e Russen maken thans
ruik van parachutisten
Een nacht op de Waddenzee
ZATERDAG 3 FEBRUARI 1940
No. 24497
De strijd in het
Westen
De strijd ter zee
HET VOORNAAMSTE NIEUWS
VAN HEDEN
De Bilt
9 2 Fd
""-^largang
*„?■-] aanvallen weer
i -afgeslagen.
Zes menschen op het ijs verdwaald
Vanmorgen echter op Schiermonnikoog
aangekomen
Polen onder terreur
Dit nummer bestaat uit VIER bladen
EERSTE BLAD
verwacht
Granaatscherven
Tallinn
m
Kn
solist ffl!
«•5° "Sfl
c»ja-C
5 GrJnui t
20 vC® :1
n Plano^S
v"r5^
EIDSCH
DAGBLAD
oneel r
orkest
DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
j-E-ïj PRIJS DER ADVERTENTIES:
ich'tcn°h! r regel voor advertenties uit Lelden en plaatsen waar
appen van ons BLad gevestigd zijn Voor alle andere
,ies 35 ets. per regel Voor zakenadvertentles belangrijk
ulSTWÈitef. Kleine advertenties uitsluitend bij vooruitbetaling
v- lUOiojga en Zaterdags 50 ets bij maximum aantal woorden
Incasso volgens postrecht. Voor opzending van brieven
porto te betalen, - Verplicht bewijsnummer 5 ets.
800 J
Bnisstl M
"dsenOf,
"uien - ];j
10 Berlchis'
r» 20 K-J
HveraT
idsender -7,1
'i£-
DeutgcM
13 8.001
MÊ
- 105 Br I
"plann;-:8
40 Brc-J,;
f 10.20 Bei r"
jongs ten Bussischen aanval op
neten iKheim-linle wordit nader gemeld:
^^^Imt, dat de sovjet-troepen bezig
rieuwe poging te ondernemen, zoo
^^^^n weerstand der Finnen te bre-
g^.och op zijn minst om goede uit-
ijS'Jpn te veroveren voor het beslis-
rsief in het voorjaar, terstond na
'ACTiiin ieder geval kunnen zij ten
nror voortdurende gevechten en
V I Ji's de ondanks alles beperkte
Uiten, waarover maarschalk Man-
eschikit, aiflmaitten.
ngrijkste aanval, die sinds drie
^^^r de Russische generaals ls ont-
die, welke ingeEet werd tegen
verkre. tervteugel der Mannerheimlinie,
le voort. Karehsche landengte verspert,
hgslc rval was voorafgegaan door vrij
llerievuur ln de vorige dagen. Het
odaniti^ode legercorps, dat op de Kareli-
ici 0[dengfe opereert, beschikt over
,„„vi' rdhut, dat weinig belangrijk ls,
r met de soortgelijke strljdmldde-
ebruikt worden aan het Westelijk
"ij .ar waartegenover de Finnen geen
'n hoo rdüg geschut kunnen stellen. Het
reekt. chttien stukken zijn van 240 m.m.
;nt tfi zware stukken marinegeschut op
Jen p rails ioopende draaischijf. Zooals
actum t UgBvn op de Karelische landengte
Zuiden naar het Noorden Ioopende,
«-lijnendeze drie stukken marine-
PUibomlbardeeren dagelijks de stad Vii-
legen op 25 K.M afstand van de
hekn-linie.
Bureau Noordemdsplein Telefoonnummers voor
Directie en Administratie 25041 (2 lijnen)
Redactie 21507
Postcheque- en Girodienst no. 57055 Postbus no. 54
PRIJS DEZER COURANT:
Voor Lelden en gemeenten, waar agentschappen gevestigd eljtu
per 3 maanden t. 3.33
per week f. 0.11
Franco per post f. 2.35 per 3 maanden portokosten.
(voor binnenland t. 0.80 per 3 mndj
i vers,,
edeelte van de landengte, waarop
S' sche aanval gericht ls, ls het kwets-
°vf-;,:pUnt van de Mannerheim-linie. In
lelijke deel zijn de vereterkte stel-
opfci^ex linie gedekt, zelfs nu de meren
plu- ren zijn, door een lange gracht, ge-
gangn
loor de meren Vuoski en Suvanto.
de Russen over het (Js dezer meren
men aanvallen zijn gestuit op de
automatische waipens, maar in den
am Summa, waar de operaties van
ag zich afspeelden, strekt zich een
e c -ander meren uit. Deze sector, waar-
!en dorp Summa het middelpunt vormt,
self _clh uit tusschen 't meer Muolajaervi
amf, meer Kuolaemajaervi. Ten Westen
er tiiOlaemaJaervi strekt zich een zeer
jd, schen zijn oevers liggend meer uit
In ai
de kust van de Fnsche golf in een
voed:
t gebied, waar de Russen niets kun-
iememen zonder onmiddellijk onder
worden genomen door de zware
oir kustbatterijen, die niet alleen op-
:lro staan op de eilanden van den archi
ve; visto. maar ook op het vasteland te
ra >ki. Deze baitberijen spelen in de ver-
brlkii® <*er lan(,enSt-o een zelfde rol als
het eiland Man tri op die oevers van
oUl logameer.
den sector van Summa loopt onge-
or het midden een belangrijke weg
)™r-puri naar Terjokn. Benige kilometers
naar het Oosten loopt evenwijdig
'oed rorltjn Tussohen het meer Ruolae-
iudr: d en Gute strekt zich een moeras-
ï0!, uit. dat ln het voorjaar en in den
ujj moeilijk toegankelijk ls, maar waar
t den grond verhard heeft. Een be-
Jk moeras, dat op het oogenblik even-
evroren ls. ligt in het midden der
i of Dit diende voor den oorlog als
ft aan voor het garnizoen van Vilpurt
lat de Finsche artilleristen en mi-
irtroepen. die den toegang verdedi-
e minste terrembochten kennen, en
1uiterst doeltreffend vuur kunnen
-n Tusschen de spoorlijn en het meer
liggen uitgestrekte pljnbossohen. ln
^ïidien gedekt door een groot moeras,
'n dezen sector hebben de sovjet-troe-
tonderdag hun aanval ondernomen,
nd door talrijke tanks, waaTbij ook
faamde parachutisten optraden, die
Rusische vliegtuigen midden in de
ie linies werden neergelaten Drie
en van deze luehtinfanterie. elk 20
omvattende kwamen zoo uit den be-
i*en hemel vallen Zij werden in de pan
Wit en ondanks den omvang van den
schen aanval, werden de roode troe
la zeer levendige gevechten tenslotte
de geheele linie door de Finsche troe-
eru ggeslagen.
0 valschermspringers, werden, hetzij
mdlg als een stuk wild neergeschoten,
j na in de takken der boomen te zijn
phtgekomen. gevangen genomne. Vol
de tot dusver ontvangen inlichtingen
n twintigtal neergeschoten en een ge
laantal gevangen genomen
gevolg van een uitnoodiging van den
.'hen Olympischen skikampioen Veil
inen, gericht tot de beste Zweedsche
Xoorsche sklloopers. hebben verschei-
in hunner besloten dienst te nemen bij
1 groep Finsche verkenners, de „Witte
'els" geheeten
;t Finsche legerbericht geeft een be-
iglng van bovenstaande en meldt voorts
Sovjet-Russische vliegers hebben in het
Zuiden van Finland aanvallen gedaan op
de steden Frederikshamm en Lovisa in de
vallei van de Kymmene en het gebied van
Borga, in het Zuid-Oosten van Finland op
districten Hangoe, Jaris en Ekenaes en in
het Noorden op de stad Rovanieml.
Gedurende den dag zijn verscheidene ge
vechten ir. de lucht gevoerd De Finsche
jachtvliegtuigen en luchtdoelartillerie heb
ben vijf vijandelijke vliegtuigen omlaag ge
haald, terwijl vermoedelijk nog drie andere
vernield zijn.
Te Helsinki is drie keer luchtalarm ge-
Gevangen genomen Russische vliegers
hebben toegegeven, meldt Reuter, dat de
sovjet-Russische toestellen opstijgen van de
vliegvelden in Estland. Op een plaats ten
Zuiden van Tallinn bevinden zich volgens
hen minstens tachtig Russische vliegtuigen.
De vliegers, die naar de vliegvelden in
Estland zijn gebracht, bevinden zich dus
in een volkomen isolement. Sedert half
December hadden zij geen krant meer ge
lezen. De commissarissen letten er streng
op, dat iedere verbinding tusschen hen en
de buitenwereld voorkomen wordt.
Sinds gistermorgen half acht zijn
alle telefoonverbindingen van de Scan
dinavische landen met Finland verbro
ken. De reden daarvan is onbekend,
aldus meldt United Press.
De United Press-correspondent Webb
Miller meldde nog:
Opnieuw hebben de Russen gepoogd hun
„Trojaansche paarden" pantsersleden
te gebruiken. Zij werden weer door tanks
voortgeduwd, maar zij werden door de
Finnen aan een zelfde behandeling bloot
gesteld als de tanks, zij werden namelijk
met handgranaten „behandeld". Zoodra de
tanks de pantsersleden tot de Finsche po
sities hadden geduwd, werden deze door de
Russen, welke lichte machinegeweren bij
zich hadden, verlaten, waarop zij zich snel Geen enkel Britsch gevechtsvliegtuig is
in de bosschen verspreidden. Bij helder vernietigd. Daarentegen hebben de Duit-
zonnig weer en een temperatuur van 10 gr
Fahrenheit onder nul zwierven de Russi
sche bombardementsvliegtuigen den ge-
heelen dag boven de frontlinies en de on
middellijk daarachter gelegen gebieden. De
hemel leek wel op een voetbalveld, witte
lijnen werd kris kras door de uitlaten van
de Russische vliegtuigen aan den hemel ge-
teekend, welke lijnen voor langen tijd ble
ven hangen. Op de hoogte waarop de vlieg
tuigen zich bevonden moet een tempera
tuur geheerscht hebben van 40 a 50 gr.
Fahrenheit onder nul.
Achter de linies werd de bedrijvigheid ten
gevolge van deze luchtactiviteit voor uren
stop gezet Tijdens een autotocht van 150
mijl, welken ik maakte, moest ik vier maal
ten gevolge van luchtalarm of luchtaan
vallen stoppen en was dikwijls gedwongen
voor meer dan een uur in het bosch in
den wagen te zitten, waarin de temperatuur
beneden het vriespunt was. Hier en daar
waren de resultaten van de Russische bom
bardementen te zien. In een klein stadje
waren ln het centrum drie huizen tot puin
gemaakt, de stukken puin lagen ver in het
rond verspreid, terwijl in de witte parken
er menigten menschen naar stonden te
gapen.
De wegen waren bedekt met versche
modder, welke door de bomexplosies was
opgeworpen. In sommige gevallen waren
bommen geworpen op de wegen op plaat
sen ver van eenige bewoning verwijderd.
Met welk doel kon ik niet ontdekken, te
meer waar deze gaten hersteld konden
worden, hetgeen ook prompt binnen een
uur geschiedde.
VERLIEZEN IN DE LUCHT.
Onveranderd geven de legerberichten
aan: „Niets bijzonders te melden!"
Luchtvaartdeskundigen te Londen stel
len het aantal Duitsche militaire vliegtui
gen, dat sedert het -begin van den oorlog
door Britsche lucht- en vlootstrijdkrachten
is neergehaald, op minstens honderd, ter
wijl er waarschijnlijk nog twintig meer ver
nield zijn.
De Britsche verliezen zijn officieel als
een en dertig opgegeven.
o
Na een nacht van spanning, gedu
rende welke men tevergeefs getracht
heeft van den zeedijk af iets te ont
dekken van een groep van zes perso
nen, die gistermiddag van de Gronin
ger kust waren vertrokken met de be
doeling over het ijs van de Waddenzee
naar Schiermonnikoog te loopen, is
men er vanmorgen in geslaagd de ver
misten op te sporen.
Het gezelschap bestaande uit vier dames
en twee heeren, dat in den winter van
1928-1929 dezen tocht eveneens had ge
maakt. was gisteren omstreeks 12 uur ver-
troken van Hornhuizen, met de bedoeling
bij kennisen op het eiland te overnachten
en heden naar Groningen terug te keeren.
Eenige angst hadden zij niet omdat één lid
van het gezelschap, de heer Startenborg,
een geboren en getogen Zoutkamper, elke
strooming en elke geul van de Waddenzee
op zijn duimpje kende. Vol vertrouwen
ging men dus op weg. Goed warm gekleed
en geschoeid en met voldoende mondvoor
raad bij zich voor de reis. die normaal drie
a vier uren in beslag neemt.
Gisteravond waren zij echter nog niet
aangekomen en toen de burgemeester van
Schiermonnikoog, de heer H. W. van der
Berg. daarvan bericht kreeg, heeft hij, we
tende dat het ijs op de Waddenzee slecht
is. een reddingsploeg van 15 man uitge
zonden. die echter onverrichterzake moest
terugkeeren, niet het minst omdat door
de versch gevallen sneeuw alle sporen wa
ren uitgewischt. Bovendien werden groote
vuren aangelegd om eventueel als baken
dienst, te kunnen doen als het groepje ver
dwaald mocht zijn.
Verdere maatregelen konden in den
nacnt niet worden getrotïen, doch
vanmorgen is op verzoek van den bur
gemeester een militair vliegtuig, be
stuurd door den sergeant-vlieger Looyer
opgestegen en op onderzoek uitgegaan.
Sergeant Looyer vloog over de Wad
denzee en heeft om half negen de zes
vermisten op twee K.M. ten Zuiden van
het dorp Schiermonnikoog ontdekt. Alle
zes: de heer K. Starkenborg, de heer
K. Beukema en zijn vrouw, allen uit
Zoutkamp, twee dames Dijkhuis en
Mej. Zetsma, afkomstig uit Hornhuizen
waren, voor zoover de vlieger kon vast
stellen, in goede conditie. Zij liepen
over het ijs.
Onmiddellijk heeft de vlieger per radio
aan zijn commandant op het militaire
vliegveld mededeeling van zijn ontdekking
gedaan, waarna de commandant direct per
telefoon den burgemeester van Schiermon
nikoog heeft ingelicht.
Op last van den burgemeester is daarop
een ijsvlet in gereedheid gebracht, die spoe
dig met voldoende bemanning over het ijs
van de Waddenzee vertrok naar de plaats
waar de vermisten zich moesten bevinden.
Ook uit Zoutkamp vertrok een reddings
expeditie op ijssleden. De hulpexpedities
namen levensmiddelen mee, daar men ver
moedde, dat de verdwaalden na den kou
den nacht op het ijs wel behoefte aan in
wendige versterking zouden hebben.
Later werd gemeld dat de vermisten te
ruim 10 uur Ioopende Schiermonnikoog
hebben bereikt. Zij werden voorloopig on
dergebracht op de boerderij van den heer
J. de Vries, die in den polder nabij den dijk
is gelegen.
Nog wordt het volgende medegedeeld:
De geredden werden in het dorp opgeno
men in hotel De Werff, waar alles in ge
reedheid gebracht was.
De zaal van het hotel was op dokters
advies koud gehouden Na massage met
sneeuw zijn de geredden vervolgens met
een heete cognacgroc in bed gestopt. Vóór
dien tijd verklaarden zij nog. dat de over
tocht zeer moeilijk geweest was. Men had
gehoopt gistermiddag om vier uur op het
eiland aan te komen.
Toen de duisternis inviel, werd het on
mogelijk. verder te gaan De heele nacht
bleven zij in beweging, door op een veilige
plaats heen en weer te loopen, om niet
door de koude te worden bevangen.
Vanmorgen vroeg zetten zij weer koers
naar den vuurtoren van het eiland.
Om halfnegen zagen de wandelaars het
militaire vliegtuig. Zij begrepen de bedoe
ling en wuifden den piloot toe.
De uitgezonde ijsvlet hebben zij niet ge
zien. Deze is teruggeroepen.
Bijna een etmaal, 21 y2 uur, hebben de
menschen op het ijs op de Waddenzee ver
toefd.
Geen wonder dat zij blij waren, behou
den te zijn aangekomen.
schers, naar men gelooft, zeven en dertig
gevechtsvliegtuigen, waaronder negentien
van het nieuwste type Messerschmidt 110,
verloren.
DE SIEGFRIED-LINIE IN FOTO'S.
Het Britsche ministerie van luchtvaart
heeft foto's vrijgegeven, welke moeten aan-
toonen, dat het opperbevel der geallieerde
legers „de geheimen van de Siegfriedlinie
kent".
Ondanks het vuur van de vijandelijke
luchtafweer en vijandelijke vliegtuigen
heeft de Britsche luchtmacht, naar het mi
nisterie mededeelt, van groote en geringe
hoogten gefotografeerd, op 300 en 3000 M.,
soms bij temperaturen, die in het vliegtuig
ijsvorming deden ontstaan, zelfs op de
schroeven van de toestellen.
Door de foto's was het opperbevel van
week tot week op de hoogte van de veran
deringen, die de Duitschers in hun marine
basés en op hun vliegvelden aanbrachten,
van de nieuwe schepen, die gebouwd wer
den, van de aanvullende versterkingen, die
aangelegd werden, van de situatie van het
water en wegverkeer.
De Britsche luchtmacht heeft de heele
lengte van de Siegfried-linie afgevlogen,
waarbij niet alleen foto's werden gemaakt
van de kazematten, maar ook van kazernes,
spoorwegstations, arsenalen, fabrieken enz.
Het ministerie wijst er op, dat als de tijd
komt, dat aan een belangrijk vijandelijk
offensief weerstand moet worden geboden,
de geallieerden hun bommen niet zullen
verspillen.
De foto's verschaffen een schitterende
illustratie van hetgeen zich achter de vij
andelijke linies afspeelt. Het zal Duitsch-
land moeilijk vallen een militaire verras
sing voor te bereiden.
Het uit de lucht fotografeeren heeft zich
in de twintig jaar vrede tot een hoog peil
kunnen ontwikkelen. Men voegt, als een
mozaïek, de afzonderlijke foto's bij elkaar
en met behulp van afzonderlijke verticale
opnamen, is het dan mogelijk zeer belang
rijke inlichtingen van de foto af te lezen.
DE DAGELIJKSCHE LIJST.
Volgens een radio-bericht is het Britsche
ss. „Oregon" (groot 6008 ton) op 140 mijl
afstand van La Coruna getorpedeerd.
Uit Haugesund wordt gemeld, dat het
Noorsche ss. „Varild", groot 1500 ton, dat
op 22 Januari uit Noorwegen naar Enge
land vertrokken was, vermoedelijk gezon
ken is De reederij heeft namelijk tot nu
toe geen enkele positie-opgave van het
schip ontvangen. Er waren vijftien men
schen aan boord.
Ook het Britsche schip „Polzelle" wordt
als verloren beschouwd.
„Press Association" meldt, dat de vol
ledige bemanningen, van de Britsche duik-
booten „Starfish" en „Undine", welke de
vorige maand bij Helgoland gezonken zijn,
zich in Duitsche krijgsgevangenschap be
vinden.
De Canadeesche regeering heeft opdracht
gegeven tot den bouw van vijf en veertig
vaartuigen, bestemd voor de jacht op duik-
booten. Deze schepen zullen zijn voorzien
van kanonnen en torpedo-lanceerbuizen.
In 1941 zal de bouw dezer eenheden vol
tooid zijn
HET VATICAAN ONTSTEMD.
Naar de Romeinsche correspondent der
„N.R.Crt." meldt, is men ten Vaticane zeer
ontstemd over de behandeling van Polen.
In een radio-bericht wordt o.a. gezegd:
Het nieuwe jaar brengt ons uit War
schau, uit Krakau, uit Pommeren, Posen
en Silezië bijna dagelijks de mare van ver
woestingen en vernielingen en van allerlei
laagheden, zoo ernstig, dat men er niet aan
zou willen gelooven, indien zij niet werden
bevestigd door de onaantastbare getuige
nis van hen die met eigen oogen hebben
gezien, die getuigen zijn geweest van de
afschuwelijke, door niets te verontschul
digen excessen, die begaan worden tegen
een hulpeloos en vaderlandslievend volk
dat even vreedzaam en even veeleischend
is als onverschillig welk ander volk van
Europa.
Die gruwelen blijven niet beperkt tot het
deel van het land dat door de Russen werd
bezet, ho* vreeselijk de berichten uit die
streken ook mogen zijn. Maar nog heftiger
en aanhoudender zijn de aanvallen op de
meest elementaire rechtvaardigheid in dat
gedeelte van het vertrapte Polen, dat
slachtoffer is geworden van de Duitsche
administratie. De rijkste gronden van Po
len worden zonder veel omslag aan de Po
len ontstolen en aan de Duitschers overge
leverd, terwijl de ware eigenaars in stin
kende overvolle treinen worden wegge
sleept naar de door den oorlog verwoeste
gebieden rondom Warschau, naar de ge
bieden, die door den Paus worden beschre
ven als een woestijn, waar eenmaal graan
halmen bogen in den wind.
Een systeem van binnenlandsche depor
tatie wordt georganiseerd en dat doormid
del van methoden, die men alleen maar
brutaal kan noemen. In een winter zooals
Europa zelden zoc streng heeft beleefd De
hongerdood loert op zeventig procent van
de bevolking van Polen, daar de voorraden
levensmiddelen en zelfs gereedschappenen
werktuigen worden weggevoerd naar
Duitschland. Joden en Polen worden als
BINNENLAND.
Bijzetting van de asch van Anthony Fokker
(lste Blad).
De begrooting van financiën; memorie van
antwoord aan de Eerste Kamer (3de
Blad).
De barre winter (3de BLad).
AMSTERDAMSCHE BEURS.
Stille handel Verdeelde markt
Onregelmatige koersbeweging Ame
rikanen prijshoudend Beleggingen
weifelend.
BUITENLAND.
De Russen gebruiken thans parachutisten bij
den aanval op Finland, doch zonder
resultaat (lste Blad).
Het lukte niet te Stockholm Erkko te
spreken (3de Blad)
Verwarring rondom de Balkan-conferentie
(lste Blad).
ZIE VOORTS „LAATSTE
EERSTE BLAD.
BERICHTEN"
MEN ZIE VOOR ONS KORT VERHAAL
PAGINA TWEE VAN HET 3DE BLAD.
Zwakke tot matige, later tijdelijk
toenemende wind uit Oostelijke
richtingen. Nevelig tot betrokken
of zwaarbewolkt. Plaatselijk een
weinig sneeuw. In het Noorden en
midden strenge tot matige, in het
Zuiden matige tot lichte vorst.
kudden opgesloten in gescheiden ghetto's,
die hermetisch afgesloten zijn en totaal
onvoldoende voor de levensbehoeften van
de millioenen menschen die gedwongen
worden daarin te leven.
De alles kronende onrechtvaardigheid
vc een regeeringsbestel dat nooit heeft
opgehouden te beweren dat het geen enkel
vooroordeel tegen den godsdienst heeft, is
gelegen in de cynische wijze waarop alles
wat zweemt naar godsdienst in het leven van
een der meest vrome en godsdienstige vol
ken van Europa' wordt onderdrukt.
De Britsche zaakgelastigde en de Fran-
sche gezant hebben bij den Lithauschen
minister van buitenlandsche zaken, gepro
testeerd wegens de slechte behandeling, die
de Polen in Lithauen zouden moeten on
dergaan.
In Lithausche politieke kringen staat
men tegenover dezen stap scherp afwij
zend.
Naar het Estlandsche telegraafagent-
schap meldt, is een Estlandsch vliegtuig,
toen net in de nabijheid van de haven
van Tallinn een oefenvlucht maakte door
de in de haven van Tallinn liggende sov
jet-Russische oorlogsschepen beschoten
De beschieting werd echter spoedig op
verzoek van de Estlandsche militaire auto
riteiten gestaakt.
Het Estlandsche vliegtuig heeft geen
schade gekregen.
De door de sovjet-Russische schepen af
gevuurde granaten vielen op drie plaatsen
in de straten van Tallinn en beschadieden
daar verscheidene huizen.
De Estlandsche minister van buiteniand-
sche zaken heeft medegedeeld, dat de
Estlandsche gezant in Moskou opdracht
heeft gekregen bij de sovjet-autoriteiten
te protesteeren.