ÜIDSCH DAGBLAD - Eersle Blad
Maandag 23 October 1939
Overzicht
Officieele Kennisgevingen
Het Leidsche Volkshuis
Het Turksche pact met
Engeland en Frankrijk
Hitier confereert
Genootschap voor geschiedenis
der Geneeskunde, Wiskunde
en Natuurwetenschappen
HERDENKING VAN HET VEERTIG-JARIG
BESTAAN.
In den intiemen kring van een groot aan
tal vrienden en vriendinnen van het Volks
huis aan den Apothekersdijk is gisteravond
het veertigjarig bestaan dezer nuttige in
stelling herdacht.
Onder de aanwezigen merkten wij o.m. op
wethouder Wilbrink en de dames E. C.
Knappert en H. Funke. die vóór mej. M.
Ruth het directoraat bekleedden.
De voorzitter van het Bestuur, prof. mr.
J. C. van Oven zeide in zijn openingswoord,
dat het bestuur langen tijd heeft geaarzeld
of het onder de huidige tijdsomstandighe
den, welke duizenden in de diepste ellende
dompelen, wel uitvoering zou geven aan de
ontworpen plannen. Na rijp beraad werd
daartoe toch besloten en zoo zijn wij dan nu
bijeen ter herdenking van ernstig werk, dat
gedurende 40 jaar met groote toewijding
door vele mannen en vrouwen is verricht.
Na te hebben herinnerd aan het feit der
oprichting door de hoogleeraren Drucker.
Greven en van der Vlugt, welke daad niet
moet worden beschouwd als een uiting van
liefdadigheid, doch als de vervulling van
een innerlijk-gevoelde sociale plicht, wees
spr. erop. dat blijmoedigheid en optimisme
karakteristiek zijn voor de sfeer in het Leid
sche Volkshuis. Deze stemming van blijheid
is voor een groot deel te danken aan de di
rectrice, mej. Ruth, aan de beide bescheiden
figuren, die haar altijd zoo trouw terzifde
staan, aan de groote schare van helpers en
helpsters en tenslotte aan de groote groep
van bezoekers en bezoeksters, die hier niet
alleen ontvangen, maar op hun beurt ook
bereidwillig van hun krachten en levensblij
heid aan anderen afstaan.
Bestuur en directie, aldus prof. van Oven,
zullen met alle hun ten dienste staande
krachten blijven streven naar de verwezen
lijking der idealen, welke de oprichters zich
veertig jaar geleden hebben gesteld.
Spr. richtte vervolgens woorden van wel
kom tot den heer Wilbrink als vertegen
woordiger van het gemeentebestuur, tot de
beide oud-directrices en tot mevr. M. Kaas-
Albarda, de dichteres van zoovele zangen en
verzen voor het Lentefeest, die ook weer den
tekst vervaardigde voor het op dezen avond
te zeggen spreekkoor, terwijl hij dank bracht
aan den heer en mevr. H. C. Verkruysen uit
Amsterdam, die een jubileum over het werk
in en om het Volkshuis samenstelden. Ten
slotte liet spr. een woord van aanbeveling
hooren voor de tentoonstelling en verkoo-
ping van door velen beschikbaar gestelde
goederen. De opbrengst komt ten goede aan
het Jubileumfonds, waarvan de basis werd
gelegd door de opgespaarde bijdragen der
bezoekers en dat de middelen verschafte,
welke het mogelijk maakten aan het bestuur
een nieuw meubilair voor de groote zaal aan
te bieden. Prof. van Oven besloot met dank
te zeggen voor de vele ontvangen geluk-
wenschen, waaronder een zeilboot, die zal
strekken tot uitbreiding van het Buitenwerk.
Hierna werd het woord gevoerd door den
heer A. de Koe namens den Ned. Bond voor
Volkshuizen. Deze spreker wees op de bij
zondere plaats, welke het Leidsche Volkshuis
temidden van haar zuster-instellingen in
neemt en welke reeds onmiddellijk tot uiting
komt in de formuleering harer doelstelling,
waarin wordt erkend, dat geestelijke be
schaving, gepaard aan levensgeluk noodza
kelijke voorwaarden zijn voor het welzijn der
menschheid. Het Leidsche Volkshuis heeft
altijd een zeer bijzonder karakter gedragen:
er heerscht hier een aparte geest van fijne
beschaving. Aan Leiden danken de Volks-
huizen ook het ontstaan van het Lentefeest,
de symbolische schakel tusschen de Natuur
en den geest van den mensch. De heer de
Koe besloot met zijn bewondering uit te
spreken voor het werk, dat hier wordt ver
richt en zijn beste wenschen voor een voor
spoedige ontwikkeling van het Huis.
Nadat een spreekkoor een toepasselijk ge
dicht had gezegd, sprak mej. Ruth in aan
sluiting hierop nog een enkel woord, waarin
zij onderstreepte, dat degenen, die werk
zaam zijn in het Volkshuis, bereid zijn om
to "-achten te leven „in waarheid en zuiver
heid."
-an een drietal trouwe assistenten, die
reeds langer dan 25 jaar achtereen hun me
dewerking aan het Volkshuiswerk verleenen,
te weten de dames Plesman en Alings en
den heer J. Mater bood spreekster een her-
inneringsspeld aan, terwijl een aantal an
dere medewerksters eveneens een aanden
ken aan dit veertigjarig bestaan ontving.
Hierna werd de jubileumfilm van den heer
Verkruysen vertoond, welke een zeer duide
lijk en aantrekkelijk beeld gaf van het wel
zeer omvangrijke werk, dat in en om het
Huis aan den Apothekersdijk wordt ver
richt. Alle afdeelingen passeerden achter
eenvolgens de revue, zoodat de toeschou
wers een volledig overzicht kregen van het
breede arbeidsveld, waarop het Volkshuis
zich beweegt.
Tijdens de pauze brachten velen een be
zoek aan de tentoonstelling, waar menig
nuttig of fraai voorwerp van eigenaar ver
wisselde. De expositie blijft ook morgen en
Woensdag nog geopend.
Leegverkoclite tafels op den sluitings-
avond zouden het meest passende geschenk
voor het Jubileumfonds vormen. Wanneer
de stemming even willig blijft als gister
avond het geval was, lijkt ons dit geenszins
uitgesloten. Wie helpt mee om dit te berei
ken?
NED. CHRIST. HANDELSREIZIGERS-
VEREENIGING.
44ste ledenvergadering.
De Ned. Christ. Handelsreizigersvereen.
N.C.H.V. hield haar 44ste ledenvergadering
in café-rest. Royal", alhier.
De voorzitter de heer H .de Graaf, opende
op gebruikelijke wijze en heette allen har
telijk welkom op de eerste vergadering van
dit winterseizoen.
Verder spoorde spr. alle leden aan om
juist in dezen tijd schouder aan schouder
te staan om gezamenlijk de vele moeilijk
heden. welke de handelsreizigers en agen
ten thans ondervinden, te overbruggen.
De voorlezing der notulen, welke onver
anderd werden goedgekeurd, werden de
h eren A. Giezen. Chr. Wetselaar en P.
Marck Jr. benoemd als leden van de plaat
se 'jke propagandacommissie.
Het agendapunt „Vragen en antwoorden
in verband met de door de huidige tijds-
omsi',""£i'P,b2den ontstane verkoopsproble-
m jn" on"ckte een prettige onderlinge be-
sw-?"rvh* bleek, dat zich thans vele
rkco^s- en leveringsmoeilijkheden van
a .\ei aard voordeden.
Na de rondvraag werd deze nuttige en
welc-slaagde vergadering door den heer J.
van Dijken met dankzegging gesloten.
Terwijl de oorlog zich op dezelfde wijze
nog voortsleept, blijft men alle aandacht
vestigen op den diplomatieken strijd. Het
Turksche pact met Engeland en Frankrijk
wordt algemeen als een succes voor de
Westersche democratieën beschouwd en als
zoodanig erkend. Na een banket, dat hun
werd aangeboden, hebben de generaals
Weygand en Wavell Ankara intusschen
weer verlaten.
De eerste commentaar in de Italiaan-
sche pers wordt gepubliceerd in de „Gior-
nale d'Italia", welks hoofdredacteur doet
uitkomen, dat het pact, welks tekst niet
geheel en al doorzichtig is, geteekend werd
na de mislukking van de onderhandelin
gen te Moskou en dat het thans een ge-
isoleerd pact blijft.
Overigens brengen de militaire verplich
tingen, welke het pact voor de drie par
tijen heeft vastgesteld, niets nieuws in de
Middellandsche Zee en den Balkan. De
bondgenootschappelijke functies tusschen
Engeland. Frankrijk en Turkije waren
reeds duidelijk sinds de sluiting der eerste
overeenkomsten tusschen Londen. Parijs
en Ankara, welke werden gevolgd door
Britsche leeningen en den afstand aan An
kara van het sandsjak Alexandrette. Men
zou later Italië hebben willen meesleepen
in deze aangelegenheid, Italië beperkt zich
er echter toe met aandacht deze nieuwe
episode te bezien. Italië heeft zonder ver
rassing de sluiting van het pact vernomen
cn het behoudt zich het recht voor met
zijn gebruikelijke kalmte en aandacht de
essentieele ontwikkeling te volgen.
De „Times" heeft géschreven, dat Tur
kije niet alleen zijn positie behoudt van
onafhankelijk bewaker der zeeëngten, doch
zal voortgaan met toegenomen gezag op
den Balkan een functie van bemiddeling
en stabilisatie uit te oefenen.
Daarop kan men antwoorden, dat op
den Balkan niets zal kunnen worden
geprobeerd en gedaan zonder Italië, dat
in dat gebied vitale belangen heeft en
niet alleen van economischen aard.
Men ziet dus. dat Italië zijn belangen op
den Balkan wil handhaven, zooals trou
wens niet anders te verwachten was. Maar
aan welke zijde?
Dat Rusland niet vertoornd is, blijkt ook
uit den commentaar van die zijde.
De Russische „Isvestia" noemt het pact
een document van groote politieke betee-
kenis.
De belangstelling, zoo vervolgt het blad,
welke Engeland en Frankrijk hebben voor
Turkije, wordt door de strategische positie
van dit land volkomen verklaard.
Sommige omstandigheden brengen ons
er echter toe, te gelooven, dat de plannen
van de Britsch-Fransche diplomatie verder
gingen, dan alleen een pact met Turkije,
Men krijgt n.l. den indruk, dat er zekere
plannen bestonden, een wig te drijven tus
schen Duitschland en de Sovjet-unie.
Het wordt duidelijk, dat een mislukte
poging is ondernomen, om door evenwij
dige pacten tusschen de sovjet-unie en
Turkije eenerzijds en tusschen Engeland,
Frankrijk en Turkije anderzijds, de sovjet
unie te betrekken in een combinatie, welke
rechtstreeks gericht is tegen Duitschland
en tegen eventueele tegenstanders van En
geland en Frankrijk In de Middellandsche
Zee.
De vastberaden politiek der sovjet-unie
DE SINT-NICOLAAS INTOCHT.
Men schrijft ons:
Ondanks het oorlogsbedrijf en de bin-
nenlandsche mobilisatie heeft de Sint
Nicolaas Intocht-commissie besloten met
haar werk voort te gaan.
„Doe gewoon" is immers alom het devies.
De commissie wil de traditie niet breken en
zal den heiligen Sint op 25 Nov. weer fees
telijk per stoomboot in onze Sleutelstad
binnen halen.
Daarom durven wij met gepaste vrijmoe
digheid een beroep op U allen doen. Be
denkt, dat vele kleintjes één groote maken,
en dat het kleinste bedrag de commissie
weer dichter bij haar doel brengt: voor de
kinderen van de laagste klasse der OH.S.
het oude sprookje van Sint Nicolaas en zijn
zwarten knecht te doen herleven.
Stadgenooten. gedenkt het gironummer
der penningmeesteresse mej. A. M. J. Ruyg-
rok. Hooge Morschweg 128 No. 290553.
Bij voorbaat zegt de commissie U, uit
naam van de jeugd hartelijk dank.
LEIDSCHE KUNSTVEREENIGING.
Opening eener tentoonstelling.
Onder auspiciën van de Leidsche Kunst-
vereeniging werd Zaterdagmiddag een ten
toonstelling geopend van schilderijen van
J. Franken Pzn. en van eenige plastieken en
maskers van Hein von Essen.
De tentoonstelling, die bij de opening zeer
druk bezocht was, wordt niet gehouden in
de gewone zalen, die thans voor de Raads
vergaderingen worden benut, doch ln de
„Miereveld zaal", de zaal voor de Middel-
eeuwsche kunst. In den grond is het een,
zij het dan ook tijdelijk, winst, daar deze
zaal bovenlicht bezit en alles even gunstig
hangt of staat.
In zijn openingswoord sprak de Voorzit
ter mr, J. Slagter zijn dank uit aan de
Commissie vóór en den directeur van de
Lakenhal" voor hun als altijd even royale
medewerking. Hij heette verder welkom de
beide exposeerende kunstenaars met hun
familie en de vele andere genoodlgden.
Het uitbreken van den oorlog Is voor het
bestuur van de L, K, V. aanleiding geweest,
om te overwegen wat onder de huidige
omstandigheden gedaan, of misschien niet
gedaan moest worden. Het bestuur is na
rijp b?raad tot de overtuiging gekomen, dat
men door moest gaan met werken op de ge
wone wijze. In deze wereld van verharding
en vervlakking blijve de kunst haar hooge
roeping vervullen.
Onder de aanwezigen merkten wij op de
heeren mr. A. Tepe, F. G. Rosier. T.
Groeneveld en A. Krantz, resp. voorzitter,
secretaris en leden van de commissie voor
de Lakenhal, drs. E. Pelinck, directeur van
de Lakenhal, mevr. Schouten, en den heer
W. Hulstyn, vertegenwoordiger der Veree-
heeft de listige plannen verijdeld van hen,
die gepoogd hebben, vijandschap te zaaien
tusschen Duitschland cn de sovjets.
Aangezien de sovjet-unie de grootste
Zwarte Zee-mogendheid is. moet zij een
waakzaam oog houden op alles, dat ver
band houdt met de toegangswegen tot de
Zwarte Zee.
Het Britsch-Fransch-Turksch verdrag
raakt niet de rechtstreeksche belangen der
sovjets. Krachtens dit verdrag heeft Tur
kije beloofd te strijden aan de zijde van
Engeland en Frankrijk tegen Duitschland
en Italië.
De sovjet-unie heeft haar neutrali
teit en vrije hand behouden. Dit is stel
lig een goed ding uit het oogpunt van
het behoud van den vrede.
Hetzelfde kan niet van Turkije gezegd
worden. Het heeft een verantwoordelijkheid
op zich genomen, welke op zijn toekom
stige politiek zal drukken.
In ieder geval, de sovjet-unie heeft
geen reden te betreuren wat er ge
beurd is.
Volgens een telegram uit Ankara ver
wacht men, dat binnenkort een financieele
overeenkomst zal worden gesloten tusschen
Groot-Brittannlë en Turkije, waarbij Tur
kije een credlet zal worden verleend van
60 millioen pond sterling.
Groot-Brittannië zou tegelijkertijd het
grootste deel van de Turksche uitvoerpro-
ducten opnemen.
Hitier heeft gisteren alle stadhouders en
gouwleiders, die naar Berlijn waren ont
boden, ontvangen. Daarover is officieel
niets medegedeeld. Volgens Deensche bla
den zou dit beteekenen, dat Hitier alle hoop
op vrede heeft opgegeven. Hitier wil der
halve de partijleiders raadplegen over de
maatregelen om den oorlog voort te zet
ten. De laatste berichten uit Berlijn geven
steun aan de meening, dat de Duitschers
ir. de eerste plaats hun kraahten zullen
richten op een energieke blokkade van En
geland en op felle luchtaanvallen, aldus
Kopenhagen.
De Engelsche „Observer" zegt: Hitier
heeft besloten persoonlijk kennis te ne
men van het gevoelen van het Duitsche
volk. Hitier heeft een dergelijken stap nooit
eerder gedaan. De gouwleiders staan het
nauwst met het volk in contact en daar
om lijkt, het. aldus de correspondent, of
Hitier besloten heeft over de hoofden van
Himmler en de Gestapo heen zelf achter
de waarheid te komen.
De Engelsche Zondagsbladen staan vol
berichten over ernstige oneenigheden in
Duitschland. De „Sunday Express" maakt
melding van Fransche berichten, volgens
welke in geheel Duitschland pogingen ge
daan worden om verschillende groepen po
litici, militairen en arbeiders bijeen te
brengen in een gemeenschappelijke actie
legen de nationaal-socialisten. Volgens het
blad is het deze beweging, die Hitier veel
zorg baart.
Men zal goed doen deze oncontroleerbare
berichten niet te veel beteekenis toe te
kennen. De wensch is maar al te vaak de
vader van de gedachte
Overigens meent men in iedere reis van
staatslieden een „vredes-stap" te mogen
zien. Zoo ook in het bezoek van de beide
Belgische ex-premiers Van Zeeland en
Theunis aan Amerika. Beide hebben reeds
een tegenspraak gegeven. De eerste ver
klaarde alleen wegens het vluchtelingen
vraagstuk in Amerika te zijn, de tweede
voor verbetering der Ameriaansch-Belgi-
sche handelsbetrekkingen
AANSCHAFFING GASMASKERS.
De Burgemeester van Lelden brengt, met
verwijzing naar de ter zake gedane mede-
deelingen in de pers, ter kennis van de
ingezetenen, dat door hem het Secretariaat
van de Afd. Leiden van de Ned, Vereeni-
ging voor Luchtbescherming 'Rapenburg
Nc, 9) is aangewezen voor het afgeven van
de verklaringen ten behoeve van bestellin
gen van gasmaskers bij de Posterijen.
De verklaringen moeten worden aange
vraagd op werkdagen des morgens van 9
12 uur, of op een ander met het secretari
aat af te spreken tijdstip.
Bestellingen van gasmaskers kunnen
ook door tusschenkomst van de genoemde
af deeling worden gedaan.
De burgemeester voornoemd,
A. VAN DE SANDE BAKHUYZEN.
Leiden, 23 October 1939. 1609
SUIKER.
De directeur van het Distributiekantoor,
Oude Rijn 132, deelt mede:
Blijkens een door het ministerie van
Economische Zaken verzonden circulaire,
hebben de winkeliers hun derde toewijzing
ontvangen, rechtstreeks van het C.D.K.,
zooals dat ook in de toekomst het geval
zal zijn. De Inlevering van de opplakvellen
met bons begint dus nu niet op heden,
maar eerst op 30 October a.s.
De Directeur,
P. ROOSENBURG.
Leiden, 23 October 1939. 1608
niging „De Kunst om de Kunst", de heer en
mevr. Vygh en zeer vele andere bekende
persoonlijkheden uit het Leidsche kunst
leven.
We komen op de fleurige en zeer inte
ressante tentoonstelling welke tot 12 No
vember geopend is, nader terug.
MOND-ACCORDEON-VER. „V.O.P.".
Op het Zaterdag te Rotterdam gehouden
nationaal muziek- en zangconcours heelt
de mond-accordeon-vereeniging „V. O. P."
(directeur de heer D. van Wouw) voor de
eerste maal deelgenomen en beiiaalde ter
stond een eersten prijs. Na terugkomst hier
ter stede bracht „V.O P." een korte serenade
voor de woning van den direcetur aan het
Rapenburg.
NAJAARSVERGADERING TE LEIDEN.
Onder voorzitterschap van dr. D. Schoute
uit Wassenaar alhier is gisteren in het
Academisch Ziekenhuis alhier de najaars
vergadering gehouden van het Genootschap
voor geschiedenis der Geneeskunde, Wis
kunde en Natuurwetenschappen.
In zijn openingswoord sprak de voorzitter
zijn vreugde over de groote opkomst. Spr.
dankte in het bijzonder dr. H. H. Maas,
directeur van het Academisch Ziekenhuis
voor de beschikbaarstelling van deze zaal
en voor de aanbieding van het noen-maal.
Hygiëne aan boord van schepen.
Hierna hield kapitein J. Oderwald uit Am
sterdam een voordracht over de zorg voor de
gezondheid aan boord van schepen. Spr gaf
eerst een overzicht van de zeer gebrekkige
zorg, die aan hygiëne en medische hulp tij
dens de Oost-Indische Compagnie op de
schepen werd gegeven. Hierin kwam in den
loop der 19e eeuw geleidelijk verbetering.
Omstreeks 1850 was de toestand echter nog
zoo, dat het matrozen-logies bestemd voor
50 matrozen, thans nog niet voor tien ma
trozen zou worden goedgekeurd. Maar ge
durende vele jaren werden vooral op zeil
schepen personen, opgeleid tot barbiersjon
gen of studenten aan de Universiteiten, die
hun studie niet konden beëindigen, tot
scheepsdoctoren aangesteld. Met het stoom
schip kwamen echter andere toestanden op
dit. gebied en op de groote passagiersschepen
is de medische verzorging op het oogenblik
voortreffelijk en hebben de doctoren het
meeste te doen met de gevolgen van de over
vloedige maaltijden. Spr. bepleitte voor de
kleinere schepen tenslotte voor de stuur
lieden een opleiding voor eerste hulpdien
sten. Ook de z.g. „papieren" dokter (ge
drukte handeling' doet voortreffelijke dien
sten. terwijl de radio-telegrafie zeer groote
diensten aan de medische verzorging voor
de kleinere schepen bewijst.
De ziekte van Koning Lodewijk
Napoleon.
Dr. H. J. W. A. Nieuwenhuyzen uit Utrecht
sprak hierna over bovengenoemd onder
werp. Spr. gaf een uitvoerig overzicht van
het leven van dezen vorst aan wien ons land
veel te danken heeft gehad. In zijn jeugd
heeft hij tweemaal een ongeluk gehad, maar
dat de eerst sympathieke, goed geluimde
man, later een kort-aangebonden persoon
lijkheid was geworden, werd veroorzaakt
door de ziekte, die hij had opgeloopen. Hoe
wel dit niet mêt zekerheid is kunnen worden
vastgesteld, meent spr. toch te moeten be
sluiten. dat de koning lijdende was aan lues.
Is deze diagnose juist, dan kan men mil
der en menschelijker gestemd zijn tegenover
dezen vorst, die de tol van zijn onrustig
leven levenslang heeft moeten betalen.
Hierna werd gepauzeerd.
In de middaguren werd de wetenschap
pelijke vergadering voortgezet met een ver
tooning van lantarenplaatjes over „de ge
schiedenis der geneeskunde bij de volke
ren der oudheid cn der middeleeuwen".
De heer M. H Bingen uit Maastricht gaf
daarbij een explicatie over de verschillende
instrumenten en de geneeswijzen, zooals
die bij de volken in de oudheid,o.m. de
Egyptenaren en de Grieken en in de Mid
deleeuwen in onze streken in gebruik wa
ren.
Vervolgens hield dr. B. G. Cath uit Eind
hoven eei: voordracht over
„De overbrenging van tijdingen
in vorige eeuwen".
Spr. zette allereerst uiteen, hoe men
vroeger naar iemand toeging en hem dan
persoonlijk een bericht overbracht. Na den
slag bij Marathon werd een bode gestuurd
om berichten over te brengen. Daarna
sprak dr. Cath over de acoustische tele
grafie. waarop hij onmiddellijk een be
handeling van de optische telegrafie deed
volgen. Na nog over de heliografische sei
nen, die in de Middeleeuwen vaak werden
gebruikt te hebben uitgeweid, deed spr.
uitkomen, dat daarna ook van de mega
foon veel gebruik gemaakt werd.
Als derde spreker gaf dr. C. P. J. Pen
ning uit Harderwijk een geschiedkundige
beschouwing over
„Lady Montagu en de Variolatie".
Vanuit Constantinopel schreef Lady Mon
tagu een brief over de inenting der pokken
Waardoor deze ziekte ongevaarlijk zou zijn
geworden. Na haap terugkeer uit het Oos
ten paste zij deze nog niet bekende metho
de toe op haar dochtertje en maakte hier
mede een aanvang met de practische pok-
ken-bestrijding in West-Europa. Zij heeft
weinig dankbaarheid en waardeering voor
haar bemoeienissen ondervonden en werd
door de conservatieve medici beschouwd als
een onnatuurlijke moeder, die het leven
van haar kind op het spel gezet heeft.
0 0
0
Aan de hand van een serie lantaren-
plaatjes gaf dr. M. A. v. Andel uit Gorin-
chem „een kunsthistorische clinische les".
Uit gelaats-expressies op teekeningen en
van beeldhouwwerken kon men de diagnose
vaststellen van de ziekte, waaraan een
patiënt laboreerde. Met vele voorbeelden
illustreerde spr. dit nader.
De voorzitter dankte tot besluit in het
bijzonder dr. H. H. Maas en de Zusters voor
de gastvrije ontvangst ln het Academisch
Ziekenhuis.
CENTRALE BOND VAN WERKMEESTERS,
OPZICHTHOUDERS EN TECHNICI.
Feestavond bij het 20-jarig beslaan
der Leidsche afdeeling.
Zaterdag herdacht de afd. Leiden van
den Centralen Bond van Werkmeesters,
Opzichthouders en Technici het feit, dat
zii 20 jaar geleden werd opgericht.
De reeeplic.
's Middags recipieerde het bestuur in de
feestelijk versierde bovenzaal van restau
rant Royal" aan de Doezastraat, alwaar
een groot aantal fraaie bloemwerken was
bezorgd, o.a. van het hoofdbestuur en de
afdeelingen Utrecht, Den Haag, Delft,
Schiedam, Haarlem, Dordrecht, Vlaardin-
gen en Amsterdam,
De heer Jeronimus, voorzitter van het
hoofdbestuur, bood als eerste spreker de Jit-
bilaresse in een geestige toespraak de ge-
lukwensohen van het H.B. aan en wees op
de goede betrekkingen, welke de afd. Lei
den met het H.B. onderhield. Spr. was
trotsch op de Leidsche afdeeling, want in
de afgeloopen 20 jaren zijn verschillende
voorstellen door Leiden aan het H B. voor.
gelegd en steeds bleek, dat deze waardevol
waren en getuigden van een goed inzicht
in liet vereenigingsleven.
Hierna kwamen de afgevaardigden van
de bovengenoemde zuster-afaeelingen hun
gelukwenschen aanbieden, terwijl ten slotte
de heer Van Dissel, lid van de Leidsohe
aid., de gelukwenschen aanbood namens rte
leden en liet bestuur dankzegde voor het
vele. dat het in de afgeloopen jaren voor
de leden heeft bereikt.
De heer W. P. van der Hoeven, voorzitter
der afd. Leiden, dankte alle sprekers har
telijk voor de aangeboden gelukwenschen
en fraaie bloemen en hoopte zoowel van
het H.B. als van de leden op volledige me
dewerking en steun in de toekomst.
Hierna vereenigden bestuur en genoo-
digden zich aan een feestmaaltijd.
De feestavond.
Het hoogtepunt van dezen dag werd des
avonds bereikt in een feestelijk samenzijn
in ,,'t Schuttershof't.
De voorzitter der afd. Leiden, de heer
Van der Hoeven, heette allereerst alle aan
wezigen. w.o. het hoofdbestuur met hun
dames, alle leden, genoodlgden en vele af
gevaardigden uit andere afdeelingen, har
telijk welkom.
In groote trekken gaf spr. een overzicht
van al wat in de 20 jaren gedurende welke
de afd. Leiden reeds bestaat, is tot stand
gekomen en bereikt; zelfs een pensioen
fonds ontbreekt niet. Vervolgens gaf spr.
het woord aan den bondsvoorzitter, den
heer J. Jeronimus, die allereerst een schema
gaf van het verloop dezer afdeellng. Toen
de afdeeling Leiden in 1919 opgericht werd
met een voor den Bond record-aantal leden
van 31, kon men niet vermoeden, dat dit
in 1929 reeds 93 zou bedragen en thans na
20 jaar bedraagt dit zelfs 141. Dat de afd.
Leiden ondanks de moeilijke tijden, die aan
niemand en niets ongemerkt voorbijgaan,
het zoover gebracht heeft, is niet weinig
verdienstelijk. Spreker roemde dan ook de
goede leiding van het bestuur en was er
kentelijk voor de uitstekende samenwerking
en verstandhouding met het hoofdbestuur.
Hierna werd staande het Bondslied ge
zongen en ging men over tot het vroolljke
gedeelte van den avond.
Gé Hcfenk zijn naam is bereids geves
tigd had voor een uitstekend cabaret
programma gezorgd.
Allereerst traden „Les Pico's" op; twee
accordeon-virtuozen, die eT direct door hun
uitstekend spel de stemming inbrachten.
Voorts kwamen achtereenvolgens ten too-
neele: Leberts, tempo-manipulator, Baran-
dinl, buikspreker, met zijn ondeugenden
August en Johny Rovo, een vlotte grappen
maker. Kortom, allen deden hun best en
geen der artisten behoefde zich te bekla
gen. dat het publiek dit niet waardeerde.
Ten slotte werd nog bij de muziek van
Hofenk's Melody Makers eenige uren ge
danst, wat een prettig besluit was van
dezen in alle opzichten prachtig geslaag
den feestavond.
CHR. MUZIEK VER. „ATHALIA".
Op het groot nationaal muziek- en zang
concours te Rotterdam, verwierf de Chr.
Muziekvereeniging „Athalla". dir. H. v. d.
Veld Zaterdag 21 Oct. in de afd. Uitmun
tendheid Harmonie in den Concert-wed
strijd een eersten prijs met 314 punten. Het
verplichte werk bestond uit: Les Dragons
de Villars Opéra de Maillart. Vrij werk:
„Die Goldene Maske", Ouverture par H.
Staz.
In den marschwedstrijd behaalde het
met „Sous l'Arc de Triomphe" van A. L.
Doyen eveneens een eersten prijs. De tam
boers en pijpers wisten beslag te leggen
op een tweeden prijs. Door deze prachtige
prestatie, die zij te danken heeft aan den
heer H, v. d. Veld, kan „Athalia" ln de afd.
Superieur uitkomen.
NED. NATUURHIST. VER, AFD. LEIDEN.
Bezoek aan den Hortus Botanicus.
Zaterdagmiddag bezocht de N. N. V. afd.
Leiden den thans geheel vernieuwden Hor
tus Botanicus. Als leider trad op de voor
zitter der afdeeling dr. J. Th. Henrard,
conservator aan het Rijksherbarium alhier.
Het allereerst werd het groote kassencom
plex bezocht; in de vele verschillende kas-
sen-afdeelingen treft men een uitgebreide
en prachtige plantencollectie aan, de plan
ten komen in deze ruime en lichte kassen
schitterend tot hun recht. Dr. Henrard wist
van verschillende planten veel bijzonder
heden .te vertellen. Zoo bestaat er sym
biose tusschen een Acacia en een mieren
soort, de mier woont in de holle doorns der
Acacia en voedt zich o.a. met de voedings-
stofrijke bladaanhangsels de z.g. mieren-
broodjes. Bij afwezigheid dezer mieren ln
de kas, waren de Acaciabladeren alle be
zet met deze mierenbroodjes. Ook zag men
b.v. verschillende planten, wier producten
algemeen bekend zijn als: kofife, peper,
rubber, katoen, suikerriet, cocaïne, cola,
vanille, rijst. Het kassenbezoek eindigde
bij den Victoria regia, daarna werd nog
een wandeling door den tuin gemaakt,
waar de vele aangebrachte veranderingen
in oogenschouw werden genomen. Om 5
uur was dit bezoek ten einde.
Men schrijft ons van werkne-merszijde:
Dezer dagen vergaderden de afdeellng-
besturen van de Algemeene, de Christelijke
en de Roomsch-Katholie ke bonden van
Arbeiders(sters) in de brood-, koek-, ban
ket-, Chocolade en Suikerbewerktagbedrij-
ven, ter bespreking van den toestand in
deze bedrijven in verband met de interna
tionale verwikkelingen.
In deze bespreking werd het rapport be
handeld van het onderzoek dat in de afge
loopen maanden is ingesteld naar de
arbeidsvoorwaarden, waaronder de arbei
dersisters) in deze bedrijven werkzaam zijn.
Uit de mededeelingen bleek, dat in een
groot aantal bedrijven gewerkt wordt alsof
er geen Arbeidswet bestaat, terwijl ook de
indruk gevestigd wordt, als zou door de
internationale verwikkelingen de Arbeids
wet buiten werking zijn gesteld.
Daarnaast zijn de loonen en verdere
sociale bepalingen van dien aard. dat van
een eenigszins behoorlijke regeling geen
sprake is. Vastgesteld kan worden, dat voor
de jeugdige arbeiders(sters) geen enkel
perspectief aanwezig is, hetgeen zeer sterk
tot uitdrukking komt in de sterke wisseling,
welke in deze bedrijven plaats vindt.
Ais uitvloeisel van deze bespreking werd
een contactcommissie gevormd, welke iedere
week bijeen zal komen, teneinde de diverse
maatregelen te besipreken, welke noodig zul»
len blijken. Ook de afdelingsbesturen
len regelmatig bijeenkomen.
2—1
