Groeiende vrees voor omsingeling Hoe de Finnen den Moermansk- spoorweg beschadigden LEIDSCH DAGBLAD - Derde Blad Woensdag 10 Januari Propeller-IJsschuit op het Braassemermed Stemmen uit de Duitsche hoofdstad De bevolking wordt ingelicht over den werkelijken toestand De hoerastemming is aan het verdwijnen Steeds meer synthetische producten. GEMENGD NIEUWS Hevige autobotsing nabij Monnikendam De vernietiging der 44e Russische divisie ri Onze Berlijnsche correspondent schrijft: Degenen, die er vast op rekenden, dat nog vóór Kerstmis „die onzinnige oorlog" afgeloopen zou zijn en dat waren er in Duitschland heel wat meer dan men in het buitenland schijnt te weten zijn bedrogen uitgekomen. Sommigen van hen hopen nu dat Pa- schen een bevredigende oplossing zal brengen. En de meerderheid der be volking schijnt de overtuiging te koes teren, dat althans op het eerstvolgende Kerstfeest deze oorlog geen schaduw meer zal werpen. Die zienswijze vat men als het ware samen met de veel zeggende woorden'. „1940 is het jaar der beslissing!" Intusschen beginnen de weerbare man nen, die nog niet opgeroepen zijn of die aan het einde van den Poolschen veldtocht weer huiswaarts mochten keeren, zich al meer en meer vertrouwd te maken met de gedachte, dat ook zij van de partij zullen zijn, wanneer de oorlog in dit voorjaar nu werkelijk losbreekt. Dat de huidige staat van beleg eeuwig zal kunnen voortduren, wordt minder waarschijnlijk geacht, of schoon men er van overtuigd is, dat een bestorming van de Maginot-llnie een even dolle waanzin zou beteekenen als een of fensief tegen den Westwal. DE MASSA LEERT DEN WERKE LIJKEN TOESTAND KENNEN. Na een langdurige aarzeling schijnen zoowel de Duitsche pers als de andere toch zoo actieve radio het oogenblik gekomen te achten om de groote mas sa eens wat uitvoeriger op de hoogte te brengen omtrent den werkelijken stand van zaken. In de eerste oorlogsmaanden heeft men de openbare meening ln het Derde Rijk als het ware ln slaap gewiegd door onaf gebroken de publieke aandacht op te eischen voor de successen van de Duitsche weermacht in het Oosten. Daarnaast stelde men dan de werkloosheid der geallieerden ln het Westen, waaraan men de verklaring gaf van een soort radeloosheid tegenover den onneembaren Westwal. Daarna verviel men ln een directe hoe rastemming, die gebaseerd was op de vele schepen, welke dag-ln, dag-uit door Duit sche torpedo's en mijnen ten onder gingen. Eigenlijk bestaat deze hoerastemming nóg. ook al heeft de tragische ondergang van de „Admiral Graf von Spee" en zijn kapitein een eigenaardig licht geworpen op de uitvoerige beschrijving, welke men even tevoren van zijn heldhaftige daden- gegeven had De breede massa moge dan voor dezen nieuwen oorlog al heel weinig geestdriftig gestemd zijn, ze twijfelt er niet aan, of de moeilijkheden op het gebied der levensmid delenvoorziening moeten ln Frankrijk en Engeland minstens- even groot zijn als in Duitschland. Men gaat zelfs nog een stapje verder. Dat merkten wij, toen we kort ge leden van een verblijf in ons vaderland weer naar Berlijn terugkeerden. Men be stormde ons van allen kant met de vraag, hoe het er nu werkelijk bij ons uitziet, of we nog van alles voldoende hebben om te leven, of er ook bij ons al zoo'n tekort heerscht aan specerijen, of we heusch nog echte koffie en thee en cacao drinken, of we kleeren en ondergoed zonder distributie kaarten kunnen koopenen nog veel meer. We hebben deze vragen met de ver- eischte voorzichtigheid beantwoord, want het ligt nu eenmaal in de menschelijke na tuur, dat men jaloersch wordt op men- schen, wien het beter gaat en in een tijd van tegenstellingen doet men verstandiger die niet onnoodig te verscherpen. Geleidelijk is men er de laatste we ken toe overgegaan om het Duitsche volk duidelijk te maken, dat deze oor log op den duur met andere wapenen uitgevochten zal moeten worden dan met mijnen en onderzeeërs langs de Engelsche kust en met schermutselin gen tusschen patrouilles in het zooge naamde Niemandsland tusschen de Duitsche en de Fransche fortificaties. De Duitsche tactiek om, globaal gespro ken, alleen maar overwinningen en geen nederlagen te publiceeren, stemt de massa in het algemeen echter wantrouwend. DE VREES VOOR OMSINGELING. De diplomatieke activiteit in de Scandi navische landen, op den Balkan en in het naburige Oosten, waaraan men totdusver geen woord wilde verliezen, treedt thans al meer en meer op den voorgrond en lang zaam aan begint de eenvoudige kranten lezer overtuigd te raken, dat de omsinge- lingspolitiek door het Duitsch-Russische verdrag geenszins zooals»men eenige maanden geleden met een zucht van ver lichting verwachtte onmogelijk gewor den is, doch dat de Engelschen en de Fran- schen er hardnekkig aan blijven vasthou den en zulks niet heelemaal zonder succes Dat de geallieerden voortaan niet alleen Duitschland, maar ook Rusland met een cordon van bondgenooten trachten in te sluiten, heeft ln Duitschland een onmis kenbaar gevoel van onbehaaglijkheid te weeg gebracht, hetwelk als het ware nog versterkt wordt doordat de pers de vorde ringen, welke de omsingelingspolitiek maakt, eerder aandikt dan verzwakt. Te meer omdat men het Duitsche volk jaren lang gesuggereerd heeft, dat het geheel en al op zichzelf aangewezen is en moederziel alleen staat temidden van een wereld vol vijanden, vinden beweringen, dat dozijnen landen gereed staan om met de geallieer den tegen Duitschland op te treden, grif geloof. Op de groote landkaarten, welke overal uithangen, tracht de man van de straat zich een duidelijk beeld te vormen van het geen hem en zijn land nog te wachten staat. Noorwegen en Zweden zouden zich met de geallieerden en Finland kunnen verbinden om een wal op te werpen tegen den Russischen bondgenoot en tevens de controle in handen te nemen van de Oost zee. Met den Duitschen overzeeschen han del ware het dan voorgoed gedaan. De Balkanstaten zouden onder het patronaat van Turkije een gevaarlijke wig kunnen drijven tusschen de Duitsche Zuid-Oost grens en de belangrijkste Russische erts groeven en olievelden. Voorts liggen Iran en Irak, in den rug gesteund door Saoedieë alsmede Syrië en Afghanistan uiterst ge vaarlijk ten opzichte van Rusland, wan neer generaal Weygand er in zou slagen om Engeland's toestemming te krijgen voor een opmarsch van Fransche kolo niale troepen naar de petroleumvelden van Bakoe. De Duitsche pers zegt meestal op gezag van de Italiaansche bladen dat de Engelschen een bescherming van de Mossoel-lijn voldoende achten en van ge neraal Weygand's opmarsch naar Bakoe niets willen weten, omdat Frankrijk op die manier ook een soort oliemagnaat zou wor den, wat zij tot eiken prijs willen vermij den. Zoo gezien is het natuurlijk van weinig belang, dat er bij tijd en wijle een paar Engelsche bomvliegtuigen boven de Duit sche Bocht worden neergehaald en dat er zoo nu en dan een paar leden van een Fransche patrouille gevangen genomen worden. Zelfs het feit, dat de Engelschen reeds een vrij groote hoewel naar verhou ding geringe tonnage handelsschepen ver loren hebben, verliest veel van zijn betee- kenis, wanneer Duitschland hier tegenover van al zijn handelsbetrekkingen en van al zijn grondstofleveranciers afgesneden zou kunnen worden. Ongetwijfeld zijn we zoo ver nog lang niet, maar dat zij, die in het Derde Rijk de openbare meening leiden, het voor juist achten, de bevolking op de mogelijkheid eener zoodanige ontwikkeling te wijzen, verdient ongetwijfeld ook onze aandacht. STEEDS MEER SYNTHETISCHE PRODUCTEN. Na zooveel ernstige problemen willen wij deze beschouwing over de stemming in de Rijkshoofdstad met een op zichzelf heuge lijk feit besluiten. Op 2 Januari noteerde onze kalender het laatste kwartier van de maan. Dat wil zeggen, dat we minstens tot 9 Januari des avonds in absolute duisternis gehuld zijn, wat bij den sterken sneeuwval der laatste dagen verre van aangenaam is. Maar „als de nood het hoogst is, dan is I. G. Farben het dichtst nabij!" Dit wereld vermaarde consortium Duitschland heeft er zijn synthetische benzine en rubber reeds aan te danken zal naar verluidt het Duitsche volk weldra ook aan synthe tische peper en andere specerijen en naar ons plechtig verzekerd werd, ook aan syn thetisch ekoffie helpen. Thans staat men op het punt om de absolute duister nis van Berlijn radicaal uit den weg te rui men. In de laboratoria van de I. G. Far ben heeft men een procédé ontwikkeld, waardoor het mogelijk wordt om met ge ringe kosten in groote hoeveelheden uit teer een phosforiseerende verfstof af te schelden, waarmee men thans reeds doen de is trappen en stoepen, trottoirs en ver keerspunten. Ingangen van theaters, bio scopen, café's en winkels duidelijk zicht baar te maken! Als de voorteekenen niet bedriegen, zullen we dus binnenkort in de helsche duisternis van maanlooze avonden en nachten weer met iets minder gevaar voor ons lichamelijk welzijn boodschappen kunnen doen en den riskanten tocht naar de dichtstbijllggende tramhalte kunnen ondernemen. (Nadruk verboden). ACHT GEWONDEN, WAARVAN TWEB ERNSTIG. Gistermiddag omstreeks kwart over drie is nabij Monnikendam door de gladheid van den weg een ernstige autobotsing (uitstaan. Een vrachtauto van den vischhandel Tuyp te Volendam, welke de Rljtaforug op den Broekerjaagweg. juist halverwege Monni kendam en Broek ln Waterland, was gepas seerd, geraakte door heit zeer gladde weg dek op het linker weggedeelte en botste tegen een van de andere zijde komende autobus van de Waco, die op weg was van Hoorn naar Amsterdam. De vrachtauto werd bij de aanrijding ernstig gehavend. In de cabine zaten H. Guit en C. Mooyer. De eerste lteip ernstige inwendige kneuzin gen en verwondingen aan het hoofd op, de ander brak het linker bovenbeen en be kwam eveneens ernstige snijwonden aan het hoofd. Zij werden, nadat twee genees- heeren uit Broek in Waterland en Monni kendam de eerste hulp hadden verleend, naar het Lieve Vrouwegasbhuis te Amster dam vervoerd De broer van Guit, die met vier andere Volendammers echter in den bak had plaats genomen, kreeg een lichte hersenschudding, doch kon evenals de ove rigen. die er met schrammen of een blauw oog afkwamen, naar huls worden gebracht. In de autobus zaïten drie militairen en vier kinderen. Slechts een der militairen werd geblesseerd en kreeg een onbeduidende wonde aan den kin. HIJ kon de reis naar Amsterdam vervolgen. HUIS AFGEBRAND TE OSS. Vanochtend omstreeks negen uur is op onbekende wijze brand ontstaan in de wo ning van de familie Biermans, aan de Liebekamp te Oss. De brandweer moest zich bepalen tot het nat houden van de belendende perceelen. De woning brandde geheel uit. Hierboven de ijs.se hu it van den heer Van Dam te Oude-Wctering, die - gelijk gemeld - ge belangstelling trekt, ook van militaire zijde. - De schuit wordt voortgedreven door propeller en kan een snelheid van 150 tot 160 K.M. per uur bereiken. Het is een prad gezicht deze Usschuit over het Braasemcrmeer te zien schieten! VERMISTE SCHAATSENRIJDER UIT NIJKERK NIET GEVONDEN. De reddingspogingen opgegeven. Maandag en gisteren zijn onvermoeid red dingsploegen uitgetrokken om te zoeken naar den vermisten 28-Jarigen Inwoner van Nijkenk, den heer A. J MOl, die Zondag JJ. per schaats uit die plaats vertrok om een bocht naar Amsterdam te maken en van wien men sindsdien niets meer gehoord heeft. Het geheele ljsivlak is afgezocht en ook de gemeenten op den oever van het IJssel- meer zijn gewaarschuwd. Men heeft Mol echter nog niet gevonden, zoodat de moge lijkheid, dat hij nog in leven is, uitgesloten wordt geacht. Er zullen dan ook geen nieuwe opsporingen worden ondernomen. Een tragische bijzonderheid ls, dat Mol eerst zes weken geleden ln het huwelijk trad. JEUGDIGE OPLICHTSTER IN DE VAL GELOOPEN. Zij had zonder te betalen een heelen voorraad „ingeslagen". De laatste weken zijn verscheidene win kellens in de gemeente Heemstede op bru tale wijze opgelicht door een jong meisje, dat-vooral haar slag wist te slaan bij Juwe liers en ln kapperszaken. Hoewel reeds ver schillende malen tegen haar was gewaar schuwd, kreeg zij toch bijna dagelijks zon der betaling alles mee wat maar van haar gading was Wanneer zij voldoende had uitgezocht en had laten inpakken, kwam zij plotseling tot de ontdekking haar porte- monnate vergeten te hebben. Zij gaf dan een gefingeerd adres op, altijd in een buurt waar gegoed publiek woont en haar op treden boezemde zooveel vertrouwen in, dat de winkelier het goed vond dat zij den volgenden dag wel even zou komen afre kenen. Maandag bezorgde de politie bij lederen winkelier een signalement van het, meisje, met verzoek onmiddellijk te waarschuwen, wanneer deze jongedame ln den winkel zou komen. Deze tactiek heeft tot succes geleid. Toen een Juwelier op den Binnenweg de circulaire ontving, schrok hij danig, want even tevoren had hij het meisje op voor- De United-Press-correspondent Webb Miller meldt: De Finnen zetten het opdrijven der vluchtelingen van de vier en veertigste Russische divisie In het Suomussalmi-dis- trict voort, terwijl de belangrijkheid van de sovjet-débacle nog steeds duidelijker wordt. Duizenden gesneuvelde Russen be dekken de gronden der bosschen en de wegen zijn mijlen achtereen bedekt met groote aantallen gewonden, die dood zijn gevroren, voordat hun hulp kon worden geboden. In de bittere koude en door de dikke sneeuw jagen de Finnen op hun ski's verdwaalde troepjes van de verslagen di visie op en doen het aantal hunner gevan genen stijgen. Ook de oorlogsbuit is aan zienlijk grooter geworden. In militair op zicht heeft de vier en veertigste divisie op gehouden te bestaan. De Russische druk aan den kop van de Botnische golf, die tot doel had de vitale spoorlijn van Zweden uit af te snijden, bestaat niet meer. En zal ook voorloopig niet meer terugkeeren. Het vernielen van den Moermansk-spoor- weg door kleine Finsche expedities van enkele manschappen, met dynamiet gewa pend. maakt de taak van het weer verza melen der Russische colonnes in het Noor den enorm moeilijk. Enkele resten der di visie, die aan den ondergang zijn ontsnapt probeeren nu de Russische grens over te steken en dat zal dan het vijfde punt zijn, waar de Finnen de Russen over hun eigen grens hebben teruggejaagd. Al het verover de oorlogsmateriaal kan door de Finnen tegen de Russen worden gebruikt. De Fin nen gebruiken hetzelfde kaliber kanonnen als de Russen en misschien is dit niet alleen maar toeval. Mannerheim en vele zijner hooge stafofficieren, die in 1918 de Russen in deze zelfde streken tijdens den Finschen Onafhankelijkheidsoorlog hebben bevoch ten, zijn niet vergeten, dat het grootste ge deelte van het door hen gebruikte materiaal op het roode leger was veroverd. Toen ik op een keer een officier erop wees hoe moei lijk het moest zijn ammunitie te krijgen uit het buitenland zelde hij: „Ja, maar de Russen gebruiken hetzelfde kaliber.'' Even als tevoren heeft het Finsche legercom- mando het nieuws van de overwinning niet eerder verspreid, voordat het succes volledig was en gewoonlijk zijn de communique's zeer bescheiden ln zake eigen verdiensten, hetwelk om gezonde militaire redenen ge schiedt. De Finsche posities zijn ten zeerste verbeterd, ook al omdat de diepte der Man- nerhelmlinie aanzienlijk is vergroot door den aanleg van tweede en derde linies. Een veertigjarige, stevige Finsche onder officier, een van de eerste patrouillccom- mandanten die doordrong tot den Moer- mansk-spoorweg, gaf mij aldus de corres pondent het volgende verslag van zijn avonturen aan de andere zijde van de grens. Hij sprak op een zachten. kalmen toon zonder eenige stemverheffing, alsof het niets meer was geweest dan het uitvoeren van een willekeurig werkje. „Wij waren drie dagen en drie nachten onderweg, nadat we bevel hadden gekregen te vertrekken in de richting van Kola Peninsula. Onze heele uitrusting was gela den op twee rendiersleden. Juist wilden wij on. kamp opslaan, toen onze hond teckenen vertoonden, dat er vreemden in de buurt waren. Vreemden in deze woestenij dat konden in elk geval geen vrienden zijn! Wij maakte ons dus gereed en een uitgezonden patrouille ontdekte al spoedig do Russen. Ik gaf bevel, dat mijn manschappen terdege de wacht moesten houden en vertrok op mijn ski's om te zien wat er aan de hand was. Er zaten een dertigtal Russen rondom een vuur. zij waren bezig den grond met dennentakken te bedekken teneinde daarop te slapen WU dachten: laat ze maar gaan slapen, maar we zullen ervoor zorgen dat het geen vredige slaap ls. Ik ging terug en vertelde, wat ik had gezien. De stilte in de besneeuwde wil dernis werd alleen verbroken door het knetteren van het Russische kampvuur en door het welhaast onhoorbaar glijden der ski's mijner manschappen. Wij kwamen zoo nabij dat ik het water ln den ketel boven het vuur kon hooren koken. Een van mijn mannen wees mij een schildwacht op nog geen twintig voet afstand. Hij had zijn muts diep over de ooren getrokken tegen de intense koude en hij nam zijn geweer telkens van de eene hand in de andere over. Hij stond werkelijk op wacht en het was, alsof hij iets verdachts hoorde door een zesde zintuig. Ik keek naar mijn troepje en zag dat zij het er volkomen over eens waren wat er gedaan diende te worden. Ik hoorde, hoe een van mijn mannen de veillg- helspln uit zijn handgranaat trok en dit was voor mij het bewijs dat mijn mannen wisten wat ik wilde, Ik vuurde, de schild wacht viel, handgranaten ontploften, het vuur vloog uit elkaar, de gewonde Russen schreeuwden. Van alle kanten naderden mijn mannen om het werk te voleindigen. We hadden bij het Russische vuur kunnen blijven, maar we besloten naar ons eigen kamp terug te gaan. We waren ervan over tuigd, dat er geen Russen meer in de buurt waren. De sneeuw was tenminste twee dagen oud en de sporen van de Russen, die we juist hadden overrompeld, toonden aan, dat zij er al twee dagen tenminste waren geweest. Drie van de Russen hadden ski's, dichtbij het vuur bevonden zich sleden met voor raden. Vroeg vertrokken wij den volgenden morgen door de woestenij, die Russisch Karelië is. Wij waren geinsplreerd door ons succes en we letten niet zooals anders op de schoonheid van de natuur. Toen we tenslotte onze bestemming bereikten, stel den we voorzichtig een onderzoek in. ik wees er mijn mannen op, hoe belangrijk ons werk was en vroeg den Almachtige ons de kracht te geven het te volbrengen. On der de beschutting der sneeuw en dei- duisternis wisten wij de zware bewaking te vermijden en deden ons werk, we hoorden verschillende zware ontploffingen en wisten dat we erin geslaagd waren den Moer- mansk-spoorweg te beschadigen. Een Rus sische transporttrein op weg naar het Noorden werd opgehouden, een andere trein, die uitgezonden was om de eerste te helpen, kwam niet onbeschadigd aan. Zonder eenige moeilijkheden te hebben ondervonden, keerden wij terug. Wij waren verheugd onzen plicht te hebben gedaan en hadden den tocht van 350 kilometer in twaalf dagen afgelegd. Wij zijn allen gezond teruggekomen en wachten op een nieuwe taak." melde wijze een -polshorloge „verkocht" middellijk waarschuwde hij de pollt! l" na een uitgebreid onderzoek lukte het rechercheur te Marvelide het 's avonds in haar betrekking aan te hoir h< Zij zou juist uitgaan voor een verj: visite en daarvoor had zij op haar m; j, ingeslagen: een polshorloge, een t „e sigaren, een doos sigaretten, een doos colade en een pakje bonibons. De dader m een 18-jarig meisje, dienstbode, afkon ui-t Haarlem Bij onderzoek op haar tew werd een koffer vol opgelichte goeden beslag genomen. Een winkelier heeft zij g( eem barometer opgelicht, die zij haar m q, ten geschenke heeft aangeboden, ve meisje is opgesloten. U. le NOODLANDING VAN NEDERLANDSI MILITAIR VLIEGTUIG IN BELGIË. gl F Wegens gebrek aan benzine. di In den laten namiddag Is gisteren Nederlandsch militair vliegtuig met piloot en een waarnemer, belden of: 21 in het Nederlandsche leger, genoopt to: Z. maken van een landing bij het station f! Wilmarsdonck. De inzittenden zijn c deerd, terwijl het toestel onbescha I. bleef. De vliegers hebben verklaard dat zij hadden vergist in den koers en dat ziji* voldoende benzine meer hadden, zoodat-T. tot een noodlanding gedwongen Daar het hier een neutraal vliegtuig .J treft verwacht men dat het heden a zal mogen vertrekken. BUITENLANDSCH GEMENG Geteisterd Turkije f- w NIEUWE AARDSCHOKKEN. b De evacuatie der gewonden en ar overlevenden uit Evzind-jan cn ander< troffen gebieden in het Noorden van kije, wordit met de grootste snelheid v< gezet. v Thans komt aan den dag, hoe de a q legen, verspreide doppen in het achter. q van Erzindjan er aan toe zijn. De overle den verbalen, dot zij niet alleen te kan hadden tegen honger en koude, maar?" tegen groote troepen wolven. Verwoede vechten moesten geleverd worden doo: uitgeputte dorpelingen tegen de uiige! gerde wolven. Vooral de mannen, die waren met het begraven der si ach tot hadden het zwaar te verduren. De scheurende dieren -vielen hen aan, terw: de döoden begroeven. De troepen zetten hun heldhaftig h; werk voort, terwijl de sneeuw vier hoog ligt. Dagelijks kom-t hulp uit het I tenland aan. In Izmir, BOloe, Dikili en Pergamion den nieuwe aardschokken plaats. Deze ben geen schade aangericht of sl ach tot geëischt. Er blijft overvloedig sneeuw 1 len in An-kara, maa-r vooral in Erzert waar de telegraaf-, telefoon- en spoor verbindingen verbroken zijn. Naar vernomen wordt, zal de scha aangericht door de recente aardschok- niet verhinderen de uitvoering voor; zetten van het spoorweg-program, da' 1930 aangevangen werd en dat voor inhield de verlenging van de spoorlijn mt Silvas en Erzerocm, de aanbesteding v de lijn Koertalan-DiarbE-kir-Inaansche gr bestudeering van een lijn Ankara-Istar. j via Boioe en Adipazar, in het bijzonder j! de streken, die voor toeristen van lang zijn. BRAND IN PETROLEUMRESERVOIB TE NORRKOEBING. In de petroleumhaven van Norrkoet (Zweden) heeft een hevige brand ge» Een reservoir, inhoudende 6400 liter zine en een, inhoudende ongeveer 3000- ruwe olie. zijn vernield. SNEEUWSTORM IN JAPAN. 24 personen worden vermist. Te Asogahara in de Japansche pro'<- Toyama heeft een lawine een groot e<+ van een elektriciteitsmaatschappij weest. Na hevigen sneeuwval kwam cycloon. Het overgebleven deel van gebouw vatte vlam en werd geheel 1: asch gelegd 54 van de ongeveer 500 ployé's werden ernstig gewond en 21 den vermist. Men verkeert ln zorg hun lot.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsch Dagblad | 1940 | | pagina 10