Vormen
parachutisten
gevaar?
iistorie van een land dat voor
zijn vrijheid heeft moeten
vechten
UYLENSPIEGHEL
Gouden Echtvereeniging
Alphen aan den Rijn
te
Jaargang
LEiDSCH DAGBLAD, Donderdag 8 Februari 1940
Derde Blad No. 24501
if
'ijSmr Finland
Izaar Nicolaas II gaf zijn zegen aan de
russificatie van Finland. Hij schond de
u«eed van Borgaa en gaf daardoor
aan de onafhankelijkheidsgedachte
oedsel
In den
Finland zal het antwoord
geven
Zenuwpijnen
AKKERTJE
Het echtpaar van Varik-Rietkerk
- IH
sam
899 wekte het door den Russisehen Czaar Nicolaas II aan de Finnen gedaan onrecht
eel verontwaardiging in de wereld, dat een delegatie naar Moskou vertrok om daarvan te
De leden daarvan waren (op de foto van links naar rechts): de Noor Brögger, de
Lrlandsche hooglceraar prof. mr. W. van der Vlugt, de Deen Norman Hansen,, de
ichman Trarieux, de Italiaansche hoogleeraar Brussa en de Zweed Nordenskjöld.
VI.
[fan onzen specialen verslaggever).
STOCKHOLM, 30 Januari.
|Tie dicht bij het vuur zit, warmt zich het
Geen wonder, dat de vonken van de
isohe revolutie in 1917. eerst van de
(sjiwlstische van Kerenski, toen van de
■wistlsohe van Lentn, Trotski en Stalin,
Finland spatten en er heel wat harten
gloeien voor de nieuwe maatsohap-
[ke idealen, die in het nabije Rusland
nwenteling begeleidden. Heel wat! Er
|geen verhoudingscijfers beschikbaar en
en ook niet veel terzake. Noodig is
te weten, dat Finland's sociaal
eraten van die dagen achter de revo-
idenkbeelden aanliepen, en dat het er in
srste helft van 1918 op leek, als zou
pet-Rusland een Sovjet-Finland naast
i krijgen.
[et Finsche grondgebied had van 1809 af
groot-hertogdom onder Russisch op
stuur gevormd. De opeenvolgende Cza-
waren ten aanzien van de Finsche
Bmdsche zelfstandigheid van uiteen-
jend inzicht geweest,
milder I, die in 1809 in Borgaa, voor
I en zijn opvolgers, zwoer op die zelf-
iigheid. was in zooverre een man van
[woord. Maar de laatste Czaar. Nicolaas
pnder den invloed (meer nog dan zijn
■ganger i van Pobedonostseff en andere
(-maniakken, was gaan knagen aan
fcnd's rechten. En toen hij den berucht
irden Bobrikoff als gouverneur-gene-
I naar Helsinki stuurde, ging het hek
den dam. De Finnen moesten begrij-
dat het uur van hun vrijheidsverlies
[gaan slaan, zoo zij zich niet verzetten
de aanslagen, daarop door de „rus-
nten" van het slag Pobedonostseff,
rikoff, Kuropatkin. Stolypin en ande-
samen met den onzelfstandigen Czaar,
amd en gepleegd. En als dan het
uari-manifest van Nicolaas verschijnt,
irbij de bevoegdheid van de Finsche
(den tot een raadgevende wordt terug-
acht, en alle Finland en Rusland ra-
Ide zaken aan de bevoegdheid van den
ichen Landdag worden onttrokken, dan
(t dat verzet inderdaad. Dan reizen
tiers heel Finland af om in alle stilte
dteekeningen te verzamelen voor een
aan den Czaar, en in korten tijd
i er 523.931 bij elkaar. Dan stellen ge
lden uit alle windstreken een bezwaar-
jtift op en in Juni 1899 trekken de Nc-
landsche hoogleeraar prof mr. W. van
Vlugt, de Franschman Trarieux, de
Fji Hansen, de Zweed Nordenskjöld de
Piaansche hoogleeraar Brussa en de Noor
«Ser naar Moskou om Nicolaas II te
~i blijken van de verontrusting der we-
i over het schromelijk onrecht, den
dfn aangedaan. Zij worden niet in
juentie ontvangen. De Czaar heeft zijn
Itn aan de russificatie van Finland ge-
wti: de eed van Borgaa is voor eens en
T al geschonden. De Finnen begrijpen
En in de hoofden van sommigen hun-
t njpt de gedachte, dat er maar één op-
's: de unie met Zweden en de unie
Husland, zij hebben het Finsche volk
i duurzaam geluk gebracht. Heteenige.
h baten kan, is de zelfstandigheid! Vlak
!°r bet uitbarsten van den wereldoorlog
lp 4 bekrachtigt Czaar Nicolaas een
f"»' tussificatieprogram. Een der eersten
F111 de oorlogsjaren naar Siberië wordt
EJ™deti. is de latere President Per
k liï'^ifhufvud. Talloozen volgen. Maar
uitvüi duizenden vrijwillig uit, naar
tT™an<', waar zij, na korte oefening,
Oostelijk front gaan strijden tegen
hun Russische onderdrukkers. Nog is de
kans op zelfstandigheid klein en onzeker.
Maai- dan begint in Rusland de groote
omwenteling. De Czaar wordt verbannen
en met de zijnen vermoord. Svinhufvud
keert naar Finland terug. Daar zijn nog
Russische troepen, die het revolutieparool
overnemen. De Finsche arbeiders doen mee.
Zij hebben bij de Landdagverkiezingen van
October 1917 de meerderheid verloren (92
van de 200 zetels) maar In de woelingen van
die dagen grijpen zij naar andere middelen
om hun wil door te zetten. Als in Rusland
op 7 November de bolsjewistische revolutie
begint, neemt de Finsche Landdag de
hoogste macht in Finland zelf in handen.
Czaar Nicolaas II.
die in 1899 den F innen schromelijk onrecht deed
en die in dit jaar weigerde een speciale
delegatie te Moskou te ontvangen.
Op 13 November 's nachts om 12 uur be
ginnen de arbeiders de algemeene staking.
Op 4 December verklaart de Landdag Fin
land onafhankelijk Maar de revolutiegoll
is niet te keeren. Talrijke autoriteiten wor
den gevangen gezet en vermoord. Wel er
kende de Sovjetrcgeering nog in December
de onafhankelijkheid van de Finsche Re-
publick, maar dat geschiedde, zooals volks
commissaris Pro chjaw zei, „in het ver
trouwen. dat het niet lang zal duren, vóór
Finland's proletariaat den revolutionnairen
strijd begint en de teugels van het land
zelf in handen neemt". Het baat niet, dat
Svinhufvud op 25 Januari 1918 telegra
fisch bij de Russische regeering protesteert
tegen de militaire hulp, die Rusland aan
de Finsche en Russische revolutionnairen
in Finland zond. De Russische volkscom
missaris van oorlog antwoord op 26 Januari
prompt en ondubbelzinnig: ,,De sociale re
volutie in Finland is begonnen. Rusland's
regeering is volgens haar principes ver
plicht het proletariaat in Finland te steu
nen in zijn strijd tegen de Finsche bour
geoisie. De Commissie voor Oorlogsdoelein
den heeft den Finschen rooden gardisten
hulp gezonden en zal dat blijven doen."
Zoo werd Finland in de eerste helft van
918 tonncel van een bloedigen burger
oorlog. Want tegenover de naar een bolsje
wistische revolutie strevende arbeiders, die
zich bij manifest van 24 Januari (den dag
vóór Svinhufvud's protest-telegram) tot de
„Russische kameraden" richtten, kwam
Mannerheim, de ex-officier uit het czaris-
tisohe leger, met zijn boeren en burgers te
staan. En tegen de Russische hulp aan de
„rooden" riep Svinhufvud Duitsche hulp
voor de „witten" in. Tegen de regeering-
Svinhufvud werd een arbeidersregeering
gevormd: Haapalainen, Tokoi, Manner,
Sirola en.... Kuusinen. Russische officie
ren namen het opperbevel over de „rooden"
op zich, en 28 Januari wordt in Viborg door
de Russische troepen den oorlog aan Fin
land verklaard. Maar Mannerheim behaalt
bij Tammerfors een overwinning. In April
landen de Dultsohers onder Von der GoJtz
in Hangö en marcheeren op naar Helsinki,
dat in handen van de „rooden" is. De
strijd loopt op zijn einde: de bolsjewistisch
georiënteerden hebben hun pleit verloren;
maar het duurt nog tot 1920, vóór In Dor-
pat de formeele vrede tot stand komt. In-
tusschen is in Finland de stemming zéér
pro-Duitsoh. Geen wonder: de Duitschers
hadden den Finschen anti-bolsjewisten be
langrijke diensten bewezen. Als op 8
Augustus 1918 de Landdag bijeen komt. be
sluit die om van Finland een koninkrijk te
maken. De beslissing werd met 58 tegen 44
stemmen genomen (men bedenke, dat de
Landdag 200 leden telt, maar dat de 92
socialisten wegens deelneming aan de re
volutie van hun mandaten vervallen wa
ren verklaard). In October 1918 blijkt de
pro-Duitsche stemming van de Finnen uit
het met 75 tegen 25 stemmen genomen be
sluit van den Landdag, om de Finsche kroon
aan te bieden aan Prins Karl van Hessen
i Keizer Wilhelm had voor zijn zoons de
kroon van de hand gewezen). Op 4 Nov.
1918 komt het antwoord van Prins Karl:
hij wil het aanbod in beraad houden. Zag
hij Duitsohland's ineenstorting naderen?
Die volgde nog in-dezelfde maand. In De
cember 1918 weigert de prins officieel de
aanvaarding van de Kroon. De geallieerden
winnen den oorlog en aan een Duitschen
Koning kan Finland nu niet meer denken.
De Finsche regeering achtte zich gecom
promitteerd en trad af. Mannerheim volg
de Svinhufvud als regent op. Als dan in
Maart 1919 Landdagverlciezingen worden
gehouden, doen ook de socialisten weer
mee. Zij hebben nu met de communisten
gebroken en in de nieuwe volksvertegen
woordiging. die in meerderheid republi-
keinsch is, krijgen zij 80 zetels van de 100.
Op 17 Juli 1919 komt de republikelnsche
grondwet tot stand en 8 dagen later wordt
de links-republikein prof. Stahlberg met
143 stemmen tegen 50 op den rechtsohen
Mannerheim tot eersten President van de
Republiek gekozen. Zoo ontliep Finland,
door de Duitsche revolutie van 1918, de
kans om onder Dultsohe curateele te gera
ken, een in 1918 gesloten Finsch-Duitsch
handelsverdrag wees ln die richting, na
dat het zich met geweld aan een Russische
voogdij had onttrokken. Maar de sporen
van al die woeling en gisting bleven nog
lang merkbaar en zichtbaar
Tegen den achtergrond van deze korte,
maar bloedige onafhankelijkheidsgeschie
denis zie men de politiek van het vrij ge
worden Finland. Daarom kwam het mij
onvermijdelijk voor, de feiten in klein be
stek vast te leggen. Zij geven de verklaring
van den afkeer van de Finnen tegen de
Russen, voor den communistenhaat van de
Finnen, die later ik kom daarop nog
wel eens terug leiden zal tot de „Lappo-
beweging" en wat eraan vast zit. Anderzijds
verklaren zij ook de angst van de Russen
voor een aanval van Duitsche zijde vla
Finland op de Sovjet-Unie Pas op het
décor is sedert een maand of vier ver-
schorven! Nu Dultsohland en Rusland van
elkaar niets te vreezen hebben althans
voor het oog van de wereld doen, alsof zij
allebei gelooven, dat het zoo is nu zeggen
de Russen, die jaren lang de Finnen van
pro-Duitsch-zijn beschuldigden, dat Fin
land het Engelsch-Fransche opmarschge-
bied tegen de Sovjet-Unie is.
„Wie een hond wil slaan, vindt altijd wel
een stok". De Finnen zijn 'individualisten,
ook in hun buitenlandsche politiek Nu zij
zich verlost hebben uit eeuwen van Zweed-
sche. Russische en Duitsche bemoeienis,
vragen zij om niets dan onafhankelijkheid.
Zij zochten in de achter ons liggende twin
tig jaar geen nauwe aansluiting waar dan
ook. Zij bleven bevreesd voor Rusland's
plannen, maar zochten hun heil niet bij het
Derde Rijk. Zij zaten op den uitkijk, zoowel
naar Scandinavië als naar de Baltische sta
ten en Polen. Eerst in de allerlaatste jaren
kreeg de Scandinavische oriënteering de
overhand, en vandaag aan den dag loopt
men in Finland met dien vier-staten-speld,
dien ik in een vorigen brief al beschreef,
of met de Finsche Zweedsche, Noorsche en
Deensche vlaggetjes aan een kettinkje op
jas of blouse. Hand over hand groeit nu het
Scandinavische solidariteitsbesef, al nemen
de Denen, die van de Russen niets en van
de Duitschers alles te vreezen hebben, daar
in een andere plaats in dan de Zweden en
de Noren, die stellig minder uit communis
tenvrees dan uit beduchtheid voor het
nieuw-Russische imperialisme aan Fin
schen kant staan. Zoo heeft Stalin de vier
Noordsche mogendheden op een hoop ge
dreven. Maar dat lag natuurlijk niet in zijn
bedoeling
(Nadruk verboden)
(Auteursrecht voorbehouden)
De United Press-correspondent Forte
schrij ft
De Finsche oorlog heeft de buitenland
sche militaire waarnemers ln staat ge
steld een van de moderne wijzen van oorlog
voering te beschouwen, namelijk het neer
laten van parachutisten uit vliegtuigen.
Langen tijd hadden ze moeten wachten
op de practische demonstratie van een van
de nieuwste toeren van het repertoire van
Mars. Het schijnt dat het Russische com
mando besloten heeft hun nieuwsgierigheid
te bevredigen. De eerste keer, dat officieel
aangekondigd werd. dat de Russen para
chutisten hadden neergelaten, was op 2
Februari. Op den Isthmus hadden vij
andelijke vliegtuigen den vooraf gaanden
dag velen van hen neergelaten. Volgens het
communiqué van Dinsdagavond waren
parachutisten in het noorden van Finland
neergelaten. Het eerste experiment op den
Isthmus liep uit op een volledig echec. Deze
„lucht-zelfmoord-patrouille" werd gedeelte
lijk gevangen genomen, zoodra zij de sneeuw
beroerde en gedeeltelijk gedood toen haar
samenstellende deelen langzaam door de
lucht zeilden. Het moet voor de Finsche ge
specialiseerde schutters betrekkelijk gemak
kelijk geweest zijn ze in de lucht „op den
korrel te nemen". Met alle respect voor de
capaciteiten van de Finsche gespecialiseerde
troepen, moet echter gezegd worden, dat de
vernietiging van de eerste groep Russische
parachutisten ten zeerste vergemakkelijkt
werd door de beperkte ruimte van den
„Isthmus flesschenhals" en het groote aantal
soldaten, waardoor deze beschermd wordt.
Het zoeken naar de parachutisten in Noord-
Finland wordt echter nog steeds voortgezet.
De parachutisten op den Isthmus waren
uitgerust met ski's, moderne automatische
wapens, krachtige explosieven, radio-appa
raten en sommigen droegen zelfs Finsche
uniformen. Hun missies waren verschillend.
Sommigen moesten bruggen en munitie
bewaarplaatsen opblazen, anderen zich on
der de soldaten mengen teneinde door hun
propaganda de Finsche moreel een knak te
geven. Anderen waren bestemd om rapport
uit te brengen over militaire bewegingen.
Deze „zelfmoord-patrouilles" zijn in Noord-
Finland misschien moeilijker te pakken te
krijgen. Alles wat het offlcieele communiqué
zegt is, dat de plaatsen waar de parachutis
ten neerkwamen bekend waren. De sneeuw
vlakten in het Noorden zijn oneindig en het
is zeer waarschijnlijk dat deze parachutisten
ook ski's bij zich hadden. Men gelooft ook,
dat sommige parachutisten, welke in deze
streek neerkwamen, vrouwen waren. Klaar
blijkelijk bestaat haar werk uit spionnage. in
de hoop dat ze in Oostelijke richting naar
de veiligheid kunnen ski'en met haar waar
devolle inlichtingen. Er zij aan herinnerd
dat Rusland het eerste land was, waar dui
zenden jonge mannen en vrouwen getraind
werden de laatste jaren, hoe zij uit vlieg
tuigen op volle snelheid moesten springen.
Dit springen ging in Rusland spoedig op de
verbeelding werken en velen gingen het
beoefenen als sport. Mogelijk zal de Finsche
oorlog nu de vraag kunnen beantwoorden,
welke militaire experts zich reeds eenige
jaren gesteld hebben' „Vormen de para
chute-patrouilles een werkelijk gevaar?"
De Finsche regeering heeft aan de bevol
king instructies gegeven, hoe te handelen
Deze dagen was ik op bezoek bij een pril
echtpaar en de vrouw des huizes duwde mij
een schaal onder den neus als Ik mij
wél herinner bestemd voor de herberging
van aardappels die door ruwe hand be
roofd was van bei heur ooren. Deze doove
schaal, aldus vernam ik voorts, was er
slechts een uit een complete serie ver
minkten en de eigenaresse der ruwe hand,
zijnde een juweel, welker schittering valsch
was gebleken te zijn, was dies ontslag aan
gezegd.
„En nou zoek ik een ander meisje", kloeg
de huisvrouw en ik knikte met oprecht
medeleven, want men weet wél wat men
wegdoet, maar niet wat men krijgt. Wij
hebben eens een meisje gehad, dat op den
dag van haar debuut een blad met 24 gla
zen liet rollebollen van alle trappen. Zelfs
het blad lag in diggels.
Ik heb de huisvrouw voornoemd echter
niet alleen medeleven, doch ook tróóst ge
boden, door haar volgende zinrijke geschie
denis te verhalen:
Er was eens een jong echtpaar, dat zich
verheugde in het bezit van een charmant
ontbijtservies. Dit servies had dezelfde
eigenaardigheid, die zoovele Nederlandsche
ontbijtserviezen kenmerkt: het placht
slechts gebruikt te worden voor den kof
fiemaaltijd. Immers, het gezin, waarvan ik
hier rep. at des morgens pap en de ont
bijtserviezen hier te lande zijn niet uitge
rust met de daartoe algemeen gebezigde
„diepe borden". Eigenlijk was het ontbijt
servies dus een koffiedrink-servies maar
ook deze naam ging niet op, want de familie
dronk bij de koffie geen koffie, maar mélk.
Een melkdrink-servies alzoo maar de
melk dronk men niet uit het servies, doch
uit glazen weshalve ik zoo vrij zal zijn
voor het gemak in het vervolg dezer op
windende historie tóch maar te blijven
spreken van een ontbijtservies
Het o.b.s. om verder het lange woord
te vermijden was nog geen wéék oud. of
mevrouw ging op de broodschaal zitten.
Vraagt U niet, hoe die broodschaal op een
stoel kwam. Ach, laat ik het tóch maar uit
de doeken doen: meneer zat op den grond
den stofzuiger te repareeren en had dies
voor het gemak de broodschaal op een
stoel gezet, waarop mevrouw doch dat
wéét U nu reeds.
De broodschaal kreeg een eerlijke begra
fenis in het vullisvat eenheldsmaat
en een bekoorlijk broodmandje kwam er
voor in de plaats.
Toen geviel het. dat mevrouw de beide
botervlootjes es wilde afwasschen in lekker
heet water, „Ting", zong het eene vlootje,
„Plong", het andere. Het was der boter
vlootjes zwanenzang. Gelukkig zag meneer
kan.s in een winkel twee snoepjes van
aardewerk-met-glazen botervlootjes te koo-
pen, die de tafel bepaald sierden.
De zes bordjes, die bij het servies behoor
den. werden voortaan gekoesterd met de
voorzichtigheid, die niet alleen de moeder
der porselein-, doch ook die der aardewerk-
kast is.
Toen verscheen gij raadt het reeds
het juweel. Het juweel brak eiken dag een
bordje, zooals U Uw kind dagelijks een lepel
levertraan toedient. Wie eenigszins met
Bartjes 'vertrouwd is, zal gemakkelijk kun
nen berekenen, dat na één week alle bord
jes de broodschaal en de botervlootjes ach
terna waren gegaan. Het aanvallige toeval
wilde echter, dat de winkelier zes béëldige
glazen „kristallen", zei-die zelf ont
bijtbordjes over had van een compleet stel,
dat naar een of andere adellijke behuizing
ten opzichte van parachutisten, die moge
lijkerwijze vér achter de linies mochten
dalen.
In deze Instructies wordt een beroep op
het publiek gedaan, om de militaire en
politie-autoriteiten zoo spoedig mogelijk er
van in kennis te stellen, onder opgave van
zoo volledig mogelijke bijzonderheden en
aanduiding van de plaats, waar zij neer
kwamen.
In geval het de landing van vliegtuigen
betreft, wordt het publiek verzocht, om zoo van ontstellende deftigheid was verkocht
nauwkeurig mogelijk vast te stellen waar dit en zoo bestond het o.b.s. tenslotte uit 1
is geschied en mocht zulks onmogelijk zijn. rieten broodmandje, 2 glas-met-aardewer-
doordat de landing door bosschen of een ken botervlootjes. 6 glazen bordjes plus 2
anderen hinderpaal aan het oog onttrokken vleeschschaaltjes utt den oertijd der ver
wordt, dan wordt men verzocht, toch zooveel gane o.b.s.-glorie
mogelijk op de richting te letten, waarin En nu komt het. Een lieve gast zat aan
zulks is geschied
Bij gebrek aan een compas om zich te
oriënteeren moet men de richting bepalen
door aan te teekenen achter welk huis, boer
derij, groep huizen of bosschen het dalen is
den disch en aanschouwde deze twee
vleeschschaaltjes met hun smaakvolle ver
siering van bloemen des velds in teere
kleuren. En zij sprak:
„Waar hebben jullie toch die twee éénige
geschied. vleeschschaaltjes bij dat origineele ontbijt-
Verder waarschuwen de autoriteiten het servies van jullie gekocht?
publiek om toch vooral niet te haastig te Hier glimlachte de prille huisvrouw. En
zijn met het naderen van vijandelijke vlieg- ik eindigde het epos:
tuigen of parachutisten aangezien deze bui- „Als U nou es een stelletje glazen dek-
tengewoon goed bewapend zijn en de vijand schalen kocht om mee te beginnen?...."
deze wapenen meedoogenloos tegen ieder
gebruikt.
Daarom zou het beter zijn. dat burgers
niet trachten dicht in de nabijheid van den
vijand te komen, maar zich bepalen met hun
bewegingen te observeeren van verborgen
schuilhoeken op eenigen afstand uit en te
wachten tot een militaire patrouille te hulp
komt".
7152
CIneez. Med.)
Hierboven plaatsei wij een foto van het eohtpaar Andries van Varik en Neeitje Riet
kerk, wonende Gnephoek te Alphen, dat 13 Februari a.s. zijn gouden echtvereeniging
hoopt te vieren. Zoowel de 75-jarige bruid als de 75-jarige bruidegom te zamen dus
precies IV2 eeuw tellende, zijn nog goed gezond. Dc bruidegom." een bekend koopman
in kippen en ander pluimvee en gevogelte, gaat nog steeds „de brer" op. Hij '""hoort
tot dc meest getrouwe marktbezoekers in de omgeving. Het. echtpaar heeft 11 kinde
ren groot gebracht, die allen nog in leven zijn. De a.s. jubilarissen bezitten niet min
der dan 33 kleinkinderen en 1 achter-kleinkind. Ongetwijfeld gaat het echtpaar drukke
dagen tegemoet; wij wenschen hun een prettlgen tijd toe!
