Warschau capituleert ,/t Zit in de Lucht" De luchtaanval op de Britsche vloot Luchtafweergeschut voor onze stad DONDERDAG 28 SEPTEMBER 1939 No. 24390 De strijd in het Westen De strijd ter zee 80ste Jaargang Langer volhouden was onmogelijk geworden Dagorder van Goering aan de luchtmacht Het Russische legerbericht Het Fransche legerbericht HEEL LEIDEH SPREEKT OVER: CASINO" Geen schip en geen man getroffen Knickerbocker antwoordt Göbbels Dit nummer bestaat uit DRIE bladen EERSTE BLAD Verbod voor het verbruiken van benzine op Zondag De Amerikaansche neutraliteitswet LEIDSCH DAGBLAD DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN i-e= PRIJS DER ADVERTENTIES: 30 ets. per regel voor advertenties uit Lelden en plaatsen waar agentschappen van ons Blad gevestigd zijn. Voor alle andere advertenties 35 ets. per regel Voor zakenadvertenties belangrijk lager tarief. Kleine advertenties uitsluitend bij vooruitbetaling Woensdags en Zaterdags 50 ets. bij maximum aantal woorden van 30. - Incasso volgens postrecht. Voor opzending van brieven 10 ets. porto te betalen, - Verplicht bewijsnummer 5 ets. Bureau Noordemdsplein Telefoonnummers voor Directie en Administratie 25041 (2 lijnen) Redactie 21507 Postcheque- en Girodienst no. 57055 - Postbus no. 54 PRIJS DEZER COURANT: Voor Leiden en gemeenten, waar agentschappen gevestigd zijn: per 3 maanden f. 3.3S per week 77.'... f.0.11 Franco per post f. 2.35 per 3 maanden 4 portokosten. (voor binnenland t. 0.80 per 3 mndj Het opperbevel van de Duitsche weer macht deelt mede, dat Warschau zich onvoorwaardelijk heeft overgegeven. De overgave van de stad zal vermoe delijk morgen geschieden. De verdediging van Warschau heeft nog geen bevestiging gegeven, doch gisteren is volgend bericht verspreid, dat duidelijk aan gaf. dat het naar het einde liep: .Warschau en Modlin blijven zich held haftig verdedigen tegen de sterke aanvallen van de Duitschers. In verband met den huidigen wanhopigen toestand van de burgerbevolking en de on metelijke schade, het gebrek aan water en het gevaar voor epidemieën, heeft de bevel voering in Warschau het Duitsche opper bevel voorgesteld een wapenstilstand van 24 uur te sluiten. De toestand van de burgerbevolking en de stad heeft het commando genoopt, spoedig te handelen, teneinde te vermijden, dat de burgerbevolking verdere verliezen leed". Hitier heeft voor het bestuur van "net door de Duitschers bezette Poolsche gebied een militairen raad ingesteld. Aan het hoofd hiervan staat de opperbevelhebber van de Duitsche troepen in het Oosten, generaal von Rundstedt. Tot hoofd van het civiel be stuur bij dezen militairen raad is rijks minister dr. Frank benoemd. Tijdens de jongste operaties tegen Polen leidde gene raal von Rundstedt de actie van het uit het Zuiden optrekkende Duitsche leger. Rijksminister dr. Frank heeft de Duitsche rechtspraak gereorganiseerd en hij was tot dusverre minister van justitie in Duitsch- land. Het Duitsche Nieuwsbureau meldt: „Op den dag der capitulatie van Warschau heeft generaal-veldmaarsehalk Goering een dagorder tot de luchtmacht gericht, waarin hij zegt: het Poolsche leger, dat een door den Engelschen grootheidswaan beïnvloede oorlogshetze de taak had toegedacht naar Berlijn op te marcheeren, is in enkele dagen verpletterd. Met dit leger moest het Poolsche luchtwapen, nog voor het een doeltreffende actie kon voeren, denzelfden weg gaan Bliksemsnel heeft het Duitsche zwaard toe geslagen. Ik ben er trotsch op dat het Duit sche luchtwapen aan dit resultaat op be slissende wijze heeft medegewerkt. Door zijn vastbesloten strijdvaardigheid heeft het van den eersten dag af het vij andelijke luchtruim beheerscht. Het is geen Poolsch vliegtuig gelukt over Duitsch grond gebied te vliegen. In een weergaloozen triomphtocht heeft het luchtwapen een tegenstander vernietigd, die Groot-Duitsch- land had getard met een misdadige roeke loosheid De prestaties der Duitsche weer macht zijn eenig in de geschiedenis. De mannen van het luchtwapen hebben met doodsverachting bewezen, dat zij banier dragers van den ouden Duitschen soldaten- geest en tegelijkertijd van de allen tegen stand overwinnende gedachte van het natio- naal-socialistische soldatendom zijn. In eerbiedigen rouw nijgen wij ons voor de slachtoffers, die bij het luchtwapen moesten vallen. Naar Duitsche soldatenwijze binden wij thans na de behaalde overwin ning den helm vaster. Voor welke taak wij ook mogen gesteld worden, welke bevelen onze Fuehrer ook geeft: voorwaarts voor ons eeuwige Duitschland". Het communiqué van het Roode leger luidt: ..Op 27 September hebben de troepen van het roode leger bij den voortgezetten opmarsch naar de demarcatielijn Grabovo (15 K M. ten Westen van Augoestovo) Ma- zawetsk. Drogitsjin, Krasnostan. Zavada (10 K M ten Westen van Zamoseiel Krako- wiets. Mosciska en het station Sianki in het brongebied van de San bezet. De operaties tot zuivering van de Weste lijke Oekraine en-Westelijk Wit-Ruslar.d van de resten der Poolsche troepen duren voort". INVOERING VAN SOVJET-BEWIND. Het Zwitsersche blad „Der Basler Nach- richten" verneemt uit Cernauti, dat de sov jetiseering van Polen voortgaat en uit Helsinki worden nadere bijzonderheden dienaangaande vernomen. Te Wilna en Lwow zijn de eerste commu nistische kranten verschenen. In de steden worden de communistische eigendomsbegrippen toegepast. Op het land heerseht een chaos De boeren hebben op eigen gelegenheid de bezittingen van de groot-grondbezitters verdeeld. De fabrieken en banken worden door ar beidersraden geleid Men maakt geen onder scheid tusschen Polen, Joden en Oekrainers POOLSCH VLIEGTUIG IN KAUNAS GEÏNTERNEERD. Een Poolsch militair vliegtuig met vier pasagiers. onder wie een Poolsche kolonel, is in Kaunas aangekomen. Het is geïnter neerd. Het Fransche avond-legerbericht zegt slechts: de dag van gisteren was gekenmerkt door activiteit van onze verkenningsdeta chementen. Parijs meldt daarnevens: De Duitschers hebben Saarbruecken geheel geëvacueerd. De Franschen bedreigen ernstig Zweibrue- cken, dat onder voortdurend artillerievuur ligt. Sedert gistermiddag vier uur is een hevig aftilleriegevecht aan den gang aan gene zijde van de Moezel, in de streek van Perl. Besch en Berg, meldt Luxemburg. ENGELSCHE VLIEGTUIGEN BOVEN WEST-DUITSCHLAND. Volgens de „Daily Express" hebben Engel- sche militaire vliegtuigen gisteravond we derom een verkenningsvlucht gemaakt, waarbij opnieuw pamfletten werden uitge worpen. Zij zouden bij het vliegen op zeer groote hoogte zijn opgemerkt en zouden hun pamfletten hebben uitgeworpen boven ste den en dorpen van Noord-West-Duitschland DE ENGELSCHE CONTRABANDE CONTROLE. Het Engelsche ministerie voor den econo- mischen oorlog deelt mede, dat ln de week, die op 26 September eindigde, ruim 70.000 ton goederen door de Britsche contraban decontrole onderschept en aangehouden zijn. Onderschept werden 23.150 ton ijzer erts, 14.200 ton petroleumproducten, 7200 ton mangaan. 7600 ton oliehoudende zaden, 6000 ton bauxiet. 2600 ton veevoer. 2100 ton verschillende levensmiddelen, 1300 ton ve zels. 1300 ton oliën en vetten, 1000 ton gra nen en 5900 ton rubber. Voorts werd een aantal zendingen che micaliën, katoen, wol, gom, harsen, hout, huiden en vellen, en meststoffen onder schept. De goederen in kwestie werden vastge houden omdat er bewijzen waren, dat zij naar Duitschland werden verzonden. DOOR FRANKRIJK IN BESLAG GENOMEN GOEDEREN. De Fransche admiraliteit heeft medege deeld, dat de Fransche marine sedert het uitbreken van de vijandelijkheden tot 25 Leidsche Ver. van Industrieelen. Luchtafweercommissie Leiden. De Leidsche Vereeniging van In dustrieelen heeft in haar algemeene vergadering van gisteravond met al gemeene stemmen der aanwezige le den besloten bij te dragen voor de luchtverdediging van onze stad. De bedragen, welke de verschillen de industrieelen beschikbaar wen- schen te stellen, zullen vanzelfspre kend verband houden met de waarde der diverse bedrijven. Het vertrouwen werd uitgesproken, dat ook alle niet-aanwezige leden het nut en de noodzakelijkheid van een goede luchtverdediging onzer stad zul len inzien en allen, zonder uitzonde ring, zullen bijdragen teneinde het be oogde doel te bereiken, zulks temeer waar toch zeker verwacht mag wor den, dat ook het Gemeentebestuur van onze stad zeer spoedig aan den Gemeenteraad zal voorstellen om een belangrijk bedrag uit de Gemeente kas beschikbaar te stellen. Bovengenoemde commissie uit de Leidsche Burgerij heeft per circulaire alle Leidsche burgers meds opgewekt een bijdrage te zenden aan den pen ningmeester van de Commissie Noord- Hollandsch Landbouwcrediet postre kening 29151 teneinde een behoorlijke luchtafweer van onze stad te waar borgen. Om een ieder, die nog aan het nut van aanschaffing van luchtafweerge schut mocht twijfelen van de nood zakelijkheid van deze actie te overtui gen, heeft de luitenant-gereraal b. d. J. H. Carstens zich bereid verklaard om Maandag 2 October a.s. des avonds te halfnegen in den foyer der Stads gehoorzaal een lezing te houden over het onderwerp „De vrijwillige luchtaf weer van Leiden". In deze, helaas zoo bij uitstek drei gende dagen mag zeker op een groot aantal bezoekers worden gerekend. De bijeenkomst is voor iedereen gratis toegankelijk, terwijl de spreker zich bereid heeft verklaard om aan het einde van den avond, wanneer daartoe tijd beschikbaar is, eventueele vragen te beantwoorden. September meer dan 100.000 ton goederen als contrabande heeft aangehouden, waar onder 24.000 ton stookolie. BRITSCHE ZEELIEDEN VAN ZtVEEDSCH SCHIP GEHAALD. Het Zweedsche passagiersschip „Kron- prlnsessan Margareta", is op 7 mijl van Gotenburg door een Duitschen torpedo- bootjager aangehouden. Zeven Britsche zeelieden, die door het Zweedsche schip waren gered, nadat hun vaartuig, de trei- ler „Caldew", op de Noordzee getorpedeerd was, werden van boord gehaald. De gezag voerder van het Zweedsche schip moest aan den Duitschen eisch voldoen, daar hij zich buiten de Zweedsche territoriale wa teren bevond. Het schip werd een uur op gehouden. Toen een Zweedsch vliegtuig en een Zweedsche torpedobootjager versche nen. verwijderde zich het Duitsche oorlogs schip. ENGELAND EN IERLAND. De premier van Eire, de Valera, heeft bij zijn voorstel tot verdaging van den Dail een rede uitgesproken, waarin hij een over zicht gaf van de positie van Ierland. Hij zeide o.m„ dat ofschoon het land niet in oorlog was, de positie der gemeenschap ernstig zou worden. De mobilisatie van het leger verdedigende, zeide de Valera, dat dit duur zou blijken, maar een noodzakelijke Zie advertentie 7627a 99 (lngez Med.) In het Engelsche Lagerhuis heeft de minister van marine, Churchill, mede- dceld, dat de Britsche vloot in het midden van de Noordzee is aangeval len door 20 Duitsche vliegtuigen. Het Britsche smaldeel bestond uit slagschepen, een vliegtuig-moederschip kruisers en torpedojagers. Geen enkel Britsch schip en geen enkele matroos werden getroffen. Een Duitsch watervliegtuig ls omlaag geschoten en een ander ernstig be schadigd. De commandant van de thuisvloot heeft dit draadloos gemeld. De minister legde deze verklaring af in antwoord op een vraag betreffende het Duitsche legerbericht over dezen aanval, waarin melding werd gemaaki van het vernielen van een Britsch vliegtuig-moedersdhip en het ernstig beschadigen van een Britsch slagschip De minister voegde hier nog aan toe dat een ander Duitsch vliegtuig in zee terecht is gekomen en dat de vier in zittenden gevangen zijn genomen. Op een vraag betreffende de „Bre men" antwoordde Churchill, dat hij geloofde, dat dit Duitsche schip zich in een Noord-Russische haven bevindt Het Duitsche Nieuwsbureau zegt hierover: De opperbevelhebber van de lucht macht stelt te dien aanzien vast: Het Britsche vliegtuig-moederschip is getroffen door een bom van 500 K.G., een slagschip werd door twee bommen van 250 KG. getroffen mid scheeps en aan het voorschip. Welke uitwerking deze bommen hebben ge had. behoeft geen nader betoog. Verder is naar het D. N. B meldt, geen der aanvallende vliegtuigen dooi de Engelschen getroffen en zijn alle toestellen naar hun basis terugge keerd. Waarop van Britsche zijde de ont kenning in meest beslisten vorm is her haald. maatregel was tot handhaving van de neu traliteit. Men zou de gevolgen van den oor log echter gevoelen en er zou een volko men onderbreking van de gewone handels methoden ontstaan. Wat de voorraden be treft, zeide de Valera, dat men regelingen zou moeten treffen voor een veel nauwere samenwerking met de Britsche regeering. In het Engelsche Lagerhuis heeft minis ter Eden aangekondigd, dat met het oog op de bijzondere problemen, die voort vloeien uit den oorlogstoestand ten aanzien van den onderlingen handel en de econo mische en politieke betrekkingen, de regee ringen van Engeland en Ierland overeen gekomen zijn om het bestaande systeem van verbindingen tusschen haar aan te vul len door de aanstelling van een vertegen woordiger van het Vereenigd Koninkrijk in Ierland. Sir John Maffey is in deze functie be noemd en zal zijn werkzaamheden terstond aanvangen. FINANCIEELE DETAILS. Het Engelsche Reuterbureau meldt uit Parijs, dat de Amerikaansche journalist Knickerbocker de uitdaging van Goebbels heeft aanvaard, om een meer gedetailleerd overzicht te geven van de bedragen die bekende nazi-leiders in Duitschland in het buitenland hebben gedeponeerd. In een door hem onderteekend artikel in de ..Paris Soir" schrijft hij dat Goebbels, Goering, Hess. Ribbentrop. Ley, Himmler fondsen in verzekeringspolissen in het bui tenland in depot hebben gegeven, voor een bedrag van 34 millioen dollar. Knickerbocker zegt. dat Goebbels drie agenten heeft gebruikt, te weten: Wilhelm Achterberg, een vertegenwoordiger van de uitgeverij Franz Eher Verlag, die 1.850.000 dollar in de safes van een Duitsche import- maatschappij te Buenos Aires heeft gede poneerd: voorts Thomas Bucher, een lid van den propagandastaf van Goebbels, die met hulp van de Kreisland maatschappij aandeelen voor een waarde van 2.480.000 beiga's ln Luxemburg zop hebben gedepo neerd en voorts Paul vor. Boddeheim. die voor Goebbels te Osaka een bedrag in Ja- pansch geld voor een waarde van 465.000 pond sterling zou hebben ondergebracht, l Voorts maakt Knickerbocker gewag van levensverzekeringspremieën voor Goebbels en zijn vrouw, welke zijn afgesloten door de Dortmunder Union Brauerei in guldens, dollars. Zwitsersche francs en Duitsche marken. Knickerbocker geeft dan dergelijke de tails over beleggingen van andere Duitsche INGAANDE MORGEN. De minister van economische zaken heeft de volgende beschikking uitge vaardigd: Het is verboden op Zondagen en algemeen erkende christelijke feest dagen na des voormiddags vijf uur benzine of benzol te verbruiken tot het doen rijden van motorrijtuigen. Deze beschikking verstaat onder algemeen erkende christelijke feest dagen: den Nieuwjaarsdag, den twee den Paaschdag, den Hemelvaartsdag» den tweeden Pinksterdag, alsmede den Eersten en Tweeden Kerstdag. Van het verbod is uitgezonderd het ver bruiken van benzine of benzol tot het doen rijden van: a. militaire motorrijtuigen; b. motorrijtuigen, in gebruik bij open bare diensten en bedrijven; c. motorrijtuigen, in gebruik bij leden van het corps diplomatique, van het corps consulaire en van het permanente hof van van internationale justitie; d. motorrijtuigen, in gebruik by genees- heeren, verloskundigen en verplegers, ten behoeve van de uitoefening van hun be roep; e. motorrijtuigen, dienende en ingericht voor zieken vervoer; f. motorrytuigen, in gebruik by geeste- ïyken, ten behoeve van de uitoefening van hun ambt; g. motorrijtuigen, dienende tot het ver voer ter zake van begrafenissen; h. motorrytuigen. als bedoeld in artikel I, onder f. van het „Reglement Autowr- voer Personen"; i. motorrytuigen, als bedoeld in artikel 1, onder h. en i., van het „Reglement Auto vervoer Personen"; j. motorrytuigen, niet dienende en niet ingericht voor het vervoer van personen; k. motorrytuigen. voorzien van een door of namens den chef van den generalen staf afgegeven bewijs van vrijen doortocht. Deze beschikking treedt met ingang van morgen. 29 September, in werking. leiders te beginnen met von Ribbentrop, van wiens drie agenten een heer Eylau, een neef van Heinkel, den champagnefa brikant en schoonvader van von Ribben trop, er een zou zijn. Deze agenten hebben een som van ongeveer 165.000 dollar gede poneerd by Nederlandsche en Zwitsersche banken. In tegenstelling met andere Duitsche leiders zou von Ribbentrop ook geld heb ben ondergebracht by Fransche banken, waarby Knickerbocker opmerkt dat Rib bentrop altijd de mogelykheid van vrede met Frankrqk voor oogen heeft gestaan. Ribbentrop's verzekeringspolissen zouden volgens Knickerbocker zqn geplaatst door vrienden van hem in den wynhandel. Pittman en Borah zqn overeengekomen, dat de senaatscommissie van buitenland- sche zaken in haar hedenochtend te hou den zitting zal stemmen over een directe in behandeling neming door den Senaat van het wetsontwerp Pittmann. De president van de Senaatscommissie van buitenlandsche zaken, Pittman, heeft voor de radio een pleidooi gehouden voor zün voorstel inzake de neutraliteit, waarby het embargo op wapenen, zooals dat be staat in de tegenwoordige neutraliteitswet, wordt opgeheven. In de eerste plaats ver dedigde Pittman president Roosevelt, „die", naar hy zeide. „vastbesloten is al wat in zqn vermogen ligt aan te wenden om ons land buiten een oorlog in den vreemde te houden". Vervolgens toonde hy aan. dat zqn voor stel veel verder gaat dan de tegenwoordige wet in de richting van een bescherming van het Amerikaansche volk tegen een oorlog: het ontwerp versterkt de neutrali- teitswetgeving. De clausule inzake het ver voer van goederen naar oorlogvoerenden is nieuw en imperatief, en zq bestaat niet in de tegenwoordige wet Vervolgens gaf hy nog een overzicht van de voornaamste redenen, welke er in 1917 toe hebben ge leid, dat de Vereenlgde Staten den oorlog

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsch Dagblad | 1939 | | pagina 1