De opperste oorlogsraad van
Engeland en Frankrijk bijeen
gOsfe Jaargang
ZATERDAG 18 NOVEMBER 1939
No. 24434
De strijd in het
Westen
De strijd ter zee
HET VOORNAAMSTE NIEUWS
VAN HEDEN
De Bilt
DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
Volkomen co-ordinatie
De houding van Italië
Oostenrijk en het
protectoraat
In Engeland
Dit nummer bestaat uit VIER bladen
EERSTE BLAD
verwacht
Verspreide berichten
LEIDSCH
DAGBLAD
PRIJS DER ADVERTENTIES:
30 ets. per regel voor advertenties uit Lelden en plaatsen waar
agentschappen van ons Blad gevestigd zijn Voor alle andere
advertenties 35 ets. per regel. Voor zakenadvertentles belangrijk
lager tarief. Kleine advertenties uitsluitend bU vooruitbetaling
Woensdags en Zaterdags 50 ets. by maximum aantal woorden
van 30. - Incasso volgens postrecht. Voor opzending van brieven
10 ets. porto te betalen. - Verplicht bewysnummer 5 ets.
Bureau Noordeindsplein Telefoonnummers voor
Directie en Administratie 25041 (2 lijnen)
Redactie 21507
Postcheque- en Girodienst no. 57055 - Postbus no. 54
PRIJS DEZER COURANT:
Voor Lelden en gemeenten, waar agentschappen gevestigd tyn.:
per 3 maanden f. 3 35
per week .T^T.f. 011
Franco per post f. 2.35 per 3 maanden -f- portokosten.
(voor binnenland t. 0.80 pee 3 mnd-l
De hooge raad van oorlog der geallieer
den heeft te Londen een vergadering ge
houden.
De byeenkomst werd bygewoond door
Dalsdifcr, .generaal Gamelln, admiraal Dar-
lan en gerderaal Vulllemln aan Fransche
zijde (zy warren per vliegtuig gearrlveerdl
en door den'minister-president en de mi
nisters van bu'ltenlandsche zaken, coördi-
dlnatie der defensie en luchtvaart aan
Engelsche zyd^'.
De raad kwa'an te 11.15 uur byeen en
heeft dw irlllltairen toestand en zyn mo-
gellikce^verdere ontwikkeling bestudeerd.
Men kwam tot volkomen overeenstemming
ten aanzien van de beste methode voor een
gecombineerd gebruik der Fransche en
Britsche strydkrachten, met het doel de
operaties zoo doeltreffend mogeiyk te
doen zyn.
De byeenkomst van den hoogen raad
De byeenkomst, de derde sedert het uit
breken van den oorlog, heeft ongeveer drie
uur geduurd.
Bijna onopgemerkt kwamen de Fran-
ichen by het gebouw, waar de vergadering
werd gehouden, aan. Niettemin had zich
een groep by den ingang gevormd. Dala-
dler en Gamelln werden harteiyk toe
gejuicht.
Chamberlain, die op een wandelstok
leunde, had een ovatie in ontvangst te
nemen. Het was voor het eerst sedert zyn
jlchtaanval, dat hy zijn woning had ver
laten.
In het Carlton-Hotel heeft Chamberlain
een noenmaal aangeboden.
Na afloop ls een gemeenschappelyke ver
klaring uitgegeven, luidende:
„Teneinde een volkomen gebruik te ma
ken van de tusschen 1914. cn 1918 opgedane
ervaring, hebben de regeeringen van Enge
land en Frankryk reeds by het uitbreken
van den oorlog besloten, de economische
oorlogvoering der belde landen op zoo vol
ledig mogeiyke wyze te coördlneeren. Tot
dit doel zyn by het begin der vyandehjk-
heden onmlddeliyk maatregelen genomen.
In overeenstemming met de beslui
ten, door Chamberlain en Daladier
tijdens de laatste bijeenkomst van den
hoogen raad van oorlog genomen, zijn
de regelingen, welke reeds door beide
regeeringen in toepassing waren ge
bracht, thans versterkt en voltooid ter
verzekering van het gemeenschappe
lyke beleid op de volgende terreinen:
luchtmacht, munitie, grondstoffen,
petroleum, voedselvoorziening, scheep
vaart en economischen oorlog.
De nieuwe maatregelen, door beide re
deringen aanvaard, voorzien in het voor
het gemeenschappelijke belang beste ge
bruik van beider hulpbronnen voor grond
stoffen, productiemiddelen, tonnage enz.
Zij voorzien ook ln een gelijke verdeeling
van beperkingen, indien de omstandig
heden een vermindering der invoerpro-
programma's noodig zouden maken.
De belde landen zullen voortgaan, hun
Invoerprogramma's gemeenschappeiyk op
te stellen en concurrentie by de aankoo-
Pen, welke volgens die programma's in het
buitenland zullen worden gedaan, vermy-
den.
De tenuitvoerlegging dezer werkzaam
heden ls opgedragen aan een permanente
Bntsch - Fransche coördinatie-commissie,
"ie onverwyld zal worden Ingesteld.
De bereikte overeenstemming, welke zoo
noodig tot andere terreinen kan worden
«gebreid, biedt opnieuw het bewys. dat
beide landen vastbesloten zyn. hun
krachtsinspanning voor den oorlog in zoo
groot mogeiyken omvang te coördineeren.
DP deze wyze zyn de regelingen, ter or
ganisatie van het gemeenschappelyke be-
'e'd, welke in den vorigen oorlog pas na
h« derde jaar tot stand gekomen waren,
thans twee maanden na het uitbreken der
"landelijkheden in toepassing gebracht".
Het Fransche Havas bureau geeft hierop
n°g volgenden commentaar:
De genomen besluiten hebben ten doel
ben oorlog in zoo kort mogeiyken tyd te
«innen, met vermyding van een verdee-
°hg van krachtsinspanning en middelen.
Evenals by de toewyzing van het com
mando steunt men op de ervaring van den
vorigen oorlog, die geleerd heeft, dat ln een
^tspreide orde geen overwinning wordt
Er is voorzien in de instelling van zes
™mmissies, die zich respectievelyk moe-
j™ bezig houden met de luchtvaart, wape-
vïüS en grondstoffen. petroleum, voedsel-
oorziening, scheepvaart en economischen
I bbr'og. Deze commissies zullen niet slechts
"brdineerende, doch ook uitvoerende
I bbhamen zijn.
"a oen balans van de hulpbronnen en de
behoeften van beide landen te hebben op
gesteld, zullen zy de grondstoffen ter ge-
meene beschikking moeten stellen. Zy zul
len ook haar aandacht aan de aankoopen
in het buitenland wyden.
Daaruit vloeit voort, dat er geen concur
rentie zal bestaan en dat door een unifor
me methode van aankoop vertraging ln de
uitvoering en overbieden voorkomen zullen
worden.
«De permanente gemengde commissie zal
er op toezien, dat de werkzaamheden der
zes commissies onderling ln overeenstem
ming biyven.
Tusschen de verantwoordeiyke leden der
regeeringen zullen mlnlsterieele bespre
kingen gehouden worden, telkens, wanneer
dat noodzakeiyk blykt.
Voor de economische wereldbetrekkingen
is de gemeenschappelyke verklaring niet
minder belangryk. De landen, die grond
stoffen, industrieproducten, en levensmid
delen- leveren, zullen voortaan hebben te
onderhandelen met een organisme, dat
dat voor rekening van de twee staten op
treedt.
Door deze centralisatie van de vraag zal
elke vertraging in het zaken doen, die
schadeiyk kan zyn voor den verkooper zoo
wel als voor den kooper, voorkomen wor
den.
Doordat de scheepvaartcommissie belast is
met de verdeeling van de gezamenlyke
tonnage voor de tenuitvoerlegging van het
gemeenschappeiyk invoerprogramma, zal
het vervoer veel geregelder zyn dan tot
dusverre het geval was.
Dit is vooral van gewicht voor de Zuid-
Amerikaansche republieken, welker afzet
van vleesch zou dalen, indien de produ
centen hun goederen niet meer naar Europa
zouden kunnen doen vervoeren.
Het is onnoodig te betoogen, hoeveel
gemakkeiyker de veiligheid der convoolen
verzekerd zal kunnen worden.
De Britsch-Fransche coördinatie-commis
sie en de zes uitvoerende commissies zullen
haar zetel waarschyniyk te Londen hebben
Over de personen, die voor de commissies
ln aanmerking zouden komen, is niet ge
sproken.
Radio Roma heeft verklaard: „Italië
zal weerstand bieden aan iedere poging
om het communisme op den Balkan te
introduceeren, zooals het dat in Spanje
heeft gedaan. Mocht een dergelyke po
ging worden ondernomen, dan zou zij
komen te staan tegenover de onmid
dellijke Italiaansche reactie, die niet
minder vastberaden zou zyn dan Ita-
lië's actie in Spanje.
De diplomatieke activiteit van Italië
op den Balkan moet echter niet wor
den opgevat als een aanduiding, dat
Italië het voornemen heeft party te
kiezen in het huidige conflict, en nog
minder, dat het een instrument zou
worden van de eene of de andere
partij.
De „Regime Fascista" schryft o.m.: De
in begin September afgelegde verklaring,
dat Italië geen Initiatieven van militairen
aard wilde nemen, beteekent niet, dat
Italië daar principeel afstand van doet.
Italië neemt in Europa een machtspositie
in en heeft den plicht zich te bekomme
ren om zyn bflangen, zyn toekomst en zijn
historische missie. Ieder Italiaan moet der
halve van dag tot dag zich geesteiyk, mo
reel, economisch en militair voorbereiden
op het oogenblik, waarop de Duce het be
vel tot opmarcheeren zal geven. Dan zullen
allen, daarvan kan men verzekerd zyn,
als een man opstaan ln de zekerheid de
overwinning tegemoet te snellen.
Het „Giornale d'Italia" herinnert er aan,
dat vandaag de vierde „verjaardag van de
sancties" is. Naar Mussolini verklaarde,
heeft Italië geen politiek van rancune ge
voerd, maar van den anderen kant kon het
geen politiek voeren, die de sancties m
dankbare herinnering bewaart. Ook thans
nog moet men aan de sancties terugden
ken, want zy vormden voor alle volken
van Europa een groote historlsohe gebeur
tenis. Zy hebben, aldus het „Giornale" niet
alleen de moreele en materieele kracht van
het Italië van Mussolini op de proef ge
steld en niet alleen Italië tot een nieuwe
economische politiek gedreven, die op de
beginselen van autarkie is gebaseerd, doch
tevens getoond, dat de sancties het wapen
waren van de rijke mogendheden tegen de
arme staten.
Zij hebben nogmaals op overduidehjke
wyze onthuld, hoe onrechtvaardig en on
evenwichtig de Europeesche orde is, die
door het Verdrag van Versailles tot stand
kwam. Zy hebben ook bewezen, dat geen
enkele werkelyke en rechtvaardige vrede in
Europa mogelyk is. zoolang de orde van
Versailles zal biyven bestaan en de hege
monieën niet verdwenen zyn. om plaats te
maken voor rechtvaardiger verhoudingen
van middelen en natuurlijke bronnen tus-
ischen de naties.
Aan het front bUjft het rustig. De leger-
berichten maken van geen enkele actie van
eenige beteekenis gewag.
De luchtvloten zyn wel in actie en Bel
gië en ook Zwitserland ondervinden daar
van thans hinder.
Een tweemotorig Engelsch jachtvliegtuig
was gisteren gedwongen in een welde in de
buurt van St. Baafs Vyve (arrondissement
Tielt, provincie West-Vlaandereni tenge
volge van regen en storm te dalen. By de
landing werd de cabine van het toestel be-
sohadigd.
Het vliegtuig is in beslag genomen. De
drie Inzittenden zyn geïnterneerd.
Nog werd in de buurt van Gent een
een Duitsch vliegtuig waargenomen, dat op
ongeveer 6000 meter hoogte vloog. Belgisch
luchtdoelgeschut is direct in actie getreden.
Het vliegtuig heeft zich dadeiyk verwy-
derd.
Het Belgisch Telegraafagentschap schryft
nog:
Het is juist, dat nog de laatste dagen
vliegtuigen der oorlogvoerende landen veel
vuldig boven Belgisch grondgebied hebben
gevlogen. Men heeft een aantal Duitsche
en Engelsche toestellen herkend. Andere
vliegtuigen heeft men niet kunnen identi-
ficeeren
Het luchtdoelgeschut en de jachtvlieg
tuigen zijn telkens opgetreden, wanneer
het mogelijk was, en vaak met succes in
dien zin, dat vele vliegtuigen verkozen, op
hun weg terug te keeren, boven het trotsee
ren van afweergeschut of het ontmoeten
van luchtpatrouilles.
Het gebeurt echter zeer dikwyls, dat de
vreemde toestellen zich zeer kort laten zien
en alleen in het grensgebied, waardoor aan
onze verdedigingsmiddelen elke mogehjk-
heid tot optreden wordt ontnomen, aange
zien de Belgische vliegtuigen de vreemde
toestellen niet op buitenlandsch gebied
kunnen achtervolgen.
Bevoegde kringen zoo vervolgt het agent
schap, bevestigen in dit opzicht de inlich
tingen, welke wy uit eigen bron verkrijgen.
Zy merken bovendien op, dat het voor elk
land onmogeiyk ls, het bezoek van vreemde
toestellen radicaal te verhinderen.
Zelfs de groote oorlogvoerende landen
hebben, ondanks hun krachtige verdedi
gingsmiddelen en hun grootere vryheid van
optreden, talrijke vyandeiyke luchtaanval
len, zelfs gaande tot in het hart van het
land, niet kunnen voorkomen.
Voorts dient rekening gehouden te wor
den met het feit, dat de vliegtuigen der
oorlogvoerenden, welke over ons grondge
bied vliegen, by ons geen taak te vervullen
hebben. Het betreft immers of wel ver
dwaalde toestellen, of wel toestellen, die via
België een naburig land denken te ^reiken
en in de meeste gevallen op zeer groote
hoogte.
Wanneer zy zich ontdekt en achtervolgd
zien. verwyderen zy zich terstond. Het is
slechts éénmaal gebeurd, dat een vliegtuig
gepoogd heeft door te vliegen. Het werd
toen tot dalen gedwongen.
Het Britsche ministerie van luchtvaart
deelt mede, dat door vliegtuigen van de
Britsche luchtmacht by daglicht verken
ningsvluchten zyn ondernomen over
Noord-West-Dultschland. Ondanks het
zware luchtafweer werd met succes een be-
langryke Duitsche vlootbasis gefotografeerd
en werden andere waardevolle inlichtingen
verkregen.
WAAR ZIJN DE DUITSCHE
VESTZAK-KRUISERS
De correspondent van het Engelsche Reu-
terbureau te Kopenhagen merkt, naar aan
leiding van een bewering van een neutralen
waarnemer, dat de vestzakslagschepen .Ad
miral Scheer" en „Deutsohland" zich in een
Duitsohe haven zouden bevinden, nog op,
dat deze mededeeling vermoedelyk juist is
wat de „Admiraal Scheer" betreft. Dit schip
ligt waarschijnlijk in een Duitsche haven.
De „Deutschland" zet haar operaties voort
en bevindt zioh vermoedelyk in den Atlan-
tischen Oceaan tezamen meit een „pseudo"-
vestzakslagschip.
BRITSCHE KOOPVAARDIJVLOOT NAAI
IN OAIVANG TOE.
In de periode van 6 tot en met 12 No
vember is de Britsche koopvaardy vloot, zoo
meldt Reuter, na aftrek van de geleden ver
liezen, met niet minder dan 24.000 uitge
breid. Dit is het gevolg van het gereed
komen van drie schepen, het prys verklaren
van twee schepen en het verbouwen van
een vaartuig.
De voortdurende toeneming der beschik
bare tonnage van de koopvaardijvloot
vormt, aldus Reuter, het antwoord op de
Duitsche bewering, dat de actie der onder
zeebooten ernstige gevolgen heeft gehad
voor den Britschen overzeeschen handel en
dat de Britsche contrabande-controle na-
deelige gevolgen had. omdat daardoor min
der tonnage beschikbaar kwam.
Volgens een ln Maribor (Zuid-Slavië)
ontvangen bericht is gistermorgen een
politie-ambtenaar te Weenen vermoord.
De aanslag zou verband houden met tal-
looze arrestaties, welke dagelyks in Oosten
rijk verricht worden sedert den bomaan
slag te Muenchen.
Aangezien, naar de Gestapo beweert, de
moordenaar in de richting van de Joego
slavische grens is gevlucht, is deze grens
gisteren den geheelen dag hermetisch ge
sloten geweest.
Te Spielfeld werd de sneltrein Weenen
Triest verscheidene uren opgehouden. De
reizigers moesten uitstappen en werden
door de S.S. nauwlettend gefouilleerd.
Het Duitsche Nieuwsbureau meldt:
Sinds eenigen tyd probeert een groep
Tsjechische intellectueelen, in samenwer
king met den gevluchten ex-president
Benesj, door kleine of grootere daden van
tegenstand rust en orde in het protectoraat
Bohemen en Moravlë te verstoren.
Daarby kon worden geconstateerd, dat
de raddraaiers van deze daden van tegen
stand vooral ook aan de Tsjechische hooge-
scholen te vinden zym
Daar deze elementen zich op 28 Oct.
en 15 November er toe hebben laten
verleiden, handtastelijk tegen indivi-
dueele Duitschers op te treden, werden
de Tsjechische hoogescholen voor den
duur van drie jaren gesloten en werden
negen daders doodgeschoten, terwijl
een vrij groot aantal betrokkenen ge
arresteerd werd.
Van andere zyde wordt het getal 1200 ge
noemd.
Toch zeggen de Duitschers, dat er rust
heerscht
De correspondent in Kopenhagen van de
Daily Telegraph meldt, dat volgens in de
Deensche hoofdstad ontvangen berichten
nat. soc. formaties ter sterkte van 5000 man
op motoren en ln pantserwagens met ma
chinegeweren en veldgeschut gistermorgen
Praag zyn binnengerukt. Deze berichten
maken melding van ernstige onrust in Tsje-
choslowakye, waarin de oorzaak zou zyn
gelegen van de versterking door de Duit
schers van hun binnenlandsche veiligheids
troepen ln het protectoraat. De correspon
dent meldt verder, dat de colonne tiental
len arrestaties heeft verricht onder Tsje
chische studenten en patriotten.
Door Benesj, generaal Ingr, Osusky en
andere vooraanstaande Tsjechen is een
Tsjecho-Slowaaksch nationaal comité op
gericht.
De Fransche regeering heeft van de op
richting van dit comité kennis genomen dat
met name bevoegd zal zyn het accoord toe
te passen van 20 October betreffende vor
ming van het Tsjecho-Slowaaksche leger.
Van het uit acht personen bestaand co
mité zyn vyf Tsjechen en drie Slowaken
lid. Behalve genoemde drie personen maken
er deel van uit: Outrata, Ripka. Slavik.
mgr. Schram eek en generaal Wiest.
DE TERRITORIALE HULPSTRIJD
KRACHTEN.
Het Britsche ministerie van oorlog maakt
bekend, dat met spoed 20.000 man noodig
zyn voor dienst in het binnenland Er wor
den nu 57 bataljons opgericht. De dienst
neming staat met name open voor oud-
strijders tusschen 35 en 50 jaren.
De tegenwoordige sterkte van de A. T. S.
(territoriale hulpstrijdkrachten) bedraagt
20 000. Er zyn nu nog 20 000 vrouwen en
meisjes noodig.
GEHEEL VOORBEREID
Burgin. de minister van de voorraden,
heeft verklaard', dat zyn departement sinds
het begin van den oorlog bestellingen ge
daan heeft tot een bedrag van 160 millioen
pond sterling.
De geallieerden hebben geen halive maat
regelen genomen by hun toebereidselen
tot den oorlog, aldus Burgin.
Wy hebben er ons volkomen rekenschap
van gegeven, dat de aanval tegen Enge
land en Frarukryk, waartoe Duitschland
besloten heeft, grooter is dan eenige aanval
welke ooit in de geschiedenis door een land
tegen andere staten is ondernomen.
RETNAUD OVER DE FRANSCHE
BEGROOTING.
In de financdeele Kamercommissie heeft
de Fransche minister van financiën, Paul
Reynaud. een uiteenzetting gegeven over de
ontwerp-begrooting voor 1940 Hy betoogde
dat de sedert een jaar gevolgde politiek
Frankryk in staat stelt de taak, die het
land is opgelegd, te volbrengen. De goud
voorraad is met 533 ton gestegen. Een alge
meen moratorium is niet noodig geweest.
De minister zette uiteen, waarom de re
geering er prys op heeft gesteld een nor
male begrooting van civiele uitgaven in te
dienen, terwyl in den vorigen oorlog het
stelsel der voorloopige twaalfden drie jaar
heeft geduurd. De begrooting. die thans
wordt Ingediend, is in evenwicht; afgezien
van de militaire uitgaven, die het voor-
BINNENLAND.
Radiorede van minister De Geer kwam „op
het juiste oogenblik" (Binnenland, 3de
Blad).
De begrooting van onderwijs; verslag der
Tweede Kamer (4de Blad).
Uitspraken Raad voor de luchtvaart inzake
de ongelukken met de „Nachtegaal" en
het Krekeltje" (3de Blad).
Ons parlementair overzicht (4de Blad).
AMSTERDAAISCHE BEURS.
Stille handel Gedrukte, maar rus
tige markt Lager koerspeil Ame
rikanen lichtelijk in reactie Staats
fondsen ongeanimeerd.
BUITENLAND.
De Opperste Oorlogsraad der geallieerden
te Londen bijeen (1ste Blad).
Executies in Tsjecho-Slowakije (1ste Blad).
Italië en de Balkan (1ste Blad).
ZIE VOORTS LAATSTE BERICHTEN
EERSTE BLAD.
AIEN ZIE VOOR ONS KORT VERHAAL
PAGINA 4 VAN HET EERSTE BLAD.
Morgenochtend tijdelijk opkla
rend, overigens betrokken tot
zwaarbewolkt en kans op eehigen
regen. Weinig verandering in
temperatuur. Matige tot krach
tige Westelijke tot Zuid-Weste
lijke wind.
werp van bijzondere voorzieningen zullen
vormen, beloopen de uitgaven in totaal
79 milliard. Een groot deel komt op reke
ning van den oorlog, zooals een bedrag van
14.300.000.000 frank, bestemd voor uitkee-
ringen aan gezinsleden van gemobiliseer-
den. De ontvangsten zijn voorzichtig ge
schat; men heeft rekening gehouden met
verminderingen, die het gevolg van de klei
nere economische bedrijvigheid kunnen zijn.
Reynaud verklaarde voornemens te zijn,
voor den duur van den oorlog de maxima,
welke de door groote inkomens verschul
digde belastingen beperken, te doen ver
dwijnen.
DE OPLEIDING VAN BRITSCHE
VLIEGERS.
Over twee weken, misschien nog eerder,
zou een overeenkomst worden gesloten
tusschen Groot-Brlttannië, Australië en
■ieuw-Zeeland in zake de oprichting van
e rijkcentrum voor perfectioneering der
„•leiding van vliegers.
Men verwacht eerlang een gelyktydige
verklaring te Londen en Ottawa over de
technische en financieele zyden van dit
uitgebreide plan, op grond waarvan aan
de geallieerde strydkrachten 25.000 vlie
gers kunnen worden afgeleverd.
Volgens Canadian Press zullen 6000
oefenvliegtuigen worden gekocht. Volgens
Montreal Star zullen binnen enkele maan
den tienduizend recruten op 100 vliegvelden
in opleiding worden genomen voor de lucht
strijdkrachten.
HET NATIONALE LEVEN KEERT TERUG
IN HELSINKI.
Daar de Finsche regeering van meening
is. dat de onderhandelingen met Rusland
niet zyn afgeloopen, zal de jongste stand
der onderhandelingen waarschyniyk niet
door het parlement in openbare zitting
besproken worden. De Finsche parlements
leden zyn hiervan in kennis gesteld. De
meeste menschen. die uit Helsinki waren
vertrokken hebben hun woningen weer
opgezocht. Het leven ln de hoofdstad be
gint zyn normale aanzien terug te krygen.
