u
VRIJDAG 2 FEBRUARI 1940
No. 24496
HooJbr een Russisch offensief
[ele,fen de Mannerheim-linie
De strijd in het
Westen
De strijd ter zee
HET VOORNAAMSTE NIEUWS
VAN HEDEN
De Bilt
ïari
«Tsoviefc
tactiek der
De economische politiek
der Engelsche regeering
Seyss Inquart over Polen
Dif nummer beslaat uif VIER bladen
EERSTE BLAD
verwacht
Verspreide berichten
er T
(10»,
aï* 9
ia 1
l»«e ij
ia»
EIDSCH
DAGBLAD
DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
PRIJS DER ADVERTENTIES:
1 Sch=..~
6J9|
km - per regel voor advertenties uit Lelden en plaatsen waar
- rhappen van ons Blad gevestigd zijn. Voor alle andere
aïSmtles 35 ets. per regel. Voor zakenadvertenties belangrijk
-arlef. Kleine advertenties uitsluitend bü vooruitbetaling
lags en Zaterdags 50 ets bij maximum aantal woorden
- Incasso volgens postrecht. Voor opzending van brieven
porto te betalen. - Verplicht bewijsnummer 5 ets.
Bureau Noordeindsplein Telefoonnummer* voor
Directie en Administratie 25041 (2 lijnen)
Redactie 21507
Postcheque- en Girodienst no. 57055 - Postbus no. 54
PRIJS DEZER COURANT:
Voor Lelden en gemeenten, waar agentschappen gevestigd tijm
per 3 maanden f. 2.35
per week 7.'...V.T'r.fjï
Franco per post f. 2.35 per 3 maanden -f- portokosten.
(voor binnenland f. 0.80 per 3 mno
Mcorrespondent van de „Stockholm
ngen" aan het front in Karelië
dat het Russische offensief
!lk men verwachtte, aan dit deel
liet front is ingezet.
lilde zes uur bereidde de Russische^
den aanval voor. Daarna golfden
eriemassa's naar de Finsche linies
Stern, de Russische bevelhebber
laarbij van een geheel nieuwe
rode gebruik. Sleden, die drie me-
1 en twee meter breed waren en
tanks waren getrokken, werden
'en gezonden. De Russen waren
- imen tegen het Finsche machine!
ui beschermd, dat slechts de
en het tankafweergeschut den
welke met een onverwachte snel-J
ondernomen, konden beant
htj Tegelijkertijd vielen 170 bombar-^
Pr: vliegtuigen en jagers de Finsche
n. Er werden bommen geworpen.j
e jagers de opstelling der Finsche]
|n moesten ontdekken en de eigen
en bombardementsvliegtuigen!
op de hoogte moesten stellen, dl
.et begin van den aanval af corTH
- den de Russen hun geschutvuur op
«jfjving van Summa. Hierheen zonden
«tien dan ook in allerijl de onont-|
fë? versterkingen.
Jjljl ondervonden de Finnen groote
i'iieden bij het concentreeren van]
üjfc doordat de Russische tanks ach-!
rookgordijn naar voren kwamen
offensief is zeker het hevigste,
J" dusverre op het front in Karelië
jij; oer is gelegd. Urenlang duurde de
f'e strijd. Doordat de Russen op dit
h.onzienlijke strijdkrachten hadden
W-nceerd, zagen de Finnen zich ge-
steeds meer afdeelingen in den
JUJn1 werpen. Zelfs gedurende den nacht]
tfi de gevechten voort. Het Russische
staakte zijn vuur niet, om de aan-
'an Finsche versterkingen te ver-
.1, terwijl wel nieuwe Russische;
in het vuur werden gebracht.
ndanks de groote krachtsinspan-
r der Russen mislukte het offensief
yFinnen, die op een gegeven oogen-j
in moeilijken toestand verkeerden,
'.vierden tenslotte over de nieuwe
sische tactiek. De Russen bereikten
i. ^insche linies niet en de strijd werd
iet „Niemandsland" gevoerd.
Mlnsche artillerie kon een Russische
V' met 70 paarden en vijf stukken
jhut vernietigen. Zeven tanks en
dene auto's werden onbruikbaar]
t. Het Finsche geschut heeft vijf-
issische batterijen gebombardeerd.
I wordt nog gemeld: In het begin
*1 oorlog zond het Russische opper-
DÓr de aanvallende infanterie tanks
vuur. Toen deze methode mislukte,
e infanterie naar voren gestuurd,
d door gevechtewagens. Gisteren
reusachtige gepantserde sleden, be- j
soldaten en voorzien van machine-
In het vuur gebracht. In de twee-
dus anders dan aanvankelijk
»meid volgden de tanks. Zoo wer-
infanterie-massa's door een muur
,al beschermd.
>ggetuigen zijn het er over eens, dat
troepen nog nooit een zoo groote
ispanning hadden ontplooid. Vol-]
n Zweedsch correspondent was het
dsland" letterlijk met sleden en
an verschillende soort overdekt,
e United Press-correspondent Webb!
meldt nog:
J het eerst is een nieuw Russisch wa-
het gevecht gebracht. Het is de ge-j
,'rde slede, die voortgeduwd wordt]
Jen tank en achter zijn zware stalen]
mannen en mitrailleurs verbergt.]
*'are golven kwamen de aanvallen, el-1
J nel opvolgend, onophoudelijk, in het
lie offensief, dat op de landengte
gehad heeft voor weken,
k* groote verbittering en hardnekkig-
de Finnen weerstand aan den]
Aanval. doch telkens en telkens weer]
ijouwden de Russen den strijd,
lange uren duurde de voorbereiding
ie artillerie en in die uren werden
lizenden granaten op de Finsche li-
eworpen, terwijl het donderen en bul-
der vuurmonden geen seconde onder- J
«n werd.
s zoo ver van het eigenlijke strijd-
fifcl verwijderd als in Viipuri (Wiborg)
k hef dreunen van het geschut hoo-
'let was, of men de ontploffingen voe-
jbn en de vogels, mijlen achter het
■j, fladderden verontrust en opgeschrikt.
Finsche artillerie was den geheelen
actie. Een Russisch vliegtuig, dat
het artillerievuur leidde, werd door de
Finnen neergeschoten. De aanvallen der
Russen werden gedekt door dikke rookgor
dijnen. Het totaal aantal bommenwerpers,
honderddertig, was een grootere concen
tratie van het luchtwapen dan de aanval
lers tot nu toe ooit hebben gebruikt.
De pantsersleden, die de Russen ge
bruiken, zijn een als het ware Arctische
toepassing van het paard van Troje.
De sleden zijn ongeveer twaalf voet
lang en rondom geheel gepantserd. De
bewapening bestaat uit lichte mitrail
leurs. De opzet is, dat de inzittenden
bij den opmarsch beschermd blijven
tegen de kogels uit geweren en mitrail
leurs, tot zij de vijandelijke linies dicht
genaderd zijn, waarop zij den gewonen
infanterie-aanval openen. De tanks
rukken dan eveneens verder op.
Het voornaamste krijgsbedrijf speelt
zich echter nog steeds af in den Rasti-
sector, ten Noorden van Kuhmo, waar
de Maandag j.l. begonnen veldslag nog
steeds voortduurt.
Over een lange, moeilijk nauwkeu
rig te definieeren frontlijn dringen de
Finnen langzaam voorwaarts, de 54ste
divisie der Russen voor zich uit drij
vend.
Dit gevechtsgebied is zóó uitgestrekt dat
het wel dagen moet duren, voor van be
slissende resultaten sprake kan zijn.
Op verscheiden punten van dit front is
over en weer de artillerie aan het woord
en deze artillerie-duels zijn vaak van een
uiterste hevigheid.
Voorts wordt vernomen, dat driehonderd
manschappen van de Siberische ski-pa
trouilles, welke de Russen eenige dagen ge
leden naar het centrale front hebben ge
dirigeerd, gesneuveld zijn op 50 na, die ge
vangen zijn genomen.
De correspondent van ..Svenska Dag-
bladet" aan net front bij Kuhmo meldt,
dat de Finnen gedurende de gevechten van
gisteren 120 machinegeweren en een stuk
veldgeschut op de Russen hebben buit ge
maakt en vier tanks vernield hebben
ONDERZOEK GEVRAAGD.
Het Zweedsche Roode Kruis heeft beslo
ten het internationale Roode-Kruis-comité
te verzoeken, een onderzoek in te stellen
naar het optreden van militaire vliegtuigen
tegen de Finsche burgerbevolking en naar
de schendingen van het Roode-Kruis-tee-
ken en de conventie van Genève, waaraan
de Russen zich zouden hebben schuldig
gemaakt
Ook heeft het Zweedsche Roode Kruis
besloten, de mogelijkheid te overwegen,
dat naar de Finsche en Russische krijgs
gevangenkampen Roode Kruis-gedelegeer-
den worden gezonden, teneinde het lot dei-
gevangenen te verzachten. Voorts heeft het
besloten, mede te werken aan het vervoer
naar Zweden van oorlogsinvaliden en zwaar
gewonden.
Brazilië's president Vargas heeft aan het
Finsche Roode Kruis de levering van 10.000
balen koffie aangeboden.
DE FINSCHE KAMER BIJEEN.
Gisteren is te Helsinki in tegenwoordig
heid van den president der republiek op
plechtige wijze de zitting van de Kamer
geopend. Een der leden, die tevens predi
kant is, heeft in het Zweedsch en Finsch
gepreekt, waarna een liturgische dienst
werd gehouden. Vervolgens begroette de
voorzitter van de Kamer, Hakkila, den prs-
sident der republiek. Hierna sprak de
minister-president een rede uit. Na de
plechtigheid riepen de afgevaardigden:
„Leve het vrije en onafhankelijke Fin
land".
President Kallio verklaarde dat de Rus
sische inval een barbaarsche er zinnelooze
aanval was. die de Finnen dwong men-
schen te vernietigen die onschuldig zijn
aan den oorlog. Om deze reden zijn wij,
aldus de president, nog altijd bereid te
onderhandelen over een eervollen vrede.
Kallio bracht dank aan den Volkenbond
en aan alle naties „die ons op vele wijzen
geholpen hebben." In het bijzonder bracht
hij dank aan Zweden. Hij deed een beroep
op meer materieele hulp.
De president betreurde de Russische aan
vallen op de burgerbevolking en prees de
nationale eenheid en den moed der Finnen,
maar. zoo liet hij er op volgen, wij hebben
dringend hulp noodig daar wij de gansche
militaire macht van de Sovjet-Unie tegen
over ons hebben. Totdusver heeft Rusland
verscheiden divisies van zijn beste men-
schenmateriaal verloren.
Gewagend van de Zweedsche vrijwilli
gers, die goed-uitgerust naar Finland kwa
men, zeide Kallio dat dit een voorbeeld was
dat zekere andere landen blijken te volgen.
Als een van de belangrijkste categorieën
waarbij het buitenland kan helpen noem
de Kallio de luchtbescherming en middelen
om de burgers te beschermen tegen den
agressor, „die zijn luchtmacht op een zeer
onmenschelljke wijze gebruikt".
De humanitaire hulp dient volgens Kallio
gemeenschappelijke maatregelen te omvat
ten tegen het brute optreden waaraan al
les in Finland zonder uitzondering, zelfs
hospitalen voorzien van het Internationale
Roode Kruis-embleem, thans is blootgesteld
In deze grootste worsteling voor haar le
ven die onze natie heeft gekend, zoo ein
digde Kallio, is het onze voortdurende
troost geweest cat de geheele natie volko
men bewust achter de regeering en het
parlement heeft gestaan. Zij heeft alle
kleine zaken vergeten en haar eigen groot
heid, zelfverloochening en zelfopoffering
getoond bij de verdediging van onze rech
ten en onze vrijheden waarvan de vijand
ons zou willen berooven.
BIDDIENST TE LONDEN.
In de St. Paul's cathedral te Londen is
een nationale biddienst voor Finlsnd ge
houden. De aartsbisschop van Canterbury
dr. Lang. zeide, het zeer waarschijnlijk te
achten, dat de strijd tusschen recht en
onrecht in Mei a.s. beslist zal worden. Hij
deed een beroep op de Britsche regeering,
haast te maken bij de hulpverleening aan
Finland. De dienst werd per radio uitge
zonden naar Finland en de Scandinavische
landen.
EENIGE SUCCESSEN VAN FRANSCHE
PATROUILLES.
Het Fransche Havas-bureau meldt in
zijn commentaar op den militairen toe
stand aan het Westelijk front, dat Fran
sche patrouilles op drie verschillende pun
ten er in geslaagd zijn tot diep in Duitsch
gebied door te dringen. Gebruik makend
van den mist drongen zij door tot drie a
vier kilometer achter de Duitsche voor
posten, waar zij kostbare gegevens verza
melden. Twee van deze expedities hebben
plaats gevonden in het gebied tusschen de
Saar en het bosch van Warndt. De derde
expeditie vond plaats in de^-Vogezen, waar
het terrein heel gunstig is voor dergelijke
ondernemingen. In hetzelfde gebied heeft
een vierde Fransche patrouille een Duitsche
patrouille overvallen en een aantal ge
vangenen gemaakt.
BRITSCHE BATAILLONS VOOR
DIENSTEN OVERZEE.
Het Britsche ministerie van oorlog heeft
bekend gemaakt, dat zekere bataillons
voor de verdediging overzee spoedig naar
het buitenland zullen gaan. Deze batail
lons bestaan uit mannen van 35 tot 60
jaar. voor het meerendeel oud-strijders,
die zich hebben opgegeven als vrijwilligers
voor den dienst overzee. Hun taak zal zijn
de bewaking van spoorbruggen, electrische
centrales, fabrieken enz. Op deze wijze
zullen zij jongere troepen vrijmaken voor
de frontlinies.
WRAK VAN EEN VLIEGTUIG
GEVONDEN.
Een schaapherder heeft bij Cuchendall
(Antrim, Ierland) het wrak ontdekt van
een vliegtuig, waarin zich vier lijken be
vonden. Het vliegtuig was eergisteren ver
ongelukt. Het was een Britsche bommen
werper.
DE DAGELIJKSCHE LIJST.
Bij het op een mijn loopen en zinken
van het Deensche s.s. „Vidar" zijn 5 man
gered, doch 15 worden vermist.
Het Noorsche s.s. „Fingal" (460 ton) is
ter hoogte van Schotland gezonken na
een ontploffing in het ruim. Het schip
was van Noorwegen op weg naar Ierland.
De geheele bemanning kon worden gered.
Twintig overlevenden van het Grieksche
schip Eleni Statafchos, dat door een Duit-
schen onderzeeër op den Atlantischen
Oceaan verscheidene dagen geleden tot
zinken was gebracht, zijn aan de Iersche
kust aangekomen. Zes hunner, onder wie
de kapitein, moesten in uiterst verzwak
ten toestand in het ziekenhuis worden op
genomen.
Het schip was Zondag getorpedeerd. De
32 leden der bemanning hadden zich in
de reddingbooten begeven, welke met
touwen aan elkander waren vastgebonden.
Het was zoo koud, dat dertien man om
kwamen. Men moest hun lijken in zee
werpen. „Wij waren zoo uitgeput", ver
telde een der geredden, „dat zelfs toen
wij de Iersche kust zagen, wij niet vol
doende kracht hadden om de riemen te
bewegen."
DE ASAMA MARU.
Het Japansche antwoord op de Britsche
nota van 27 Januari, in verband met het
incident met de „Asama Maru". is door
den Japansdien onderminister van buiten-
landsche zaken Tani aan den Britechen
ambassadeur overhandigd.
De beide nota's zullen gelijktijdig wor
den gepubliceerd, zoodra de Britsche re
geering gelegenheid zal hebben gehad de
Japansche nota te bestudeeren.
Craigie had heden een nieuw onderhoud
met Arita.
In het Britsche Lagerhuis heeft Herbert
Morrison (Labour) een debat over de eco
nomische politiek der regeering ingeleid
door het indienen van een motie, waarin
gewezen wordt op de wenschelijkheid, in
het „oorlogskabinet'' een minister op te ne
men, belast met ae behandeling van alle
economische kwesties.
Vervolgens wees ook Sir Archibald Sin
clair (liberale oppositie) op de noodzake
lijkheid van een specialen minister voor de
coördinatie.
In zijn antwoord verklaarde Chamberlain
niet in te kunnen zien, hoe de minister,
wiens benoeming wordt aanbevolen, op
eenigerlei wijze de snelheid zou kunnen ver-
grooten, waarmede eiken dag besluiten wor
den genomen. „Indien ik, aldus de minis
terpresident, zou meenen, dat de voorge
stelde benoeming van een minister ons zou
kunnen helpen bij het winnen van den oor
log, of dezen maar één dag zou kunnen
verkorten, zou ik de zaak met een ander
oog bezien. Niets van hetgeen gezegd is,
toont echter aan, dat dit voorstel een ver
betering zou zijn, en ik ben dan ook tot de
slotsom gekomen, dat het niet het juiste
oogenblik is voor een verandering van dezen
aard".
Het Labour-lid Georges Mac Donald
meende, dat Engeland een krachtiger hou
ding moest aannemen tegenover de neu
tralen, die zich met onwil onderwerpen
aan de contrabande-controle, terwijl zij de
Duitschers niet durven mishagen.
Nadat nog vele sprekers het woord had
den gevoerd en Attlee een laatste uiteen
zetting had gegeven van het Labour-stand-
punt beëindigde Sir John Simon namens
de regeering het debat,
Hij besloot als volgt: „in een oorlog als
den huidige veroorlooft de democratie ons
openbare debatten van dezen aard te hou
den, ons goede humeur te bewaren en daar
bij geen onderlinge critiek uit te oefenen.
Niemand zal in een concentratiekamp op
gesloten worden voor hetgeen hij vandaag
heeft gezegd. Dat is het ware verschil tus
schen de democratische regeering, die wij
verdedigen en het systeem, dat wij trachten
omver te werpen. Dit debat heeft getoond,
dat wij een ingewikkeld probleem van con
stitutioneel structuur kunnen bespreken in
een geest van bijdrage tot de gemeene
zaak".
Een motie der oppositie over de economi
sche politiek is door het Lagerhuis verwor
pen met 185 tegen 90 stemmen. Met 178
tegen 87 stemmen werd een conservatief
amendement op de Labourmotie vervolgens
goedgekeurd.
BINNENLAND.
Marinefilm in Den Haag vertoond. (3e
Blad).
De barre winter. (3e en le Blad).
Goederentrein nabij Utrecht ontspoord.
(Ie Blad).
Botsing tusschen trein en auto op de lijn
Boxtel-Den Bosch. (Gemengd, 3e Blad)
Ongewenscht buitenlandsch toezicht op
Nederlandsche ondernemingen. (3e Bi.)
AMSTERDAMSCHE BEURS.
Kleine omzet Verdeelde markt
Geringe koersverschillen Amerika
nen onzeker Beleggingen kalm.
BUITENLAND.
Zweden staat geheel achter Finland. (3e
Blad).
Nieuwe aanval der Russen op de Kareli-
sche landengte. Gebruik van sleden.
(Ie Blad).
De Balkan-entente te Belgrado bijeen, (le
Blad).
ZIE VOORTS „LAATSTE BERICHTEN"
EERSTE BLAD.
Rijksminister Seyss-Inquart heeft over de
toestanden in Polen en het Duitsche op
bouwwerk aldaar, verklaard, dat het niet
waar is. dat 16.000 Polen zijn doodgescho
ten. Evenmin is juist, dat 13.000 Poolsche
studenten zijn terechtgesteld. In totaal telt
Polen slechte 9000 studenten
Ten aanzien van de kerkelijke toestan
den zeide hij, dat geen enkele kerk geslo
ten is, noch wordt eenige priester belem
merd in het uitoefenen van zijn ambt. Het
kerkelijk leven wordt niet gestoord. Te
Tsjenstochau wordt vereering van de
„Zwarte Madonna" voortgezet en in de
kroningskapel in de Burcht van Krakau
wordt ieder en dag een H. Mis gelezen.
Verder merkte de minister op. dat den
internationalen hulporganisaties niets in
den weg wordt gelegd.
In bepaalde Poolsche kringen pogen
Britsche agenten nog aan te sporen tot
daden van geweld, waarbij rekening moet
worden gehouden met een vijandige hou
ding van een deel der bevolking, vooral van
de intellectueelen. Duitschland kan zich
niet laten storen in zijn opbouwend werk.
Op de eerste plaats moet worden gezorgd
voor veiligheid en orde en op de tweede
plaats moeten alle krachten tot ontwikke
ling worden gebracht, niet alleen in ver
band met de behoeften, welke voortvloeien
uit de Britsche blokkade, doch ook tot het
welzijn van het geheele Poolsche volk, dat
onder de vroegere leiders een ellendig en
armoedig bestaan had. Hoewel de oorlog in
Polen kort heeft geduurd, is toch groote
verwoesting aangericht; de Polen zelf heb
ben talrijke bruggen en waterwerken, tele
foonleidingen en electrische centralen ver
nield. Talrijke voorraadschuren met graan
zijn in brand gestoken en de veestapel is
tot de helft teruggebracht.
De Polen zelf werken hard mede aan het
opbouwend werk; 200.000 arbeiders hebben
werk gevonden. Ook bestaat een Poolsche
spoorwegpolitie en verder zijn maatregelen
genomen tegen het opdrijven van prijzen
en de salarissen en pensioenen van de
Poolsche ambtenaren worden doorbetaald.
In enkele uitzonderingsgevallen moest
worden opgetreden tegen priesters, die op
hitsende redevoeringen hielden. Li geen
geval hebben terechtstellingen plaats ge
had zonder vonnis.
Het onderwijs is wederom geregeld. Op
de lagere scholen wordt wederom op de ge
bruikelijke wijze onderwijs gegeven, terwijl
vakscholen worden opgericht.
Tenslotte behandelde de minister in het
kort het Joodsche vraagstuk. Men kan niet
toelaten, zoo zeide hij, dat de ghetto's op
den duur blijven bestaan, want zij zijn een
gevaar voor de cultuur van het avondland.
Een oplossing zou zijn de Joden in de om
geving van Lublin bijeen te brengen onder
een soort zelfbestuur. Reeds nu bestaat in
In het Noorden en Midden
Matige tot zwakke Oostelijke wind.
Betrokken tot zwaarbewolkt met
kans op eenige lichte sneeuw.
Strenge tot matige vorst.
In het Zuiden: Zwakke uiteenloo-
pende wind. Nevelig tot betrokken
of zwaarbewolkt, met nu en dan
lichte regen of sneeuw. Lichte tot
matige vorst.
de ghetto's een zelfbestuur in den vorm
van de zoogenaamde „Jodenraden". Ook is
een eigen Joodsch hulpwerk in het leven
geroepen.
NIEUWE BELASTINGEN IN
DUITSCHLAND.
United Press meldt uit Berlijn, dat de
regeering van plan is over te gaan tot vast
stelling van nieuwe decreten, welke ten doel
hebben nog tien a twaalf millioen mark te
verkrijgen. Volgens goed ingelichte kringen
bevat een van de voornaamste punten het
vormen van een „oorlogs-financiering-
fonds", hetwelk gevuld moet worden door
betalingen van zaken-concerns in verhou
ding tot hun j aarlij kschen financieelen om
zet. Verklaard werd tevens, dat ook een „na
tionale Duitsche spaardag" uitgevaardigd
zal worden. Volgens financieele kringen zul
len de nieuwe belastingen op luxe-artike
len ten eerste champagne en likeuren tref
fen en mogelijk ook tabak. Onder het loon-
certificaat-systeem zouden salarissen ge
deeltelijk in munt en gedeeltelijk in certi
ficaten. die alleen voor den aankoop van
zekere vastgestelde artikelen dienst kunnen
doen. uitbetaald worden. Mogelijk zou ook
een deel van de salarissen uitbetaald worden
in den vorm van niet voor inkoopen be
stemde spaarcertificaten. Volgens goed in
gelichte kringen werken zoowel officieele als
privaat-industrieele bureaux op topsnelheid
om het program in een uitvoernden vorm te
gieten.
ZUID-ArRIKA EN DE OORLOG.
De Zuid-Afrikaansche Senaat heeft met
21 tegen 13 stemmen een door de regeering
ingediende motie aangenomen, waarin de
politiek ten aanzien van den oorlog wordt
goedgekeurd.
Met een gelijke stemmenverhouding werd
een door Fourie, gewezen minister in de re
geering-Hertzog. ingediend amendement,
waarin het sluiten van vrede met Duitsch
land werd geëischt, verworpen.
