Strijd om Hore Belisha...
Tering moet naar de nering
worden gezet
LEIDSCH DAGBLAD - Vierde Blad
Zaterdag 13 Januari j
In het belang der natie
Zenuwpijnen
^"'n AKKERTJE
kKlN/T EN LETUREN.
FINANCIEN
M
/CUEEP/
TJIINCtNl
Geruchten
(Van onzen financieelen medewerker».
Aan alle kanten viert een aan Intensi
teit en omvang nog steeds verder groeiende
oorlogs-economie hoogtij. Een ware mobi
lisatie van alle economische kracthen
vindt plaats en goedschiks of kwaadschiks
moeten het geheele bedrijfsleven, het par
ticuliere leven er. de algemeene welvaart
aan dit streven ondergeschikt worden ge
maakt. Het is noodig, zulks bij elke be
schouwing wèl in het oog te houden, om
dat men anders gevaar loopt, den draad
geheel te verliezen. Wanneer men slechts
bij het waarnemen van de tallooze para
doxen, die het economisch en financieel
leven ons thans biedt, den blik strak ge
richt houdt op den rooden draad der eco
nomische mobiliseering, die kris-kras door
alles heenloopt, dan vervangen die para
doxen meer en meer en zien wij alle ver
schijnselen in duidelijker proporties. Dan
begrijpen wij ook terdege de groote terug
houdendheid, die er op elk gebied van
goederen- en geldwezen heerscht: men be
seft immers bewust of onbewust, dat alle
theorieën van vraag en aanbod, van kos
ten en ondernémingswinst, van prijsvor
ming en loonregeling thans worden door
kruist door allerhande regeeringsmaatre-
gelen. waardoor elke zekerheid verdwijnt,
doch tevens de speculatie bedrijvigheid
wordt gesmoord.
Zoo heeft men in Duitschland, waar men
volgens veler meening het nee plus ultra
van economische concentratie had bereikt,
een nog verdere schrede gezet op den weg
naar economische en financieele dictatuur:
een oorlogsraad onder Göring's leiding zal
zich belasten met de algeheele coördinatie
van Duitschland's industrie, handel, finan
ciën en gedeeltelijk ook van het particu
lier leven ten behoeve der oorlogsvoering.
Zonder pardon zullen productie, invoer
en distributie aan den noodtoestand wor
den aangepast, zal alles wat maar zweemt
naar luxe de kop worden ingedrukt, zal
het gebruik dus tot het allernoodzakelijk
ste worden beperkt en zal daarnaast de
belastingdruk worden verzwaard en spaar-
plicht worden opgelegd. Reeds wordt ge
meld, dat een deel van het loon niet langer
in geld. .'.och in bons zal worden uitge
keerd. die gedeeltelijk recht geven op den
aankoop van bepaalde goederen, gedeelte
lijk als spaarbons zullen fungeeren. Uit
dit alles blijkt, dat eenerzijds Duitschland
duidelijk den wil tot doorzetten toont, dat
anderzijds de economische situatie er ver
re van bevredigend moet zijn. De koude
winter is voor Duitschland militair noch
economisch een meevaller en de groote
tegenslagen, die Rusland in zijn Finsche
„expeditie" ondervindt, schijnen bovendien
een spaak in het wiel der Russische leve
ranties aan Duitschland te hebben gesto
ken Het is werkelijk haast onbegrijpelijk en
het is diep bedroevend, dat een volk als
het Dultsche. dat steeds heeft prat gegaan
op een der hoogste levensstandaarden in
de wereld, zich thans gedwongen ziet, dien
standaard zoo drastisch te verlagen, dat
het als nagenoeg geRauperiseerd moet
worden beschouwd.
Duitschland is niet het eenige land, dat
die welvaartsrichting-omlaag inslaat. Ook
Engeland staat voor zware tijden, al zal de
verlaging van den levensstandaard aldaar
in omvang niet te vergelijken zijn met die
van het Duitsche volk. Niettemin heeft
Chamberlain in zijn jongste ernstig-ge-
stemde rede de bevolking voor oogen ge
houden. dat ook daar de tering omlaag
moet worden gedrukt, omdat nog veel
ernstiger tijden te wachten zijn. Ook in
Engeland zal de Invoer tot het noodzake
lijke worden beperkt teneinde deviezen en
schepen te sparen en zal de bevolking het
vsrbmik dienen in te krimpen, opdat den
Staat alle niet gebruikte koopkracht toe-
vloeie. Hoewel in Engeland de economische
concentratie nog niet zoo intensief is als
bij onze Oosterburen, ontwaren wij ook
daar een steeds toenemende regeerings-
inmenging in het bedrijfsleven ten aanzien
van productie, distributie, prijs- en loon
regeling. Van voor Engeland bijzonder be
lang is de tot stand gekomen concentratie
ln de scheepvaart, waardoor het mogelijk
zal worden, de beschikbare scheepsruimte
op zoo economisch mogelijke wijze te ge
bruiken.
En dan te denken, dat er ten onzent
lieden zijn. die zich met bittere verwijten
kanten tegen verbrulksbeperking en sparen,
die slechts in verbruikstoeneming en vlug
geren geldomloop uitkomst zien voor de
Nederlandsche welvaart. Het zijn de ver
blinden, die niet willen of durven zien, dat
ook Nederland's levensstandaard op een
veel te hoog niveau ligt en drastisch moet
worden verlaagd. Wij kunnen niet voort
durend boven onzen stand blijven leven:
de rekening van onze niet te verantwoor
den uitgaven zal eens in de een of anderen
vorm moeten worden gepresenteerd. Het is
daarom zoo dringend noodig, dat meer
VOO-lichting omtrent den waren aard onzer
economische en financieele situatie van re-
geeringszijde worde verspreid, opdat waan
ideeën als bovengemelde verhinderd wor
den hun noodlottige uitwerking tevernch-
ten Het moet den loon en salarisstrekkenden
duidelijk worden gemaakt, dat zij tegen het
belang der natie als geheel werken, indien
zij verlangen, dat elke stijging in de kosten
van levensonderhoud door een evenredige
loon- en salarisverhooging moet worden
gevolgd. Het moet, zooals dr. F. H. Fente-
ner van Vlissingen terecht in zijn Nieuw-
iaarsrede opmerkte, den industrieel voor
oogen worden gehouden, dat hij van groote
bekrompenheid blijk geeft, wanneer hij
elke verhooging van den kostprijs terstond
op den consument tracht te verhalen. Allen
zor.der uitzondering: loontrekkenden, ka
pitalisten. ondernemers, verbruikers, zullen
hun offer moeten brengen in het belang
der gemeenschap en er moet met nadruk op
worden gewezen, dat het nastreven van
kleine groepsbelangen ten nadeele van het
publiek in deze tijden in zekeren zin een
aanslag'is op de veiligheid van den Staat
Onze Staatskaspositie heeft Inmiddels
blijkens de jongste gegevens een verdere
verbetering ondergaan, als gevolg van de
storting op de (mislukte) consolldatle-
leening. Die verbetering is echter grooten-
deels schijnbaar, omdat zij ten koste gaat
van de saldi der Rijksfondsen, die immers
voor ca. f. 200 inlllloen (inplaats van de
hun oorspronkelijk toebedeelde 60 millloen)
hebben moeten opnemen, zoodat zij bij
een volgende emissie zwaar gehandicapt
zullen zijn. Niettemin valt het verloop der
obligatiemarkt nogal mee: de nieuwe lee
ning is, mede uit hoofde van het feit, dat
zij thans grootendeels in vaste handen zit
en uit hoofde van de belastingfacilliteiten
en van het feit, dat de obligaties kunnen
worden aangewend voor inschrijving op
een volgende leening, tot boven pari ge
stegen, terwijl de andere leeningen goed
gesteund blijken. Ook de geldmarkt blijft
voorlooplg nog vrij ruim, waarbij de vrees
voor langdurige beleggingen natuurlijk een
rol speelt. In dit verband mag opgemerkt
worden, dat onze banken wederom een
moeilijken tijd doormaken. De ietwat ge
stegen rente kan de lusteloosheid ln haar
andere afdeelingen niet goed maken. Zoo
hoort men dan ook helaas reeds van ont
slag van personeel, vooral bij de interna
tionaal georiënteerde bedrijven. Het is te
vreezen, dat Amsterdam als kapitaalmarkt
indien dan al niet als gevolg van de Men-
delssohn-débficle, dan toch als gevolg van
den oorlog meer en meer zijn internatio
naal karakter zal verliezen. New York zal de
winnaar zijn.
Het beroep tegen de surséance van Men
delssohn Co. is een doode musch geble
ken. Toen de trustees aankondigden, dat
buiten liquidatieaccoord nog iets meer zou
worden aangeboden (waarin dat meerdere
bestaat, blijft nog een raadsel) gaven de
opposanten hun verzet op, zoodat men nu
van een geleidelijke afwikkeling van zaken
verzekerd kan zijn. Ook dc groote wolfirma
Fuhrmann Co. heeft nu haar lVi jaar
surséance verkregen. Ook hier zou een fail-
lessement onnoodige schokken hebben te
weeggebracht en de crediteuren slechts
hebben geschaad.
(Nadruk verboden.)
6036
(Inge z Me dj
KALENDERS.
De Fa. Katz, kunsthandel. Dieren, zond ons
wederom haar fraaien maandkalender met
reproducties naar oude meesters.
N.V. „GEMEENSCHAPPELIJK EIGENDOM".
Commissarissen en directie van bovenge
noemde N.V. hebben de volgende voorloopige
gegevens verstrekt over de bedrijfsultkomsten
van het achter ons liggende Jaar en over den
internen toestand der vennootschap.
De in vorige Jaren bereikte vermindering van
lasten, speciaal de renteverlaging der hypothe
caire schulden, kwam ln het afgeloopen jaar
ten volle tot uitdrukking. De totale jaariyksche
rentelast der te onzen laste loopende hypo
theek- en obligatieschuld ad f. 16.355,652 be
draagt f. 667.482. zijnde pijn. 4%.
Het stemt tot voldoening, dat de huuront-
vangst over 1939 ad f. 1.708.000 plus minus
f. 18.500 meer bedraagt dan over 1938, waar
van f3300 door uitbreiding van het hulzenbezit
en f. 15.200 als gevolg van betere bezetting.
Niettegenstaande voor handhaving van vol
doend onderhoud de uiterste zorg werd gedra
gen en ook aan verbeteringen en verbouwingen
een flink bedrag werd besteed, ten einde den
verhuur blijvend te stlmuleeren, zijn de exploi
tatiekosten minder dan over 1938.
De verkoop der bouwterreinen te Leiden ging
ook het afgeloopen Jaar tegen gunstige prijzen
regelmatig door; in totaal werd voor een be
drag van f. 150.500 verkocht. Nog enkel ter
reinen zijn bouwrijp gemaakt, waarvan het
grootste gedeelte reeds is verkocht, doch waar
van de overdracht eerst in dit jaar zal plaats
hebben.
De handel in onroerend goed was niet leven
dig.
Ofschoon het niet mogelijk is thans reeds het
Juiste resultaat over het achter ons liggend
jaar mede te deelen .toont een voorloopige be
cijfering aan. dat het exploitatiesaldo ruim
f 400.000 zal bedragen. (Exploitatiesaldo 1938
f. 334.000).
Na afschrijving en re-serveering ligt het in
ons voornemen, onvoorziene omstandigheden
voorbehouden, de algemeene vergadering van
aandeelhouders voor te stellen over 1939 een
dividend uit te keeren van 5%, zoowel over de
preferente als over de gewone aandeelen.
Rett. Lloyd KOT A INTEN. uitreis. 12 Jan.
van Port Said.
JavaNew-York Lijn JAPARA. 11 Jan. van
Kaapstad naar Boston WELTEVREDEN
12 Jan. van New-York te Belawan PA-
LEMBANG, 12 Jan. van New-York te Ba
tavia.
VOOR ZONDAG 14 JANUARL
Hilversum I, 1875 en 414,4 M. 8.55 VARA,
12.00 AVRO, 5.00 VPRO. 5.30 VARA, 6.30 VPRO.
8,0012,00 AVRO. 8.55 Gram.muziek 9.00
Berichten 9.05 Tuinbouwhalfuur 9.35 Gra-
mofoonmuzlek 9.45 Causerie „Van Staat en
Maatschappij" 10.00 Berichten 10.01 VARA
orkest 10.40 Declamatie en gram.muziek
11.00 VARA-kinderkoor „De Merels" 11.30 Ro-
sian-orkest 12.00 Cyclus ..Onze Weermacht"
12.25 Grammuziek 12.45 Berichten ANP.,
gram.muziek 1.00 Zang en orgel 1.30 Cau
serie „Een gesproken mailbrief" 1.50 Neder
landsche liedjes (opn.) 1.55 Declamatie
2.002.27 Boekenhalfuur 2.30 Inleiding. Hier
na: Leden van het Omroeporkest en solist
3.40 Gram.muziek 4.20 AVRO-Dansorkest
4.55 Sportnieuws ANP. 5.00 Gesprekken met
luisteraars 5.30 Schaaknieuws 5.36 Voor
de kinderen 6.00 Causerie „Skieën in Neder
land" 6.20 Sportnieuws ANP 6.25 Schaak
nieuws 6.30 Lezing ..Koppervreugd in Ja
nuari" 7.00 Ned. Herv. Kerkdienst 8.00 Be
richten ANP., mededeelingen 8.20 Verkorte
operette „Ein Walzertraum" 9.20 Radiotoo-
neel 9.55 AVRO-Amusementsorkest, solist en
Scheltus' vocaal kwintet „Mol en Kruis" 11.00
Berichten ANP., gram.muziek 11.3012.00
Dansmuziek (gr.pl.).
Hilversum II, 301,5 M. 8.30 KRO., 9.30
NCRV. 12.15 KRO. 5.00 NCRV. 7.45—11.30 KRO.
8.30 Morgenwijding 9.30 Gewijde muziek
(gr.pl.) 9.50 Ned. Herv. Kerkdienst. Na af
loop Orgelconcert 12.15 Lezing „De 8oclëtelt
van Maria (Paters Marlsten) en de Missiën"
12.35 Gram.muziek 12.45 Berichten ANP
I.00 Boekbespreking 1.20 KRO-Melodlsten en
solisten 2.00 Godsdienstonderricht 2.30
KRO-Kamerorkest en solist (3.153.35 Gram.
muziek) 4.10 Gram.muziek 4.15 Ziekenlof
4.55 Gram.muziek 5.00 Gewijde muziek
(gr.pl.) 5.20 Geref. Kerkdienst. Na afloop:
Gewijde muziek (gr.pl.) 7.45 Berichten
7.50 Gram.muziek 8.00 Berichten ANP., me
dedeelingen 8 15 KRO-Melodlsten en de Ko
ninklijke Militaire Kapel 9.00 Prijsvraag-
luisterspel 9.20 Gram.muziek 9.30 Vervolg
concert 10.00 Rococo-octet 10.30 Berichten
ANP 10.40 Epiloog 11.00—11.30 ..De ge
loofsbronnen: H. Schrift en overlevering", le
zing (Esperanto).
Engeland. 391 en 449 M. (Na 6.20 nam. ook
342 M.) 11.45 Planovoordracht 12.20 En-
field Central-orkest 1.05 Declamatie 1.20
Berichten 1.30 BBC-Salonorkest 2.05 Or
gelspel 2.35 Voor tulnliefhebbers 2.50 Halle
orkest en soliste 3.50 Landbouwcauserie
4.20 Berichten 4.35 Boekbespreking 4.55
Verstrekt Variété-orkest 5.35 Kinderuur
6.20 Berichten 6.35 Causerie „Men of the
Hour" -r 6.65 Tango-orkest 7.20 De Ka
mermuziekspelers 7.55 Orgelspel 8.15 Kerk
dienst 9.00 Liefdadigheidsoproep 9.05 Zang
9.20 Berichten 9.35 Radiotooneel 10.20
Programa gewijd aan Vincent Youmans 11.05
Epiloog 11.15 BBC-orkest 12.00 De ..Ro
mantic Rhythmists" 12.20—12.35 Berichten.
Radio-Paris, 1648 M. 12.05 Zang 12.35
Viool voordracht 1.05 Zang 1.35 Pianovoor
dracht 2.00 Gram.muziek 2.05 en 2.30 Pa
rijs Strijktrio 2.50 Rose Cornaz en haar
gitaar-ensemble 3.35 Zang, viool en harp
4.20 Zang 4.35 Chansons 4.50 Radiotooneel
5.50 Symphonieconcert 7.60 Populair pro
gramma 8.20 Radiotooneel 9.05 „Le Sire
de Vergy". operett e— 11.05 Piano, viool en
cello 12.05—12.20 Dansmuziek (gr.pl.).
Keulen. 456 M. 5.20 Havenconcert 7.30
Gram.muziek 8.50 Populair programma
9.35 Volksliederen 10.20 Vroolijk programma
12.00 Omroeporkest en solist 1.15 Muzi
kaal tusschenspel 1.35 Populair concert
2.45 Gram.muziek 3.20 Verzoekconcert 7.35
12.20 Zie Deutschlandsender.
Brussel. 322 en 484 M. 322 M.: 9.20 Gra-
mofoonmuzlek 10.20 Zang en orgel 12.05
eD 12.20 Gram.muziek 12.50 en 1.30 Los Com-
paneros-orkest 1.50—2.20 en 2.50 Gram.
muziek 4.20 Pro Nova-kwartet 5.05 Radio
tooneel 6.35 Prot Arte-kwartet en solist
7.20 en 7.45 Gram.muziek 8.20 Gevarieerd
programma 10.30—12.20 Gram.muziek.
484 M.: 9.20 Gramjnuziek 9.50 Radlomis
II.20 Gram.muziek 11.35 Belgisch program
ma 12.35 Gram.muziek 12.50 José Schny-
ders' orkest 1.50—2.10 en 2.50 Gram.muziek
3.05 Pro Arte-kwartet 3.30 Gram.muziek
3.50 Viool voordracht 4.20 Zang en piano
6.05 Gram.muziek 5.20 Omroepdansorkest
6.50 Militair concert 7.15 en 735 Gram.
muziek 8.20 Voor soldaten 8.50 Radio-
Radio-orkest en solisten 10.30 Omroepdans
orkest en soliste 11.20—12.20 Gram.muziek.
(Van onzen Londenschen corespondent)
Dinsdag a.s. ga lk naar het Lagerhuis.
Sinds den historischen Zondagochtend zit
ting van 3 September ben ik daar niet
meer geweest. Er valt in het Lagerhuis
niets meer te beleven. De partijen hebben
voor den duur van den oorlog een soort
wapenstilstand gesloten en al wordt er zoo
nu en dan nog wel Wat plichtmatig ge
kibbeld en een enkele aardige redevoering
afgestoken, het ware plezier is er toch af.
Maar thans wordt het anders. Voor Dins
dag is ons eindelijk weer eens een stukje
politiek drama beloofd en dat zal ik 'zeker
niet missen. De schemerachtige vergader
zaal zal stampvol zijn en wanneer er even
voor vier een korte, elegant gekleede fi
guur van de hoekplaats op de derde rij
van de regeerlngsbanken op staat, zal er
een ademlooze stilte over de gespannen
wachtende volksvergadering vallen. Waar
om durf ik dit alles met zooveel vertrouwen
voorspellen9 Omdat ik het tafereel dat zich
zal gaan afspelen reeds verschillende ma
len heb meegemaakt. Omdat ik aanwezig
was toen Hoare en Eden successievelijk van
die befaamde hoekplaats op de derde rij
van de regeeringsbanken zijn opgestaan
om hun zwanenzang te zingen. Omdat ik
heb geleerd dat de stemming en het aspect
van het Lagerhuis zelden dramatischer
ls, dan wanneer een demissionnalr minis
ter zijn afscheidsrede houdt.
De spanning zal dezen keer des te groo-
ter zijn omdat verwacht wordt, dat Hore-
Bellsha in zijn afscheidsrede licht zal
brengen ln een mysterie, dat de politieke
gemoederen hier nu al verschillende dagen
ln rep en roer heeft gebracht, maar waar
voor nog steeds geen voldoende verklaring
ls verkregen.
Waarom is de populaire minister van
oorlog plotseling aan den dijk gezet ten
gunste van een man die weinig aanspraak
op dezen zoo hoogst belangrijken post
schijnt te maken? Waarom ontslaat de pre
mier een collega voor wiens werk en pres
taties hij. naar hij zegt, den hoogsten eer
bied heeft? Waarom wordt de man die ln
één adem genoemd wordt met zijn be
roemde voorgangers op het Ministerie van
Oorlog, Cardwell en Haldane. zonder eeni
ge waarschuwing, op zij gezet? Waarom
Ut ontslag wanneer de premier ln zijn af
scheidsbrief aan den demissionnairen mi
nister zelf zegt dat hij 't met het door hem
gevoerde beleid geheel eens is? Dit zijn
vragen die door heel Engeland besproken
worden. Alleen Chamberlain en Hore—
Belisha. de twee hoofdpersonen in dit po
litieke drama, zullen er een antwoord op
kunnen geven en daarom wacht men nu
zoo gespannen op de zitting van Dinsdag.
MEN GIST.
Intusschen ontbreekt het natuurlijk niet
aan gissingen en veronderstellingen om
trent de reden van Hore-Belisha's ontslag.
Iedereen heeft zijn eigen theorie. De minis
ter zou ontslagen zij n op aandrang van
een groep generaals, die zich niet met zijn
democratische hervormingen van het le
ger kon vereenigen. Hij zou uit zijn post
zijn geïntrigeerd door Invloeden achter de
politieke schermen op grond van ras- en
standveroordeelen. Hij zou zich bij het le
ger onmogelijk hebben gemaakt door een
hooggeplaatst officier in het bijzijn van
ondergeschikten een reprimande toe te
dienen, daardoor de militaire discipline ln
gevaar brengend. Hij zou een acuut mee-
ningsverschil met zijn opperbevelhebbers
hebben gekregen over den staat van de
Engelsche verdedigingswerken ln Frank
rijk. HIJ ou oneenlgheld met zijn collega's
in het kabinet hebben over zijn elsch voor
de vorming van een superministerie voor
de coördinatie van alle drie takken van
defensie met hemzelf aan het hoofd. HIJ
zou tengevolge van zijn ambitieus en auto
cratisch temperament onhandelbaar ln den
omgang zijn geworden, etc. etc.
Men zou zich misschien kunnen afvragen
waarom Engeland zich zoo druk maakt
over dit geval, waarom het ontslag van
Hore-Belisha zoo mogelijk nog meer op
schudding heeft veroorzaakt dan het ont
slag van Eden twee jaar geleden. Want
men maakt er zich Inderdaad zeer druk
over. spreekt zelfs van een politieke crisis
van den eersten rang.
Het antwoord 1' van tweeërlei aard. De
eerste en voornaamste reden voor het ru
moer, dat Hore-Belisha's ontslag heeft
veroorzaakt ls, dat men ln dit geval de
hand van een groep reactlonnairen meent
te ontdekken, of nog erger zelfs, van een
militaire kliek, welke het civiel gezag de
wet tracht voor te schrijven. Dat deze
meening hoe ongegrond zij ook mag blij
ken te zijn heeft kunnen postvatten, la
volkomen begrijpelijk. Hore-Belisha was
namelijk een vooruitstrevend man die ver
schillende belangrijke democratische her
vormingen in het Engelsche leger heeft
aangebracht. Hij begon dadelijk na zijn
intrede als minister van oorlog schoon
maak te houden onder zijn generaals en
velen hunner door jongeren te vervangen.
Dat heeft vanzelfsprekend in de betrof
fen kringen eenlg kwaad bloed moeten
zetten, hoezeer de publieke opinie zijn In
grijpen ook op prijs stelde. Hij heeft voorts
een drastische verandering gebracht in het
stelsel van promotie en den stelrege. neer
gelegd dat zij, die voor het officierscorps
in aanmerking wenschen te komen, eerst
een tijd als gewoon soldaat moeten dienen.
Ook dat was natuurlijk voor een sectie yan
Engeland's traditioneele en aristocratische
militaire hiërarchie een bittere pil.
Hore-Belisha liet zich daardoor echter
niet uit het veld slaan en ging onverstoord
door met zijn hervormingen. Hij was er
op uit een nieuwen democratischen geest
in het leger te brengen, zooals die ln het
Fransche leger heerscht. Hij had uit eigen
ervaring (in den grooten oorlog diende hij
aan het front) geleerd dat men met knoo-
pen poetsen en parades geen veldslagen
wint en dat diclpllne vereenlgbaar is met
een kameraadschappelljken omgang tus-
schen soldaten en officieren. Met den op
zet den maatschappelljken afstand tus-
schen soldaten en officieren te verkleinen
schafte hij tal van privileges af. Hij maakte
er b.v. een eind aan, dat een officier een
soldaat kon verbieden zich in het zelfde
restaurant op te houden en verhoogde de
soldij van de gewone soldaten. Het waren
alle hervormingen die door de publieke
opinie met groote instemming werden ont
vangen maar die vanzelfsprekend in zeke
re kringen van het leger op verzet moesten
stuiten. Vandaar de nu in breeden kring
uitgesproken verdenkingen, dat de voor
uitstrevende minister van oorlog is opge
offerd aan een reactlonnalre militaire kliek
Deze verdenking wordt nc,.. aangewakkerd
door de sociale positie van zijn opvolger.
Hore-Belish de joodsche ex-advocaat en
ex-journalist wordt vervangen door Oliver
Stanley, zoon van Lord Derby, stamhouder
van één van Engeland's oudste huizen, en
schoonzoon van Lord Londonderry. Geen
wonder dus dat groote deelen van het pu-
biek de vooi de hand liggende conclusies
trekken dat Hore-Belisha's aftreden een
overwinning van de Groote Heeren „n
Heactionnairen op de Democratie en het
Gewone Volk beteekent. Zooals meer voor
komt met voor de hand liggende conclu
sies ls zij waarschijnlijk ten eenenmale
ongegrond. Maar men begrijpt nu ln ieder
geval waarom het geval Belisha zooveel
opzien heeft gebaard en waarom het moge
lijkerwijs nog een polltieken nasleep
zou kunnen hebben. Het volk meent, te
recht of ten onrechte, dat de goede naam
van Engeland's democratie er bij op het
spel staat.
NOG EEN VERKLARING.
De tweede verklaring voor de opschud
ding die door dit geval ls verwekt ls van
geheel anderen aard. ZIJ moet gezocht
worden bij depers. De pers heeft het
geval opgeblazen zooals nooit tevoren. Voor
den o-mevooroordeelden waarnemer is het
amusant te zien hoe dit proces ln zijn werk
gaat, hoe hier publieke opinine op groote
schaal In Fleet Street wordt gefabriceerd.
Vrijdagavond werd het offlcleele commu
niqué omtrent de ministerwisseling bekend
gemaakt. Zaterdagochtend lazen wij de
enorme koppen ir de populaire bladen en
dachten: „Tjonge, tjonge, het ls toch ei
genlijk wel belangrijker dan we dachten
toen het gisteren bekend werd". Zondag
ochtend lazen wij nog grooter koppen en
daaronder kolommen vol veronderstellin
gen, verdachtmakingen en elschen om op
heldering. Wij hadden moeite om niet te
mes te gaan doen en schande te roepen.
Zoo effectief werkt een grootsch opgezette
perscampagne. Door het zien van de vet
gedrukte opschriften alleen al schijnt het
onderwerp van al deze drukinkt plotseling
veel belangrijker te worden dan het ln
het eigen onafhankelijk oordeel oorspron
kelijk scheen. De publieke opinie, die zonder
den stimulans zou zijn gebleven, ls daardoor
ln beweging gezet.
Chamberlain, pas op uw tellen!
(Nadruk verboden.)
Deutschlandsender, 1571 M. 7.35
concert 9.30 Berichten 9.50 Orarots
orkest en het pianoduo Hans Bund 10»
Politiek overzicht) 11.20 Berichten
tot 13.20 Nechtconcert.
VOOR MAANDAG 15 JANUARI.
Hilversum I, 1875 en 414.4 M - Ak
programma, verzorgd door de VARA,
10.20 voorm. VPRO 8.00 Berichten
gram.muziek 10.00 Morgenwijding -.
Declamatie 10.40 Planovoordracht -.
Declamatie 11.30 Gram.muziek - 1;^
gelspel en zang 12.45 Berichten ANP,
muziek 1.001.45 De Ramblers 201
Groningen Orkestvereenlglng en solisten
3.05 Declamatie 3.30 Soltstenconcert
Voor de kinderen 5.00 Gram.muziek -
6.30 Orgelspel 6.30 Het Royal All-sta
en solisten 7.00 VARA-Kalender 7:4
mofoonmuziek 7.10 Lezing ,,De Weerbv
van ons volk" 7.30 VARA-orkest -
haling SOS-berlchten 8.03 Berichte;
8.15 De Stem des Volks Rotterdam
ten en het Utrechtsch Stedelijk orkest
Schaakoverzicht 9.15 Roslan-orkest
Declamatie 10.10 VARA-orkest en 1
11.00 Berichten ANP 11.10 Orgelspel":
—12.00 Grammuziek.
Hilversum II, 301.5 M. NCRV-UIU
8.00 Berichten ANP 8.05 Schrlttlezinj
tatle 8.30 Gram.muziek (9.30—9.45 1
wenschen) 10.30 Morgendienst lij
lectuur 11.30 Gram.muziek 12.00 Bt
12.15 Gram.muziek (Om 12.30 Berichte
12.40 Ensemble v. d. Horst en Graan
2.00 Voor de scholen 2.35255
muziek 3.00 Causerie over kamer-plu
3.40 Gram.muziek 3.45 Bijbellezing
Grammuziek 5.15 Voor de kinderen
Quatre-malns en gram.muziek 7.00
ten 7.15 Godsdienstige causerie 7»
mofoonmuziek 8.00 Berichten ANP,
llng SOS-berlchten 8.15 Nederlandse!)
phonie-orkeet en een vocaal ensemble 1
pauze. Gram.muziek en lezing over het
Lied) 10.00 Berichten ANP., actueel
10.30 Vervolg concert 11.00 Gram
Ca 11.50—12.00 Schriftlezing.
Engeland, 391 en 449 M. (Na 6.20 m
342 M.) 12.20 BBC-Northern-orkest
Eddie Carroll en zijn dansorkest 1,20
ten 1.30 Lichte muziek 1.502.20
voordracht en zang 3.20 Orgelspel
BBC-Theater-oi'kest 4.20 Berichten
Ftlmpraatje 4.50 Het Romany-Dansort
5.20 Kinderhalfuur 5.50 Viool en plano
Berichten 6.35 Radiotooneel 8.551
7.30 Mededeelingen 7.40 Berichten
Intermezzo 8.00 Discussie 8.20 Rev
gramma 9.20 Berichten 9.35 Caui
9.55 BBC-orkest 10.25 Programma,
aan Duke Ellington (met gram.muziek)
Gevarieerd programma 11.30 Variété
Holst-Strykkwartet 12.20—12.36 Berlcb
Radio-Paris, 1648 M. 12.05 Planovoo
12.20 Raymond Legrand en zijn jazzo;
I.05 Gltaarsoll 1,35 Zang 2,00
muziek 2.05 en 2 30 Vioolvoordracht
Orgelconcert *- 3.50 Muzikale causerie
Radiotooneel 4.50 Zang 5.20 Cham
5.35 Ensemble ,.Ars Rediviva" 6.35
voordracht 7.20 Lichte muziek 7.50
tooneel 9.05 Orkestconcert en soliste
Zang 11.05 Radiotooneel 9.05 Orkesli
en soliste 10.20 Zang 11.05 Radiotoo
II.35 Zang 12.0512.20 Raymond Legt
zijn jazzorkest.
Keulen, 456 M. 5.50 Leo Eysoldt's c
7.40 Gram.muziek 9.309 50 Planovoo
10.50 Grammuziek 11.20 Nartel
kest en solisten 1.15 Muzikaal tusscher.
1.35 Populair concert 3.20 Gevarieei
Samma 4.50 Folkloristisch programma
et Folkwang-strIJkkwartet 5.45 Grt
ziek 6.30 Otto Dobrlndt's orkest 7.3
mofoonmuziek 9.5012.20 Zie Deut»
sender.
Brussel. 322 en 484 M. 322 M.: 12.30
muziek (gr.pl.) 12.50 en 1.30 Omra
1.50—2.20, 5.15, 6.00, 6.50 en 7.20 Gra
ziek 8.20 Voor soldaten 8.60 De K
monle" „Apollon" van Berchem 9.20
orkest en solisten 10.3011.20 Daas
(gr.pl.).
484 M.: 12.20 Grammuziek 12.50
planosoll 1.05 en 1.30 Omroepdanso:
1.502.20 Grammuziek 5.20 Radio-ot
5.50 Planovoordracht 6.15 Radlo-(
6.35 Zang 7.05 Orgelspel 8.20
daten 8.50 Omroepsymphonle-orkest
liste (met toelichting) 10.05 Gram.m
10.3011.20 Omroepdansorkest en sollstt
Deutschlandsender. 1571 M. 7.31
tooneel 8.20 Berlljnsch Phllharmoni
kest 9.20 Berichten 9.50 Gramr.J
10.20 Politiek overzicht. Hierna: Het
klelnorkest 11.20 Berichten. Hierna t
Nachtconcert.
GEM. RADIO-DISTRIBUTIEBEDRIJF
R.O.V. RADIO-CENTRALE.
Voor Zondag 14 Januari.
le Programma: lederen dag van S
A.V.R.O., VARA enz.
8e Programma: lederen dag van 8
K.R.O.. N.CR.V. enz
3e Programma; 8.30 R. Danmark
Brussel Fr 9.50 Keulen 10.05 Deuts
10.20 Brussel VI. 11.20 R. Danmark
Brussel VI. (Berichten) 2.20 Deutal
2.50 Brussel VI. 3.20 Keulen (4.20 Ben
6.35 Deutschls. 5.50 Parijs Radio
R. Danmark 8.35 Brussel VI (10.20
10.30 Deutschl-s. (11.20 Ber).
4e Programma: 8.30 Brussel VI. (8(1
10.25 Engeland 11.50 Keulen (Be
1.00—1.09 Schevenlngen Haven (Ber.)
Brussel Fr. 1.20 Engeland (Ber.)
Parijs R (Berichten) 2.05 Engeland
R. Danmark 4.20 Engeland (BerlchU
4.35 Brussel Fr. 5.45 Boedapest 620
land (Berichten) 6.35 Brussel VI.
Engeland 7.20 Keulen (Berichten)
Deutschl.s. 8.50 Keulen 9.20 Engels:
richten) 9.35 Boedapest 10.20 Bric
(Berichten) 11.15 Engeland.
Maandag 15 Januari.
le Programma: lederen dag van 8
A.VR.O.. V.A.R.A enz
8e Programma: lederen dag van 8
K.R.O N.C.R.V enz.
3e Programma: 8.00 Keulen 8.20 1
(Berichten) 9 20 Keulen (Berichten)-
Deutschl.s. 10.10 Diversen 1120
(11.50 Berlchteni 12.20 Brussel VI. (u
2.20 Deutschl.s. 4.20 Keulen (BW
4.30 Parijs Radio 5.10 R. Danmark
Brussel Fr. 6.20 Beromünster 6.35
Fr. 6.50 Brussel VI. 7.20 R. Dal®
8.20 Deuschl.s. 9.20 Keulen (BerlcW
9.30 Beromünster 9.50 Boedapest -
rijs Radio - 10.50 Deutschl.s. 111.20 Be;
4e Programma: 8.00 Brussel VI. (8.45 a™
920 Engeland 11.20 R. Danmark 1
geland 1.20 Ber.) 1.50 Parijs Radio
2.20 R. Danmark 3.50 Engeland (4201
5.00-5.Ö9 Schevenlngen (Ber.) 5.20 B°t
5.50 Engeland (6.20 Ber.) 6.35 Pari?
7.05 Brussel Fr. - 7.20 Keulen (Ber)
R. Danmark 8.50 Keulen 9.20 tx>
(Ber.) 9.36 Brussel VI. (10.20 Ber.) -
Diversen 11.30 Engeland
WjjzigingeD voorbehouden.
