WINTERMANTEL]
GERZON
Na den aanslag te München
Nog altijd weinig
„oorlogs"-nieuws
gOife Jaargang
VRIJDAG 10 NOVEMBER f939
No. 24427
De strijd ïn het
Westen
De strijd ter zee
ZEER LAAG
HET VOORNAAMSTE NIEUWS
VAN HEDEN
De Bilt
Onderzoek in vollen
gang
Editie van de
beslag
,Peuple'
in
genomen
West wall wordt
uitgebreid
/It/iZJO**
Dit nummer bestaat uit VIER bladen
EERSTE BLAD
Koning Carol steunt het
vredesinitiatief
Finland en de Sovjets
verwacht
De Valera over het
Iersche republikeinsche
leger
LEIDSCH
DAGBLAD
DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
PRIJS DER ADVERTENTIES:
30 Cts." per regel voor advertenties uit Lelden en plaatsen waar
agentschappen van ons Blad gevestigd zijn Voor alle andere
advertenties 35 ets. per regel. Voor zakenadvertentles belangrijk
lager tarlel. Kleine advertenties uitsluitend bij vooruitbetaling
Woensdags en Zaterdags 50 ets bij maximum aantal woorden
van 30. - Incasso volgens postrecht. Voor opzending van brieven
10 ets. porto te betalen. - Verplicht bewijsnummer 5 ets.
Bureau Noordeindsplein Telefoonnummers voor
Directie en Administratie 25041 (2 lijnen)
Redactie 21507
Postcheque- en Girodienst no. 57055 Postbus no. 54
PRIJS DEZER COURANT:
Voor Lelden en gemeenten, waar agentschappen geresttgd
per 3 maanden
Franco per post f. 2:35
il. f.233
per week t. (LM
per 3 maanden portokosten,
(voor binnenland f.060 per 3 mniL»
De bevoegde Instanties hebben alle maat
regelen genomen om het onderzoek en de
opheldering van den aanslag in den Bür-
gerkraukeller te bespoedigen.
In het belang van een centrale leiding
ls het geheele ophelderingswerk opgedra
gen aan eer. speciale commissie van vak
lieden.
Deze commissie heeft reeds feiten kun
nen vaststellen, die belangrijke conclusies
mogelijk maken. Volgens hetgeen tot dus
verre ls vastgesteld, gaat het bij deze daad
in geen geval om een spontaan gepleegden
aanslag maar veeleer om een zeer zorg
vuldig voorbereide misdaad, die gepleegd
is met behulp van een tijdbom. Hier is niet
iets primitiefs of een uit een opwelling ont
staan feit gebeurd. Evenmin iets, dat zeer
korten tijd voor de betooging is uitgedacht
Zoowel de keuze van de plaats als ook het
„deskundig werk" wijzen erop, dat de da
tiers zeer zorgvuldig voorbereidingen heb
ben getroffen. De geheele misdaad was
klaarblijkelijk systematisch zoo georgani
seerd. dat de Fuehrer het meest was bloot
gesteld en dat een succes van het plan
voor den aanslag met zekerheid moest vol
gen.
Al kan nog niet geconcludeerd worden,
dat er bepaalde daders of groepen van da
ders zijn, materieel en sporen wijzen toch
de richting aan waarin het verdere onder-
oek gaan moet.
Naar officieel is vastgesteld, zijn bij
den aanslag zeven dooden te betreuren.
Het aantal gewonden bedraagt drie en
zestig.
Naar het Duitschc Nieuwsbureau ver
neemt, bevonden zich op den avond van
9 November nog 28 gewonden in de klinie
ken.
Als zwaar gewond dienen 16 personen te
worden beschouwd. Van de overige gewon
den kunnen reeds binnenkort tien ontslagen
worden.
Twee der zwaargewonden verkeeren nog
ln levensgevaar.
Ongeveer dertig andere personen konden,
nadat hun verwondingen behandeld waren,
zich naar huis begeven.
De Duitsche omroep zooals die voor Zwit
serland wordt uitgezonden heeft medege
deeld, dat Himmler een oproep heeft gericht
tot het Duitsche volk. Daarin verzoekt hij
een ieder, die tijdens de radiouitzending van
Hitler's redevoering opmerkingen heeft ge
hoord, waarin luisteraars uitdrukking ga
ven aan verbazing, dat er niets gebeurd was
of dat de redevoering korter was dar ver
wacht werd, daarvan terstond mededcellng
te doen aan de politie en bij voorkeur aan
de gemeentelijke politie van München.
Daarbij moeten de uitlatingen en de namen
van de personen van wie deze uitlatingen
waren, opgegeven worden.
Volgens D.N.B. heeft de rijksleider der
S S. en chef van de Duitsche politie, Himm
ler, bekend gemaakt, dat de sporen der
der daders, die de springstofmisdaad in
München hebben gepleegd, naar het bui
tenland leiden.
Derhalve wordt voor mededeelingen
die in het buitenland bij Duitsche mis
sies, consulaten etc. gedaan worden en
die leiden tot opheldering van de mis
daad, onafhankelijk van de in Duitsch-
land uitgeloofde belooning van 600.000
M. een aanvullende briooning beschik
baar gesteld ten bedrage van 300.000
M. in buitenlandsche valuta, betaal
baar door de bevoegde Duitsche ver
tegenwoordiging.
De Duitsche pers.
De geheele Duitsche pers kent slechts
één thema: den aanslag te München. Uit
voerig wordt melding gemaakt van de om
standigheden. die den Fuehrer aanleiding
hebben gegeven, de „Bürgerbrausaal" vroe
ger dan andere jaren te verlaten en alge
meen wordt gezegd, dat de Voorzienigheid
hem heeft gered.
De ..Deutsche Allgemeine Zeitung" schrijft'
„Het staat niet in de sterren geschreven,
öat een gemeene misdaad den Duitschen
weg naar de vrijheid afsluit. Onze vijan
den in het buitenland hebben ons een nieu
we uitdaging toegeworpen en deze uitda
ging wordt aangenomen tegen hen en te
gen de elementen waarvan onze tegenstan
ders gebruik denken te kunnen maken als
instrument tegen de Duitsche volksgemeen
schap."
De „Berliner Boersenzeitung" schrijft:
De dood der slachtoffers, die weliswaar
niet tot de leidende mannen der partij be
hoorden, maar trouwe strijders der bewe
ging waren, zal gewroken worden. Algemeen
aldus het blad, wordt de overtuiging uit
gesproken, dat de aanstichters der mis
daad ln het buitenland zitten."
Twee maanden oorlog, schrijft de „An-
griff" hebben bewezen dat men ln militair
en economisch opzicht tegen Duitschland
niets kan uitrichten, dat Duitschland voor
agitatoren even onaantastbaar is. ..Nu
teert het werk der misdadigers zich tegen
de persoon van den Fuehrer. Zij hebben
tich echter in twee dingen vergist: Dat
een groot mensch van ruim hart en reine
handen onder de bescherming van het lot
staat en dat de uitwerking op het Duitsche
volk juist tegengesteld aan hun doelein
den is."
De .Nachtausgabc" schrijft: „Wij ken
nen hen. die ons naar het leven staan, die
hun misdadige bedoelingen verbergen ach
ter den strijd tegen den Fuehrer. Zij zete
len in Londen. Zij hebben hun handlan
gers in den Britschen geheimen dienst, die
nooit voor bloedige misdaden terugge
schrikt ls, wanneer het er op aankwam het
Brltsche imperialisme te dienen".
Britsch commentaar.
Over de bewering dat Engeland de hand
zou hebben gehad in den aanslag, schrijft
de „Daily Herald": „Zelfs Sherlock Holmes
en Watson zouden op die theorie niet in
gaan."
De Daily Mail" schrijft: De nationaal-
socialisten kunnen niet begrijpen, dat de
politieke moord geen wapen is, dat door
dit land is gebruikt.
De „Daily Telegraph zegt: Wat ook de
waarheid moge zijn over de bomontploffing
in München, niemand bulten Duitschland
zal verwachten die waarheid te vinden in
de mededeelingen van de Duitsche regee
ring.
De „News Chronicle" merkt op, dat de
aanslag een levendig licht werpt op den
toestand in Duitschland.
De „Times" legt verband tusschen den
aanslag en de gelijktijdige „ontploffing van
de geheele Duitsche pers in een nieuwe po
ging om Groot-Brittannië in stukken te
doen vliegen."
Deelneming van Italië.
Zoodra het bericht van den aanslag te
München in Berlijn bekend was, heeft de
Italiaansche ambassadeur, Attolico, een
boodschap gericht tot den rijksminister
van buitenlandsche zaken, von Ribbentrop,
waarin hij uitdrukking geeft aan zijn deel
neming voor de slachtoffers en den minis
ter verzoekt, den Fuehrer zijn gevoelens
van solidariteit met het Duitsche volk over
te brengen, in zijn vreugde over de ont
snapping van den Führer.
Terstond na zijn terugkeer in Berlijn,
heeft Hitler den Italiaanschen ambassa
deur ontvangen, die vergezeld was van zijn
vrouw, en die hem opnieuw zijn sympathie
betuigde.
De koning-keizer en Mussolini hebben
aan Hitier telegrammen gezonden, waarin
zij hem gelukwenschen met zijn ontsnap
ping aan den aanslag, welke bij de Ita
liaansche volk hevige verontwaardiging
heeft gewekt.
Ook de secretaris der fascistische partij
heeft een telegram van deelneming gezon
den, dat gericht was aan rijksminister
Hess.
De „Giornale d'Italla" zegt onder meer:
„Het fascistische Italië geeft uiting aan zijn
afschuw over het verfoeilfjke plan, dat was
beraamd tegen den schepper en den leider
van het nationaal-socialistische Duitsch
land.
De Voorzienigheid heeft niet gewild, dat
degenen, die het plan voorbereidden en de
misdaad pleegden, hun doel bereikten. De
nationaal-socialistische organisatie zal ver
sterkt te voorschijn komen uit deze plot
selinge en obscure crisis."
De „Trlbuna", de „Lavoro Fascista" en
andere Romeinsche kranten geven dezelf
de meening weer en zeggen, dat de gebeur
tenis Hitier slechts meer bemind bij zijn
volk zal maken.
Huil wil afwachten.
De Amerlkaansche Staatssecretaris Huil
heeft verklaard, dat hij eerst de officieele
diplomatieke rapporten zal afwachten, al
vorens te besluiten, Hitler met zijn ont
snapping aan den aanslag geluk te wen-
schen.
Van oflicieele zijde verklaart men, dat
men er zeker van wil zijn, dat de aanslag
werkelijk was. zooals wordt beschreven en
„niet behoort tot dezelfde categorie als de
Rijksdagbrand."
Van officieele zijde wenscht men er zich
eerst van te overtuigen, of de explosie een
„oorlogsdaad of accidenteel" was. voordat
men uitdrukking geeft aan een officeele
meening.
Niettemin is, afgezien van de moreele
zijde, de Amerikaansche meening, officieel
zoowel als officieus, van meening, dat er
scheuren zitten in het indrukwekkende
bouwwerk, dat Duitschland der wereld
biedt. Men meent, dat ofwel de politie
dienst niet al te goed is, of dat de Duitsche
bevolking niet zoo tevreden en volgzaam
is als door de Duitsche leiders voorgeschre
ven wordt.
De ..New York Sun" schrijft: „Nazi-
Duitschland beschuldigt natuurlijk Britsche
spionnen en de Joden van de poging tot
vermoording van Hitier. Onverschillig wie
de bom neerlegde of voor welke reden,
wordt er niemand anders van beschuldigd
dan die beide officieele zondebokken, die
bij voorbaat bestemd zijn om de schuld te
krijgen van alles, wat nazi-Duitschland als
afkeurenswaardig beschouwt,
Indien Britsche spionnen of de Joden
inderdaad dezen aanslag hebben gepleegd,
zou dat buitengewoon dom zijn. Er zou
slechts schade door berokkend worden aan
de zaak der geallieerden en de Duitsche
kanselier zou er de kroon van het marte
laarschap mee verwerven."
Het parket te Brussel heeft de eerste
editie in beslag laten nemen van het socia
listische dagblad ,.Le Peuple" wegens het
opschrift van zijn berichten over den aan
slag te München, luidende: „Is het een
herhaling van den Rijksdagbrand?"
Het Fransche legerbericht van gister
avond luidde: een dag zonder eenige ge
beurtenis van beteekenls.
Dat van hedenmorgen vermeldt: In den
loop van den nacht activiteit van de voor
posten.
Daladier had een onderhoud met Ga-
melin.
De hertog van Windsor heeft een bezoek
gebracht aan de Fransche admiraliteit,
waar hij werd ontvangen door admiraal
Darlan.
Radio-Paris heeft gisteravond een be
richt uitgezonden, volgens hetwelk Hitler
met onbekende bestemming zou zijn ver
trokken. De omroeper zeide: „Men gelooft,
dat hij naar een dorpje in Thueringen is
gegaan," Hieraan voegde de omroeper toe:
„Aanzienlijke hoeveelheden documenten
zijn vandaag uit de kanselarij weggehaald
en naar onbekende bestemming verzon
den".
Voor dit laatste bericht zij alle reserve
aanbevolen.
De Duitschers zijn begonnen den Westwall
te verlengen langs onze grens.
Een leger van werklieden der organisatie-
Todt, soldaten en leden van den Rijksar
beidsdienst zijn reeds weken geleden met
de werkzaamheden begonnen. Alle ervarin
gen, welke men de twee laatste jaren bij
den bouw van den Westwall langs de Fran
sche grens heeft opgedaan, zullen thans ten
nutte worden gemaakt bij den aanleg van
de verdedigingswerken langs het Noordelijk
deel van de Duitsche grens. Materiaal voor
den bouw is op uitgberelde schaal ter be
schikking gesteld. Met honderden bouw
werken is reeds een begin gemaakt. Hiel
en daar is het beton reeds gestort, zijn er
al stellingen ingericht. En dagelijks komen
er nieuwe onderkomens, observatieposten
en allerhande soort versterkingen bij. Bij
voorbeeld in de buurt van Bobberich langs
de grens tegenover de Maasvlakte en op de
hoogten, welke de Rijnvlakte beheerschen.
Op sommige plaatsen zijn de versterkingen
aangelegd vijf tot tien km diep het land in,
net als zwarte vakjes op een schaakbord.
Uiterlijk is er van deze versterkingen niets
te bespeuren en zoo wordt van Duitsche
zijde aan de „Tel." verklaard ze zijn dus
danig gecamoufleerd, dat men bij een tocht
door dit gebied voorzichtig moet zijn niet
in een loopgraaf, machinegeweernest of op-
servatiepost. te vallen. Zij zijn zoo aange
legd, dat zij door middel van mortieren ver
dedigd kunnen worden en volkomen on
waarneembaar zijn door verkenningstroepen
en vliegtuigen.
Naar aanleiding van de voltooiing van het
Noordelijk stuk van den Westwall langs de
Nederiandsche grens wordt nog opgemerkt,
aldus de „N. R. Crt." dat de aanleg van dit
werk moet worden beschouwd als een weer
legging van de beweringen, volgens welke
Duitschland het voornemen zou koesteren
om de neutraliteit van eenig land te schen
den.
DUITSCHE BOMMENWERPER IN
DE OOSTZEE GESTORT.
In den nacht van Woensdag op Donderdag
is, naar het Fransche Havas-bureau uit
Riga meldt, nabij Liepaja (Libau Letiand)
een Duitsche bommenwerper in zee gestort.
De vier inzittenden werden gered door een
visscheisboot. Zij zijn geïnterneerd. Nog
juist bijtijds is het toestel weggesleept, aan
gezien de storm dx-eigde het tegen het ha
venhoofd te pletter te slaan.
VOOR EEN
NAAR
Wii tonen U een enorme
collectie Wintermantels
tegen PRIJZEN, welke
ongetwijfeld
te noemen zijn.
Uw Modehuis
BINNENLAND.
Rede van Minister Van Kleffens over het
vredesinitiatief en onze neutraliteits
positie (3e Blad).
Intrekking van periodieke verloven (Bin
nenland, 3e Blad).
Het Landbouwcrisisfonds (3e Blad).
De Tweede Kamer over de defensiebegroo-
ting (2e Blad).
Nederlandsch tankschip Melissa bij Lissa
bon gestrand; de 16 opvarenden zijn
gered (Gemengd, 3e Blad).
(Ingez. Med.)
Koning Carol van Roemenië heeft be
sloten, zich aan te sluiten bij het Ne-
derlandsch-Dslgische vredes-initiatief
en al het mogelijke te doen, om het te
doen slagen.
Hij heeft het volgende telegram gezon
den aan den koning van Engeland:
„Op het oogenblik, waarop de souve-
reinen van Nederland en België hun
goede diensten hebben aangeboden,
met het doel een grondslag te vinden
voor een gerechtvaardigden, duurzamen
vrede, acht ik het mijn plicht Uwe Ma
jesteit de verzekering te geven van
mijn oprechte wenschen voor het suc
ces van het edele initiatief, dat ik van
ganscher harte steun."
Koning Carol heeft verder eveneens
telegrammen gezonden aan president
Lebrun en aan Rijkskanselier Hitier,
waarin hij tot uitdrukking brengt, dat
hij den Belgisch-Nederlandschen vre-
desstap van ganscher harte steunt.
AMSTERDAMSCHE BEURS.
Flauwe markt Iets grootere omzet
ten Aanzienlijke koersverliezen
Amerikanen belangrijk lager Be
leggingen gedrukt.
BUITENLAND.
Na den aanslag te Muenchen (le Blad).
De Fransche minister Reynaud spreekt tot
Amerika (3e Blad).
De FinschRussische besprekingen hervat
(le Blad).
ZIE VOORTS LAATSTE BERICHTEN
EERSTE BLAD.
EEN BRITSCH KUSTVAARTUIG
GEZONKEN.
Een Britsche reddingsboot heeft gisteren
veertien man gered van het kustvaartuig
Carmathen-Coast van 961 ton, dat in de
Noordzee aan de Engelsche noordoost kust
gezonken is. Twee man worden vermist en
vijf zijn gewond. Voordat de reddingsboot
de Carmathen Coast bereikte, was het'schip
gezonken. De reddingsboot vond veertien
man in een sloep en nam ze aan boord.
FRANSCH SCHIP AAN DUIKBOOT
ONTSNAPT.
Een bericht uit New York meldt, dat het
Fransche vrachtschio San Jose blijkbaar
ontsnapt is, na te zijn achtervolgd door een
duikboot.
De duikboot verdween na de San Jose over
een afstand van 500 mijl ten Zuid-Oosten
van de Bermuda-eilanden achtervolgd te
hebben.
DE „CITY OF FLINT.
Kapitein Gainard. gezagvoerder van de
„City of Flint" heeft verklaard, dat zijn
schip zou vertrekken, wanneer de lading
is gelost. Zoo mogelijk zou de lading ver
kocht worden in Bergen. Het schip had
geen munitie of grondstoffen voor de ver
vaardiging van springstoffen aan boord.
Voorts vertelde de gezagvoerder, dat het
werk aan boord zijn gewonen gang was ge
gaan, zonder dat de Duitsche prijsbeman-
ning had ingegrepen.
De Duitsche priisbevelhebber deed niets
zonder den Amerikaansehen gezagvoerder
te raadplegen, behalve dan ten aanzien van
de bestemming van het schip.
Om zes uur gisternamiddag hebben
de Finsche gedelegeerden, Paasikivi en
Tanner zich naar het Kremlin begeven,
waar zij gedurende vijf kwartier een
onderhoud hadden met Stalin en Mo
lotof.
Over de resultaten van deze bespre
kingen is tot nog toe niets bekend ge
worden.
Intiisschen weet een correspondent van
het Engelsche Reuter-bureau nog te melden,
dat de netelige punten, welke zich bij de
j besprekingen tusschen de Finnen en de
Meest matige Zuidwestelijke tot
Zuidelijke wind. Aanvankelijk ne
velig en half tot zwaarbewolkt,
later waarschijnlijk weer toene
mende bewolking. Aanvankelijk
weinig of geen regen, later toe
nemende regenkans. Weinig veran
dering in temperatuur.
Russen voordoen, de Russische eisdhen zijn
ten aanzien van een vlootbasis op Finsch
gebied aan den ingang van de Finsche Golf
oil de afstand van een gebied nabij Le
ningrad aan de sovjet-unie.
Tot dusver werd gedacht, dat de Russen
de haven van Hangoe als basis wensdhten
te hebben, doch uit de jongste verklaringen
van Molotof meent men in sommige krin
gen te mogen opmaken, dat de sovjets
niet zullen aandringen op het verkrijgen
van gebied voor dit doeleinde, gelegen op
het Finsche vasteland.
Andere kringen daarentegen meenen
weer, dat de eischen der sovjets onveran
derd zijn gebleven.
Wat de streek bij Leningrad betreft,
heeft men den indruk, dat de Finnen be
reid zijn tot een grenswijziging, maar tot
dusverre niet in voldoende mate, om aan
de Russische eischen te voldoen.
In de Iersche Dail heeft de Valera, in
antwoord op een resolutie van de Labour-
partij, waarin geprotesteerd werd tegen
het interneeren zonder proces of aanklacht
van ongeveer 60 personen op grond van de
wet op de vergrijpen tegen den staat ver
klaard, dat er geen andere middelen zijn,
waarmede de regeering de veiligheid van
het volk kan verzekeren, dan de bevoegd
heden om hen te arresteeren, die in staat
zijn om het land tot een ramp te brengen.
Minstens vier der gearresteerden zijn in
hongerstaking gegaan. Een hunner, zoo
wordt gemeld, is stervende na 28 dagen ge
weigerd te hebben voedsel tot zich te ne
men. De Valera zeide, dat hij niet instaat
was de betrokken personen op vrije voeten
t- stellen. War _r men hem uit de ge
vangenis ontsloeg, zouden anderen, die hun
succes zagen, cok voortgaan met hun hon-