Finland's delegatie terug
uit Moskou
Uitingen der
buitenlandsche pers
DINSDAG 14 NOVEMBER 1939
No. 24430
Auto s mogen 's Zondags
weer rijden
De Bilt
De strijd in het
Westen
HET VOORNAAMSTE NIEUWS
VAN HEDEN
8Gste Jaargang
Ingaande 19 November a.s.
Britsche torpedojager op
Duitsche mijn geloopen
Besprekingen nog
afgebroken
niet
verwacht
Dit nummer bestaat uit DRIE bladen
EERSTE BLAD
De oorlog in de lucht
LEIDSCH
DAGBLAD
DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
PRIJS DER ADVERTENTIES:
30 ets. per regel voor advertenties uit Lelden en plaatsen waar
agentschappen van ons Blad gevestigd zijn Voor alle andere
advertenties 35 ets. per regel. Voor zakenadvertenties belangrijk
lager tarief. Kleine advertenties uitsluitend bij vooruitbetaling
Woensdags en Zaterdags 50 ets. bij maximum aantal woorden
van 30. - Incasso volgens postrecht. Voor opzending van brieven
10 ets. porto te betalen. - Verplicht bewijsnummer 5 ets.
Bureau Nocrdeindsplein Telefoonnummers voor
Directie en Administratie 25041 (2 lijnen)
Redactie 21507
Postcheque- en Girodienst no. 57055 - Postbus no. 54
PRIJS DEZER COURANT:
Voor Leiden en gemeenten, waar agentschappen gevestigd stint
per 3 maanden f.2.13
per week .TT. f. OAS
per 3 maanden portokosten.'
(voor binnenland f. 0.38 per 3 cind>
Franco per post f. 2.35
De Regeeringspersdienst meldt:
De minister van Economische Zaken brengt ter algemeene
kennis, dat de aanvoer van benzine in de laatste weken niet
onbevredigend is geweest. De regeering meent daarom het
risico te mogen aanvaarden om den maatregel van het niet-
rijden van motorrijtuigen op Zon- en feestdagen met ingang
van 19 November a.s. op te hellen. Hierbij heeft tevens gewogen
het feit, dat de voorbereiding van de distributieregeling van
benzine thans zoover is gevorderd, dat deze regeling indien
dit onverhoopt noodig mocht zijn op korten termijn kan wor
den ingevoerd.
Met nadruk voegt de regeering hier-
aan toe, dat het van gToote be teekenis
is, dat de automobilisten hun mede
werking; blijven verleenen door zuinig
heid te betrachten bij het benzine
verbruik.
Dit kan geschieden door het achter
wege laten van niet noodzakelijke rit
ten, door het combinceren van vervoer
in één auto en bovenal door niet te
rijden met een te groote snelheid, wat
loowel op het benzineverbruik als op
de bandenslijtage van grooten invloed
is. Deze medewerking is in de eerste
plaats in het belang van de auto
mobilisten zelf, aangezien opnieuw
maatregelen zouden moeten worden
genomen, wanneer de voorraad positie,
bijvoorbeeld door te groot verbruik,
ongunstiger zou worden.
Zou alsdan tot distributie worden be
sloten, dan onderschatte men niet de
zwaren van dezen maatregel, welke in
de praetijk onvermijdelijk stroef werkt.
Vandaar dat het aanbeveling verdient
dat door vrijwillige medewerking der
belanghebbenden het in werking tre
den eener distributie zoo lang mogelijk
wordt uitgesteld.
ÉÉN DOODE, ZES VERMISTEN EN
15 GEWONDEN.
De Britsche admiraliteit deelt mede,
dat een Britsche torpedojager op een
Duitsche mijn i£ geloopen en verloren
gegaan. Verklaard wordt, dat één man
om het leven is gekomen. Zes man wor
den vermist. Drie officieren en twaalf
minderen werden gewond.
De Finsche delegatie is gisteravond
om 21 uur 50 uit Moskou vertrokken.
De eenige sovjet-ambtenaar, die den
gedelegeerde uitgeleide deed, was Pon-
gedelegeerden uitgeleide deed, was Pon-
In Finsche kringen beperkt men zich
er toe te zeggen, dat de onderhande
lingen geen resultaat hebben opgele
verd. De besprekingen zijn niet afge
broken, maar men weet niet, of en
wanneer de Finnen naar Moskou zul
len terugkeeren.
Inzake het vertrek van de Finsche dele
gatie uit Moskou, heeft de minister van
buitenlandsche zaken, Erkko, volgens het
Duitsche Nieuws-bureau, tegenover de bui
tenlandsche pers verklaard, dat de dela-
gatie terugkeert op eigen initiatief en niet
om nieuwe instructies verzocht heeft. Al
het overige hangt af van het rapport, dat
de delegatie na haar terugkeer zal uitbren
gen. Hiervan is het afhankelijk, of nog een
mogelijkheid voor voortzetting der onder
handelingen bestaat.
De minister sprak voorts van een tijde-
Matige tot krachtige, wellicht tij
delijk verder toenemende meest
Zuidwestelijke wind. Betrokken
tot zwaar- of halfbewolkt. Waar
schijnlijk eenige regen. Aanvan
kelijk weinig verandering in tem
peratuur, later waarschijnlijk iets
kouder.
lijke onderbreking der onderhandelingen.
De regeering heeft onder voorzitterschap
van den presdent der republiek de situatie
besproken. Na terugkeer van de delegatie
uit Moskou zal zij alle kwesties bespreken
met de leiders van de rijksdaggroepen.
De goede wil om tot een gelukkige
oplossing te komen, is nog altijd aan
wezig. Het ligt voorshands niet in de
bedoeling der regeering, tot een publi
catie van de wederzijdsche voorstellen
over te gaan.
De New York Times zegt. dat de Finnen
door de kracht van hun eigen geest stand
houden tegen de machtige bedreiging. Deze
kracht is zoo formidabel, dat er een kansje
is, dat deze David onder de naties Goliath
zal afschrikken.
Het Fransche legerbericht van gister
avond luidt:
In den nacht van 12 op 13 November
heeft een aantal vijandelijke vliegtuigen
boven het Noord-Oosten van Frankrijk
gevlogen.
Er was de gebruikelijke activiteit van de
patrouilles, met name ten Oosten van de
Saar.
Vliegtuigen waarvan men de nationaliteit
niet heeft kunnen vaststellen als gevolg
van mist, hebben gistermiddag boven het
gebied van Parijs gevlogen en waren oor
zaak, dat het luchtdoelgeschut in actie
kwam.
Het Fransche Havas-bureau meldt, dat
drie personen gewond zijn, waarvan een
zwaar, als gevolg van het neerkomen van
kogels van het luchtafweergeschuC^Onder
de gewonden bevinden zich een vrouw en
een kind van drie jaar.
Het legerbericht van hedenochtend luidt
kalme nacht.
BINNENLAND.
De begrooting voor Indië; toelichting der
regeering. (3e Blad).
Burgemeester van Utrecht over eventueele
evacuatie van de stad Utrecht. (3e Bl.)
Tandartsen mogen geen lachgas gebruiken.
(Rechtzaken, 3e Blad).
AMSTERDAMSCHE BEURS.
Stille markt Prijshoudende stem
ming Weinig veranderde koersen
Amerikanen iets lager Beleggingen
verdeeld.
BUITENLAND.
De Finsche delegatie naar Helsinki terug.
(Ie Blad).
Nog commentaar op het vred es-initiatief
en voorts Duitsche repliek aan Chur
chill. (Ie Blad).
Britsche torpedoboot-jagër op Duitsche
mijn geloopen en vergaan. (Ie Blad).
ZIE VOORTS LAATSTE BERICHTEN
EERSTE BLAD.
MEN ZIE VOOR ONS KORT VERHAAL
PAGINA 3 VAN HET TWEEDE BLAD.
De Britsche admiraliteit deelt mede:
Vandaag hebben vijandelijke vliegtuigen
twee aanvallen ondernomen op de Shet-
land-eiianden. Het luchtdoelgeschut heeft
de toestellen verdreven. De bommen, welke
zü hebben laten vallen, richtten geen scha
de aan.
Over het vredesinitiatief
IN DUITSCHLAND.
Het Duitsche Nieuwsbureau meldt:
Het antwooTd van den koning van Enge-
bod en van den president van Frankrijk
op het Belgisch-Nederlandsche aanbod van
9otde diensten wordt door de Duitsche pers
een vierkante afwijzing beschouwd, al
heelt Engeland zijn antwoord met meer
tausules omschreven dan Frankrijk.
Het in het Fransche antwoord vervatte
Toorstel. Duitschland weer te verdeelen,
:«mt de „D.A.Z." een openlijke bespotting
Ta" den Belgisch-Nederlandschen stap,
ïaarop een Duitsche commentaar over
bodig is.
Ook het Engelsche antwoord, zoo ver
ligt het blad. stemt zakelijk volkomen
feereen met Chamberlain's afwijzing van
Wedesaan'bod van den Fuehrer van
'October. Men verklaart zich weliswaar
«rtid. Duitsche voorstellen „aan een zeer
j®wlteurig onderzoek te onderwerpen",
r™ vermeldt met geen enkel, woord, dat
Duitsche voorstellen aanwezig zijn,
r Engeland, „hard en onwrikbaar",
wais Lloyd George het noemde, van de
"na gewezen werden.
tl..'. antwoorden zijn dientengevolge
te ij? als €en herhaling van de uitdaging
toor houwen, nadat Engeland, aan den
etel n°nti van <ien wereldoorlog, het voor-
®t!e v to duce ten val bracht, vervolgens
vredeshand weigerde, en door de
j oenng van Hallfax de neutrale bemid-
reeds verwierp denzelfden dag.
®P zij werd aangeboden.
Diplomatisch-politische Kor-
zS? schrijft:
UMjiT0°r optimisten, die in zekere pas-
tfiiltiÏÏ1 Engelsche antwoord: nog mo-
QiiimSt wilden zien, heeft de rede van
tv den laatsten twijfel opgeheven,
feten «tof? niet van zijn oorlog wil af-
Dtit'fhi verlangt men thans van
hairis n'e' alleen waarborgen en
indien V?or Mn Woeienden vrede, maar
licht men reeds eenigszins het
gordijn op voor datgene, wat men concreet
daaronder verstaat. In de eerste plaats her
stel van het statuut van Versailles, weder
oprichting van twee vijandelijke bastions
aan den Oostelijken rand en in het hart
van Duitschland, voorts instelling van een
veilige Oostenrijksehe verbinding met deze
bastions.
Zooals eens de corridor aan den. Weichsel,"
moet gebied van de Duitsche kern langs
de Inn er voor gebruikt worden om het
Westen den toegang tot deze bolwerken
tegen het Duitsch volk te waarborgen en
bovendien Duitschland te scheiden van zijn
spilgenoot. Daarmede toont men opnieuw
de onbekwaamheid en het wanbegrip voor
de noodzakelijkheden van centraal-Europa.
IN FRANKRIJK.
De twee antwoorden, zoo schrijven de
Fransche bladen eenstemmig hoewel
niet in gelijke bewoordingen gesteld, stem
men overeen in karakter. Zij bevestigen
volkomen de verklaringen van Chamber
lain en Daladier en toonen duidelijk aan.
dat de positie der beide groote Westelijke
democratieën, toen zij de wapens opvatten
om de zaak der vrijheid en onafhankelijk
heid van alle volkeren op het continent te
verdedigen, niet verschilt en niet kan ver
schillen, zoolang de nazi-tyrannie niet
overwonnen is.
De Temps" schrijft: Aldius zijn de ver
antwoordelijkheden scherp vastgesteld, niet
slechts wat betreft den oorsprong van het
conflict, maar ook wat betreft de voort
zetting van den oorlog.
Een rechtvaardige en duurzame vrede kan
slechts ontstaan met herstel van de be
dreven onrechtvaardigheden en het defi
nitieve afzien van alle geweldmethoden.
Hij, die geen vrede wil, gebaseerd op recht
en vrijheid voor allen, legt daardoor al
leen reeds den vrijen volkeren een voort
during van den oorlog op, waarvoor hij
alleen de verantwoording draagt.
In het antwoord, dat Hitler op zijn beurt
zal moeten geven aan de koningin van Ne
derland en den koning van België, zal hij
dus stelling moeten nemen voor vrede of
voor oorlog.
Om het openen van onderhandelingen
mogelijk te maken, schrijft Berous in de
„Debats", moet Duitschland in de eerste
olaats niet alleen zich terugtrekken uit
Polen, maar ook de vrijheid teruggeven
aan zijn vroegere slachtoffers: Oostenrijk
en Tsjecho-Slowakije.
In de „Intransigeant" schrijft Gallus:
Een vrede te teekenen van tien maanden
of tien jaar heeft geen nut. Wat wij noo
dig hebben is een blijvende vrede, welke
het den volkeren mogelijk maakt te her
ademen, te werken, de levensvreugde
terug te vinden.
IN ITALIË.
De indruk in Italië wordt zoowel van
Duitsche, Engelsche, als Fransche zijde ge
seind.
Het Duitsche Nieuwsbureau meldt het
volgende uit Rome: „Verwerping van het
Belgisch-Nederlandsche bemiddelingsaan
bod. Nieuwe verklaring van de Engelsch-
Fransche intransigente houding," aldus
karakteriseeren de Romeinsche bladen de
Fransche en Engelsche antwoorden.
De verwerping door Frankrijk en Enge
land. aldus de „Messaggero", heeft nie
mand verrast, hoewel men hoopte, dat die
antwoorden minder categorisch negatief
zouden zijn. Te Brussel heeft men de ant
woorden, volgens het Italiaansche blad,
wegens hun starre intransigentie en hun
koelen en uitgesproken protocolairen vorm
buitengewoon ongunstig beoordeeld.
Het antwoord van koning George beves
tigt, aldus het Italiaansche blad. volgens
het D.N.B., dat het edele initiatief van de
beide vorsten hetzelfde lot moet ondergaan
als de vóór de Engelsche en Fransche oor
logsverklaringen gedane pogingen van ver
schillende andere regeeringen.
Een eenigszins ander geluid iaat het
Engelsche Reuferbureau hooren. dat den
volgenden indruk geeft: „Hoewel de op
schriften in de bladen boven de teksten
der Britsche en Fransche antwoorden den
indruk geven, dat zij gelijk staan aan ver
werping, is er in Italiaansche politieke
kringen een streven om te gelooven, dat
het laatste woord nog niet gesproken is en
dat er op zijn minst een kleine aanmoedi
ging aan Brussel en Den Haag moet zijn
gegeven om hun bemiddelingspogingen
voort te zetten."
Reuter citeert in dit verband de uitlating
van de „Popoio di Roma", die van oordeel
Is. dat de Britsche en Fransche antwoor
den de bruggen niet verbrand hebben. Men
wijst er op. dat het Britsche antwoord in
één opzicht verschilt van vorige ministe-
rieele verklaringen, namelijk het herhaalt
niet als een essentieele voorwaarde voor
vredesbesprekingen een wijziging der re
geering of van het regime in Duitschland,
doch verlangt slechts een wijziging der po
litiek van de tegenwoordige Duitsche re
geering. Onder dergelijke omstandigheden
wordt het niet onmogelijk geacht een for
mule te vinden, om de andere moeilijkhe
den te overwinnen. Ondertusschen wacht
het blad vol spanning op het Duitsche ant
woord.
De Fransche Havas-correspondent te Rome
zegt het weer anders. Men merkt op, aldus
seint hij, dat de antwoorden van president
Lebrun en koning George in feite een voor
waardelijke aanvaarding van het bemidde
lingsvoorstel zijn, omdat beide landen ver
klaren, dat zij geen dag langer zullen strij
den, dan noodig is voor een herstel van
een rechtvaardigen vrede.
CHURCHILL'S REDE.
Het „Hamburger Fremdenblatt" schrijft
naar aanleiding van de rede van Churchill:
Het is kenmerkend voor de onoprecht
heid der Engelsche buitenlandsche politiek,
dat het oogenblik, waarop de Engelsche
koning eindelijk besloten heeft te antwoor
den op het Belgisch-Nederlandsche initia
tief door Winston Churchill wordt gebruikt
als geschikte gelegenheid voor een onge-
hoorden uitval tegen volk en regeering van
het Groot-Duitsche rijk.
Terwijl de nota de eigenlijke oorlogsdoel
einden van Engeland zooveel mogelijk
tracht te verbergen met zorgvuldige diplo
matieke wendingen, bevat de uitvoerige
radiorede van den eersten Lord der admi
raliteit een oorlogsprogramma, dat slechts
kan worden beschouwd als een nieuwe be
vestiging van het Engelsche streven naar
vernietiging.
Toen in Maart van dit jaar de plannen
voor de Engelsche omsingelingspolitiek be
raamd werden, was het de zoogenaamde
zucht tot expansie in de Oostzee en naar
het Zuid-Oosten, die Rusland aan de zijde
der westelijke mogendheden moest bren
gen. Daar men er niet in geslaagd is, de
Sovjet-unie tegen Duitschland in het vuur
te brengen, troost men de teleurgestelde
Engelsche volksmassa met de stoute be
wering, dat „Rusland eens en voor al een
einde heeft gemaakt aan alle Nazidroomen
van een oprukken naar het Oosten." Met
de lichtzinnigheid, welke haar stempel
drukt op de geheele loopbaan van Chur
chill. wordt zoo een historische nederlaag
der Engelsche diplomatie in een schijnbare
overwinning veranderd.
Voor het overige hebben wij ook gedu
rende de laatste dagen voorbeelden gezien
van de wijze, waarop, op grond van leu
genachtige beweringen, een zoogenaamde
Duitsche zwakte geconstrueerd wordt. In
den nacht van Vrijdag op Zaterdag werd
van Londen uit het infame bericht de we
reld ingezonden, dat Duitsche troepen Ne
derland en België waxen binnengedrongen.
Reeds den volgenden dag moest de Engel
sche propaganda van flauwe uitvluchten
gebruik maken om een agitatie te recht
vaardigen. die in onfatsoenlijkheid nauwe
lijks te overtreffen is. Plotseling zou de
Duitsche generale staf besloten hebben af
te zien van den inval in België en Neder
land. Intusschen echter is deze bluf der
Engelsche propaganda in de geheele we
reld als bluf herkend."
De „Frankfurter Zeitung" schrijft onder
meer: „Churchill heeft met brutale open
hartigheid de vernietiging van Duitschland
geëischt. Hij heeft de politieke gebeurte
nissen uitgelegd met een vermetelheid, die
eenvoudig alles op den kop zet. Wat de mi
litaire kansen van Engeland betrof, kon
Churchill geen successen noemen, doch hij
verlaat zich op den tijd. Hij schijnt er
daarbij geen rekening mede te houden, dat
ook Duitschland den tijd niet ongebruikt
voorbij zal laten gaan. Juist op dit punt
echter is de Engelsche berekening zeer
twijfelachtig. Ook in politiek opzicht heeft
Duitschland in de oogen der neutralen een
tactischen en moreelen voorsprong gekre
gen, doordat Engeland het Duitsche vre
desaanbod hard en onbuigzaam heeft af
gewezen."
De „Times" meldt uit Rome:
Churchill's opmerking in zijn radiotoe
spraak van Zondagavond over de associa
tie van Italië met Frankrijk en Engeland in
de Middellandsche Zee heeft aan Gayda
de opmerking ontlokt, dat associatie het
juiste woord niet is, omdat alles wat se
dert 1919 gebeurd is in de Middellandsche
Zee nieuwe toestanden heeft geschapen,
die geen vrucht zijn van associatie. Om
steun te geven aan deze stelling, herinnert
hij aan de sancties en de omsingelings
politiek en aan vermeende uitspraken in
Londen, die hierop neerkwamen, dat het
Britsche bezit van Gibraltar en het Suez-
kanaal de vrijheid van bewegen en het
leven van Italië kan bedwingen.
Associatie, zegt Gayda, veronderstelt ge
lijkheid van positie en van rechten en hij
verzoekt daarom den democratieën zulke
tochten in de avontuurlijke zone der Euro-
peesc-he politiek maar liever niet. te onder
nemen en zich niet bezig te houden, al
thans niet op het oogenblik, met het
vraagstuk van de Middellandsche Zee en
met de positie en de belangen van Italië.
