Geen belangrijke gebeurtenissen aan beide fronten De strijd in het Westen VRIJDAG 8 SEPTEMBER 1939 No. 24373 Hoever de Duitsche opmarsch in Polen reeds ging HET VOORNAAMSTE NIEUWS YAN HEDEN De Bilt SOsfs Jaargang DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN Bureau Noordemdsplein Telefoonnummer* voor Directie en Administratie 25041 (2 lijnen) Redactie 21507 Postcheque- en Girodienst no. 57055 - Postbus no. 54 Duisch legerberïcht De strijd om de Westerplatte Poolsche franctireurs Fransche meeningen Rijnsburg's Nieuwe Burgemeester Dit nummer bestaat uit DRIE bladen EERSTE BLAD verwaent De strijd ter zee Het Fransche communique LEIDSCH DAGBLAD PRIJS DER ADVERTENTIES: 30 ets. per regel voor advertenties uit Lelden en plaatsen waar agentschappen van ons Blad gevestigd zijn Voor alle andere advertenties 35 ets. per regel. Voor zakenadvertentles belangrijk lager tarief. Kleine advertenties uitsluitend bij vooruitbetaling Woensdags en Zaterdags 50 ets. bij maximum aantal woorden van 30. - Incasso volgens postrecht. Voor opzending van brieven 10 ets. porto te betalen. - Verplicht bewijsnummer 5 ets. PRIJS DEZER COURANT: Voor Lelden en gemeenten, waar agentschappen gevestigd fijn: per 3 maanden t. 3.3S per week t.O.lS Franco per post f. 2:35 per 3 maanden portokosten. (voor binnenland f.O.SO per 3 mnd.) De Duitsche troepen, die ten Zuiden van Lodz oprukken, hebben de stad Rawa-Mazowiecka bereikt. De bezetting van de door de Polen ontruimde provincie Posen duurt voort Mongowiz en Obornik ten Noorden van Posen en Kosjmin ten Z.O. van die stad zijn bezet. Ook uit Westelijke richting rukken de troepen de pro vincie Posen binnen. Het Duitsche Nieuwsbureau deelt mede. dat zooals reeds in het legerbericht van gisteren werd gemeld, zich onder de Pool- sche troepen, die in den corridor werden vernietigd, ook een cavelerie brigade be vond. De groote verliezen, welke dit onderdeel van het Poolsche leger heeft geleden, zijn een gevolg van het feit, dat deze brigade buitengewoon dapper heeft gestreden. Deze brigade heeft hiermede een houding aan genomen, welke door de Duitsche soldaten wordt gehuldigd. Volgens berichten van het opper commando bedroeg de buit der Duit- schers in Polen tot gisteren 126 stuk ken geschut, vele vecht- en pantser wagens, terwijl het aantal mitrailleurs geweren en pantserafweerkanonnen voorloopig nog niet kan worden ge schat. Het aantal krijgsgevangenen bedraagt 25.000. Gistermiddag hebben de Duitsche lucht strijdkrachten de bruggen over de Weich- sel ten Zuiden van Warschau vernield. Het terugtrekken van het verslagen Poolsche leger is hierdoor aanzienlijk bemoeilijkt. De gevangen genomen divisie-comman dant is generaal Goslorowsky commandant van de zevende divisie. Generaal Gosiorowsky is tot 1936 chef van den generalen staf onder maarschalk Pilsoedski geweest. Hij was een der oudste medewerkers van den maarschalk. Omtrent de verovering van de Wester platte worden de volgende bijzonderheden bekend: In de vroege ochtenduren Melen vanuit zee stormcompagnieën van het schoolschip Schlesweg Holstein met krachtigen artil- leriesteun de Westerplatte aan. Tegelijkertijd werd van de landzijde een aanval ondernomen door stormtroepen van een bataljon pioniers. In aansluiting op dezen systematisch uit- gevoerden aanval en de zware beschieting door de scheepsartillerie toonde de Pool sche bezetting van de Westerplatte tegen half tien witte vlaggen ten teeken van overgave. Ongeveer een uur later meldde zich de commandant van de Westerplatte met een groep soldaten bij de Duitsche linie aan en gaf hij den commandant van het batal jon pioniers, die den aanval te land geleid had en den commandant van het schip de Weserplatte over, te zamen met de bezet ting. De Duitsche ochtendbladen maken melding van het optreden van franc tireurs in Bromberg, die, naar zij zeg gen, door Poolsche militairen bewapend zijn geworden. De „Deutsche Allgemelne Zeitung" schrijft: Duitsohland en zijn weermacht hebben gezegd, dat zij respect hebben voor dapper strijdende Poolsche soldaten. Wat echter in Bromberg gebeurd is. is een schandaal voor Polen en jammerlijk ook voor zijn leger, dat aan deze schanddaden minstens door wapenlevering schuldig is. De verantwoor ding voor deze gruweldaden draagt de Poolsche regeering. De Fuehrer heeft dui delijk bevel gegeven, slechts militaire ob jecten te bestrijden. Wanneer echter in De kaart geeft den Duitschen opmarsch weer in Polen, het gearceerde gebied is reeds bezet; de zwarte pijlen geven de aanvalsrichting weer der verschillende legercorpsen. Polen tot andere middelen wordt overge gaan, dan zijn de hardste Duitsche tegen maatregelen onvermijdelijk. De „Berliner Boersenzeltung" schrijft, dat de hoofdschuldige in den verderen zin des woords de Engelsche regeering is. Thans zien de Polen, aldus het blad, dat Engeland's macht niet voldoende is om hen te beschermen tegen de snel achtereenvol gende slagen der Duitsche weermacht. De Temps" publiceert, onderteekend door E. M„ de volgende bijzonderheden over de afgeloopen militaire operaties in Polen: Volgens de Poolsche communiqués zag de toestand op 6 September des avonds er als volgt uit: Twee groote convergeerende aanvallen zijn door den grooten Duitschen generalen staf ondernomen tegen de Pool sche troepen. De eerste, in de richting Noord-Zuid, voltrok zich uit Oost-Pruisen op een front van ongeveer 150 K.M. De troepen rukten op in de richting van To- run, Sierpc, Plonsk en Ciechanow. De op marsch van dezen aanval was gisteravond gestuit op een lijn. die op een gemiddelde afstand van 70 K.M. van de Oost-Pruisi sche grens ligt. Het eerste opjectief schijnt te zijn het bereiken van den loop van de Weichsel ten Westen van de samenvloeiing met de Boeg Het punt van vertrek van het tweede groote offensief, dat in Noord-Oostelijke richting ontketend werd, was Duitsch Silezië. Op 5 September hadden de Duitschers een front bereikt, waarin de volgende ste den lagen: Warta, Szeercow, Kamiensk, Radomsk. Op het oogenblik wordt gestreden ten Noord-Oosten van deze lijn in de streek van Lodz, Piotrkow, Tomaszow en Mazovie Dc Duitsche opmarsch schijnt dus aan dezen kant om te buigen naar het Noorden als om de uit Oost-Pruisen komende troe pen tegemoet te gaan. Het doel van het dubbele offensief schijnt te zijn de isoleering van de Poolsche ge bieden in het Westen, zooais Posen. Tenslotte wordt een derde terrein van krijgsverrichtingen gevormd door Poolsch- Silezië en West-Galicië. In dit gebied woedt op het oogenblik de strijd tusschen Krakau en Tarnow. De snelheid der tot dusverre door de Duitsche legers geleide operaties worden verklaard door het uitgebreide gebruik van gepant serd oorlogstuig, gesteund door even uit gebreide actie der luchtmacht, waarbij de infanterie tot dusverre slechts een secun daire rol speelt. Het terrein, dat behalve in het uiterste Zuiden, gevormd wordt door een uitge strekte vlakte zonder ernstige hindernis sen. is klaarblijkelijk gunstig voor een op treden van gepantserde divisies. Gezien de strijdmethoden kan men uiter aard niet spreken van een aaneengesloten front. De Duitsche legers hebben een soort machtige raids ten uitvoer gelegd, die ten doel hadden, de inrichtingen van de Pool sche defensie te ontwrichten, de centra van economisch leven in Boven-Silezië in de streek van Lodz te verlammen en ze kere groote verbindingswegen af te snijden Op sommige punten hebben zij, naarhèt schijnt, diepe zakken in het Poolsche front gestooten. Maar de opmarschen zelf zijn niet zonder gevaar voor de uitvoerenden. Jean Giraudoux, de Fransche commissa ris-generaal voor inlichtingen heeft gister avond een radiotoespraak gehouden, waarin hij bijzonderheden gaf over de militaire operaties in Polen. Na te hebben gewezen op het feit, dat de Duitschers alles voor den aanval gereed hadden staan, terwijl Polen tot op het laat ste oogenblik moest talmen om geen aan leiding te geven tot den aanval van Duitsche zijde vervolgde hij: Voor de plotselinge aanvallen had het Poolsche legercommando twee oplossingen. De eerste, de voorzichtige oplossing, eischte vermijding van iederen beslissenden strijd en onttrekking van het Poolsche leger aan iedere bedreiging met omvatting en het brengen van dit leger in terugtochtstellin gen, waar het na concentratie een defini tief front zou kunnen installeeren. Voor een dergelijk besluit vond men niet alleen een rechtvaardiging in den slag bij de Marne, maar ook in den slag bij den Weichsel. De tweede oplossing bestond erin zich ter stond en over de geheele grenslijn te ver zetten tegen den overweldiger. Voor wie weet. dat deze grens meer dan 1500 K M. lang is, dat zij in alle opzichten gebrekkig is en geen enkel bergachtig gebied heeft, dat de korridor inderdaad een nauwe gang is tusschen Pruisen en Oost-Pruisen, dat Posen in centraal-Duitschland dringt, lijkt deze oplossing uiteraard op het eerste oog meer dan betwistbaar Toch is het deze, welke de Poolsche generale staf koos. Waarom? De redenen ervoor zijn eenvoudig. De redenen zijn, dat de Polen zijn zooals wij. Zij voeren Mr. P. N. Höweler. Gelijk wij gisteren reeds vermeld hebben, is met ingang van 15 September 1939 be noemd tot burgemeester der gemeente Rijns burg mr. P. N. Höweler, thans burgemeester der gemeente Klundert (N.Br.). geen Duitschen oorlog. Zij doen wat wij in 1914 deden en wat wij gaan doen, zij voeren een persoonlijken oorlog. Zij denken, dat in de wijze van strijden zelf een moraal gelegen is, zij denken en zij hebben reden dat te denken aangezien dit geloof hun in staat gesteld heeft te herrijzen na een eeuw van verduistering in grooter kracht en schit tering dan van die naties, welke de dood niet had aangeraakt dat de oorlog zelve symbolische en leeringsplichten heeft, die hen in staat stellen vruchtbaar en zegevie rend te zijn buiten iedere toevalligheid. De terugtocht van het Poolsche leger naar zijn definitieve front wordt echter thans zonder hindernissen ten uitvoer gelegd. De lectuur der Duitsche communiqué's laat daaromtrent geen twijfel. Geen enkele be slissende slag is nog door hen gewonnen. Het aantal krijgsgevangenen, dat zij aangeven, genomen kanonnen, neergehaalde vliegtui gen bevestigt integendeel, dat het Poolsche leger, dat verscheidene millioenen mannen omvat, noch in zijn aantal noch in zijn moreel ernstig is aangetast. En de Duitsche verliezen aan den anderen kant kan men niet onderschatten. De Italiaansche corres pondenten. die aan het Duitsche front zijn verbergen niet voor hun lezers, dat ondanks den Duitschen opmarsch de Poolsche weer stand slechts krachtiger zal worden en. zoo schrijft de Tribuna letterlijk, dat het Pool sche leger, hoewel het getroffen is tijdens de eerste operaties, nog een aanmerkelijke numerieke en moreele kracht bezit, voldoen de, om doeltreffend de rijkste gebieden te verdedigen van het land. de gebieden, waar de belangrijkste steden liggen en waar het hart van het land klopt. Men moet dus met vertrouwen de komende gebeurtenissen af wachten. Ik geloof echter, dat het niet on nut was reeds thans aan het Poolsche volk. aan zijn leger en zijn chef te toonen, dat wij de beteekenis hebben begrepen van deze heldhaftige grensverdediging. BINNENLAND. Stagnatie aan het Amsterdam-Rijnkanaal (Binnenland, 3de Blad). Verbod tot uitvoer van crisisproducten - (Binnenland, 3de Blad). Vrijwillige burgerlijke dienstverleening; het y regeeringscommissariaat in werking (3de Blad). AMSTERDAMSCHE BEURS. Opgewekte markt Willige stemming Belangrijk hooger koersen Scheep - vaartaandeelen levendig Amerika zeer vast - Beleggingen belangrijk beter BUITENLAND. Van beide fronten weinig nieuws (1ste Blad). Chamberlain over den toestand (3de Blad) Fransche beschouwing over Maginot- en Siegfried-linie (3de Blad). ZIE VOORTS LAATSTE BERICHTEN EERSTE BLAD. Men zie voor het Stadsnieuws pag. 2 van het Eerste Blad. Aanvankelijk zwakke Zuid-Ooste lijke tot Zuidelijke, later wellicht Zuid-Westelijke wind. Helder tot licht- of halfbewolkt, later wel licht toenemende bewolking. Aan vankelijk droog warm weer, later kans op onweer met afkoeling. VIJF BRITSCHE SCHEPEN GETORPEDEERD. Het Britsche ministerie van informatie deelt mede: In constant tempo worden de Duitsche schepen van de zee verdreven. Het Fra..:che avond-communique van gisteren, over de operaties in het Westen meldt: Op het front tusschen Rijn en Moezel versterkt de vijand zich tegenover ons. Men signaleert er de aankomst van nieu we strijdkrachten, komende uit het bin nenland van Duitschland. DE AANVAL OP WILHELMSHAVEN. Het Britsche ministerie voor de voor lichting deelt mede, dat het thans moge lijk is een vrij volledig verslag te geven over het eerste actieve optreden der Brit sche strijdkrachten in den oorlog den succesvollen aanval op de Duitsche vloot- bases van Wilhelmshaven en Brunsbuttel aan den ingang van het Kielerkanaal. Ofschoon de weersomstandigheden on gunstig waren, werd de aanval ten uit voer gelegd met de grootste kracht en stoutmoedigheid. De eigenschappen, die ten toon gespreid werden door de Royal Air Force waren schitterend. De resultaten, die zij behaal den, zijn van het hoogste belang Er viel een zware regen en het zicht was slecht. De navigatie van het eskader was zuiver en toen de toestellen de vlootbasis naderden vlogen zij laag om er zeker van te zijn, dat zij hun doelen zouden treffen. De eerste aanval werd uitgevoerd in den loop van den avond op een „vestzakslag schip" (Duitschland heeft er daarvan drie) dat enkele mijlen ten Oosten van de reede van Schilling lag. Er bestaat weinig twijfel aan, dat de vij and verrast werd. doch de luchtafweerbat- terijen openden snel het vuur. De bom menwerpers doken boven de slagschepen en rechtstreeksche treffers met zware bom men werden gemaakt. De volgende vlieg tuigen vlogen zoo laag, dat de schade kon worden waargenomen. De marineschepen en de kustbatterijen onderhielden een hevig luchtafweervuur en onze bommenwerpers werden aangeval len door Duitsche gevechtstoestellen. Toch werd de aanval voortgezet. Onze vliegtuigen spoorden een tweede schip op in Brunsbuttel en gingen tot den aanval over. De piloten en bemanningen keerden in goede conditie naar hun basis terug. Zij waren er trotsch op te zijn uitverkoren om den eersten slag toe te brengen aan de Duitsche oorlogsmarine. Van een marinestandpunt gezien zal hun vuuraanval zijn uitwerking hebben op den toekomstigen loop van den oorlog ter zee. aangezien het getroffen schip éénder meest doelmatige eenheden van de Duit sche vloot was. Het Duitsche Nieuwsbureau verneemt van officicele zijde, dat de berichten over het vernielen van den Duitschen „vestzak- kruiser" ..Gneisenau" door Britsche bom menwerpers onjuist zijn. Het schip is niet getroffen en is volkomen onbeschadigd.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsch Dagblad | 1939 | | pagina 1