KERSTDINER
De strijd in het Westen beperkt
tot de actie ter zee
De adventsrede de
Koningin
WOENSDAG 20 DECEMBER 1939
No. 24461
RESTAURANT
„IN DEN VERGULDEN TURK"
HET VOORNAAMSTE NIEUWS
VAN HEDEN
80ste Jaargang
Zwaar verlies voor de Duitsche koopvaardijvloot
Duikboot-oogst
Twee Duitsche
duikbooten in den grond
geboord
Kerstmenu 5— per Couvert
Tzigane orchestre
BÉLA HORVATH
Weerlooze treilers
vernield
Het mijnen-gevaar
Moge het Kerstfeest onze kracht vernieuwen
Dit nummer bestaat uit DRIE bladen
EERSTE BLAD
De Bilt
verwacht
LEIDSCH
DAGBLAD
DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
PRIJS DER ADVERTENTIES:
30 ets. per regel voor advertenties uit Leiden en plaatsen waar
agentschappen van ons Blad gevestigd zijn. Voor alle andere
advertenties 35 ets. per regel. Voor zakenadvertenties belangrijk
lager tarief. Kleine advertenties uitsluitend bij vooruitbetaling
Woensdags en Zaterdags 50 ets. bi) maximum aantal woorden
van 30. - Incasso volgens postrecht. Voor opzending van brieven
10 ets. porto te betalen. - Verplicht bewijsnummer 5 ets.
Bureau Noordeindsplein Telefoonnummers voor
Directie en Administratie 25041 (2 Pijnen)
Redactie 21507
Postcheque* en Girodienst no. 57055 Postbus no. 54
PRIJS DEZER COURANT:
Voor Lelden en gemeenten, vaar agentschappen gevestigd sQn:
per 3 maanden f. 2.13
per week t. 0.11
Franco per post f. 2.35 per 3 maanden portokosten.
(voor binnenland f. 0.80 per 3 mni)
Een foto van het Prinselijk gezin,
door H. M. de Koningin.
igenomen
Het Duitsche passagierschip Colum
bus, groot 32.565 ton, een der grootste
schepen der Duitsche koopvaardijvloot
toebehoorend aan de Norddeutsche
Lloyd; in 1922 te Danzig gebouwd, is
door de Duitsthers zelf tot zinken ge
bracht 400 mijl uit de kust tusschen
Norfolk (Virginia) en New York.
De Amerikaansche kruiser Tuscaloosa
heeft de bemanning van een 400 man, die
in de booten was gegaan, opgenomen.
Twee opvarende stokers worden vermist
Een Britsch oorlogsschip had de Columbus
gepraaid en om het nemen te voorkomen,
openden de Duitschers zelf de patrijs
poorten en staken het schip in brand.
De Columbus heeft bij het uitbreken van
den oorlog een toevlucht gezocht in de
Amerikaansche wateren. Donderdag was
zij van Vera Cruz vertrokken met papieren
voor Oslo, nadat zij brandstof en provisie
had ingenomen. De Columbus werd door
de Amerikaansche kustwateren geëscor
teerd door oorlogsschepen van de Veree-
nlgde Staten.
In den tijd, dat het schip ln Mexico was,
is het geladen met levensmiddelen, w.o.
vleesch en visch.
De vertegenwoordiger van de Nord
deutsche Lloyd te New York. Johann
Schreuder, zeide toen hij het nieuws van
den ondergang van de Columbus vernam
„de eene tegenslag volgt op den andere".
Autoriteiten der immigratie-controle te
New York hebben verklaard, dat indien
een speciaal onderzoek zal uitwijzen, dat
de overlevenden ..bonafide zeelieden ter
koopvaardij" zouden zijn. hun verlof zou
worden gegeven voor den duur van 60 da
gen in de Vereenigde Staten te blijven en
dat hun dan ..dezelfde hoffelijke behande
ling zal ten deel vallen als aan zeelieden
van ieder ander land", doch dat, indien
geconstateerd zou worden, dat leden der
bemanning handlangers van spionnen
zouden zijn zij „ter beschikking" zouden
worden gehouden.
Sedert het uitbreken van den oorlog heb
ben de Duitschers thans 23 passagiers- en
vrachtschepen tot zinken gebracht, volgens
Engelsche opgave teneinde te voorkomen,
dat deze zouden worden buitgemaakt. De
geheele tonnage van de op deze wijze door
Duitschland verloren schepen bedraagt
139.407 ton. Daarenboven werden 19 sche
pen. met een tonnage van 88.218 ton door
geallieerde vlootstrijdkrachten buitgemaakt.
HET DUITSCHE TANKSCHIP ARAUCA
REDT ZICH.
De staf van de kustwacht te Washington
deelt mede, dat het Duitsche tankschip
Arauca bij de haven van Everglades I Flori
da i de Amerikaansche territoriale wateren
is binnengekomen. Naar het schijnt om te
trachten te ontkomen aan de achtervolging
van een Britsch oorlogsschip.
Uit andere bron wordt verklaard, dat het
oorlogsschip heeft geprobeerd het tankschip
door een schot voor den boeg te doen stop
pen, nadat het juist buiten de driemijls zone
was aangetroffen.
De gezagvoerder van de Arauca heeft in
een onderhoud verklaard, dat hij voorzich
tig voer, toen een Britsch oorlogsschip een
waarschuwingsschot loste en bevel gaf in
Oostelijke richting te draaien. In plaats
daarvan draaide hij ln de kust en slaagde
er juist in de territoriale wateren te berei
ken. Gemeld wordt, dat het oorlogsschip
buiten de haven van Everglades, juist bui
ten de terrltorialiteitsgrens, voor anker ls
gegaan.
Het Britsche s.s. City of Kobe (4373 ton)
is in de Noordzee tot zinken gebracht. Men
gelooft, dat het vaartuig is getorpedeerd.
Achttien leden der bemanning zijn in een
haven aan de Engelsche Oostkust aan land
gekomen. Men weet nog niet, hoeveel leden
der bemanning meerendeels kleurlingen,
vermist worden.
De overlevenden hebben verhaald hoe zij
twee dagen, voordat het schip tot zinken
werd gebracht, werden aangevallen door
Duitsche vliegtuigen. Eenige bommen vielen
rondom het vaartuig. Ook werd uit de vlieg
tuigen naar het dek geschoten.
De overlevenden hebben voorts verklaard,
dat er alle reden is om te hopen, dat de
overige leden der bemanning, die vijftig
koppen telde, opgepikt is. In een beschrij
ving van den aanval door de Duitsche vlieg
tuigen zeide een geredde: „Wij zagen de
hakenkruizen zeer duidelijk op de toestel
len. Een aantal bommen viel rondom ons
in zee. We zochten ijlings dekking en zij
begonnen te schieten met machinegeweren.
Het was een geweldige sensatie, toen Brit
sche gevechtstoestellen verschenen en de
Duitschers rechtsomkeert maakten".
De kapitein en 4 andere opvarenden van
het Noorsche stoomschip Glitrefjelli wer
den gedood en 7 andere leden van de be
manning gewond, toen het schip vermoede
lijk tengevolge van een duikbootaanval ge
zonken is aan het einde van de afgeloopen
week. De overlevenden zijn aan land ge
bracht in een haven van Oost-Schotland.
De bemanning deelde later mede, dat zich
een ontzettende ontploffing had voorge
daan, hoewel geen duikboot in den omtrek
was te zien geweest.
De gezagvoerder en 22 leden der beman
ning van het Grieksche stoomschip Ger-
maine, dat Vrijdag door een Duitsche duik
boot tot zinken is gebracht, zijn aangeko
men in een haven aan de Engelsche West
kust. De bemanning vertelde, dat de Ger-
maine in den Atlantischen Oceaan door
een Duitsche duikboot was aangehouden.
De duikbootkapitein gaf den gezagvoerder
van de Germaine bevel de scheepspapieren
aan boord van de duikboot te brengen. De
gezagvoerder slaagde er niet in, den duik
bootkapitein ervan te overtuigen, dat zijn
lading bestemd was voor een neutrale ha
ven. Hij kreeg bevel met de bemanning
het schip te verlaten, dat vervolgens met
kanonvuur tot zinken werd gebracht.
De Fransche minister van marine
Campinchi heeft tijdens een noen
maal medegedeeld, dat de geallieerde
marmestrijcikracnten onlangs twee
Duitsche duikbooten in den grond
Menu's worden op verzoek gaarne
toegezonden.
TIJDIG RESERVEEREN is aan te bevelen.
4694 (Ingez. Med.)
hebben geboord. De Matin weet te
meiaen, dat een der Duitsche duik
booten door den Franschen torpedo
jager sirocco werd getorpederd. De
Sirocco heeft thans reeds drie duik
booten tot zinken gebracht.
Wederom zijn nieuwe gevallen bekend
geworden, waarin Duitsche vliegtuigen
weerlooze treilers met machinegeweervuur
hebben bestookt.
De treiler „Zealous" is door Duitsche
vliegers tot zinken gebracht. De beman
ning van het schip is in een haven van
Oost-Schotland geland, na dertien uren in
een qpen boot te hebben doorgebracht.
De treiler .Astros" is veilig in de haven
teruggekeerd, daar de Duitsche bommen
het vaartuig gemist hadden en de treiler
„Ocean View" is licht beschadigd.
Niemand van de bemanningen van beide
schepen werd gewond.
De treiler „Etruria" uit Grimsby is in
gehavenden toestand de haven ingesleept.
Drie opvarenden waren gedood door bom
men, die het vooronder hadden vernield.
Een vierde man was gewond.
De treiler „Caribineer II" heeft de op
varenden van den treiler „Active" uit
Aberdeen binnengebracht, die door een
bom tot zinken was gebracht. Een lid der
bemanning wordt vermist.
Een opvarende van de „Etruria" vertelde
dat vijftien bommen neergeworpen waren
terwijl het schip ook onder machinege
weervuur was genomen.
De schipper van de .Active" zeide, dat
zeven bommen haar doel misten en dat een
luchttorpedo onder het schip tot ontplof
fing kwam. terwijl de bemanning bezig
was, te trachten een boot uit te zetten.
De overlevenden dobberden vier uur in
de boot rond, vóór zij gered werden.
Het Deensche stoomschip „Bogo", dat
Zweden in ballast varende op weg was naar
Schotland, is nabij de Schotsche kust op
een mijn geloopen. Van de uit zeventien
H.M. de Koningin heeft hedenmid
dag om 1 uur door de radio de vol
gende adventrede voor Haar Volk
gehouden:
Zoo vaak als wij spreken of denken
over de Kerstboodschap, worden wij
iederen keer opnieuw als het ware
boven onszelf en boven ons dagelijksch
leven uitgeheven: worden wij uit
onzen menschelijken schemer overge
zet in het licht, dat ons uit Betlehem
toestraalt. Als dit in gewone tijden
waar is, hoeveel temeer thans, nu wij
als volk, en ook ieder persoonlijk,
zwaar beproefd worden. Sedert men-
schenneugenis is er nimmer onbe-
schrijfelijker tegenstelling geweest tus
schen de heerlijkheid van Gods belofte
en onze ontredderde en verscheurde
wereld. Naarmate de nood stijgt en het
duister zich voor ons geestesoog ver
dicht, des te sterker straalt het licht
en de liefde van Christus dwars door
dat donker heen ons tegemoet.
Het is daarom, dat Ik vol ontroering
en innerlijke blijdschap, tot u allen het
woord richt in dezen adventstijd.
In de eerste plaats richt Ik dit woord
tot onze geheele weermacht, in alle
deelen des rijks, tot allen, dife aan onze
grenzen en onze kusten de wacht hou
den, tot de bemanningen van onze
oorlogsschepen, die onze wateren be
waken, zoowel hier als in Oost- en
West-Indië; tot allen, die voor het
vaderland ook gedurende de komende
feestdagen aan hun huiselijken haard
onttrokken zijn; tot de gezinnen, die
man en vader ditmaal in hun midden
zullen moeten missen. Ook denk Ik
hier aan de nagelaten betrekkingen
van hen, die yielen in de uitoefening
van hun plicht, en aan hen, wien blij
vend letsel in 's lands dienst werd toe
gebracht; aan qnze wakkere zeevaar
ders en visschers, die reeds zoo menig
offer hebben moeten brengen; aan de
tallooze anderen, wien eene bijzondere
beproeving door de tijdsomstandighe
den is opgelegd.
Al zijn voor u allen de uiterlijke
omstandigheden. waaronder u het
Kerstfeest herdenkt, ditmaal anders,
voor sommigen smartelijk, het behoeft
daarom niet minder u de vervulling
te brengen van het diepste en het
beste, iat in u leeft.
Wij spreken gaarne van de kracht
van het licht. In dit verband herinner
Ik Mij een onvergetelijk schoonen zo
mermorgen. Ik was vroeg naar buiten
gegaan om indrukken met Mijn pen
seel vast te leggen van hooilandschap
en boomen. De lucht was, jammer ge
noeg, bedekt en Ik vreesde, dat het
tevergeefs wachten zou worden op de
zon. Maar daar plotseling van achter
de boomen kwam een zonnestraal, die
het gemaaide gras en de oppers in
goud-rooden gloed zette, en binnen
enkele oogenblikken baadde het ge
heele landschap 'in overweldigende zon-
nepraciht. Het was in den waren zin
des woords eene beleving om dit alles
in zich op te mogen nemen.
Wat het licht van de zon in de na
tuur vermag, is slechts zwak, naast de
kracht, welke wij ontvangen, indien
wij ons leven openstellen voor God en
die kracht willen gebruiken. Onze tijd
heeft zeer veel behoefte aan de kracht
uit die bron, waar iedereen uit kan
putten, aan stoere werkers, aan koele,
nuchtere hoofden, aan warme harten.
Het is dan ook met bijzondere
vreugde en voldoening, dat Ik getuige
ben van zooveel spontane toewijding
en bereidwilligheid om alom in den
lande te helpen, aan de moeilijkheden
tegemoet te komen en het leed te ver
zachten, in nationalen zin.
Ik besluit met den wensch, dat het
Kerstfeest onze kracht moge vernieu
wen om eensgezind en met taaie vol
harding de huidige nationale beproe
ving ten einde toe te dragen. Daarbij
spreek Ik de hoop uit, dat, ondanks de
bewogen tijden, die wij beleven, de ver
heven rust en kalmte van het komende
feest ons deel zij en de vrede, dien de
Kerstnacht uitstraalt, in ons allen en
de geheele menschheid indale.
Ik zal veel aan u denken.
BINNENLAND.
De Staatsleening is geen succes geworden.
(3e Blad).
Ons parlementair overzicht. (2e Blad).
Inpoldering van den Noordoostpolder be
langrijk vertraagd. (Binnenland, 3e
Blad).
Duizenden ondeugdelijke gasmaskers in
beslag genomen. (Gemengd, 3e Blad).
AMSTERDAMSCHE BEURS.
Beperkt zakenverkeer - Ongeanimeerde
stemming - Koninklijken in reactie -
Amerikanen lager - Beleggingen wei
felend.
BUITENLAND.
Het groote Duitsche passagiersschip Colum
bus door de Duitschers tot zinken ge
bracht (Ie Blad).
Verdere verliezen ter zee. Duitsche vlieg
tuigen contra visschersscheepjes. (Ie
Blad).
De Finnen houden, behoudens in het Noor
den, nog krachtig stand, fle Blad).
De Belgische minister Spaak over België
en Nederland's onafhankelijkheid. (3e
Blad).
ZIE VOORTS LAATSTE BERICHTEN
EERSTE BLAD.
Voor het Noorden en midden:
Aanhoudende dooi, meest zwaar
bewolkt. Geen neerslag van
beteekenis. Zwakke tot matige
Noordelijke tot Westelijke wind.
Voor het Zuiden: Aanvankelijk
nog lichte vorst, later dooi. Mistig
tot betrokken of zwaarbewolkt.
Geen neerslag van beteekenis.
Zwakke veranderlijke wind. Hier
en daar gladde wegen.
Een blijde
urtenis
in Den Hoog'..
LET OP MORGEN
4634
(ingez. Mea.t
koppen bestaande bemanning, zijn eenigen
gered doorheen Britschen treiler. Het lot
van de anderen is onbekend.
Een aantal overlevenden van het Deen
sche s.s. „Jytte", groot 1877 ton, is door
een ander Deensch stoomschip in een ha
ven aan de Engelsche Noord-Oostkust aan
land gezet. Een man is in het ziekenhuis
opgenomen. Men gelooft, dat de „Jytte" op
de Noordzee op een mijn is geloopen.
