DKW De strijd in het Verre Oosten Duitsche beschouwing over „economische neutraliteit" LESDSCH DAGBLAD - Eerste Blad Woensdag 13 September 1939 Overzicht f 1035.- De strijd in het Westen De strijd ter zee Steun aan Engeland Een taak voor de neutralen De bijeenkomst der Oslo-staten Amerika en de neutraliteitswet Evacuatie van departementen uit Londen De verhouding van Japan tot China Groote Japansche nederlaag! Verspreide berichten Cjfiuik d£n Redt Uwslanke lijn met @ry£JUdLfr££ite*t Waarschuwing aan neutralen tche artillerie en de Duitsche vliegers met betrekking tot open steden, markten en dorpen geschiedt op voorwaarde, dat deze door den tegenstander zelve niet worden gemaakt tot strijdgebied. Daar de Pool. zonder rekening hou den met zijn eigen bevolking, dit be ginsel verwerpt, zal de Duitsche weer macht van nu af aan met alle haar ter beschikking staande middelen den te genstand in dergelijke plaatsen breken. Het Duitsche luchtwapen zal in veree- niging met zware artillerie die militaire maatregelen ten uitvoer leggen, welke erop berekend zijn in den kortst moge- lijken tijd aan dergelijke plaatsen de doelloosheid van tegenstand duidelijk te maken. De gevolgen, welke daaruit zullen ontstaan, voor de zwaar beproef de bevolking, komen uitsluitend voor de verantwoordelijkheid van de Poolsohe regeering en haar even onbekwame als gewetenlooze legerleiders. Het Fransche legerbericht van gister avond luidt: ..Het oprukken werd aan hetzelfde front als gisteren voortgezet. De reactie van den vijand, vooral van zijn artillerie, is krach tig." Het Duitsche legerbericht meldt: Boven de luchtverdedigingszone West, werden drie Fransche verkenningstoestellen neerge schoten. n.l twee door het luchtafweerge schut en één door jachtoestellen. waarbij een vlieger-kapitein gevangen werd geno men. De Franschen geven volgend commen taar: Ondanks de belangrijkheid der resultaten van het Fransche opdringen gaat het toch nog slechts om detail-operaties. Ze worden weliswaar gekenmerkt door een zeer duide- 1 ij ken voortgang langs een breed front, doch de in'dit gebied op groote schaal bij eengebrachte troepen zijn nog steeds niet In beweging gezet; slechts de verkenners, door de infanterievoorhoede gesteund, wa ren totdusver in actie. De beweging gaat merkbaar naar het Oosten van het belangrijke industrie cen trum van Saarbruecken, dat thans ook aan de rechterzijde lichtelijk is ingesloten. Gemeld dient te worden, dat de Sieg- friedlinie in deze streek in Noordelijke rich ting slechts een tiental kilometers beslaat en dat de versterkte Duitsche linie, welke zich achter Saarbruecken uitstrekt, een soort schietgat vormt, bestaande uit een tweede stelsel van versterkingswerken. De Duitsche offensieve beweging langs de uiterste westzijde van het front langs de Moezel in de buurt van Sierck is niet voort gezet. Het betrof een klein treffen, dat in geen enkel opzicht te vergelijken valt met het optreden van de Fransche voorhoede in het centrale gedeelte van het front tus- schen Saar en Blies en de kleine Vogezen. Reuter meldt uit New-York, dat het Brit- sche vrachtschip Blairlogie buiten de Ier- sche kust tot zinken is gebracht, volgens een draadloos bericht, dat door de United States Lines is ontvangen. De bemanning is gered door het Amerikaansche stoom schip American Skipper, dat 150 mijl terug gevaren ls om de menschen aan boord te nemen. Officieel wordt medegedeeld, dat het j motorschip Inverliffey van de reederij Inver Tankers Ltd. tot zinken is gebracht. De bemanning is gered door het Amerikaan sche stoomschip R. G. Stewart. Vier Brit- sche koopvaarders hebben gemeld, dat zij I door duikbooten zijn aangevallen, doch hebben weten te ontsnappen. Zeven opvarenden van den Finschen vier- master Olivebank. die op de Noordzee op een drijvende mijn was geloopen en ge zonken. zijn gistermiddag door den Deen- schen vischkottèr Talldft in Esbjerg aan land gezet De schipbreukelingen hadden ongeveer 40 uur drijvend op een ra in zee rondgezwalkt. Het gezonken Finsche schip had 21 man aan boord, van wie 14 zijn ver dronken. onder wie de kapitein en de eerste stuurman. Aan de Noorsche kust zijn drie Duitsche vrachtschepen gestrand. HERTOG EN HERTOGIN VAN WINDSOR IN LONDEN. De hertog en de hertogin van Windsor zijn in de Britsche hoofdstad aangekomen. Benzine-besparing gebiedend noodzakelijk 1 De automobiel met het laagste brandstofver bruik blijft de DKW" wagen. Levering direct uit voor raad zonder orijsver- ardering. BLIJFT VANAF Importeur voor Nederland HART NIBBRIG EN GREEVE N.V. - Perkstreet 91 Den Heeg De waarschijnlijkheid, dat het den Duit- sohers in Polen niet meer zoo voor den wind gaat, ook al blijven zij, vooral in het Zuiden, vorderingen maken, neemt toe. Niet alleen blijkt dit uit de berichten van het front, doch ook uit de aankondiging, dat voortaan door de Duitsche luchtmacht en artillerie op de felste wijze zal worden opgetreden tegen steden en dorpen. Daar uit blijkt het duidelijkst, dat de Duitschers, die groote haast hebben, niet meer zoo danig vorderen als zij willen. Natuurlijk wordt als reden opgegeven, dat Polen oor zaak is voor dezen -scherpen maatregel ten gevolge van franc-t-ireurs als anderszins. Arm Polen In het We6ten is de volkomen eensge- zindheid van Engeland en Frankrijk nog eens bekrachtigd door Chamberlain's deel neming aan een zitting van den Oppensten Raad. Zal het Westen nu eerlang krach tiger in actie komen om Polen te ontlasten? Zooals bekend, is het Britsche leger naar Frankrijk overgebracht. Overigens blijft de woorden-oorlog on verminderd voortduren. Paul Valery, de bekende Fransche schrij ver, heeft voor de radio een.rede gehouden, waarin hij o.a. zeide: De oorlog, die thans wordt gevoerd, is een oorlog tusschen lan den die vrij zijn en een land. dat dit niet is. Een vrij land is een land. waar niemand I er mede accoord gaat of begrijpt, dat de vrede of de oorlog afhankelijk kan zijn van het humeur, de zenuwen, het ideaal, de sombere overpeinzingen of een droom van één man. Vervolgens verklaarde Valéry zich erover te verbazen, dat een groot volk en nog wel een van de best onderwezen en meest be dachtzame volken, zich heeft onderworpen aan „de monsterachtige autoriteit van een eenzame". In enkele jaren is de cultuur en de geest in Duitschiand teniet gegaan en zelfs het begrip voor wat in een oorlog en voor de economie noodig is. is verkleind. Tot nu toe heeft de speler Hitier gewon nen en hij luistert naar geen rede meer, bezeten als hij is door het verlangen naar nieuwe heroveringen. En nu is het oorlog, een vreemde oorlog. Een oorlog, zooals men nog nooit heeft ge zien, een oorlog van de rede tegen de krankzinnigheid, een oorlog van eerbied voor de aangegane verplichtingen tegen het verachten van de eer, een oorlog van den geest tegen de onderdrukking van jedere gedachte Evenwel een oorlog zonder eenigen haat tegen de Duitsche massa van lijdzame zielen, die geen weerstandskracht bezitten tegen den waanzin, welke hen leidt; een oorlcg, welke het vijandelijke volk bevrijden wil en ons dwingt menschen te bevechten, die wij niet kunnen nalaten te beklagen. Maar er moet tenslotte een einde komen aan een onhoudbaren toe stand. Van Duitsche zijde sohijnt men den blok kade-oorlog toch niet zoo licht te nemen, gelet op de wijze, waarop op de neutralen de grootste pressie wordt geoefend om in geen enkel opziicht voor Engelsche macht te -buigen 6081 (Ingez. Med.) regeering, zonder hun effiency té verliezen, uit Londen naar elders over te brengen. In welingelichte kringen verluidt, dat on geveer 7 tot 8000 personen hierbij betrokken zijn. Dit staat echter niet in verband met het evacuatieplan voor Londen. Het plan. dat men thans overweegt, wordt eenvoudig beschouwd als een voorzorgsmaatregel, welke vergeleken kan worden met de eva cuatie der kinderen in de vorige week en als een decentralisatiemaatregel met het doel, den druk op Londen te verlichten. Geen enkel departement wordt in zijn geheel ge- i evacueerd. Men legt er den nadruk op, dat j geen enkele minister of officier, die betrok ken is bij de feitelijke regeering des lands, uit Londen vertrekt. Het ligt in het voor nemen van de regeering om niet uit Londen te vertrekken, wanneer het mogelijk is, de werkzaamheden zonder verlies van efficien cy voort te zetten. Graaf Dalla Torre, directeur van de ,.Os- servatore Romano", doet een beroep in zijn blad op de neutrale staten, opdat zij er naar zullen streven het leed van den oorlog te verzachten. Hij spreekt den wensch uit, dat zij in de mate van het mogelijke de huma nitaire organisaties weer op de been brengen welke zij in den vorigen oorlog in het leven hadden geroepen. De directeur van het Vaticaansche blad noodigt de regeeringen van de neutrale staten uit, zich te gedragen „als hl 1914 en beter nog dan in 1914". Hij schrijft o.m. „Wij staan aan het begin van een verschrikkelijk langen weg en men zal voortdurend hooren spreken over bom bardementen van burgerbevolking, geweld daden. slachtingen, tranen van vrouwen en kinderen. Hebben de neutralen temidden van een dergelijke draaikolk van verschrikking niet den bewonderenswaardigen plicht, den toorts van het ideaal en van de goedheid hoog te houden? Wat een schoon arbeidsveld voor de neu traliteit!" Gisteravond heeft de permanente com missie van de Oslo-staten in het ministerie van bultenlandsche zaken te Brussel haar werkzaamheden beëindigd. Na de vergade ring werd het volgende communiqué aan de pers verstrekt: „De permanente commissie van de Oslo- staten heeft op 11 en 12 September te Brus sel vergaderd en heeft met medewerking van de deskundigen de vraagstukken be sproken, welke op het programma stonden. De besprekingen werden gevoerd over de maatregelen, welke genomen moeten wor den op handelsgebied, in verband met den oorlog. Gebleken is, dat de vertegenwoor digde volkeren eensgezind zijn. Op een la- teren datum zullen de deskundigen op nieuw bijeen komen." President Roosevelt heeft verklaard, dat hij binnenkort een aankondiging zou uit geven betreffende de bijeenroeping van een speciale zitting van het congres ten be hoeve van herziening van de neutraliteits wet. Hij weigerde mede te deelen of hem een datum voor den geest stond. De datum van 2 Oct. is genoemd. Evenals Borah heeft ook senator Nye in een openlijke verklaring aangekondigd zich onvoorwaardelijk te zullen verzetten tegen de pogingen tot opheffing van het wapen embargo. Daar het Amerikaansche volk, aldus Nye, tot dusverre slechts van één zijde is ingelicht, heeft de isolationistische groep in het congres zich voorgenomen, een harts tochtelijke campagne ter inlichting van het volk te voeren, zoodra de Senaat de kwes tie der neutraliteit zal behandelen. Vele Amerikanen gelooven, dat de Vereenigde Staten de West-Europeesche democratieën economisch moeten steunen zonder deel te nemen aan den oorlog. Deze beide dingen, zoo verklaarde Nye, zijn echter onvereenig- baar. Roosevelt moet zich op sterk verzet van de oppositie voorbereiden. Niettemin geloofde Nye zelf. dat Roose velt het pleit zal winnen. In de persconferentie herinnerde Roose velt eraan, dat de Monroe-leer van haar ontstaan af bedoelde te verhinderen, dat nieuwe rijken zich zouden meester maken van Amerikaansch gebied of van in Ame rika gelegen gebied, dat onder de souve- reiniteit van andere Europeesche mogend heden staat. Hij zeide wantrouwen te koes teren ten aanzien van een nieuwe Euro peesche overheersching van dit gebied. On der het tot Europeesche mogendheden be- hoorende gebied, dat de Amerikaansche regeering niet in andere handen wenscht te zien overgaan, noemde Roosevelt bij wijze van voorbeeld St. Pierre en Miquelon, EEN GIFT VAN AUSTRALIË. In het parlement te Canberra heeft de leider der oppositie voorgesteld, dat Austra lië voor een waarde van een millioen pond levensmiddelen, waaronder ook graan, naar Engeland zou zenden als gift van het Ge- meenebest. Minister Menzies nam het voor stel over DE AGA KHAN BIEDT ZIJN DIENSTEN AAN. Evenals in 1914 heeft de Aga Khan ook nu zijn diensten aangeboden aan de Indische regeering. DE MEDEWERKING VAN BRITSCH-IND1E. In het Huis van Afgevaardigden te Simla heeft de leider den steun van regeering en volk aan Engeland toegezegd. Ofschoon Indië, zoo zeide hij. schijnbaar geen onmid dellijk belang heeft bij den Europeeschen krijg, moest men niet vergeten dat ook de toekomst van Indië op de slagvelden van Europa beslist werd en welke zou die toe komst zijn als het bruut geweld over rechl en wet zou zegevieren? Het Huis heeft een telegram aan den Koning en aan Chamber lain gezonden. Het Britsche ministerie voor de voorlich ting deelt mede, dat de regeering stappen onderneemt om een beperkt aantal depar tementale diensten, die hun werkzaamheden kunnen verrichten buiten het centrum der De Japansche regeering heeft een pro gram gepubliceerd van haar politiek ten aanzien van de regeling van de Chineesche kwestie. De regeering verklaart een volledige regeling dezer aangelegenheid te zoeken met een nieuwe centrale regeering in China, welke in de naaste toekomst zal worden ge vestigd. De pogingen der regeering zijn gericht op het duidelijk maken van de grondbeginselen der nationale politiek met betrekking tot de ordening van de buitenlandsche relaties, de versterking van de nationale verdediging, de bevordering der industrie, de verzekering van de levensbehoeften in het binnenland en ten aanzien van alle andere phasen van hel nationale bestuur. Vooral van belang voor de onmiddellijke toekomst zijn de volgende zaken welke de regeering vast besloten is ditmaal met het oog op den ernstlgen toestand ten uitvoer te leggen. 1. De regeling der Chineesche aangele genheid de basis van deze politiek beoogt het hoofd te bieden aan de ingewikkelde en delicate internationale verwikkelingen in het buitenland, door vast te houden aan de onafhankelijke positie van het Japansche rijk en in het binnenland te streven naar de voltooiing der bewapening en de ontwik keling van de fundamenteele kracht van de natie en door de concentratie van verschei dene binnen- en bultenlandsche maatrege len. die ten doel hebben een solidariteit tot stand te brengen tusschen Japan en Mand- sjoekwo en nieuwe betrekkingen tusschen Japan en China. 2. Voor de regeling der Chineesche aan gelegenheid bestaat de onveranderlijke po litiek, waartoe reeds eenigen tijd geleden was besloten. Met het oog op het streven in een nieuwe verre toekomst een nieuwe cen trale regeering te vormen, zal de Japansche regeering positieven bijstand verleenen voor de vestiging daarvan, er mede samen werken en er naar streven een volledige re geling der Chineesche aangelegenheid tot stand te brengen door passende en gepaste stappen te nemen. 3. Met het oog op de jongste internatio nale situatie zal de regeering de ten uitvoer legging bespoedigen van plannen voor de uitbreiding der productiecapaciteit, teneinde in vitale behoeften voor de nationale ver dediging zelf te kunnen voorzien. Een Amerikaansche dagbladcorrespon dent, die zoo juist uit de gevechtszone In Peiping is aangekomen, meldt, dat de Ja panners een belangrijke nederlaag hebben geleden in een veldslag tegen de sovjet-troe pen aan de Mongoolsch-Mandsjoerijsche grens. Deze correspondent verklaart, dat vijf-en-twintlg-duizend Japanners gedood of gewond zijn in den slag en dat hun linie aan den Oosteüjken oever van de rivier Khalka volledig ineengestort is. De sovjet-troepen, zoo voegt de verslagge ver hieraan toe. hebben niet alleen de ver loren stellingen heroverd, maar tevens een aanzienlijke streek van Mandsjoerijsch ge bied bezet. De opmarsch der sovjets volgde op een verschrikkelijken aanval, welke ge steund werd door nieuwe typen artillerie en tanks. Berichten uit andere buitenlandsche bron nen in Noord-China maken melding van groote Japansche troepenbewegi'-gen naar Mandsjoekwo Reuter merkt naar aanleiding hiervan nog op, dat dit bericht onder alle voorbe houd wordt doorgegeven, aangezien voor het oogenblik geen bevestiging uit een an dere bron is verkregen Martinique. Guadeloupe, de Nederlandsche bezittingen en Britsch Guyana. 45.000 JOODSCHE VRIJWILLIGERS. In de eerste twee dagen van de campagne van het Joodsch Agentschap en den Natio- nalen Joodschen raad tot het vrijwillig dienstnemen bij de plaatselijke verdediging en de hulpdiensten van het Britsche leger hebben zich 45.000 volwassen Joodsche mannen en vrouwen opgegeven. Negentig procent van de mannen verklaarde zich bereid dienst te doen in het Britsche leger, hieronder bevinden zich talrijke vroegere officieren van het Duitsche, Oostenrijksche en Tsjechoslowaaksche leger. DE POLITIEKE POLITIE IN ITALIË. Het Italiaansche staatsblad publiceert een bericht, waarbij aan het ministerie van binnenlandsche zaken een bedrag van 2.500.000 lire wordt toegestaan voor de „verzekering van de geregelde functlonnee- ring van den dienst der politieke politie." DE MAATREGELEN TEGEN DE KERKEN IN DUITSCHLAND. Ten aanzien van de in het buitenland de ronde doende geruchten over scherpe maatregelen in Duitschiand tegen de ka- en toch slank blijven, Indien U In plaats van suiker In spijzen en dranken Crystallosetten gebruikt* Crystallosetten veroorzaken geen vetvorming, doch houden hef lichaamsgewicht laag. De erlgU noele Crystallosetten zijn In handige vergulde doosjes a 500 stuks bij alle apothekers en drogisten ver krijgbaar tegen den prijs van i 0,4? 6091 angez. Med.) tholieke kerk wordt van welingelichte zijde verklaard, dat in de afgeloopen dagen ver scheidene kerken zijn gesloten. Hierbij is sprake van gebouwen, die te ver liggen van schuilplaatsen, zoodat bij luchtalarm de bezoekers niet spoedig ge noeg de schuilkelders kunnen bereiken. Wat de katholieke pers betreft, zijn ter be sparing van papier de talrijke katholieke tijdschriften beperkt tot vijf. Gelijke maatregelen zijn genomen voor de Evangelische Kerk. De Deutsche diplomatisch-politisclie Kor- respondenz houdt zich bezig met de econo mische neutraliteit, waarbij o.m. het vol gende uiteengezet wordt: De Duitsche regeering heeft reeds voor het uitbreken van het huidige conflict tegenover de niet betrokken staten, die tengevolge van hun aardrijkskundige lig ging blootgesteld konden schijnen aan het gevaar om door het conflict geraakt te worden, in plechtigen vorm de verklaring afgelegd, dat zij hun neutraliteit op de pijnlijkste wijze in acht zou nemen. In- tusschen heeft de Duitsche regeering deze algemeene verklaring nog verduidelijkt ten aanzien van haar beteekenis op econo misch gebied in het bijzonder tegenover Nederland, België en de Scandinavische landen. De opvatting der Duitsche regeering is, dat economische neutraliteit de voortzetting beteckent van den moree- len goederenruil en het normale goe derentransito. Zij is daarmede in overeenstemming met de algemeene opvatting van het volken recht, hetgeen bovendien door een reeks van internationale verdragen formeel be krachtigd is bijv. in een verdrag tusschen Duitschiand en Denemarken. Duitschiand heeft zich tegenover de neutrale staten principieel bereid ver klaard zyn normalen goederenuitvoer naar deze staten voort te zetten en den normalen invoer uit deze staten op te nemen. De Duitsche regeering heeft de verwachting en den eisch uitgespro ken, dat deze staten van hun kant principieel hetzelfde doen tegenover Duitschiand. Een verder gevolg is. dat Duitschiand er niets tegen inbrengt, wanneer de neu trale staten hun normalen goederenruil ook voortzetten met de staten, waarmede Duitschiand in conflict is. De Duitsche regeering heeft tegenover de neutrale staten de verzekering gegeven, dat zij dit niet zou beschouwen als een in strijd met de neutraliteit zijnde houding. Zij heeft het aan den anderen kant als een onneutrale houding duidelijk gemaakt, wanneer de neutrale staten zich door andere staten feitelijke be perkingen of formeele controles lieten opdringen, die tegen de voortzetting van den normalen goederenruil en het normale goederentransito der neutrale staten met Duitschiand gericht zijn. De Duitsche houding tegenover de neu trale staten op economisch gebied is daar mede duidelijk en in overeenstemming met het volkenrecht vastgesteld. De Duitsche regeering kan met voldoening vaststellen, dat deze principieele opvatting door de regeeringen, tegenover welke deze verkla ringen zijn afgelegd, positief is opgenomen en aanvaard. Daarmede is een grondslag vastgelegd, die het voor zoover Duitsch iand betreft voor de neutrale staten waarborgt, dat zij door het conflict ook in economisch opzicht zoo ongeraakt en on- geschaad mogelijk blijven. Ervaringen uit vroegeren tijd en de eerste berichten over de huidige houding van Engeland tegen over de neutrale staten op economisch ge bied geven de Duitsche regeering welis waar aanleiding om deze houding van En geland tegenover de neutrale staten zeer aandachtig te volgen. Evenzoo zal zij er aandacht aan schenken, hoe de neutrale staten zich gedragen tegenover eventueele eischen of inbreuken van Engeland op economisch gebied. Wanneer daaruit voor de Duitsche regeering verder de noodzake lijkheid zou voortvloeien om de faire en objectieve houding te herzien, die zij te genover de neutrale staten heeft uiteen gezet, dan zou zij dat betreuren. De verantwoordelijkheid daarvoor treft dan echter in de eerste plaats Engeland en in de tweede plaats de neutrale landen zelf. die zich door Engeland een onneutrale houding ino.i opdringen. NAGEKOMEN. Kon. Ncd. Stoomboot My. - COTTICA. 12 Sept. nam. 11 uur 30 van IJmuiden n. W.-Indië. Holland—Amerika Lijn NIEUW AMSTER DAM, 13 Sept. nam. van New-York te R'dam verwacht (behoudens oponthoud) LEER DAM. 12 Sept. van R'dam te New-Orleans NOORDAM, 12 Sept. van New-York te Phila delphia BEEMSTERDIJK, 12 Sept. van Baltimore te New-York. RotterdamZuid-Amcrika HJn ALPHACCA. 12 Sept. van R'dam te B. Aires. Rolt. Lloyd KOTA AGOENG. thuisr.. 12 Sept. van Port Soudan. Diverse Stoomvaartberichten BATAVIER II* R'dam naar Londen. 13 Sept. uit den N.- Waterweg LIES, m.s.. 13 Sept, van Amst. te R'dam MADJOE. m.s., 11 Sept. te Nykjo- bing MARS, m.s., 11 Sept. van Lysekll ALKO. m.s., 11 Sept. van Harlingen naar Groningen IRIS, m.s., 11 Sept. van Har lingen naar Groningen NISIDEO. m.s.. 12 Sept. van Helmond te Amsterdam TRUIDA m.s., 12 Sept. van Amst. naar Alkmaar JUTLAND m.s., 12 Sept. van Hunnebostrand te IJmuiden BLACK EAGLE, verm. Sept. van New-York te Antwerpen IJSSEL, m.s., 12 Sept. van Sundsvall te R'dam 3—1

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsch Dagblad | 1939 | | pagina 2