Geen belangrijke gebeurtenissen
aan beide fronten
De strijd in het Westen
VRIJDAG 8 SEPTEMBER 1939
No. 24373
Hoever de Duitsche opmarsch in
Polen reeds ging
HET VOORNAAMSTE NIEUWS
YAN HEDEN
De Bilt
SOsfs Jaargang
DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
Bureau Noordemdsplein Telefoonnummer* voor
Directie en Administratie 25041 (2 lijnen)
Redactie 21507
Postcheque- en Girodienst no. 57055 - Postbus no. 54
Duisch legerberïcht
De strijd
om de Westerplatte
Poolsche franctireurs
Fransche meeningen
Rijnsburg's
Nieuwe Burgemeester
Dit nummer bestaat uit DRIE bladen
EERSTE BLAD
verwaent
De strijd ter zee
Het Fransche
communique
LEIDSCH
DAGBLAD
PRIJS DER ADVERTENTIES:
30 ets. per regel voor advertenties uit Lelden en plaatsen waar
agentschappen van ons Blad gevestigd zijn Voor alle andere
advertenties 35 ets. per regel. Voor zakenadvertentles belangrijk
lager tarief. Kleine advertenties uitsluitend bij vooruitbetaling
Woensdags en Zaterdags 50 ets. bij maximum aantal woorden
van 30. - Incasso volgens postrecht. Voor opzending van brieven
10 ets. porto te betalen. - Verplicht bewijsnummer 5 ets.
PRIJS DEZER COURANT:
Voor Lelden en gemeenten, waar agentschappen gevestigd fijn:
per 3 maanden t. 3.3S
per week t.O.lS
Franco per post f. 2:35 per 3 maanden portokosten.
(voor binnenland f.O.SO per 3 mnd.)
De Duitsche troepen, die ten Zuiden
van Lodz oprukken, hebben de stad
Rawa-Mazowiecka bereikt.
De bezetting van de door de Polen
ontruimde provincie Posen duurt voort
Mongowiz en Obornik ten Noorden van
Posen en Kosjmin ten Z.O. van die
stad zijn bezet. Ook uit Westelijke
richting rukken de troepen de pro
vincie Posen binnen.
Het Duitsche Nieuwsbureau deelt mede.
dat zooals reeds in het legerbericht van
gisteren werd gemeld, zich onder de Pool-
sche troepen, die in den corridor werden
vernietigd, ook een cavelerie brigade be
vond.
De groote verliezen, welke dit onderdeel
van het Poolsche leger heeft geleden, zijn
een gevolg van het feit, dat deze brigade
buitengewoon dapper heeft gestreden. Deze
brigade heeft hiermede een houding aan
genomen, welke door de Duitsche soldaten
wordt gehuldigd.
Volgens berichten van het opper
commando bedroeg de buit der Duit-
schers in Polen tot gisteren 126 stuk
ken geschut, vele vecht- en pantser
wagens, terwijl het aantal mitrailleurs
geweren en pantserafweerkanonnen
voorloopig nog niet kan worden ge
schat. Het aantal krijgsgevangenen
bedraagt 25.000.
Gistermiddag hebben de Duitsche lucht
strijdkrachten de bruggen over de Weich-
sel ten Zuiden van Warschau vernield. Het
terugtrekken van het verslagen Poolsche
leger is hierdoor aanzienlijk bemoeilijkt.
De gevangen genomen divisie-comman
dant is generaal Goslorowsky commandant
van de zevende divisie.
Generaal Gosiorowsky is tot 1936 chef
van den generalen staf onder maarschalk
Pilsoedski geweest. Hij was een der oudste
medewerkers van den maarschalk.
Omtrent de verovering van de Wester
platte worden de volgende bijzonderheden
bekend:
In de vroege ochtenduren Melen vanuit
zee stormcompagnieën van het schoolschip
Schlesweg Holstein met krachtigen artil-
leriesteun de Westerplatte aan.
Tegelijkertijd werd van de landzijde een
aanval ondernomen door stormtroepen van
een bataljon pioniers.
In aansluiting op dezen systematisch uit-
gevoerden aanval en de zware beschieting
door de scheepsartillerie toonde de Pool
sche bezetting van de Westerplatte tegen
half tien witte vlaggen ten teeken van
overgave.
Ongeveer een uur later meldde zich de
commandant van de Westerplatte met een
groep soldaten bij de Duitsche linie aan
en gaf hij den commandant van het batal
jon pioniers, die den aanval te land geleid
had en den commandant van het schip de
Weserplatte over, te zamen met de bezet
ting.
De Duitsche ochtendbladen maken
melding van het optreden van franc
tireurs in Bromberg, die, naar zij zeg
gen, door Poolsche militairen bewapend
zijn geworden.
De „Deutsche Allgemelne Zeitung"
schrijft:
Duitsohland en zijn weermacht hebben
gezegd, dat zij respect hebben voor dapper
strijdende Poolsche soldaten. Wat echter in
Bromberg gebeurd is. is een schandaal voor
Polen en jammerlijk ook voor zijn leger,
dat aan deze schanddaden minstens door
wapenlevering schuldig is. De verantwoor
ding voor deze gruweldaden draagt de
Poolsche regeering. De Fuehrer heeft dui
delijk bevel gegeven, slechts militaire ob
jecten te bestrijden. Wanneer echter in
De kaart geeft den Duitschen opmarsch weer in Polen, het gearceerde gebied is reeds
bezet; de zwarte pijlen geven de aanvalsrichting weer der verschillende legercorpsen.
Polen tot andere middelen wordt overge
gaan, dan zijn de hardste Duitsche tegen
maatregelen onvermijdelijk.
De „Berliner Boersenzeltung" schrijft, dat
de hoofdschuldige in den verderen zin des
woords de Engelsche regeering is.
Thans zien de Polen, aldus het blad, dat
Engeland's macht niet voldoende is om hen
te beschermen tegen de snel achtereenvol
gende slagen der Duitsche weermacht.
De Temps" publiceert, onderteekend
door E. M„ de volgende bijzonderheden
over de afgeloopen militaire operaties in
Polen:
Volgens de Poolsche communiqués zag
de toestand op 6 September des avonds er
als volgt uit: Twee groote convergeerende
aanvallen zijn door den grooten Duitschen
generalen staf ondernomen tegen de Pool
sche troepen. De eerste, in de richting
Noord-Zuid, voltrok zich uit Oost-Pruisen
op een front van ongeveer 150 K.M. De
troepen rukten op in de richting van To-
run, Sierpc, Plonsk en Ciechanow. De op
marsch van dezen aanval was gisteravond
gestuit op een lijn. die op een gemiddelde
afstand van 70 K.M. van de Oost-Pruisi
sche grens ligt.
Het eerste opjectief schijnt te zijn het
bereiken van den loop van de Weichsel ten
Westen van de samenvloeiing met de Boeg
Het punt van vertrek van het tweede
groote offensief, dat in Noord-Oostelijke
richting ontketend werd, was Duitsch
Silezië.
Op 5 September hadden de Duitschers
een front bereikt, waarin de volgende ste
den lagen: Warta, Szeercow, Kamiensk,
Radomsk.
Op het oogenblik wordt gestreden ten
Noord-Oosten van deze lijn in de streek
van Lodz, Piotrkow, Tomaszow en Mazovie
Dc Duitsche opmarsch schijnt dus aan
dezen kant om te buigen naar het Noorden
als om de uit Oost-Pruisen komende troe
pen tegemoet te gaan.
Het doel van het dubbele offensief schijnt
te zijn de isoleering van de Poolsche ge
bieden in het Westen, zooais Posen.
Tenslotte wordt een derde terrein van
krijgsverrichtingen gevormd door Poolsch-
Silezië en West-Galicië.
In dit gebied woedt op het oogenblik de
strijd tusschen Krakau en Tarnow. De
snelheid der tot dusverre door de Duitsche
legers geleide operaties worden verklaard
door het uitgebreide gebruik van gepant
serd oorlogstuig, gesteund door even uit
gebreide actie der luchtmacht, waarbij de
infanterie tot dusverre slechts een secun
daire rol speelt.
Het terrein, dat behalve in het uiterste
Zuiden, gevormd wordt door een uitge
strekte vlakte zonder ernstige hindernis
sen. is klaarblijkelijk gunstig voor een op
treden van gepantserde divisies.
Gezien de strijdmethoden kan men uiter
aard niet spreken van een aaneengesloten
front. De Duitsche legers hebben een soort
machtige raids ten uitvoer gelegd, die ten
doel hadden, de inrichtingen van de Pool
sche defensie te ontwrichten, de centra
van economisch leven in Boven-Silezië in
de streek van Lodz te verlammen en ze
kere groote verbindingswegen af te snijden
Op sommige punten hebben zij, naarhèt
schijnt, diepe zakken in het Poolsche front
gestooten. Maar de opmarschen zelf zijn
niet zonder gevaar voor de uitvoerenden.
Jean Giraudoux, de Fransche commissa
ris-generaal voor inlichtingen heeft gister
avond een radiotoespraak gehouden, waarin
hij bijzonderheden gaf over de militaire
operaties in Polen.
Na te hebben gewezen op het feit, dat de
Duitschers alles voor den aanval gereed
hadden staan, terwijl Polen tot op het laat
ste oogenblik moest talmen om geen aan
leiding te geven tot den aanval van Duitsche
zijde vervolgde hij:
Voor de plotselinge aanvallen had het
Poolsche legercommando twee oplossingen.
De eerste, de voorzichtige oplossing, eischte
vermijding van iederen beslissenden strijd
en onttrekking van het Poolsche leger aan
iedere bedreiging met omvatting en het
brengen van dit leger in terugtochtstellin
gen, waar het na concentratie een defini
tief front zou kunnen installeeren. Voor een
dergelijk besluit vond men niet alleen een
rechtvaardiging in den slag bij de Marne,
maar ook in den slag bij den Weichsel.
De tweede oplossing bestond erin zich ter
stond en over de geheele grenslijn te ver
zetten tegen den overweldiger. Voor wie
weet. dat deze grens meer dan 1500 K M.
lang is, dat zij in alle opzichten gebrekkig
is en geen enkel bergachtig gebied heeft, dat
de korridor inderdaad een nauwe gang is
tusschen Pruisen en Oost-Pruisen, dat Posen
in centraal-Duitschland dringt, lijkt deze
oplossing uiteraard op het eerste oog meer
dan betwistbaar Toch is het deze, welke de
Poolsche generale staf koos. Waarom? De
redenen ervoor zijn eenvoudig. De redenen
zijn, dat de Polen zijn zooals wij. Zij voeren
Mr. P. N. Höweler.
Gelijk wij gisteren reeds vermeld hebben,
is met ingang van 15 September 1939 be
noemd tot burgemeester der gemeente Rijns
burg mr. P. N. Höweler, thans burgemeester
der gemeente Klundert (N.Br.).
geen Duitschen oorlog. Zij doen wat wij in
1914 deden en wat wij gaan doen, zij voeren
een persoonlijken oorlog. Zij denken, dat in
de wijze van strijden zelf een moraal gelegen
is, zij denken en zij hebben reden dat
te denken aangezien dit geloof hun in staat
gesteld heeft te herrijzen na een eeuw van
verduistering in grooter kracht en schit
tering dan van die naties, welke de dood
niet had aangeraakt dat de oorlog zelve
symbolische en leeringsplichten heeft, die
hen in staat stellen vruchtbaar en zegevie
rend te zijn buiten iedere toevalligheid.
De terugtocht van het Poolsche leger naar
zijn definitieve front wordt echter thans
zonder hindernissen ten uitvoer gelegd. De
lectuur der Duitsche communiqué's laat
daaromtrent geen twijfel. Geen enkele be
slissende slag is nog door hen gewonnen. Het
aantal krijgsgevangenen, dat zij aangeven,
genomen kanonnen, neergehaalde vliegtui
gen bevestigt integendeel, dat het Poolsche
leger, dat verscheidene millioenen mannen
omvat, noch in zijn aantal noch in zijn
moreel ernstig is aangetast. En de Duitsche
verliezen aan den anderen kant kan men
niet onderschatten. De Italiaansche corres
pondenten. die aan het Duitsche front zijn
verbergen niet voor hun lezers, dat ondanks
den Duitschen opmarsch de Poolsche weer
stand slechts krachtiger zal worden en. zoo
schrijft de Tribuna letterlijk, dat het Pool
sche leger, hoewel het getroffen is tijdens
de eerste operaties, nog een aanmerkelijke
numerieke en moreele kracht bezit, voldoen
de, om doeltreffend de rijkste gebieden te
verdedigen van het land. de gebieden, waar
de belangrijkste steden liggen en waar het
hart van het land klopt. Men moet dus met
vertrouwen de komende gebeurtenissen af
wachten. Ik geloof echter, dat het niet on
nut was reeds thans aan het Poolsche volk.
aan zijn leger en zijn chef te toonen, dat
wij de beteekenis hebben begrepen van deze
heldhaftige grensverdediging.
BINNENLAND.
Stagnatie aan het Amsterdam-Rijnkanaal
(Binnenland, 3de Blad).
Verbod tot uitvoer van crisisproducten -
(Binnenland, 3de Blad).
Vrijwillige burgerlijke dienstverleening; het
y regeeringscommissariaat in werking
(3de Blad).
AMSTERDAMSCHE BEURS.
Opgewekte markt Willige stemming
Belangrijk hooger koersen Scheep -
vaartaandeelen levendig Amerika
zeer vast - Beleggingen belangrijk beter
BUITENLAND.
Van beide fronten weinig nieuws (1ste
Blad).
Chamberlain over den toestand (3de Blad)
Fransche beschouwing over Maginot- en
Siegfried-linie (3de Blad).
ZIE VOORTS LAATSTE BERICHTEN
EERSTE BLAD.
Men zie voor het Stadsnieuws pag. 2 van
het Eerste Blad.
Aanvankelijk zwakke Zuid-Ooste
lijke tot Zuidelijke, later wellicht
Zuid-Westelijke wind. Helder tot
licht- of halfbewolkt, later wel
licht toenemende bewolking. Aan
vankelijk droog warm weer, later
kans op onweer met afkoeling.
VIJF BRITSCHE SCHEPEN
GETORPEDEERD.
Het Britsche ministerie van informatie
deelt mede: In constant tempo worden de
Duitsche schepen van de zee verdreven.
Het Fra..:che avond-communique van
gisteren, over de operaties in het Westen
meldt:
Op het front tusschen Rijn en Moezel
versterkt de vijand zich tegenover ons.
Men signaleert er de aankomst van nieu
we strijdkrachten, komende uit het bin
nenland van Duitschland.
DE AANVAL OP WILHELMSHAVEN.
Het Britsche ministerie voor de voor
lichting deelt mede, dat het thans moge
lijk is een vrij volledig verslag te geven
over het eerste actieve optreden der Brit
sche strijdkrachten in den oorlog den
succesvollen aanval op de Duitsche vloot-
bases van Wilhelmshaven en Brunsbuttel
aan den ingang van het Kielerkanaal.
Ofschoon de weersomstandigheden on
gunstig waren, werd de aanval ten uit
voer gelegd met de grootste kracht en
stoutmoedigheid.
De eigenschappen, die ten toon gespreid
werden door de Royal Air Force waren
schitterend. De resultaten, die zij behaal
den, zijn van het hoogste belang
Er viel een zware regen en het zicht was
slecht. De navigatie van het eskader was
zuiver en toen de toestellen de vlootbasis
naderden vlogen zij laag om er zeker van
te zijn, dat zij hun doelen zouden treffen.
De eerste aanval werd uitgevoerd in den
loop van den avond op een „vestzakslag
schip" (Duitschland heeft er daarvan drie)
dat enkele mijlen ten Oosten van de reede
van Schilling lag.
Er bestaat weinig twijfel aan, dat de vij
and verrast werd. doch de luchtafweerbat-
terijen openden snel het vuur. De bom
menwerpers doken boven de slagschepen
en rechtstreeksche treffers met zware bom
men werden gemaakt. De volgende vlieg
tuigen vlogen zoo laag, dat de schade kon
worden waargenomen.
De marineschepen en de kustbatterijen
onderhielden een hevig luchtafweervuur
en onze bommenwerpers werden aangeval
len door Duitsche gevechtstoestellen.
Toch werd de aanval voortgezet. Onze
vliegtuigen spoorden een tweede schip op
in Brunsbuttel en gingen tot den aanval
over.
De piloten en bemanningen keerden in
goede conditie naar hun basis terug. Zij
waren er trotsch op te zijn uitverkoren om
den eersten slag toe te brengen aan de
Duitsche oorlogsmarine.
Van een marinestandpunt gezien zal
hun vuuraanval zijn uitwerking hebben op
den toekomstigen loop van den oorlog ter
zee. aangezien het getroffen schip éénder
meest doelmatige eenheden van de Duit
sche vloot was.
Het Duitsche Nieuwsbureau verneemt
van officicele zijde, dat de berichten over
het vernielen van den Duitschen „vestzak-
kruiser" ..Gneisenau" door Britsche bom
menwerpers onjuist zijn. Het schip is niet
getroffen en is volkomen onbeschadigd.