Nog altijd houden de
Finnen stand
Lord Halifax over oorlogsdoel,
Finland en den oorlog ter zee
WOENSDAG 6 DECEMBER 1939
No. 24449
De strijd in het
Westen
De strijd ter zee
HET VOORNAAMSTE NIEUWS
VAN HEDEN
De Bilt
80ste Jaargang
Van het strijdtooneel
Verspreide berichten
Bijeenkomst der
Belgische kamer
Een geslaagde
Sinterklaasgrap
Herstel van recht, vrijheid en veiligheid
Dit nummer bestaat uit DRIE bladen
EERSTE BLAD
verwacht
Voorwaarden voor een
conferentie
LEIDSCH
DAGBLAD
DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
PRIJS DER ADVERTENTIES:
30 ets. per regel voor advertenties uit Leiden en plaatsen waar
agentschappen van ons Blad gevestigd zijn. Voor alle andere
advertenties 35 ets. per regel. Voor zakenadvertenties belangrijk
lager tarief. Kleine advertenties uitsluitend bij vooruitbetaling
Woensdags en Zaterdags 50 ets. bij maximum aantal woorden
van 30. - Incasso volgens postrecht. Voor opzending van brieven
10 ets. porto te ibetalen. - Verplicht bewijsnummer 5 ets.
Bureau Noordemdsplein Telefoonnummer* voor
Directie en Administratie 25041 (2 lijnen)
Redactie 21507
Postcheque- en Girodienst no. 57055 Postbus no. 54
PRIJS DEZER COURANT:
Voor Leiden en gemeenten, waar agentschappen gevestigd rtln:
per 3 maanden f. 233
per weet .T.ffr: f.0.IS
Franco per post f. 2-35 per 3 maanden -f portokosten.
(voor binnenland f. 0.89 per 3 mndj
Het Fransche communiqué zegt, dat op
de landengte van Karelle ln drie dagen
tijd 64 Russische tanks zijn buitgemaakt.
Alleen in één gevecht reeds werden 2000
Russen gedood. BIJ Salmi werd hevig ge
vochten en er werden tal van gevange
nen gemaakt. Bij een gevecht, waaraan
tien Russische tanks deelnamen, werden
er acht vernietigd.
Krijgsgevangenen hebben verklaard, drie
maanden ln militairen dienst toe zijn,
waarvan slechts een maand werkelijk aan
opleiding werd besteed. Gisteren zijn twee
Russische vliegtuigen omlaag geschoten-
één tijdens een verkenningsvlucht boven
Karelie en het andere te Petsamo, waar
vier Russische machinegeweren en eenlge
automatische wapenen werden buitge
maakt.
Langs het geheele Iront werd gisteren
gevochten. De Finsche verliezen zijn ge
durende de laatste vijf dagen zeer gering
geweest. In het communiqué wordt nog
verklaard, dat ..de Finsche autoriteiten
het bewijs hebben, dat de Russen dum-
dum-kogels gebruiken."
Sovjet-Russische oorlogsschepen heb
ben troepen aan land gezet aan beide kan
ten van den fjord van Petsamo. De Fin
nen hebben niet getracht, de ontscheping
te verhinderen, doch wachten de Russen in
Petsamo af, dat, naar gemeld wordt, thans
irachtig door de Finnen versterkt is. De
Finsche strijdkracht aan het Petsamo-
front worden op 20.000 man geschat.
Volgens te Stockholm ontvangen berich
ten hebben de Finnen ln het Noorden twee
sterke verdedigingslinies ingericht, een
buiten Petsamo en de ander bij het cen
trum der nlkkelmijnen, Salmijaervi. Men
verwacht, dat hier een beslissend gevecht
tal worden geleverd.
In Finsche kringen is men van oordeel,
dat de Russische legermacht, ook thans
nog, na de aankomst van versterkingen,
niet voldoende is, om een succesvollen aan
val te wagen.
De laatste Russische communlqué's be
treffen alleen de operaties op het front in
de Karelische landengte, waar, naar het
beet. het roode leger tusschen de 25 en 29
mijl is opgerukt Na vijf dagen van strijd
vaan de Russische troepen dus nog pas
binnen schootafstand van de z.g. Manner-
heimlinie, die door bultenlandsche mili
taire ingenieurs voor de Finnen is gebouwd.
Gisteren heeft het bevel over de roode
troepen Terijokl uitgeleverd aan den ver-'
tegenwoordiger van de „Finsche volksre
gering" en aan het eerste legercorps van
die regeering.
..In de wouden, ln takkenbossen, ln het
'ater en de sneeuw verbergen de witte
linnen zich als hongerige wolven", schrijft
de correspondent van de „Isvestia". „Bang
;oor een eerlijk gevecht treffen zij ons ln
den rug."
Bij het commissariaat van politie in
Terijokl zouden de sovjets bewijzen heb
ben gevonden, dat Finsche spionnen zich
daar Rusland begaven, om inlichtingen in
I ie winnen over het roode leger en ook over
|den toestand ln zekere fabrieken.
Vernomen wordt, dat de uitrusting van
IM ..corps van het Finsche volksleger" ge-
I -eel Russisch en volkomen nieuw is, het-
1 leen bewijst, dat deze uitrusting lang te
I voren in Rusland was klaar gemaakt.
I Het weer blijft na een korte opheldering
Iweht. Het Duitsche Nieuwsbureau meldt:
I Een zware mist vormt thans een dik gor-
|dijn tusschen den vijand en de zuidelijke
I just. Het sneeuwt nog onophoudelijk langs
l't geheele kust en de laaghangende wolken
I naken elke activiteit in de lucht onmo-
Iftlijk.
I Thans bereidt Finland zich voor, om van-
in alle stilte den 21sten verjaardag
zijn onafhankelijkheid te vieren, en al
Ié men bevreesd, dat dit feest door „vuur-
Kjjk" zal worden opgeluisterd, dat geen
l-insch vuurwerk" zal zijn, de gespannen
IJ'Mwen zijn toch eenigszlns tot rust ge-
1; r-en, dank zij het slechte weer, dat den
I 'oesgruwel matigt, doch iier weer kan
I' oogenbllk omslaan.
Be voedselvoorziening in Finland gaat
lustoord voort. De organisatie blijkt uit-
I -end en tot nu toe is er dan ook ner-
I is tekort aan.
1 t'c dagbladen, die thans slechts met
Iblad verschijnen, wordt slechts weinig
|«uws vermeld.
STEUN UIT ZWEDEN.
Zweedsche volk demonstreert met
l.-trekte eensgezindheid zijn sympathie
1Finland. Reeds is- een mlllioen kro-
r" bijeengebracht voor de vorming van
I;3 afdeeling vrijwilligers; een half mil-
|- 'a was door particulieren bijeengebracht
I,; ten half mlllioen door lndustrieele lei-
I nfle figuren.
|,"n duizendtal Finsche kinderen is in
lj*Men ondergebracht. Vrouwen staan in
l®> te wachten bij de schepen, die vluch-
K'ngen naar het land brengen, om klnde-
T? °P te nemen en te verzorgen.
J.J'i'tien honderd studenten van alle rich-
Istn hebben een adres van trouw aan
den koning gezonden, waarin zij verkla
ren, dat geen offer te zwaar zou zijn, ln
geval de belangen des lands op het spel
zouden staan.
Het Zweedsche vakverbond heeft een
motie aangenomen, waarin het uitdrukking
geeft aan zijn vertrouwen in de zaak van
Finland, dat strijdt voor democratie, vrij
heid en Internationale rechtvaardigheid.
Ter vergemakkelijking van de handha
ving der Zweedsche neutraliteit worden
mijnen gelegd ln de Zweedsche territoriale
wateren, ln het Zuidelijke deel der Botnl-
sche golf, tusschen 60 graden, 21 minuten
en 60 graden 14 minuten N B
Voorts verluidt, dat vele lichtingen als
voorzorgsmaatregel onder de wapenen
zouden zijn geroepen.
In het Westen blijft de actie bepaald tot
artillerie-vuur en overvallen. De Franschen
melden vele zoodanige aanvallen te hebben
afgeslagen.
De speciale correspondent van het Engel-
sche Reuter-bureau bij het Fransche leger
schrijft, dat de z.g. „trouée de Basle" thans
door de Franschen is versterkt ln -verband
met de Duitsche fortificaties. Volgens het
verdrag van Westfalen van 1815 mochten
geen versterkingen aangelegd worden bin
nen een straal van 15 K.M. rondom Bazel.
In Maart 1938 begonnen de Duitschers ver
dedigingswerken te bouwen, waarbij zij
aanvingen met machinegeweernesten en een
paar kleine geschuttorens. De toestand is
thans volkomen anders. Tot aan het punt
in den Rijn, dat de plek aangeeft, waar de
Fransche, Duitsche en Zwitsersche grenzen
elkander ontmoeten, staan de troepen der
tegenstanders tegenover elkander. Aan den
Franschen kant, over een meer vlak terrein,
waar voor het bloote oog ook alleen prik
keldraad, tankvallen en loopgraven hier en
daar zichtbaar worden, is een Hercules-ar
beid verricht. Een hoogst ingewikkeld
systeem van verborgen geschut, licht zoo
wel als zwaar, staat gereed om op het eer
ste sein een doodelijk vuurgordijn voor
lederen aanvaller te leggen.
Volgens een mededeeling, afkomstig uit
gezaghebbende kringen te Londen, is de
productie van bewapeningen van allerlei
aard in Engeland en de dominions in de af-
geloopen zes maanden verdubbeld.
Er worden thans plannen ten uitvoer ge
legd, om het thans bereikte productie-peil
ln de eerstvolgende zes maanden nogmaals
te verdubbelen, zoodat aan het eind van
twaalf maanden de aanvankelijke prod- :-
tie verviervoudigd zal zijn.
DE ENGELSCHE REGEERING VORDERT
SCHEPEN.
De Engelsche minister voor de scheep
vaart heeft medegedeeld, dat de regeering
thans Engelsche schepen vordert voor ver
schepingen van levensmiddelen, die gekocht
zijn door het ministerie voor de voedselvoor
ziening. langs de Noordelijke Atlantische
route. Het doel hiervan is een regelmatigen
invoer van granen te verzekeren.
Zoo noodig wilde de minister overwegen
de vordering uit te breiden voor andere es-
sentieele regeeringsladingen.
GUERILLA IN POLEN.
Volgens een mededeeling van het „centrale
Poolsche comité in Frankrijk" zou onlangs
door 5 leden van een geheime Poolsche
militaire organisatie een mislukte aanslag
zijn gepleegd op Greiser, den stadhouder
van Posen. Er zouden schoten gelost zijn op
de auto, waarin Greiser was gezeten, maar
daar dit voertuig geblindeerd was, troffen
deze schoten geen doel. Van de vijf aanslag
plegers werden 4 gedood door de achter
volgende politie en de vijfde pleegde zelf
moord om niet in de handen van zijn
achtervolgers te geraken. Het bulletin
meldt verder, dat het comité overal in
Polen zijn werk doet in den vorm van aan
slagen op Duitschers. Om geen onschuldige
Polen bloot te stellen aan vervolgingen, ver
dwijnen de Duitsche militairen zonder dat
er een spoor van terug te vinden is. Verder
worden op verschillende plaatsen gebouwen
door brandstichting vernietigd.
FRITZ KUHN VEROORDEELD.
Fritz Kuhn, de leider van den Duitsch-
Amerikaanschen Bund, is veroordeeld tot
een gevangenisstraf van 2'A tot 5 jaar,
wegens verduistering van geld uit de kas
van den bond en wegens bedrogpleging.
GUTT OVER DEN FINANCIEELEN
TOESTAND.
In de Kamerbijeenkomst heeft de
minister van financiën, Gutt, een uit
eenzetting van den financieelen en econo-
mlschen toestand gegeven. Hij zelde hierin
o.m. het volgende:
„De gevolgen van de internationale ge
beurtenissen voor de begrooting zijn ern
stig. De mobilisatiekosten moeten op het
oogenbllk gerekend worden op ten minste
11 miilloen francs per dag. Op hét bijzon
der credlet van 2 milliard, dat op 7 Sep
tember was geopend, zal dezer dagen een
aanvullend crediet van 1100 mlllioen ge
vraagd moeten worden. De normale be
grooting van 1940 is door de gebeurtenis
sen achterhaald. De staat moet zich bui
ten de gelden van de gewone begrooting.
tot einde 1940 negen milliard francs ver
schaffen. Op belastinggebied moet zeer
snel een maximale krachtsinspanning ont
plooid worden.
Het slagen van de aangeknoopte inter
nationale onderhandelingen zal onze ge
heele industrie ten goede komen. In Octo
ber hadden in- en uitvoer zich reeds van
den schok In September hersteld. De cij
fers over November bevestigen dit her
stel".
Minister-president Pierlot legde namens
de regeering een verklaring af en gaf bo
vendien een uiteenzetting der belasting
plannen.
Het land wil eenstemmig zijn neutrali
teit handhaven. Het beschikt over een
prachtig leger, dat steunt op verdegigings-
werken, welke de defensiemaatregelen heb
ben vergroot.
Thans kan het leger niet vergeleken
worden met de 105.000 man, die in 1914 ge
durende 52 maanden stand hielden.
Er zijn drie middelen om de kosten, aan
dit leger verbonden, te bestrijden: belas
ting, leening en inflatie. De beide eerste
moeten tegelijkertijd worden gebezigd, het
derde moet stelselmatig worden ter zijde
gesteld.
De regeering heeft een toestand, die in
April moeilijk was gebleken, stabiel kun
nen maken. Zonder de internationale ge
beurtenissen zou de begrooting in even
wicht zijn geweest. De verkregen resul
taten toonen aan, dat het land de moei
lijkheden kan overwinnen Iedere uitgave,
die niet strikt noodzakelijk is, zal verme
den worden
Bij het begin van de Kamerzitting deed
zich een Incident voor. Socialistische afge
vaardigden Interrumpeerden een commu-
TELEFONEERENDE JUFFROUW
BLEEK UIT ECHT HOUT
GESNEDEN!
In den afgeloopen nacht zag
een surveilleerende politieagent
ln een openbare telefooncel
aan den Zoeterwoudsche Singel
een dame staan die, te oor-
deelen naar haar houding, in
een druk gesprek was gewik
keld.
Hoewel den agent het late uur
bevreemdde, schonk hij er ver
der geen aandacht aan; ook al
omdat het Sinterklaas-avond
was en dan gebeuren er méér
ongebruikelijke dingen.
Maar toen dezelfde agent na
verloop van geruimen tijd
terug keerde, stond daar nog
altijd ln de telefponcel de juf
frouw. naar het scheen, nog
steeds in geanimeerd gesprek
met haar partner aan de an
dere zijde van den telefoon
draad.
Hoewel het op een Sinterklaas
avond zeer wel kan voorkomen,
dat men woorden te kort komt
om zijn grenzenlooze dank
baarheid te betuigen, oordeelde
de agent, dat het nu toch wel
letjes was.
Wij zijn er geen getuigen van
geweest of de agent eerst door
kloppen op de deur getracht
heeft de aandacht van de
telefoonmaniak te trekken, dan
wel dat hij bruusk de deur
heeft opengetrokken, ten einde
haar eindelijk eens het zwijgen
op te leggen, slechts hebben wij
vernomen, dat de Juffrouw den
rustverstoorder met geen blik
verwaardigde want zij was
van hout!
En aangezienzij tóch van
hout was, heeft de politie
agent haar in zijn armen naar
het bureau gedragen
nistischen spreker met den roep „Leve Fin
land!" De communisten protesteerden hef
tig en ontketenden zulk een lawaai, dat
twee hunner tot de orde moesten worden
geroepen.
o
Lord Hallfax, de Britsche minister van
bultenlandsche zaken, heeft in het Hoo-
gerhuis het woord gevoerd.
Sprekende over de oorlogs- en vredes-
doelstellingen zeide hij o.a., dat het alge-
meene doel, waarvoor de wapenen opgeno
men zijn, volkomen duidelijk is. In de oor-
logsdoelstelllngen zal, naar spreker ver
wacht, geen wijziging van belang gebracht
worden, wat de regeering overigens ook
aan het einde van den oorlog zou ver
mogen te doen.
Engeland wil, dat de volkeren, die van
hun onafhankelijkheid beroofd zijn, hun
vrijheid herkrijgen, dat de volkeren van
Europa verlost worden van de voortduren
de vrees voor Duitsche agressie en dat de
eigen veiligheid en vrijheid van Engeland
worden gewaarborgd. Engeland streeft niet
naar gebiedsuitbreiding of naar wijziging
van de landkaart ten eigen voordeele. Nog
minder wordt Engeland bewogen door eeni-
gerlel geest van wraaknemenig, ofschoon
spreker de waarheid erkende van alles, wat
gezegd kan worden over de toenemende
moeilijkheid, om dat standpunt in de har-
NIEUWE SCHENKING VAN LORD
NUFFIELD.
Lord Nuffield heeft een mlllioen aandee-
len in de maatschappij „Morris motors" ter
waarde van bijna 1.250000 pond sterling,
beschikbaar gesteld voor de oprichting van
een centraal ziekenhuis voor de provincie.
Nuffield heeft thans in totaal meer dan
16 millioen pond sterling geschonken.
ZUID-AFRIKAANSCH KERSTGESCHENK
VOOR ENGELAND.
Het comité van het nationale fonds van
Zuid-Afrikaansche burgemeesters heeft be
sloten een bedrag van 100.000 pond sterling
aan de Engelsche regeering te zenden als
Zuid-Afrika's Kerstgeschenk voor het volk
van Groot-Brittannië, benevens een mil
lioen cigaretten voor de Fransche en een
millioen voor de Engelsche troepen Daarbij
werd de toezegging gedaan van zending van
een millioen cigaretten per maand voor het
front, zoolang de oorlog duurt.
ten van het volk te handhaven bij de
voortzetting van den oorlog.
„Wanneer daarentegen, zoo zeide Hali
fax, Duitschland in staat is, het vertrou
wen, dat het vernield heeft te herstellen,
moet gezegd worden, dat wij streven naar
een regeling, welke Duitschland zal aan
moedigen zijn gerechtvaardigde plaats in
Europa in te nemen Wij willen een inter
nationale orde vestigen, waarin alle vol
keren veilig onder de heerschappij van het
recht, hun eigen politieke en economische
leëen kunnen bepalen, vrij van ingrijpen
door hun machtiger naburen. Te dien ein
de zou Engeland bereid zijn, zijn beste
krachten ln het werk te stellen, in samen
werking met andere naties, met inbegrip
van Duitschland, ten behoeve van het
werk van politieken en economischen we
deropbouw, want alleen op die wijze geloo-
ven wij, dat een ordelijk internationaal
leven behouden kan worden.
Hierin zijn de essentieele beginselen ge
legen van een bevredigenden en duurza-
men vrede."
Op de vraag, wat de nauwkeurige voor
waarden zijn, waarop Groot-Brittannië be
reid zou zijn, den oorlog vandaag te eindi
gen, herinnerde Halifax er aan, dat de ko
ning in zijn antwoord op het initiatief van
den koning der Belgen en de koningin der
Nederlanden verklaard heeft, dat noch hij,
noch zijn regeering den oorlog een dag
langer dan noodig was wilden laten voort
duren. Daladier heeft enkele dagen gele
den in zijn redevoering antwoord gegeven
op de vraag, op welke voorwaarden Frank
rijk dit zou willen doen. wanneer het kon
onderhandelen met een regeering, in wel
ker handteekening men vertrouwen kon
stellen.
„Het succes van een conferentie, die
thans na een wapenstilstand zou worden
bijeen geroepen, is afhankelijk van de
voorwaarden, waarop zij bijeenkomt, aldus
Halifax De conferentiemethode is ln Sep
tember 1938 gevolgd en wij waren bereid,
die methode onmiddellijk voor dezen oorlog
toe te passen, wanneer Duitschland zou
hebben afgezien van zijn voornemen, om
Polen binnen te vallen en zijn troepen zou
hebben teruggetrokken.
BINNENLAND.
Diefstal uit juwelierswinkel te Rotterdam
opgehelderd. (Gemengd, 2e Blad).
Het Belgische voetbal-elftal samengesteld.
(Sport, 2e Blad).
Onze Indisclie luchtpostbrief. (2e Blad).
Te Amsterdam is, 71 jaar oud, overleden
prof. dr. H. Brugmans. (Laatste Be
richten, le Blad).
Ongerustheid over den stoomtreiler „Sil-
vain" IJM 116. (Laatste Berichten, le
Blad).
AMSTERDAMSCHE BEURS.
Kalme markt Goed prijshoudende
stemming Kunstzijde-aandeelen
levendig en vast Amerikanen weinig
veranderd Beleggingen rustig.
BUITENLAND.
Rede van den Britschen minister van bui-
tenlandsche zaken, lord Halifax, (le
Blad).
De Finnen houden nog altijd stand (le BI.)
Vragen in het Britsche Lagerhuis (3e Blad).
De sympathie voor Finland, (le Blad).
ZIE VOORTS LAATSTE BERICHTEN
EERSTE BLAD.
Mistig of betrokken. Tegen den
middag nier en daar opklarend.
Geen neerslag van beteekenis.
Meest zwakke wind uit Noordelijke
tot Westelijke richtingen. Weinig
verandering in temperatuur.
Waarom zoo vroeg Halifax verze
kerde de conferentie van Muenchen geen
duurzamen vrede in Europa? Er werd een
overeenkomst bereikt, de meest plechtige
verzekeringen werden gegeven, maar
slechts zes maanden later veranderde Hit-
Ier van opvatting. Hij kan altijd veront
schuldigingen vinden,, die voor hemzelf
voldoende zijn, om een optreden te recht
vaardigen, dat volkomen in tegenspraak is
met de verzekeringen, die hij eerder had
gegeven. Die soort van rechtsomkeert-ma-
kerij toont, dat geen conferentie geacht
kan worden succes te hebben gehad, tenzij
die gewoonte van het veronachtzamen van
toezeggingen afgelegd wordt."
Het heeft weinig nut, ons illusies te ma
ken over resultaten, die door een conferen
tie zouden kunnen worden bereikt vóór
de primaire les geleerd is door hen, die
daaraan zouden deelnemen, namelijk dat
geweld een slechte methode is. Er is nog
geen bewijs, dat Duitschland die les ge
leerd heeft.
De twee voorwaarden voor een con
ferentie zijn:
1. Er moet een bewijs zijn, dat de
Duitsche regeering bereid is, de voor
waarden te aanvaarden, welke overeen
komen met de doelstellingen, waarvoor
wij de wapens hebben opgenomen.
2. De zekerheid moet bestaan, dat
iedere regeling, die tot stand komt, ge
ëerbiedigd zal worden.
Op iedere andere basis zou een con
ferentie niets bereiken en waarschijn
lijk alleen de Duitsche leiders in staat
stellen hun volk te doen gelooven. dat
de oude methode van net geweld toch
niet al te slecht gewerkt heeft.
