WINTERMANTEL] GERZON Na den aanslag te München Nog altijd weinig „oorlogs"-nieuws gOife Jaargang VRIJDAG 10 NOVEMBER f939 No. 24427 De strijd ïn het Westen De strijd ter zee ZEER LAAG HET VOORNAAMSTE NIEUWS VAN HEDEN De Bilt Onderzoek in vollen gang Editie van de beslag ,Peuple' in genomen West wall wordt uitgebreid /It/iZJO** Dit nummer bestaat uit VIER bladen EERSTE BLAD Koning Carol steunt het vredesinitiatief Finland en de Sovjets verwacht De Valera over het Iersche republikeinsche leger LEIDSCH DAGBLAD DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN PRIJS DER ADVERTENTIES: 30 Cts." per regel voor advertenties uit Lelden en plaatsen waar agentschappen van ons Blad gevestigd zijn Voor alle andere advertenties 35 ets. per regel. Voor zakenadvertentles belangrijk lager tarlel. Kleine advertenties uitsluitend bij vooruitbetaling Woensdags en Zaterdags 50 ets bij maximum aantal woorden van 30. - Incasso volgens postrecht. Voor opzending van brieven 10 ets. porto te betalen. - Verplicht bewijsnummer 5 ets. Bureau Noordeindsplein Telefoonnummers voor Directie en Administratie 25041 (2 lijnen) Redactie 21507 Postcheque- en Girodienst no. 57055 Postbus no. 54 PRIJS DEZER COURANT: Voor Lelden en gemeenten, waar agentschappen geresttgd per 3 maanden Franco per post f. 2:35 il. f.233 per week t. (LM per 3 maanden portokosten, (voor binnenland f.060 per 3 mniL» De bevoegde Instanties hebben alle maat regelen genomen om het onderzoek en de opheldering van den aanslag in den Bür- gerkraukeller te bespoedigen. In het belang van een centrale leiding ls het geheele ophelderingswerk opgedra gen aan eer. speciale commissie van vak lieden. Deze commissie heeft reeds feiten kun nen vaststellen, die belangrijke conclusies mogelijk maken. Volgens hetgeen tot dus verre ls vastgesteld, gaat het bij deze daad in geen geval om een spontaan gepleegden aanslag maar veeleer om een zeer zorg vuldig voorbereide misdaad, die gepleegd is met behulp van een tijdbom. Hier is niet iets primitiefs of een uit een opwelling ont staan feit gebeurd. Evenmin iets, dat zeer korten tijd voor de betooging is uitgedacht Zoowel de keuze van de plaats als ook het „deskundig werk" wijzen erop, dat de da tiers zeer zorgvuldig voorbereidingen heb ben getroffen. De geheele misdaad was klaarblijkelijk systematisch zoo georgani seerd. dat de Fuehrer het meest was bloot gesteld en dat een succes van het plan voor den aanslag met zekerheid moest vol gen. Al kan nog niet geconcludeerd worden, dat er bepaalde daders of groepen van da ders zijn, materieel en sporen wijzen toch de richting aan waarin het verdere onder- oek gaan moet. Naar officieel is vastgesteld, zijn bij den aanslag zeven dooden te betreuren. Het aantal gewonden bedraagt drie en zestig. Naar het Duitschc Nieuwsbureau ver neemt, bevonden zich op den avond van 9 November nog 28 gewonden in de klinie ken. Als zwaar gewond dienen 16 personen te worden beschouwd. Van de overige gewon den kunnen reeds binnenkort tien ontslagen worden. Twee der zwaargewonden verkeeren nog ln levensgevaar. Ongeveer dertig andere personen konden, nadat hun verwondingen behandeld waren, zich naar huis begeven. De Duitsche omroep zooals die voor Zwit serland wordt uitgezonden heeft medege deeld, dat Himmler een oproep heeft gericht tot het Duitsche volk. Daarin verzoekt hij een ieder, die tijdens de radiouitzending van Hitler's redevoering opmerkingen heeft ge hoord, waarin luisteraars uitdrukking ga ven aan verbazing, dat er niets gebeurd was of dat de redevoering korter was dar ver wacht werd, daarvan terstond mededcellng te doen aan de politie en bij voorkeur aan de gemeentelijke politie van München. Daarbij moeten de uitlatingen en de namen van de personen van wie deze uitlatingen waren, opgegeven worden. Volgens D.N.B. heeft de rijksleider der S S. en chef van de Duitsche politie, Himm ler, bekend gemaakt, dat de sporen der der daders, die de springstofmisdaad in München hebben gepleegd, naar het bui tenland leiden. Derhalve wordt voor mededeelingen die in het buitenland bij Duitsche mis sies, consulaten etc. gedaan worden en die leiden tot opheldering van de mis daad, onafhankelijk van de in Duitsch- land uitgeloofde belooning van 600.000 M. een aanvullende briooning beschik baar gesteld ten bedrage van 300.000 M. in buitenlandsche valuta, betaal baar door de bevoegde Duitsche ver tegenwoordiging. De Duitsche pers. De geheele Duitsche pers kent slechts één thema: den aanslag te München. Uit voerig wordt melding gemaakt van de om standigheden. die den Fuehrer aanleiding hebben gegeven, de „Bürgerbrausaal" vroe ger dan andere jaren te verlaten en alge meen wordt gezegd, dat de Voorzienigheid hem heeft gered. De ..Deutsche Allgemeine Zeitung" schrijft' „Het staat niet in de sterren geschreven, öat een gemeene misdaad den Duitschen weg naar de vrijheid afsluit. Onze vijan den in het buitenland hebben ons een nieu we uitdaging toegeworpen en deze uitda ging wordt aangenomen tegen hen en te gen de elementen waarvan onze tegenstan ders gebruik denken te kunnen maken als instrument tegen de Duitsche volksgemeen schap." De „Berliner Boersenzeitung" schrijft: De dood der slachtoffers, die weliswaar niet tot de leidende mannen der partij be hoorden, maar trouwe strijders der bewe ging waren, zal gewroken worden. Algemeen aldus het blad, wordt de overtuiging uit gesproken, dat de aanstichters der mis daad ln het buitenland zitten." Twee maanden oorlog, schrijft de „An- griff" hebben bewezen dat men ln militair en economisch opzicht tegen Duitschland niets kan uitrichten, dat Duitschland voor agitatoren even onaantastbaar is. ..Nu teert het werk der misdadigers zich tegen de persoon van den Fuehrer. Zij hebben tich echter in twee dingen vergist: Dat een groot mensch van ruim hart en reine handen onder de bescherming van het lot staat en dat de uitwerking op het Duitsche volk juist tegengesteld aan hun doelein den is." De .Nachtausgabc" schrijft: „Wij ken nen hen. die ons naar het leven staan, die hun misdadige bedoelingen verbergen ach ter den strijd tegen den Fuehrer. Zij zete len in Londen. Zij hebben hun handlan gers in den Britschen geheimen dienst, die nooit voor bloedige misdaden terugge schrikt ls, wanneer het er op aankwam het Brltsche imperialisme te dienen". Britsch commentaar. Over de bewering dat Engeland de hand zou hebben gehad in den aanslag, schrijft de „Daily Herald": „Zelfs Sherlock Holmes en Watson zouden op die theorie niet in gaan." De Daily Mail" schrijft: De nationaal- socialisten kunnen niet begrijpen, dat de politieke moord geen wapen is, dat door dit land is gebruikt. De „Daily Telegraph zegt: Wat ook de waarheid moge zijn over de bomontploffing in München, niemand bulten Duitschland zal verwachten die waarheid te vinden in de mededeelingen van de Duitsche regee ring. De „News Chronicle" merkt op, dat de aanslag een levendig licht werpt op den toestand in Duitschland. De „Times" legt verband tusschen den aanslag en de gelijktijdige „ontploffing van de geheele Duitsche pers in een nieuwe po ging om Groot-Brittannië in stukken te doen vliegen." Deelneming van Italië. Zoodra het bericht van den aanslag te München in Berlijn bekend was, heeft de Italiaansche ambassadeur, Attolico, een boodschap gericht tot den rijksminister van buitenlandsche zaken, von Ribbentrop, waarin hij uitdrukking geeft aan zijn deel neming voor de slachtoffers en den minis ter verzoekt, den Fuehrer zijn gevoelens van solidariteit met het Duitsche volk over te brengen, in zijn vreugde over de ont snapping van den Führer. Terstond na zijn terugkeer in Berlijn, heeft Hitler den Italiaanschen ambassa deur ontvangen, die vergezeld was van zijn vrouw, en die hem opnieuw zijn sympathie betuigde. De koning-keizer en Mussolini hebben aan Hitier telegrammen gezonden, waarin zij hem gelukwenschen met zijn ontsnap ping aan den aanslag, welke bij de Ita liaansche volk hevige verontwaardiging heeft gewekt. Ook de secretaris der fascistische partij heeft een telegram van deelneming gezon den, dat gericht was aan rijksminister Hess. De „Giornale d'Italla" zegt onder meer: „Het fascistische Italië geeft uiting aan zijn afschuw over het verfoeilfjke plan, dat was beraamd tegen den schepper en den leider van het nationaal-socialistische Duitsch land. De Voorzienigheid heeft niet gewild, dat degenen, die het plan voorbereidden en de misdaad pleegden, hun doel bereikten. De nationaal-socialistische organisatie zal ver sterkt te voorschijn komen uit deze plot selinge en obscure crisis." De „Trlbuna", de „Lavoro Fascista" en andere Romeinsche kranten geven dezelf de meening weer en zeggen, dat de gebeur tenis Hitier slechts meer bemind bij zijn volk zal maken. Huil wil afwachten. De Amerlkaansche Staatssecretaris Huil heeft verklaard, dat hij eerst de officieele diplomatieke rapporten zal afwachten, al vorens te besluiten, Hitler met zijn ont snapping aan den aanslag geluk te wen- schen. Van oflicieele zijde verklaart men, dat men er zeker van wil zijn, dat de aanslag werkelijk was. zooals wordt beschreven en „niet behoort tot dezelfde categorie als de Rijksdagbrand." Van officieele zijde wenscht men er zich eerst van te overtuigen, of de explosie een „oorlogsdaad of accidenteel" was. voordat men uitdrukking geeft aan een officeele meening. Niettemin is, afgezien van de moreele zijde, de Amerikaansche meening, officieel zoowel als officieus, van meening, dat er scheuren zitten in het indrukwekkende bouwwerk, dat Duitschland der wereld biedt. Men meent, dat ofwel de politie dienst niet al te goed is, of dat de Duitsche bevolking niet zoo tevreden en volgzaam is als door de Duitsche leiders voorgeschre ven wordt. De ..New York Sun" schrijft: „Nazi- Duitschland beschuldigt natuurlijk Britsche spionnen en de Joden van de poging tot vermoording van Hitier. Onverschillig wie de bom neerlegde of voor welke reden, wordt er niemand anders van beschuldigd dan die beide officieele zondebokken, die bij voorbaat bestemd zijn om de schuld te krijgen van alles, wat nazi-Duitschland als afkeurenswaardig beschouwt, Indien Britsche spionnen of de Joden inderdaad dezen aanslag hebben gepleegd, zou dat buitengewoon dom zijn. Er zou slechts schade door berokkend worden aan de zaak der geallieerden en de Duitsche kanselier zou er de kroon van het marte laarschap mee verwerven." Het parket te Brussel heeft de eerste editie in beslag laten nemen van het socia listische dagblad ,.Le Peuple" wegens het opschrift van zijn berichten over den aan slag te München, luidende: „Is het een herhaling van den Rijksdagbrand?" Het Fransche legerbericht van gister avond luidde: een dag zonder eenige ge beurtenis van beteekenls. Dat van hedenmorgen vermeldt: In den loop van den nacht activiteit van de voor posten. Daladier had een onderhoud met Ga- melin. De hertog van Windsor heeft een bezoek gebracht aan de Fransche admiraliteit, waar hij werd ontvangen door admiraal Darlan. Radio-Paris heeft gisteravond een be richt uitgezonden, volgens hetwelk Hitler met onbekende bestemming zou zijn ver trokken. De omroeper zeide: „Men gelooft, dat hij naar een dorpje in Thueringen is gegaan," Hieraan voegde de omroeper toe: „Aanzienlijke hoeveelheden documenten zijn vandaag uit de kanselarij weggehaald en naar onbekende bestemming verzon den". Voor dit laatste bericht zij alle reserve aanbevolen. De Duitschers zijn begonnen den Westwall te verlengen langs onze grens. Een leger van werklieden der organisatie- Todt, soldaten en leden van den Rijksar beidsdienst zijn reeds weken geleden met de werkzaamheden begonnen. Alle ervarin gen, welke men de twee laatste jaren bij den bouw van den Westwall langs de Fran sche grens heeft opgedaan, zullen thans ten nutte worden gemaakt bij den aanleg van de verdedigingswerken langs het Noordelijk deel van de Duitsche grens. Materiaal voor den bouw is op uitgberelde schaal ter be schikking gesteld. Met honderden bouw werken is reeds een begin gemaakt. Hiel en daar is het beton reeds gestort, zijn er al stellingen ingericht. En dagelijks komen er nieuwe onderkomens, observatieposten en allerhande soort versterkingen bij. Bij voorbeeld in de buurt van Bobberich langs de grens tegenover de Maasvlakte en op de hoogten, welke de Rijnvlakte beheerschen. Op sommige plaatsen zijn de versterkingen aangelegd vijf tot tien km diep het land in, net als zwarte vakjes op een schaakbord. Uiterlijk is er van deze versterkingen niets te bespeuren en zoo wordt van Duitsche zijde aan de „Tel." verklaard ze zijn dus danig gecamoufleerd, dat men bij een tocht door dit gebied voorzichtig moet zijn niet in een loopgraaf, machinegeweernest of op- servatiepost. te vallen. Zij zijn zoo aange legd, dat zij door middel van mortieren ver dedigd kunnen worden en volkomen on waarneembaar zijn door verkenningstroepen en vliegtuigen. Naar aanleiding van de voltooiing van het Noordelijk stuk van den Westwall langs de Nederiandsche grens wordt nog opgemerkt, aldus de „N. R. Crt." dat de aanleg van dit werk moet worden beschouwd als een weer legging van de beweringen, volgens welke Duitschland het voornemen zou koesteren om de neutraliteit van eenig land te schen den. DUITSCHE BOMMENWERPER IN DE OOSTZEE GESTORT. In den nacht van Woensdag op Donderdag is, naar het Fransche Havas-bureau uit Riga meldt, nabij Liepaja (Libau Letiand) een Duitsche bommenwerper in zee gestort. De vier inzittenden werden gered door een visscheisboot. Zij zijn geïnterneerd. Nog juist bijtijds is het toestel weggesleept, aan gezien de storm dx-eigde het tegen het ha venhoofd te pletter te slaan. VOOR EEN NAAR Wii tonen U een enorme collectie Wintermantels tegen PRIJZEN, welke ongetwijfeld te noemen zijn. Uw Modehuis BINNENLAND. Rede van Minister Van Kleffens over het vredesinitiatief en onze neutraliteits positie (3e Blad). Intrekking van periodieke verloven (Bin nenland, 3e Blad). Het Landbouwcrisisfonds (3e Blad). De Tweede Kamer over de defensiebegroo- ting (2e Blad). Nederlandsch tankschip Melissa bij Lissa bon gestrand; de 16 opvarenden zijn gered (Gemengd, 3e Blad). (Ingez. Med.) Koning Carol van Roemenië heeft be sloten, zich aan te sluiten bij het Ne- derlandsch-Dslgische vredes-initiatief en al het mogelijke te doen, om het te doen slagen. Hij heeft het volgende telegram gezon den aan den koning van Engeland: „Op het oogenblik, waarop de souve- reinen van Nederland en België hun goede diensten hebben aangeboden, met het doel een grondslag te vinden voor een gerechtvaardigden, duurzamen vrede, acht ik het mijn plicht Uwe Ma jesteit de verzekering te geven van mijn oprechte wenschen voor het suc ces van het edele initiatief, dat ik van ganscher harte steun." Koning Carol heeft verder eveneens telegrammen gezonden aan president Lebrun en aan Rijkskanselier Hitier, waarin hij tot uitdrukking brengt, dat hij den Belgisch-Nederlandschen vre- desstap van ganscher harte steunt. AMSTERDAMSCHE BEURS. Flauwe markt Iets grootere omzet ten Aanzienlijke koersverliezen Amerikanen belangrijk lager Be leggingen gedrukt. BUITENLAND. Na den aanslag te Muenchen (le Blad). De Fransche minister Reynaud spreekt tot Amerika (3e Blad). De FinschRussische besprekingen hervat (le Blad). ZIE VOORTS LAATSTE BERICHTEN EERSTE BLAD. EEN BRITSCH KUSTVAARTUIG GEZONKEN. Een Britsche reddingsboot heeft gisteren veertien man gered van het kustvaartuig Carmathen-Coast van 961 ton, dat in de Noordzee aan de Engelsche noordoost kust gezonken is. Twee man worden vermist en vijf zijn gewond. Voordat de reddingsboot de Carmathen Coast bereikte, was het'schip gezonken. De reddingsboot vond veertien man in een sloep en nam ze aan boord. FRANSCH SCHIP AAN DUIKBOOT ONTSNAPT. Een bericht uit New York meldt, dat het Fransche vrachtschio San Jose blijkbaar ontsnapt is, na te zijn achtervolgd door een duikboot. De duikboot verdween na de San Jose over een afstand van 500 mijl ten Zuid-Oosten van de Bermuda-eilanden achtervolgd te hebben. DE „CITY OF FLINT. Kapitein Gainard. gezagvoerder van de „City of Flint" heeft verklaard, dat zijn schip zou vertrekken, wanneer de lading is gelost. Zoo mogelijk zou de lading ver kocht worden in Bergen. Het schip had geen munitie of grondstoffen voor de ver vaardiging van springstoffen aan boord. Voorts vertelde de gezagvoerder, dat het werk aan boord zijn gewonen gang was ge gaan, zonder dat de Duitsche prijsbeman- ning had ingegrepen. De Duitsche priisbevelhebber deed niets zonder den Amerikaansehen gezagvoerder te raadplegen, behalve dan ten aanzien van de bestemming van het schip. Om zes uur gisternamiddag hebben de Finsche gedelegeerden, Paasikivi en Tanner zich naar het Kremlin begeven, waar zij gedurende vijf kwartier een onderhoud hadden met Stalin en Mo lotof. Over de resultaten van deze bespre kingen is tot nog toe niets bekend ge worden. Intiisschen weet een correspondent van het Engelsche Reuter-bureau nog te melden, dat de netelige punten, welke zich bij de j besprekingen tusschen de Finnen en de Meest matige Zuidwestelijke tot Zuidelijke wind. Aanvankelijk ne velig en half tot zwaarbewolkt, later waarschijnlijk weer toene mende bewolking. Aanvankelijk weinig of geen regen, later toe nemende regenkans. Weinig veran dering in temperatuur. Russen voordoen, de Russische eisdhen zijn ten aanzien van een vlootbasis op Finsch gebied aan den ingang van de Finsche Golf oil de afstand van een gebied nabij Le ningrad aan de sovjet-unie. Tot dusver werd gedacht, dat de Russen de haven van Hangoe als basis wensdhten te hebben, doch uit de jongste verklaringen van Molotof meent men in sommige krin gen te mogen opmaken, dat de sovjets niet zullen aandringen op het verkrijgen van gebied voor dit doeleinde, gelegen op het Finsche vasteland. Andere kringen daarentegen meenen weer, dat de eischen der sovjets onveran derd zijn gebleven. Wat de streek bij Leningrad betreft, heeft men den indruk, dat de Finnen be reid zijn tot een grenswijziging, maar tot dusverre niet in voldoende mate, om aan de Russische eischen te voldoen. In de Iersche Dail heeft de Valera, in antwoord op een resolutie van de Labour- partij, waarin geprotesteerd werd tegen het interneeren zonder proces of aanklacht van ongeveer 60 personen op grond van de wet op de vergrijpen tegen den staat ver klaard, dat er geen andere middelen zijn, waarmede de regeering de veiligheid van het volk kan verzekeren, dan de bevoegd heden om hen te arresteeren, die in staat zijn om het land tot een ramp te brengen. Minstens vier der gearresteerden zijn in hongerstaking gegaan. Een hunner, zoo wordt gemeld, is stervende na 28 dagen ge weigerd te hebben voedsel tot zich te ne men. De Valera zeide, dat hij niet instaat was de betrokken personen op vrije voeten t- stellen. War _r men hem uit de ge vangenis ontsloeg, zouden anderen, die hun succes zagen, cok voortgaan met hun hon-

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsch Dagblad | 1939 | | pagina 1