STADSNIEUWS
Rond het vierde kabinet Pierlot
LEIDSCH DAGBLAD - Eerste Blad
Maandag 8 Januari 1940
Overzicht
Vheumatiek
K Mijnhardtjes
Diplomatieke actie
blijft op den voorgrond
Weinig enthousiasme
RECHTZAKEN
Morgenavond partiëele
verduisteringsoefening
Dagbladreclame
is niet te vervangen
FAILLISSEMENTEN
^MJN/T IMITTEPCN^J
Oiize telefoonnummers
Directie en
Administratie 25041
Redactie No. 21507
Ondergronds worden nog geregeld
proefballons opgelaten over de mogelijk
heid van vredi tusschen Duitschland en
de Westersche groote mogendheden. Waar
de -nag men daaraan echter hoegenaamd
niet toekennen. Opnieuw wordt van Duit
sche zijde zelfs daartegen gewaarschuwd.
In een semi-officieele nrededeellng wor
den de in het buitenland aan Duitschland
toegéschreven vredesdenkbeelden als een
manoeuvre gekenmerkt van de westelijke
mogendheden, dienende om de eigen zwak
te te verbergen.
Deze propaganda, zoo vervolgt de nrede
deellng. zal er niets aan veranderen, dat
Duitschland nog slechts één doel en cén
wil kent: het' Duitsche volk voor eens en
altijd te bevrijdeh vstn den aanvals- en
vernletlglngswensch der westelijke mogend
heden.
Garvln brengt in de ..Observer" de over
tuiging tot uitdrukking, dat dit jaar de
beslissing zal. vallen over ^het. definitieve
resultaat van den oorlog, om het even
of deze in 1940 inderdaad zal eindigen of
niet.
Na te hebben nagegaan, over welke alter
natieven Duitschland voor een eventueele
actie tegen de geallieerden de beschikking
heeft, zegt Garvin: De eenige werkelijke
hoop van de Nazi-terreur is. Engeland
rechtstreeks een slag toe te brengen ter
zee en in de lucht. De beslissende vuur
proef voor de bepaling van het lot der ge-
heele beschaving zal uitgevochten moeten
worden door dit land en geen ander. Of
de Nazi's moeten ln de komende zes of
zeven maanden het ergste tegen deze natie
en dit rijk wagen, Of hun regiem moet fa-
Ten. Als er in den volgenden herfst geen
vooruitzicht op een overwinning bestaat,
zal het Duitsche volk geen nieuwen oor
logswinter doormaken.
(Van onzen Brusselschen correspondent).
Feitelijk is niets veranderd met het
nieuwe kabinet Pierlot!
„Er is nooit een stommer crisis geweest,
schrijft de socialistische „Peuple". Zij be
antwoordde aan geen enkele politieke nood
wendigheid. Zij maakt aan geen enkele
regeeringsmoeilijkheid een einde, want de
heer Pierlot zou wel naïef zijn, indien hij
thans ging gelooven. dat de kritiek zal ver
minderen. omdat de nieuwe regeering nog
slechts veertien leden telt in plaats van
achttien".
We zien dat de voornaamste posten door
de oude garde bezet blijven. Voorzoover dat
Defensie en Buitenlandsche Zaken betreft,
is men daar over het algemeen zeer mee
ingenomen. In binnert- en buitenland zal
men daardoor begrijpen dat. met de heeren
Denis en Spaak aan het hoofd van deze
beide departementen, in de buitenlandsche
politiek en in legerzaken geen wijzigingen
komen. Maar hoe zit het met die andere
departementen? Heeft de Katholieke rech
terzijde den heer Pierlot niet verweten dat
er niet voldoende ploeggeest in zijn mini
sterie zat en dat hij met zijn finaricieele
plannen te veel in socialistisch vaarwater
verzeilde? En toch staat de heer Pierlot
weer aan het hoofd van de driepartijenre-
geering. Ook de heer Gutt blijft op zijn
post als Minister van Fianciën.
Vijf ministers zijn verdwenen, één nieuwe
is gearriveerd en voor het overige hebben
behalve op de belangrijkste posten, de
Katholieke, socialisten en liberalen aardig
chassé-croisé gespeeld, waarover men voor
al in de liberale pers niet bijster te spre
ken is. Eén van hun sterke mannen, de
heer Devèze moest plaats maken voor den
liberalen Vlaming Van der Poorten die
zijn portefeuille van Openbare Werken
aan den nieuweling, den socialist Matagne
geeft. Deze laatste houdt zich ten minste
bij zijn leest. Deze senator was verbonden
aan de Arbeidshoogeschool te Charleroi en
Civiel-ingenieur. De Vlamingen die het her
haaldelijk aan den stok hadden met den
heer: Devèze, zullen hem, met de volkstel
ling van 1940 in het zicht niet ongaarne zien
vertrekken. Overigens beantwoordt ook dit
kabinet niet aan hun verwachtingen. Van
de 14. Ministers zijn er slechts 4 Vlamingen
en één z.g. „geopraphische Vlaming" de
heer Soudan, die van Justitie naar Onder
wijs verhuist, terwijl de heer Janson zijn
oude plaats aan Justitie terugkrijgt.
De liberalen, zien dus weer de gewenschte
Óriderwijsportefeuille aan hun neus voor
bijgaan. Trouwens in hun pers kan men
weinig enthousiasme voor de oud-nieuwe
'combinatie ontdekken, Men betreurt niet
alleen dat de heer Devèze wegging, maar
de liberale Gazette vraagt zich zelfs af of
gen rekent men al op den min of meer na-
bijen val van het nieuwe kabinet Pierlot,
„le cabinet de l'impuissance" (het kabinet
WEDSTRIJD DER LEIDSCHE IJSCLUB.
Schoonrijden voor paren.
Het is een geslaagde wedstrijd geworden,
welke de Leidsche IJsclub Zaterdagmiddag
had georganiseerd. De thermometer mocht
dan heel den middag enkele graden boven
het vriespunt wijzen, waardoor het ijs tegen
het laatst wat zacht begon te worden, aan
de stemming kon dat niets af doen. En die
„.w cauuic.b va*. J lllljJUlOJrtilGC (11CL INtlUHlUL J 4.
der machteloosheid 1. De liberalen en ookgoede stemming was er gelukkig van den
aanvang af
paren aan het schoonrijden zoowel als bij
het publiek, dat omstreeks twee uur niet zoo
heel talrijk was, maar geleidelijk vrij sterk
in aantal is toegenomen. Er was, onder lei
ding van den heer J. G. A. Janssen, die met
mevrouw Lammens en den heer S. J. Koop-
mans de jury vormde, een goede baan uit
gezet, waarop door de meeste deelnemende
paren dikwijls uitstekend werk te zien is
gegeven. Er werd bovendien vlot voortgang
gemaakt, zoodat de kijkers nauwelijks tijd
vonden om zelf een baantje te maken, ter
wijl de spanning steeg toen na een korte
puaze werd medegedeeld dat de volgende zes
paren waren aangewezen voor den eind
strijd: mej. R. Kranenburg (Oegstgeest) en
de heer Ph. Boot (Sassenheim),mevr. De
Groot-Feitkamp (Leiden) en de heer Planjer
(Leiden), mej. Lucas (Leiden) en de heer
sommige socialistische bladen zijn er niet
over te spreken dat de heer Sap aan het
hoofd van Economische Zaken bleef
voornaamste geschilpunt in de afgeloopen
maanden terwijl de Brusselsche „Indé-
pendance beige" met leedwezen constateert
dat de heer Sap die het zijn politieken te
genstanders in het Kabinet niet altijd ge
makkelijk zou maken met hem samen te
werken, en niet in staat was er een „em-
bryon de politique économique" op na te
houden, tot „straf" nog den dienst voor
bevoorrading erbij krijgt.
Het orgaan van Minister Sap, de Katho
lieke Vlaamsche Standaard komt weliswaar
met een aantal eischen voor de Vlaamsche
zaak. in ruil voor hun geringe vertegen
woordiging in het kabinet, maar laat ver
der een wat optimistischer toon hooren. Al
Neem dan
De ontmoeting -tusschen-Csaky en graaf
Ciano schijnt een volslagen overeenkomst
te hebben opgeleyerd in (Jieivzin. dat Italië
Hongarije iedereh steun heeft toegezegd,
zoo de Sovjets een aanval op Hongarije,
den nieuwen bUufman. :aoudem doen. Ver
der schijnt Itaiië, -hoezeer overigens de
Hongaarsche revisionistische eischen ten
aanzien van Roemenië billijkend, toch niet
te gaan, overtuigd dat frontmaken tegen
voortschrijden van het bolsjewisme mo
menteel geheel op den voorgrond moet
staan. Zooals bekend, toont Roemenië zich
nog weinig toeschietelijk om eenig gebied
af te staan. Koning Carol heeft dat bij zijn
bezoek aan Mussolini nog eens duidelijkf-
naar voren gebracht. A 1
Na een godsdienstoefening en een mlr
litaire parade, ontving de kwiing de plaatj
selijke autoriteiten en deze zich voor een nieuw kabinet reser-
gers van de Russische en Duitsche minder-4 t schrijft dit blad, in veel krin-
heden.
Dé koning legde opnieuw den.Ttadruk op
het Roemeensche karakter van Bessarabië
en betoogde, dat niemand voortaan meer
een gebied zal kunnen schenden, dat Roe-
meensch is en dit voor altijd zal blijven.
Men gelooft te Boekarest dat de vriend
schap tusschen Italië en Hongarije een be
langrijke factor is voer het behoud van
den status quo en neutraliteit ln den Bal
kan en in economische kringen is men
overtuigd dat Rusland hè» juiste gevaar,
gelegen in het bedreigen van Italië's vrien
den, op zijn juiste waarde begint te schat
ten. Een andere veelbeteekenende factor
voor Roemenië is de afsluiting van het
RussischBulgaarsche handels- en scheep
vaartverdrag.
Mogelijk kan veel onder druk van de
Russische eischen tot moeilijkheden leiden,
ln het bijzonder, daai Italië de Bulgaar
sche zaak goedgunstig gezind is. Het feit
dat zoo spoedig een cooimercieele overeen
komst bereikt werd, heeft den indruk
achter gelaten, dat er tenminste voor de
naaste toekomst geen Russische bedreiging
te duchten zal-zijn. In politieke en .mili
taire kringen heeft hét bericht dat Rusland
aan de Oostelijke en Nbordelljkë grenzen
van Roemenië contingenten troepen terug
getrokken heeft, groote voldoening gewekt.
De echte xijn niet rond, maar hartvormig.
wat men aan de „oude" regeering Pierlot xh van Helvert (Leiden), mej Berkhouwer
moet verwijten: nnerluke verdeeldheid. (Lelden) en de heer Stallinga (Leiden),
oprichting van iiuttelooze, kostelijke nleu- mevr. Hehnlpman (Leiderdorp! en de hier
we diensten en departementen, besluite- 1 - -•
loosheid,
meer, vindt
3, - - ---> "V" mevr. nennipman iL.eiaerciorpen ae neer
ten en departementen, besluite- j q verhoogt (Leiderdorp) en mevr. M. Key
onlogische maatregelen en wat al en de heer Jac. Key (Oegstgeest)'. Was er
idt voor een groot deel, zijn oor- vóórdien bij herhaling groot verschil te
i net. lfwaarl ner ministerleele m- „nn ..haj...
sprong ln het kwaad der ministerleele ln
flatie. Dat alles behoort nu tot de „histo
rie". Töt de „historie" behoort het Ministerie
voor Nationale Voorlichting, een doorn ln
het oog voor de conservatieven. En met
HAAGSCHE POLITIERECHTER.
Alweer: de automaat,
In een sigarenwinkel te Alphen had de
politie een vruchtenautomaat in beslag ge
nomen, omdat hiermede hazardspel werd
bedreven. De winkelier stond nu terecht en
hij betoogde, dat het apparaat defect was.
De officier vond dad geen verzachtende
omstandigheid en wees er op. dat reeds
langen tijd tegen de vruchtenautomaten
een strijd wordt gevoerd. Spr. vorderde
f. 25.— boete subs. 5 dagen hechtenis en
verbeurd venklaren van de automaat.
De politierechter veroordeelde tot f. 20
su'bs. 20 dagen, doch de automaat zal wor
den vernietigd.
ontdekken in stijl "en rijëapaciteltën der
diverse deelnemers, ln de fihale werd dat
zoo gering, dat wij waarlijk de jury niet
hebben benijd, toen zij uiteindelijk tot een
beslissing komen moest. Misschien dat men
dit departement verdwijnt ook Minister j hêt èr vrij algë'meen över e"êns was."dat de
Wauters, tegelijk men den heer Marck. eerste prijs diende te worden toegewezen
Christen-democraat. Dit waarschijnlijk ter aan mevr. De Groot en den heer Planjer,
wille van de partij-symmetrie en als nasleepdoch wie er verder voor de prijzen in aan-
van de ongelukkige zaak van het „Crédit merking kwamen. was voor alle toeschou-
Anversois". De Christen-democraten moe- wers een raadsel, waaromtrent men nauwe-
De „Völkische Beobachter" wijdt een
hoofdartikel aan de hulp van de geallieer
den aan Finland.
Hierin wordt gezegd, dat Engeland en
Frankrijk onder verwijzing naar artikel 16
van het handvest van den Volkenbond.
Scandinavië voor hun karretje probeeren
te spannen en in een toestand pogen te
dringen, welke niet vereenigbaar is met de
neutraliteit. Het risico, dat de Scandina
vische landen loopen, is zeer groot, aan
gezien de Britsche blokkade-oorlog ten doel
heeft, allen toevoer van grondstoffen voor
Duitschland af te snijden Het voornaam
ste Zweedsche ertsgebied en de voornaam
ste Noorsche ertshaven Narvik, zouden
binnen de zone voor den doorvoer voor
wapenen komen te liggen. De Duitsche
economische belangen staan dus op het
5805
ingez Mea.'
ten het nu met slechts één vertegenwoor
diger In het kabinet doen en nog wel met
een Waal. den heer Delfosse, hoewel zij hun
aanhang voor vier vijfden in het Vlaam
sche land vinden.
De conservatieve Katholieken ln dit kabi
net, dat uit vijf katholieken, vier socialisten
drie liberalen en twee technici bestaat,
werden allen gehandhaafd. De conserva
tieve heer Duesberg die zijn Onderwijspor-
tefeuille aan den socialist Soudan moest
afstaan, zetelde als „technicus".
De conservatieve Antwerpsche „Métro-
pole" vraagt zich af, waarin dit Ministerie
al gooide zij wat ballast uit, van het vorige
verschilt. Het blad vreest dat het land ook
verder zal lijden onder een onsamenhan
gende partijpolitiek, terwijl de heer Pierlot
tot dusverre nog niet getoond heeft de
situatie te beheerschen. Men heeft in Bel
gië nog niet den weg van de normale naar
de oorlogseconomie gevonden en zelfs nog
de oude begrootmgen, voor den oorlog op
gesteld, bij het Parlement durven indienen
Het is alsof een eigenaar op het oogenblik
dat zijn huis in brand staat, zegt dat hij
als naar gewoonte moet beginnen zUn par
ketvloeren in de was te zetten, aldus de
Métropole. Het blad eischt een strenge be-
zuinigingspolitiek. terwijl anderzijds de
socialistische „Peuple" er nog eens op
wijst, dat ondanks de pogingen die de re
actie zal aanwenden, niet aan het kader
der sociale wetten mag getornd worden.
De problemen zijn dezelfde gebleven, de
menschen en dc partijverhoudingen ook.
Zal het vierde Kabinet-Pierlot onder deze
omstandigheden een lang leven hebben?
Gezien de koele ontvangst die het geniet,
meenen wij het moeten betwijfelen.
IEDER WERKE MEDE'.
Voor de stadgenooten, woonachtig
benoorden del ijn Galgewater, Morsch-
Rijnsburger-, Mare- en Heerensingel,
Oude Rijn, derhalve omvattende het
Morschkwartier, de Transvaalbuurt,
Stationsweg met zijstraten, Rijnsbur-
gerweg met zijstraten, de wijken ter
weerszijden van de Haarlemmertrek
vaart, de Marnixstraat met geheele
omgeving en het Kooikwartier tot en
met den Lagen Rijndijk, herin
neren wij er nogmaals aan, dat
zij morgenavond tusschen halfne-
gen en 10 uur in verband met
de luchtbeschermingsoefening hebben
te waken tegen lichtuitstraling uit hun
woningen, terwijl zij zich bovendien
behoudens dringende noodzaak tus
schen 9 en 10 uur in dit stadsdeel even
min op straat mogen bevinden.
Ten behoeve van het doorgaande ver-
op
spel, want zonder twijfel Is het de bedoe-1 keer dat voor een behoorlijke lichtafscher-
ling van Engeland hie- een etappe-gebied mlng dient te ZOrgen. zullen langs den
in te richten, waarvan het doel gemakke- stations- en Rijnsburgerweg richtlampen
lijk te herkennen valt worden geplaatst. Parkeeren van auto's
De „Völkische Beobachter" verklaart vor- j jangS dgze straten is verboden,
der, dat 't voor Zweden en Noorwegen niet Wie tusschen 9 en 10 uur de stad per
noodzakelijk is zien op dezen weg te la- trein wil verlaten, zal verstandig doen er
ten dringen Het systeem van den Volken
bond was gebaseerd op veronderstellingen,
welke niet meer bestaan, zoodat geen
sprake meer kan zijn van jen nakomen
van verplichtingen Wanneer de Westelijke
mogendheden Finland werkelijk willen hel
pen, dan bestaan andere middelen, dan
kleine staten in levensgevaar te brengen.
De houding van Engeland en Frankrijk
toont evenwel duidelijk, dat het doel van
deze Finsche actie juist i,s de neutrale
landen van het Noorden in gevaar te bren
gen en dat men vooral te Londen geheel
in het plan van den oorlog werkt, n.l. an
deren de rekening voor Engeland te laten
betalen.
zich rekenschap van te geven, dat In dit
tijdperk door het verduisterde gebied geen
stadstrams zullen rijden, zoodat het aanbe
veling verdient zich iets vroeger dan ge
woonlijk van huis te begeven,
Vanzelfsprekend is de verduisterde zone
eveneens onder het voorbehoud van
dringende redenen ook voor niet in dit
gebied woonachtige personen afgesloten
Donderdagavond gedurende dezelfde
uren is de verduisteringsbeurt aan de be
woners der eigenlijke binnenstad, be
grensd door de singels.
HET 126-JARIG BESTAAN VAN 4 R. I.
Morgenochtend om 11 uur zal het 4 reg.
infanterie In verband met het 126-jarig
bestaan een défilé houden voor het Ge
meentehuis te Katwijk. Des middags zal
door de militairen een wedloop worden ge
houden en des avonds zal een fakkelop
tocht plaats vinden.
INBRAAK.
In den nacht van Zaterdag op Zondag
werd door dén bewaker van den Leidschen
Nachtveiligheidsdienst ontdekt, dat inge
broken was in het perceel Rijnsburgerweg
nio. 43a, bewoond door prof. dr. F. W. A. K.
Het bleek, dat de bewoners uitetedig waren.
De inforeikers hadden zich door verbreking
van een ruit aan .de achter?,ij de van de
woning toegang verschaft. Uit het onder
zoek is gebleken, dat eenige spaarbankboek
jes en sieraden worden vermist.
WAARSCHUWING.
De secretaris van den Armenraad schrijft
ons:
Er wordt gecolporteerd met de „Plet Hein
Kalender", waarbij wordt voorgegeven, dat
deze wordt verkocht ten bate van Ontwik
keling en Ontspanning voor de gemobili
seerde Nederlandsche Weermacht.
Deze verkoop gaat evenwel uit van een
particuliere handelsonderneming en staat
ln geenerlel verband met den arbeid voor
Ontwikkeling en Ontspanning voor mili
tairen, uitgaande van het Algemeen
Hoofdkwartier.
DE LEIDSCHE UNIVERSITEIT.
Het aantal ingeschrevenen.
Voor den cursus 1939—1940 zijn tot aan
het begin der Kerstvacantie de volgende
aantallen studenten ingeschreven, waarbij
dc cijfers over dezelfde periode in het
studiejaar 1938—1939 tusschen haakjes ge
plaatst zijn.
Godgeleerdheid 115 (118)
Rechtsgeleerdheid 312 (391)
Geneeskunde 706 (757)
Wis- en Natuurkunde 283 (345)
Letteren en Wijsbegeerte 190 228)
Vereenigde Faculteiten der
Rechten en Letteren 177 231
Voor de eerste maal inge
schreven 552 (580i
Vrouwelijke studenten 535 545)
Totaal aantal Ingeschrevenen 1783 2070)
Prof. dr. W H. Keesom alhier is be
noemd tot lid van de Kon. Vlaamsche
Akademie van Wetenschappen. Letteren en
Schoone Kunsten.
De politie heeft aangehouden ter zake
van diefstal van een japon en medeplichtig
heid daaraan ten nadieele van een groot
winkelbedrijf, de 20-jarige diensitlbode J. v.
L. en haar 47-ja.rige moeder.
lijks poogde te gissen Toen de voorzitter der
IJsclub, de heer J. W. Henny, den uitslag
bekend maakte, bleek de eerste prijs inder
daad ten deel te zijn gevallen aan de favo
rieten mevr. De Groot en den heer Planjer,
terwijl de grootere eenheid van het op el
kaar ingestelde echtpaar Key wel een der
voornaamste redenen zal zijn geweest dat zij
beslag legden op den tweeden prijs. Op de
derde plaats kwamen: mej. Kranenburg en
de heer Boot. Buiten de prijzen vielen:
4. mej. Lucas en de heer van Helvert: 5.
mej. Berkhouwer en de heer Stallinga; 6i
mevr. Hennipman en de heer Verhoogt.
De heer Henny heeft in zijn speechje nog
darik gezegd aan de Jury, daarbij aan mevr.
Lammens een blijk van herinnering over
handigende en de hoop uitgesproken dat dc
paren, die elkaar Zaterdagmiddag hebben
bekampt, opnieuw tot de deelnemers zullen
behooren. indien de Leidsche IJsclub dezer1-
winter nog eens weer een dergelijken wed.
(strijd zou kunnen uitschrijven.
SOCIALE ZONDAG „KATHOLIEK
LEIDEN."
HAAGSCHE RECHTBANK.
Omver gereden benzinepomp.
Een inwoner van Iftsse was op familie
bezoek gegaan te BodegravenHij keerde
des avonds laat met zijn auto terug. Te Den
Haag had hij benzine noodig, doch inplaats
van te tanken,, reed hij de benzinepomp
omver.
Voor dat feit moest verdachte terecht
staan, waarbij hij zich beriep op het feit,
dat de pomp op een ongunstige plaats stond.
De officier had tegen verdachte f. 20 boete
subs. 20 dagen hechtenis geëiseht
De Rechtbank heeft uitspraak gedaan en
verdachte conform dezen elsch veroordeeld.
BELEEDIGING VAN DEN MINISTER
VAN JUSTITIE.
De procureur-generaaj bij don Hoogen
Raad heeft heden geconcludeerd tot ver
werping van het cassatieberoep van mr. M.
M. Roet van Tonningen, die door het Haag-
sche gerechtshof wegens beleedlgiing van
den minister van justitie in een artikel
over de zaak Oas in het Nationaal Dagblad
Is veroordeeld tot een geldboete van f. 100
De Hooge Raad zal op 15 Januari arrest
wijzen.
In de week van 2 t/m. 6 Januari werden ln
Nederland 46 faillissementen uitgesproken.
Dr. A. A. Olierook over de Katholieken
en de Bellamy-beweging.
In de aula der R.-K. HB.S. hield de
Vereeniglng „Katholiek Leiden" gistermor
gen haar socialen Zondag voor de be-
stuurderen der aangesloten sociale veree-
nigingen, die in grooten getale waren op
gekomen. Na een Mis met algemeene com
munie ln de kapel en een gemeenschappe
lijk ontbijt, opende de voorzitter van
„Kath. Leiden", de heer W. J. Kriek de
bijeenkomst met den Christelijken groét
en een hartelijk welkom tot de talrijke
aanwezigen
Een bijzonder woord van welkom richtte
spr. tot den inleider van den morgen, dr:
A. A. Olierook, alsmede tot rector Benie-
feld, den door den bisschop van Haarlem
nieuw benoemden geestelijk adviseur der
vereeniging. Als het onderwerp der rede,
welke heden zal worden uitgesproken, al
dus spr., niet reeds was vastgesteld, dan
zou spr. na de uitlatingen van een lid van
den Leidschen gemeenteraad In een der
laatste vergaderingen, als onderwerp heb
ben gekozen; „De waarde van het groote
gezin." De bespreking van dat onderwerp
zal, zoo vervolgde spr., niet lang op zich
lafpn Hjacht.PD
Dr. Olierook, die hierna het woord ver
kreeg, begon zijn betoog met de opmer
king. dat onder de heelmeesters, die in
den loop der tijden aan het ziekbed der
maatschappij het serum voor de genezing
meenden gevonden te hebben, wij ook aan
treffen de beweging van de Internationale
vereeniging Bellamy. Spr. zal die beweging
bezien in het ilcht van godsdienst en ze
den, omdat die beweging het godsdienste-
Üjk en zedelijk element er bij heeft be
trokken.
In 1868 trok de Amerikaan Edward Bel
lamy de wereld in. Op zijn reizen door
Europa werd hij. zoo "bij zelde, meer ge
troffen door de ellendige economische toe
standen dan door de pracht van kathe
dralen en paleizen. Terug in zijn land,
schreef Bellamy een tweetal boeken „Loo
king Backward" (In het jaar 2000) en „Ge
lijkheid voor allen", waarin hij zijn leer
uiteenzette.
Hoewel wij, aldus spr. grooten eerbied
moeten hebben voor dezen socialen moe
digen mensch en vele sympathieke stel
regels in zijn leer, kunnen wij katholieken
deze leer en wel om de hoofdzaken, niet
aanvaarden.
Spr. schetste uitvoerig de samenleving
zooals Bellamy deze als ideaal had gesteld
en wel gebaseerd op de volgende voornaam
ste richtlijnen:
Afschaffing van het privaat-bezit als
productie-middel; afschaffing van het
winstsysteem; alles wordt eigendom van
den staat; de burgers ontvangen geen
loon, doch allen een even groot crediet
bij de staatsmagazijnen ongeacht presta
tie of persoonlijkheid
Bellamy wenschte dus een geheel nieu
we gemeenschap Ook de Katholieken wen-
schen een nieuwe gemeenschap, doch opge
bouwd volgens de pauselijke encyclieken
„Rerum Novarum" en .Quadragesimo An
no". Een nieuwe gemeenschap, waarin har
monie zal bestaan tusschen persoonlijk en
gemeenschapsbelang, waarin bovendien als
norm van het rechtvaardig loon, niet al
leen de behoefte doch ook de prestatie zal
zijn gesteld en het privaat-eigendom, vol
gens onze Christelijke beginselen erken
ning vindt.
Bellamy komt ten opzichte van dc mis
daad tot dc conclusie, dat onder het re
giem van zijn systeem de misdaad geen
reden van bestaan meer zal hebben en
dus vanzelf zal verdwijnen, daar iedereen
2-1T- - NIEUWE uitgaven.
d het secretariaat der Nederlandsche Maat-
séliappU ter bevordering der Pharmacic is een
artikel samengesteld, dat een uitvoerige crltiek
levert op de beschouwingen over de geneesmid
delvoorziening door .den arts M. A. J. Jansma.
Orootendeels worden deze punten van crltiek
naar waarde getoetst ln eenige bladzijden van
repliek, die de heer Jansma ln dit werkje op
het eerste artikel volgen laat. Een naschrift
sluit den weg tot verdere polemiek af.
(2 lijnen)
immers meer dan genoeg voor zijn levens
onderhoud heeft en na zijn 45ste levens
jaar gepensionneerd een goed verzorgden
ouden dag tegemoet gaat.
Tegen deze opvatting, aldus spr.. heb
ben wij ernstige bezwaren, welke misschien
nog zwaarder wegen dan het bezwaar tegen
de afschaffing van het privaat-bezit. WIJ
zoeken, zoo vervolgt spr., de oorzaken van
zonde en misdaad dieper n.l. ln den
mensch zelf. En daar vinden we een oor
zaak. die door sociale hervormingen alléén
niet weggenomen kan worden. Wij laten
zoowel „Rerum Novarum" als „Quadrage
simo Anno" hebben daarop gewezen de
sociale hervorming liever voorafgaan door
een hervorming van de menschen zelf en
die moet komen van Gods genade. De con
clusie voor den Katholiek is dus, dat geen
Katholiek het ideaal van Bellamy kan
aanvaarden.
Aan het slot van zijn rede waarschuwde
spr. ook aanhangers van het Bellamy-1
ideaal voor het communisme, dat ln de
Bellamy-beweging een vruchtbaren bodem
voor celvorming vindt.
Na beantwoording van vele vragen door
den spreker dankte de voorzitter dr. Olie
rook voor zijn rede en werd de vergade
ring op de gebruikelijke wijze gesloten.
Hedenmorgen te 5 uur is de brand
weer uitgerulkit naar het perceel Jan Li evens-
straat 15. bewoond door den 37-jarigen I. V-.
los werkman, waar eenige kussens in een
stoel in brand waren geraakt, vermoedelijk
doordat gisteravond vuur van een sigaret
In de kussens was gevallen. Het vuurtje
werd met eenige emmers water gebluscht.
De heer H. S. E. van Benten alhier Is
werkzaam gesteld t»r gemeente-secretarie
van Leiderdorp.
Zaterdagmiddag te kwart voor vier is
de 46-jarige mej. J. D.K. op den Heeren
singel op het ijs gevallen, tengevolge waar
van zij den linkerpols brak De E.H.D.
bracht haar naar het Academisch Zieken
huis.
In de Stedelijke Werkinrichting zijn
ln de afgeloopen week opgenomen:
Dinsdag 2 Jan47 volw. personen
Woensdag 3 Jan49
Donderdag 4 Jan50
Vrijdag 5 Jan51
Zaterdag 6 Jan51
2—1
