BINNENLAND
Kiespijn
akkertjes
LEIDSCH DAGBLAD - Derde Blad
Vrijdag i Odober 1939
PARLEMENTAIR OVERZICHT
De scheepvaart en de handel
der neutralen
Een daad ter navolging
De zenders van Nozema
naderen de voltooiing
Vragen uit het publiek
Na de ramp van de
„Jan van Gelder"
Tweede Kamer.
/CUEEP/
TJtINffM
Het ongeluk met de
„Ekster"
Een Engelsche opvatting
LAND- EN TUINBOUW
TWEE MILITAIRE TEHUIZEN
BESCHIKBAAR GESTELD.
Door de Koninklijke maatschappij
tot exploitatie van pelroleumbronnen.
zijn, na overleg met de legerleiding,
twee nieuw te bouwen militaire tehui
zen in houten uitvoering met
complete installatie beschikbaar ge
steld voor die plaatsen waar de mees
te behoefte aan zulk een tehuis be
staat. Een dezer plaatsen is Renswoude
(Utrecht). De andere is nog niet defi
nitief gekozen.
Beide gebouwen zullen worden voor
zien van een bioscoopzaal voor 350 be
zoekers, met tooneelruimte. radio-in
stallatie, volledige meubileering, bi
bliotheek, twee biljarten, buffet keu
ken, enz.
Het eerste zal reeds uiterlijk 1 Novem
ber worden opgeleverd. Het tweede zal
zeer spoedig daarna gereed zijn. De grond-
afmetingen van aeze gebouwen zijn 30 bij
12 a 15 meter, de hoogte in het midden is
ruim 6 meter. Naast de groote zaal zullen
eenige vertrekken worden ingericht voor
st udie- en correspondentie-doeleinden. De
gebouwen 2ijn dubbelwandig, hetgeen het
op temperatuur-houden bij alle weersom
standigheden vergemakkelijkt.
Gehoopt wordt, dat de andere groote
maatschappijen het door de Koninklijke
gegeven voorbeeld zullen volgen, opdat ook
op andere plaatsen dergelijke militaire te
huizen, het zij dan op kleinere schaal, als
resultaat van particulier initiatief en als
blijk van goeden gemeenschapszin, kun
nen worden ingericht
MINISTER VAN BOEYEN LEGT DEN
EERSTEN STEEN VOOR HET
ZEND GEBOUW.
De minister van binnehlandsche zaken,
de heer H. van Boeyen, heeft gistermiddag
den eersten steen gelegd voor het zendge- i
bouw van de Nederlandsche omroepzender-
maatschappij N.V., Nozema), dat onder
Lopik zal verrijzen. Daarbij heeft hij tevens
een oorkonde ingemetseld, welke de betee-
kenis van dezen dag aan het nageslacht
zal verkonden.
De nieuwe zendinrichting onder Lopik
zal het centrale punt gaan vormen van den
Nederlandschen radio-omroep. Indien de
internationale omstandigheden dezen ver
wachtingen niet den bodem inslaan, zullen
de beide zenders, op golflengten van resp
413 en 356 meter, op 4 Maart 1940 in be
drijf komen en zullen dan de bestaande 1
zenders, welke op 1875,415 en 288 meter
werken, buiten dienst worden gesteld. De
geweldig zelf stralende masten, resp. 192 en j
165 meter hoog. welke dezen zomer zijn op-1
gericht, zullen dan de stem der Nederland-
sche omroepvereenigingen over ons land en
de wereld doen hooren.
Van het zendgebouw. dat symmetrisch
ingericht, in elk van zijn zijden een van de
beide zendinstallaties zal bevatten, zijn
thans de fundamenten en het stalen ge
raamte gereed.
De eerste-steenlegging werd gisteren o.m.
bijgewoond door den Commissaris der
Koningin in de provincie Utrecht jhr mr.
dr. Bosch ridder van Rosenthal, den direc
teur-generaal der P.T.T., dr. ir. Damme.
den burgemeester van de gemeenten Lopik
en Jaarsveld L. Schuman en eenige leden
van den raad van beheer der Nozema.
Sijde bestuurde, nog onvoldoende ervaring
I had opgedaan bij het vliegen met N-l mo-
I toren. Den raad is Immers uit het onderzoek
I gebleken, dat de leerling in totaal met dit
vliegtuig slechts ruim 1 uur geoefend had
en dat de instructeur bij de uitvoering van
het lesschema te vroeg is overgegaan tot het
vliegen met N-l motoren op ..vollast" in
den voortgezetten start. De Raad is in ver
band met het vorenstaande overtuigd, dat
de oefening onvoldoende was voorbereid, en
heeft daarom met voldoening kennis geno
men van de verklaring van den chef van
den vliegdienst der K.L.M.. den heer I. A.
Aler. dat sedert het ongeluk het oefensche
ma is uitgebreid. Hier komt bij, dat, naar
de meening van den Raad, de risico's ver
bonden aan het afzetten van een motor op
een hoogte van plm. 30 m. als in casu is
geschied, zoo groot zijn, dat, hoe nuttig het
ook moge zijn den leerling vertrouwd te
maken met. het vliegen op N-l motoren in
de nabijheid van den grond een oefening
van deze strekking niet verantwoord is te
achten.
De raad acht het dan ook waarschijnlijk,
dat den leerling, die nog niet voldoende
vertrouwd was met de betrokken oefening,
door de geringe hoogte, de tijd heeft ont
broken om het vliegtuig, toen het afgleed,
te redresseeren. In dit verband is mede van
belang, dat het geenszins uitgesloten is te
achten, dat de gezagvoerder-leeraar. de
heer van der Sijde. evenals hij nog op 8
December 1938 had gedaan, toen hij den
vlieger P. Noomen les gaf. den motor heeft
afgezet door middel van de snelstopinrich-
ting. bij welke methode het dadelijk weer
aanzetten van den motor meer tijd vergt
dan bij de gebruikelijke methode, bij welke
het afzetten van den motor geschiedt door
de gasschuif dicht- te trekken.
De Raad acht het zooals uit het voor
gaande blijkt niet verantwoord, dat oefe
ningen worden uitgevoerd, waarbij de wer
kelijkheid van een noodtoestand al te zeer
wordt benaderd. Naar hij vertrouwt, zullen
de bevoegde instanties het daarheen lei
den. dat oefeningen inzake het vliegen met
N-l motoren uitsluitend zullen geschieden
op een zoodanige hoogte ter zitting van
den raad werd door de deskundigen een
hoogte genoemd, welke varieerde van 100
tot 700 m. dat redelijkerwijze voldoende
gelegenheid bestaat om het vliegtuig in ge
val van afglijden te redresseeren.
EN HET OFFICIEELE ANTWOORD.
Vraag: Het is bekend, dat voor gemobi-
liseerden, die in het bezit zijn van een ren-
tekaart, door de militaire overheid rente
zegels geplakt worden. Hoe staat het nu
met zelfstandige werknemers, die, omdat
zij geen loondienst verrichten, geen rente-
kaart bezitten maar wel een vrijwillige
ouderdomsverzekering (v.o.v.) hebben af
gesloten?
Brengt de billijkheid niet mede, dat voor
dezen, tenminste tot een bedrag gelijk aan
dat wat voor rentekaarthouders geplakt
moet worden, de premie voor een v.o.v.
eveneens vergoed wordt? Velen, ook niet
gemobiliseerden, zullen thans de premie
moeilijk kunnen betalen. Worden deze bij
niet tijdige betaling zonder meer geroyeerd
of zal de rijksverzekerinsgbank een regeling
met soepele bepalingen treffen waardoor
het mogelijk wordt de door de abnormale
tijdsomstandigheden ontstane achterstand
later geleidelijk in te halen?
Antwoord: Op grond van de bepalingen
van artikel 223 der invaliditeitswet wordt
de premie van verplicht verzekerden, gedu
rende den tijd, in werkelijken dienst door
gebracht. behoudens enkele uitzonderingen,
door't rijk betaald. Een dergelijke bepaling
kent de ouderdomswet niet. zoodat. afge
scheiden van de vraag, of het billijk zou zijn
het rijk te laten bijdragen in vrijwillig aan
gegane verplichtigen. de v.o.v. premie noch
geheel noch gedeeltelijk voor rekening van
het rijk kan komen. Voorts kan worden
medegedeeld, dat door de vereenlging van
raden van arbeid overleg 'wordt gepleegd
met het bestuur der rijksverzekeringsbank
om een billijke regeling te treffen inzake
uitstel van premiebetaling voor de gevallen,
waarin de premiebetaling tengevolge van
de mobilisatie in het gedrang zou kunnen
komen.
Gistermiddag geschiedde te Den Helder
de begrafenis van den korporaal-machinist
J. A. van Kruisland, die Zondag bij de ramp
van de „Jan van Gelder" om het leven is
gekomen. Er waren vele bloemstukken. Aan
de groeve werd gesproken door schout bij
nacht Jolles en luitenant ter zee. Ie klasse
Fraser. De begrafenis geschiedde met mili
taire eer, evenals zulks het geval is geweest
te Middelburg, waar de korporaal-konstabel
C. Grootjans en te Vlissingen, waar de ma
troos eerste klasse J. Bimmel ter aarde werd
besteld. Te Middelburg werd gesproken door
den kapitein ter zee H. J. van der Stad en
den kapitein-luitenant van den Donker en
te Vlissingen door luitenant baron van
Asbeck.
JUBILEUM INSPECTIE VAN DEN GENEES
KUNDIGEN DIENST VAN DE LANDMACHT
Zaterdag 14 October a.s. zal het 125 jaar
geleden zijn, dat de inspectie van den mili
tair geneeskundigen dienst werd opgericht
Met het oog op den ernst der tijden, zal
dit zeer gedenkwaardige jubileum alleen met
een militair défilé herdacht worden.
Te halftwaalf zal de generaal-majoor N.
A. A. van de Roemer, inspecteur van den
geneeskundigen dienst der landmacht, zich
met zijn staf opstellen voor zijn bureelge
bouw aan den Raamweg no. 22 te 's Graven-
hage
Aldaar zullen, onder de tonen van de
Koninklijke militaire kapel, aan hem voorbij
trekken een sectie officieren van gezond
heid, plm. 200 dienstplichtige medische stu
denten en plm 600 man geneeskundige
troepen en roode kruissoldaten. Voorts nog
onderdeden van den geneeskundigen dienst,
n.l de gezondheidsafdeeling en de verband-
plaats-afdeeling van een legercorps.
Bovendien zullen een bataljon grenadiers
en een afdeeling artillerie batterijen door
hun deelneming aan het défilé den dank
van de troepen demonstreeren voor al het
uitnemende werk. hetwelk de militair ge
neeskundige dienst gedurende zoo lange
jaren voor de landmacht heeft gedaan.
HET ALGEMEEN STEUNCOMITÉ.
In het gisteren geïnstalleerde algemeen
steuncomité hebben zitting genomen, als
voorzitter mr. J. B. Kan, lid van den Raad
van State, 's-Gravenhage: als leden: mr.
dr. L. J. C. Beaufort O.F.M., lid van de
Tweede Kamer, Leiden, J. H. Donner, wet
houder der gemeente Rotterdam. W. Drees,
lid van de Tweede Kamer 's-Gravenhage,
mr. J. Everts, voorzitter van de vereenlging
van secretarissen van armenraden, Am
sterdam, mr. A. J. A. A. baron van Heem
stra. voorzitter van het nationaal fonds
voor bijzondere nooden, Arnhem, mr. A. M.
Joekes, lid van de Tweede Kamer 's-Gra
venhage. M, C. Koning, voorzitter van de
Koninklijke vereenlging tot steun aan
miliciens. Aerdenhout. H. D. Louwes, voor
zitter koninklijk Nederlandsch landbouw
comité, Ulrum. mr. K. P. van der Mandele,
directeur van de Rotterdamsche bankver-
eeniging, Rotterdam. F. van Meurs, wet
houder der gemeente Amsterdam, mevrouw
Ch. Neytzell de Wilde-Mac Gillavry, voor
zitster van de Nederlandsche vereeniging
van huisvrouwen, 's-Gravenhage, mejuf
frouw mr. A. E. RibbiusPeletier, lid van
de Eerste Kamer, Amsterdam, prof. dr. J.
R. Slotemaker de Bruine.voorzitter van de
federatie van diaconieën in de Nederlandsch
Hervormde Kerk, Wassenaar, mr. dr. W. G.
A. van Sonsbeeck, voorzitter van de alge-
meene armencommissie, Maastricht, me
vrouw F. Steenberghe—Engeringh. voorzit
ster van de internationale Unie van R.K.
vrouwenbonden. Soesterberg, mr. dr. L. E.
Visser, president van den Hoogen Raad der
Nederlanden, als algemeen-secretaris is de
heer J. A. van der Kamp. gep luitenant
kolonel van de militaire administratie te
Blaricum benoemd.
Teneinde het zoo noodzakelijke contact
met de regeering te onderhouden is tevens
een interdepartementale commissie inge-
steld.waarin zitting hebben:
Voor het ministerie van binncnlandsche
zaken: mr. A. J. Rosman, voor financiën:
de heer J. Bakker, voor defensie, de heer
P. W Oosterhoff, voor economische zaken:
dr. W. L. Groeneveld Meyer en voor sociale
zaken: mr. J. H. J. Schouten.
DE BOTERHEFFING.
Wij vernemen van bevoegde zijde, dat
het bedrag van de heffing en steunuitkee-
ring op boter, behoudens tusschentijdsche
wijziging, voor de week van 5 tot 12 Octo
ber is vastgesteld op 65 cent per kg.
PROF. DR. HUGO VISSCHER
WORDT 75 JAAR.
Op Donderdag 12 October, zal prof. dr.
Hugo Visscher, te Nijmegen, oud-lid der
Tweede Kamer, zijn 75sten verjaardig vie
ren.
NOORDERLICHT IN NEDERLAND.
Het Koninklijk Nederlandsch meteoro-
gisch instituut meldt:
In den nach van 3 o p4 dezer is in ons
land Noorderlicht waargenomen. Het ver
schijnsel werd gezien in het Noorden en
Oosten van ons land, in het Westen langs
de kust en verder in het Westen van
Noord-Brabant. Het deed zich voor van 20
uur tot 23.30 uur en van 3 tot 5 uur.
De magnetische instrumenten te De Bilt
vertoonden op den derden sterke storingen
van 13 uur 20 tot 16 uur 20 en verder van
19 uur tot 23 uur 40 en op den vierden van
2 uur 20 tot 5 uur 20.
DE BOTERPRIJS VOOR DEN WINTER.
Men deelt ons van bevoegde zijde mede.
dat de minister van economische zaken
heeft besloten, den groothandelsprijs voor
boter voor het binnenland voor het win
terhalfjaar van 1 October j.l. tot 1 April
1940 voorloopig te bepalen op een gemid
deld bedrag van f 1.45 per kg. Zooals be
kend is. kan ten deze als groothandelsprijs
worden aangenomen de som van het be
drag der commissienoteering voor Neder
landsche boter en het bedrag van heffing
en toeslag. Het bedrag van heffing en toe
slag is gisteren, dan ook zoodanig bepaald,
dat de genoemde prijs van f. 1.45 is bereikt.
VERSPREIDE BERICHTEN.
Volgens de „Msb." zal het nieuwe
Amstelstation te Amsterdam op 13 October
door minister Albarda worden geopend.
Het is van 4 October j.l. af verboden
scheer- en blootwol van Nederlandsche
schapen te koopen, verkoopen of af te leve
ren, zonder daartoe van dén directeur ver
kregen schriftelijke vergunning.
Burgemeester J M J. H. Lambooy van
Hilversum, oud-minister van Oorlog, zal,
volgens het „Vad." met 1 Januari a.s. ont
slag aanvragen in verband met het berei
ken van den 65-jarigen leeftijd.
en Tandpijn overvallen U meest
al onverwachis. Zorg daarom
steeds "AKKERTJES" in huis
te hebben. Ze helpen U direct.
734
(Ingez. Med.)
VOORZIENINGEN INZAKE
DE MILITAIRE JUSTITIE.
(Van onzen parlementairen medewerker).
Het ontwerp, dat de Kamer gisteren
behandelde, regelt enkele nadere voorzie
ningen betreffende de militaire justitie
voor de landmacht in de tegenwoordige bui
tengewone omstandigheden.
Het beoogt, le de mogelijkheid, om tijde
lijk méér gewone krijgsraden in te stellen;
het wijzigt, 2e de imperatieve voorschriften
omtrent instelling van krijgsraden te velde
en van temporaire krijgsraden en het ver
sterkt, 3e de procedueele waarborgen voor
verdachten bij de in punt 2 genoemde
krijgsraden.
Op grond van het eerste punt is het de
bedoeling om, naast den bestaanden krijgs
raad in 's Hertogenbosch, krijgsraden in te
stellen in 's Gravenhage en in Utrecht.
De behandeling van het ontwerp heeft
niet lang geduurd. Bij het algemeen debat
spraken alleen de heeren Wendelaar en
Schaepman waarop de Minister van Justi
tie verklaarde dat de organisatie van krijgs
raden te velde (als deze worden ingesteld,
verdwijnen de gewone krijgsraden) spoedig
onder de oogen zal worden gezien. Met
kracht wordt er voorts naar gestreefd, om
de benoeming van het noodige personeel bij
de krijgsraden zoo gauw mogelijk te doen
geschieden. Drie krijgsraden achtte de Mi
nister stellig noodig, maar verdere uitbrei
ding op het oogenblik niet.
De beide genoemde sprekers hadden en
kele amendementen ingediend.
Twee amendementen van den heer
Schaepman nam de Minister over; zij be
doelden het aantal benoembaren tot leden
en voorzitters van een krijgsraad uit te
breiden. Er was nog een amendement van
den heer Wendelaar, om een president van
een krijgsraad, die 70 jaar is geworden, niet
langer dan één jaar daarna in functie te
laten, maar de Minister achtte deze bepa
ling te streng omdat er moeilijkheden door
kunnen onstaan, daarom bleef hij de voor
keur geven aan zijn eigen bepaling, dat de
presidenten, ook al worden ze 70 jaar. gedu
rende den tijd der mobilisatie in functie
kunnen blijven (een voorschrift speciaal
ook opgenomen voor den president van den
Bosschen krijgsraad, mr. van Lanschot, die
onlangs 70 jaar werd). De Kamer heeft het
amendement met 39/34 stemmen ver
worpen.
Het ontwerp is tenslotte zonder hoofde
lijke stemming aanvaard.
UITSPRAAK VAN DEN RAAD VOOR DE
LUCHTVAART.
De raad voor de luchtvaart heeft gister
middag in het departement van waterstaat
in den Haag uitspraak gedaan inzake het
ongeluk, hetwelk op 9 December 1938 nabij
het luchtvaartterrein Schiphol is overko
men aan het K.L.M.-vliegtuig van het type
Lockheed Super Electra, gemerkt PH-APE
(Ekster).
In herinnering wordt gebracht, dat op
dien dag. om ongeveer 11 u. 15. het vlieg
tuig Ekster, bij een oefenvlucht is afgegle
den kort na den start van het luchtvaart
terrein Schiphol. Het vliegtuig werd daarbij
vernield en is verbrand. De vier leden der
bemanning, t.w. de gezagvoerder-leeraar, de
leerling, de radio-telegrafist en de boord
werktuigkundige zijn daarbij omgekomen.
De weersomstandigheden waren gunstig.
De mogelijkheid is naar het oordeel van
den raad niet uitgesloten, dat de brand is
ontstaan door een rechtstreeks aansteken
van de benzine b.v. door vonken, welke zijn
opgetreden bij de vernietiging van het elec-
trisch circuut.
Hierbij komt nog. dat het vliegtuig den
stroomdraad van het electrisch lichtnet
voor de lichtvoorziening van het zich in de
nabijheid van de plaats van het ongeluk
bevindende huisje doorgeslagen heeft. Uit
dien hoofde kan dus ook brand veroorzaakt
zijn.
Hoewel de oorzaak van den brand niet
met zekerheid kan worden aangewezen, was
het, naar het oordeel van den raad. niet
mogelijk deze te voorkomen door de gelden
de wettelijke maatregelen ter voorkoming
van brand.
De raad heeft niet met zekerheid kun
nen vaststellen, welke omstandigheden aan
leiding hebben gegeven tot het snelheids
verlies en het afglijden van het vliegtuig.
Hoewel storingen van technischen aard niet
geheel kunnen worden uitgeschakeld, acht
de raad het het meest waarschijnlijk, dat
het ongeluk is te wijten aan de omstan
digheid. dat de leerling, die het vliegtuig
onder het toezicht van den heer van der
Commercieele deskundigen, die verschei
dene neutrale landen vertegenwoordigen,
o.m. de Scandinavische landen, bevinden
zich thans in Londen ter bespreking van
kwesties aangaande de toekomst van hun
exporthandel met Groot-Brittannië, aldus
de diplomatieke correspondent van het
Engelsche Reuter-bureau.
Aangezien de tegenwoordige prijsschaal
volkomen in verwarring is gebracht door
de oorlogsomstandigheden is het vaststel
len van nieuwe prijzen één der voornaam
ste te bespreken problemen. De Duitsche
bedreiging met onbeperkten duikboot-oor
log jegens neutrale scheepvaart neemt on
vermijdelijk een groote plaats in bij de be
sprekingen. Er zijn ook IJslandsche des
kundigen in Londen aangekomen, bij wie
zich de volgende week een IJslandsche
gedelegeerde zal voegen.
Men is algemeen van gevoelen, zoo voegt
de diplomatieke correspondent van Reuter
hieraan toe, dat hoe spoediger het moge
lijk zal zijn een convooi-systeem voor de
neutrale scheepvaart in te voeren, hoe
vlugger de omstandigheden gestabiliseerd
zullen zijn. Het is duidelijk, dat Duitsch-
land gebelgd zal zijn, wanneer neutralen
hun toevlucht nemen tot Britsche con-
vooien en aldus beschermde schepen als
goed wild zal beschouwen.
Aangezien Duitsche oorlogsschepen ech
ter reeds neutrale schepen tot zinken ge
bracht of buitgemaakt hebben zonder dit
voorwendsel, is men van gevoelen, dat neu
trale schepen er alleen maar beter van
kunnen worden, wanneer zij door de Brit
sche vloot worden geëscorteerd.
Weliswaar zou Duitschland kunnen drei
gen met nog krachtiger optreden tegen de
neutralen, die het tarten, maar een derge
lijke koers zou alleen het aantal van zijn
vijanden vergrooten, zonder het materieel
ten goede te komen, aangezien de land-
bouw-productie van de meeste dier staten
afhankelijk is van geïmporteerde grond
stoffen. welke onder controle staan van
Engeland.
Het ligt voor de hand. dat het Duitsche
plan. waarover berichten verschenen zijn,
betreffende een Europeeschen boycot van
den handel met Groot-Brittannië, het z.g.
continentale stelsel, volkomen onuitvoer
baar is.
Het Britsche ministerie van voorlichting
verklaart, dat door het optreden van den
vijand in de afgeloopen week slechts 876
ton is verloren gegaan. In de vier vorige
weken hebben de verliezen onderscheiden
lijk 65.000. 46.000, 21.000 en 9000 ton be
dragen.
ENGELAND EN DE SOVJETS.
Naar verluidt zijn 12 Britsche en 5 Zweed-
sche schepen, die voor Engeland bestemde
ladingen (in het bijzonder cellulose en erts)
aan boord hadden genomen, in de haven
van Moermansk door de sovjet-autoritei
ten tot nader order vastgehouden. Deze
maatregelen worden van sovjet-zijde ge
motiveerd met de verordening van 9 Sep
tember, waarin de volkscommissaris voor
buitenlandschen handel gemachtigd is om
den uitvoer van sovjet-goederen stop te
zetten of aan te houden voor de landen,
waar door exportbeperkingen of andere
bepalingen voor den buitenlandschen han
del der sovjet-unie nadeellge-voorwaarden
zijn ontstaan.
Men herinnert in dit verband aan een
reeds voor eenige weken in de Moskousche
bladen verschenen communiqué, waarin
er van sovjet-zijde tegen werd geprotes
teerd, dat in Engeland voor de sovjet-unie
bestemde, voor het grootste deel reeds be
taalde goederen, willekeurig achtergehou
den werden en dat sovjetschepen belem
merd werden bij het uitvaren uit Engelsche
haven.
REEDS 40 WAARSCHUWINGEN.
Het Amerikaansche departement van bui-
tenlandsche zaken heeft onthuld, dat bijna
veertig waarschuwingen aan de scheep
vaart zijn ontvangen van Europeesche na
ties sinds de oorlog is begonnen. De laatste
was de waarschuwing van Duitschland van
Maandag tegen „onbehoorlijk gedrag" van
Amerikaansche schepen in de wateren
rond Groot-Brittannië en Frankrijk.
Frankrijk heeft het departement er van
in kennis gesteld, dat de lichtseinen zou
den worden gestaakt en dat geen buiten-
landsche schepen binnen de driemij lsgrens
mogen komen zonder speciale vergunning
of binnen zes mijl van een zestal nader ge
noemde marinehavens. Frankrijk heeft ook
verklaard, dat in de wateren bij Marseille
mijnen zijn gelegd.
Groot-Brittannië heeft medegedeeld, dat
tal van scheepslichten niet meer werken en
dat mijnen zijn gelegd in de buurt van
Dover, de Firth of Forth, bij Helgoland en
elders. In Marokko en de Maltasche wate
ren zijn beperkingen op het ankeren en het
naderen van de kust van kracht. Egypte
heeft een groot gedeelte van zijn kust
voor de scheepvaart gesloten. Ook Canada.
Letland en Denemarken hebben beperkin
gen gemaakt.
De sovjet-unie heeft het departement
van buitenlandsche zaken doen weten, dat
de ingang van de Witte Zee verboden zone
is en dat een aantal lichtbakens in de
Witte Zee is weggenomen.
SPANNEND AVONTUUR VAN EEN
ENGELSCHE DUIKBOOT.
Het Engelsche Reuter-bureau meldt:
Een spannende verhaal hoe een Britsche
duikboot aan den ondergang in vijandelijke
wateren ontkwam is door een ooggetuige
verteld. Twee dieptebommen ontploften
dichtbij de duikboot en de vijand zocht
naar de boot met behulp van electrisch
te ontsteken bommen, welke elkander met
tusschenpoozen van twee minuten opvolg
den. Plotseling voelde de bemanning een
reeks stooten en daarna hoorde zij een
ontploffing. Alle lichten gingen uit en
het schip begon te lekken. Nadat het licht
weer was hersteld en nadat de lekken wa
ren gestopt, maakte de bemanning een la
ding gereed om het schip tot ontploffing te
brengen liever dan zich over te geven.
De bemanning pompte de tanks leeg en
het schip begon langzaam naar de opper
vlakte te rijzen. Er was niets te zien van
den vijand, doch wel bemerkte men dat de
periscoop en de antenne verdwenen waren
en dat de machinekamer ernstig geleden
had. De duikboot was dus volslagen hulpe
loos, doch nadat de radio hersteld was kon
een S.O.S.-sein worden uitgezonden en
spoedig kwamen schepen opdagen. Deze
schepen werden door vijandelijke vliegtui
gen aangevallen, doch het vuren van het
afweergeschut op de kruisers verdreef de
aanvallers
De duikboot is weer veilig op haar basis
teruggekeerd.
Mü. Nederland POELAU ROEBIAH, 6 Oct.
van Amst. te Batavia.
JavaNew York Lijn BANTAM. 5 Oct. V.
Penang n. New York.
Holland—Afrika Lijn JAGERSFONTEIN, 5
Oct. v. Beira te R'dam.
VRAGEN EN ANTIVOORDEN.
Vraag: Mijn Jasmijn geeft veel blad maar
weinig bloem. Hoe den groei van deze laatste
te bevorderen?
J. H. L. te L.
Antwoord: Misschien staat uw plant niet
volop in de zon. Dit is noodig om bloemknop
te vormen. Ook mag niet te zwaar gemest.
Wanneer zulke heesters staan dicht bij een kip
penhok bijv. of dicht bij een mesthoop, dan
doet zich bovenbeschreven verschijnsel voor.
U mag den heester in den winter niet snoeien,
alleen het doode hout er uithalen.
Vraag: Mijn pruimeboom is 6 jaar oud en
heeft dit jaar een weinig bloem gegeven, geen
vrucht. Hoe hiermee te handelen?
J. H. L. te L.
Antwoord: Uw pruim is vermoedelijk
geënt op een onderstam, waarop laat de vrucht
baarheid intreedt. U kunt niets anders doen
dan normaal mesten, in den winter iets uit
dunnen en verder afwachten.
Vr&ag: Heb uit zaad van seringeboompje
gekweekt. Kan ik dat. verplanten en wanneer
is het een goede tijd daarvoor?
J. H. L. te L.
Antwoord: Dat boompje kunt u zeer goed
verplanten. Zoodra het blad er af is, zoo on
geveer half of eind November kunt u het ver
planten.
Vragen op Tuinbouwgebied aan de
Redactie onder motto „Tuinbouw".
„Ik stel voor naar huis te gaan en den
wedstrijd via de radio verder te volgen."
2—3
