Turkije heeft de pacten met
Engeland en Frankrijk
geteekend
Onze Dienstregeling
80sfe Jaargang
VRIJDAG 20 OCTOBER 1939
No. 24409
Het blijft goede vrienden met
Sovjet-Rusland
HET VOORNAAMSTE NIEUWS
VAN HEDEN
MAN1ELSI0FFFN
De Bilt
DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
De tekst
%50-Mo
CCUpófti
fol/WMè
Lelden
Chamberlain over het
verdrag
Onze Reisgids
Dit nummer bestaat uit VIER bladen
EERSTE BLAD
>95
Telegram van
Chamberlain
verwacht
1z
LEIDSCH
DAGBLAD
PRIJS DER ADVERTENTIES:
30 Cts. per regel voor advertenties uit Lelden en plaatsen waar
agentschappen van ons Blad gevestigd zijn Voor alle andere
advertenties 35 cts. per regel. Voor zakenadvertentles belangrijk
lager tarief. Kleine advertenties uitsluitend bij vooruitbetaling
Woensdags en Zaterdags 50 cts. bij maximum aantal woorden
van 30. - Incasso volgens postrecht. Voor opzending van brieven
10 cts. porto te betalen. - Verplicht bewijsnummer 5 cts.
Bureau Noordeindsplein Telefoonnummers voor
Directie en Administratie 25041 (2 lijnen)
Redactie 21507
Postcheque- en Girodienst no. 57055 - Postbus no. 54
PRIJS DEZER COURANT:
Voor Leiden en gemeenten, waar agentschappen gevestigd tljn:
per 3 maanden (.2.35
per week ...J??. f.0.11
Franco per post f 2.35 per 3 maanden 4- portokosten.'
(voor binnenland (.0.80 per 3 mndj
Het verdrag tusschen Turkije, Engeland en Frankrijk is gistermiddag te
Ankara in den grooten salon van het ministerie van buitenlandsche zaken
onderteekend door den Britschen ambassadeur Knatchbull Hugessen en luitenant-
generaal Wavell voor Engeland, den Franschen ambassadeur Massigli en generaal
Weygand voor Frankrijk en den Turkschen minister-president Saydam en veld
maarschalk Tsjasmak voor Turkije.
Men veronderstelt, dat het verdrag zonder verwijl aan de parlementen van de
drie landen zal worden voorgelegd ter ratificatie, opdat het onmiddellijk in
werking zal kunnen treden.
Luitenant-generaal Wavell en generaal Weygand hebben de stafbesprekingen
met de Turksche militaire autoriteiten geopend.
De tekst van het Britsch-Fransch-Turk-
sche verdrag luidt:
Artikel 1: In geval Turkije in vijandelijk
heden met een Europeesche mogendheid
wordt gewikkeld, tengevolge van een aanval
dezer mogendheid op Turkije, zullen het
Vereenigde Koninkrijk n Frankrijk daad
werkelijk met Turkije samenwerken en het
alle mogelijke hulp verleenen.
Artikel 2: a. In geval van een daad van
agressie door een Europeesche mogendheid,
die leidt tot een oorlog in de Middellandsche
Zee, waarin het Vereenigd Koninkrijk en
Frankrijk betrokken worden, zal Turkije
metterdaad samenwerken en hun allen mo
gelijken steun verleenen.
b. In geval van een daad van agressie door
een Europeesche mogendheid, die leidt tot
een oorlog in de Middellandsche Zee. waarir.
Turkije betrokken wordt, zullen het Ver
eenigd Koninkrijk en Frankrijk metterdaad
met Turkije samenwerken en het allen mo
gelijken steun verleenen.
Artikel 3: Zoo lang de garanties, door het
Vereenigde Koninkrijk en Frankrijk bij hun
respectieve verklaringen van 13 April 1939
aan Griekenland en Roemenië verstrekt, van
kracht blijven, zal Turkije metterdaad sa- j
menwerken met het Vereenigd Koninkrijk
en Frankrijk en hun allen mogelijken steun
verleenen, wanneer het Vereenigd Konink
rijk en Frankrijk tengevolge van een der
genoemde garanties ln vijandelijkheden
verwikkeld worden.
Artikel 4: In geval het Vereenigd Konink
rijk en Frankrijk in vijandelijkheden met
een Europeesche mogendheid gewikkeld
worden, tengevolge van een aanval door die
mogendheid op één dezer staten, zonder dat
de bepalingen van artikel 2 of artikel 3 van
toepassing zijn, zullen de hooge contractee-
rende partijen onmiddellijk overleg plegen
Niettemin wordt overeengekomen, dat Tur
kije in een dergelijk geval tenminste een
welwillende neutraliteit jegens het Ver
eenigd Koninkrijk en Frankrijk in acht zal
nemen.
Artikel 5: Onverminderd de bepalingen
van artikel 3, zullen, ln geval van een aanval
op een staat, jegens welken één der contrac-
teerende partijen met toestemming van dien
staat zich heeft verbonden tot hulp bij de
handhaving van onafhankelijkheid of neu-1
traliteit tegen een dergelijken aanval, en bij
een aanval van een Europeesche mogend
heid, die, terwijl hij gericht is tegen een
anderen Europeeschen staat, naar de mee
ning van een der contracteerende partijen i
een bedreiging van haar eigen veiligheid
inhoudt, de hooge contracteerende partijen
onverwijld overleg plegen met het oog op
een gemeenschappelijke actie, die wensche-1
lijk wordt geacht.
Artikel 6: Het onderhavige verdrag is niet
tegen eenigen staat gericht, doch beoogt het
Vereenigd Koninkrijk, Frankrijk en Turkije
van wederzijdsche hulpverleening te verze
keren, in geval verzet tegen een aanval dat
noodig maakt.
Artikel 7: De bepalingen van dit verdrag
zijn gelijkelijk verbindend als tweezijdige
verplichtingen tusschen Turkije en elk der
beide andere hooge contracteerende par
tijen.
Artikel 8: Indien de hooge contracteeren
de partijen in vijandelijkheden verwikkelc
worden tengevolge van de toepassing van dit
verdrag, zullen zij geen wapenstilstand en
geen vredesverdrag sluiten, tenzij bij gemeen
goedvinden.
Artikel 9: Zoo spoedig mogelijk zal dit
verdrag geratificeerd worden. De ratificatie
documenten zullen te Ankara gedeponeerd
worden. Het verdrag zal van kracht worden
bp den datum van deponeering der ratifica
tie-documenten.
Het verdrag is gesloten voor den duur
van vijftien jaar. Indien geen der hooge
contracteerende partijen de beide an
dere in kennis stelt van haar voornemen I
tot opzegging zes maanden vóór het
afioopen van het verdrag zal het bij
stilzwijgende overeenkomst als met vijf
jaar verlengd beschouwd worden, enz."
Twee protocollen zijn aan het verdrag ge
hecht. In het eerste wordt gezegd: „De on-
dergeteekend gevolmachtigden verklaren,
dat hun respectieve regeeringen overeen
komen, dat het op dezen dag gedateerde
w
afdeeling lieerenmode
part Maarsmanssteeg.
FABRIEKSPARTIJ WOLLEN
IONGENS- EN HEEREN-
PULLOVERS.
1200 wollen jongenspullovers
mei liggenden kraag en hooge
col met patentsluiling, leeftijd
4 tol 16 jaar
600 wollen heerenpullovers met
hooge col en platten kraag, in
uni- en jaspékleuren,
Morgen tevens laatste dag van
onze hoedenreclame: Wij be
talen f. 1.- terug voor uw ouden
hoed, bij aankoop van een
nieuwe vanaf f. 1.95.
op de parterre
Wollen, zijden en katoenen
stoffen.
Uitzoeken naar hartelust!
op de parterre
TURCO BLUFAX
Het afdoende schoonmaak
middel. Als U het éénmaal hebt
zien gebruiken, doet U er
voortaan zelf het heele huis
houden mee
1463
(xngez. Med.)
verdrag van wederzijdschen bijstand van
kracht zal worden op het oogenblik van
onderteekeninjf'.
In het tweede protocol, het protocol der
onderteekening. wordt gezegd:
Op het oogenblik van onderteekening van
het verdrag van wederzijdschen bijstand
tusschen het Vereenigd Koninkrijk. Frank
rijk en Turkije, komen de gevolmachtigden
overeen
„De verplichtingen, welke Turkije op
grond van het bovengemelde verdrag
op zich neemt, kunnen dat land niet
noodzaken tot een actie, die ten doel of
als gevolg heeft, dat het in gewapend
conflict met de sovjet-unie komt".
Het protocol van onderteekening zal wor
den beschouwd als een integraal deel van
het verdrag van wederzijdschen bijstand.
De Engelsche premier heeft gisteravond
het Britsche Lagerhuis op de hoogte ge
bracht van de onderteekening van het ver
drag. Dit bericht werd met groot gejuich
begroet.
Chamberlain herinnerde aan zijn ver
klaring van 12 Mej. toen hij mededeelde,
dat de regeeringen van Engeland en Tur
kije waren overeengekomen, een accoord
van wederkeerigen aard en op langen ter
mijn te sluiten. Hij bracht verder "in her
innering, dat, hangende de sluiting dezer
overeenkomst, beide regeeringen hadden
verklaard, in zekere omstandigheden be
reid te zijn tot doeltreffende samenwerking
en tot alle mogelijke onderlinge hulpver
leening.
Vervolgens werd besloten, dat het ac
coord tot stand zou komen in den vorm
van een driezijdig verdrag tusschen Enge
land. Frankrijk en Turkije.
„Ofschoon", aldus vervolgde Chamber
lain, „de onderhandelingen, die na mijn
verklaring van 12 Mei werden voortgezet,
vertraagd werden, heeft zich op geen enkel
belangrijk punt ooit een verschil van mee
ning voorgedaan. De besprekingen zijn al
tijd gevoerd in een atmosfeer van weder-
keerig vertrouwen.
Ongeveer drie weken geleden is men
tot overeenstemming ten aanzien van
de bepalingen van het verdrag geko
men, doch in overleg met de Fransche
en de Britsche regeering werd de on
derteekening uitgesteld, daar de Turk
sche regeering hoopte, dat het bezoek
van haar minister van buitenlandsche
zaken aan Moskou tot een parallel-loo
pend verdrag tusschen Rusland en
Turkije zou kunnen leiden.
De onderhandelingen van Saradjogloe
te Moskou zijn thans tijdelijk onder
broken. De Turksche regeering was van
meening, dat zekere der voorstellen,
die haar gedaan waren, niet te veree
nigen waren met de punten, waarover
reeds overeenstemming was bereikt
tusschen Turkije eenerzijds en Frank
rijk en Engeland anderzijds.
Niettemin is zoowel door Moskou als
door Ankara gemeld, dat de betrek
kingen tusschen Turkije en Rusland
blijven rusten op den grondslag van
vriendschap (toejuichingen).
Intusschen heeft de Turksche regeering
besloten de onderteekening van het Britsch-
Turksche verdrag niet langer uit te stel
len en het verheugt mij u te kunnen zeg
gen, dat het pact een half uur geleden te
Ankara geteekend is (luid applaus).
Het is geen tijdelijke regeling voor een
noodtoestand, doch een krachtig getuigenis
der drie regeeringen, dat zij een langdu
rige politiek van samenwerking willen
voeren.
Het huis zal met groote voldoening ver
nemen. dat de onderhandelingen tot een
goed einde gebracht zijn en dat een zegel
is gebracht op onze nauwe en hartelijke
betrekkingen tot een land, voor welks hoe
danigheden en volkskarakter wij de groot
ste bewondering hebben (luid applaus).
Attlee zeide er van overtuigd te zijn, dat
hij aan aller gevoelens uiting gaf, wan
neer hij verklaarde de verklaring toe te
juichen.
„Wij hopen", aldus spr., „dat de over
eenkomst van langen duur mag zijn en
dat onze vriendschap met Turkije versterkt
zal worden".
Sprekende namens Sinclair, wenschte
sir Percy Harris, lid der liberale oppositie,
de regeering geluk. Hij zeide: „Het geheele
Tegelijk met ons Blad ontvangen
de abonné's in Leiden heden
avond de Winterdienstregeling
van onzen Spoor-, Tram- en Auto-
busgids.
De abonné's buiten Leiden ont
vangen dezen gids morgen.
Wij vestigen de aandacht op de
op deze pagina afgedrukte ver
betering, welke in het boekje dient
te worden opgenomen.
DE DIRECTIE.
BINNENLAND.
Inauguratie van den Leidschen hooglee
raar dr. A. de Buck (Stadsnieuws le
Blad).
Gaat Fokker bouwen voor de K. L. M.?
Binnenland, 3e Blad).
EEN PARTIJ ZUIVER WOLLEN
PER METER-
Z:ei ome speciale etalages
Passage Botermarkt.
AMSTERDAMSCHE BEDES.
Kalme markt Goed prijshoudende
stemming Rubbers en Scheepvaart-
aandeelen vast Amerikanen weinig
veranderd Moravi, Marine, Intercon
tinental Rubber levendig en vast
Staatsfondsen verdeeld.
BUITENLAND.
De onderteekening door Turkije van de
pacten met Engeland en Frankrijk,
(le Blad).
Het resultaat der Stockholmsche confe
rentie (3e en le Blad).
Onze Londensche cor. spondent over En-
geland's doelstellingen (3e Blad).
1432
(Ingez. Med.)
huis begrijpt, dat het in een tijd als dezen
een groote triomf voor Halifax en de ge
heele regeering is, dat zij deze onderhan
delingen, welke zoo moëNük moeten zijn
geweest, met zooveel kun<\ gevoerd heb
ben.
Het is opmerkelijk, dat Turkije één van
de landen is. die sedert den oorlog reus
achtige vorderingen hebben gemaakt op
het gebied van beschaving en economische
ontwikkeling (applaus).
Het is een buitengewoon groote voldoe
ning voor ons, dat Turkije aan onze zijde
staat in dezen strijd voor recht, orde en
fatsoen in de internationale aangelegen
heden".
Onmiddellijk na de onderteekening van
het driezijdige verdrag heeft Chamberlain
het volgende telegram doen toekomen aan
ZIE VOORTS LAATSTE BERICHTEN
EERSTE BLAD.
Aanvankelijk betrokken tot zwaar
bewolkt met nu en dan regen, later
gedeeltelijk opklarend. Weinig ver
andering van temperatuur. Meest
matige Noordelijke tot Noordwes
telijke wind.
den Turkschen minister-president dr. Say
dam
„Het is mij een genoegen. Uwe Excellen
tie een persoonlijke boodschap met mijn
goede wenschen en mijn gelukwenschen
te doen toekomen bij het tot stand komen
Haarlem—Leiden—Den Haag—Rotterdam—Dordrecht
KLASSE
1—3
2—3
1—3
2-3
■-1
1-3
1—3
Amsterdam V
12.13
12.43
13.09
13.13
13.28
Haarlem A
12.27
12.57
13.23
13.27
13.42
V
12.29
12.34
12.59
13.24
13.29
13.44
HUlegotn
II
12.47
II
11
11
II
12.51
11
11
1»
S
Noordw.hout
II
12.56
11
II
Voorhout
II
12.57
i h
11
1
Warmond
13.03
1)
E
11
Leiden A
1248
13.07
13.18
S 13.43
13.48
2 14.04
t3 14.05
V
12.49
13.19
13.22
tS 13.44
13.49
Voorschoten
II
11
13.27
O
II
a
14Ü6
Laan v. N OT.
13.33
O
3 i»
5 13.55
1»
V
13l00
13.30
13.37
14.00
Haag (H.S.M.) A
Delft
13.02
13.32
13.57
14.02
14.18
13.09
13.39
14.04
14.09
14.25
Schiedam
13.18
13.48
14.13
14.18
l>
Rotterdam A
13.23
13.53
14.18
14.23
14.35
Dordrecht A
13.42
5
14.16
14.42
1-3
13.43
13.57
1359
14.18
14.19
14.30
14.32
14.39
14.48
14.53
15.16
2-3
14.02
N 14.15
S 14.19
1 14.24
1 1425
H-31
114.35
11436
1 14.41
m 14-47
2 14.51
H
a
a
Door een ons verstrekte foutieve opgave is een verbetering noodzakelijk in de door
ons uitgegeven dienstregeling der Ned. Spoorwegen.
Wij drukken hierboven de verbeterde bladzijde 3 van onzen gids af en geven in over
weging deze uit te knippen en onmiddellijk in het boekje op de bestaande pagina 3 te
plakken.
Stelt het niet uil tot morgen, want dan bent u misschien Uw krant of het knipsel
kwijt!
Neemt dus nii een schaar en plakt de bovenstaande tabel in!!
Onze abonné's in de omliggende gemeenten gelieven dit knipsel te bewaren, totdat
de gids morgen in hun bezit zal zijn. de DmECTIE>