Chamberlains tweede verklaring De nieuwe Sassenheimer-vaart Vragen uit het publiek LEIDSCH DAGBLAD - Derde Blad Donderdag 14 September 1939 Een algemeen overzicht Mooie verbetering voor de scheepvaart En het officieele antivoord GEMENGD NIEUWS In afbraak zijnd huis ingestort De heer J. H. van Straaten van Nes De Britsche premier Chamberlain heeft i Langs de kust worden verkenningsvluchten gisteren in het Lagerhuis zijn aangekon- gemaakt, patrouilles hebben aanvallen ge- digde tweede verklaring over den toestand daan op vijandelijke duikbooten. afgelegd. Deze was in hoofdzaak gewijd aan de conferentie in Frankrijk en de eensge zindheid, die er tusschen Londen en Parijs bestaat. Hij bracht hulde aan het held haftig verzet der Polen en besprak de krijgsverrichtingen aan het Westelijk front en de Britsche verkenningsvluchten boven Dultsohland. Ik meen, aldus de premier, dat ik deze week mijn verslag moet beginnen met een mededeeling over de op Fransch gebied ge houden zitting van den Oppersten Oorlogs raad. Deze werd namens Groot-Brittannic bijgewoond door Lord Chatfield en mij en voor Frankrijk door Daladier en Gamelin. Het doel van die bijeenkomst was, reeds in het begin van den oorlog rechtstreeksche en persoonlijke gedachtenwisselingen mo gelijk te maken. De huidige situatie werd volledig bestudeerd en de in de naaste toekomst te nemen maatregelen werden be sproken. Er zijn regelingen getroffen voor nieuwe bijeenkomsten en, waar noodig, zal gezorgd worden voor de handhaving van een zoo nauw mogelijk contact tusschen onze beide landen inzake alle belangrijke aspecten der oorlogvoering. PUBLIEKE OPINIE EEN De bijeenkomst van den Oppersten Oor logsraad. vervolgde Chamberlain, begon des morgens; des middags werden nog aanvul lende besprekingen gevoerd. Het Huis zal wel met van mij verwachten, dat ik een uitvoerig verslag geef van de vele onder werpen, die behandeld werden Er is echter één belangrijke aangelegenheid, waarover ik behoorlijke en nuttige inlichtingen kan geven. Zooals vanzelf spreekt, werd aan het begin der conferentie van gedachten gewisseld over de openbare meening in onze beide landen Het verheugt mij, dat ik het Huis de verzekering kan geven, dat blijkt, dat de openbare mee ning aan beide zijden van Het Kanaal volkomen eenstemmig is. Het volk van Frankrijk en dat van Groot-Brittannlë zijn beide vastbesloten niet alleen hun verplichtingen tegenover Polen ten volle na te komen, maar ook eens en voor al een einde te maken aan de ondraaglijke spanning van een leven, dat eeuwig door de nationaal-socialisti- sche agressie bedreigd wordt. Onze Fransche bondgenooten, vervolgde Chamberlain, zijn, evenals wij, een vrede lievend volk, maar zij zijn niet minder dan wij overtuigd, dat er geen vrede mogelijk is, zoolang er geen einde gemaakt is aan de bedreiging yan het Hitlerdom. Ik ben vgn deze bijeenkomst naar Enge land teruggekeerd gesterkt en bemoedigd door de volkomen overeenstemming tus schen de Fransche regeering en de onze. wat betreft elk punt van politiek en stra tegie. dat wij besproken hebben. Ik behoef nauwelijks mijn eigen oordeel te zeggen over de geweldige waarde van deze per soonlijke contacten, welke het mogelijk ma ken, dat het wederzijdsche vertrouwen wordt geschapen, zonder hetwelk er geen werkelijke harmonie in de actie kan zijn. IN HET OOSTEN. Chamberlain ging daarna over tot een bespreking van de situatie in het Britsche rijk. Europa en de verschillende oorlogs fronten. Eiken dag ontvangen wij nieuwe bewijzen van de vastberadenheid der Bril- sohe volken in de overzeesche gewesten. Dat wordt niet alleen met woorden, doch eok met daden bewezen. Ik kan zeggen, dat op militair ên burgerlijk gebied maat regelen genomen worden, die soms zeer in grijpend zijn. Deze hebben alle hetzelfde doel en dienen voor de uitvoering van de gemeenschappelijke taak. Een toenemend aantal buitenlandsche staten heeft zich neutraal verklaard, doch in geen enkel geval heeft dat geleid tot een verslapping van de gewapende waakzaam heid, die nu in Europa zoo karakteristiek is, als gevolg van de nationaal-sociallstlsche bedreiging onzer beschaving. Voor het oogenblik is het Oosten nog het hoofdcentrum der operaties. De Duitschers willen blijkbaar trachten een beslissing in het Oosten te for- ceeren, alvorens zij verplicht zijn troe pen naar het Westen over te brengen, om het hoofd te bieden aan de be dreiging door onze geallieerde troepen. Dat die hoop tot nu toe verijdeld is, is te danken aan den ontembaren geest der Polen, die zich niet laten intimidee- ren door het geweldige materieel, dat tegen hen in het vuur gebracht wordt, of door de overweldigende overmacht van de Duitsche luchtmacht. IN HET WESTEN. In het Westen, aldus Chamberlain, zijn de Franschen met een methodischen op- marsch begonnen. Dat is een essentieele en belangrijke voorbereidende faze, waarom trent de Franschen natuurlijk gereserveerd zijn. Het is voldoende te zeggen, dat de Franschen daar volkomen geslaagd zijn Er is verklaard, dat een Britsche expeditie reeds in deze operaties verwikkeld geweest is. Dat is niet geheel juist. Wel Is het waar dat Britsche troepen zich reeds in Frank rijk bevinden, al zijn zij nog niet in actie geweest. In de lucht wordt het normale verken- nings- en patrouillewerk voortgezet. Een aantal escadrilles van de Britsche lucht macht opereeren thans vanuit Frankrijk. Er zijn nieuwe verkenningsvluchten bovei. Duitschland gemaakt en daardoor zijn zee- waardevolle inlichtingen verkregen over de activiteit achter de Duitsche grens. De de fensieve patrouilles treden voortdurend op de gevechtsescadrilles staan steeds gereed DE VLOOI'. By de Britsche vloot, vervolgde Chamber lain, hebben zich drie torpedojagers van de Poolsche marine gevoegd, die zeer effi ciënt zijn en deelnemen aan het inspan nende werk der liohte oorlogsschepen. Het hoofddoel der Britsche marine moet, evenais in den laatsten oorlog, zijn de vrijheid en veiligheid ter zee te verzekeren. In dezen oorlog is de Duitsche strijd tegen onze koopvaardij begonnen met een meedoogenloozen aanval op een passagiers schip. in strijd met alle regels van den zee oorlog. D? Duitschers zijn daarmede verder gegaan, een aantal Britsche koopvaardij schepen is aangevallen en ongetwijfeld zijn hun verliezen wel ernstig geweest Dat was echter te verwachten, want de oorlog brak uit op een oogenblik, dat een groot aantal onzer schepen zioh over de wereldzeeën ver spreid bevonden. Anderzijds hadden de Duitschers hun duikbooten en hulpschepen leeds vóór den oorlog op de beste strategi sche posities geplaatst, zoodat het geen verbazing behoeft te verwekken, dat eenige onzer schepen door duikbooten verrast zijn, alvorens zij de haven konden bereiken. Wij maken echter spoed met het con- vooistelsel, dat eiken dag al doeltref fender werkt. Het convooistelsel is ter stond toegepast en ik kan niet aanne men, dat het minder afdoend zal wer ken dan twintig jaar geleden. Ik kan inmiddels het Huis verzekeren, dat de duikbooten voortdurend aangevallen worden en dat daarbij successen bereikt zijn. Bij het uitbreken van den oorlog be droeg de totale tonnenmaat der Duitsche schepen op zee, in neutrale, of geallieerd» havens (met uitzondering van ae Oostzee havens) ongeveer 1.105.000 ton. Bjjna al die schepen zijn nu van de zee verdwenen, eenige zijn buitgemaakt, vele zijn naar neu trale havens gevlucht. Bovendien is de levering van vitale oor logsmaterialen door neutrale schepen aan Duitschland zeer beperkt door de controle op de contrabande, welke onze vloot uit voert en welke controle nog strenger zal worden. DE VERDUISTERING. Chamberlain beantwoordde verder de critlek op de verduistering. Voor het oogen blik' gelden de verduisteringsbepalingen zoowel voor de groote steden als voor ver- verwijderde gebieden, welke laatste waar schijnlijk niet aangevallen zullen worden Brandt daar echter licht, dan zouden zij als richtingaanwijzer kunnen dienen voor bebouwde kommen, die van groot militair belang zijn. Men is ook ontevreden over de beper kingen voor voertuigen en in zake het ge bruik van zaklampen door voetgangers. Hier worden eenige beperkingen ingetrok ken, te ingrijpende wijzigingen zouden ech ter gevaarlijk zijn. Voor de burgers, die slachtoffer mochten worden van luchtaanvallen, zijn 200.000 bedden beschikbaar, welke op het oogen blik gedeeltelijk gebruikt worden voor zie ken. Overgaande tot het werk van het minis terie van Voorlichting, zeide de premier, dat dit pas bij het uitbreken van den oor log kon beginnen Het was nauwelijks te verwachten, dat bij de groote moeilijkhe den, die zich voordoen, geen vergissingen gemaakt zouden worden. Eenige daarvan zouden ernstig genoeg zijn, om de geheele pers in moeilijkheden en wanhoop te brengen. Ik betreur dergelijke incidenten ten zeerste en ik zou mijn waardeering wil-1 len uitspreken over de vaderlandslievende wijze, waarop de pers in Engeland over het algemeen met de regeering heeft samen- gewerkt en er naar gestreefd heeft haar rol te vervullen in den gemeenschappelijken strijd. Ik heb het Huis reeds medegedeeld, dat de regeering het publiek ten volle wenscht in te lichten en wij doen al het mogelijke om te voorkomen, dat het publiek zou kun nen denken, dat het in onwetendheid ge houden wordt. Wij zullen trachten, door bemiddeling van het ministerie van Voor lichting, dat beginsel toe te passen. In antwoord op een vraag zeide Cham berlain, dat men de oorlogsdoeleinden der Britsche regeering het beste kent door de bekendgemaakte beginselen, voor welker verdediging Engeland ten oorlog is getrok ken. Deze beginselen hebben den steun en goedkeuring van alle lagen der bevolking en ongetwijfeld zal er nog gelegenheid zijn ze in detail verder uit te werken. Wat Tsjecho-Slowakijc betreft, kan ik verwijzen naar mijn telegram aan ex-president Benesj, waarin ik zeide: „Wij venvachten de ovenvinning der beginselen, waarvoor wij de wapens opgenomen hebben en wij hopen het Tsjechische volk van de buitenland sche overheersching te bevrijden". (Toejuichingen). „KRACHT, GEEN ZWAKHEID". Aan het einde der debatten, die in hoofd zaak over de voorlichting liepen, vooral Greenwood had nog al aanmerkingen, kreeg Sir Samuel Hoare het woord, om, na mens de regeering, de sprekers te beant woorden. Hij wees op de openhartigheid, waarmede het Huis fouten en leemten be spreekt, buitenlanders moeten hieruit ech ter geen verkeerde conclusies trekken. Wij zijn zoo overtuigd, aldus Hoare, van de kracht van ons groote apparaatdat wij bereid zijn het risico te aanvaarden, dat kan liggen in een openlijke bespreking der gebreken. Dat wij in het begin van den oorlog openlijk op het een of andere onvol maakte wijzen, is niet een bewijs van zwak heid, maar van kracht. De overgang van vrede naar oorlog is zeer moeilijk; van vrijheid zijn wij geraakt in een stadium, waarin beperkingen noodza kelijk zijn. Na wat horten en stooten zal ten slotte de machine (het ministerie van Voorlichting i gesmeerd loopen op den nieu wen weg. Hij verzocht ten slotte om In schikkelijkheid bij de beoordeeling van het werk van het nieuwe ministerie. IN HET HOOGERHUIS. In het Hoogerhuis heeft Lord Stanhope in hoofdzaak een gelijke verklaring afge legd als Chamberlain. De minister van Buitenlandsche Zaken, Lord Hallfax, zeide naar aanleiding van het bericht, dat het Duitsche opperbevel voornemens is open steden te bombardee ren, dat daarvan nog geen offlcieele beves tiging was ontvangen. De beperking die de Britsche regeering haar luchtmacht bij de operaties opgelegd heeft, ls afhankelijk van eenzelfde houding van den tegenstander. De regeering moet zich voorbehouden naar eigen goeddunken te handelen. Indien de vijand zich geen beperking oplegt (ge juich i. Het is duidelijk, dat bij den vooruit gang der wetenschap en het inspannen van alle krachten der natie voor een reusach tige oorlogsactie het oude onderscheid tus schen militairen en non-combattanten veel moeilijker te maken is. Voor zoover den minister bekend, heeft Duitschland's ant woord aan Roosevelt op het verzoek, zich van het bombardeeren van burgerbevol kingen te onthouden, slechts betrekking gehad op het gebruik van gas. De opvat ting van den minister omtrent Duitsch- lands plannen bij luchtaanvallen was slechts gebaseerd op Hitler's rede in den Rijksdag. De Labour-lord Strabolgi zeide o.a.: ..Wij wenschen niet af te dalen tot het niveau van barbaarschheid, waarop Duitschland zich reeds bevindt, maar wij willen de han den onzer bevelhebbers bij het gewettigd gebruik van het luchtwapen niet binden, zelfs Indien daardoor groote verliezen en leed aan de burgerbevolking berokkend worden". Foto van Vliet Vraag: Kan men er bij hertaxatie van een gevorderd goed ook slechter op wor den? Antwoord: Zulks is niet uitgesloten. Vraag: Kunnen nog niet opgeroepenen, lijdende aan een ziekte, die hen voor den I militairen dienst ongeschikt maakt, reeds thans maatregelen nemen? Antwoord: Neen. Vraag: De scholieren van de hoogste H. B. S.-klassen en le jaars studenten vra gen op welke wijze zij nu moeten handelen: a. inzake studieverlof, b. voor diegenen, die nog niet zijn opge roepen. wanneer de datum van oproeping voor de komende lichtingen verwacht kan worden, b.v. kunnen zij thans de 300 gul den collegeld storten? of kunnen zij nu vervroegd in dienst komen? Antwoord: Zooals leeds vroeger bekend werd gemaakt, worden op het oogenblik nog geen studieverloven verleend, terwijl over de toekomstige regeling nog niets valt te zeggen. Dienstplichtigen van de lichting 1940 doen verstandig zich nog niet als student te laten inschrijven. Dienstplichtigen van volgende lichtingen echter kunnen dit zon der noemenswaardig gevaar voor vervroeg de oproeping doen. Voor vrijwillige ver vroegde opkomst wende men zich met een rekest tot den minister van defensie. Vraag: Kan iemand die in militairen dienst wordt opgeroepen en daardoor zijn I betrekking verliest, na afloop van de mo bilisatie voor steun, ingevolge de steunrege ling voor werklooze arbeiders in aanmer king komen, zoo hij tijdens mobilisatie ge huwd is? Antwoord: Zoo betrokkene op het mo ment van oproeping in militairen dienst niet werkloos was. kan bovenstaande vraag in beginsel bevestigend worden beantwoord. Vraag: Ik ben getrouwd en heb geen kin deren, terwijl mijn man thans gemobili seerd is, zoodat ik over veel vrijen tijd be schik. Kan ik mij onder die omstandighe- :den op de een of andere wijze voor mijn land nuttig maken en zoo ja, tot wien moet ik mij daartoe wenden? Antwoord: U kunt zich wenden tot de door den burgemeester van uw gemeente aangewezen instantie, die belast is met de I inschrijving van hen, die zich voor het ver lichten van vrijwillige diensten beschikbaar .stellen. Van die instantie ontvangt u de noodige voorlichting, waarhij ongetwijfeld de mogelijkheid onder oogen zal worden ge zien van aansluiting bij E.H.B.O -organl- saties, bij een korps vrouwelijke vrijwilll- gers etc. In grooten getale komen vragen binnen van menschen, die van relaties in het bui tenland niets hooren. In het algemeen kan hierop worden geantwoord, dat het ge heele buitenlandsch postvervoer aan ver traging onderhevig ls en dat in landen, waar censuur is ingevoerd, ook uit dien hoofde vertraging is te wachten, Men make zich daarom niet noodeloos bezorgd, wan- i neer een brief uit het buitenland niet op Iden gewonen tijd aankomt. De aanleg van de nieuwe Sassenheimer- vaart, die een verbinding vormt tusschen de Oosthaven te Sassenheim en de Kaag is thans zoo goed als gereed en zal, naar wij vernemen, morgen voor de scheepvaart opengesteld worden. Wij namen daar vandaag een kijkje en constateerden, dat een prachtige doorvaart tot stand is gekomen, waardoor het thans mogelijk zal worden in véél korter tijd van Sassenheim uit de Kaag te bereiken, of om gekeerd. Het was tot nu toe een lange tocht door de kronkelende Sassenheimersloot thans zal het niet langer duren dan onge veer een kwartier om het gestelde doel te bereiken. De mooie, rechte vaart, die, gelijk wij in dertijd reeds vermeldden, een breedte van 20 M. heeft bij een diepte van 2 50 M. strekt zich uit door het fraaie polderlandschap, naast den in aanleg zijnden provincialen weg SassenheimRijksweg Den Haag—Am sterdam, waarvan de algeheele afwerking nog op zich laat wachten, nu de aanbeste ding daarvan dezer dagen is uitgesteld in verband met de moeilijke tijdsomstandig heden. Niet alleen voor de gewone scheepvaart beteekent de totstandkoming van deze vaart een groote en welkome verbetering, doch ook zij, die de watersport beoefenen zullen haar met vreugde begroeten. Want Sassenheim valt nu zeer gemakkelijk te be reiken en van daar uit heeft men weer aansluiting met de hoofdsteden des lands. EEN ZWAAR EN DRIE LICHT GEWOND. Gistermiddag stortten te Waspik (N.Br.) van een in afbraak zijnd huis, toen de dak pannen verwijderd waren, de voor- en ach tergevel plotseling in. Drie arbeiders, met de afbraak bezig waren, werden aan armen en beenen ge wond. doch konden na door een dokter verbonden te zijn, naar huis terugkeeren. Erger was echter de aannemer. C. S. uit Waspik, er aan toe. Hij werd onder het val lend puin bedolven. Na zijn bevrijding con stateerde men, dat hij zware kneuzingen en beenbreuken had opgeloopen. In zorg- wekkenden toestand is het slachtoffer naar het ziekenhuis te Raamsdonksveer vervoerd. EEN JEUGDIGE DIEF VAN MOTOR RIJWIELEN. Te Rotterdam in den val geloopen. Den laatsten tijd kwamen bij de politie in de groote gemeenten vrij veel aangiften van diefstallen van motorrijwielen binnen, zoo dat er dan ook in het bijzonder op verdachte lieden met motoren werd gelet. Dezer dagen zag een agent van de motorpolitie te Rot terdam, die in den omtrek van het Park surveilleerde, een jongeman langs den kant van den weg staan, die aan de mechaniek van een motorrijwiel prutste. De agent vroeg hem zijn papieren te toonen, maar de jonge man bleek geen papieren bij zich te hebben. Hij moest daarom met het motorrijwiel naar het hoofdbureau van politie. Onderweg naar het bureau passeerde men een service-station, waarvan de eigenaar op den agent toekwam met de mededeeling, dat hij dien jongeman kende. Den vorlgen dag was hij bij het service-station geweest om benzine te tanken, welke hij niet kon be talen. Hij deed toen een verhaal, dat hij in Roosendaal verblijf hield en dat hij dooi de radio plotseling wegens familie-omstan digheden naar Den Haag was geroepen. Bij zijn vertrek uit Roosendaal had hij er, aldus ging het verhaal voort, niet op gelet of hij voldoende benzine in zijn tank had en of hij voldoende geld bij zich had. Den volgenden dag zou hij uit Den Haag naar Roosendaal terugkeeren en dan zou hij te Rotterdam de benzine komen betalen. De houder van het service-station geloofde het verhaal en verstrekte de benzine. In het hoofdbureau is de aangehoudene langdurig verhoord, waarbij hij bekende het motorrijwiel, waarmee hij bij het Park was aangetroffen, te hebben gestolen op het Koningin Emmaplein, waar het onbeheerd had gestaan. Voorts bekende hij. dat het motorrijwiel, waarmede hij den dag tevoren benzine was gaan tanken, gestolen was in Den Haag. Vermoedelijk heeft deze jongeman, de i8-jarige A. V van beroep monteur, ook in andere plaatsen motoren en fietsen gestolen. Het onderzoek wordt dan ook nog voortge zet. Inmiddels is V. in het huis van bewaring aldaar opgesloten. Vad. LADING VAN DE „GROENLO" IN BESLAG GENOMEN. Het Engelsche ministerie van voorlichting deelt mede, dat de lading van het Ncder- landsche stoomschip „Groenlo" in beslag is genomen, daar men de verdenking heeft, dat het schip contrabande aan boord heeft. Het ministerie van economische oorlogs voering verklaart, dat de „Groenlo" op 4 September ter hoogte van de Downs was aangehouden. Men bevond, dat het schip lading aan boord had, die aan Düsseldorf geadresseerd was, en op denzelfden dag heeft de contrabande-commissie bevolen, dat de lading in beslag moest worden ge nomen op grond van het vermoeden dat er contrabande aan boord was. Zoodra het schip gelost is, zal het worden vrijgelaten. NIET OP HET VERKEER GELET. Jongen door auto gegrepen en gedood. Gistermiddag omstreeks drie uur is te Rossum een zeer ernstig ongeluk gebeurd. De elfjarige O. Verkerk had den bestuurder van een vrachtauto den weg gewezen. Op den Baron van Randwijckweg verliet hij deze auto. Hierbij lette hij niet voldoende op het verkeer met het gevolg, dat hij door een uit de richting 's Hertogenbosch ko mende vrachtauto werd gegrepen. Dr. de Jong, die spoedig ter plaatse was, kon slechts den dood constateeren. MOTORRIJDER VERONGELUKT. Gistermiddag om half vijf is op den nieu wen rijksweg te Dubbeldam een 23-jarige motorrijder uit Vught, die achter een mili taire colonne vandaan kwam, tegen een uit uit de richting Dordrecht komende vracht auto gebotst. De ongelukkige was op slag dood. ERNSTIGE VAL. De zestigjarige echtgenoote van den heer Jacobs te Maasbree is gisteravond van de zoldertrap gevallen, ten gevolge waarvan zij een schedelbasisfractuur bekwam In levens gevaarlijken toestand is zij naar het zieken huis te Venlo overgebracht. BUITENLANDSCH GEMENGD. DE „SQUALUS" GELICHT. De Amerikaansche duikboot „Squalus", die op 23 Maart gezonken was, is aan de oppervlakte gebracht en wordt naar de vlootbasts van Portsmouth (V. St. ge sleept. HERDACHT ZIJN lOsten VERJAARDAG. De heer Van Straaten van Nes. De heer J. H. van Straaten van Nes te Boskoop herdacht in alle stilte zijn 70sten geboortedag. De heer Van Straaten van Nes. die nog een uitstekende gezondheid geniet, heeft zich gedurende zijn leven voor de gemeente Boskop vooral op tuinbouwgebied, uiter mate verdienstelijk gemaakt. Van vele ten toonstellingen was hij de energieke organi sator en wien men buitengewoon veel te danken heeft. Zijn maatschappelijk welk werd beloond met diverse Ridderorden. H.M. de Koningin benoemde den beer v. Straaten v. Nes tot Ridder le klas in de Huis orde van Oranje en tot Ridder in dc Orde van Oranje Nassau, terwijl Z.M. dc Koning van Zweden hem benoemde tot Ridder le klas in de Orde van Wasa. Moge de heer Van Straaten van Nes nog vele jaren de Boskoopsche belangen t°c steun zijn! 2-3 j

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsch Dagblad | 1939 | | pagina 10