De Troonrede M De overweldiging van Polen wordt voltooid 80ste Jaargang DINSDAG 19 SEPTEMBER 1939 No. 24382 HET VOORNAAMSTE NIEUWS VAN HEDEN De opmarsch van Duitschers en Russen De Bilt DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN Bureau Noordeinchplein Telefoonnummers voor Directie en Administratie 25041 (2 lijnen) Redactie 21507 Postcheque» en Girodienst no. 57055 Postbus no. 54 Bemoedigend woord. Geen enkele reden tot ongerustheid inzake de voedselvoorziening Dif nummer beslaat uit DRIE bladen EERSTE BLAD Engeland en Italië De aanval op Warschau hervat Hitier hedenmiddag voor de radio verwacht LEIDSCH DAGBLAD PRIJS DER ADVERTENTIES: 3D ets: peT regel voor aDvertentles uit Lelden en plaatsen waar agentschappen van ons BLad gevestigd zijn. Voor alle andere advertenties 35 ets. per regel. Voor zakenadvertentles belangrijk; lager tarief. Kleine advertenties uitsluitend bjj vooruitbetaling Woensdags en Zaterdags 50 ets. bij maximum aantal woorden van 30. - Incasso volgens poslrecht. Voor opzending van brieven 10 ets., porto te betalen. - Verplicht bewijsnummer 5 ets. PRIJS DEZER COURANT: Voor Lelden en gemeenten, waar agentschappen gevestigd zijn: per 3 maanden jvr."...v.v;.. f.2.33 per week .ïiiiHHlU f. O.H Franco per post f. 2:35 per 3 maanden 4» portokosten. (voor binnenland f. 0.80 per 3 mnd.k H. M. de Koningin heeft heden de zitting der Staten-Generaal geopend met de volgende rede: Leden der Staten-Generaal, ONDER sombere omstandigheden kom ik heden in uw midden. Andermaal wordt ons werelddeel geteisterd door de verschrikkingen van een oorlog. Dankbaar, dat ons land den vrede bewaren mocht, vervult Mij nochtans deernis met de velen, die elders onder het oorlogsleed gebukt gaan. HET verheugt Mij, dat onze vriendschappelijke betrekkingen met alle mogendheden onverzwakt voortduren. In het bijzonder geldt dit ook onze verhouding tot die neutrale landen, met welke reeds in een vroeger tijdperk nauwere aan raking was verkregen. De gezamenlijke vredesoproep, kortgeleden door Zijne Ma jesteit den Koning der Belgen mede namens zes andere staats hoofden gedaan, heeft aan dien zin tot samengaan opnieuw uiting gegeven. Dat deze oproep, evenals het aanbod van goede diensten van Zijne Majesteit en Mij, in breeden kring instemming heeft ge vonden. bevestigt Mij in de overtuiging, dat, ondanks onder vonden teleurstelling, velen de hoop blijven koesteren, dat door vreedzaam overleg betere internationale verhoudingen kunnen worden in het leven geroepen. TER handhaving van de volstrekte onzijdigheid, waartoe ons land geroepen is en waaraan het zich met inzet van alle krachten wijdt, heb Ik mij genoopt gezien bevel te geven tot de mobilisatie van zee- en landmacht. Tot Mijn groote voldoening heeft die mobilisatie, evenals de daarop volgende concentratie, zich op voorbeeldige wijze voltrokken. Beide deelen onzer weer macht vervullen, met den besten geest bezield, hun moeilijke en soms gevaarvolle taak. HET economisch leven van ons land, dat zich den laatsten tijd in belangrijke mate had hersteld, wordt door den uit gebroken oorlog in al zijn geledingen zwaar getroffen. Het verkeer ter zee is ontwricht, waarvan in de eerste plaats de scheepvaart en de visscherij den terugslag ondervinden. Tal van ondernemingen missen den aanvoer van noodzakelijke grondstoffen. Land- en tuinbouw, reeds vóór het uitbreken van het internationaal conflict in een moeilijke positie, ondervinden nieuwen tegenslag door de stagnatie van den uitvoer. BIJ deze beproevingen ontbreken gelukkig ook de lichtpun ten niet. Van een ernstigen schok bij ons geld- en bank wezen is geen sprake geweest. Hoewel prijsstijgingen niet kon den en kunnen uitblijven, is prijsopdrijving niet in veront rustende mate voorgekomen, terwijl, waar noodig, van wette lijke bepalingen met goed gevolg gebruik wordt gemaakt. Ten behoeve van de regelmatige voedselvoorziening zijn reeds maanden geleden zoodanige voorbereidingen getroffen, dat er voorloopig geen enkele reden tot ongerustheid behoeft te be staan. Maatregelen voor bodemproductie, voorraadvorming en distributie vormen hier een aaneensluitend geheel. Voorts zijn voor de industrieele productie Rijksbureaux ingesteld, waarin het bedrijfsleven met de overheid samenwerkt bij de regel matige verdeeling van die artikelen, waaraan een tekort kan ontstaan. Het beleid der Regeering zal er op gericht blijven de opkomende nooden der bevolking naar vermogen te lenigen en in het bijzonder een tekort aan de noodzakelijke levensmiddelen te voorkomen. Distributie van verbruiksartikelen zal niet op het bestaan van zulk een tekort behoeven te wijzen, doch zal reeds plaats hebben, wanneer een rechtvaardige verdeeling gevaar zou kunnen loopen. Daarnaast zal de Regeering alles in het werk stellen om hei normale verloop van het bedrijfsleven te bevorderen. De Regeering hoopt hierdoor tevens zooveel doenlijk te voor komen, dat de werkloosheid, waarvan zij ook overigens de bestrijding krachtig en onverdroten wil voortzetten, uit den inge treden oorlogstoestand nieuw voedsel ontvange. OOK in Nederlandsch-Indië, Suriname en Curagao heeft de internationale toestand het treffen van een aantal bijzon dere maatregelen noodzakelijk gemaakt. Op maritiem en militair gebied zijn voorzieningen getroffen om, wanneer zulks noodig mocht blijken, de plichten der neutraliteit stipt na te komen, terwijl daarnaast maatregelen zijn en nog zullen worden genomen op economisch terrein, in het bijzonder in het belang van de voedselvoorziening. Belangrijke stoor nissen op dit of ander gebied kwamen tot dusver gelukkig niet voor. ET groote dankbaarheid heb Ik kennis genomen van den geest van toèwijding en dienstvaardigheid, die in dezen ernstigen tijd, zoowel in Nederland als onder alle bevolkings groepen in de Overzeesche Gebiedsdeelen, op zoo verheffende wijze tot uiting komt. Ik verwacht, dat dit besef van saamhoorigheid tot het einde zal worden bewaard. Ook indien de tijden nog moeilijker wor den, zal dan de toekomst met vertrouwen kunnen worden tegemoet gezien. Met de bede, dat God Mijn Volk moge zegenen in de beproeving en aan ieder van ons de kracht zal geven tot datgene waartoe hij thans geroepen is, verklaar ik de gewone zitting der Staten- Generaal geopend. BINNENLAND. De Leidschë hoogleeraar dr. A. J. Wensinck is overleden. (Stadsnieuws, 2e Blad). De opening der Staten-Generaal. (3e en le Blad). Een mooie gift voor de luchtverdediging. (Binnenland, 3e Blad). De kolenvoorziening levert voorshands geen ernstige moeilijkheden op. (Binnenland 3e Blad). Gisteren hebben tal van branden gewoed. (Gemengd, 3e Blad). Men zie voor Stadsnieuws pag. 2 van het Tweede Blad. AMSTERDAMSCHE BEURS. Herstellende markt. - Iets betere onder toon. - Stille affaire. - Hoogere koer sen. - Amerikanen beter. - Beleggingen verdeeld. BUITENLAND. De Duitsche en Russische legers bezetten Polen, (le Blad). Het tot zinken brengen van de Courageous. (le Blad). ZIE VOORTS LAATSTE BERICHTEN EERSTE BLAD. MEN ZIE VOOR ONS KORT VERHAAL PAG. 2 VAN HET DERDE BLAD. Het Russische legerbericht luidt: „Op 18 September hebben de troepen van het roode leger de afdeelingen van het Poolsche leger verder teruggeworpen. Des avonds hadden zij in Wit-Rusland de steden Sven- tsiany, Novogroedok, Orlya aan de Njemen, Slonim. Holkovysk. het spoorwegknooppunt Lida en het station Yaglewitsji aan den spoorweg Minsk-Brestlitovsk bezet en in de Westelijke Oekraine het spoorwegknoop punt Sarny en de steden Loetsk, Stanislov, Galich. Krasne en Boechach bezet. Oe voorhoede van het roode leger nadert Lwow en Wilna. Een telegram uit Moskou aan het Duit sche Nieuwsbureau meldt, dat de Rus sische en de Duitsche troepen elkander te Brcst-Litowsk hebben ontmoet. De officieren begroetten elkander. Van Poolsche zijde wordt medegedeeld, dat de Russen voortrukken met groote wit te vlaggen en verklaren, dat zij de bevol king vrede en rust komen brengen. Het schijnt, aldus Havas, dat een ware wedloop is ontstaan tusschen de Duitsche en Russische troepen met Lwow (Lemberg) ais einddoel. Lwow wordt nog door de Pool sche troepen tegen de Duitschers verdedigd. Het is nog te vroeg een eindconclusie te trekken. Het schijnt evenwel niet, zoo seint Havas, dat een demarcatielijn is vastge- BASTIANINI AMBASSADEUR TE LONDEN. De Italiaansche onderstaatsse cretaris voor buitenl. zaken, Bastianini, is benoemd tot am bassadeur in Londen. steld tusschen Duitschland en Rusland, tot waartoe de Russische troepen zouden oprukken. De toestand zal pas duidelijk worden op het nabije oogenblik, dat de Duitsche en de Sovjet-troepen met elkaar in contact komen. Op de brug over de Dnester, op den weg Kodale-Czortkov. heeft gistermiddag de Amerikaansche gevolmachtigde een onder houd gehad met de Sovjet-troepen. Men weet niet wat het resultaat van deze be sprekingen is. De Poolsch-Roemeensche grens is aan de Roemeensche zijde volkomen afgesloten. Zonder speciale toestemming mag men niet op een afstand van minder dan 7 KM. van de grens komen en op 3 K.M. afstand van de grens is een sterke troepenmacht gecon centreerd. Het Duitsche Nieuwsbureau deelt mede, dat de rechtervleugel van het in Zuid- Polen opereerende Duitsche leger gis teren, van Sambor naar het Zuidoosten trekkend, Drohorycz heeft genomen. Hiermede is de voornaamste plaats van het Poolsche petroleumgebied in Duit sche handen gevallen. De strijd bij Warschau is hervat, aan gezien een Poolsche onderhandelaar zich niet heeft gemeld. Bovendien bericht het D.N.B. dat giste ren in den loop van den dag ongeveer 250 Poolsche vliegtuigen, meest militaire toe stellen, te Cernauti (Cemowitz) zijn aan gekomen. Aangezien het vliegveld te klein was, zijn de weilanden in de omgeving be zaaid met vliegtuigen. Een Roemeensche commissie werkt onophoudelijk aan het overnemen van de toestellen, de beman- Vanmiddag om 5 uur 20 Am- sterdamsche tijd, zal Hitier een redevoering houden, welke door alle Duitsche zenders zal wor den verspreid. ning wordt doorgezonden naar internee- ringskampen in het centrum van het land, zes gewonde Poolsche piloten zijn in het militaire hospitaal van Cernauti opgeno men. Ook zijn gisterochtend afdeelingen tanks en batterijen luchtdoelartillerie van het Poolsche leger te Cernauti aangekomen. Zij werden door de Roemeensche militaire autoriteiten in beslag genomen en de be manning werd geïnterneerd. De burgemeester van Warschau heeft gisteravond in een radiotoespraak ver klaard. dat de stad zich niet zou over geven, doch zich tot het bittere einde zou verdedigen. Gedeeltelijk bewolkt droog weer. Weinig verandering in tempera tuur. Zwakke tot matige, meest Noordoostelijke wind.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsch Dagblad | 1939 | | pagina 1