Prof. Romme vertelt De 1 Mei-betalingen in het bloembollenbedrijf UYLENSPIEGHEL LEIDSCH DAGBLAD, Dinsdag 19 December 1939 Derde Blad No. 24460 PIN^J Groote moeilijkheden te vreezen 80ste Jaargang De taak van den Centralen Levensmiddelenraad GEMENGD NIEUWS Slachtoffers van het ijs Gasverstikking te 's Gravenhage KliN/TIN LITTEKEN v. ROSSUM DU CHATTEL en DRIESSEN TAFELZILVER Klachten over plantgoedvergoeding In den (Van onzen speclalen verslaggever). Oud-minister van Sociale Zaken, oud- lioogleeraar ln Staats- en Sociaal Recht aan de Tllburgsche Hoogeschool, een Amsterdammer van den tweeden rang, De mobilisatie in Nederland heeft voor diverse landgenootcn uitbreiding, in vele gevallen zelfs totale omschakeling, van hun arbeidsterrein medege bracht. In een serie korte arti kelen zullen wij verschillende dezer Nederlanders aan onze lezers voorstellen, te beginnen met Prof. Mr. C. P. M. Romme, voorzitter van den Centralen Levensmiddelen Raad. Prof. Mr. C. P. M. Romme. die thans in de hoofdstad weer de ad vocatuur uitoefent envoorzitter van den Centralen Levensmiddelen Raad: ziedaar prof. mr. C. P. M. Romme. Neen. verdenk den interviewer niet van een onbeleefdheid. Hij zal de laatste zijn om aan den uiterlijk nog zoo jeug digen oud-minister den naam van „hoofdstedeling van den tweeden rang" te geven. De pas benoemde voorzitter van den Levensmiddelen Raad geeft zich dien naam zelf, waarbij hij een oud-wethouder van Amsterdam, Wier- dels citeert. Deze had namelijk altijd een lijstje bij zich waar nauwkeurig op vermeld stond, welk raadslid wel en welk lid van den raad niet in Amster dam geboren was. De laatsten werden dan gerekend tot de categorie „van den tweeden rang"! En tot hen behoort ook de oud-mlnlstcr Door de hooge vensters van het kantoor alt het al spaarzame herfstlicht naar bin nen. Prof. Romme moge dan geen geboren Amsterdammer zijn, getogen is hij hier wel: de keuze van een kantoor aan de Keizers gracht getuigt daarvan. Er zijn veel menschen in Nederland, die van de hoofdstad houden. En aangezien de Interviewer, die om het precies te zeggen, eigenlijk voor den voorzitter van den Cen tralen Levensmiddelen Raad komt, ook tot deze velen behoort, begint het gesprek met een loflied: op de hoofdstad. Daarna pas komt het zakelijke element in het geding, verklaart het „slachtoffer" een opgewekt «slachtoffer" overigens van dit inter view zich bereid om iets te vertellen van de taak, welke hij voor den Levensmiddelen Raad ziet weggelegd. „In de eerste plaats zal de Raad." aldus de voorzitter, „den minister van advies moe ten dienen ten aanzien van de technische maatregelen, welke voor de distributie van voedingsmiddelen genomen moeten worden. Schoenen en kleeren b.v. zullen daar niet onder vallen. Tot nu toe was de distributie beperkt gebleven tot suiker en spliterwten. De regeering is echter de meening toege daan bijtijds voorbereidingen te moeten treffen voor een eventueele distributie van andere levensmiddelen. Daartoe zal dc Raad de situatie steeds moeten blijven bestudee- ren: van elk artikel afzonderlijk. Men zal op die wijze er voor kunnen zorgen, dat de distributie zoo goed mogelijk verloopt en dat er zoo weinig mogelijk fouten gemaakt «'orden. Voorts zal men, omdat de leden mo gelijk uit de bedrijven zelf gekozen zullen vorden, kunnen bevorderen, dat het be drijfsleven begrip toont voor de te nemen maatregelen. Neen, het is niet te zeggen, velken omvang deze zullen hebbe- Wordt het noodzakelijk geacht om vele artikelen onder de distributie op te nemen, dan zal het natuurlijk niet mogelijk zijn om voor elk artikel afzonder'ijk een lid in den Raad te benoemen. Deze zal uit een man of twintig bestaan. Zou er nu een artikel aan de beurt komen, terwijl et-. deskundige uit bet bedrijfsleven, die dit artikel kent, in den Raad ontbreekt, dan ligt het wel in de be doeling experts te raadplegen. Men mag aannemen, dat de Centrale Raad allereerst den gang van zaken bij de ruiker en de spliterwten onder de loupe zal nemen. Op die manier zullen de leden zich een beeld kunnen vormen van de dlstribu- 'Jepraktijk en de zich daarbij voordoende moeilijkheden. Het ts altijd goed om van de ervaring, welke reeds opgedaan is, tc profi teered ware het alleen al om van eventueel gemaakte fouten ik zeg niet, dat er touten gemaakt zijn profijt te trekken. De Raad zal voorlooplg alleen tot taak bebben den minister van advies te dienen, rich daarbij zooveel mogelijk aanpassend 'an het werkelijke leven. Wellicht zal later blijken, dat de gang van zaken het ge- venscht maakt, den Raad ook nog een an dere taak te geven. Ik denk daarbij aan de Propaganda. Wij, van onzen kant, zullen roo soepel mogelijk optreden. Maar het kan 'harbij zijn nut hebben, het Nederlandsche '»lk in al zijn geledingen er van te over tuigen. dat men niet willekeurig de aan de «geering geadviseerde maatregelen be- 'reffende de istributle van een of ander artikel zal voorstellen. Er zal werkelijk ge- 1 kt en gewogen worden, alvorens de Le- 'fnsmiddelen Raad een, hoper wij: zooveel mogelijk ééns„"mmig, advies zal kunnen 'Übrengen in Den Haag." I De distributie verschuift, met den Centra- I's Levensmiddelen Raad. naar den achter- Blrond. Prof. Romme benut een vraag over zijn hoogleeraarsambt vier jaar lang, aanvankelijk als lector, heeft hij colleges in Tilburg gegeven om daarover zijn mce- nlng te geven. „Het is een van de mooiste dingen, die een mensch kan doen: zoowel de wetenschappelijke zijde als het weder zijds opvoedend, contact met de spes pa triaeHet heeft me werkelijk gespeten dat het, toen ik tot het ministersambt ge roepen werd, onmogelijk was om colleges te blijven geven. Niettemin, mijn terugkeer tot het nobile Officium, i. c. de advocatuur, schenkt me ook bevrediging. En dan: cr blijft nu wat meer tijd over voor de ont spanning. Ik lees erg graag. Heb ik eenmaal een roman in handen, dan valt het mij uiterst moeilijk er mee op te houden vóór het woord „Einde". Daarom reserveer ik deze ontspanning zooveel mogelijk voor de vacantie. En wat sport betreft, ik heb mijn hart verpand aan schaatsenrijden. Wande len doe ik ook graag. Maar dan alleen, b.v. van Zandvoort naar Scheveningen!" De telefoon beltDe dingen van het dagelijksche leven roepen den oud-mlnistcr en oud-hoogleeraar, die thans de advoca tuur uitoefent en die daarbij nu de functie van voorzitter van den Centralen Levens middelen Raad op zijn schouders heeft ge nomen. Och, werk verzetten doet hij graag. Niet voor niets heeft Prof. Romme als be ginnend advocaat van een collega de nim mer vergeten les geleerd: „Eet ln je vrijen tijd!" (Nadruk verboden). VIJF MENSCHEN VERDRONKEN. De winter heeft nauwelijks zijn in trede gedaan of er zijn ook al weer tal van slachtoffers gevallen. Gisteren meldden wij dat er drie menschen om het leven waren gekomen. Thans wor den van vele zijden slachtoffers ge meld. Te De Wijk (bij Meppell zijn twee mili tairen van ongeveer dertigjarigen leeftijd P. de Winter en M. de Wilde, beiden wo nende te Gaasterland en gedetacheerd te Ossesluis (bij De Wijk) bij het schaatsen rijden op de Hoogeveenschevaart door het ijs gezakt en verdronken. Onmiddellijk stelde de sluiswachter po gingen in het werk om de drenkelingen op het droge te krijgen, waarbij hij gebruik maakte van een ladder. Na eenigen tijd ge lukte het hem de militairen uit het water te halen, doch de levensgeesten waren toen reeds geweken. De V. was grtiuwd en had twee kinderen. Te Boornzwaag (Fr.) is een 25-jarige veehouder, die op de Langstaartenpoel aan het schaatsenrijden was, in een wak gere den en verdronken. Eveneens zijn in een wak gereden en omgekomen de 25-jarige arbeider J. Rag- gers. uit Steggerda (hij was gehuwd en laat 2 kinderen achter) en de 30-jarige ar beider K. Reitsma, uit Oenkerk (Fr.). NIET GOEDGEKEURDE GASKACHEL STOND OP EEN SLAAPKAMER. Twee dooden. Gistermorgen hebben bewoners van het huis Duinkerkschestraat no. 16 te Den Haag gemerkt, dat de medebewoners, de 34-jarige J. B. J. en zijn 18-jarige huis - houdster, de weduwe M. L. op het appèl ontbraken. J. was ziek en werd door zijn huishoudster verpleegd. Deze laatste is des nachts bij het ziekbed gaan zitten en is daar in slaap gevallen. In de kamer brand de een niet-goedgekeurde gaskachel, die bovendien geen uitlaat in de buitenlucht had voor verbrandingsgassen en aan een lekke gasslang stond aangesloten. Zoo doende heeft er een vergiftigingsproces plaats gehad. Beide personen bleken overleden tc zijn. Men acht de mogelijkheid niet uitgeslo ten. dat het vuur is ontstaan, doordat een vonk van een der in werking zijnde moto ren is overgeslagen op een der vaten ben zine. De keet is geheel verwoest. MEISJE DOOR TREIN GEGREPEN Ongeluk te Zevenbergschehoek. Te Zevenbergschehoek is gistermiddag om vier uur op den onbewaakten overweg van den Hoogen Zeedijk het twaalfjarig meisje Marie Kapitein, dat per rijwiel van school huiswaarts keerde, door den snel trein uit Breda gegrepen. Het meisje was op slag dood. De trein had ruim zeven minuten vertra ging, daar de geheele verwrongen fiets tus- schen het drijfwerk van de locomotief was verward geraakt. MEISJE DOOR GEWEERSCHOT GEDOOD. Soldaat schoot, omdat een anto niet stopte. Eergisteravond is in den Gelderschen Ach terhoek een meisje uit Eibergen door een geweersehot zeer ernstig gewond. Tegen elf uur passeerde een auto een militaire wacht post. Deze voerde geen voor- of achterlicht, doch alleen brandde de schijnwerper, die bovenaan den wagen was bevestigd. De sol dat gaf bevel tot stoppen, doch daaraan vol deed de auto niet. Hierop loste de militair een schot, waarop de auto stilhield. De chauffeur stapte int den wagen, maar toen dc soldaat op hem afkwam, stapte hij weer in en reed weg. De soldaat schoot toen nogmaals op den wagen, die echter doorreed. Later is gebleken, dat zich ln de auto twee dames en twee heeren uit Eibergen bevon den. Een der dames werd door het schot ernstig in het hoofd gewond door een kogel, die achter door de auto werd geschoten. De chauffeur heeft later meegedeeld, dat hij. toen hij uitgestapt was, niets had gezien en daarom was doorgereden. De auto werd in beslag genomen voor het huis van een dokter, die de eerste hulp verleende. Het meisje, dat ongeveer 20 jaar oud is, werd naar het R.K. ziekenhuis te Enschedé ver voerd en is daar gistermorgen overleden. Hbld. BUITENLANDSCH GEMENGD. SPAANSCH VERKEERSTOESTEL VERONGELUKT. Gistermorgen om half negen is uit Gibral tar waargenomen, hoe een Spaansch post en passagiersvliegtuig brandende kwam aanvliegen. Korten tijd later stortte het toe stel in zee, op ongemeer 10 K.M. ten Zuiden van Gibraltar. Britsche oorlogsschepen voe ren uit om assistentie te verleenen. Zij namen de geheel'verkoolde lijken van de inzittenden van het toestel aan boord. Hoe veel personen aan boord waren, is nog onbekend. N V. KONINKLIJKE NED. ZOUTINDUSTRIE BOEKELO 4591 (Ingez. Mee.) NIEUWE UITGAVEN. Het Decembernummer van de „Geschriften van de Nederlandsche Vereeniging voor armen zorg en weldadigheid bevat prae-adviezen over het onderwerp: de sociale nooden der op groeiende jeugd, door de heeren R. N. M. Eykel en P. A. van Luyt.. prof. dr. K. Dijk ds. J. M, de Jong, prof. J. H. Niekel, dr. L M. H. Berger. G. van Veen, W. Thomassen. G. W. J. van Sierenberg de Boer en mr. H. de Bie. Ook bevat het nog liet jaarverslag over 1938. JUWELIERS BREESTRAAT 95 Uitgebreide sorteering - Nieuwste modellen 43#2 (Ingez. Med.) g FELLE BRAND OP URK. Vlammcnschouwspel trok groote belangstelling. Gisteravond is te Urk omstreeks kwart voor negen brand ontstaan in een van de houten keten van de aannemersfirma van Marken en Co.. die daar werkzaamheden aan de in aanbouw zijnde sluisput uit voert. In deze keet waren vijf motoren aanwe zig, welke gebruikt worden bij het leeg pompen van de sluisput, terwijl er voorts enkele vaten ruwe olie en benzine stonden opgeslagen. In deze brandende materie vonden de vlammen gretig voedsel. Hoog laaide het vuur op en vele bewoners van Urk waren dan ook naar de plaats van den brand getogen, welke een kwartier gaans van het dorp Is gelegen. De brandweer bond den strijd tegen het vuur aan. maar had eerst tegen elf uur den brand onder de knie. In de gisteren te Haarlem gehouden ver gadering van de algemeene Vereeniging van Bloembollencultuur, werd na de openings rede van den voorzitter, den heer A. J. Verhage, overgegaan tot voorziening in de vacatures in het hoofdbestuur, ontstaan door het periodieke aftreden van de heeren Jac. Bakker en A. J. Braam, die niet ter stond herkiesbaar waren. In hun plaats werden gekozen de heeren C. Hoebe te Wognum en W. Jonkheer te Hillegom. De notulen van de vorige vergadering, een hoofdbestuursvoorstel van hulshoude- Hjken aard voor een technische regle mentswijziging en de begrooting voor 1940 werden vrijwel zonder discussie goedge keurd. Dc voorzitter deelde vervolgens mede, dat, gezien den algemeenen financieelen toestand, het hoofdbestuur de afdeelingen r.iet rechtstreeks financieel kan steunen. Ter compensatie zal het echter voor zijn rekening nemen de kosten, verbonden aan het in de afdeelingen organiseeren van voordrachten door verschillende sprekers, terwijl kleine subsidies zullen worden ver leend aan de afdeelingen bij het organi- seeren van vakcursussen en huisbroei-ten- toonstellingen. Bij dc rondvraag der afdeelingen gaf Hillegom 'net bestuur een voorstel in overweging, naar aanleiding van de mogelijkheid, die in verband niet den crisistoestand, waarin het bloembol lenbedrijf verkeert, te vrcczen valt, dat voor sommige ondernemingen de 1 Mei-betalingen met groote moeilijkhe den gepaard zullen gaan. Het is van belang voor liet geheele bedrijf, dat dc tc goeder naam bekend staande zaken niet openlijk in moeilijkheden komen te vcrkcercn. Hillegom gaf -daarom het bestuur in overweging, een commissie te benoemen, die eventueci kon wor den bijgestaan door een accountant of een jurist, die zoowel crediteuren als debiteuren van advies zou kunnen die nen en in geval van moeilijkheden be middelingsvoorstellen zou kunnen doen Voorts vroeg deze afdeeling, of het hoofd bestuur actief was inzake de regeling van den teelt op vrijkomend land. De voorzitter antwoordde, dat het hoofd bestuur het belangrijke voorstel van Hille gom ernstig zou bespreken en wat de twee de vraag betreft, zijn reeds besprekingen gevoerd, die waarschijnlijk tot resultaat zullen hebben, dat kleine bedrijven voor openkomenden grond volledige tuinbouw- vergunnlng zullen krijgen, waaromtrent overleg wordt gepleegd tusschen de groen ten- en fruitteeltcentrale en de sierteelt centrale. Het hoofdbestuur was echter van meening, dat dit zou moeten gebeuren on der een andere financeele regeling dan de thans geldende minimumprijzen. De afdeeling Overveen-Bloemendaal was van meening, dat de vergoeding, welke het rijk gaf, bij vernietiging van plantgoed van 3 ct per K G., in elk opzicht onvoldoende was en in het geheel niet kon worden be schouwd als een compensatie voor het ka pitaalverlies. dat daarvan het gevolg was. De voorzitter gaf toe, dat een vergoeding van 30 gulden per ton veel te weinig was Het hoofdbestuur had dan ook getracht, hierin verbetering te krijgen, doch de re geering verklaarde, dat deze prijs niet als steun en zeker niet als vergoeding wegens kapitaal-verlies was bedoeld, doch uitslui tend betaald werd voor aankoop van het vernietigde plantgoed als veevoeder. De afdeeling Noordwijk zou het op prijs stellen, indien overleg werd gepleegd met de sierteeltcentrale, om de knoeierijen te gen te gaan met de teeltvergunningen, die voor de bloemisterijen niet zijn ingekrom pen. Nu zeggen de bloemisterijen wel. dat hun bollen niet in den handel komen, maar men vraagt zich af, waar zij dan wel blijven. De voorzitter deelt mede, dat het bestuur reeds geprotesteerd heeft tegen het feit, dat de bloemisterijvergunning A niet is in gekrompen. De controle hierop is echter zeer moeilijk. De afdeeling Voorhout vraagt of geen vervroegde betaling uit het surplusfonds mogelijk is en klaagt eveneens over den lagen prijs van 30 gulden per ton vernie tigd plantgoed, welke de regeering geeft. Dit is slechts 10 procent van de werkelijke waarde, ongeacht het kapitaalverlies. De voorzitter antwoordt, dat vervroegde betaling uit het surplusfonds zeer bezwaar lijk is, omdat dit geld wordt verkregen uit de betalingen der exporteurs, voor wie de normale betalingsdatum 1 Mei is. Noordwijkerhout vraagt maatregelen té gen ondernemingen, die probeeren den hul digen noodtoestand uit te buiten en haar DE MENSCH WIKT.... Er is eens een meneer geweest, die was bljgeloovig, zooals zoovele meneeren nóg zijn. Op een kwaden morgen viel zijn oog bij het ontwaken op den kalender en hij ontdekte tot zijn ontsteltenis, dat het Vrij dag was plus de dertiende van de maand, welke coïncidentie, naar een klein kind weet te vertellen, aanleiding kan zijn tot de ijselijkste rampen. Meneer nam dies een kloek besluit, hij draaide zich nog es lek ker om, trok de dekens over één oor en waande zich veilig ln zijn bed. Alsof het noodlot ons niet te vinden weet waar wij ook zijn, aan de Zuidpool of ln den kelder, in de bioscoop of op de fiets, in de tram of in bed Om kort te gaan, meneer sluimerde nog geen tien minuten of een verdieping hooger zakte de piano door den vloer en stortte ln een wolk van kalk en met luid gekraak boven op den vluchteling, die een uur later met zeven gebroken ribben en een gebroken been. plus een middelmatige hersenschud ding in het ziekenhuis lag uit te rekenen, dat de piano, wanneer hij gewóón was op gestaan en naar kantoor gegaan, op een léég ledikant zou zijn neergedenderd Tja, de mensch wikt en de Duitschers zeggen zoo geestig: ten eerste komt het anders en ten tweede dan men denkt. Daar is een geachte stadgenoot, die uit hoofde van zijn beroep zijn avonden slechts zelden in den huiselijken kring kan pas- seeren. Maar laatst kreeg hij een kans en toen het noodlot, vervuld van medelijden, want wetende, wat dezen heer thuis te wachten stond, een vriend bewoog hem op te bellen met de uitnoodiglng een borrel te komen halen, sprak de onvoorzichtige: ,,'n Andere keer heel graag, maar van avond hebben mijn vrouw en ik zin in een rustig avondje, dus we zullen maar thuis blijven Het rustige avondje was nog geen tien minuten oud en meneer verdeelde juist zijn aandacht tusschen de „Von Spee", een sigaar en een kopje thee, toen boven zijn hoofd een slag daverde, alsof een der drie honderd kilogram zware projectielen van het vestzakslagschip was Ingeslagen Ge volgd door zijn moedige gade snelde hij de trap op en ontdekte, dat het aquarium zijns zoons van zijn hooge standpunt was afge daald om een nederige ligplaats op het kar pet te aanvaarden. Water, modder en zand stroomden hem tegemoet en de kostelijke tropische visschen dartelden bibberend van de kou onder stoelen en tafels door. Na een woedende jacht op danio's. tetra's, maanvisschen en zwaarddragers, die amech tig in een kom kwamen rond te dobberen, kon het echtpaar aan het dweilen slaan, want het meisje had vanwege de rust van het avondje een verlofpasje gekregen. Men dweilde een uur of zoowaarna men beneden Ir. een staat van innerlijke en uiter lijke verwoesting in diepe stoelen neerzeeg. Juist wilde mevrouw het klassieke „Hè-hè" aanheffen, toen de huisschel nijdig rinkelde. Mevrouw van hiernaast liet zeggen, dat haar poes naar de eeuwige jachtvelden vol vleu gellamme musschen en rheumatische, dus gemakkelijk te vangen muizen was vertrok ken en of mevrouw en meneer het stof felijk overschot even wilden begraven, want zoo'n dood beest in huls en zélf doen enfin, mevrouw en meneer grepen de kolen schop en begaven zich in de barre kou, ten einde poes de laatste eer te bewijzen. En nu denkt u natuurlijk, dat ik het mooier maak dan het is maar toen ook deze expeditie ten koste van vele druppelen zweets en onder het bezigen van uitdrukkin gen. die voor dit nette dagblad ten eenen male ongeschikt zijn, was volbracht, kreeg meneer last van zijn zenuwen en hij liet zich een poejertje brengen met een glaasje Laat-ie zich in dat poejertje nou zóó ver slikt hebben, dat mevrouw met grooten vreeze vreesde, dat hij poes achterna zou gaan? Een rustig avondje thuis Poeh! Als 't niet mag. dan mag het niet en als men u óóit inviteert op een kaartje en een glaasje tenzij uw buren geen poes en uw kinderen geen aquarium bezitten maar een kanarie kan óók succumbeeren en ik ken een ventje van negen jaar, dat hagel- patronen ln de kachel stopte betalingen trachten te doen tegen extra korting. De voorzitter verwijst naar het voorstel Hillegom, dat hierin zou kunnen voorzien. Bovenkarspel acht opheffing van het snijbloemcontract voor tulpen en gladiolen wenschelijk en de voorzitter zegt toe, dat het bestuur, hoewel deze zaak reeds uit voerig besproken is, de kwestie opnieuw in studie zal nemen. De afdeeling Friesland wijst er op. dat een hoogere vergoeding voor plantgoed op dit tijdstip tot onbillijkheden zou kunnen lelden jegens die kweekers, die hun plant goed ^eeds van de hand hebben gedaan. Ook bij de individueele rondvraag was het vooral de regeling der plantgoedver goeding, waartegen velen bezwaar maak ten. temeer omdat deze op de buitenwe reld den indruk zou maken alsof dit een nieuwen vorm van steun was aan de bol- lencultuur, die ook met de reeds uitge trokken steunsom van 3 millioen gulden niet geholpen is. De voorzitter wees er op, dat de kweekers niet gebonden zijn aan den verkoop aan het rijk, maar dat zij ook op eigen gelegenheid het vernietigde plant goed kunnen verkoopen. Indien zij daar door een beteren prijs kunnen maken. Een belangrijk voorstel werd tenslotte ter sprake gebracht door den heer Rijnveld uit Hillegom. die het bestuur in overweging gaf, het initiatief te nemen tot oprichting van een instituut, waarover alle binnen- landsche betalingen kunnen loopen op de zelfde wijze als door de veilingvereeniging wordt toegepast. Daardoor zou het crediet- risico door allen gezamenlijk gedragen wor den en zou vermeden worden, dat bij be talingsmoeilijkheden elke onderneming af zonderlijk een te grooten achterstand bij bank of hypotheek zou krijgen. Het bestuur zegde bij monde van den voorzitter gaarne bestudeering van het voorstel toe. waarna de vergadering werd besloten.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsch Dagblad | 1939 | | pagina 9