Waar de Vrouw belang in stelt
Ritssluitingen
de Greet
Hoe maken we ons huis gezellig
80sfe Jaargang
LEIDSCH DAGBLAD, Donderdag 12 October 1939
Derde Blad No. 24402
Uit het leven van
Giulina Gonzaga
Liefde uit de oude doos
Een origineele wandversiering
vooï ftekjeéfe
gahdehoóe ïna&e-up!
Hoe we van oud nieuw
maken
Goedkoop en toch
smakelijk
Aangebeden om haar uitzonderlijke deugd
en schoonheid.
BEROEMDE VROUW UIT DE
RENAISSANCE.
Giulia Gonzaga, volgens een portret door
Sebastiano del Piombo.
Wie van ons heeft in haai- jonge jaren
op school nooit de verzuchting geslaakt
„Och, waarom leefde ik niet in de renais
sance?"
Wat een gouden tijd van levensbloei en
levenskracht, van ontplooiing en ontwikke
ling. kortom: van leven!
Een ander leven dan het onze. minder
gedifferentieerd, voller van kleur, doch niet
zoozeer uiteenvallend in zwart en wit. weel
deriger, doch minder grootsch dan de tijd,
waarin wij leven. De renaissance is een
buitengewoon aantrekkelijk tijdperk voor
kunstzinnige, zachte, romantische naturen.
Mag ik beginnen met u een romantische,
waar gebeurde geschiedenis uit dien tijd te
vertellen?
Khair-Eddyn, Barbarossa. de gevreesde
rooverhoofdman, verspreidde schrik en
ontzetting langs de geheele kust van dc
Middellandsche Zee, alles wat in zijn bereik
kwam verwoestend en verbrandend, ver
moordend en verdrinkend.
Aan het hoofd van een roovervloot. be
staande uit achttien galeien, plundert hij
vaartuigen en neemt hij kustplaatsen in,
verovert voor zijn heer en meester Soliman
II van Turkije Tunis en laat hem na zijn
dood o.a. achthonderd slaven na.
Het was een van de meest gevreesde zee-
roovers, die ooit op het water rondgezwor
ven heeft. In den zomer van 1534 richt hij
zijn steven naar Italië, verbrandt schepen
lil de Golf van Messina, plundert steden
in Calabrië, jaagt Napels den doodsangst
aan alleen door zijn nabijheid, verwoest het
eiland Procida geheel, vermoordt den op
perbevelhebber van de vesting Sperlonga en
net grootste deel van de inwoners en sluipt
tenslotte, door een spion begeleid, in alle
stilte gedurende den nacht van den 6den
Augustus door het dichte bosch naar de
stad en naar de burcht van Fondl. die
voor het oogenblik het dierbaarste voor
werp van zijn begeerte was. De ophaalbrug
gen zijn neer, de bevolking van de kleine
stad is nog niet uit haar diepen slaap ont
waakt, en als Barbarossa bij het aanbreken
van den dag midden in de stad staat, is
iedere tegenstand ondenkbaar. De burge
meester en de bisschop nemen de vlucht.
De stad wordt in de asch gelegd, de bur
gers worden neergehouwen of als slaven
naar de galeien gezonden, die bij Sperlonga
voor anker liggen.
Maar Barbarossa is ditmaal niet met zoo
weinig tevreden. Verbranden en onthoof
den is misschien een wat al te flauwe en
eentonige kost geworden voor den dor
stenden Oosterling en daar hij zijn heer
graag bizondere verrassingen bereidt, is hij
besloten zich eens een enkele maal een
booger doel te stellen voor zijn plunder
tocht. Hij heeft zich in zijn hoofd gezet, de
vrouw te schaken, die hem onder de vele
Italiaansche schoone vorstinnen van naam,
aangewezen is als de allerschoonste: de
heerscheres van den burcht Fondi, Giulia
Gonzaga, de jonge weduwe van Vespasiano
Colonna.
Het plan mislukt. Op het laatste oogen
blik. als Barbarossa met zijn gevolg het
paleis reeds is binnengedrongen en met
booze voornemens de slaapkamer van de
vorstin nadert, is een oude, trouwe be
diende de kamer van zijn meesteres bin
nengedrongen.
In een seconde is de mooie dame in
nachtgewaad naar het venster gevlucht, er
uitgestapt en over den muur naar den
tuin geklauterd, of over de ophaalbrug naar
«en stadsmuur geiild. misschien om van-
naar de stad uit te vluchten dit weet
nien zoo precies niet. Maar in ieder geval
vindt Barbarossa het. huis leeg. Giulia is
voorgoed verdwenen. De teleurgestelde zee-
roover zwerft nog een tijdlang in de streek
rond en moet tenslotte de wijk nemen, als
een leger onder bevel van den jongen,
dapperen kardinaal Ippolito de Medici op
bem af trekt.
Waar had Guilia Gonzaga zich weten te
redden? Er zijn tal van verhalen over haar
lot m omloop. Volgens Brantóme zou zij pel'
slot van rekening toch nog in de handen
der bandieten zijn gevallen. Volgens een
oudere, meer romantische lezing heeft zii
maandenlang onder dQr> hlooten hemel
rondgezworven, zich voedend met de krui
den van het veld en de hessen uit het
woud. tot zij ten slotte in een bergkloof
gevonden werd door den ridderlijken Ippo
lito de Medici, haar vurigen bewonderaar!
Deze romantische verhalen brengen ons
niet veel nader tot de figuur van Qiulia
Gonzaga. Of het moest zijn de anecdote, die
vertelt, dat Giulia haar dankbaarheid aan
den ouden, trouwen dienaar, die haar uit
de handen van Barbarossa redde, getoond
heeft door hem te laten vermoorden, omdat
zij het denkbeeld niet verdragen kon, dat
er iemand in de wereld was, die haar, in
nachtgewaad gezien had! Het is waar. dat
vaak de anecdote méér nog dan de historie
haar zoeklicht werpt op menschen en toe
standen
Twee eigenschappen van Giulia treden
overigens in alles wat er over haar is ge
schreven en dat is. nogal zoo iets!
steeds weer naar voren; haar schoonheid
en haar deugdzaamheid
Er is hier, temidden van het ontzettend
zedenbederf der late renaissance, sprake
van een alom geëerde, vrome, zelfstandige
en hoogst ernstige vrouw: een eenzame in
levensopvatting, die echter stellig alleen
hierdoor niet zoo bovenmate zou zijn aan
gebeden. als niet haar buitengewone
schoonheid de aandacht van de Italiaan
sche aristocratie had geboeid.
Maar evenzeer is het waar. dat schoon
heid alléén in 't Italië van die dagen niet vol
doende was om een beroemdheid te vor
men, zooals Giulia Gonzaga er een was.
Het was juist de zeldzame combinatie van
een bijna volmaakt uiterlijk met een fijn
beschaafd en hoog ontwikkeld geestelijk
leven, die Giulia onweerstaanbaar maakte.
Op veertienjarigen leeftijd werd deze
merkwaardige vrouw weduwe, nadat zij in
1526 in den echt verbonden was geworden
met den krijgsman Vespasiano Colonna, een
weduwnaar, die zeven-en-twintig jaar ou
der was dan zij en bovendien ziek. leelijk
en mank en vader van een dochter van
denzelfden leeftijd als zijn nieuwe gemalin.
Een dergelijk vreemdsoortig huwelijk was
in die dagen in de voorname Italiaansche
kringen niets bizonders.
Twee jaar later stierf Colonna en nog in
hetzelfde jaar verhuisde Giulia naar Fondi.
Haar leven daar was een typisch beeld
uit de late renaissance. Zeven jaren lang
was zij de heerscheres van Fondi. degene,
die allen inspireerde, de koningin der dicht
kunst. Fondi werd het dierbare tehuis van
dichters en andere kunstenaars enna
tuurlijk ook van vleiers en klaploopers.
Daar het tusschen Rome en Napels lag.
werd het een geliefde aanlegplaats voor
voorname en talentvolle reizigers, Giulia
het stralend middelpunt van honderden
lofgedichten.
De ontelbare verzekeringen, dat geen pen
Gdulia's schoonheid zoo schitterend als die
in werkelijkheid was, heeft kunnen schil
deren, bewijzen wel, dat die lofzangen niet
enkel vleierij waren. Bêrnardo Tasso bijv.,
de vader van Torquato, beschrijft haar
blond, krullend haar, dat in lieflijke golfjes
|om haar voorhoofd zweeft en dat ieder
Windzuchtje in beweging brengt.
Vervolgens haar hoog. helder voorhoofd,
waar de gratiën huizen en waar alle stor
men tot bedaren komen. De helder stra-
i lende oogen onder donkere, zachte wenk
brauwen, waarin zij die aan het booze aard-
sche leven gebonden zijn, iets van Gods
'wonderen kunnen aanschouwen. Daarop dc
zachte, fijne wangen, „gekleurd door het
vuur der deugd", gelijk aan purperen bloe
men op een sneeuwveld, de parelen en ro
bijnen van den mond, de hals, de borst,
waaronder de groots deugd huist, de enge-
lenstem en de goddelijke wcorden die zij
spreekt, de gratie waarmee zij zich beweegt,
zoodat er bloemen onder haar voetstappen
schijnen te ontluiken enz.
In haar jaren te Fondi verscheen Giulia
min of meer als een passieve figuur. Wie
rookgeuren van aanbidding stegen tot haar
op, terwijl zij zich meer en meer in zichzelf
terugtrok en een leven van bespiegeling
ging leiden.
In 1535 verhuisde zij naar Napels en uit
een geschrift van haar hand. dat onder
den titel „Het geestelijke A.B C.-boek" werd
uitgegeven, blijkt, dat zij zich langen tijd in
een zeer moeilijken toestand heeft bevon
den, in een pijnlijke onzekerheid over zich-
zelf en den weg, waarop zij vrede en vol-
Idoening zou vinden. Omringd door vleierij
en vereering, ging zij de leegte van dit alles
inzien. Zij verlangde ernaar, haar leven
een dieperen inhoud te geven, versmaadde
echter den eenigen toen bekenden weg, die
naai- God leidde: het klooster. De grenzen-
looze degeneratie van de kloosterlingen
droeg hiertoe bij.
Al spoedig werd Giulia. gegrepen door de
denkbeelden van den grooten hervormer
Juan Valdes. een der voornaaamste per
soonlijkheden in het werk der reformatie.
In de godsdienstige beweging te Napels
nam zij een vooraanstaande plaats in en
toen Valdes' opvolger Pietra Carnesecchi in
1567 als ketter werd onthoofd, begon men
ook voor Giulia's leven te vreezen. Reeds
vóór het doodvonnis was uitgesproken,
trachtten vrienden haar over te halen om
zich bijtijds in veiligheid te brengen. Maar
zij weigerde beslist, moedig en kalm tot
het uiterste.
Een vrouw uit één stuk en wat meer
zegt een vrouw, bij wie geestelijke en
lichamelijke schoonheid harmonisch ver
bonden waren tot een geheel, dat aan
menschel ij ke volmaaktheid grensde!
L. S.
Oude Chianti-flesschen als wandversie
ring, het klinkt wellicht een beetje vreemd,
maar het staat toch heusch allergenoege-
lijkst. Wie heeft er niet een hoekje in zijn
kamer, dat heel erg wat fleurigheid noodig
heeft, „maar wat moeten we daar nu eens
hangen!" Zoo'n stelletje flesschen kan dan
uitredding brengen, zij passen zich immers
bij ieder milieu aan, wat kleur en uitvoering
betreft. Doch het behoeft niet perse een
donker somber hoekje te zijn, ook in het
volle licht doen zij heel erg haar best dc ka
mer die speciale en eigene noot te geven,
die bij ieder gezin zoo verschillend en van
zoo'n groot belang is. Want de Chianti-
flesschen op onze afbeelding willen slechts
als voorbeeld dienen voor de duizend-en-
één mogelijkheden, die ieder ermede berei
ken kan.
Hebben we de Chianti-flesschen compleet
d.w.z. met hun keurige hoesjes van pitriet
en raffia, dan hebben we een grooten voor
sprong. Hoogstens luisteren wij het naturel
dan nog wat op met enkele draden vroolijk
gekleurd materiaal, dat we met groote
overhandsche steken langs bodem en flesch
naaien, hetzij netjes in volgorde, dan wel
zoo hier en daar een steek. Hierdoor alleen
reeds kunnen wij een zeer origineel geheel
bereiken, al of niet gevuld met kleurige
kwastjes zoo hier en daar. eveneens van
raffia.
Deze bewerkingen van het raffia-omhul-
sel worden dan verder nog aangevuld met
schilderwerk, dat we met groote toewijding
op de flesch zelf aanbrengen. Gewone olie
verf of lak, als we die in voorraad hebben,
komt natuurlijk heelemaal prachtig uit,
doch anders zijn er wel miniatuurbusjes
van in den handel, zoodat we er niet veel
van behoeven in te slaan. Deze komen in
vele bonte en vroolijke kleuren in aanmer
king, doch ook in één enkele tint. Hierbij
een gewoon penseel en we schilderen met
het grootste gemak en alsof het ons dage-
lijksch werk was de prachtigste harten, de
meest ronde nopjes dan wel groote en kleine
kruisjes, hoefijzers, klaverblaadjes, vergeet-
mij-nietjes, margrietjes of andere decora
tieve versieringen. Ware talenten schilderen
witte eenden of ganzen, kleurige kippen en
een prachtige haan, geluksvarkentjes en
wat niet al; de mogelijkheden zijn dan
schier onbegrensd, al lijkt het gewenscht
deze niet al te serieus op te vatten.
Is het schilderwerk droog, dan worden de
flesschen in tweeën of drieën met een ste
vig lang koordje of vlechtje van raffia bij
elkaar geregen en kunnen zij een hopelijk
lange reeks van dienstjaren in gezondheid
tegemoet gaan.
NORA HANA.
In de volgende fragmenten beschrijft
Benjamin Constant zijn liefde voor
madame de Staëi.
De liefde doet als bij tooverslag alle her
inneringen veranderen. Andere ervaringen
hebben een verleden noodig: de liefde
schept zelf haar verleden. Zij geeft het be
wustzijn, dat we reeds jaren verbonden zijn
geweest met een wezen, dat ons gisteren nog
vreemd was.
Als er een geheim bestaat tusschen twee
gelieven en de eene ook slechts een enkele
gedachte voor den ander heeft verborgen
dan is de betoovering verbroken, het geluk
verstoord.
Dat men zich ergens door liet meesleepen,
dat men onrechtvaardig handelde of zich
onverschillig betoonde, dit alles kan weer
goed worden gemaakt. Maar een verbergen
van gedachten brengt een vreemd element
in de liefde, het berooft haar van haar na
tuurlijkheid en verlaagt haar.
Het is een groot ongeluk, niet bemind te
worden, als men liefheeft, maar het ergste
is nog met hartstocht te worden bemind, als
men zelf niet meer kan liefhebben.
Openbaar nooit aan een derde de gevoe
lens van uw hart. Alleen het hart zelf kan
zijn zaak verdedigen, zijn wonden begrijpen
Iedere bemiddelaar wordt een rechter, hij
analyseert, vergelijkt enontdekt de on
verschilligheid.
Koele naturen leggen een merkwaardigen
ijver aan den dag om zich in naam van de
deugd met een liefde te bemoeien. Ik geloof,
dat de aanblik van een sterke genegenheid
hen onaangenaam is, omdat ze er zelf niet
toe in staat zijn. Zoodra ze een voorwendsel
kunnen vinden, verschaffen ze zich het
genoegen, de liefde aan te grijpen en haar
te vernielen.
Soms nemen we in alle gemoedsrust het
besluit een verbintenis te verbreken. Wij
denken, dat we het oogenblik van de schei
ding met ongeduld tegemoet zien, maar als
dit oogenblik komt, vervult het ons met
angst en ons arm hart is zóó leeg, dat wij
den mensch, bij wien wij zonder vreugde
zouden willen blijven, met diepe verslagen
heid verlaten!
Dikwijls leeft men nog slechts van zijn
eigen herinnering: ze is sterk genoeg om de
gedachte aan een scheiding smartelijk te
doen schijnen, maar te zwak om een bijeen-
blijven een vreugde te doen zijn.
Er zijn dingen, die men elkaar nooit zegt.
Als men ze echter eenmaal gezegd heeft, i
dan herhaalt men ze voortdurend.
Het groote probleem in ieder leven is de
smart, die men anderen aandoet en de
grootste philosofie kan dengenei niet vrij
spreken, die een hart, dat hem lief had,
heeft gebroken.
De liefde is slechts een lichtend moment
en toch schijnt zij machtiger dan de tijd te
zijn. Enkele dagen geleden was ze er nog
niet, weldra zal ze voorbij zijn. doch zoolang
ze leeft, werpt ze haar licht over verleden,
heden en toekomst.
1040
(Ingez. Med.)
Jongensblouses uit
Vader's jas.
Voor mooie herfst
dagen is deze blouse,
die we kunnen maken
uit een oude jas van
tweed, peau de Pêche
of gabardine, een ge
schikt kleedingstuk.
Immers, het weer
wordt langzamerhand
killer en van een jas
hebben de knapen met
spelen gauw last. Een
paar groote zakken op
de borst, waarin ze hun
spullen kunnen opber
gen, zullen zeker met
vreugde worden be
groet.
De blouse wordt van
voren met een ritsslui
ting gesloten.
PUISTJES EN VET WORMPJES bederven Uw uiter
lijk. Betten met Radox, opgelost in warm water doet
puistjes, vetwormpjes en vlekken verdwijnen en Uw
teint wordt zacht, frisch en teer.
Bij Apolh. en Drog. 90 en 40 cl per pak en 15 d per klein pakje.
1041
(Ingez. Med.)
EEN EERSTE EISCH VAN ONZEN TIJD:
ZUINIG ZIJN MET WAT WE HEBBEN!
Nu verschillende levensmiddelen moeilijk
te krijgen zijn, moeten we met wat we heb
ben nog zuiniger zijn dan vroeger.
Bij het klaarmaken van grutterswaren,
zooals rijst, havermout, gort e.d. moet men
het volgende in acht nemen: Wasch de rijst
of de gort voorzichtig op een zeef en zorg
ervoor, dat er geen korrels door de goot
steen weggaan, of in de zeef achterblijven.
Gebruik bij het klaarmaken van deze ge
rechten een hooikist of kranten. Aanbran
den of aanzetten is hier uitgesloten, zoodat
men niet een laag rijst, die op den bodem
van de pan vast gaat zetten, wat zoo dikwijls
het geval is bij het koken van rijst op gas,
weg moet gooien. Ook door overkoken gaat
veel voedsel verloren.
Havermout, een graansoort die 6 vet
bevat, kan heel goed met taptemelk of met
3/4 melk, 1/4 water gekookt worden, zonder
dat de smaak er onder lijdt.
Gedroogde vruchten als abrikozen, prui
men, die men 2 x 24 uur laat weeken, be
hoeven niet, of maar heel kort te koken.
Bovendien heeft men minder suiker noodig,
als men de suiker aan het weekjvater toe
voegt.
Boonen en erwten moeten eveneens ge
weekt worden, waardoor de kooktijd bekort
wordt. Het kookwater, waarin een groote
hoeveelheid meel achtergebleven is, mag
nooit weggegoten worden, maar moet ge
bruikt worden voor soep of saus.
Het „dun" schillen van aardappelen geeft
een groote besparing. Schilt men ze „ge
woon", dan gaat nog plm. 15 °/o van het ge
wicht der aardappelen verloren. Kookt men
de aardappelen in de schil en haalt ieder
aan tafel het dunne schilletje er af. dan
gaat er nagenoeg niets verloren.
Bij het schoonmaken van groente moet
men verstandig te werk gaan. Alles wat ge
bruikt kan worden, moet bewaard blijven.
Gebruikt men groente zooals andijvie.
Brusselsch lof e.d. rauw. dan heeft men een
veel kleinere hoeveelheid per persoon noo
dig. Men heeft dan aan ongeveer 1/3 van de
Zondag: Gebraden rundvleesch, bloem
kool. aardappelen, appelkoekjes.
Maandag: Koud vleesch, roode kool. aard'
appelen, appelmoes.
Dinsdag: Rijst met uien en kerrysaus,
broodpannekoek met jam.
Woensdag: Gehakt, stoofperen, aardap
pelen, havermoutpap.
Donderdag: Lamslapjes. uien met toma
tensaus, aardappelen griesmeelschoteltje.
Vrijdag: Winterwortelen, aardappelen,
groene erwten, peterseliesaus, ketelkoek.
Zaterdag: Stamppot van zuurkool met
spek, custardvla met biscuits.
Berekende maaltijd voor 4 personen,
bestaande uit: groene erwtjes, winter
wortelen, peterseliesaus en ketelkoek.
Benoodigheden
6 ons groene erwtenf 0.12
1 k.g. winterwortelen - 0.08
100 gr. margarine - 0.12
peterselie - 0.03
2y2 ons bloem - 0.06
l ons krenten en rozijnen - 0.06
gist - 0.02
1/4 1. melk - 0.03
suiker, zout - 0.03
f 0.55
Bereiding: De erwten uitzoeken, wasschen
en 24 uur weeken in ruim water. Ze opzet
ten met het weekwater en plm. 1 uur laten
koken. De wortelen schillen, en in stukjes
snijden, ze bij de erwten doen met het zout
en na plm. 15 minuten de geschilde, in
stukken gesneden aardappelen eveneens
toevoegen. Samen nog "i uur laten koken.
Met een schuimspaan de erwten, wortelen
en aardappelen op een schaal scheppen.
Het vocht binden met aangemengde bloem
of sago, de boter er door roeren, de gehakte
peterselie er door roeren. De saus over de
groente schenken.
Ketelkoek: De gist aanmengen met wat
lauwe melk, bij de bloem doen en de rest
van de melk toevoegen. Het deeg flink be
slaan, tot alle klontjes er uit zijn en het
beslag luchtig is. De gewasschen, uitge
lekte krenten en rozijnen en het zout toe
voegen. Het beslag moet tamelijk dik zijn,
zoodat de krenten en rozijnen niet zakken.
De kom in een teiltje met lauw w;ater
zetten en gedurende 1 uur laten rijzen.
Daarna overdoen in een warmen pudding
vorm. die met boter ingesmeerd is en met
beschuitkruimels bestrooid. De vorm moet
hoogstens voor 2/3 gevuld zijn.
Een pan met lauw water opzetten, de
pudding er in zetten en langzaam aan de
kook brengen. Daarna IV2 uur laten door
koken. opletten dat het water bijgevuld
wordt, zoodat het even onder de sluiting
blijft. De pudding er uit nemen, zonder dek
sel laten opdrogen en keeren. Warm op
dienen met bruine suiker of stroop.
hoeveelheid, die men anders nemen zou,
genoeg.
Brandstof kan men besparen, door het op
elkaar plaatsen van verschillende pannen.
Bestaat de maaltijd uit varkenslappen, an
dijvie. aardappelen en rijstebrij, dan kun
nen de varkenslappen verder gaar worden
op de pan van de aardappelen, en de rijste
brij op die van de andijvie.
