Chamberlain over den
toestand
Nieuws
uit de Filmwereld
„Champagne
LEIDSCH DAGBLAD, Vrijdag 8 September 1939
Derde Blad No. 24373
De Maginot- en Siegfriedlinie
tVGEZMÉM
/TIWN
Een nieuwe Duvivier film:
SOsfe Jaargang
Wat tot dusver
gedaan werd
Een Fransche
beschouwing
In de gisteren gehouden zitting van het
Britsche Lagerhuis heeft minister Cham
berlain een verklaring afgelegd over den
huidigen toestand. Hij zeide o.a.:
In het Oosten voeren de Polen een zwa-
ren strijd tegen een sterken, meedoogenloo-
zen vijand, die vertrouwt op het gewicht
van zijn aantal en zijn materiaal om allen
tegenstand te breken.
Tegen de overweldige meerderheid in de
lucht bestrijdt de Poolsche soldaat, die
overtroffen wordt in aantal en geschut,
elke centimeter van den Duitschen op-
marsch.
Het Duitsche plan, zoo vervolgde
Chamberlain, schijnt daarin te be
staan, dat de voornaamste inspan
ning gericht wordt tegen Polen.
Ondanks het verlies aan materiaal
en menschenlevens, dat zij reeds gele
den hebben, blijven het moreel en de
moed van het Poolsche volk onaange
tast.
De Britsche en Fransche regeeringen
hebben een overeenkomst met de Poolsche
regeering geteekend voor de verschaffing
van verdere financieele hulp aan Polen.
In het Westen heeft Frankrijk zijn strijd
krachten met volkomen doeltreffendheid
én gemak gemobiliseerd en thans zijn zij
met den vijand in contact aan hun ge
meenschappelijke grens.
Bij het uitbreken van den oorlog legt het
Fransche volk eenzelfde vastberadenheid
én solidariteit aan den dag, als hier valt
waar te nemen.
De samenwerking tusschen beide landen
is volledig en de regelingen, welke thans
van kracht zijn geworden voor overleg op
elk gebied, verband houdende met de oor
logvoering, werken gemakkelijk en goed.
Hier te lande, aldus Chamberlain, zijn de
defensieve maatregelen van ons leger, wel
ke zeer uitgebreid zijn, op tijd genomen,
dank zij de voorzorgen gedurende het tijd
perk van spanning.
De opstelling van het luchtafweergeschut
en van de kustverdediging is op doeltref
fende wijze geschied. De mobilisatie van de
rest van het leger is met de grootste vlot
heid verloopen. Het moreel van alle gele
deren is hoog.
Sprekende over de strijdkrachten ter zee.
zeide Chamberlain: Een belangijk feit is
tot dusverre de ontwikkeling van den aan
val van Duitsche duikbooten op Engelsche
schepen.
Het tot zinken brengen van de „Athe-
nia" met zijn tooneelen van dood en
schrik heeft feitelijk de oorlog ingeluid
en geen ontkenningen ot fantasieën
van Duitschland zullen het publiek
overtuigen van Duitschlands onschuld
aan deze misdaad, welke de wereld diep
heeft geschokt en verschrikt.
Behalve op de ,,Athenia" zijn aanval
len ondernomen op andere Britsche
schepen door Duitsche duikbooten en
zijn drie of vier schepen tot zinken ge
bracht.
De admiraliteit, zoo vervolgde Cham
berlain, heeft terstond tegenmaatrege
len getroffen. De Britsche torpedoja
gers en andere ai)ti-duikbootvaartui-
gcn zijn zeer actief en weldra zullen
grootc versterkingen van anti-duik
boot- en escortevaartuigen beschikbaar
zijn.
Stappen zijn ondernomen, om zoo spoe
dig mogelijk een convooistelsel in te rich
ten.
De meeste der tot dusver aangevallen
schepen waren vaartuigen, die hun reis
begonnen waren vóór het uitbreken van
den oorlog en voor hen kon onze verdedi
gingsorganisatie natuurlijk niet terstond
volledig zorgen.
Hoewel wekelijksche verliezen verwacht
moeten worden geenszins wil ik de be
dreiging voor onze scheepvaart verkleinen
geloof ik, dat het huis en het land er
van verzekerd kunnen zijn, dat de marine
het probleem steeds beter in bedwang zal
weten te krijgen.
Sprekende over de aanvallen van vlieg
tuigen op Duitsche oorlogschepen te Wil
helmshaven, zeide Chamberlain: Op een
z.g. slagschip in zakformaat zijn minstens
twee treffers neergekomen. Men moet be
denken, dat het aangevallen doel waar
schijnlijk tot de best verdedigde punten
van Duitschland behoort.
De wijze, waarop de aanvallers hun taak
hebben volbracht, ondanks de kracht der
verdediging, is den hoogsten lof waardig.
Ook moet rekening gehouden worden met
de weersgesteldheid op den namiddag van
den aanval. Het zicht was bijzonder slecht
en het laatste stadium der aanvallen ge
schiedde in een verblindenden regen en
storm.
Het zal het huis interesseeren te verne
men. dat onder hen, die aan den aanval
deelnamen, zich eenigen bevonden uit de
dominions.
Het huis weet, dat uitgebreide verken
ningsvluchten boven Duitschland zijn uit
gevoerd op drie achtereenvolgende avon
den van deze week. Meer dan tien millioen
exemplaren strooibiljetten, gericht tot het
Duitsche volk, zijn over een uitgestrekt ge
bied in Noordelijk en Westelijk Duitschland.
incl. het Roergebied, neergelaten.
Hoewel bij elke gelegenheid de vijande
lijke verdediging volledig in werking werd
gesteld, werd geen contact verkregen met
vijandelijke vliegtuigen en keerden al onze
toestellen veilig naar hun bases terug.
De bedrijvigheid der vecht- en kustcom-
mando's is. al liep zij minder in het oog,
niet minder intensief geweest. De organi
satie van de defensiediensten in het bin
nenland wordt snel voltooid. De verduiste
ringsmaatregelen vorderen op bevredigende
wijze.
Met behulp van luchtverkenning gedu-
renden iederen nacht is het mogelijk ge
weest, lichten te ontdekken, die op onregel
matige wijze zichtbaar werden en terstond
is opgetreden tegen de overtreders.
Vervolgens sprekende over de evacuatie,
verklaarde Chamberlain, dat tot dusverre
anderhalf millioen moeders en kinderen
naar het platteland geëvacueerd zijn. De
regelingen voor evacuatie en transport wor
den zonder haperen uitgevoerd.
Ruim twee-honderd-duizend ziekenhuis
bedden zijn thans gereed voor gewonden bij
luchtaanvallen. Hiervan bevinden er zich
56.500 in Londensch gebied.
De hulpbrandweerdienst is vlug en vlot
gemobiliseerd en over het geheel worden de
"beschikbare brandweereenheden permanent
bezet en gereed voor optreden gehouden.
In Londen bijv. staan ruim 1800 brand
spuiten gereed om op te treden, vergeleken
met 125 in vredestijd.
Ik hoop. dat mijn verklaring het huis en
het land zal toonen, dat onze oorlogsin
spanning in haar véle aspecten snel aan
omvang toeneemt. Ik weet, dat deze in- I
spanning het volledige gewicht achter zich
zal hebben van het geheele volk van dit
land, dat eensgezind is in de overtuiging,
dat geen natie ooit voor een hoogere taak
ten oorlog trok.
Wij zijn ten zeerste aangemoedigd door
de wetenschap, aldus Chamberlain tenslot
te, dat wij in de worsteling voor de verde
diging van vrijheid en vrije instellingen en
door het behoud van alles, dat het leven
levenswaard maakt, kunnen rekenen op
den steun der overzeesche leden van het
Britsche gemeenebest. Uit eigen vrijen wil
en onder geenerlei vorm van dwang, behal
ve de moreele dwingende kracht van recht
en rechtvaardigheid, hebben deze zelfbe-
sturende naties haar voornemen uitgespro
ken om samen te werken in een zaak, die
haar niet minder kostbaar* is, dan het volk
van het moederland.
In een nadere aanvullende verklaring
heeft Chamberlain vervolgens nog gezegd,
dat de Britsche regeering voorstelde, dat
de Volkenbond zijn bijeenkomst voor het
oogenblik zou uitstellen tot men zien kan,
hoe de zaken zich ontwikkelen.
Op de vraag of er kans bestaat op
spoedige Engelseh-Fransche militaire
operaties in het Westen ter verlichting
van den druk op Polen, zeide Chamber
lain, dat hij op een dergelijke vraag
geen antwoord kon geven.
Nadat Chamberlain zijn verklaring had
afgelegd, drong Greenwood er bij den eer
sten minister in het openbaar belang
krachtig op aan, dat hij zichzelf volledig
zou uitspreken, wanneer hij in de toekomst
zich tot het land zou richten en dat hij,
of er nu goed of slecht nieuws mede te dee-
len viel, het land er spoedig van op de
hoogte zou stellen, opdat het volk van En
geland zou weten, dat niets wordt achter
gehouden, aangezien men kan vertrouwen,
dat het de waarheid onder oogen kan zien,
hoe afschuwelijk ze ook zou mogen zijn.
Chamberlain antwoordde hierop: Wij
waardeeren ten volle de overwegingen, die
aan het huis worden voorgelegd, en juist
dit onderwerp is vandaag door het oorlogs
kabinet besproken.
Wij zullen er naar streven, de zaak te
behandelen, precies in den geest, welken
Greenwood uitgesproken heeft.
Wij willen het publiek echter geen en
kele inlichting geven, die onjuist zou kun
nen zijn en zeer vaak is het onmogelijk,
terstond zeker te zijn van alle feiten.
Maar dat weerhoudt ons niet. noodzake
lijkerwijze ervan iets te zeggen. Zelfs wan
neer wij niet alle feiten zouden kunnen
geven, zouden wij toch sommige feiten,
waaromtrent geen twijfel bestaat, kunnen
mededeelen.
Naar aanleiding van den korten en wei
nig zeggenden inhoud der Fransche leger
communiqués schrijft Havas, dat deze com
muniqués inderdaad een record zijn van
laconisme, die den commentators slechts
de mogelijkheid bieden opmerkingen te ma
ken over het gebied, waar gedurende vier
dagen de legers met elkaar in contact zijn.
De streek is bekend, de décors zijn be
roemd. Het is nog geen twee maanden ge
leden, dat Duitschland in alle bioscopen
ter wereld verschillende beelden liet ver-
toonen van de Siegfried-linie....
(Bulten verantwoordelijkheid der Redaotle).
Cople van de al of niet geplaatste stukken
wordt niet teruggegeven.
COLLECTE.
De afdeeling Leiden van de Veieeniging voor
Chr. Gezondsheids- en Vacantiekolonles ln
Nederland zal a.s. Zaterdag 9 September een be
roep doen op uw aller milddadigheid ten behoeve
van het zwakke Leidsche kind.
Niettegenstaande een nagenoeg leege kas heeft
de afdeeling Lelden niet geaarzeld van Januari
af tot nu toe 39 kinderen uit te zenden naar een
onzer koloniehuizen, overwegende dat dit na onzen
collecte-datum weieens niet meer mogelijk zou
kunnen zijn. De kolonichuizen blijven echter ook
nu voor de kinderen geopend.
Nu is ons dringend verzoek: koopt allen een
speldje ten bate van dit specifiek Leidsch belang!
Namens de afdeelfng Leiden.
E. C. DE LANGE, Secr.esse.
Wat de Maginot-linie betreft, deze dient
als model voor alle militaire versterkingen
die sedert een tiental jaren in Europa zijn
gebouwd. De Siegfried-linie is een haastig
antwoord op de Maginot-linie. Zij liggen
aan weerskanten van den Rijn, loopen
aanvankelijk parallel doch gaan vervolgens
uit elkaar ter hoogte van de uitvloeiing van
de Lauter aan den linker-Rijnoever.
De Maginot-linie blijft de Fransche grens
volgen, terwijl de Siegfried-linie zich er
van verwijdert, zonder daarom den loop
van den Rijn te volgen, die een natuurlijke
grens en een natuurlijke verdediging vormt.
De Maginot-linie maakt een rechten hoek,
terwijl de Siegfried-linie eenigszins een
stompen hoek vormt. Derhalve kunnen de
tegenover elkaar liggende verdedigings
linies en aanvalsbases in twee deelen ver
deeld worden. In de eerste plaats het Rijn
dal. in het algemeen loopende in de rich
ting Zuid-Noord over een afstand van
ruim 170 K.M. van het Zwitsersche Bazel
tot de samenvloeiing van Lauter en Rijn,
en in de tweede plaats het gebied tusschen
Rijn en Moezel, waar de staatkundige
grens dwars door een afwisselend terrein
loopt in de richting Oost-West, over ruim
180 K.M,
Ten Westen van de Moezel begint het
neutrale groot-hertogdom Luxemburg. De
eerste oorlogsoperaties spelen zich dus af
binnen een driehoek, waarvan de zijden een
lengte hebben van 350 KM. en waarvan
de top gevormd wordt door de samen
vloeiing van Rijn en Lauter op 15 K.M af
stand van de groote Duitsche stad Karls
ruhe.
Het Rijnfront wordt aan één kant be
grensd door Elzas-Lotharingen over een
breedte van ongeveer 60 K.M. en be-
heerscht door de glooiende helling., waar
op zich de wijnbergen uitstrekken van de
beroemde Elzasser-wijnen, en door de be-
boschte bergen van de Vogezen, de beken
de „ballons", bergen met afgeronde top-
pen. Aan den anderen kant stijgt het Rijn
dal naar het bergmassief van het Zwarto
Woud. Aan belde kanten liggen de steden,
met uitzondering van Straatsburg, niet di
rect aan de oevers van de rivier, welke
doorsneden zijn met doodloopende zijtak
ken en die verder bedekt zijn met steenen
en daardoor onvruchtbaar.
Talrijke boschjes en bosschen benemen
vooral aan Fransche zijde het uitzicht.
Bruggen zijn zeldzaam en de rivier is breed
terwijl overigens bij den oorlogstoestand
eventueele bruggen toch vernield zouden
zijn.
Temidden van de rijke en vruchtbare
Elzas en in Lotharingen liggen vele ge
huchten, dorpen en stadjes. De stad Muhl-
hausen ligt op een afstand van 15 K.M. van
den Rijn. Colmar nog verder weg, en voorts
ligt er Straatsburg, welks Rijnhaven tegen
over de Duitsche stad Kehl ligt. Lotharin
gen is over de Vogezen heen verbonden met
het overige Frankrijk door een uitmuntend
wegennet en door spoorwegen, die door
diepe tunnels loopen. De bevolking werd
geëvacueerd bij het begin van de crisis.
Aan den overkant ligt de Duitsche vlakte
veel meer ingeklemd tusschen het Zwarte-
woud en den Rijn met de steden Lorrach
tegenover Bazel, Freiburg tegenover Col-
mar en verder Lahr,. Offenburg, het be
kende kuuroord Baden-Baden en Rastatt,
25 K.M. ten Zuiden van Karlsruhe, de
hoofdstad van Baden. Van Noord naar Zuid
loopen door deze streek wegen en een
spoorweg, die thans onder het vuur der
Fransche kanonnen liggen. Langs den loop
van den Rijn zijn ln de onmiddellijke na
bijheid van den oever versterkingen ge
bouwd die als vooruitgeschoven bastions
der verdedigingslijn zijn bedoeld.
Deze versterkingen liggen nauwelijks on
der den grond door geologische oorzaken.
Het Rijnwater vloeit tusschen de keibed
dingen op nauwelijks zes meter diepte.
Aan den Franschen kant vindt men be
tonnen kazematten, voorzien van vele auto
matische vuurwapenen, waarvan het flank-
vuur het oversteken van de rivier met
pontons of zelfs met gepantserde sloepen
onmogelijk maakt. Aan Duitsche zijde had
men dezelfde bedoeling maar door de haast
waarmee men daar de versterkingen heeft
gebouwd, is dat op verkeerde wijze ge
schied en heeft men fouten gemaakt, toen
den vorigen winter de Rijn plotseling be
gon te wassen. Verscheidene blokhuizen lie
pen onder water voordat het beton was ge
droogd en pioniers moesten met dynamiet
verschillende bouwsels weer vernielen en
vervangen door nieuwe constructies, waar
van de betonnen muren ostentatief zicht
baar zijn aan den Franschen oever. Bo
vendien is de Duitsche oever lager dan de
Fransche.
Van de samenvloeiing van Rijn en Lau
ter af schelden zich de Maginotlinie en
Siegfriedlinie. De eerste volgt nauwkeurig
de grens doch de tweede wijkt daarvan af,
zonder evenwel den Rijn te volgen. Er
blijft dus een groote ruimte over. waarbin
nen de vijandelijkheden zijn begonnen. De
Maginotlinie steunt op de lage bergkam
men van de Vogezen, die zich in Duitsche
richting voortzetten in het Harzgebergte.
Tusschen beide lijnen ligt een heuvelach
tige streep, met hooge toppen en verschei
dene steden, o.a. Fischbach, Pirmasens en
Zweibrucken. Meer naar het Noordwesten
begint het industriegebied van de Saar,
doorsneden door deze rivier en door de
Blies, met een bodem, die ondergraven is
door mijnen en waarop groote industrieele
ondernemingen zijn gevestigd. Achter deze
rivieren verheft zich weer een beboscht
bergmassief De Siegfriedlinie loopt over
deze beboschte heuvels tot aan Frier en de
samenvloeiing van Saar en Moezel. De Ma
ginotlinie profiteert van een natuurlijke
bodemgesteldheid die zeer gunstig is voor
verschansingen, en buigt zich om kleine
steden die een naam in de geschiedenis
hebben, zooals Weissenburg. Forbach en
Bitsch. De stad Metz dient daarbij als
steunpunt.
„IK BEN GEEN MISDADIGER".
DC GESCHIEDENIS HERHAALT ZICH,
OOK IN HOLLYWOOD.
John Garfield speelt deze week de hoofd-|
W in de film „Ik ben geen misda$jigeri.J*
nen met Claude Rains, Ann Sm
Robson en anderen.
Er is ln Hollywood een film gereed geko
men op een tijdstip, dat de dramatische
periode uit de wereldgeschiedenis, waar
van zij verhaalt, door de gebeurtenissen van
de jongste dagen achterhaald is. Zoo
versch in het geheugen der menschen ligt
de wereldoorlog van 1914. nochtans zóó ver
van de verbeelding van het immer ver
jongende Hollywood staat deze af, dat men
nauwelijks kan wennen aan het denkbeeld,
dat zij, die er eens bij betrokken waren,
hun rollen opnieuw zullen spelenspe
len in den loop der dagelijksche gebeur
lijkheden, maar ook spelen in een recon
structie van feiten, die plaats vonden
tijdens den grooten wereldbrand en samen
gevat zijn Ln de film .Nurse Edith Cavell".
Nauwelijks waren de eerste berichten be
kend, dat men het leven en lijden van Edith
Cavell, martelares uit dé jaren 19141915,
in een film zou vastleggen, of de telefoon
rinkelde en brieven kwamen binnen
Menschen meldden zich aan. die het drama,
dat zich 24 jaar geleden te Brussel af
speelde, van nabij hadden meegemaakt. Het
verleden herleefde
Daar is allereerst Gui Ignon. Brussel was
in 1915 een gevaarlijke stad voor dezen jon
gen Franschman. Hij viel onder verdenking,
werd in hechtenis genomen en in de St.
Gillies opgesloten. In een cel naast de zijne
bevond zich Edith Cavell. die gearresteerd
was omdat zij soldaten van de geallieerden
uit België hielp vluchten. Zij werden vrien
den. Ignon zag Miss Cavell den 12en Octo
ber 1915 bij het ochtendgloren naar buiten
igqan om gefusilleerd te worden. Hijzelf wist
l^ier te ontsnappen door tusschenkomst van
zijn vriend, den Spaanschen ambassadeur,
iMacquis de Villalobar.
Ignon, die nooit voor de film gewerkt
had, vertoefde in Californië, toen de aan
dacht van den regisseur Wilcox op hem ge
vestigd werd. Deze verzocht hem als tech
nisch adariseur bij de productie van „Nurse
Edith Cavell" op te treden en bovendien,
om zichzelf uit te beelden in die noodlottige
cel. Ignon stemde hierin toe. Zoo overman
den hem zijn herinneringen toen Anna
Neagle in verpleegstersuniform zich naar
buiten begaf voor de voltrekking van het
vonnis, dat hij zijn zelfbeheensching ver
loor en diep bewogen was. Hij vreesde, dat
hij de scène in de war gestuurd had. Wilcox
gaf Ignon integendeel de verzekering, dat
de scène hierdoor aan waarde gewonnen
had.
Haast van even nabij beleefde Fernard
Visele de vermelde tragische gebeurtenis
sen. In 1915 was Visele butler van Brand
Whitlock. den Amerikaanschen ambassa
deur in België, die tevergeefs zijn invloed
aanwendde ten gunste van Miss Cavell.
Ook hij was nooit bij de film geweest en be
vond zich in Hollywood als butler van
Joseph Schenk. Tijdens een bezoek aan
Schenk's buitenverblijf te Palm Springs,
maakte Wilcox kennis met Visele, vernam
zijn geschiedenis en wist hem te bewegen"
zijn eigen rol in de film te spelen.
William Yetta, gewezen sergeant van de
Uhianen van den ex-keizer, die in 1914
Brussel binnenrukten en daar bleven om;
de orde te herstellen, speelt een soortgelijke
rol in de reproductie van de tragische epi
soden in 1915. Hij drilde 290 figuranten als
Duitsche soldaten en zal in de film aan het
hoofd van dezen troep te zien zijn.
Ook Hugh Gibson treedt in de film op,
maar alleen in naam. Gibson, thans gepen-
sionneerd. was secretaris van de Ameri-
kaansche legatie in Brussel onder Whitlock.
die deel nam aan de diplomatieke pogingen
ter wille van Miss Cavell. Ambassadeur
Whitlock was in dien tijd ziek en Gibson
zete de actieve voorspraak voort. Hijzelf
treedt niet op in de film, maar gaf Wilcox
een geschreven machtiging om H. B. War
ner ondg zijn naam te laten optreden.
Bovendien gaf hij officieele verslagen van
zijn gesprekken met de Duitsche autoritei
ten. Deze zijn woordelijk in de film ver
werkt.
Ex-President Hoover droeg eveneens tot I
ii
De regisseur Julien Duvivier, die o.a. de
films „Het balboekje" en ,Pépé ie Moko"
vervaardigde, trok tevens de aandacht met
zijn film „Champagne", naar het tooneel-
stu-k „Paquebot Tenacity" van Vildrac.
De bekende acteur Albert Préjean en
Mary Glory spelen er de hoofdrollen in.
Deze film is weer rijk aan de sfeer, die men
zich van de vorige Duvivier-films her
innert.
de authenticiteit van de film bij. In België
als bemiddelaar voor de krijgsgevangenen,
was Hoover zoo ontroerd door de executie
van Edith Cavell. dat hij waardevolle kran
ten en documenten met betrekking tot die
gebeurtenis verzamelde en die als een schat
tewaart in 3jjn Stanford bibliotheek. Hjj
stpfld hfê&an' efnjge in bruikleen af apn>
Wilcox, waaronder twee vergeelde exempla
ren van het Brusselsche blad „Le Soir". ge
dateerd 5 en 18 Augustus 1914. waarin de
invasie van Duitschland in het neutrale
België vermeld wordt. Deze kranten .-pelen
een rol in de film „Nurse Edith Cavell".
Naast Anna Neagle treden 40 interna
tionaal bekende art is ten in deze film op.
