Frankrijk is zeker van zijn zaak Nieuws uit de Filmwereld LEIDSCH DAGBLAD, Vrijdag 22 Sepiemiier (939 Vierde Biad Ne. 24385 Daladier voor de radio PARLEMENTAIR OVERZICHT Hoe meer leden 80ste Jaargang Nauw verbond met Engeland -G- De Fransche premier Daladier heeft gis teren, zooals aangekondigd, voor de radio gesproken. Hij zeide: Sinds twintig dagen zijn wij in oorlog. Ik zou mij iederen avond rechtstreeks tot u willen richten om u te zeggen hoe de militaire toestand is en om u de redenen mede te deelen van mijn vertrouwen, want ik houd niet op aan u te denken, gij strij dende jongemannen, ongeruste maar stoï- cijnsche Fransche vrouwen, wier gedach ten slechts leven voor uw zoon, uw man, uw verloofde. Ik ben geen leider van ge- fanatiseerde massa's Ik heb tot taak een natie van vrije mannen, een vreedzame, menschelijke natie te leiden en in de harde plichten, die op mij rusten, blijf ik een mensch. Ik heb enkele dagen geleden een bezoek gebracht aan ons front. Ik ben door de stellingen gegaan van een onzer legers, dat verscheidene kilometers is doorgedron gen op Duitsch gebied. Ik heb mij zelf re kenschap kunnen geven van de waarde onzer bevelvoering, die, geleerd hebbende door de ervaring van den vorigen oorlog, onberaden, moorddadige offensieven heeft weten te vermijden. Ik heb gezien door welk een rustigen moed en welk een mee- sleepende kracht onze soldaten bezield zijn. WAARVOOR DE FRANSCHE SOLDATEN STRIJDEN. Te midden van hen heb ik mij hun oudere, hun kameraad gevoeld. Ik heb hen aangekeken mA leederheid en trots. Zij weten waarvoor zij strijden; zij strijden, omdat de oorlog ons werd opgelegd door Duitschland, omdat sedert drie jaar zijn verslindende eerzucht geen enkelen dag van veiligheid meer liet. Zij willen een einde maken aan een systeem van voortdurend alarm, dat ons driemaal in een enkel jaar drong onze toevlucht te nemen tot een mo bilisatie van onze strijdkrachten, welke den boer losrukte van zijn grond, het economische leven verlamde cn de ge zinnen uit elkander scheurde. Zij strijden, omdat zij niet willen, dat Frankrijk verpletterd wordt onder een regime van terreur en moreele ver wording, welke de Hitleriaansche over- heersching reeds over zoovele bedrogen en gemartelde volkeren doet heerschen. Deze heerschappij en de terreur bestaat sedert jaren in Duitschland; zij wierp zich op Oostenrijk, op Tsjecho-Slowakije. thans werpt zij zich op Polen. Alle inspanning, die wij hardnekkig volbrachten, tot aan het einde, om den vrede te redden, iedere edelmoedige actie, die door de hoogste ze delijke en politieke autoriteiten van Europa en de Vereenigde Staten werd ondernomen, de krachtsinspanning van Engeland, het initiatief van de Italiaansche regeering, dat alles kon slechts op een mislukking uitloo- pen, omdat tot de vernietiging van Polen van tevoren in het geheim was besloten. Die vernietiging werd voorbereid met de wapenen en met geheime verdragen, terwijl men veinsde te onderhandelen. Op het gekozen uur, toen men zich verzekerd had van zekere medeplichtigen, deed men op Polen een onweer van ijzer en vuur ncerregenen. Het edele Polen bepaalt zich er echter niet toe ons het voorbeeld te ge ven van zijn martelaarschap, het voegt daar de les van zijn heldendom aan toe. Na de eerste nederlagen, die onvermij delijk waren, aangezien immers Polen zijn mobilisatie nog niet had voltooid, toen het plotseling bij de keel gegrepen werd, na een terugtocht voor strijdkrachten, die sterker waren in aantal en oorlogsmate riaal, klemden de Poolsche soldaten zich vast aan den vaderlandschen grond. Zij slaagden er in zich te herstellen op een minde-'uitgestrekt front. Op het oogenblik echter, waarop de in fanteristen en cavaleristen te Kutno stre den tegen de Duitsche gemotoriseerde di visies. of voor Lwow de vijandelijke voor hoeden tot staan brachten, of in het om singelde Warschau alle aanvallen braken, rukte het Roode Leger op zijn beurt, krachtens een geheim pact, Polen binnen. In werkelijkheid was reeds op 23 Augus tus een accoord gesloten tusschen Duitsch land en de Sovjet-Unie betreffende de ver brokkeling van Polen. Hit-Ier had beweerd, dat hij slechts Danzig wilde en een volks stemming in den corridor, benevens een autoweg. Hij strooide nog kwistig zijn ver zekeringen rond, toen hij het kostbare contract in handen had. waarin Duitsch land en Rusland de nog levende prooi ver deelden. GESCHONDEN OVEREENKOMSTEN. Welk cerlyk man, in welk land ter we reld het ook zij, zou nog geloof kunnen slaan aan het woord van hen, die verkla ren thans voldaan of vredelievend te zijn. terwijl hun handen bedekt zijn met bloed? Welke Franschman zou geloof kunnen hechten aan de beloften van vandaag ter wijl sinds jaren alle verplichtingen werden geschonden en alle onderteekeingen ver scheurd? Op 17 Maart 1934 verklaarde Hitier, dat de Duitsche regeering de geldigheid van het verdrag van Locarno niet in twijfel trok; op 7 Maart 1936 verscheurde hij dit verdrag door de remilitariseering van het Rijnland. Het zij zoo. dacht men. Het Rijn land is Duitsch land. Op 21 Mei 1935 ver klaarde hij in den Rijksdag: „Duitschland heeft noch het voornemen, noch den wil om tusschenbeide te komen in de binnen- landsche politiek van Oostenrijk." Op 13 Maart 1938 annexeerde hij Oos tenrijk met geweld. Het zij zoo, dacht inen, Oostenrijk is een Germaansch land van ras en taal. Op 26 September 1933 zeide hij „de Sudeten-Duitschers zijn het laatste probleem, dat zal moeten worden opgelost. Ik heb Chamberlain de verzeke ring gegeven, dat wanneer dit probleem eenmaal geregeld is, er geen territoriale problemen meer zullen zijn." En op 29 September 1938 bevestigde hij ons herhaalde malen op de conferentie van Muenchen. dat hij er geenszins aan dacht de Tsjechen te annexeeren, dat hij ze tot geen prijs wilde hebben, omdat hij de zui- erheid van het Duitsche ras onaange tast wilde laten. Hij eischte het land der Sudeten. De meerderheid der bevolking was kwam. Erich v. Stroheim stond in Amerika bekend als de meest kostbare regisseur, die weliswaar wel eens een film had gemaakt, die millioenen opbracht, doch die ook het geld van zijn opdrachtgevers met handen vol over de balk kon gooien. En in een tijd. waarop Hollywood op alle mogelijke manieren moest bezuinigen was er voor een verkwister als Erich von Stroheim geen emplooi meer. Alle studiodeuren bleven voor hem gesloten en in korten tijd verloor hij ook al het geld, dat hij zelf nog bezat. Moeilijke jaren heeft Erich von Stroheim sedert dien doorgemaakt. De wanhoop ten orooi was hii toen ziin vrouw deerliik ver zen acteur-regisseur is waarschijnlijk ook wel daaraan te danken, dat men dan te vens gebruik kan maken van zijn groote ervaring als regisseur. Een feit is, dat hij in 3 jaar tijds er in slaagde wederom een klein fortuin bijeen te garen. HET FILMPAAR CLARK GABLE EN MYRNA LOY. tijds reeds de film „What Price Glory?" maakte, de story voor de film. De verfilming zelf, met haar drie groote avonturenreeksen het bombardement van Shanghai en de landing der vliegtui gen met cholera-serum aldaar, de verfil ming van het midden op zee in brand vlie gende en ontploffende munitie-schip, het zoeken naar den vermisten aviateur in het „Hinterland" van Suriname leverde tal van moeilijkheden op en wellicht ware er een even pakkende film over de verfilming van „Het begon in China" te schrijven. MARIKA RÖKK SAMEN MET WILLY FRITSCH. Marika Rökk. de vlotte actrice uit de filmrevue „Hallo Janine", de zuivere ver tolkster van de Nastassjarol in de Tsjai- kofski-film „Es war eine rauschende Ball- nacht" (met Zarah Leander. onder regie van prof. Carl Froelich), zal thans voor de eerste maal samenspelen met Willy Fritsch in de nieuwe Ufa-film „Frauen sind. doch bessere Diplomaten" (Vrouwen diploma tie). Georg Jacoby heeft de regie van deze film. SABU IN „DE DRUM". r een zieken en hij zelfs -legingskosten paard, tracht n in een stu- klein rolletje, hij hoopte te md van hem oheim verge- Dver. Het was lat deze ver- Amerika ver- gelegenheid n Londen en hem! En het on Stroheim s reeds de 50 irrière op te llywood dood- 3 jaar een der e acteurs, van aantal Fran- ewerkte. Vele r. zooals „De film „Gibral- vijf Fransche d voor Erich keur voor de- Clark Gable en Myrna Loy. Dit bekende filmpaar speelt deze week in dc film „Het begon in China." Zij beiden schijnen zich voortdurend te vermaken te midden der fantastische gevaren, die hen van minuut tot minuut bedreigen. Deze film dankt haar ontstaan aan een typisch voorval uit de wereld der actualiteitenja gers zelf: het idee voor dezen modern-tech- nischen ridder-roman rijpte in Addis Abeba toen daar de bekende journalist en scena rio-schrijver Laurence Stallings en de ca meraman Len Hammond hun tijd verde den met het wachten op den Italiaanschen aanval in Abessynië Samen werkten zij toen de gedachte van den toen al in China dreigenden wereldbrand uit, Len Hammond schreef het als short story voor zijn colle ga-reporters en publiceerde het. Een jaar later bewerkte Laurence Stallings, die des- RALPH ARTHUR ROBERTS WEER BIJ DE UFA. Eenigen tijd geleden heeft R. A. Roberts zich verbonden, om dit seizoen minstens in één Ufa-film mede te spelen. Onder leiding van regisseur Carl Boese is deze populaire komiek bezig aan de opnamen van ..Meine Tante, deine Tante waarin ook onze landgenoot Johan Heesters en de nieuwe ster Olly Holzmann een hoofdrol vervullen. Werner Bochmann schreef de muziek voor deze filmcomedie. ILSE WERNER. De Ufa is actief om zich van de medewer king van veelbelovende jonge krachten te verzekeren. Zoo is Use Werner, die met de film „Bel ami" groote bekendheid verwierf, voor een drietal films gecontracteerd. De opnamen van „Tochter aus gutem Hause" (Van Goede Familie», waarin zij te zamen met Willy Birgel de hoofdrollen vertolkt, zijn reeds onder leiding van regis seur Joseph von Baky, in vollen gang. Sabu, de bekende „Elephant Boy", die ook ons land bezocht, speelt deze week in de avonturenfilm „De Drum", onder de regie van Alexander Korda. De handeling van dit verhaal van A. E. W. Mason vindt plaats in het Noordweste lijk grensgebied van Britsch-Indic en brengt de geschiedenis van het doordringen der Ëngelschen in deze woeste gebieden, vol vijandige stammen om daar het gezag te vestigen. Sabu staat aan liet hoofd van een rol- verdeeling. die 5COO personen omvat en waarvan Raymond Massey, Valerie Hobson. Roger Livesey. Desmond Tester en Edward Lexy goede bekenden zijn. Sabu leerde zijn diaiooe voor ..Elephant Boy" als een papegaai. Hij sprak alles na, zonder precies te weten, wat hij zei. Thans spreekt Sabu behoorlijk EnmNch. al is het dan ook met een sterk a-isnt. De film „The Drum" wordt od gelijke hoogte gesteld met ..The life of a Bengal Lancer" en „Cavalcade". Duitsch van ras en taal. Het zij zoo, dacht men. Maar op 13 Maart 1939 werd Praag be- zet. werden Bohemen en Moravië overwel digd en werd geheel Tsjecho-Slowakije tot slavernij gebracht. Op 12 September 1938 zeide Hitier ook nog „Duitschland heeft besloten en beloofd ae grenzen met Polen als onherroepelijk te beschouwen... en daarom, wanneer Hit- Ier thans tegen ons zegt. dat hij na Polen vernield te hebben, niets meer vraagt. wanneer hij verklaart, dat hij niets wil van Frankrijk en dat hij zijn grenzen zal eer biedigen. weten alle Franschen, dat hij niet in gebreke zou blijven, wanneer hij dat kon, om Frankrijk te vernietigen, zooals hij Oostenrijk vernietigd heeft, zooals hij Tsjecho-Slowakije vernietigd heeft, zooals hij Polen tracht te vernietigen. DE AUTONOMISTISCHE BEWE GINGEN IN FRANKRIJK. „Mein Kampf" waarschuwt ons. Staat daarin niet geschreven, dat „Frankrijk ge ïsoleerd en neergeslagen" moet worden? Duitschland heeft getracht in ons land een propaganda tot ontwikkeling te bren gen die de ontwrichting van ons vaderland ten doel had, het heeft getracht met geld, autonomistische bewegingen uit te lokken, teneinde onze provincies van elkaar te scheiden. Het heeft landkaarten laten drukken, waarop ons land geamputeerd, ontwricht was. Hij heeft Duitsche vrouwen verkleed als Elzassische vrouwen om ze op congressen en feesten te laten paradeeren. Hij heeft geprobeerd om voor goud eenige verraders te vinden in Bretagne of in den Elzas. Hij brengt niets nieuws in zijn me thoden. Hij zoekt overal Seys Inquarts om hun vaderland te verraden, hij hoopt Hacha's te vinden om er het verval van te onder teekenen en de slavernij er van te wijden. NUTTELOOZE ACTIE DER DUITSCHE PROPAGANDA. Hoe zou men Franschen kunnen doen geloovcn dat zij oorlog voeren voor Engeland? Maar geheel Frankrijk is opgestaan. Bij ons zijn geen verraders, maar is een eensgezind volk, moedig en vast beraden, dat op zijn vanen schrijft: „vrijheid of dood." Na zooveel leugens en zooveel verlooche ningen heeft de Duitsche propaganda thans nog slechts één laatste hoop: de krachten van elkander los te maken, die zijn opmarsch naar de heerschappij over dt wereld gaan breken. Het is duidelijk, dat de Duitsche propaganda thans nog slechts twee doeleinden heeft: Zij wil oneenigheid brengen tusschen Frankrijk en Engeland. Zij wil oneenig heid brengen tusschen de Franschen onderling, maar wanneer dc Franschen de vijandelijke golflengten hooren zeg gen, dat deze oorlog een oorlog van Engeland is, dan antwoorden zij: neen, net is de oorlog van Hitier. Hoe zou men de Franschen, die sinds maanden het gevaar aan hun eigen gTenzen voe len toenemen, kunnen doen gelooven, dat zij oorlog voeren voor Engeland? Dc Duitsche propaganda heeft het on geluk, dat zij haar wijze van optreden niet wijzigt wanneer zij buiten Duitsch gebied komt. De Franschen kennen ook, uit ervaring, evenzeer als uit ge voelen, de waarde van de Britschc vriendschap. Zij zien de Engelsche vloot de Duitsche duikbooten verjagen, zij zien zijn vlieg tuigen in ons luchtruim .strijden, zijn zo nen, niet meer als vrijwilligers, maar als soldaten uit plicht, zich voegen bij de on zen aan de grenzen van Frankrijk. Zij weten ook, dat hetzelfde ideaal van men schelijke vrijheid en waardigheid het hart doet kloppen van Frankrijk en Engeland en van honderden millioenen mannen, die m hun onmetelijke rijken al hun krachten wijde aan de gemeenschappelijke zaak. De iHtleriaansche radio kan dit thema tot in het oneindige hervatten, geen Fransch man kan er de dupe van zijn. Nog belachelijker is de hoop de Fran schen te doen opstaan tegen hun vader land Goebbels of zijn opvolger kan voor zijn radio de .stemmen doen hooren van vrouwen, die beweren te spreken uit naam van de Fransche moeders. Deze bedienden van zijn propaganda kunnen hun oproep voorlezen, die niets anders is dan een be- leediging voor de smart der werkelijke moeders. Een onteerde Franschman, ver rader jegens zijn land. kan meewarig spreken in de Duitsche studio's over hei lot van onze soldaten. Niemand onder u kan gevangen worden door die grove val strikken. Deze chantage op de edelste ge voelens wekt slechts uw afschuw en staalt slechts uw wil. Want de Duitsche propa ganda kan over alles liegen. Maar er is één ding, waaromtrent het u niet kan misleiden: uw liefde voor Frank rijk. De liefde voor Frankrijk heeft op nieuw het wonder gewrocht, dat telken male ons heil verzekerde, wanneer wij in gevaar waren. In de beproeving wordt onze nationale gemeenschap dagelijks vuriger en broederlijken Wij voeren oorlog, omdat wij niet willen, dat Frankrijk tot slavernij wordt gedoemd. Voor Frankrijks heil zul len wij al onze krachten in het werk stel len. Wij zullen voortgaan onze maatregelen op binnenlandsche gebied voor tucht en zui nigheid te nemen, opdat het geheele land zal deelnemen aan de gemeenschappelijke inspanning. Wfj zullen niet toestaan, dat sommigen zich verrijken, terwijl anderen hun bloed geven. Wij zijn kalm en vast beraden. In ons spookt niet, zooals bij onze vijanden, de vrees voor een langen oorlog, wij denken slechts aan één ding: aan de algeheele overwinning. Die overwinning beschouwen wij als be haald. zoodra wij den vrede op hechte grondslagen kunnen vestigen, zoodra wij eindelijk Frankrijk de veiligheid kunnen brengen, die de Hitleriaansche onderne mingen het sinds drie jaar ontnomen heb ben De beproeving is hard. maar Frank rijk heeft grootere gevaren overwonnen. Niemand heeft het ooit kunnen vernieti gen. Altijd komt het uur, waarop de zede lijke krachten, die de wapenrusting vor men van de groote vredelievende naties, haar de overwinning geven. Die zedelijke krachten bezielen al onze legers, die niet onvoorzien door het gevaar zijn verrast. Zü hebben de materieele middelen, die in staat stellen om weerstand te bieden en te overwinnen. Zij hebben moed, weten schap, vertrouwen. Zij strijden voor de onafhankelijkheid en veiligheid van ons vaderland en om voor altijd een einde te maken aan de pogingen tot overheersching van Duitschland. Frankrijk heeft de wapens niet opgeno men om steden in brand te steken, om vrouwen en kinderen den dood in te jagen, om weerlooze mannen te martelen. Het heeft de wapens opgenomen voor een rechtvaardige, menschelijke zaak Daarom zal het de overwinning behalen." de aid. Leiden der Ned. Vereen, oor Luchtbescherming telt, des te beter kan xij aan haar doel beantwoorden. Geeit U nog heden op als lid bi) den heer D. C. KOE. Rapenburg 9, Teletoon 25410. b. g. g. 24807. De contributie (naar draagkracht met een minimum van 25 cents 's iaars) behoeft voor niemand een bezwaar te ziin. Tweede Kamer. ALLERLEI WERKZAAMHEDEN. (Van onzen parlementairen medewerker). Naar gewoonte heeft mr. Van Schaik. de opnieuw benoemde voorzitter, zijn taak met een toespraak aanvaard! Natuurlijk gewaagde hij ook daarin van de donkere tijdsomstandigheden en van de moeilijke taak der Regeering. en hij legde nadruk op den plicht en de bereidheid der Kamer, hem daarin bij te staan en zooveel als maar eenigszins mogelijk is den politie- ken strijd te vermijden. Een kort, maar ernstig en welsprekend woord. De Kamer heeft voorts de gewone forma liteiten verricht van elk jaar, waaronder het benoemen van verschillende commissies. Het nieuwe lid der Kamer, de heer J. G. Suurhoff (opvolger van den heer Albarda», die enkele dagen nog gemobiliseerd soldaat was, werd toegelaten en nam zitting; de wet ontheft in dergelijke gevallen van mi litairen dienstplicht. Maar het zal wel een unicum in onze parlementaire historie zijn, dat een gemobiliseerd soldaat mag „af zwaaien". om zitting te nemen als volksver tegenwoordiger. Geheel onverwacht werd het ontwerp be handeld tot naasting, voornamelijk wat den naastingsprijs betreft, van den Noorcl-Frie- schen Locaal-Spoorweg. Bij deze zaak zijn bijzondere omstandigheden in het spel, en Minister Albarda heeft betoogd, dat de ge vonden oplossing, hoe nadeelig ook voor de betrokken overheids-organen, in de gege ven situatie nog de meest practische en tactische is. Het ontwerp werd aangenomen. Een ander ontwerp voor dat inzake het heffen van tol op een te bouwen brug, over de Zandkreek (tusschen Noord- en Zuid- Beveland). Hier kwamen nog al bezwaren tegen, maar de Minister van Waterstaat heeft in het licht gesteld, dat de keuze de ze was, een brug met tol. of geen brug. Ook hij verklaarde zich een tegenstander van tolheffingen, maar hier kon het niet an ders. Wel zal, zoo eenigszins mogelijk, de termijn waarvoor de tolheffing wordt toe gestaan (25 jaar» worden beperkt, en ook zal. wanneer de brug een doorgaande ver binding mocht worden, zij zoo mogelijk in het rijkswegen-plan worden opgenomen, zoodat dan de tol vanzelf vervalt. De Kamer heeft zich ook met dit ont werp zonder stemming vereenigd. Evenals met een op hetzelfde onderwerp betrekking hebbend ontwerp, reeds vroeger was gebeurd ontmoette het wetsvoorstel, om de Waterstaatsbegrooting over '39 met f 35.000 te verhoogen met het oog op de uitvoering der Electriciteitswet nog al be zwaren. Zooals men zich misschien nog al herinnert geldt het hier de instelling van een technisch-economische afdeeling aan het Departement. Er waren leden, die in de gegeven tijdsomstandigheden deze uitgaven niet gerechtvaardigd en de nieuwe afdee ling niet noodig achtten; anderen hadden v/eer in het bijzonder bezwaar tegen het denkbeeld, om als leider der afdeeling een directeur-generaal op een salaris van f 12.000 aan te stellen. Maar een en ander vond ook verdedigers en Minister Albarda stelde zijnerzijds de urgentie van een spoe dige uitvoering der Electriciteitswet op dit punt in het licht, en was van meening dat aan het hoofd van zulk een afdeeling een hoofdambtenaar als hierboven genoemd alleszins verdedigbaar is. Er valt zoo schetste de Minister belangrijk werk te verrichten met name op het gebied der koppeling, ook in het belang onzer defensie. De meerderheid %der Kamer was dit met hem eens. want het betrokken artikel in zake den te benoemen leider werd met 48 tegen 20 stemmen aangenomen; het ont werp zelf ging toen verder onder den hamer door. Zoo deed de Kamer overwacht in deze vergadering verschillende wetsontwerpen af. ERICH VON STROHEIM'S TWEEDE CARRIÈRE. Regisseur van „Gibraltar". Viviane Romance cn Erich von Stroheim „Exit von Stroheim" schreven eenige ja ren geleden de Amerikaansche bladen, toen Erich von Stroheim zwaar teleurgesteld en doodarm Amerika verliet na het débacle van de „Wedding March," dat zijn produc tiemaatschappij ettelijke millioenen had gekost, zonder dat er een dollar voor terug-

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsch Dagblad | 1939 | | pagina 13