De witte wereld
Mussolini zal begin 1940 een
bezoek brengen aan den Paus
80ste Jaargang
VRIJDAG 29 DECEMBER 1939
No. 24467
De strijd ter zee
HEI VOORNAAMSTE NIEUWS
VAN HEDEN
De Bilt
DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
Bureau NoordeincfspFein Telefoonnummers voor
Directie en Administratie 25041 (2 lijnen)
Redactie 21507
Postcheque- en Girodienat no. 57055 Postbus no. 54
De Paus in het Quirinaal
Van het Finsche
strijdtooneel
Britsch slagschip tot
zinken gebracht
Dit nummer bestaat uit VIER bladen
EERSTE BLAD
verwacht
Uit Engeland
LEIDSCH
DAGBLAD
PRIJS DER ADVERTENTIES:
30 ets. per regel voor advertenties uit Leiden en plaatsen waar
agentschappen van ons BLad gevestigd zijn. Voor alle andere
advertenties 35 ets. per regel. Voor zakenadvertentles belangrijk
lager tarief. Kleine advertenties uitsluitend bU vooruitbetaling
Woensdags en Zaterdags 50 ets. bij maximum aantal woorden
van 30. - Inoasso volgens postrecht. Voor opzending van brieven
10 ets. porto te betalen, - Verplicht bewijsnummer 5 ets.
PRIJS DEZER COURANT:
Voor Lelden en gemeenten, waar agentschappen gevestigd zijn:
per 3 maanden f. 2.35
per week .TTT... f. O.lt
Franco per post f. 2.35 per 3 maanden -{> portokosten.
(voor binnenland f. 0.80 pet 3 mndj
Naar gemeld wordt, zal begin van het
komende jaar, de datum van 4 Januari
wordt genoemd, Mussolini een bezoek
brengen aan den Paus.
Kardinaal Maglione zal nog denzelfden
dag het bezoek van Mussolini aan den Paus
beantwoorden, zooals dat volgens het pro
tocol is voorgeschreven.
Of er zich bij dat bezoek een gelegenheid
zal voordoen tot een particulier onderhoud,
staat nog te bezien.
Dit zal de tweede maal zijn, dat de hui
dige Paus Mussolini ontmoet. De eerste
maal geschiedde zulks, toen de Paus nog
staatssecretaris was en als zoodanig het
bezoek beantwoordde, dat de Duce aan
Paus Pius XI op 11 Februari 1932 bracht
bij gelegenheid van den derden verjaar
dag van het teekenen van het verdrag van
Lateranen.
Volgens de tot nu toe vaststaande plan
nen zou het zeer waarschijnlijk zijn, dat
Mussolini graaf Ciano onder zijn gevolg zal
meenemen.
De stoet, waarmede Mussolini naar het
Vatlcaan zal gaan, zal bestaan uit minder
dan de helft van het aantal automobielen,
dat de Paus voor zijn bezoek aan het Qui
rinaal benutte.
Direct na de audiëntie zal Mussolini, vol
gens het bestaande gebruik, zich naar de
Sint Pleter begeven om op het graf van
den H. Petrus te bidden.
Over het bezoek van den Paus aan het
Quirinaal wordt nog gemled:
Het Is bijna honderd Jaar geleden, dat
door de straten van Rome de pauselijke
hofstoet ln al zijn grootsche pracht zich
heeft voortbewogen.
Toen de Paus in het Quirinaal was aan
gekomen. wilde de koning neerknielen, om,
zooals de plicht ls van lederen katholiek,
knielend den ring aan 's Pausen vinger te
kussen, doch de Paus zelf hield hem daar
van terug en noopte den grijzen vorst zich
opnieuw op te heffen, daar hij ook de
handkus niet wilde toelaten. Dit was een
buitengewoon groot eerbewijs, dat de Paus
aan den koning van Italië bracht. De prin
sen daarentegen brachten de gebruikelijke
hulde.
Na het particuliere onderhoud, dat Paus
Pius XII had met den koning en de konin
gin, sprak deze voor de leden van zijn ge
volg en het hof van den koning-keizer een
redevoering uit, waarin hij o.m. zeide:
Na tien Jaar wordt in dit paleis weder
om de gelukkige overeenstemming tusschen
Kerk en staat bezegeld, een overeenstem
ming, die ln eenzelfde roemrijken glans de
vereerde namen verlicht van onzen voor
ganger Pius XI en Z. M. Victor Emanuel ni
Vaticaan en Quirinaal, gescheiden door
den Tiber, worden vereenigd door banden
van vrede in de herinneringen en de reli
gie der vaderen en voorvaderen. De golven
van den Tiber hebben de troebele wateren
van 't verleden verdreven en op zijn oevers
opnieuw de olijftakken doen bloeien.
Voor de eerste maal sedert tientallen ja
ren wordt ln deze schitterende zaal van
daag de hand van een Paus zegenend ten
teeken van vrede opgeheven. Italië ziet
toe en jubelt.
De Katholieke wereld ziet toe en jubelt
eveneens zooals ook de twee prinsen der
Apostelen wier standbeelden voor dit pa
leis staan, schijnen te jubelen, als waren
zij er over voldaan, dat zij eindelijk den
dageraad zien rijzen van nieuwe tijden.
En in nog grootere volheid verheugt zich
zekerlijk ook de Allerheiligste Maagd Maria
der Annunciata. aan Wie in dit gebouw een
altaar gewijd ls. omdat Zij den schat Ha-
rer genade kan uitstorten over de konink
lijke familie, wier afstammelingen het zich
een eer achten. Haar te vereeren als het
hoogste symbool van hun ridderlijken cul
tus.
Daarom smeeken wij God en de Aller
heiligste Maagd. Hun bescherming uit te
strekken over de doorluchte vorsten, de
koninklijke prinsen en prinsessen, het
doorluchte hoofd er. de leden der regee
ring. evenals over alle aanwezigen, opdat
de vrede, die. .behouden door de wijsheid
der regeeringsleiders. maakt dat Italië
sterker en geëerbiedigder is ln de geheele
wereld, voor de volkeren die thans als
vijandige broeders te land. ter zee en in
del ucht elkander bestrijden worde tot
een aanmoediging en een aandrijven tot
de toekomstige overeenstemmingen, die
door haar inhoud en haar geest moeten
worden tot een zekere belofte voor die
nieuwe rustige en duurzame orde, die men
tevergeefs zou zoeken buiten de souvereine
wegen der rechtvaardigheid en christelijke
naastenliefde.
De ambassadeur van Italië bij den H
Stoel. Alfieri. heeft een artistiek uitgevoer
de medaille doen slaan ter herinnering aan
het bezoek van den H. Vader aan het Qui
rinaal.
Van de medaille zijn slechts twee exem
plaren vervaardigd.
De medaille vertoont aan de eene zijde
de pauselijke tiaar en het Latljnsche op
schrift: „Paus XII Paus, Victor Emanuel,
koning-keizer", alsmede een kroon tus
schen twee llctorenbundels.
Op de keerzijde ziet men een duif met
een olijftak en den datum van de jongste
historische gebeurtenis, met vermelding
van het Jaar der fascistische tijdrekening.
De ambassadeur heeft én Paus en den
koning-keizer elk een exemplaar van deze
medaille aangeboden.
HET FINSCHE COMMUNIQUé.
Terwijl de Russische communlqué's de
laatste dagen bij voortduring zeggen, dat
er niets te vermelden valt, luidt het Finsche
legerberlcht:
Te land: Op de Karellsche landengte
heeft de vijand zijn aanvallen op Kelja den
geheelen nacht voortgezet. Vanochtend
werden de aanvallen afgeslagen: de vijand
werd teruggeslagen door een tegenaanval
van de andere zijde van het meer, tot waar
zekere troepen hadden kunnen doordrin
gen. De gevechten waren zeer hevig en
talrijke malen kwam het tot een strijd van
man tegen man.
De Finnen hebben twee Russische com
pagnieën vernietigd. De Russen hebben op
het Ijs van het Suvantomeer een groot aan
tal dooden achtergelaten.
Tusschen Hatjalahtenjaervl en Summa is
de vijand gedurende den dag op vier pun
ten tot den aanval overgegaan. Twee
andere aanvallen, gesteund door tanks,
werden tusschen Salla en Muolaajaervi on
dernomen. Alle aanvallen zijn afgeslagen.
In de andere sectoren was de artillerie
vrij bedrijvig.
Ten Noorden van het Ladogameer aan
het Oostelijk front levendige activiteit van
patrouilles.
Ten Oosten van Lieska, in de nabijheid
van Iharl, duurde de strijd op Russischen
grond voort. Noord-Oostelijk van Lieska. ln
de buurt van Kivivaara, is de vijand tot
aan de grens teruggeslagen.
Ten Noorden van Suomussalmi duurde de
strijd om Kiantajaervi den geheelen dag
voort. Overigens ls er niets van beteekenis
te melden.
Ter zee: Vijandelijke vliegtuigen hebben
getracht, kleine aanvallen op objecten
langs de kust te ondernemen. De Finsche
kustforten steunden de operaties van de
landmacht op de Karelische landengte.
In de lucht: Op 27 December was de sov
jet-Russische luchtmacht zeer actief, zoo
wel in het binnenland als boven het front.
De volgende steden in het Zuid-Westen
van Finland zijn door de Russische vlieg
tuigen gebombardeerd: Lahti, Tampere.
Hameenlinna en Rllhimaeki. Eenige bur
gers werden gewond. De schade was van
weinig beteekenis. behalve te Lahti. waar
het stadhuis door brand beschadigd werd.
Op verscheidene plaatsen hebben de Rus
sische vliegtuigen getracht de burgerbevol
king door machinegeweervuur te treffen.
Aan het front hebben de bombardemen
ten door de Russische vliegtuigen onbetee-
kenende schade veroorzaakt.
De Finsche luchtmacht heeft verken
ningsvluchten ondernomen. Patrouilles heb
ben achter de vijandelijke linies aan weers
zijden van de grens militaire objecten aan
gevallen.
Gedurende den 27sten December zijn vol
gens vaststaande gegevens negen Russi
sche vliegtuigen neergeschoten.
BERICHTEN UIT HELSINKI.
Nog worden volgende berichten uit Hel
sinki doorgegeven:
Geruchten, volgens welke te Moermansk
ongeregeldheden zouden ztjn uitgebroken.
Het opperbevel van de Duitsche weer
macht deelt mede, dat een Duitsche
onderzeeër ten Westen van Scnctland
een Britsch slagschip van de Green
Elisabeth" tot zinken heeft gebracht.
Tot deze klasse behooren de Burham,
Malaya. Queen Elisabeth. Valiant en
Warspits. Zij meten 31.100 ton, zijn
ongeveer 640 voeet. lang en zijn tus
schen 1915 en 1916 gebouwd Zi.i zijn
bewapend met 8 kanonnen van 38 cM.
12 van 15 cM.. 4 stuks luchtafweerge
schut van 4 inch en 2 torpedo-lanceer-
buizen. Zij loopen 25 knoop. De beman
ning loopt tegen de 1200 man.
De sneeuw heeft gister
avond en vannacht stad
en land met een donzen
vacht gedekt. De stedeling
is daarover in het alge
meen minder verrukt, dan
hij, die in de buitenwijken
dan wel op het platteland
woonachtig is.
Voor den stadsbewoner
is sneeuwval synoniem met
moeilijk begaanbare stra
ten, smerige schoenen en
natte voeten; den buiten
man en vooral den na
tuurliefhebber biedt het
sneeuwdek een onnoeme
lijk groot aantal tafereelen
van een 'serene pracht,
zooals geen menschenhand
ze vermag te scheppen.
Ieder huis, elke struik,
elke boomtak lijkt onder
het smetteloos-wit als uit
een andere, sprookjesach-
tig-mooie wereld.
Kijkt u maar eens naar
nevenstaanden denneboom
welken onze fotograaf „er
gens in Oegstgeest" ver
eeuwigde; het is of de
kabouters er zóó uit te
voorschijn zullen kruipen!
Foto van Vliet
IgÜifi' iTf BffffflfiTfffl*-'
schijnen bevestigd te worden. Zij zouden
hoofdzakelijk een gevolg zijji van de onte
vredenheid. die gewekt is door het uit
blijven van levensmiddelen.
Finsche ski-afdeelingen zijn er n.l. in
geslaagd, den spoorweg naar Moermansk te
bereiken en hem in die mate te beschadigen
dat het vervoer bemoeilijkt wordt.
De Finsche troepen geven blijk van veel
durf en ondernemingsgeest, Men wijst op
het geval van een jeugdigen officier, die op
21 December opdracht kreeg, met eenige
manschappen en anti-tankkanonnen een
hevigen aanval van Russische tanks af te
slaan.
De officier, die zich op een hoogte had
opgesteld om het vuur van zijn mannen
te leiden, bemerkte, dat zij, die het anti-
tankgeschut bedienden, buiten gevecht wa
ren gesteld, waarop hij terstond afdaalde
en de bediening van het kanon, dat reeds
zes tanks had vernield, zelf ter hand nam.
Hij slaagde er in met veertig schoten tien
andere tanks buiten gevecht te stellen. Zelf
werd hij door een ontploffende granaat
gedood.
Sovjet-Russische vliegtuigen hebben een
Finsch hospitaal ten Noorden van het La
dogameer, dat zeer duidelijk met een rood
kruis was gekenmerkt, gebombardeerd. Zij
wierpen een dertigtal bommen, welke even
wel slechts geringe materieele schade aan
richtten.
Ook hebben de Russen in dit gebied met
mitrailleurs op ambulance-auto's geschoten.
De Finsche troepen zijn de laatste weken
85 K.M. in Westelijke richting opgerukt. Tot
goed begrip van deze overwinning zij er op
gewezen, dat de Finsche strijdkrachten ten
Noorden van Ladoga slechts 160.000 man
bedragen, terwijl de wijkende sovjet-legers
300.000 man sterk zijn.
Het feit, dat de Russen begonnen zijn met
den aanleg van een strategischen weg van
de Petsamofjord naar het Zuiden, doet ver
onderstellen, dat het roode leger een nieuw
groot offensief voorbereidt.
De correspondent van „Svenska Dagbla-
det" heeft vernomen, dat een dertigtal
Sovjet-Russische krijgsgevangenen zijn
commandant heeft gedood. Zij verklaar
den uit wraak te hebben gehandeld.
De correspondent van de Dally Telegraph
te Helsinki meldt vernomen te hebben, dat
meer dan veertig Britsche en tachtig Itali-
aansche vliegtuigen thans bij de Finsche
luchtmacht in gebruik zijn. Hij voegt hier
aan toe: de Finnen hebben ver over de dui
zend geoefende vliegers, die wachten op de
levering van vliegtuigen uit de Vereenigde
Staten. Groot Brittannië en andere landen.
Twee Russische bataljons hebben zich bij
Hojenjarvi overgegeven, ondanks het bevel
tot het uiterste weerstand te bieden. Zij
verklaarden uitgeput te zijn door gebrek
aan proviand.
Zeven Russische vliegtuigen, die op het
ijs van een meer hadden moeten dalen door
benzinegebrek, zijn buit gemaakt.
VERLIESCIJFERS.
Volgens Lloyd's opgave zijn sedert het
uitbreken van den oorlog tot 28 December
verloren gegaan 111 Engelsche schepen
met 421.974 bruto tons, 12 Fransche. met
56.106 en 1 Poolsch schip met 14.294 bruto
tons
Voor de neutrale landen zijn deze cijfers:
België 3 met 9350. Denemarken 8 met
21.353. Nederland 7 met 39.243. Finland 5
met 11.919 Griekenland 9 met 42.686. Italië
2 met 9339. Japan 1 met 11.930, Ltthauen
1 met 1566, Noorwegen 23 met 81.903, Pana
ma 1 met 757, Rusland 1 met 968, Zweden
19 met 34.629 en Joego-Slavië 1 met 6371
bruto tons, totaal 81 met 251.914 bruto
tons, alles bijeen 205 schepen met 744.288
bruto tons.
Dultschland verloor 22 schepen met
136.317 br. tons, terwijl er 19 schepen met
88.218 bruto tons werden buitgemaakt. Oor
logsschepen zijn hieronder niet begrepen.
Van officieele Duitsche zijde is echter
volgende statistiek van de verliezen der
koopvaardijvloten van het begin der vijan
delijkheden tot 20 December gepubliceerd:
Op grond van bevestigde berichten staat
vast dat 134 Britsche schepen, te zamen
metende 526.169 ton, 12 Fransche schepen,
metende 64 759 ton en 78 neutrale schepen,
metende 258 209 ton, in totaal dus 224 sche
pen, metende 849.137 ton, verloren zijn ge
gaan.
Met groote waarschijnlijkheid kunnen
verder verloren geacht worden: 14 Engel
sche schepen met een tonnage van 46 425
ton, 4 Fransche, metende 17.233 ton, 20
neutrale schepen met een tonnage van
37.240 ton en 17 onbekende schepen, me
tende 79.600 ton, in totaal 55 schepen, me
tende 180 498 ton.
De verliezen van de vijandelijke en neu
trale koopvaardijvloten bedragen derhalve
279 schepen met een tonnage van 1 029.635
ton.
Daarentegen zijn in dezelfde periode in
totaal 18 Duitsche schepen, metende 128 689
ton tot zinken gebracht. Slechts éën daar
van is door den vijand in den grond ge
boord. De andere konden tijdig door de
eigen bemanning tot zinken worden ge
bracht.
VERLOREN SCHEPEN.
Het 875 bruto tons groote Engelsche s.s.
..Moortoft", dat verscheidene dagen over
tijd is, moet thans met de uit dertien kop-
ken bestaande bemanning verloren geacht
worden. Het schip werd in 1927 gebouwd.
De reederij Hansen in Kopenhagen deelt
mede, dat de „Jaegersborg", die met een
lading landbouwproducten van Kopenha
gen op weg was naar een Schotsche haven,
thans als definitief verloren wordt be
schouwd. Het schip had een bemanning
van 18 koppen aan boord. Het lijk van den
assistent machinist is gevonden en geïden
tificeerd.
DUITSCH SCHIP OP STRAND GEZET.
Het blad ..Arriba" meldt, dat het Duit
sche vrachtschip „Gluecksburg", dat nabij
San Lucar de Barrameda aan den grond is
geloopen, achtervolgd werd door Britsche
oorlogsschepen, waarop de Spaan.sche ka
nonneerboot „Laurla" op het tooneel ver
scheen en waarschuwde, dat het schip zich
in de territoriale wateren bevond.
Het schip kan niet vlot gebracht worden
Den geheelen nacht en een deel van den
dag van gisteren heeft een sleepboot ge
poogd het schip vlot te krijgen doch zon
der succes Het schip zit vast en de ma
noeuvres worden gehinderd door de nabij
gelegen klippen, waarop de golven breken.
De gezagvoerder van het Duitsche schip
poogt thans de lading, welke voor een groot
deel uit koper bestaat, te bergen; tenge
volge van de woelige zee konden evenwel
geen lichters langszij gebracht worden
Gisteravond te zes uur bevond zich nog een
deel van de bemanning aan boord om te
pogen het schip lichter te maken en het i
zoo vlot te krijgen
Gisteravond werden reserves gemaakt
omtrent den naam van het schip. Vermoe
delijk is het niet de ..Gluecksburg", doch
een dergelijk schip, metende 4500 ton, dat
twee dagen geleden uit Cadiz is vertrok
ken met onbekende bestemming.
BINNENLAND.
Economische zaken; memorie van antwoord
aan de Eerste Kamer (3e Blad).
Hulp van burgers bij militaire werkzaam
heden (3e Blad).
Vergadering Bond van Ned. Onderwijzers;
afscheid van den heer Theo Thijssen
(Kerk en School, 3e Blad).
AMSTERDAMSCHE BEURS.
Kalme markt - Goed prijshoudende
stemming - Meerendeels iets hoogere
koersen - Amerikanen beter - Beleg
gingen kalm.
BUITENLAND.
Mussolini zal begin Januari naar het
Vaticaan gaan (le Blad).
De Finnen maken vorderingen (le Blad).
De aardbeving in Turkije blijkt catastro-
phale gevolgen te hebben (3e Blad en
Laatste Berichten le Blad).
Storm op de Zwarte Zee. Koude over geheel
Zuid-Oost Europa. (Laatste Berichten
le Blad).
ZIE VOORTS LAATSTE BERICHTEN
EERSTE BLAD.
Voor de kuststrook: Lichte vorst
tot om het vriespunt. Betrokken
tot zwaar bewolkt. Eenige sneeuw.
Matige, tijdelijk krachtige, Zuide
lijke tot Westelijke wind.
Voor het binnenland: Plaatselijk
strenge, overigens matige tot
lichte vorst. Tijdelijk helder. Geen
neerslag van beteekenis. Zwakke
tot matige wind uit Zuidelijke
richtingen.
UITZONDERINGEN OP DE
EXPORT-CONTROLE.
Volgens in zekere welingelichte kringen
te Londen ontvangen mededeelingen, zou
men nog niet zijn overgegaan tot de los
sing van Duitsche ladingen, bij de toepas
sing der maatregelen tegen den Duitschen
export.
De geallieerde autoriteiten hebben een
zeker aantal vrijstellingen verleend aan de
neutrale expediteurs, die zich tot het mi
nisterie voor de economische oorlogsvoe
ring hadden gewend om onder zekere om
standigheden vrijen doortocht te verkrij
gen voor goederen van Duitschen oor
sprong. Men merkt evenwel op. dat een
aantal verzoeken om ontheffing niet is in
gewilligd.
SUIKER- EN VLEESCHDISTRIBUTIE.
Officieel wordt medegedeeld, dat het
distributiestelsel zal worden uitgebreid tot
suiker en vleesch.
Met de distributie van suiker zal een aan
vang worden gemaakt op 8 Januari; het
wekelijksch rantsoen is vastgesteld op drie
kwart pond per hoofd.
Van de vleeschdistributie zijn nog geen
bijzonderheden bekend gemaakt, doch het
publiek wordt aangeraden, zich niet later
dan 8 Januari bij de slagers te laten in
schrijven.
Het plan voor de controle op den vee
stapel en op thuis geproduceerd vleesch
treedt op 15 Januari in werking
Het is mogelijk, dat het suikerrantsoen
nog verhoogd zal worden; de regeering
streeft naai opvoering van de binnenland-
sche productie.
De vleeschrantsoeneering zal geschieden
op grondslag van de waarde; levers, har
ten, nieren, tongen, etc. zullen niet worden
gerantsoeneerd.
