AKKERTJE
BINNENLAND
Het Roergebied:
Een onneembare vesting
"ÏBENDËl
LEIDSCH DAGBLAD, Dinsdag fO October 1939
Derde Blad No. 24400
RADïO!
!T.!53s£B
86ste Jaargang
Instelling van distributie-inspecties
Fustmoeilijkheden van
de tuinderij
De ondergang van de
Courageous
v. ROSSUM DU CHATTEL en DRIESSFA
TAFELZILVER
Luchtafweer tot in de perfectie voorbereid
„Als ze onze fabrieken verwoesten,
staan ze er over drie weken weer"
.Onzichtbaar blauw.'
dat zichtbaar bleek
Teneinde een soepele regeling bij de uit
voering v. cvntucclc distributiemaatre
gelen te waarborgen en de mogelijkheid
te scheppen, dat daarbij ten volle reke
ning wordt gehouden met plaatselijke
belangen en omstandigheden, heeft de
minister van economische zaken beslo
ten distributie-inspecties in te stellen.
I De distributie-inspecteurs hebben tot taak
[de verbindingen tusschen de plaatselijke
distributiediensten en het departement van
economische zaken, met name het centraal
distributiekantoor, te bevorderen en te ver
gemakkelijken. Verder zullen zij zoo noodig
de verbindingsschakel kunnen vormen tus
schen de plaatselijke vereenlgingen van de
bij de distributie betrokken bevolkingsgroe
pen en de plaatselijke distributiediensten.
Het land is verdeeld ln vier inspecties, te
weten:
inspectie Noord, namelijk de provincies
Friesland. Gronoingen en Drente. Inspecteur
dr G. J. Otten, Leeuwarden;
inspectie Oost. namelijk de provincies
Overijssel en Gelderland. Inspecteur de heer
joh. Schilstra, Hengelo;
Inspectie Zuid, namelijk de provincie
Noord-Brabant, inspecteur mr. H. G. J. M.
Wagenaar, Den Bosch;
Inspectie West, namelijk de provincies
Noord-Holland, Zuid-Holland, Utrecht, be
halve de steden Amsterdam, 's-Gravenhage,
Botterdam, Utrecht en Haarlem, welke ste
den rechtstreeks ressorteeren onder het cen
traal distributiekantoor. Inspecteur: de heer
D. J. Scheffel, Alkmaar.
Hier en daar dreigt het veilingbedrijf
spaak te loopen.
STRAFFE MAATREGELEN TEGEN
SPECULANTEN GEVRAAGD.
De Tuinderij, het officieele orgaan van
het Centraal Bureau van de Vellingen in
Nederland maakt melding van groote moei
lijkheden. waarvoor vooral onze fruitveilin
gen, doch ook de groèntenveilingen komen
te staan, doordat speculanten zijn gaan
handelen in veilingfust. Hier en daar dreigt
het veilingbedrijf zelfs spaak te loopen. De
veilingen te Barendrecht, Delft, Goes, Oud-
Beijerland en Zwijndrecht hebben meege
deeld, dat zij in het geheel geen of vrijwel
geen veilingklsten meer voorradig hebben
om ze ter beschikking te stellen van haar
eigen kweekers.
I Een aantal koopers, zoo schrijft het blad,
is bezig, al het veilingfust, dat zij maar te
pakken kunnen krijgen, op te koopen tegen
een prijs, gelijk aan het statiegeld. ZIJ spe-
cuieeren er op, dat de stijging van den
prijs voor nieuwe kisten hun straks de ge
legenheid zal schenken, tegen een zoet
winstje de opgekochte hoeveelheid van de
hand te doen.
De gevolgen voor onze veilingen zijn wer
kelijk ontstellend. Dat blijkt wel uit het
volgende:
Een onzer veilingen heeft 120.000 groote
fruitkisten. Deze zijn tegen het geldende
statiegeld uitgegeven aan koopers. In nor
male omstandigheden komen ze geregeld
terug Thans heeft deze veiling echter nog
geen 50 stuks tot haar beschikking.
Een andere veiling heeft een voorraad
van 140.000 kisten. Deze zijn alle verdwenen
en komen niet meer terug. Er is in de heele
veiling geen enkele kist meer te vinden.
Weer een andere veiling had op 10 April
van dit jaar 100.000 kisten ter beschikking,
thans nihil.
Dit zijn slechts enkele voorbeelden uit
Zuid Holland, maar zooals hier geschetst
wordt, is de algemeene toestand aan de vel
lingen, die gewoonweg ontwricht worden.
De veilingbesturen trachten zooveel mo
gelijk in het tekort aan kisten te voorzien
door nieuwe te koopen. Doch dat is zoo een
voudig niet. De prijs waartegen zij moeten
inkoopen ligt reeds een 4060 pet hooger
dan vóór liet uitbreken van de internatio
nale moeilijkheden. Dit brengt dus veel
hoogere kosten mee. Daarnaast echter
duurt de aflevering van nieuwe kisten
enorm lang. Sommige fabrieken kunnen
zelfs niet eens leveren.
Straks dreigt, aldus schrijft het blad ver
der. nog een ander gevaar. Wanneer de
kistenprijs voldoende gestegen is, zullen de
speculanten hun voorraden wel tegen be
hoorlijk, winstgevende prijzen van de hand
doen. De kans is dan niet gering, dat de
kisten van onze veilingen worden gebruikt
om allerlei rommel aan de markt te bren
gen. waardoor de naam van de betreffende
veiling niet weinig geschaad wordt. Het
ergste van alles is echter, dat een belang
rijk onderdeel van de voedselvoorziening ln
gevaar komt.
Het Centraal Bureau van de Vellingen
heeft aan de regeering de meest straffe
maatregelen tegen dit misbruik gevraagd
DE EERSTE SERINGEN.
De heer P. Ravestein, kweeker aan den
lUiterweg, te Aalsmeer, heeft dit jaar weer
de primeur van den aanvoer der eerste se
ringen. Marie Legraye, op de veiling. Het re-
Icord van vorig Jaar, aanvoer op 4 October, is
dus niet geklopt. De vierkoppers brachten 39
cent per tak op, tweekoppers een kwartje.
Hbld.
DE HULPVERLEENING VAN DE
VEENDAM,
Passagiers van het stoomschip Vecndam
van de HollandAmerika Lijn. welk schip
hulp heeft verleend aan de schipbreukelin
gen van het Engelsche vliegtuig-moeder
schip Courageous, dat op 17 September door
een Duitsche duikboot is getorpedeerd,
schrijven aan de N. R. Crt. uit Canada:
Op Zondag 17 September des namiddags
ongeveer 6 u. 30 zagen wij in de verte een
zeer groot schip vergezeld door twee klei
nere schepen. Langzamerhand werd de af
stand tusschen de Veendam en de drie bo
vengenoemde schepen minder, zoodat kon
worden geconstateerd, dat het groote schip
een vliegtuigmoederschip was vergezeld van
twee torpedobootjagers. welke in verschil
lende richtingen heen en weer voeren. Het
uitzicht was heider maar de afstand te
groot voor verdere naüwkeurlge waarne
mingen. Omstreeks 7 u. 15 merkten wij op,
dat een groot rookgordijn door het moeder
schip werd gemaakt; de afstand zal van de
Veendam nog ongeveer 6 mijl zijn geweest.
In de veronderstelling dat de oorlogs
schepen zich zouden verwijderen, schonken
wij er geen aandacht aan. maar 5 minuten
later hoorden wij twee knallen, wij zagen
vanwege den afstand en den rook eerst niets
bijzonders, maar wij merkten wel. dat een
der torpedojagers zeer snel aan het rond
varen was. Zeer kort daarop gaf de Veen
dam het signaal op de stoomfluit: Klaar
bij de sloepen. Alle menschen haastten zich
hun zwemvesten aan te doen en zich naar
de aangegeven plaatsen te begeven. Dit ge
schiedde in volmaakte orde zonder eenige
nerveuze opwinding. Kapitein Filippo stond
op de brug zoo rustig te commandeeren
alsof hij in de haven te Rotterdam was;
allen deden hun plicht en de houding van
officieren en bemanning was zoodanig, dat
zij ons aller respect en vertrouwen in boe
zemde.
Terwijl de Veendam doorstoomde waren
er al reddingsbooten buiten boord gelaten.
Van het groote oorlogsschip was niets meer
te zien. Inmiddels begon het reeds donker
te worden. Wij zagen een groote opper
vlakte olie op het water en enkele lichten
behoorende bij drijvende reddingsvlotten.
Op deze plaats stopte de Veendamde sloe
pen werden te water gelaten en gingen op
zoek naar drenkelingen. Ons schip zelf voer
zeer langzaam rond met zooveel mogelijk
lichten buiten boord om ook te zoeken.
Wij zagen overal olie drijven en allerlei
stukken wrakhout; ook zagen wij een
vrachtschip (vermoedelijk Engelsch) waar
van eveneens sloepen rondvoeren. Ook voe
ren er sloepen van de torpedobootjagers
rond, waarvan er een nog door onze motor
boot gesleept werd daar de manschappen
uitgeput waren. De sloepen bleven zoeken
tot bijna middernacht. Een der sloepen pik
te een drenkeling op. die later bleek reeds
te zijn overleden. Een van de torpedoboot
jagers voer rond de Veendam, en gebruikte
af en toe zijn zoeklicht. Ook kwam er nog
een sloep van een der torpedobootjagers
langszij en een officier kwam aan boord om
onze kapitein te bedanken voor de verleen
de hulp. Ongeveer te half een zetten wij on
ze reis voort.
Wij willen niet nalaten hierbij nogmaals
te verzekeren dat de uren onder deze om
standigheden doorgebracht er toe mede
werkten oqi ons vertrouwen in kapitein
Filippo nog te versterken, evenzoo ln zijn
officieren en bemanning en ons dankbaar
te stemmen onder Nederlandsche vlag te
varen. Bijzondere vermelding verdient hier
nog de plichtsbetrachting van de verpleeg
ster, den verpleger en de beide daartoe aan
gewezen stewards.
TIENDUIZEND BALEN SUIKER
OP KOMST.
„Stuyvesant"-suiker vrij.
Het stoomschip „Stuyvesant" van de
K.N.S.M.. dat Vrijdagavond j.l. te Amster
dam in ballast binnenliep, daar het vrijwel
de geheele lading, welke grootendeeis voor
Duitschland was bestemd, in Southampton
had moeten lossen, moest rapporteeren, dat
het ook tienduizend balen suiker voor Ne-
derlandsch binnenlandsch gebruik had
moeten achterlaten. Dit was uiteraard
geen gunstig bericht met het oog op de
huidige schaarschte van suiker.
Thans blijkt echter, dat de Engelsche
controle-ambtenaren eenige uren, nadat
de „Stuyvesant" de Londensche haven had
verlaten, waarheen het schip was opge-
stoomd, besloten hadden om deze lading
suiker vrij te geven. Het schip was toen al
buitengaats en het moest zijn kostbare
lading achterlaten.
Naar wtj vernemen, zal thans het s.s.
„Oberon" van de K.N.S.M.. dat uit Grieken
land via de Downs naar Amsterdam terug
keert, deze tienduizend balen suiker ver
voeren. Het schip ligt op het oogenblik te
Southampton te laden. Zoo het niet den
geheelen voorraad kan meenemen, zal een
ander K.N.S.M.-schip het resteerende deel
vervoeren. „Tel."
Dr. COLIJN LID VAN DE EERSTE KAMER.
Naar wij vernemen heeft dr. H. Colijn
zijn benoeming tot lid van de Eerste
Kamer, in de vacature De Vlugt, aanvaard.
JUWELIERS
6354
Uitgebreide sorteering - Nieuwste modellen
BREESTRAAT 95
(Ingez. Mrd.l
RIJWIEL- EN MOTORRIJWIEL
HERSTELLERS.
Op initiatief der belde Nederlandsche
Rijwiel- en Motorrijwiel-handelaren en
-Herstellersorganisaties: B.R.H.N. en R.K.
Bond werd in het begin van dit jaar een
aanvang gemaakt om te komen tot een
vereeniging. welke zich de belangen van
het vakonderwijs in deze branche bijzon
der zou aantrekken.
Met verschillende organisaties, welke
met het rijwiel- en motorrijwielvak direct
ofwel indirect te maken hebben, werd con
tact gezocht, met tot resultaat, dat thans
gemeld kan worden dat voor het vak
onderwijs voor deze beide vakken een
koninklijk erkende vereeniging is tot stand
gekomen, welke voor het tot stand komen
van vak-cursussen en het afnemen der
examens zal zorg dragen.
HET ONTZET VAN ALKMAAR.
Ondanks de moeilijke tijdsomstandighe
den heeft men toch het jaarlijksche 8-Oc-
toberfeest te Alkmaar gevierd, zij het dan
op bescheiden schaal.
De versiering van straten, was geheel
achterwege gebleven. Men heeft zich er
gisteren (omdat 8 October op Zondag viel,
werd het feest gisteren gevierd) toe be
paald alleen maar de vlaggen uit te steken,
terwijl van gemeentewege de toren van het
Stadhuis met schijnwerpers was verlicht,
terwijl voor het fraaie gebouw een gasver
lichting was aangebracht. Ook waren de
Bergerbrug en de Lamoraalsluis geïllumi
neerd.
De herdenking ving aan met een reveille
door schoolkinderen op de Steenenburg,
een muzikale hulde werd gebracht aan den
burgemeester en diens echtgenoote.
Te twaalf uur werd bij het standbeeld in
het Victoriepark door den voorzitter van de
8 Octobervereeniging, mr. C. J. de Lange,
de gebruikelijke herdenkingsrede gehou
den.
De plechtigheid bij het Victoriebeeld
werd door velen bijgewoond.
Des middags werd in de stad een groote
kinderoptocht gehouden, waarin vele aar
dige nummers de aandacht trokken.
Met een concert in de Groote Kerk werd
de herdenking besloten.
HET PAARDENDEPOT OP HOUTRUST.
Een uiteenzetting van minister
van Defensie.
Op vragen van mevrouw de VriesBruins
betreffende de op het terrein Houtrust te
's-Gravenhage gestalde paarden heeft
minister Dljxhoorn het volgende medege
deeld:
Alvorens tot de beantwoording van de
gestelde vragen over te gaan, meent de
minister een korte uiteenzetting met be
trekking tot de op het terrein Houtrust bij
eengebrachte paarden te mogen geven. In
verband met de opstelling, welke het leger
na het voltooien van de mobilisatie moest
innemen, was het noodzakelijk het alge
meen paardendepot bevattende een
algemeene reserve aan paarden te ver
plaatsen naar 's Gravenhage. Aangezien
het onmogelijk was op korten termijn in
die stad voldoende en aan redelijke eischen
Neem direct 'n "AKKERTJE",
want "AKKERTJES" zijn dan
van groote waarde. Ze be
strijden koorts en infectie.
"AKKERTJES" verdrijven de
ziektekiemen, door hun af
leidende werking. Bovendien
bevorderen "AKKERTJES 'het
transpireeren, onmisbaar bij
het doeltreffend bestrijden
\van kou, koorts en griep.
'"AKKERTJES" stillen direct
alle pijnen en maken dat U
zich prettig gaat gevoelen.
tegen hoofdpijn, pijnen, "nare dagen"
Doos: 13 stuks - 12 stuivers; 2 stuks - 2 stuivers.
939
(Ingez. Med.)
beantwoordende stalllngrulmte te vorderen,
werd een groot aantal paarden iruim 2000)
voorlooplg bijeengebracht op het terrein
Houtrust. Dit doen verblijven van de dieren
in de open lucht behoefde geenerlei zorg
te baren, omdat in den nazomer de land
bouwende bevolking niet anders handelt.
De gezondheidstoestand der paarden laat
dan ook niets te wenschen over. Met het
oog op den naderenden winter zijn inmid
dels voorzieningen getroffen, zoodat sedert
23 September j.l. voor alle paarden onder
dak aanwezig is.
Overgaande tot de beantwoording van de
gestelde vragen, kan de minister het vol
gende mededeeien.
Voor de paarden op Houtrust is steeds
voldoende drinkwater beschikbaar geweest.
Een deel der op Houtrust bijeengebrachte
paarden is aanvankelijk ln een omheinde
ruimte bijeengebracht en kon zoodoende
een zekere bewegingsvrijheid genieten, ter
wijl de overige paarden aan daartoe aan
gebrachte balken werden bevestigd. Noch
tans hebben ook laatstbedoelde paarden
beweging gehad, aangezien zij tweemaal
per dag aan de hand werden afgestapt.
Hoewel bovendien het aan de paarden ver
strekte rantsoen voedsel van den aanvang
af met de geringe hoeveelheid te verrichten
arbeid in overeenstemming is gehouden,
was bij een zoo groot aantal, elkander
vreemd zijnde dieren niet te vermijden, dat
nu en dan onrust ontstond.
Er zijn geen ongelukken voorgekomen
met militairen, die met de verzorging der
paarden zijn belast.
Van de meer dan 2000 paarden moesten
er 11 worden afgemaakt.
CEMENT EN KALK VOOR PARTICULIERE
BOUWERS.
Voldoende voorraad ter beschikking.
Blijkens het antwoord op een aan de
Radio-Controle-Commissie gestelde vraag,
laat het zich aanzien, dat er voorshands
ook voor particuliere bouwers voldoende
cement en kalk ter beschikking zal blijven,
voor cement is weliswaar met Ingang van
l October 1939 een distributie-regeling ge
troffen, deze geldt echter alleen voor de
producenten en importeurs van cement en
beoogl uitsluitend de ontwikkeling op de
cement,markt in de hand te houden. Voor
Kalk zijn geen bijzondere maatregelen ge-
o«„ De pr^s van cement heeft onlangs
v,„ ,se,r,ln^e stijging ondergaan. De prijs
van kalk is onveranderd gebleven.
dig is voorbereid. Overal elders is het, alsof
de autoriteiten er naar streven, het publiek,
de massa der bevolking, zoo weinig moge
lijk van den oorlog te laten bespeuren. Ner
gens krijgt men lange colonnes militairen
te aanschouwen, nergens ziet men overdag
troepentransporten, nergens rollen pantser
wagens of geschut over de wegen. Maar
in het Roergebied dringen de afweermaat-
regelen tegen luchtgevaar zich als het
ware aan den bezoeker op. Men moet ze
wel zien, of men wil of niet.
Het Roerland is geen vroolijk land. De
machtige industrieën geven het een soms
grauw, steeds ernstig karakter. De lucht-
afweermaatregelen accentueeren dien ernst
nog in hooge mate.
WEST-DUITSCHLAND, October.
(Van onzen specialen verslaggever)
Een vale schemering daalt over Duitsch-
lands belangrijkste industriegebied De
rook der fabrieken heeft zich met de dam
pen der hoogovens vermengd tot een
rossen nevel. De nacht is in aantocht, de
duisternis. Zooeven heerschte hier nog ma
ximale drukte, nu haasten zich de men
schen in het grauwe avondlicht naar huis,
om binnen te zijn voor de „Verdunkelung"
weer volledig is.
Ik bevind mij even buiten een belangrijke
industriestad en kijk naar het Westen.
Tegen den nog flauw lichtenden heimei
stijgt enkele honderden meters van mij ver
wijderd een vaag silhouet omhoog, snel en
bijna geruischloos. Het is een der vele ka
belballons, die in dit gansche uitgestrekte
gebied worden opgelaten als de dag voorbij
is. ballons, die een verraderlijke hinderlaag
vormen voor vijandelijke vliegers, als die zich
hier zouden wagen.
Het is mij niet mogelijk den ballon te
naderen. Hij wordt opgelaten in een stuk
land. dat op flinken afstand van den weg
ligt. Maar er zou in de duisternis trouwens
toch weinig te zien zijn en het voornaamste
is de wetenschap, dat er honderden van die
ballons, wellicht duizenden, aan lange
metalen kabels boven het Roergebied zwe
ven. Zij vormen het bewijs, dat men half
verwonderd over het feit. dat tot nu toe
geen luchtaanval op de Duitsche wapen
smidse werd gedaan uiterst waakzaam ls
gebleven en ernstig rekening houdt met
de mogelijkheid, dat de verwachte aanval
len toch nog zullen komen.
Bewijzen hiervoor zijn trouwens talrijk:
zelfs wie het Roergebied niet zou kennen
en er slechts een vluchtig bezoek aan zou
brengen, zou gemakkelijk tot die conclusie
kunnen komen.
Want terwijl het opmerkelijk is. dat men
nergens in Duitschland militair vertoon
ziet, behoeft men waarlijk geen poging tot
sflionnage te doen om te zien, dat de lucht- vaststellen, dat de verduistering daar heel
Het vermoeden is gerechtvaardigd, dat
deze zichtbaarheid van de luchtafweer niet
onopzettelijk is. Men bevindt zich hier in
bedreigd gebied. Het besef, dat alles gedaan
om dit gevaar te verkleinen, moet de
bevolking wel rustig stemmen, wel een
veilig gevoel geven. Ais men beoogd heeft
dit doel te bereiken, heeft men het inder
daad bereikt.
In alle steden kunnen de menschen de
manschappen en officieren van de lucht -
afweerbatterijen door de straten zien wan
delen. Hun grijze uniformen met roode
kraagstukjes vallen overal op. De gasmas
kers hangen dezen militairen om de schou
ders. Overal ziet men militairen, die tot het
luchtwapen behooren, vliegers en waarne
mers, in soortgelijke uniformen, slechts met
andere, gele kraagstukjes. Overal kan men
het luchtafweergeschut in stelling zien
staan, soms min of meer verdekt, vaak dui
delijk zichtbaar vanuit trein of auto. Overal
weet men de kabelballons. Overal rijden
den ganschen dag de donkergrijs geschil
derde auto's van luchtmacht en luchtaf
weer door de steden. Overal ziet men de
geel en rood geschilderde borden, die wij
zen naai' de gemeenschappelijke schuil
plaatsen. In de plantsoenen, waar kinderen
overdag zouden kunnen spelen, waar moe
ders met haar kroost wellicht zich in de
herfstzon zouden koesteren, zijn loopgraven
aangelegd. En wie ook in steden buiten
het Roergebied eens een kijkje heeft ge
nomen, o'ie aal gemakkelijk hebben kunnen
afweer hier op groote schaal en zeer gron
wat minder sterk is, dan in het Roergebied
zelf.
Neem bijvoorbeeld Dusseldorf. Daar bran
den hier en daar nog kleine, blauw licht
uitstralende lantaarns, daar hebben de ho
tels en restaurants nog kleine reclame
lampjes uithangen, daar glanst in de halls
der bioscopen gedempt blauw licht, daar
zijn de trams wel „verduisterd", maar bijna
achteloos. In Essen daarentegen is nergens
een lantaarn te bekennen, heeft geen enkel
hotel of restaurant een lichtje uithangen,
zijn de trams van terzijde volmaakt on
zichtbaar, weet men als vreemdeling niet,
waar zich een bioscoop bevindt.
Inderdaad voelt dar bevolking zich door
dit alles gerust, veilig. Men weet, dat er ge
daan is wat er gedaan kan worden en wie
er als neutraal toeschouwer vertoeft, kan
slechts bewondering hebben voor de wijze,
waarop ook in dit opzicht de organisatie
volkomen klopt.
Wanneer men met de menschen spreekt.
wordt aan dit gevoel van veiligheid en ge
rustheid telkens weer opnieuw uiting ge
geven.
Ik vertel een paar Duitschers. met wie ik
in gesprek ben geraakt, hoe sterk mij de
rust, die allerwege heerscht, verwondert en.
vraag of men geen angst heeft voor lucht
aanvallen.
Vijandelijke vliegers hebben nauwe
lijks kans om hier in grooten getale door
den luohtafweergordel heen te breken, ver
klaren zij ernstig. Misschien dat het
een enkel vliegtuig zou lukken, maar dat
staat dan voortdurend bloot aan Het lucht
afweergeschut: het kan ln de stralen van
de vele zoeklichten bij helder weer niet
onzichtbaar blijven. En bevinden vliegtui
gen zich op zoo groote hoogte, dat ze on
bereikbaar zijn voor het afweergeschut, dan
hebben wij hier immers ook onze vlieg
velden. Wat meent u? Dat wij hier geen
vliegtuigen gereed hebben staan, klaar om
aanvallers te verdrijven?
Ik merk op, dat ik geen enkel vliegtuig
heb gezien, slechts lichte bedrijvigheid bij
de voor iedereen zichtbare vliegvelden.
De Duitschers halen hun schouders op.
Geloof maar gerust, dat ze er zijn!
zeggen ze laconiek. Het Roergebied is
voor aanvallen uit de lucht een onneem
bare vesting!
En wat zou het nu hinderen, als er
toch eens onverhoopt een aanval zou luk
ken? vraagt een ander. Onze militaire
autoriteiten hebben toch vanzelfsprekend
gezorgd voor groote voorraden aan oor
logsmateriaal. Als de productie eens stag
neert. komt men heusoh niet zonder te
zitten. En bovendien: als men bijvoorbeeld
een paar hallen van de Kruppfabrieken zou
verwoesten, staan die immers over drie
weken weer overeind. Wij hebben menschen
genoeg om ze weer op te bouwen, we weten
heel goed, dat we ook op vernielingen voor
bereid moeten zijn.
i Mijn zegsman laat mij een geïllustreerd
tijdschrift zien Er staat een artikeltje in
waarin wordt uiteengezet, dat Duitschland
niet zijn geheele oorlogsindustrie in het
Roergebied geconcentreerd heeft, mrar da!
er gedecentraliseerd is: ook elders in
Duitschland bevindt zich oorlog'industrie
Hetzelfde zelfvertrouwen, dat men op
leder gebied bij bijna iedereen die men
WW»-""'0...*;.
PH u.wtnd
Vraag 001
393
(Ingez. Med.)
spreekt aantreft, uit zich ook als men het
over het luchtgevaar heeft.
Of er innerlijk misschien toch twijfel
heerscht? Wie zal het zeggen. Het treedt in
leder geval niet aan den dag.
Het Roergebied is vanzelfsprekend niet
alleen in het Roergebied zelf te treffen.
Het is een feit van algemeene bekendheid,
dat het geheele Roergebied zijn drinkwater
en zijn electriciteit betrekt uit het achter
land. het Bergische Land. het Sauerland,
met zijn vele door stuwdammen kunstmatig
gevormde meren.
Ook hier is op ruime schaal aan afweer
aandacht geschonken, zeker niet minder
dan in de steden, wellicht zelfs sterker.
Want wel kan men een fabriek in drie
weken tijds weer opbouwen, als men maar
over voldoende werkkrachten beschikt,
maar een stuwdam, neen. dat gaat niet. En
het wegvallen der electriciteitsvoorziening
en der drinkwatervoorziening zou voor een
dichtbevolkt industriegebied als dit een
verlammende klap zijn.
Hoe goed men echter op afweer bedacht
is en hoe voortreffelijk de genomen maat
regelen ook zijn, toch schijnt de practijk
nog lessen te geven.
In de aan den oorlog voorafgaande
maanden heeft men de glazen daken van
alle fabrieken blauw geschilderd om het
licht te beletten naar buiten door te drin
gen en zoo de plaats der fabrieken aan den
vijand te verraden. Lichtblauw zijn al die
daken.
Welnu: de ervaring, zoo wist men mij te
vertellen, heeft geleerd, dat bij volledige
verduistering in maanlichte nachten juist
dat blauw het eenige zichtbare op de aarde
is! Het witte licht van de maan maakt
het toch al lichte blauw nog lichter.
Vandaar dat op vele plaatsen druk ge
werkt wordt om het blauw geverfde glas
met zwart te overschilderen en dat men
elders daarmede al gereed is gekomen. De
glazen fabrieksdaken zijn zwart geworden.
Dit heeft natuurlijk tot gevolg, dat overdag
bij kunstlicht gewerkt moet worden. Maar
men kan zich daardoor niet laten weer
houden.
De bevolking is gerust en moet gerust
1 blijven.
