TRIUMPH
Zaterdag t4 Otlober 1939
VOOR SLECHTS
I CENT
'n SIGARET
VAN KLASSE EN
'n TRIUMPH
VAN SMAAK
Vijf-en-zeventig jaar
Chr. Mil. Tehuis
KWALITEITS-
NAAIMACHINE5
DE BESTE
lc SIGARET
LEIDSCH DAGBLAD - Eersie Blad
Overzicht
De strijd ter zee
Het beroep op Amerika
De Fransche
ministerraad bijeen
Drie Duitsche
duikbooten vernield
Nieuws uit Duitschland
Verspreide berichten
STADSNIEUWS
Het oudste tehuis in Nederland jubileert
C. F. NEERPOEL
DE BRITSCHE LUCHTMACHT IN
FRANKRIJK.
De speciale correspondent van het En
gelsche Reuter-bureau bij de Britsche
luchtmacht in Frankrij seint, dat volko
men voldoende voorraden voor de lucht
macht met spoed opgehoopt worden in af
gelegen dorpen, waar zij even zorgvuldig
worden verborgen als de vliegvelden, waar
voor zij bestemd zijn.
Een nieuw type machinegeweer, dat nog
op de geheime lijst staat en dat thans ge
monteerd wordt, heeft ten doel een ver
hoogde kracht te verleenen aan de vlieg
tuigen bij den aanval en de verdediging.
Het nieuwe wapen zal een aanvulling vor
men op de andere verdedigingsmethoden
bij de bescherming van opslagplaatsen en
vliegvelden tegen laag vliegende vijande
lijke toestellen.
Er wordt veel zorg besteed aan de ca
mouflage om te voorkomen, dat de vlieg
tuigen worden gebombardeerd, wanneer zij
op den grond staan, zooals dat met de
Poolsche vliegtuigen gebeurd is. Door ca
mouflage van den omtrek en het aanleg
gen van nieuwe wegen heeft men de op
slagplaatsen en de vliegvelden volkomen in
het landschap kunnen verbergen.
Ook de camouflage van het leger is bij
kans volmaakt. Reuter's medewerker heeft
geen enkel stuk geschut gezien en toch
staat de geheele streek vol met kanonnen.
In een dorp, waar het hoofdkwartier van
een divisie ligt, was het eenige teeken der
Britsche bezetting te zien op een deur,
waarop het Engelsche woord voor tandarts
met krijt geschreven was. De correspon-
1166
(Ingez. Med.)
De verklaring van den Duitschen pers
chef, dr. Dietrich, gisteren in een deel onzer
oplaag nog vermeld, heeft niet nagelaten
indruk te maken. Zelfs zoo, dat Duitsch
land thans daaraan gaat knabbelen. Gezegd
wordt
Ten aanzien van het bericht van de „As
sociated Press" uit Berlijn, dat rijks pers
chef dr. Dietrich verklaard zou hebben, dat
alleen nog een interventie van president
Roosevelt een oorlog in het Westen zou
kunnen voorkomen, hetgeen in het buiten
land is opgenomen als een verzoek aan
Roosevelt om als bemiddelaar op te tre
den, deelt het Duitsche Nieuwsbureau mede,
dat een dergelijk verzoek niet is gedaan en
ook niet is bedoeld.
Blijkbaar is hier sprake van een misver
stand en een verkeerd uitleggen van een
particulier onderhoud.
In een persconferentie heeft president
Roosevelt verklaard, dat hij geen officieele
mededeeling van de Duitsche regeering
heeft ontvangen inzake de laatste vredes
voorstellen.
Hetgeen juist is. officieel is niet om in
terventie gevraagd, doch officieus is de
actie daartoe van Duitsche zijde krachtig
gevoerd
Londen geeft reeds volgend commentaar:
Welingelichte kringen merken, naar aan
leiding van de verklaringen van dr, Dietrich
op, dat deze onelegant klinken in den mond
van een regeering, die niet heeft geant
woord op Roosevelt's oproep tot het sparen
van open steden en burgerbevolking. De ge
heele verklaring, aldus zegt men, karakte-
dent zag een vliegtuig, dat klaarblijkelijk
op het punt stond te landen, maar hij kon
niets ontdekken van een vliegveld of een
vliegtuigenloods. Wel zag hij een half dozijn
Britsche militaire vrachtauto's, die onder
een paar boomen stonden.
Het Britsche ministerie van luchtvaart
heeft een vijfde verliezenlijst gepubliceerd,
waarop de namen van 32 dooden en 12
vermisten voorkomen.
VIER DUITSCHE VLIEGERS GERED.
Vier Duitsche vliegers zijn door een
Deensch schip gered en gisteren te Ring-
kjobing (Denemarken) aan land gezet. Zij
verklaarden gedwongen te zijn geweest op
zee te dalen, aangezien hun toestel bescha
digd was.
De Fransche ministerraad heeft gister
ochtend op het Elysée vergaderd onder voor
zitterschap van president Lebrun. De verga
dering was grootendeèls gewijd aan een uit
eenzetting van den algemeenen toestand
door Daladier. De president zegde Daladier
dank voor zijn overzicht.
Vervolgens bracht Pernot, de minister
voor de blokkade, verslag uit van zijn reis
naar Londen en van de maatregelen, welke
genomen zijn om de Fransch-Britsche sa
menwerking te verzekeren bij het voeren
van den economischen oorlog.
D'Autry, de minister voor de bewapening,
en Queille, de minister van landbouw, heb
ben den raad op de hoogte gesteld van de
genomen en nog te nemen maatregelen met
betrekking tot de fabricage van oorlogsma
teriaal en de behoeften van den landbouw
ten aanzien van de noodzakelijke arbeids
krachten.
Daladiers uiteenzetting over den diploma-
tieken en militairen toestand maakte op de
overige ministers een uitstekenden indruk.
Zij keurden zijn verklaringen algemeen
gced. wat uitkomt in een gezegde van Le
brun, opgenomen in het officieele verslag.
Lebrun hechtte er ditmaal aan in het open
baar zijn dank en zijn gelukwenschen te
richten tot Daladier. niet alleen uit zijn
eigen naam, maar uit den naam van al zijn
medewerkers, voor de meesterlijke wijze,
waarop de minister-president aan het slot
van zijn uiteenzettingen ,,met zoo groote
mate van helderheid, matigheid en kracht
de eensgezinde gevoelens en wil van de
Fransche natie tot uitdrukking bracht."
Daladier had met name duidelijk weer
gegeven, wat de gevolgen waren van het
Duitsch-Russische verdrag voor de Oostzee-
staten, Finland en Scandinavië, en de reac
tie. hierdoor gewekt in heel Noorfloost-
Europa, zoowel als in Italië, Hongarije en de
Balkanlanden.
Nadat hij verder een verslag had gegeven
van de resultaten, door de Fransche troe
pen sinds den laatsten ministerraad be
haald, deed hij mededeeling van de jongste
Inlichtingen van den generalen staf over de
bewegingen van den vijand en over de les
sen, welke daaruit geput kunnen worden
voor de leiding der krijgsverrichtingen.
Het Britsche ministerie van marine
deelt mede, dat de dag van gisteren
voor de Duitsche duikbootvloot een on
geluksdag is gebleken. Twee duikbooten
zijn vernietigd. De Britsche st^idkrach-
ten konden eenige overlevenden aan
boord nemen.
Later deelde het ministerie mede, dat
nog een derde Duitsche duikboot tot zin
ken was gebracht. Enkele overlevenden
zijn door de Engelschen aan boord ge
nomen.
Twee van de drie waren van het
grocte Oceaan-model.
Drie Poolsche torpedoboot jagers, die bij
het uitbreken van den oorlog uit de Oostzee
Ook in Engeland echter blijft actie voor
vrede.
Gevolg gevend aan een oproep van Lloyd
George heeft de „Raad van Actie en Her
stel" een resolutie aangenomen, waarin de
verklaring van ministerpresident Chamber
lain „onvoldoende" wordt genoemd en
waarin de regeering wordt verzocht een
meer volledige verklaring op te stellen,
waarin zij het doel dat zij wenscht te be
reiken uiteenzet en verklaart bereid te zijn
dit doel op een conferentie te bespreken.
De „Raad van Actie en Herstel" is vele
jaren geleden door Lloyd George opgericht
en Is niet verbonden aan eenige belangrijke
politieke partij. Tot nu toe heeft de raad
zich steeds tegen de politiek van de re
geering verzet en bij tusschentijdsche ver
kiezingen steunde zij meestal den candi-
daat van de Labourpartij.
De sovjets schijnen in hun elschen tegen
over Finland zich te matigen. In hoeverre
Roosevelt's stap daartoe zal hebben bijge
dragen?
De Scandinavische staten oordeelen het
niettemin noodig om met elkaar in nauw
contact te treden. De Zweedsche koning
heeft tegen 18 dezer een conferentie te
Stockholm belegd.
Zooals te voorzien was spreekt Lithauen
formeel tegen den eisch van teruggave van
Memel aan Duitschland te hebben gesteld.
De Turksche minister van buitenlandsche
zaken. Saradjogloe, heeft zich gistermiddag
te vijf uur wederom naar het Kremlin be
geven, teneinde besprekingen te voeren met
den Russischen volkscommissaris voor bui
tenlandsche zaken Molotof. Saradjogloe is
ongeveer twee uur op het Kremlin gebleven.
Naar het. Fransche Havasbureau verneemt
blijft de Turksche minister in nauw contact
met de vertegenwoordigers van Engeland
en Frankrijk te Moskou.
Het Engelsche Reuterbureau verwacht, dat
weldra een overeenkomst tot stand zal ko
men. Die overeenkomst zou dan den vorm
van een verdrag van wederzijdschen bij
stand hebben, waarbij Turkije zich verbindt
de Dardanellen te neutraliseeren. Hieraan
wordt toegevoegd, dat het verdrag in over
eenstemming met de Fransche en Engelsche
belangen zal zijn.
(Ingez. Med.)
riseert den man, die ten einde raad is. Men
acht de uitlatingen van Dietrich des te tee-
kenender, omdat hij juist een onderhoud
van verscheidene uren met Hitler had ge
had.
(Ingez. Med.)
ontsnapt waren, verrichten, in samenwer
king met Britsche jagens, waardevollen ar
beid bij het jachtmaken op duikbooten, bij
verkenningen en convooien.
In gezaghebbende kringen zegt men, dat
het Britsche convooistelsel werkt met de
regelmatigheid van een uurwerk en dat de
Engelsche treilers vrijwel als in normale
tijden hun werk verrichten.
„Press Association" bericht, dat de Duit
sche koopvaardijschepen opdracht hebben
gekregen, liever het schip in de lucht te
laten vliegen, dan het als buit in handen
van de Britten te laten vallen. Men heeft
te Londen bevestiging van dit bericht ont
vangen.
Het Britsche ministerie van marine
heeft medegedeeld, dat het Britsche
schip „Heronspool" is vernield door een
duikboot. De geheele bemanning is veilig
aan boord van een Amerikaansch schip
genomen. De „Heronspool" meet 5202
ton en hoort thuis te West Hartlepool.
DE TANNENBAUM.
Er bestond in Duitschland groote vrees,
dat dit jaar van een Kerstfeest met een
groenen „Weihnachtsbaum" niets zou ko
men. Met grooten aandrang toch is voort
durend aan het publiek verzocht om geen
hout noodeloos te gebruiken, daar dit een
zeer belangrijk product is, dat op velerlei
wijzen gebruikt kan worden. Thans is de
voor tailoozen verheugende mededeeling ge
komen, dat ieder, die een Kerstboom
wenscht, er een zal kunnen krijgen. De bos-
schen van het Sudetenland.zullen in hoofd
zaak de Kerstboomen leveren.
DE POLITIE HAALT ONBEHEERDE
FIETSEN OP.
De verduistering heeft reeds vele ongeval
len tengevolge gehad. Gebleken is, dat de
fietsen, die men onbeheerd op het trottoir
laat staan, groot gevaar voor de voorbijgan
gers opleveren. De politie te Osnabrück heeft
daarom besloten tot speciale maatregelen
over te gaan. Eiken avond rijdt de politie
met een vrachtauto door de donkere straten.
Alle fietsen, welke men op den openbaren
weg aantreft, worden op de auto geladen en
naar het bureau gebracht.
VROEGE WINKELSLUITING.
In verband met den oorlogstoestand wor
den verschillende winkels in Duitschland om
5 uur des middags gesloten.
CAFÉ'S OM 6 UUR DICHT.
In Duitschland worden ten aanzien van
de verduistering de strengst mogelijke maat
regelen genomen, teneinde ervan verzekerd
te zijn, dat geen licht op straat doordringt.
Winkels en andere zaken moeten van z.g.
lichtsluizen zijn voorzien, waardoor het niet
mogelijk is, dat bij het openen van de deur
licht op straat valt. Overtreders worden
streng gestraft. In het Rijngebied moeten
enkele caféhouders, die niet voor de licht
sluizen hadden gezorgd, voortaan om 6 uur
des avonds hun zaken sluiten.
PAST OP UW RIJWIEL!
In de afgeloopen dagen zijn bij de politie
verscheidene aangiften gedaan van vermoe
delijke rijwieldiefstal. Blijkbaar hebben dus
zwijntjesjagers onze stad als hun operatie
terrein uitgekozen.
Men houde daarmede rekening en late
zijn of haar rijwiel derhalve zoo min moge
lijk onbewaakt op of nabij den openbaren
weg achter!
NED. HERV. GEMEENTE.
Verkiezing van ouderlingen en diakenen.
Gisteravond zijn door het kiescollege der
Ned. Herv. Gemeente tot ouderling van
deze gemeente herkozen de heeren C. Bloot,
P. J. Jansen, M. Blinks, A. v. d. Baan, J. de
Zwaan en J. Eikerbout. Tot diakenen wer
den herkozen de heeren H. van Leeuwen,
P. M. de Planque, G. Brouwer, H. Siere, G.
Crèvecoeur en A. J. Halbmeijer.
Het formeeren van een drietal predikan
ten in de vacature ds. Locher is tot nader
order uitgesteld.
HANDELSREGISTER
KAMER VAN KOOPHANDEL.
Wijziging: Vereenipd Alohensch Assuran
tiekantoor D. van Dien N.V., Hoofdstraat 73,
Alphen aan den Rijn. De heer D. van Dien
is afgetreden als directeur en benoemd tot
gedelegeerd commissaris. De heeren Ph. N.
van Dien en N. van Dien Dzn. zijn afge
treden als commissaris en benoemd tot di
recteur.
TENTOONSTELLING PRENTENKABINET.
Van heden af tot en met half December
wordt in het Prentenkabinet der Universi-
seit een tentoonstelling gehouden van por
tretten van bekende Nederlanders omstreeks
1900, litho's door Jan Veth, Hart, Nibbrig,
Joh. Braakensieck e.a.
ACADEMISCHE EXAMENS.
Geslaagd voor het candidaatsexamen In
disch reoht de heer B. R. M. lias Oelkirami
(Leiden).
Wat er voor de militairen
werd gedaan.
Het Chr. Mil. Tehuis aan den Morsch-
weg, dat volgende week Woensdag zijn
vijf-cn-zeventig-jarig bestaan hoopt te
herdenken, doet dit onder wel zeer bij
zondere omstandigheden. Omstandighe
den het is wel opmerkelijk dit te ver
melden welke van precies dcnzelfden
aard zijn als toen dit tehuis, in 1914,
zijn gouden jubileum herdacht.
Toen evenals nu, was de mobilisatie nog
maar enkele maanden oud en ging en gaat
het er om, om „onze jongens" na hun ka
zerne-tijd een prettig verblijf te bezorgen,
waar zij in een aangename sfeer ontwikke
ling en ontspanning kunnen vinden.
Is het eenerzijds voor het bestuur van
een Chr. Mil. Tehuis een schoone gedachte
om een jubileum te mogen gedenken in een
tijd, dat de noodzakelijkheid en waarde van
dergelijke tehuizen op onderscheidene wijze
aan den dag treedt, anderzijds is het wel
een groote teleurstelling, dat thans, evenals
bij het vijftig-jarig bestaan, van een groot-
sche en opgewekte feestviering moet wor
den afgezien en moet worden volstaan met
een eenvoudige kerkelijke herdenking.
Dit neemt echter niet weg, dat er op deze
plaats gereede aanleiding toe bestaat om
bij dit jubileum wat breeder bij oprichting
en ontwikkeling van dit tehuis stil te staan,
te meer daar het Leidsche Tehuis, volgens
de beschikbare gegevens, het eerste en dus
het oudste Tehuis in Nederland is. Wij heb
ben ons daartoe gericht tot den secretaris
den heer C. Th. Breebaart, het oudst in le
ven-zijnde bestuurslid, die zoo welwillend
was ons het een en ander over het tehuis
KAPITEIN VON RINTELEN WIL VOOR
ENGELAND STRIJDEN.
Kapitein von Rintelen, de voornaamste
Duitsche spion in de Vereenigde Staten ge
durende den wereldoorlog, die thans in
Engeland vertoeft, heeft in een interview
met de „Daily Express" verklaard, te willen
i strijden voor Engeland. De vreemdelingen
rechtbank, waarvoor von Rintelen heeft
moeten verschijnen, heeft hem van alle be
perkingen ontheven, waarna hij den ver
slaggever vertelde, dat hij thans de uniform
van Britsch marine-officier wil dragen,
tegen de normale prijzen
zijn thans nog te be
komen
Daarom spoedigst naar:
»- ALLEEN: Breestraat 171.
1197
(Ingez. Med.)
waartoe hij zich reeds gewend heeft tot de
admiraliteit.
Ik haat het Hitlerdom, aldus von Rinte
len. en lik wil een kans hebben het te be
strijden. Het Hitlerdom moet vernietigd
worden. Ik ben katholiek. Het doel der Nazis
is altijd geweest de vernietiging van het
Britsche rijk. Ik ben van meening, aldus
von Rintelen, dat de Nazis verslagen zullen
worden. Zij weten, dat zij reeds verslagen
zijn. maar zij zijn spelers in wanhoop. Het
zal mij niet verbazen, indien het Duitsche
leger een groote rol zal spelen bij de ver
andering, welke spoedig in Duitschland zal
plaats grijpen. Hitier, Goerlng en de rest
zullen heengaan.
(Ingez. Med.)
te vertellen. Dat daarbij het oude notulen
boek een enkele maal het geheugen van den
man, die nu al vler-en-veertig jaar bij het
Mil. Tehuis „onder de wapenen" is, kwam
aanvullen, ligt voor de hand.
Het begin.
Beginnen wij dan bij het begin. Het was
in 1864, in den tijd, dat velen de godsdienst
oefeningen in de ruime Evapgelisatie-^aal
in het Noordeinde bezochten. Op een' Zon--
dagavond, bij het uitgaan der zaal, was het
de le lult. J. G. U. Schoch, die door mr. S.
Le Foole op den schouder werd geklopt en
de uitnoodiging kreeg om eens bij hem aan
te komen loopen teneinde de groote sociale
nooden van dien tijd te bespreken. Al spoe
dig waren beiden het er over eens, dat ook
iets gedaan moest worden voor de mili
tairen. Waar moesten zij in de week, maar
vooral s'Zondags hun vrijen tijd doorbren
gen? In de kazernes bestonden toenmaals
nog geen cantincs. De z.g. waschbaas, met
zijn achtbare echtgenoote, gewapend met
een groote koffieketel, op een geschuurde
tafel, omringd van banken zonder leunin
gen, in één der holle kazerne-lokalen op
gesteld. waren de eenigen, die den jongen
mannen de recht sobere versnapering aan
boden. Hiernaast bleef den soldaten niets
anders over dan de straat op te gaan of
in het café vertier te zoeken.
Mr. Le Poole en luit. Schoch begrepen
het: hier moest iets gedaan worden. Na
overleg met enkele geloofsgenooten werd
besloten een toevluchtsoord, een soort te
huis, voor de manschappen te openen. Hier
zouden zij vrienden kunnen ontmoeten,
sitchtelljke boeken lezen en zou hun een
kop koffie en pijp tabak worden aangebo
den, terwijl op bepaalde avonden bijbelle
zingen of voordrachten zouden worden ge
houden. Gedurende de eerste jaren bestond
het bestuur slechts uit de beide in het be
gin genoemde heeren. Zij werden echter
krachtig financieel en moreel gesteund
door tal van belangstellende vrienden.
Een geschikt lokaal werd al spoedig ge
vonden. Het bestuur van de Evangelisatie,
in het Noordeinde, stond een kamer voor
drie of vier avonden in de week af. Eiken
Zaterdagavond was er een Bijbelbespre
king onder leiding van een godsdienston
derwijzer. In het begin waren dit de hee
ren Klaarhamer (later ds. Klaarhamer)
en Raabe. Maar niet alleen deze personen
hadden bemoeienis met de Vereeniging,
ook onderofficieren en korporaals deden
daaraan mee. Zoo is van het begin af ook
ae naam van sergeant Kok aan het tehuis
verbonden geweest. Het bleek al spoedig,
dat het tehuis in een groote behoefte
voorzag. Velen zochten er verpoozing.
Langzamerhand had zich onder de be
zoekers een militaire jongelingsvereeniging
gevormd, waarvan sergeant Kok voorzitter
was en dit gebleven is tot het jaar 1868.
De mobilisatie van 1870.
Ging het in de eerste jaren van haar
bestaan met de vereeniging naar wensch.
tijdens de mobilisatie van ons leger, ge
durende den Fransch-Duitschen oorlog, ln
1870, werden de samenkomsten gestaakt;
het geheele leger werd gemobiliseerd en
alles trok naar de grenzen, doch nauwe
lijks waren de troepen weder geregeld in
hun. soms nieuwe garnizoenen, bijeen ge
bracht, of de Vereeniging hervatte haar
arbeid. Thans echter vonden de samen
komsten plaats in het „Schachtenhof" op
de Middelstegracht. Het notulenboek
schrijft van deze plaats: „het was een een
zaam, zeer afgelegen gebouw; door een
donkere gang en evenzoo donkere trap,
kwam men op de bovenzaal voor de Ver
eeniging bestemd. Bij het betreden van
deze zaal, zoo lezen wij, konden wij den
ken aan de eerste samenkomsten der chris
tenen in de catacomben."
Maar kort heeft men hier dan ook ver
gaderd, want ln het jaar 1873 stond ds.
S. H. J. de Wolff zijn wijkgebouw aan het
Levendaal voor de militairen af. Het be
stuur, dat in dien tijd werd uitgebreid, be
stond toen uit de heeren mr. S. le Poole,
lult. J. G. Schoch, dr. S. H. J. de Wolff,
ds. J. H. Donner, ds J. van Hamel, en de
heeren A. A Rensink en Raabe.
Het was vooral in deze omgeving dat
het bezoek meer en meer toenam. Meer
dere malen had men een „uitverkocht
huis." Veel dank was men in dien tijd ook
verschuldigd aan den concierge van het
wijkgebouw, den heer Kenbeek, die altijd
bereid was de militairen met raad en daad
bij te staan.
Door de uitbreiding van het wijkgebouw
was men in 1880 verplicht naar een an
ders gelegenheid uit te zien, welke gevon
den werd in een huis op de Langegracht
waar men tot 1886 bleef samenkomen. Het
was in deze zes (jaren, dat de Vereeniging
zich genoodzaakt zag een huisvader en
-moeder aan te stellen, welke zij vond in
het echtpaar W. F. Eggink.
Door „ernstig verval" genoopt, vertrok
men in 1886 naar een huis aan de Vliet,
dat tot 1897 bewoond werd. Hier was het
het echtpaar N. Verhoeven, dat als vader
en moeder optrad. Steeds nog bleven de
bezoeken toenemen enalweer bleek
men met plaatsruimte te sukkelen.
Zal het tehuis verdwijnen?
Het Bestuur moest een ander plan be
ramen en het meest gewenscht bleek een
gebouw dichter bij de kazernes gelegen.
Maar hoe daaraan te komen? Het groote,
gewichtige, onmisbare werk onder de mi
litairen werd zóó weinig financieel door de
bui-gerij gesteund, dat het bestuur ten
einde raad was en men in dien tijd er
ernstig over dacht het bijltje er bij neer
te leggen. (October 1889). Zou Leiden zon
der Chr. Mil. Tehuis komen? Het is ech
ter zoo ver niet gekomen. Het bestuur zette
door, deed een beroep op de burgerij en
ging met de actie voort.
In 1897 werd van de Vliet naar den Oude
Singel verhuisd, waar men tot 1903 bleef
(Ingez. M»d.)
wonen. In dien tusschentijd (1901) werd
nog een eervol ontslag verleend aan het
echtpaar Verhoeven. Moelhjlc viel het het
bestuur om een nieuwen vader en moeder
te vinden, maat gelukkig, eindelijk vond
men het echtpaar W. Joosten bereid om
deze taak over te nemen. Lange jaren heb-»
ben belden deze functie met groote trouw
en toegenegenheid waargenomen. Nog zeer
versch ligt voor velen het overlijden van
den heer Joosten, in 1938, in het geheugen.
Wat leefde hij voor „zijn jongens". Wat al
genoeglijke uren heeft hij hun verschaft..
Een eigen gebouw.
Een eigen gebouwhet was het ideaal
van het bestuur. Maar wie zou de gelden
verschaffen Dertig jaar lang had men dit
reeds als een vrome wensch beschouwd en
ziet.in 1903 zou dan toch eindelijk deze
wensch in vervuiling gaan. Een der oude
vrienden van het Mil. Tehuis, de heer Voor
hoeve, schonk een legaat, dat kon dienen
tot aankoop van den grond. Wat een ver
rassing! Nu kon naar grond gezocht worden!
Voor redelijken prijs kon het bestuur een
terrein koopen aan den Morschweg, dicht
bij de kazernes gelegen. Maar nu moest er
worden gebouwd en gemeubileerd. Ook
daarvoor was geld noodig. Het benoodigde
kapitaal werd echter verkregen door een
obligatielening. Thans kon dan met bou
wen begonnen worden. De penningmeester,
de heer A. A. Kensink. verrichtte als oudste
lid in jaren de eerste steenlegging, waarop
op 16 Juli 1903, de officieele inwijding
volgde.
Nu begon eerst recht de volledige exploi
tatie van een echt Militair Tehuis. Allengs
nam ook het medeleven der Leidsche bur
gerij en dat der autoriteiten toe.
Al dadelijk bij de opening nam het bezoek
toe, Ja verdubbelde dit zelfs. Enkele cijfers
mogen die hier illustreeren: 1881 3250 be
zoekers; 1901: 5000: 1903, in het openings
jaar, 10.809; 1913: 16.366. Steeds is dit cijfer
crescendo gegaan en ook thans beloopt dit
vele duizenden.
Het gouden jubileum.
Gelijk dit thans het geval is bij het vijf-
en-zeventig-jarig bestaan, had men zich ook
in 1914 bij het gouden jubileum veel van de
herdenking voorgesteld. Er zou een groote
feestviering komen. Maar daar komt in
Augustus 1914 de mobilisatie. De wereld
oorlog breekt uit. Al spoedig valt het be
sluit met enkele simpele regels in het
notulenboek van die dagen uitgedrukt Het
bestuur besluit ln verband met den ernsti-
gen tijd van alle feestviering af te zien. Al
leen zal met de trouwe bezoekers van het
Tehuis op 15 October 1914 een eenvoudige
herdenking plaats vinden. Het inmiddels
klaar gekomen herdenkingsboekje werd
aan donateurs (trices) en belangsellenden
uitgereikt.
De mobilisatie van 1939.
Weer zijn vijf-en-twintlg jaar verloopen.
En ook thans had men zich een waardige
feestviering' gedacht. Maar ziet, ook nu
weer werd het Nedsrlandsche leger gemo
biliseerd. Dus ook nu een afzien van
groote feesten, ln verband met den ernsti-
gen toestand van het oogembllk heeft het
tegenwoordige bestuur besloten het vijf-en-
zeventig-jarig bestaan te herdenkent met
een samenkomst op a.s. Woensdagavond
in de Pieterskerk, waar als spiekers zullen
voorgaan dr. J. de Wit, Ned. Herv. pred.
alhier, Z. Exc. jhr. W. Röell, luit. gen. bd.
en dr. A. de Bondt. geref. predikant te
's-Gravenöage. Het kerkoor „Ex Animo" zal
zijn medewerking verleenen.
2—1
