anker, dat de
Mannerheimlinie aan het Ladogameer vast-
meert, kunnen bestempelen: er bevinden
zich dezelfde zware stukken geschut als
te Kaivlsto dat aan de Finsche golf gele
gen is. Hier hebben de Russen wel de
zwaarste nederlagen gedurende de eerste
weken van den oorlog geleden. Het verlies
van Taipale zou thans niet zoo belangrijk
BINNENLAND.
Rapport der commissie-Van 't Haaff over
de veiligheid ter zee (3e Blad).
Het ijs op de rivieren (2e Blad).
Weinig gunstige vooruitzichten inzake de
groentenvoorziening (Binnenl., 3e BI.)
AMSTERDAMSCHE BEURS.
Zeer stille handel - Prijshoudende
markt - Geringe koersverschillen -
Amerikanen vrijwel onveranderd - Be
leggingen kalm.
BUITENLAND.
Roosevelt zendt Sumner Welles ais per
soonlijk waarnemer naar Europa (le
Blad).
Huil opent besprekingen met de neutralen
(le Blad).
De verliezen ter zee (le Blad).
De distributie in Italië (2e Blad).
ZIE VOORTS „LAATSTE BERICHTEN"
EERSTE BLAD.
MEN ZIE VOOR ONS KORT VERHAAL
PAGINA 3 VAN HET DERDE BLAD.
Voor het Noorden:
Des nachts helder tot licht-
bewolkt met strenge tot matige
vorst. Overdag toenemende bewol
king met kans op eenige sneeuw
en matige tot lichte vorst. Meest
zwakke veranderlijke wind.
Voor het Zuiden:
Helder tot halfbewolkt met
strenge tot matige vorst des
nachts en overdag matige tot
lichte vorst. Matige tot zwakke
Oostelijke tot Noordelijke wind.
zijn als dit in het begin van de vijande
lijkheden het geval zou zijn geweest, om
dat de Mannerheimlinie thans door de
versterkingslinies die de Finnen sedert het
begin der vijandelijkheden hebben aange
legd, aanzienlijk verbreed is. Het blijft ech
ter een van de sleutelstellingen van het
aefensiesysteem en dit verklaart, waarom
In haar memorie van antwoord op het
voorloopig verslag over de begrooting van
Nederlandsch-Indië laat de regeering zich
als volgt uit over de kwestie der maritieme
verdediging van Nederlandsch-Indië.
Ook de regeering kan geen waardering
hebben voor de wijze waarop schrijvers, die
terzake geenerlei verantwoordelijkheid dra
gen, zich in couranten en tijdschriften no
pens de voorgenomen vlootversterking heb
ben uitgelaten.
De regeering gaat echter in deze
aangelegenheid doelbewust haar eigen
weg, waarbij de verschillende ambte
lijke adviezen, voor zoover noodig mon
deling toegelicht door gezaghebbende
marine-deskundigen, tot richtsnoer
worden genomen. Te dezer zake kan
thans worden medegedeeld, dat de re
geering na rijp beraad haar gedrags
lijn heeft bepaald. Zij heeft besloten
den aanbouw te bevorderen van een
drietal slagkruisers. Een wetsvoor-
dracht ter zake zal te zijner tijd, na
dat de Volksraad zal zijn gehoord, aan
het oordeel van het parlement wor
den onderworpen.
In afwachting daarvan meent de regee
ring zich te mogen onthouden van be
schouwingen over de uitbreiding van dt
maritieme weermiddelen in Indië.
