h
let Steenschuur in wintertooi
Jaargang
DINSDAG 23 JANUARI 1940
No. 24487
bissen hervatten den aanval
op Finland
De strijd ter zee
HET VOORNAAMSTE NIEUWS
VAN HEDEN
De Bilt
Illiu
geen
verkregen
successen
Onze Wereldatlas
Motta overleden
Japan protesteert
Dit nummer bestaat uit DRIE bladen
EERSTE BLAD
verwacht
EIDSCH
DAGBLAD
Mm
DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
PRIJS DER ADVERTENTIES:
vïrij
tkcts. per regel voor advertenties uit Lelden en plaatsen waar
gt'ientschappen van ons Blad gevestigd zijn Voor alle andere
«t vertenties 35 ets. per regel. Voor zakenadvertenties belangrijk
poRder tarief. Kleine advertenties uitsluitend bij vooruitbetaling
(ii>ensdags en Zaterdags 50 ets. bij maximum aantal woorden
nrafl 30. - Incasso volgens postrecht. Voor opzending van brieven
jjji ets. porto te betalen. - Verplicht bewijsnummer 5 ets.
Bureau Noordeindsplein Telefoonnummers voor
Directie en Administratie 25041 (2 lijnen)
Redactie 21507
Postcheque* en Girodienst no. 57055 - Postbus no. 54
PRIJS DEZER COURANT:
Voor Leiden en gemeenten, waar agentschappen gevestigd zijn:
per 3 maanden f. 2.35
per week f. 0.18
Franco per post f. 2.35 per 3 maanden -f portokosten.
(voor binnenland f.0.80 per 3 mndj
ttewl
anti»
United Press-correspondent Uexkuell
;t Finsche Noordleger meldt:
—ichten die uit het Finsche hoofdkwar-
a. an het Sallafront stammen, wijzen er
Illjit de Russen zijn begonnen met het
*5te deel van hun zwaar oorlogsmate-
en vele manschappen van Merkae-
i naar Salla te verplaatsen, mogelij-
Jftfjze zelfs nog verder in de richting van
fssische grens.
K|. totaal aantal Russische soldaten in
i alla-gebied wordt op ongeveer veertig-
nd man geschat, hetgeen zoo ongeveer
-spondeert met twee divisies. Het is
a gelijk om het juiste aantal manschap-
e schatten aangezien de Russen troe-
KBvan verschillende zijden naar het
/-front hebben gezonden.
5 Finsche militairen hebben verklaard
j, nerkt te hebben dat men bijna dage
nd Russische soldaten van nieuwe regi
men aan het front aantreft.
gens berichten uit Uleaborg hebben
En .tien vijandelijke vliegtuigen deze stad
hen 9 en 10 uur 's avonds gebombar-
Het hoofddoel van het bombardeeren
rit de spoorweg ten Noorden van Ulea-
te zijn. Deze lijn is voor de Finnen van
e: i belang aangezien de aanvoeren van
en en het buitenland daarover plaats
"ien. Op twee plaatsen werd de spoorlijn
"nbardeerd; een bom viel daarbij op
or"'6hool die in brand vloog.
■eojSwR» riJT®
ich aü.
t Finsche legerbericht meldt nog:
hij den laten namiddag is de vijand be-
erien met een concentratie voor een
di ven aanval bij Taipale. De aanval werd
jjfi kiem gesmoord.
iet $3
-
i.r i i'istï
igi
In den loop van den dag hebben onze
troepen twee tanks vernietigd.
Na de gevechten van gisteren werden
ongeveer twaalfhonderd dooden van den
vijand geteld in de buurt van onze voorste
linies. Tegenover onze eerste linies liggen
de lijken van vele honderden.
De vijand heeft geprobeerd aan zijn aan
vallen effect te geven door luidsprekers, die
waren opgesteld in zijn linies. Onze man
schappen werden opgewekt zich over te
geven met de verklaring, dat Viipuri bin
nen 48 uur zou worden genomen en de be
dreiging, dat de Duitschers de Russen te
hulp zouden komen en alle Finnen dooden.
Gisteren is te Helsinki een aantal bui-
tenlandsche vliegers, waaronder enkele
Italianen aangekomen. Een Italiaan, die
reeds de uniform van de Finsche lucht
macht droeg, heeft in een interview ge
zegd. dat hij zeker was van de overwinning
van Finland, omdat hij zich niet in kan
denken, dat de wereld zal dulden, dat het
bolsjewisme zal zegevieren.
Hij was via Duitschland naar Finland
gekomen.
Toen de grensbeambten hem daar naar
het doel van zijn reis vroegen, had hij
glimlachend gezegd: „Wintersport".
Bij de bombardementen van de sovjet-
Russische luchtmacht hebben de vliegers
een nieuwe tactiek toegepast. Zij wierpen
lichtkogels uit, om hun bombardementen
te leiden. Russische vliegers, die gevangen
genomen werden, hebben toegegeven, dat
gebrek aan benzine begint te ontstaan in
het roode leger.
De Finsche autoriteiten verklaren, dat
de Russische luchtmacht tijdens de uitge
voerde bombardementen bijna 6.700 bom
men heeft laten vallen. Achttien personen
werden gedood en 109 gewond.
Het betrekkelijk geringe aantal slacht-
Zooals wij reeds in ons
Blad van Vrijdag j.l. heb
ben meegedeeld, zijn de
opbergmap en de deelen
I en II van onzen We
reldatlas geheel uitver
kocht.
Nog verkrijgbaar zijn de
deelen III t/m. VI, die
afgehaald aan ons Bu
reau 10 cent per deel
kosten.
Voor toezending franco
huis bedraagt de prijs
(bij vooruitbetaling) voor
twee deelen f. 0.26 en
voor 4 deelen f. 0.52.
DE DIRECTIE.
jjfi.icheidene lezers zonden ons het resultaat van hun speurtochten met de camera
de besneeuwde Sleutelstad en naaste omgeving. Uit vele foto's blijkt hoe flat-
het sneeuwkleed haar staat. Bovenstaande opname, welke ons werd toegezon-
VQ:< door den heer Popken. Pieter de la Courtstraat 83. brengt een van de meest
jj; oreske plekjes onzer stad in beeld, dat reeds tal van schilders en teekenaars tot
erwerp heeft gediend: het Steenschuur gezien van het schuiri-tegenovergelcgen Le-
Jaal. Het fraaie silhouet van het Lode wijkskerkje gaat schuil achter den boom
vfé ter link erzijde.
ve* Bfifc,
iktf
fers is hieraan te danken, dat de bevolking
zich tijdens het luchtalarm beter weet te
beveiligen. De Russische vliegtuigen vlie
gen dikwijls boven de wolken en laten hun
bommen op goed geluk vallen, zonder dat
zij zelfs de aarde kunnen zien.
Men schat, dat ieder menschenleven de
Russische luchtmacht twee vliegtuigen en
zes vliegers heeft .gekost. De materieele
schade is eveneens vrij beperkt en het ver
keer is om zoo te zeggen niet onderbroken
geweest.
Vreemd gaat het met de berichten van
Finsche luchtaanvallen op Lithausche
vliegtuigbases der Russen en op Kroonstad
Te Helsinki verluidt, dat de aanval op
Kroonstad is ondernomen door dertig Fin
sche vliegtuigen.
De Russische oorlogsschepen bij Kroon
stad zijn volkomen ingevroren: verschei
dene zouden ernstig door het bombarde
ment beschadigd zijn.
In officieele Finsche kringen zwijgt men
echter over de aanvallen op Kroonstad en
de Russische bases in Estland, of wel men
spreekt ze zelfs tegen!
WEER NEUTRALE SCHEPEN VERNIETIGD
Het Grieksche vrachtschip „Ekatontar-
chos Dracoulis". dat 28 koppen aan boord
had, is bij Lissabon door een Duitsche
duikboot getorpedeerd. Zes mannen zijn er
gedood. Het Italiaansche vrachtschip „Nino
Padre" redde 12 man, terwijl de overige 10
door een Spaansche schip zijn opgepikt en
naar een Spaansche haven werden ge
bracht.
Het schip meet 3704 netto registerton.
Het Deensche s.s. „Tekla", dat volgens
de eerste berichten op een mijn was ge-
loopen, is, aldus meldt Reuter uit Oslo,
volgens de verklaring van de geredde leden
der bemanning door een Duitsche duik
boot getorpedeerd. Zij zijn te Bergen (Noor
wegen i aangekomen. Nadat hun schip ge
torpedeerd was, vroeg de Duitsche duikboot
draadloos om bijstand voor de bemanning.
Negen hunner worden nog vermist.
Met het verlies van de Tekla, is volgens
het Duitsche Nieuwsbeureau uit Kopenha
gen, het aantal schepen, dat de Deensche
handelsvloot tot dusver heeft verloren tot
twaalf gestegen. Het aantal menschenle-
vens, dat verloren ging, is tot 124 gestegen.
In een Schotsche haven zijn de lijken
van twee Noorsche zeelieden aangebracht
door een vaartuig van den Britschen pa-
trouilledienst. Het waren waarschijnlijk
opvarenden van het Noorschestoomschip
„Maurita" (1569 ton.) omtrent welks lot
verder niets bekend is. J5e mannen waren
door uitputting bezweken.
ENGELSCHE TREILER ALS VERLOREN
BESCHOUWD.
De Engelsche admiraliteit deelt mede,
dat de treiler Valdora over tijd is en als
gezonken moet worden bescouwd. De be
manning telde negen koppen.
AMERIKAANSCH PROTEST BIJ
ENGELAND.
De Vereenigde Steten hebben jegens
Groot-Brittannië uitdrukking gegeven aan
„ernstige bezorgdheid" over de behandeling
die de Britsche autoriteiten Amerikaansche
schepen doen ondergaan in de Middelland-
sche Zee en in het bijzonder bij Gibraltar.
Zaterdag is den Britschen ambassadeur,
lord Lothian, een aide memoire overhan
digd. dat thans is gepubliceerd en waarin
geprotesteerd wordt tegen het feit,
dat Amerikaansche schepen drie maal
zoo lang in Gibraltar worden vastgehou
den als Italiaansche schepen. De aide me
moire verzoekt het onderzoek van Ameri
kaansche schepen te bespoedigen en ver
klaart, dat de huidige toestand een na-
deelig onderscheid maakt ten aanzien
van de Amerikaansche scheepvaart.
Wijlen Motta.
In den afgeloopen nacht om vijf uur is
de Zwisersche staatsman Guiseppe Motta
overleden.
Motta was op 29 December 1871 in Airoio
geboren. Zijn loopbaan begon hij als advo
caat in zijn geboortestad en als lid van den
grooten raad van Tessino, welke laatste
functie hij van 1895 tot 1911 bekleedde. In
1899 werd hij bovendien lid van den Zwit-
serschen nationalen raad. In 1912 werd hij
lid van den „Bundesrat". waarin hij tot 1919
het departement van financiën en na 1920
het departement van buitenlandsche za
ken beheerde. In deze laatste functie voor
al verwierf Motta groote internationale be
kendheid. te meer omdat hij als Zwitsersch
gedelegeerde sinds 1920 herhaaldelijk in
den Volkenbond zijn stem liet hooren. In
1924 presideerde hij zelfs de Volkenbonds
assemblee.
Vele malen is Motta bondspresident van
de Zwitsersche republiek geweest, zoo in de
jaren 1915, 1920, 1927 en 1932, evenals
in 1937.
Voorts was hij vice-president in 1914,
1919, 1926. 1931 en 1936.
Als politicus was hij aangesloten bij de
Katholieke conservatieve volkspartij. Van
zijn publicaties kunnen genoemd worden
de Testimonia temporum, een bloemlezing
uit zijn redevoeringen en geschriften, waar
van een deel de jaren 1911 tot 1931 en het
tweede deel de jaren 1932 tot 1936 beslaat.
TEGEN HET WEGHALEN VAN DUIT
SCHERS VAN JAPANSCH SCHIP.
Gisteravond heeft de officieele re
geering den Britschen ambassadeur te
Tokio, sir Robert Cralgie, een protest
overhandigd tegen het aanhouden van
het Japansche schip „Asama Maroe"
door een Britsch oorlogsschip.
Het protest is vervat in vier punten. In
het eerste punt wordt gezegd, dat het
Japansche schip op 21 Januari te 12.50 uur
op de thuisreis van Honoloeloe naar Joko-
hama, op 35 zeemijl aistand van Nojima-
saki Point, in het district Tsjiba, werd aan
gehouden door een Britsch oorlogsschip.
Het Britsche schip zond een officier met
een aantal matrozen. De officier verklaar
de, dat hij in overeenstemming met de in
ternationale wet handelde. Zonder den
naam en de opdracht van het Britsche
schip te onthullen, verlangde de officier,
dat 21 Duitsche passagiers zouden worden
uitgeleverd. De gezagvoerder van het
Japansche schip weigerde, doch hij be
schikte niet over de middelen om te voor
komen. dat de passagiers met geweld van
boord werden gehaald.
In het tweede punt wordt uiteen gezet,
dat het standpunt van Japan is. dat alleen
die onderdanen van een oorlogvoerend
land, die deel uitmaken van de weermacht,
van boord van neutrale schepen kunnen
worden gehaald. De Japansche regeering
beschouwt het bovengenoemde optreden
van een Britsch oorlogsschip derhalve als
een onvriendelijke daad en zij hecht hier
aan het hoogste belang.
In het derde punt vraagt de Japansche
regeering volledige opheldering en behoudt
zij zich het recht voor te eischen. dat de
gevangen genomen Duitschers zullen wor
den vrijgelaten.
Ten slotte verklaart de Japansche re
geering, dat het optreden van Engeland de
Japansche openbare meening heeft ge
schokt en een herhaling van een dergelijke
daad de anti-Britsche stemming nog zou
doen toenemen. In verband met de toe
komstige verhouding tusschen Japan en
Groot-Brittannie verzoekt de Japansche
regeering aan de Britsche. haar volle aan
dacht aan de zaak te schenken.
Vrijdag wordt een anti-Britsche betoo
ging gehouden, maar men verwacht toch
niet, dat de nationalistische kringen, die
hier achter zitten, veel succes zullen beha
len.
In officieele kringen te Londen staat
men op het standpunt, aldus de diploma
tieke correspondent van Reuter, dat de
Engelschen strikt binnen het kader van
hun rechten hebben gehandeld volgens het
Volkenrecht
Hieraan wordt toegevoegd, dat er in
dezen oorlog reeds gevallen zijn voorgeko
men. waarin Britsche onderdanen door
Duitsche oorlogsschepen van neutrale
schepen zijn weggehaald, zooals in het ge-
BINNENLAND.
Het veldleger oefent in de sneeuw. (3e Blad)
Steun aan den tuinbouw. (Biinnenland,
3e Blad).
AMSTERDAMSCHE BEURS.
Stille handel - Kleurlooze markt -
Onregelmatige koersbeweging met
slechts kleine variaties - Amerikanen
weinig veranderd - Beleggingen prijs
houdend.
BUITENLAND.
Nieuwe Russische aanvallen in Finland.
(Ie Blad).
Overleden is de Zwitsersche oud-president
Motta. (Ie Blad).
Wat geschiedt in Oost-Galicië? (Ie Blad).
Churchill's rede doet veel stof opwaaien
(le Blad).
ZIE VOORTS LAATSTE BERICHTEN
EERSTE BLAD.
MEN ZIE VOOR ONS KORT VERHAAL
PAGINA 3 VAN HET DERDE BLAD.
Voor het binnenland: Des nachts
lichte tot matige vorst, overdag
lichte vorst tot om het vriespunt.
Helder tot half bewolkt. Geen
sneeuw van beteekenis. Matige
tot zwakke naar Zuid- of Zuid-
Oost krimpende wind.
Voor de kuststrook: Lichte vorst
tot om het vriespunt. Wisselend
bewolkt. Plaatselijk enkele sneeuw
buien. Matige tot zwakke naar
Zuid-Westen of Zuiden krimpende
wind.
val van het Amerikaansche schip City of
Flint, aan boord waarvan de Britsche zee
lieden gevangen werden genomen. Ook is
er het geval van Poolsche burgers, die van
Letlandsche schepen in de Oostzee wegge
haald zijn.
Het bericht, dat 21 Duitschers van het Ja
pansche s.s. „Asama Maroe'' zijn gehaald,
was niet zeer bemoedigend voor de 521
leden van de bemanning van de „Colum
bus", die in Japan op passage wachten.
Bovendien hebben de agenten van de
„Asama Maroe'1 medegedeeld, dat de Ja
pansche lijn waarschijnlijk in het vervolg
zal weigeren, om Duitschers te vervoeren
De immigratie-wetten beperken het ver
blijf van de bemanning van de „Columbus"
op 14 dagen, terwijl thans bekend -vordt.
dat twee Australische en een Canadeesche
torpedojager voor de kust liggen te wach
ten.
BORAH'S UITVAART.
Heel de Amerikaansche senaat was giste
ren tegenwoordig bij den laatsten gang van
senator Borah, wiens stoffelijk overschot
in een eenvoudige grijze lijkkist in het
senaatspaleis werd binnengedragen en op
het podium van de vergaderzaal werd ge-
plaats. waar Borah 33 jaar lang den Ame-
rikaanschen staat heeft gediend.
De senaatspresident, Barney Phillips,
leidde den korten episcopalen dienst en de
leden van het kerkkoor zongen daarna twee
gezangen. De president, de leden van het
kabinet, van den senaat, van het hooge
gerechtshof, leden van de justitie, afge
vaardigden. en diplomaten woonden deze
plechtigheid bij. Mevrouw Borah had als
haar wensch te kennen gegeven, niet bij
deze treffende plechtigheid tegenwoordig
te zijn en wachtte in een kamer gelegen
in de nabijheid van de bureaux van Garner.
Een groot aantal kransen en bloemtak
ken bedekte de baar. Een eenvoudige krans
van roode anjers van president en mevrouw
Roosevelt was aan het voeteneinde ge
plaatst Aan iedere zijde van de baar ston
den groote kransen, een van lelietjes van
dalen en witte anjers, een laatste hulde
