Het vijftigjarig bestaan van
den K.N.V.B.
DE ONGELUKSVOGEL
Kile Jaargang
LEIDSCH DAGBLAD, Vrijdag 1 December 1939
Vijlde Blad No. 24445
vLN/T IN UTTIREhL
in
H f n
SPORT
Voor Dammers
De groeiperiode
Warner
Vergeestelijkt Realisme
Wp Pp lip |||S
x m M
m m m m ps
-JL
VOETBAL.
De oefenwedstrijd in
Den Haag
SMIT EN DE HARDER BLINKEN LIT.
Circa achtduizend belangstellenden heb-
btn zich gisteravond op het V.U.C.-veld tc
Den Haag kletsnat laten regenen met als
compensatie een aardlgen, vlot gcspeeldcn
wedstrijd tusschen twee bondsclftallcn,
welke ontmoeting verband hield met den
Interlandwedstrijd NederlandBelgië op 10
December a.s. te Rotterdam. De ween- en
lerrelnsomstandighedcn in aanmerking ge
nomen werd er aan beide kanten goed
voetbal gedemonstreerd. Het zou niet nor
maal zün geweest, wanneer de meest pro
minente spelen te zamen ondergebracht in
elftal A, den wedstrijd niet hadden gewon
nen. ZU deden dat met 42, na met 40
te hebben voorgestaan. De uitslag geeft de
krachtsverhouding, over den gehcclen wed
strijd genomen, heel goed weer.
Uitblinkers ln elftal A waren in de eerste
plaats Dc Harder en Smit. die te zamen een
linkervleugel vormden, welke zeer gevaarlijk
f»s en welke een voortdurende bedreiging
tormde voor de verdediging van het B-elftal.
Naast deze twee spelers, die zich hun plaats
fa het Nederlandsch elftal dubbel cn dwars
waard toonden, dienen genoemd te worden
Caldenhove, even rustig, zeker en onverstoor
baar als altijd; doelman Michel (Dijkstra was
wegens een blessure verhinderd) en verder Stam
tn Lenstra, al traden de laatste twee niet zoo-
t*er op den voorgrond als dc eerste vier. Het
tas jammer, dat Wilders. Caldenhove's buur
man, kort na het begin wegens een verwonding
moest uitvallen, ZJJn plaats werd ingenomen
door Choufour (Ado) en na de pauze door Slot
iD.W.S.). Dc comblnatie-Caldenhove-Slot
hopte bevredigend. Loof moést zijn plaats in
het A-elftal na de rust afstaan aan Paulus. die
cc eerste helft voor het B-team uitkwam. Loof
itrhulsde naar het B-team, doch kon zich ook
üar niet boven het middelmatige uitwerken.
Choufour stond na de pauze als links-back in
het B-tcam.
Zeer vlot en succesvol vleugelspel van De
Harder, die daartoe vooral door Smit ln staat
werd gesteld, bracht het doel van het B-clftal
reeds ln den aanvang van den wedstrijd in
gevaar. Ook Vente deed in het begin aardig
werk, later zakte hij af. Te kort gebonden spel
deed de aanvallen van het A-team voorlooplg
op het duo SlotWalhain stranden, doch na
een half uur gelukte het De Harder toch om
ln samenwerking met Dr&ger. die een duel met
Slot won, de score te openen. Vente bracht den
ftand nog voor de pauze op 20; dezelfde speler
ïergroottc den voorsprong kort na de hervat
ting tot 30. De ln witte shirts stoken A-
spelers bleven domineeren. hetgeen werd uit
drukt ln nog een vierde doelpunt, wat we
derom De Harder voor zijn rekening nam. Van
dat oogenblik af werd de actie de B-spelers
Iets levendiger. Hun voorhoede, waarin Drok
wel het beste voldeed, strandde echter voort
durend op het duo CaldenhoveSlot en in
aatstc instantie op doelman Michel, die her
haalde male schijnbaar zekere doelpunten wist
e voorkomen. Seton. de rectv'- .uiten in het B-
team. smaakte het genoeeeir hem voor de
eerste maal tc passeeren. Dit doelpunt ontstond
een doelworsteling na een vryen schop, die
«p uitstekende wlizc door StUger was genomen.
Kort voor het einde bracht Drok den stand
met een keurig schot op 42. Daarmede kwam
ook het einde.
FOREHOLTE.
Voor a.s. Zondag zijn vastgesteld; Foreholte I
-D.E.S I (Warmond) en Foreholte II—Meer
burg n.
HOCKEY.
ZU1DWIJCK (DAMES)—A.S.V. IL
As. Zondag speelt het dameselftal van Zuid-
tijck te 2 uur een thuiswedstrijd tegen A.S.V II.
TENNIS.
AMATEURS—OEFENMEESTERS 3—2.
De ontmoeting tusschen de amateurs en
oefenmeesters te Amsterdam Is gisteravond be
sloten met de laatste twee enkelspelen. Waas
dorp sloeg Hughan met 63, 6—2, 6—4, terwijl
Van Swol in een partij met vele goede momen
ten van Hemmers met 1—6, 36. 6—2. 64, 64
won. De amateurs hebben dus dezen wedstrijd
met 3—2 gewonnen.
SCHAKEN.
LEIDSCHE SCHAAKBOND.
Het programma voor December luidt:
December: Phllldor III—N.Z.H. I i3de kl.
Al: 11 December: Llsse I—Taveno II UB);
Phllldor I—Leiderdorp I (I): V.T.L I—L. Stud.
Sf I 1(2 B);
12 December: D. Noteboom I (N.)I.S.G. II
Inter Nos I <B>— L. Arb. Sch.cl. I (2 Al;
Polltlesch.cl. I—Rijnsburg I (3A>;
13 December: Gym. I—Oegstgeest I (2A);
h. Stud. SP. I—R.K. Sch.club 2 Kon. I (I);
Ctïssa I—U.D. I, R.veen (2 A)L. Arb. Sch.cl.
u-Schaakgenoegen I 3A;
18 December: Alphen IKatwijk aan Zee I
Ui: Hazerswoude I—Taveno I (2A);
19 December: R«nsburg I—Phllldor III <3 A)
20 December: Caïssa II—Phllldor II (2 B);
"fH. I—Intel- Nos II (3 A):
22 December: Polltlesch.cl. II—D.D. II. Roe-
'ofarendsveen (3B).
Zwart.
(Van een specialen AJ^.P.-verslaggever).
Zakelijk, rustig de gebeurtenissen overziend,
zit Jasper Warner met ons te praten. Achter
over leunend in zijn stoel, in den hock van de
groote kamer in het Zwolsche heerenhuis, nu
en dan een trek aan een sigaar, vertelt de oud
voorzitter uit „zijn" jaren. In den markanten
kop met het prachtige witte haar flikkeren de
levendige oogen cn af en toe kijkt deze man
ons aan op ondeugende wijze als er verhalen
komen over de ware veldslagen, welke ln vroeger
jaren op de vergaderingen zijn geleverd. Toen
was er nog niet de eigenaardige samenstelling
met trapsgewijze verkiezing, een vondst van ir.
Kips, die Warner opvolgde. In de jaren, dat
Warn ei' het voorzitterschap bekleedde, ging het
fel toe
Hoe kon het anders, want de bond bevond
zich in zijn groeiperiode en waar groei is, is
leven en alles wat waarlijk leeft, zoekt worste
lend naar den Juistcn vorm.
De moeilijkheden werden op de algemeene
vergadering, waarop de vereenlgingen elk één
stem uitbrachten, uitgevochten. Sterk was vaak
de oppositie. Men schonk elkaar niets en zoo
kon het gebeuren, dat de bijeenkomst een ge-
heelen dag duurde. Niettemin werd het be
stuur vrijwel steeds herkozen. Het persoonlijk
contact was grooter, de voetbalwereld kleiner,
men had zijn sympathieën cn antipathieën,
maar boven alles uit ging de belangstelling voor
de vereeniging en voor het spel. De ware lief
hebberij overheerschte. Talrijke goede sprekers
waren er bij, zoo merkt Warner op. Dat kan ik
beoordeelen. want ik was het zelf niet. Maar je
moest den menschen gelegenheid geven uit te
pakken, zich volledig tc uiten. Dan kreeg ik ze
aan het slot toch wel ln de richting, die ik als
goed cn juist zag. Daarbij heb ik alleen den
groei van de organisatie, over de gehccle linie,
op het oog gehad. Zonder persoonlijke doel
einden na le streven, heb ik getracht alle pro
blemen en dat waren er wat zakelijk en
objectief te bekijken. Een moeilijke puzzle was
destijds het Instellen van een vast secretariaat.
Ja. daar kan men om lachen, als men nu het
groote bureau van den bond ziet. De A.N.W.B
was toen eigenlijk de eenige organisatie, die
zoo iets had. Vele klippen heb ik moeten om
zeilen om het zoover te krijgen.
Pratend over oude dingen haalt Jasper
Warner herinneringen op uit den mobilisatie
tijd van 1914. Het lijkt wel of er een fatum op
rast. zegt Warner. Dc bond bestaat nu vijftig
jaar en er is mobilisatie en bij de viering van
het 25-jarig bestaan was het niet anders. Van
dc feesten ging toentertijd niets door en de
reserve, die wij daarvoor hadden gemaakt, werd
bestemd voor de ontspanning der soldaten. Ik
m mag wel zeggen, dat de Voetbalbond in dien tijd
Onder Deel 8°ccl werk heeft gedaan.
Uit alle deelcn van het land kwamen toen
verzoeken om materiaal, spelen en zoo voort. De
bond heeft den eersten stoot dc mobilisatie
kwam toen als een lawine over ons land
opgevangen, wij waren de voorbode van O. cn O.
Ballen werden gezonden naar alle hoeken van
Nederland, detachementen kregen spelregels ter
beschikking. Eerst veel later werd een militaire
autoriteit met die taak belast. Wat dat betreft
ls cr nu veel veranderd.
De vele belangrijke gebeurtenissen uit zijn
voorzittersjaren trekken aan zijn geest voorbij.
Geen papieren zijn er voor noodlg. geen ge
denkboeken, geen aanteekeningen. De moeilijk
heden met het aanstellen van den eersten vas
ten secretaris, den thans overleden Hekken-
berg, memoreerden wij reeds. Daarna volgde de
periode-HiJlkema met haar enonne uitbreiding.
De samenwerking tusschen de bestuursleden
was uitstekend. Ieder had zoo zijn aparte lief
hebberij volgens Warner, de een bevorderde het
volksvoetbal, dc ander het internationaal con
tact. Ik heb hun vrijheid van beweging gegeven,
maar ik zorgde er wel voor. dat de touwtjes
in een centraal punt bijeenkwamen cn dat cen
trale punt was ik.
Merkwaardige overeenkomst is er tusschen
den voorzitter-Warner en den voetballer War
ner. Bij voorkeur speelde Warner als center-
half. daar had htf het beste overzicht over
zijn mannen!
Den groei van internationaal voetbal heeft
Warner meegemaakt. Met geestdrift vertelt hij
over, misschien den eersten internationalen
clubwcdstrfjd, welke in 1893 te Osnabrück werd
gespeeld tusschen de handelsschool uit die stad
en P. W: (Enschede). P. W. kon geen elf goede
spelers bij elkaar krijgen en toen kreeg ik een
uitnoodiging om mee te doen. Ook de twee in
terlandwedstrijden. welke te Zwolle zijn ge
speeld. in 1912 tegen Duitschland en in 1913
tegen België, worden in herinnering gebracht.
Toen was het Stadion te Amsterdam nog niet
klaar en gold de accomodatie van Z.A.C. als
een voorbeeld. Veel kregen wij nog te hooren.
over den voetbalbond als gangmaker bij den
bouw van het Amsterdamsche Stadion, de
scheiding van voetbal en athletiek. de uitbrei
ding der competities en talrijke andere feiten.
En Warner geeft aan het slot van ons onder
houd nog ecnige kernachtige opmerkingen,
welke hem zoo juist tceksnen.
Ik ben destijds eigenlijk tot voorzitter gekozen
bij gebrek aan een beteren man. Er was veel
onderlinge strijd tusschen de eerste klassers in
het Westen en dus koos men een Zwollenaar,
een buitenstaander. Ik ben veel langer geble
ven dan ik gewild had. maar de strijd, de
voortdurende moeilijkheden, prikkelden tot vol
houden. Toch komt er eens een tijdstip, dat de
details niet meer zoo interesseeren, dat maat
schappelijk werk voor gaat. En dan bedank Je
voor een functie, welke ik met veel ambitie heb
vervuld. Nooit zal Jk spijt hebben van den tijd
en de energie, welke ik aan de voetbalzaak be
steed heb
Alle correspondentie betreffende deze rubriek
te zenden aan het bureau van ons Blad of aan
den Red.. C. de Nic. SoestdJJkschekadc 162,
's-Gravenhage.
Oplossingen binnen drie weken na publicatie.
Eindspel No. 4276.
Zwart een sch. op 26, dam op 37.
NIEUWE UITGAVEN.
Jan Vermeer van Delft wordt gewoonlijk ln
één adem genoemd met Rembrandt cn Jan
Steen. Alle drie geven in hun kunst in drie
facetten de spiegeling van het Hollandsche leven
van hun tijd; Rembrandt, de oude toovenaar, de
visioenair met zijn diep menscheüjke verbeel
dingskracht. z|jn wijsheid, Jan Steen, de humo
ristische snaak, die ons laat zien hoe de mensch
kan zijn in zijn waan en zijn zotheid. Jan Steen,
ln werkelijkheid de scherpzinnige, maar gemoe
delijke en ironische zedenmeester en Jan Ver
meer. de in zich zelf verzonken, vergeestelijkte
verbeelder der werkelijkheid.
Over den laatsten is bij Meulenhoff te Amster
dam zoo Juist een kostelijk boek verschenen,
waarover het een en ander moge volgen.
Dit boek voldoet aan een dubbelen eisch. Het
is vlot, onderhoudend en met liefde geschreven,
zoodat de ontwikkelde leek. die van kunst houdt
en van onze vaderlandsche kunstgeschiedenis,
zich een vrijwel volledig beeld van Vermeer kan
vormen, in zooverre dat met de tegenwoordige
gegevens te vormen is.
In de tweede plaats is het streng wetenschap
pelijk, geheel op de hoogte van den tijd en
toegerust met al het materiaal, dat in een weten
schappelijke studie noodzakelijk ls.
De kunst van Vermeer was reeds in het begin
der 18e eeuw vrijwel vergeten. Het heeft tot de
tweede helft der 19e eeuw geduurd voor Vermeer
herontdekt werd en het is merkwaardig, doch
het ligt ook voor de hand dat Vermeer met zijn
Zuidelijke klaarheid, het eerst door Franschen
werd herontdekt, om de oogen der wereld voor
zijn pure schoonheid te openen. Toen kwamen
in het begin dezer eeuw Jan Veth en Frans
Erens hem in ons eigen land waardeeren en
NATIONALE WEDSTRIJD TE NOORDWIJK.
Het bestuur der Noordwijksche Schaakver
eniging „Daniël Noteboom" heeft, als vorige
aren, een ééndaagschen natlonalen wedstrijd
[•"geschreven op Dinsdag 26 Dec. a.s. (2en
Jtostdag) voor Hoofd-, le, 2e en 3e kl. spelers,
onderverdeeld ln groepen van 4, met ln elke
frnsp 2 prijzen. Iedere deelnemer moet dus 3
Partijen spelen. De speeltijden zijn van 10—13.
iL14—17 en 18-21 u-
De wedstrijd wordt wederom gehouden in
^inpost" aan den Noord Boulevard te Noord-
a/Zee. die wederom een fraaie speelzaal.
5*tjs heeft beschikbaar gesteld. De aanmelding
Jfct geschieden vóór 20 Dec. a s. bU den secr,
«n den Leidschen 8chaakbond den heer G.
facha. H. Rijndijk 175 alhier of b« den heer
plug. Julianaweg 29 te Noordwijk. onder op-
ge van de klasse, waarin nien wenscht te spe-
DE COMPETITIE IE KLASSE.
Hiervoor werd gisteravond een wedstrijd ge
speeld in café Ramakers te Leiderdorp. De uit
slag was:
Leiderdorp I L.S.G. II
A. v. Klaveren—Th. J. de Bruyn 10
E. v. d. Valk—D. de Jong x—x
G. Schoppendr. J. F. Slrks 1—0
J. v. DeventerA. E. J. Modderman01
C. W. Corts—C. Kuilman x—x
M. SplinterD. ter Haar I—0
B. G. Corts—P. Kuiper 0—1
C. v. Atten—J. P. Riedel 01
C. Zwanenburg—B. C. de Mikx—x
G. J. CortsM. J. Diebcn 0—1
Totaal 3xxx4xxx
Hoewel L.S.G. II een punt voorsprong heeft,
zal Leiderdorp I vermoedelijk den wedstrijd
winnen, daar de 3 afgebroken partijen ongunstig
voor L.S.G. II staan.
thans is wel de algemeene erkenning gekomen,
hetgeen nog niet wil «eggen, dat men hem al
gemeen kent.
Van zijn levensloop is weinig bekend. We
weten, dat hij ln 1632 te Delft is geboren, dat hij
daar in 1651 is gebuwtl in 1653 in het Delftsche
St. Lucasgilde wdro opgenomen, dat hij verder
benevens 12 kinderen zeer veel zorgen heeft ge
had en reeds in 1675 in zijn geboortestad is
overleden.
De weinige archivalische gegevens cn die van
een inboedellijst kunnen slechts dienen om
bovenstaande gegevens wat te lllustreercn. doch
werpen geen nieuw licht op den ulterlijken
levensloop.
Er zün evenmin gegevens voorhanden, waar
mee de wetenschappelijke psychologie kan wer
ken, om een karakterbeeld van dezen man te
schetsen. Alleen de dichter, die met gevoelige
intuïtie tot zijn werk nadert en het in zich
opneemt is min of meer in staat dat te doen,
doch voor de wetenschappelijke studie, die met
positieve gegevens wil werken, is dat niet af
doende.
Wat van hem over is leert, dat hij zich met de
uiterste intensiteit in z|jn werk verdiepte, dat hij
bedachtzaam, misschien ook heel ijverig, in ieder
geval met de uiterste intensiteit, doch heel lang
zaam werkte. Drie en veertig stukken zijn van
hem bekend. Waarschijnlijk heeft hij nog wel
eenige meer geschilderd, doch veel zal dat niet
zijn geweest, te meer omdat hij betrekkelijk jong
is gestorven. Dien de goden liefhebben, nemen
zij vroeg tot zich.
Dateering van zijn werk komt zelden voor.
Toch ls het dr. De Vries gelukt, een paar geda
teerde werken tot uitgangspunt nemend, een
zeer aannemelijk beeld van zijn ontwikkelings
gang te schetsen en op nauwgezette stijlcritische
gronden een chronologische volgorde in de over
geleverde werken te brengen, waar wel niet veel
tegen in te brengen zal zijn.
Wie is zijn leermeester 'geweest? Onbekend.
Wellicht iemand, die als uitstekend paedagoog
hem het „vak" kon leeren. doch die overigens als
meester van geringe beteekenis was. Dat komt
meer voor. Rembrandt leerde bij Swanenburch
en Lastman, Josef Israëls bi) Kruseman en
Pieneman.
Er kunnen bij Vermeer invloeden gewerkt
hebben van Carel Fabritius. van de Venetianen
via de Utrechtsche School en van nog enkele
I
WtA
46 47 46 49 50
Wit.
Wit 3 sch. op 15, 20. 24. dam op 21.
Partijstand No. 4277.
Zwart 11 sch. op: 8, 9, 12. 13, 15. 16, 18. 19.
20. 21 en 23.
49 50
Wit
Wit 11 sch. op: 27. 28. 30. 32. 33. 35. 36. 37,
42. 43 en 48.
Partijstand No. 4278.
Zwart 13 sch. op: 3. 6. 8. 9. 12. 13. 14. 15. 16.
19. 23. 24 en 26.
Wit 14 sch. op: 17, 25. 27. 28. 30. 32. 35. 37.
38. 39. 42. 43 en 48.
Eindspel No. 4276 is een stand, voorgekomen
in een wedstrijdpartij. Zwart speelde 3746 en
verloor de partij. Hoe had zwart moeten spelen
omp niet te verliezen en op welke wijze dwong
wit de winst af?
In No. 4277 speelde zwart 9—14. wit 30—25.
Het spel verliep nu als volgt: zwart: 23—29.
20x29. 19x28.
Wit: 33x24. 28—23. 32x34. 21x41, 18—23. 36x47,
43—38. Hoe had zwart moeten spelen om voor
deel te behalen?
In stand No. 4278 is zwart gedwongen te
slaan. Wit heeft dus twee vrije zetten. Hoe
kan wit nu den stand in zijn voordeel op
bouwen?
Voor geroutineerde dammers, die standenken
nis bezitten, is dit niet moeilijk. Na de twee
vrije zetten van wit heeft zwart slechts een
zet om aan verlies te ontkomen. Op elk ander
heeft wit voordeel.
OPLOSSING-WEDSTRIJD.
In de volgende rubriek beginnen wij met
een wedstrijd in het oplossen, waaraan alle
abonnees kunnen deelnemen. Zooals voor
heen worden er door de directie van ons
Blad drie prijzen beschikbaar gesteld;
kunstvoorwerpen ter waarde van 4 a 5
gulden. Men kan deelnemen in A, B of C.
A voor geroutineerde oplossers. B. voor
minder bekwame spelers, C voor begin
ners.
Zij. die al meermalen prijzen gewonnen heb
ben. geven zich voor A op. Wij stellen ons voor,
dat de deelnemers ook belang stellen ln pro
blematische partijstanden. Zoo mogelijk zullen
deze in 4 geplaatst worden. Wij houden ons
aanbevolen voor toezending van dergelijke on
geplaatste standen en problemen. Voor proble
men. eerste publicatie, van deelnemers, wordt
bij plaatsing één punt toegekend. Bij gelijk aan
tal behaalde punten beslist het lot.
Bij inzending van oplossingen geeft men op
in welke klasse men deelneemt: A, B of C.
Zoowel de zetten van zwart als van wit worden
in de oplossingen door de deelnemers aange
geven.
VEREENIGING „BODEGRAVEN".
De uitslag van den wedstrijd in de schaak-
.Bodegraven" luidt als volgt:
BatelaanJ. v. d. Boon 01. E. G. de Witt
v. d. Maas 0—1. S. Verbuig—H. C. van
[**terom l—o. A. Scheer—D. Hellinx 1—0. T.
jpneer—K. v. d. Boon 10. B. Batelaan—J.
0—1, B. de Ronde—P. J. G. IJdo afgebr.
DAMMEN.
A.D.C. II—S.D.V.
A.D.C. II heeft met 12—8 verloren van S.D.V.
De Alphenaren begonnen met een 40 achter
stand, daar twee spelers wegbleven. De uitslag
was: J. van Oevcren (A.D.C)—IJ. de Jong
(S.D.V.) 0—2; H. van EgmondG. Groeneveld
1—1; Adr. van d. Ent—J. v. d. Rooij 2—0; P.
van Oosterom—K. v. d. Sluis 20; A. Wolswijk
1 A. Langelaan 1—1; H. v. d. MeentJ. Dannijs
0—2 w.n.v.; Th. Lelieveld—A. Koet 0—2 w.n.v.;
G. van Berkel—G. dc Jong 02; M. v. Triest—
A. Badel 0—2; J. D. v. BerkelS. Smit 20.
Totaal 8—12.
anderen. Dr. De Vries geeft de gronden aan.
waarop dat aannemelijk zou kunnen zijn. Hij
trekt verbindingslijnen van Potter, Houckgeest
en Fabritius naar Vermeer en eveneens van Jan
Steen. Gerard Terborgh en van de Leidsche
fijnschilders als Gerard Dou. Gabriël Metsu,
Frans van Mieris de Oudere. Doch ten slotte
constateert hij. dat wisselwerking en invloeden
misschien van zeer ondergeschikte beteekenis
kunnen zijn en dat een ruimere kring van
genre-schilders zich zonder bepaald onderling
verband dezelfde artistieke opgave stelde, waar
bij Vermeer ontegenzeggelijk de grootste van
allen was
School heeft Vermeer niet gemaakt. In de
eerste plaats hield hij er geen atelier op na.
In de tweede plaats was het voor minder be
gaafden onmogelijk hem na te volgen zonder tot
bloedlooze imitatie te vervallen.
Ondanks alle onzekerheden en vraagteekens is
het dr. De Vries niettemin gelukt, een uiterst
sympathiek en bevredigend beeld van den kun
stenaar te scheppen, ons een dieper inzicht te
geven in de intieme en tegelijkertijd zoo monu
mentale kunst van dezen meester, die in zijn
genre boven Rembrandt uitsteekt.
Vermeer heeft uiterst concientieus de werke
lijkheid zooals die voor zijn geest verrees afge
beeld. Doch wie in hem enkel den precieuzen
realist ziet, kent hem niet. Hij heeft de werke
lijkheid door het medium van zijn geest opge
heven tot hooger, tot verstild leven. Het ging er
bij hem om de materieele werkelijkheid haar
dieper waarde te geven en als tolk. als uitings
vorm te doen dienen voor de hoogere geestelijke
werkelijkheid. En toch is Vermeer niet diep
zinnig. hij geeft geen raadsels op. hij „grübelt"
niet. hij is dc klaarheid en de eenvoud zelf. Het
is dezelfde klaarheid en verklaardheid waarin
wij enkele portretten der Italiaansche Renais
sance zien. het is de koninklijke stilte die ligt
uitgedrukt in Michel Angelo's Madonnastatue
in de Kathedraal van Brugge, het grijpt nog
dieper terug: op het klassieke ideaal van vorm-
beheersching en vormschoon.
Deze kunst, die alle bruisende hevigheid mist,
houdt zich min of meer op een afstand, juist
door haar zuiverheid van vormbepaling, haar
onvergelijkelijk fijn afgewogen colorlet. waar
door zij op het eerste gezicht wat koel lijkt.
Doch ons Hollanders spreekt ze aan, omdat ze
tenslotte historisch uit een deel van ons wezen
is gevloeid, onzen voornamen zin voor huiselijk
heid in de stille sfeer onzer oude stadjes.
Al de bekende kunstwerken van Vermeer zijn
in dit werk in „full page" reproducties weer
gegeven, een drietal in kleurendruk, in het ge
heel 66 illustraties, want er zijn ook nog eenige
details en reproducties van verwante werken
gegeven. In een afzonderlijke lijst wordt de her
komst van dit materiaal gepubliceerd.
Eenige archivalia zijn mede opgenomen. Aan
het einde van het boek vindt u de volledige
lijst der stukken, die wetenschappelijk met alle
formaten en historische gegevens worden be
schreven.
Een zeer uitvoerige litteratuurlijst licht de
genen in, die zich speciaal aan de studie van
Vermeer willen wijden, terwijl eindelijk nog een
80-tal aanteekeningen verwijst naar andere
litteratuur.
Aan het slot van het werk is een index van
I persoonsnamen opgenomen. Zoo beantwoordt het
werk ook aan strenge wetenschappelijke elschen.
De uitgave is in 'alle opzichten door de firma
Meulenhoff voortreffelijk verzorgd.
En tenslotte volgt hier nog de volledige titel
opgave:
„Jan Vermeer van Delft" door Dr. A. B. de
Vries, Wetenschappelijk Assistent van het Rijks
museum te Amsterdam.
Amsterdam. J. M. Meulenhoff. 1939.
BODEGRAVEN—ZWAMMERDAM.
De Damclub ..Bodegraven'' speelde tegen de
Zwammerdamsche club den eersten competi
tiewedstrijd en won die met 14—6.
Agent nummer 18, vergezeld van een
collega, opende de keukendeur, trok deze
achter zich 'dicht en verdween in huis.
Hocgsl opgewonden stapte mevrouw
Dinges door den tuin en zij mopperde
tegen haar echtgenoot: „Dat heb je er
nu van. Waarom moest jy dién jongen
ook achterna gaan?"
Mijnheer Dinges wilde juist antwoorden,
toen de keukendeur open ging ende
vreemdeling stapte naar buiten. Mevrouw
Dinges gilde van schrik. Spriet, die de
wacht moest houden, stapte opzij om
den indringer te laten passeeren Alleen
een andere agent deed een p? ->ssen
De indringer zag echter niets van dit
alles. Alsof het de gewoonste zaak ter
werelü was, hield hij een filmstrook tegen
het licht, waarna h\j zich omdraaide en
't huis weer instapte, 't Ging zóó snel
en 't leek zóó gewoon, dat de agent er
totaal van zijn stuk gebracht werd. Die
wist niet wat hy doen moest.
