RUSLAND VOELT ZICH BEDREIGD
LEIDSCH DAGBLAD, Zaterdag 2 December 1939
Derde Blad
No. 24446
UYIENSPIEGHEL
RADIO!
INDER
80ste Jaargang
BUITENL. WEEKOVERZICHT
Moskou lacht
Een muis in de kamer
Tweede Kamer.
In den
langzamerhand moet het den kleinen
[taten in Europa wel bang te moede wor
den! Steeds meer blij kt, dat slechts de
idee van macht de wereld gaat beheer-
idien en wat moeten zij daar tegenover
stellen?
Het antwoord daarop ls vlug gegeven
eoolang er tusschen hen geen eenheid
poeit, zullen zij stuk voor stuk ten ofter
vallen! Met elkaar zouden zij, trots hun
kleinheid, een groote maoht vormen, waar
mede niet te spotten zou zijn, maar nie
mand is geneigd om offers te brengen van
goed en bloed tenzij voor eigen bedreigde
onafhankelijkheid. En daarmede ls het
pleit beslecht: zoodra een der grooteren
het in zijn hoofd haalt, om een klein land
te onderwerpen, valt het ten offer aan den
machtswellust. Droevig maar waar.
Bezien we de lijst van landen, die ten
otter zijn gevallen aan het machtsbegee-
ren: eerst ging Abessynië, daarop volgde
Oostenrijk, dan kwam Tsjecho-Slowakije,
daarna Albanië, vervolgens kwam als In
termezzo een grootere. Polen, voortgezet
werd de reeks met de Balttsche landen en
voorlooplg sluit thans Finland de droeve
rij!
Wanneer de wereld eens van den beginne
at aan een aaneengesloten front had ge
vormd tegen dergelijke agressie! Maar ge
dane zaken nemen geen keer en momen
teel ontbreekt ieder lichaam, dat in staat
ls om een halt toe te roepen aan verdere
veroverings-aspiratles. De Volkenbond is
nog slechts geschikt voor commissiewerk
van klein kaliber, verder bestaat hij niet
meer!
Verontwaardiging gaat thans over de
wereld tengevolge van het optreden der
Sovjets tegen Finland op zich zelf vol
komen terecht doch gaat de wereld vrij
uit? Afdoende remedie zal er pas komen,
wanneer er meer saamhoorigheldsgevoel
1 zijn gekomen, wanneer men bereid zal
zijn om offers te brengen voor elkaar, ook
al geldt het niet ln de eerste plaats eigen
belang. Of de wereld het ooit zoo ver zal
brengen?
Zooals gezegd, het kleine Finland is mo-
I menteel de laatste in de rij der kleinen,
die aan den lijve den machtswellust van een
grootere ondervinden. Het heeft zich niets
te verwijten, het begeerde niets, het kwam
zijn verplichtingen steeds trouw na zelfs
was het land het eenige, dat zijn oorlogs-
vhulden aan Amerika volledig afbetaalde
- het provoceerde niemand en toch dreigt
I thans het noodlot van onderwerping!
Zijn eenige fout is, dat het beschikt over
enkele strategische punten, die voor Sov-
I jet-Rusland van bijzonder belang zijn voor
I een aanval vanuit het Westen en dat is
I volgens de thans geldende moraal ln het
internationaal verkeer precies voldoende!
Men weet, hoe na de onderwerping der
I Baltische landen, die trouwens geenJkeus
I hadden en van twee kwaden het iKnste
I kozen, de Sovjets zich tegen Finland keer-
I den. Het kleine land werd gesommeerd om,
I al ging het ten koste van eigen veiligheid,
I oer Sovjets een reeks van concessies te
I doen. die bedoelden om Sovjet-Rusland
I veilig te stellen voor een aanval uit het
'Vesten, onverschillig of Dultsohland dan
wel de geallieerden dien zouden onder-
nemen,
Finland voelde zich echter te trots om
het voorbeeld der Baltische landen te vol
gen, het was tot eenige tegemoetkoming
bereid voor zoover de eigen veiligheid daar
door niet zou worden geschaad, doch Mos
kou was daarmede niet tevreden. Gevolg,
dat de onderhandelingen werden afgebro
ken; aanvankelijk zonder verdere gevolgen,
tang zou dit evenwel niet duren, de tijd
drong voor de Sovjets, wilden zij vóór den
winter den oogst nog binnen halen, dien de
omstandigheden haar boden en dus werd
-ingegrepen het middel, dat langzamer-
■iand berucht ls geworden: men beschul
digt van aanvalsplannen, hoe mal het ook
moge klinken, dan volgen zjg. provocaties
am de grenzen en dan ls het terrein ge-
heel voorbereid om ln het binnenland,
zij een propaganda van hoogerhand,
waartegen niemand ln verzet durft te ko
men. zelfs al ziet het intellectueele deel
der bevolking zelf het malle ln, de harts-
'ochten te ontketenen voor de gewilde
actie en het geweld baant zich een weg
Ier bereiking der gestelde doelen
Moskou heeft de les van Berlijn goed ge
teerd en aarzelt niet om die nu toe te
jassen. Nog cynischer en onmeedoogender
I lelfs, goed beschouwd", het betoont zich
I dus een uitstekende leerling, die den leer-
meester nog overtreft!
Toen eenmaal was besloten om dezen
I weg te volgen, ging het snel: stap voor
I stap werd het gestelde doel nagestreefd.
I Eerst werd het non-agressie-pact opge-
^egd, geheel eenzijdig, hoewel dat op zich
zelf al onwettig is. want dient zoo'n pact
I Jlet om Iedere wrijving, leder geschil langs
I den weg van minnelijke schikking uit de
I wereld te helpen? Toen werden de betrek
kingen verbroken en ten slotte zijn de
'oode troepen, natuurlijk zonder oorlogs
terklaring zoo iets ls uit de mode
Finland binnengetrokken. Bovendien werd
de luchtmacht ln actie gezet tegen de bur-
fer'oevolking om schrik en verderf te zaaien
I m zoo het arme land rijp te maken voor
capitulatie. Wederom hoort men toch het
dat het niet gaat tegen het Finsche
'b'k, alleen tegen de regeering, die het
I and in het ongeluk stortte.
1 Of dat lied reeds gehoor heeft gevonden?
Geheel duidelijk is dat nog niet, terwijl wij
dit schrijven. Weliswaar verluidt, dat de
i«o zwaar gehekelde regeering Caj ander
tenminste vanuit Moskou fel bestreden
«treedt, maar wat de gevolgen zullen zijn,
nog niet te overzien. Eenerzijds hoort
®cn over het willen toegeven, nu de nood
Jan den man Is gekomen (het zou overi-
I tens het eenige middel zijn om Moskou
®8 te remmen) anderzijds echter ls sprake
I jan het opnemen van alle partijen in Fin-
and in de regeering om die sterker te
Haken Maar wie zal Finland nog kunnen
«dden? Wat wil het kleine landje, trots
a!n bekenden heldenmoed, tegen de Rus-
jteche stoomwals, wanneer deze eenmaal in
«weging is gezet?
Moskou heeft het moment juist gekozen!
I - techland heeft genoeg te doen met zijn
1 Hen oorlog om aan verzet te kunnen den-
ten, ook al mag zonder gevaar van tegen-
1 f'aak worden aangenomen, dat militairen
'loot-aanvoerders bij onze Oosterburen
allesbehalve ingenomen zullen zijn met
den gang van zaken. Evenzeer als de
vreedzame verovering door de sovjets der
Baltische landen is immers de onderwer
ping van Finland in de eerste plaats tegen
Duitschland gericht en pas zijdelings te
gen de geallieerden. Sovjet-Rusland ver
sterkt zijn positie zonder eenig offer van
beteekenis, zich voorbereidend op iedere
mogelijkheid in de toekomst!
Londen en Paurijs verkeeren in dezelf
de positie als Berlijn en kunnen zich even
min de luxe permitteeren om ln te grijpen,
gelet op de omstandigheden Het com
munisme is losgelaten en grijpt om zich
heen zonder aanzien van persoon of land...
En de neutralen? De kleinen, ln de
eerste plaats Scandinavië, volgen met groo
te bezorgdheid het verdere verloop van
Finland's onderwerping. De Balkan vreest.
en met name Roemenië, daarna aan de
beurt te zullen komen. Misschien wakkert
dit het Itallaansche streven aan tot vor
ming van een Balkan-bloc onder zijn lei
ding. Hongarije daarbij inbegrepen. Doch
vele tegenstellingen zijn nog te overwin
nen.
Spanje steekt zijn verontwaardiging niet
onder stoelen of banken en komt zoodoen
de verder dan ooit van Duitschland af te
staan. Japan erkent het onrecht, Finland
aangedaan, maar vischt of het in het troe
bele water niet voordeel kan behalen.
De eenige, die het onverbloemd voor
Finland opneemt, zij het ook. dat aan oor
log niet wordt gedacht, is Amerika. Pre
sident Roosevelt heeft zijn goede diensten
aangeboden voor een regeling zonder
strijd, heeft een beroep op belde partijen
gedaan tot een „humane" oorlogvoering,
hetgeen natuurlijk practisch Moskou aan
gaat en schijnt zelfs bereid tot economi
sche straf-maatregelen. Het ls althans
Iets, zij het weinig en niet geschikt om
Moskou te doen afdeinzen
Slechts een algemeene aaneensluiting,
zou de sovjets een gebiedend halt kunnen
toeroepen, maar daar ls de oorlog ln het
Westen! En aan beëindiging daarvan wordt
BEGROOTING VAN
FINANCIËN.
(Van onzen parlementairen medewerker).
Bij de begrooting van Financiën plegen
van-ouds niet bepaald schokkende en be
langrijke discussies te worden gevoerd Zij
ging er ditmaal vrijwel in record snelheid
door.
Van een bepaalden kant werd de opmer
king gemaakt, dat er in deze begrooting
zoo weinig te bemerken is van bezuiniging
en poogde men den Minister uit zijn tent te
lokken, om nadere mededeelingen te doen
over allerlei belasting-plannen. Er waren
verschillende afgevaardigden, die opnieuw
pleitten voor opheffing van het bankgeheim
(waartegenover de heer Bakker herinnerde
aan de mededeeling van vroegere bewinds
lieden, dat zoo iets geen zoden aan den
dijk zou zetten), en die in het algemeen een
krachtiger „middelen-offisief" wilden en een
betere verdeeling van den belastingdruk.
Tusschen twee haakjes: er is een commissie
bezig, de zaak van het bankgeheim te on
derzoeken. Verschillende andere punten
werden door een aantal sprekers behandeld
Minister de Geer gaf reeds nu als zijn
meening te kennen, dat het een illusie is.
ln de opheffing van het bankgeheim het
middel te zien, om belasting-ontduiking te
voorkomen. En tot mededeelingen of een
discussie over de details van zijn belasting
plannen liet hij zich, begrijpelijk, niet ver
leiden: hij gaf er de voorkeur aan te wach
ten tot de ontwerpen er zouden zijn. dan
zou men die détails wel zien (ook b.v. wat
de groote gezinnen betreft). De Minister
verklaarde, dat tegen belasting-fraude zoo
krachtig mogelijk wordt opgetreden, en dat
later over de vraag der verhouding tusschen
de directe en indirecte belastingen bezien
zal kunnen worden. Voor accijns-verlaging
bleek de Minister in de tegenwoordige om
standigheden niet veel te gevoelen (in welk
verband hij mededeelde, dat de opbrengst
van den gedistilleerd-accijns weer aan het
stijgen is). Ten aanzien van allerlei andere
punten heeft de Minister nadere overweging
toegezegd; daaronder ook de vermindering
der rijwielbelasting voor groote gezinnen.
Ook allerlei personeel-belangen, waarvoor
bij de behandeling van de onderdeelen der
begrooting werd gepleit, verklaarde de Mi
nister onder de oogen te zullen zien.
nog niet gedacht. Al moge te land en in
de lucht deze oorlog tot dusver een schijn-
oorlog zijn, ter zee is het anders en, zoo
als wij vorig maal reeds opmerkten, na
drie maanden zijn we even ver als in den
vorlgen oorlog in drie jaar!
Met de uiterste felheid bestrijden Duitsch
land en de geallieerden daar elkaar en,
helaas, gTOotendeels op de ruggen der neu
tralen. Dat brengt echter weer eigenaar
dige verhoudingen te weeg, vooral voor
zoover het groote neutralen betreft als
Italië en Japan. Met de kleineren wordt
geen rekening gehouden, integendeel
tracht men dezen nog te „bewerken" tot
daden, die hen zouden meeslepen ln den
oorlog. De Vereenigde Staten staan mo
reel achter Londen en Parijs en zijn daar
om blijkbaar bereid veel door de vingers
te zien.
Al met al, de grootste verwarring, de
vreemdste tegenstellingen!
Met de sovjets als lachende partij, die
de winst opstrijkt en blijkbaar zich geheel
spitst om ook verder de voordeelen te
plukken van den beide partijen afmatten-
den en uitputtenden strijd. Het is Mos-
kou's kans op de wereld-revolutie, die
totdusver onbereikbaar scheen, een fata
morgana, dat opeens, dank zij Europa's
verdwazing, mogelijkheden van verwezen
lijking krijgt!
Zal Europa tijdig het gevaar begrijpen
en het gemeenschappelijk bezweren?
(Intusschen heeft Moskou een commu
nistische regeering vlak over de grens ge
vormd, wordt ons juist gemeld!)
.Zeg
.Ssssst! Ik denk
,Komt zóo weinig voor, dat ik wel even
m'n mond wil houden
Hoe vrouwen aan den naam gekomen
zijn, dat heur aard zachter Is dan die van
ons mannen, is mij een raadsel, doch veel
tijd om er mijn hoofd mee af te pijnigen
héb ik niet. Ik geef het U te doen, zes
coupletten van vier regels te dichten op
vier gecapitonneerde kleerenhangers. Goed,
U deinst er niet voor terug. Maar ik heb
reeds zes en dertig regels afgeleverd op een
vruchtenpers en twaalf op een armband
Ik dicht namelijk op bestelling. Dat gaat
zóó. Er wordt gebeld.
„Dat is aardig, dat je es aankomt!"
Het bezoek lacht bleekjes, om niet te zeg
gen schuldbewust.
„Ja. ik dacht, ik zag licht branden, mis
schien zijn ze nog op
„Heb je even tijd?"
Ik beken, dat ik even tijd heb.
„Och. voor jou is 't geen moeite, Je
goochelt tóch den heelen dag met letters
Ik zit zoo in m'n maag met 'n naaischaar..."
„Dan ben je tóch verkeerd, ik ben geen
arts en uitoefening der geneeskunst zonder
wettelijke bevoe
.Nee, ik wil maar vragen, of je even een
rijmelarijtje
Even, zegt men dan. Alsof ik een auto
maat ben. Een druk op den knop Inwer
ping van een muntstuk ls onnoodig, van
wege de relatie en floep! Rólt er weer
een Sinterklazig brok lyriek uit
.Noor es, ik wil Je graag helpen, maar ik
moet zélf nog over vier gecapitonneerde
kleerenhangers
„Geef me dan alléén een paar rijmwoor
den
„En ik," komt mijn vrouw tusschertbeide,
„en ik wilde nog graag, dat Je eventjes
Reuze-makkelijk onderwerp
„Wat dan?"
„Een ontbijtlaken, twaalf vingerdoekjes
en een stel strengetjes zü
Ik vraag U. lieve lezeres, waarde lezer
Wie zou het ln zijn of haar hoofd halen
des avonds den chirurg aan te spreken:
„Och. U bent zoo den heelen dag aan het
rondsnijjen in van dit en van dat, wilt U
even dit konijn leeghalen en het velletje
afstroopen?"
Of den ingenieur van Rijkswaterstaat:
„Nou U er tóch bent, het keukenkraantje
lekt zoo. zoudt U niet even
Verzoeken hangen van „even's" aan el
kaar. Daarmee suggereert men het slacht
offer. dat-ie slechts een bitter-kleinen
dienst behoeft te bewijzen en de bitter
heid wordt verzoet met een likje stroop:
„Je bent daar zóó handig in
.Nou, kom óp met je naaischaar. En ji]
met je servetten
Ik schaam mij het te moeten bekennen,
maar ik bén een pietsje gevoelig voor een
vleierij'tje met een lieven glimlach
En daarom klim lk maar „even" ln mijn
potlood
„Het „even" is een dikke drie kwartier ge
worden de kleerenhangers niet meege
rekend want die zijn „eigen"
PHILIPS en
vrijW'i**1
nó demon»»'**1*
ERKEND SERVICE STATION
3744
(Ineez. Mee.»
Wat den post betreft voor de vestiging
van een representatief gebouw in het park
„Sorghvliet" te 's Gravenhage heeft de Mi
nister. in antwoord op opmerkingen van
den heer Serrarens, medegedeeld, dat het
hoogst gewenscht is de (10 jaar geleden
gedane) schenking te aanvaarden. Over de
mogelijkheid van uitstel om met den bouw
te beginnen wordt nog met de schenkers
geconfereerd. Het is mogelijk, maar niet
zeker, dat dit uitstel alsnog wordt verkregen.
Misschien dat dus de post nog niet gebruikt
behoeft te worden.
De Kamer heeft zonder hoofdelijke stem
ming haar goedkeuring aan de begrooting
gehecht.
CONCESSIE VOOR
OPSPORINGEN.
Alvorens de begrooting van Financiën aan
de orde kwam is er voor de zooveelste
maal een vrij uitvoerig debat gevoerd
over een ontwerp, dat concessie verleent
voor opsporingen in Nederlandsch Indië.
Nu gold het een overeenkomst met de
Mijnbouw Maatschappij „Celebes" voor het
opsporen en ontginnen van ijzer, nikkel,
kobalt, chroom en mangaan in terreinen op
Celebes.
Hier kwam de oude vraag, particuliere
exploitatie of ontginning van staatswege,
wederom op de proppen. De argumenten pro
en contra zijn over-bekend. Minister Weiter
heeft de voordeelen van den gekozen op-
sporingsvorm nog eens in het licht gesteld
en er vooral op gewezen, dat de staat geen
enkel risico op zich neemt, ook geen kapitaal
in de zaak steekt, maar ongeveer de helft
van de eventueele winst zal ontvangen. Hij
aarzelde niet te zeggen, dat particuliere
exploitatie, over het algemeen genomen,
voor den staat veel voordeeliger is. behalve
misschien in enkele gevallen. Men vergete
ook niet, dat de staat zeggenschap heeft in
den voorgestelden opsporings- en ontgin-
ningsarbeid.
Het resultaat was. dat het ontwerp met
56 tegen 15 stemmen werd goedgekeurd Er
tegen stemden de sociaal-democraten de
communist Roestam en de Christen-demo
craat Posthuma. De Volksraad had het
ontwerp met 21 tegen 19 stemmen aangeno
men net op het kantje af dus.
