De verscherpte oorlog ter zee Strasser ontkent ieder verband met aanslag te Muenchen DONDERDAG 23 NOVEMBER 1939 No. 24438 De strijd ter zee Ernstig protest tegen BritscheDif nummer bes,aat uil DRIE b,aden represaille-maatregelen. eerste blad De strijd in het HET VOORNAAMSTE NIEUWS VAN HEDEN De Bilt Westen SOste Jaargang DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN Indirect erkent Duitschland het leggen van mijnen Hij wijst Himmler aan! verwacht De oorlog in de lucht Rond den Balkan LEIDSCH DAGBLAD PRIJS DER ADVERTENTIES: 30 ets. per regel voor advertenties uit Lelden en plaatsen waar agentschappen van ons Blad gevestigd zijn Voor alle andere advertenties 35 ets. per regel. Voor zakenadvertenties belangrijk lager tarief. Kleine advertenties uitsluitend bU vooruitbetaling Woensdags en Zaterdags 50 ets. bij maximum aantal woorden van 30. - Incasso volgens postrecht. Voor opzending van brieven 10 -ets. porto te betalen. - Verplicht bewijsnummer 5 ets. Bureau Noordeindsplein Telefoonnummers voor Directie en Administratie 25041 (2 lijnen) Redactie 21507 Postcheque- en Girodienst no. 57055 - Postbus no. 54 PRIJS DEZER COURANT: Voor Lelden en gemeenten, waar agentschappen gevestigd ztjnj per 3 maanden f. 2.3S per weet T.TT... f.0.1# Franco per post f. 2 35 per 3 maanden -f- portokosten. (voor binnenland f. 0.80 per 3 mn±> Het Duitsche Nieuwsbureau meldt: Naar aanleiding van de Engelsche be weringen. dat Duitschland den oorlog ter jee ln strijd met het volkenrecht zou voe ren, vernemen wij van bevoegde zijde: De Engelschen, die sedert het begin van dezen oorlog den eenen regel van het vol kenrecht na den anderen over boord ge worpen hebben, trachten tegelijkertijd het volkenrecht propagandistisch vc r zich op te elschen. ZIJ willen ln de wereld den in druk vestigen, alsof de Duitsche oorlog te gen Engeland onwettig Is. Zij zelf zijn er echter verantwoordelijk voor, dat tlians ook in den handelsoor log militaire standpunten van groote heteekenis zijn. De Engelschen hebben niet alleen hun eigen en neutrale sche pen in konvooien samengevoegd, die onder de bescherming van Engelsche oorlogsschepen varen, maar zij hebben ook de scheepvaartwegen onder mili taire bescherming genomen.Hieruit volgt dat til ails in de scheepvaart op Enge land zuivere handelswegen in het ge heel niet meer bestaan. Zijn tegen stander moet daarom vanzelf zijn maat regelen nemen van het standpunt van de rechtstreeksche bestrijding van oor logsschepen. Hieruit vloeien voor de volkenrechtelijke beoordeeling van den mijnenoorlog duide lijke consequenties voort. In de Haagsche mljnenovereenkomst van 1907 ls overeenge komen, dat bij het leggen van mijnenver- sperringen een bekendmaking volgt, zoo dra de militaire overwegingen dit mogelijk naken. Duitschland heeft ln dezen zin waarschuwingen uitgegeven. Of de mili taire overwegingen dat veroorloven, ls na tuurlijk iets dat alleen Duitschland kan uitmaken. De Engelschen kunnen zich er ook niet op beroepen, dat krachtens de Haagsche overeenkomst het leggen van mijnen voor de kusten en de havens van den tegen stander niet geoorloofd is. Dat is n.l. slechts dan verboden, wanneer het ge schiedt uitsluitend' met het doel om de handelsscheepvaart onmogelijk te maken. Het is de schuld van de Engelschen zelf. dat op de handelswegen en voor de kusten gerekend moet worden met de voortduren de aanwezigheid van Engelsche oorlogs schepen, waartegen mijnen mogen worden gebruikt en waarbij, eveneens volgens de Haagsche overeenkomst, een waarschuwing niet eerder wordt vereischt dan wanneer het militaire doel bereikt ls. Natuurlijk hebben de Engelschen het recht om hun wateren tegen het binnen dringen van den vijand te beschermen. Dat recht wordt hun eveneens door de Haagsche overeenkomst gewaarborgd. Wan neer de Engelsche openbare meening zich bekommerd afvraagt waarom de Engel sche admiraliteit van dit recht geen ge bruik maakt, dan ligt het antwoord voor de hand. De Engelsche admiraliteit ls niet lr. staat de Engelsche wateren en de toe gangswegen te beveiligen. Inplaats daarvan tracht zij haar tekortkomingen goed te maken op het gebied van de propaganda en brengt valsche beweringen omtrent de artikelen van het volkenrecht ln omloop. De diplomatieke redacteur van Reuter schrijft, dat onder Duitsche controle staande firma's in neutrale lan,den van neutrale expediteurs gebruik trachten te maken, om Amerikaansche goederen in Duitschland te brengen. De Amerikaansche uitvoer naar Duitsch land bijvoorbeeld bedroeg ln September ruim 12 millioen dollar minder dan in September 1938. terwijl de Amerikaansche uitvoer naar Zweden. Nederland en Noor wegen met bijna 11 millioen steeg. Binnen enkele dagen verwacht men den „Order in Council", die de con trole op contrabande zal verscherpen en beoogt te verhinderen, dat Duitsch land buiteniandsche valuta krijgt. Op het ministerie van economische oor logvoering gelooft men. dat de controle op den Duitschen uitvoer minder vertra ging dan het toezicht op den invoer zal veroorzaken, daar het gemakkelijker ls, de herkomst van ln Duitschland vervaardig de goederen aan te toonen. In het neutrale buitenland ls men vol bezorgdheid over den gang van zaken. Men hoort klachten van allerlei zijden. Sommige Zweedsche reeders voorspellen zelfs, dat de vrachtprijzen verdubbeld zul len worden door de stijging van de be drijfskosten. welke veroorzaakt wordt door de hoogere gages, den tongeren duur der reizen en de stijging der assurantlekosten. BRITSCHE TORPEDOBOOTJAGER OP EEN MIJN. De Britsche admiraliteit deelt mede, dat de Britsche torpedojager „Gipsy" gisteren buiten de Oostkust op een mijn is geioopen en later op het strand is gezet. Gemeld is. dat 21 officieren en man schappen gewond zijn en dat omstreeks veertig opvarenden vermist worden. Ruim 100 zijn aan land gebracht. TWEE DU1KBOOTEN VERNIELD. Twee Duitsche duikbooten, waarvan er een is ontdekt door de Fransche marine-luchtstrijdkrachten, zijn met drie dagen tusschenruimte, door den zelfden Franschen torpedobootjager tot zinken gebracht. DUITSCH SCHIP GEZONKEN. De Britsche admiraliteit maakt bekend, dat een Duitsch schip, de Bertha Fischer" groot 4110 ton, door een Britsch oorlogs schip in de buurt van IJsland ls opgevan gen. Verklaard wordt, dat de bemanning het schip liet zinken en vervolgens in de booten ging. De opvarenden werden toen door het oorlogsschip aan boord genomen. GRIEKSCH SCHIP GEZONKEN. Het 4576 ton metende Grieksche schip Elena", is aan Engeland's Zuid-Oostkust gezonken. Men gelooft, dat de ondergang van het schip door een mijn ls veroor zaakt. De bemanning, bestaande uit 23 koppen begaf zich in de booten. Zij werden later in een reddingboot opgenomen. Het schip was van Rio de la Plata met een lading graan op weg naar Antwerpen. De leider van het zwarte fronit, Otto Strasser, die door de Gestapo wordt be schuldigd den aanslag te Muendhen te heb ben georganiseerd, heeft tegenover een medewerker van het Fransohe agentschap Havas verklaard, dat „de aanslag te Muen chen is georganiseerd door Himmler zelf. Ik heb daarvan 200 juist de formeele be vestiging ontvangen van een lid der partij, Qat mij zeer genegen is. Himmler had Hess gezegd, aldus Strasser, dat hij een aanslag noodig had om een „haat-offensief" te ont ketenen tegen Engeland en om een voorwendsel te hebben tot optreden tegen tegenstanders in het binnenland. Hess stemde toe, op voorwaarde dat geen slachtoffers zouden vallen. Maar Himmler hield aan en tenslotte kwam men overeen, dat enkele onbeteeke- nende personen als slachtoffers zouden vallen, omdat anders niemand zou ge- looven aan een werkelijken aanslag. Op 8 November des middags te vijf uur Kregen de ziekenhuizen te Muenchen bevel rioh bereid te houden. De bom werd ver moedelijk geplaatst na het vertrek van Hitier uit de zaal van de Buergert)raeu- ftller. Onmiddellijk na de ontploffing werd order gegeven te spreken over een aanslag, georganiseerd door de British Intelligence Service. Heeds voor de naam van den zoo gen aam- den „dader" bekend was, heeft cie Duitsche peering aan de Zwitsersche de uitlevering ^n Strasser gevraagd, onder beschuldiging Tan betrokken te zijn bij den aanslag. Tenslotte verklaarde Strasser, dat hij den jjjam Georg Eiser niet kent; de man is nooit "di van het „zwarte front" geweest. Een van Strasser's intiemste vrienden neeft op de vraag, wat hij van de beschul- yingen daoht, geantwoord, dat Otto wasser van Zürioh uit nooit een terroris- phe agitatie geleid heeft en niet geleid Zan hebben, zelfs indien hij dat van plan Ec^eest was. Om geld te sparen woonde hij in een JjjfpJe op 25 k.m. Afstand van Zürich, waar 1 onder streng toeeicht van de Zwitser- sche politie stond. Strasser schreef er zijn memoires en werkte voortdurend aan een boek, dat in het voorjaar van 1940 in Enge land moet verschijnen, onder den titel: „Hitier. erfvijand nummer 1". Overigens wijdde hij zioh aan de opvoeding van zijn zoontje en aan de voorbereiding van een groot werk: „Het Europa van morgen". Ik kan u verzekeren, aldus de vriend, dat Strasser onder die omstandigheden van Zürich uit nooit een zoo ingcwikkelden aanslag als dien van Muenchen, had kun nen organiseer en. Georg Eiser. Overigens is de Duitsch-ZwiLsei^ohe grens zeer goed bewaakt en ik weet, dat sedert een jaar Strasser geen relaties meer onderhield met zijn aanhangers, die in Duitschland gebleven waren, aangezien hij de moeilijkheden daarvan inzag en de gast vrijheid van Zwitserland wilde eerbiedigen. Hij was daarover zeer verbitterd, aldus de vriend, en meer dan eens heb ik hem hoo- ren zeggen, dat vrijheidsbeperking het ergste is, dat de emigrant ln Europa op het oogenblik te lijden heeft. De Zwitsersche politie heeft een onder zoek ingesteld naar Georg Esler. De „Bund" bericht, dat tot nu toe dit onderzoek geen resultaat heeft opgeleverd. HET GEBEUREN TE VENLO. Te Londen doet men, volgens het Engel sche Reuter-bureau, naar aanleiding van de officieele Duitsche verklaring opmerken, dat uit niets in Himmlers mededeelingen blijkt, dat de Britsche Intelligence Service bij den aanslag te Muenchen de hand in het spel heeft gehad. Er wordt daarvoor dan ook geen enkel bewijs gegeven. Door de twee feiten, den aanslag en het grensinci dent bij Venlo, naast elkaar te plaatsen, hoopt Himmler, dat het publiek er verband tussohen zal leggen. Een onderzoek van Himmlers verklaring bewijst evenwel precies het tegengestelde, j Laten wij. ter wille van de argumentee- ring. aannemen, dat de twee genoemde officieren den bomaanslag hadden georga niseerd, aldus het bericht van Reuter. Himmler verklaart, dat zij aan de Gestapo hun bedoelingen en plannen hadden ont huld. Hieruit volgt dan logisch, dat de Gestapo op de hoogte moet zijn geweest van de voorgenomen bomontploffing, en in weerwil daarvan liet zij toe, dat deze ge schiedde. Of de Gestapo wist dus van te voren van de explosie af en wenschte. dat zij plaats had een theorie, welke Himmler waar schijnlijk niet gaarne openlijk als waar zal willen erkennen of zijn pogingen om de schuld op de Britsche Intelligence Ser vice te werpen worden niet door bewijzen gesteund. Over de twee leden van den Britschen Intelligence Service, welke gearresteerd zijn, worden thans de volgende bijzonder heden bekend: Richard Henry Stevens werd geboren in 1893 te Athene: hij bezocht in Heidelberg van 1909 tot 1911 een Duitsch-Engelsche school, legde in Engeland het politie-exa- men af. begaf zich in 1913 naar Indië. kwam in 1930 weer naar Europa en was daarna in Estland werkzaam. Vervolgens begaf hij zich weer naar Indië, waar hij bij een Engelschen berichtendienst werkte. Na zijn terugkeer werd hij leider van den Intelligence Service voor Europa. Sigismund Payne Best werd geboren in 1885 in Engeland. Gedurende den wereld oorlog was Best eerst bij den Engelschen vliegdienst aan het Fransche Westfront, waarna hij bij de Intelligence Service werk zaam was. Na den oorlog vestigde hii zich in Den Haag en na eerst als employé in het adver tentievak werkzaam geweest te zijn, richtte hij met een Hollander een kleine fabriek van verpakte geneesmiddelen op. De regeeringspersdienst meldt: De Nederlcmdsche regeering heeft officieel door Hr. Ms. gezant te Londen ernstig verzet aangetee- kend tegen represaille-maatrege len, die de Britsche regeering meent te moeten nemen tegen haar tegenstanders, doch waar door de onzijdige mogendheden, zoowel zij, die Duitsche goederen plegen te ontvangen, als zij, die Duitsche goederen vervoeren, in bijzondere mate zullen worden getroffen. De aandacht is er op gevestigd, dat de voorgenomen Britsche re presaille-maatregelen ten aanzien van Nederland een bijzonder on aangenaam karakter dragen, aan gezien zij genomen heeten te zijn naar aanleiding van eenige scheepsrampen, waarvan de on dergang van een groot Neder- landsch passagiersschip verreweg de voornaamste is. FRANSCHE VISCHTREILER DOOR DUIK BOOT TOT ZINKEN GEBRACHT. Een Duitsche duikboot heeft in den At- lantischen Oceaan den Franschen visch- treiler Balyes 2 tot zinken gebracht. Het schip werd door vijf schoten getroffen, na dat de kapitein en de vijftien leden der be manning in de booten waren gegaan. De duikboot begeleidde de Fransche zeelieden tot een Spaansche visschersboot, die de schipbreukelingen opnam en in San Sebas tian aan land zette. DE CONTRABANDE-CONTROLE. Het Engelsche ministerie voor den eco- nomlschen oorlog deelt mede. dat de con trabandecommissie in de week, eindigende op 18 dezer, bijna 14.000 ton goederen, waar van men vermoedde, dat ze voor Duitsch land bestemd waren, in beslag genomen heeft, waaronder 3100 ton petroleum-pro- ducten, 2900 ton katoen, 1500 ton oliehou dende zaden, 1200 ton koffie, 1100 ton ertsen en metalen. 800 ton oliën en vetten. 600 ton rijst, 575 ton huiden en vellen. 400 ton looi stoffen, 375 ton vezels. Verder zijn hoeveel heden chemicaliën, wol. rubber, levensmid delen en machine-onderdeelen in beslag genomen. In de eerste elf weken van den oorlog is in totaal 441.000 aangehouden. BINNENLAND. Advies aan de reeders om voorloopig niet uit te varen (3e Blad). Ons parlementair overzicht (3e Blad). Legervliegtuig bij Hillegersberg neergestort (Gemengd, 3e Blad). Bijzonderheden omtrent evacuatie (Bin nenland, 3e Blad). Ir. Plate over de economische verhouding tusschen Nederland en België (le Blad). AMSTERDAMSCHE BEURS. Geringe affaire Prijshoudende markt Onregelmatige koers beweging Slechts kleine veranderingen Ameri kanen weinig gewijzigd Beleggings- markt kalm. BUITENLAND. Verdere verliezen ter zee (1 Blad). Waarom Duitschland mijnen legt aan de Engelsche kust (le Blad). Strasser ontkent alle verband met den aanslag in Muenchen (le Blad). De Roemeensche regeering afgetreden (Laatste Berichten le Blad). ZIE VOORTS LAATSTE BERICHTEN EERSTE BLAD. AanvankelijkTemperatuur om het vriespunt. Half tot zwaarbe wolkt. Droog weer. Krachtige tot matige Zuidelijke wind. Later: Stijging van temperatuur. Betrokken tut zwaarbewolkt. Tij delijk mist. Waarschijnlijk eenige regen of motregen. Meest matige Zuidwestelijke tut Westelijke wind Het Fransche legerbericht van gisteravond meldt: De dag werd gekenmerkt door activiteit van de wederzijdsche luchtmachten. Een speciale correspondent van het Engelsche Reuterbureau seint, dat gisteren in de lucht een bedrijvigheid heeft ge- heerscht als nog niet vaak ln dezen oorlog. Er zouden zeven Duitsche toestellen zijn neergeschoten, waarvan zes door Britsche en Fransche gevechtstoestellen en een door het Fransche luchtdoelgeschut. Een Duitsche verkenningsvliegtuig kwam in België terecht, de vlieger werd gered, doch de drje andere inzittenden zijn om gekomen; kort te voren hadden Britsche jachtvliegtuigen een ander Duitsch toe stel. waarvan het type nog niet is vast gesteld. neergeschoten. In den Zuidelijken sector van het front werden drie Messerschmidt jachtvliegtui gen neergeschoten door Fransche jacht vliegtuigen en wel bij Straatsburg. Wert en Remering. Een ander Fransch jachtvlieg tuig heeft in hetzelfde gebied een Duitsch toestel omlaag gebracht en tenslotte werd nog een Messerschmidt getroffen door luchtafweergeschut, het stortte neer Noor delijk van Sedan. De Franschen hebben de afgeloopen da gen boven Straatsburg vijf vijandelijke jachtvliegtuigen neergeschoten, doch zelf jachtvliegtuigen verloren. Drie Duitsche vliegers hebben zich gisteren met hun val scherm weten te redden. Zij kwamen neer op Fransch gebied en werden krijgsgevan gen gemaakt De twee Fransche vliegers die de toestellen bestuurden die boven Straats burg verloren zijn gegaan, wisten ook uit hun toestel te springen: één kwam behou den op den grond, doch de ander is gedood, aangezien zijn parachute weigerde. Zes Duitsche bommenwerpers hebben over de Shetland-eilanden gevlogen. Zij wierpen bommen uit, doch deze misten haar doel. Alleen een vliegboot werd be schadigd. Een Duitsch vliegtuig heeft voorts boven de monding van de Theems gevlogen. Bat terijen luchtdoelgeschut hebben het vuur geopend. Het vliegtuig werd gedwongen op groote hoogte te gaan vliegen. Er werd geen luchtalarm gemaakt. Gisteren heeft een Britsche torpedojager i O-jltsc ie vliegofficieren gered in ds Iloordzee, die beiden deerlijk gewond wa ren. Zij maakten deel uit van de beman ning van een Duitsche machine, welke Maandag door de „Royal Air-Force" om laag was geschóten. Zij hadden getracht, foto's te maken tijdens een vlucht boven de omgeving van Londen en de monding van de Theems. Het Britsche ministerie van luchtvaart meldt: R.A.F.-vliegtuigen hebben Maandag en Dinsdag succesvolle vluchten onderno men boven Stuttgart, Frankfort, Hamburg en Bremen. HONGARIJE EN ROEMENIE. In Roemenië heerscht ontstemming over de rede van den Hongaarschen minister Csaky. Minister Gafencu zal einde dezer week daarop antwoorden. Men merkt op, dat Roemenië een toe nadering tot Hongarije niet wil betalen met concessies, welke de territoriale inte griteit betreffen. ROEMEENSCH MINISTER AFGETREDEN. De Roemeensche minister van economi sche zaken. Bujoiu. is afgetreden na het voltooien van moeilijke onderhandelingen met de Duitsche handelsdelegatie Ver klaard wordt, dat Bujoiu het onmogelijk vond, sommige Duitsche handelsmethoden en Duitsche eischen in overeenstemming te brengen met het huidige systeem vaq

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsch Dagblad | 1939 | | pagina 1